Για το μυθιστόρημα της Particia Hightsmith Κάρολ (μτφρ. Θεόδωρος Τσαπακίδης, εκδ. Μεταίχμιο).

Της Αργυρώς Μαντόγλου

H Πατρίτσια Χάισμιθ έχει καθιερωθεί στη συνείδηση των αναγνωστών της ως συγγραφέας μυθιστορημάτων μυστηρίου, συνεπώς το Κάρολ, αρχικά, ξενίζει γιατί εδώ δεν συναντούμε υποψήφιους δολοφόνους και θύματα, δεν υπάρχουν φόνοι και γρίφοι, αλλά ο έρωτας μιας νεαρής κοπέλας για μια μεγαλύτερη γυναίκα, τον οποίο η συγγραφέας παρακολουθεί και αποδίδει σε κάθε του φάση και με όλες του τις λεπτομέρειες.

Για την συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του Νάσου Βαγενά Βιογραφία-Ποιήματα 1974-2014 (εκδ. Κέδρος).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Οι εκδόσεις Κέδρος προσφέρουν και πάλι μια εξαιρετική ευκαιρία για την επίσκεψη σε ένα σύνθετο σημασιολογικό τοπίο με ιδιαιτέρως υψηλή αισθητική, μέσα από διόδους προς τη δημιουργική πρόσληψη δεδομένων που έχουν συμβάλει στη διαμόρφωση του χαρακτήρα της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, όπως αναγνωρίζεται στη συγκεντρωτική έκδοση των (μέχρι στιγμής) ποιητικών κειμένων του Νάσου Βαγενά με τον παραστατικό τίτλο Βιογραφία.

Για το μυθιστόρημα του Κυριάκου Γιαλένιου Μόνο τα νεκρά ψάρια ακολουθούν το ρεύμα (εκδ. Ψυχογιός).

Του Κώστα Δρουγαλά

Το Μόνο τα νεκρά ψάρια ακολουθούν το ρεύμα είναι το δεύτερο μυθιστόρημα του Κυριάκου Γιαλένιου (Θεσσαλονίκη 1978). Ο ιδιαίτερος τίτλος του βιβλίου προέρχεται από τίτλο κεφαλαίου του μυθιστορήματος και σαφώς παραπέμπει στη νουάρ διάλεκτο. Από το ξεκίνημα του βιβλίου –κατά τα γκραμσιανά λόγια– βρισκόμαστε σε εκείνο το μεταίχμιο ενός παλιού κόσμου που καταρρέει και ενός καινούργιου που πασχίζει να γεννηθεί.

Για το μυθιστόρημα του Δημήτρη Νόλλα Μάρμαρα στη μέση (εκδ. Ίκαρος).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη
Φωτογραφία Καμίλο Νόλλας

Πώς πρέπει να αντιμετωπίσει η κριτική και οι αναγνώστες ένα μεγάλο όνομα της πεζογραφίας μας; Μα, νομίζω, η τιμιότερη στάση είναι ο σεβασμός, η θαρραλέα αλήθεια και η αναζήτηση ερμηνευτικών και αξιολογικών κλειδιών, για να εκτιμηθεί κάθε νέο του βιβλίο, χωρίς προκαταλήψεις και εξωραϊσμούς.

Για τη νουβέλα της Gillian Flynn Το χέρι που κινεί τα νήματα (μτφρ. Γεωργία Αρβανίτη, εκδ. Μεταίχμιο).

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Μια ανώνυμη νεαρή ηρωίδα προσφέρει «χειρονακτικές» υπηρεσίες στις Πνευματικές Παλάμες, κέντρο ανακούφισης αγχωμένων ανδρών (δια των ανωτέρω, καθαρά και μόνο χειρονακτικών υπηρεσιών) και δυστυχισμένων γυναικών μέσω ασαφών αλλά ρόδινων προβλέψεων για το μέλλον. Η επαγγελματική ασθένεια που συνεπάγεται η πολύχρονη άσκηση της δουλειά της είναι το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα. Έτσι η ηρωίδα προβιβάζεται σε χειρομάντισσα, μέντιουμ, καθαρίστρια αύρας θλιμμένων γυναικών με πολλά λεφτά για ξόδεμα.

Για το μυθιστόρημα του Βασίλη Γκουρογιάννη Σενάριο αθανασίας (εκδ. Μεταίχμιο).

Της Έλενας Μαρούτσου

Σε συνέντευξή του στο Βήμα, ο Βασίλης Γκουρογιάννης, ο καταξιωμένος συγγραφέας από το χωριό Γρανίτσα Ιωαννίνων, δηλώνει πως σε κάθε του βιβλίο «πλέει σε αχαρτογράφητα ύδατα». Παρά τη δήλωσή του αυτή, την οποία έκανε εξ αφορμής του τελευταίου του μυθιστορήματος Σενάριο Αθανασίας, διαβάζοντάς το αποκόμισα την εντύπωση πως ενώ πράγματι πρόκειται για καινούργιο καράβι, τα ύδατα είναι εν μέρει γνώριμα.

Για την ποιητική συλλογή του Δημήτρη Δασκαλόπουλου Με δίχτυ τον άνεμο (εκδ. Κίχλη).

Του Γιώργου Βέη

Πρόκειται για το δέκατο ποιητικό έργο του Δημήτρη Δασκαλόπουλου. Τα δεκαέξι ρυθμικά τεμάχια διακρίνονται σε τρεις κύριες κατηγορίες. Στην πρώτη ανήκουν εκείνα τα οποία αποκρυσταλλώνουν ειδικότερα ιδεολογήματα, στάσεις βίου εν γένει, κρίσιμες απόψεις παρατηρητή των εμπεδώσεων του είναι, αλλά και διδάγματα από τη συνειδητή συμμετοχή στο κοινωνικό γίγνεσθαι. Στη δεύτερη συγκαταλέγονται όσα συνομιλούν διιστορικά με καθιερωμένα, εμβληματικά, κατά κανόνα ημεδαπά, πρότυπα δημιουργικής γραφής, διαμορφώνοντας μια καθόλα εμφανή ρηματική τέχνη, η οποία δεν επιδιώκει να αποκρύψει την καταγωγή της. Στην τρίτη κατηγορία συγκεντρώνονται όσα συνιστούν βιογραφικά στιγμιότυπα από τον γνωστο-άγνωστον Άλλον της καθημερινής συναλλαγής.

Για το μυθιστόρημα του Μένη Κουμανταρέα Η σειρήνα της ερήμου (εκδ. Πατάκη).

Του Κώστα Αγοραστού

Η Σειρήνα της Ερήμου είναι το τελευταίο μεγάλο κείμενο που έγραψε ο Μένης Κουμανταρέας και εκδίδεται σχεδόν έναν χρόνο μετά τον τραγικό θάνατό του. Το βιβλίο είναι μια ιστορία αυτογνωσίας, σκέψεων και σαρκαστικών σχολίων για τη φιλία, τον έρωτα, τη διαδικασία της συγγραφής αλλά και τον θάνατο.

Για το βιβλίο της Μαρίας Παπαγιάννη «Είχε απ' όλα και είχε πολλά» (εκδ. Πατάκη).

Της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου

Για τη νουβέλα του Franz Kafla, Η ετυμηγορία (μτφρ. Κώστας Κουτσουρέλης, εκδ. Μελάνι) και το μυθιστόρημα του John Cheever, Φάλκονερ (μτφρ. Ιλάειρα Διονυσοπούλου, εκδ. Καστανιώτη).

Του Παναγιώτη Γούτα

Τι ενώνει τον, εκ των κορυφαίων ευρωπαίων λογοτεχνών, Φραντς Κάφκα με τον αμερικανό πεζογράφο Τζον Τσίβερ; Ίσως, φαινομενικά, ελάχιστα πράγματα, αφού και οι δύο έζησαν σε άλλες εποχές και σε άλλες ηπείρους. Ίσως όμως και πάρα πολύ περισσότερα από όσα φαντάζεται κάποιος ανυποψίαστος αναγνώστης. Ο Τσίβερ γεννήθηκε το 1912, τη χρονιά που ο Κάφκα έγραφε την «Ετυμηγορία» του – να ένα κοινό σημείο αναφοράς ανάμεσά τους.

Για το μυθιστόρημα του Richard Flanagan Το μονοπάτι για τα βάθη του Βορρά (μτφρ. Γιώργος Μπλάνας, εκδ. Ψυχογιός).

Της Αργυρώς Μαντόγλου

Το Μονοπάτι για τα βάθη του Βορρά που απέσπασε το Βραβείο Booker για το 2014 χαρακτηρίστηκε ως ένα «εξαιρετικά φιλόδοξο» μυθιστόρημα με λυρικές σελίδες, πλήθος αναφορές στη δυτική αλλά και ιαπωνική ποίηση αλλά και με μακάβριες και εφιαλτικές περιγραφές, μια «διαχρονική περιγραφή του πολέμου» -όπως γράφτηκε- αποδίδοντας με τρόπο αποκαλυπτικό οριακές εμπειρίες που μόνο η υψηλή λογοτεχνία είναι σε θέση να μεταφέρουν στους αναγνώστες.

Για το βιβλίο του Άρι Γεωργίου Ανέκαθεν και τουναντίον. Φωτοπαρακείμενα 1982-2014 (εκδ. Εστία).

Του Γιώργου Χουλιάρα

Γενναιοδωρία χαρακτηρίζει το βιβλίο για το οποίο συζητάμε, που συναποτελούν 15,5 τυπογραφικά (248 σελίδες), όπου φιλοξενούνται περισσότερα από 60 κείμενα –τα οποία διατρέχουν 32 χρόνια (1982 - 2014)– έχοντας προηγουμένως 52 από αυτά δει το φως σε περιοδικά (Εντευκτήριο, Θεσσαλονικέων Πόλις, Jazz & Τζαζ, Τραμ, Το Δέντρο) ή προέρχονται από δημοσιεύσεις σε εφημερίδες, από βιβλία, μονογραφίες και μεταφράσεις κειμένων του συγγραφέα στα γαλλικά. Η γενναιοδωρία της έκδοσης επεκτείνεται στις σχεδόν εκατό φωτογραφίες, με τοπολογικά κυρίαρχη τη Θεσσαλονίκη, ενώ παράλληλα αναδύονται Μονπελιέ, Παρίσι, Αθήνα, Κωνσταντινούπολη, Ιερουσαλήμ και άλλοι άγιοι τόποι. Το βιβλίο φιλοξενεί και φωτογραφίες άλλων, όχι μόνον παδικές του συγγραφέα, αλλά, λόγου χάριν, δύο «γυμνά της Δράμας» (1930) [σ 190] του Θεόδωρου Νικολέρη και μια φωτογραφία [σ 150], δώρο του Κώστα Μπαλάφα, ενός παιδιού που αποκοιμήθηκε στη σέλα, τότε που είχαν βιολογικά αυτο-κίνητα.

Για τη συλλογή διηγημάτων του Breece D'J Pancake Τριλοβίτες (μτφρ. Γιάννης Παλαβός, εκδ. Μεταίχμιο).

Του Γιώργου Λαμπράκου

Η ιστορία της λογοτεχνίας δεν ήταν ποτέ, ούτε θα γίνει, μια γραμμική πορεία στην οποία οι ίδιοι συγγραφείς βρίσκονται πάντα στην πρώτη γραμμή, ενώ σχεδόν όλοι οι άλλοι είναι πάντα λησμονημένοι. Ακόμα και απολύτως κορυφαίοι λογοτέχνες, ήδη από την αρχαιότητα, γνώρισαν τη λήθη, συχνά για αιώνες, προτού το έργο τους επανέλθει στην επιφάνεια κι εκείνοι καταξιωθούν εκ νέου. Οι αισθητικές προτιμήσεις, καθώς επίσης οι ατομικές και κοινωνικές ανάγκες της εκάστοτε εποχής, ανέδειξαν και εξακολουθούν να αναδεικνύουν πολλούς «θαμμένους» συγγραφείς. Η μεταμοντέρνα εποχή μας, ειδικότερα, με την έντονα πολυπολιτισμική και πλουραλιστική τάση της, αρέσκεται στο να επανακαλύπτει το παραγκωνισμένο και το παραγνωρισμένο, ιδίως μάλιστα όταν αυτά σχετίζονται με τις μη προνομιούχες τάξεις.  

Για το μυθιστόρημα του Μάνου Κοντολέων Δάχτυλα πάνω στο σώμα της (εκδ. Πατάκη).

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Αναρωτηθήκαμε άραγε πόσες φορές χλευάσαμε, σιωπηλά, άφωνα έστω, μέσα μας, την ιδιαιτερότητα της ερωτικής επιλογής συνανθρώπων μας; Πόσες φορές ευχηθήκαμε μυστικά να μη λάχει σε δικό μας παιδί κάτι τέτοιο; Έχουμε αναλογιστεί ποτέ αν έχει κάθε άνθρωπος το δικαίωμα στη διαφορετικότητα και, ακόμη περισσότερο, έχουμε μετρήσει ποιο κέντρο, ποια πηγή εξουσίας προσδιορίζει τα standards συμπεριφορών, ώστε να υπάρχει μέτρο για πιστοποίηση των αποκλίσεων;

Για το βιβλίο του Pascal Quignard Το μάθημα μουσικής (μτφρ. Γιάννης Κατσάνος, εκδ. Μελάνι).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Ο συνθέτης μουσικής μπαρόκ και δεξιοτέχνης της βιόλα ντα γκάμπα Μαρέν Μαραί (Marin Marais 1656-1728), ο Αριστοτέλης και ο αρχαίος μυθικός κινέζος «Πιο-Μεγάλος-Μουσικός-Του-Κόσμου» Πο Για αποτελούν τα κεντρικά προσωπεία που μεταφέρουν ποικίλα στοιχεία της ιστορίας, του μύθου και της μυθοπλασίας σε ένα τρίπτυχο εξαιρετικής αισθητικής, όπως αυτό έχει οργανωθεί κάτω από τον γενικό τίτλο Το μάθημα μουσικής από τον ιδιαίτερης ευρυμάθειας φιλόλογο, πνευματώδη συγγραφέα και ερασιτέχνη (με την έννοια του μη-επαγγελματία αλλά με βαθιές γνώσεις) μουσικό Πασκάλ Κινιάρ (Pascal Quignard, γενν. 1948).

Για τη νουβέλα της Σταυρούλας Σκαλίδη Γραφείον ο φόβος (εκδ. Πόλις).

Του Κώστα Αγοραστού

Η αλήθεια μόνο έναντι θανάτου δίδεται.
Οδυσσέας Ελύτης, Τα ελεγεία της οξώπετρας, 1991

Η νέα νουβέλα της Σταυρούλας Σκαλίδη, Γραφείον ο φόβος, είναι μια ιστορία για την απώλεια, τη φιλία, τον ανολοκλήρωτο έρωτα, τις δεσμεύσεις και τις ενοχές των ανθρώπων. Οι ήρωές της έρχονται αντιμέτωποι με τον κατακερματισμό των κοινωνικών αξιών, τη διαφθορά των συμπολιτών τους και το έγκλημα αλλά την ίδια στιγμή και με τη γέννηση της ελπίδας για ζωή και δημιουργία.

Για το μυθιστόρημα του Θωμά Συμεωνίδη Γίνε ο ήρωάς μου! (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Η πνευματική κύηση μοιάζει εν μέρει με την υποβοηθούμενη αναπαραγωγή μέσω μιας τράπεζας σπέρματος. Εκεί οι άρρενες δότες, αφού περάσουν από εξετάσεις, δωρίζουν το γενετικό υλικό τους, χωρίς να ξέρουν πού αυτό θα καταλήξει. Κι απ’ την άλλη, η μέλλουσα μητέρα επιλέγει με βάση τα φυσικά χαρακτηριστικά του δότη, χωρίς όμως να γνωρίζει κι αυτή το όνομα του βιολογικού πατέρα του παιδιού της.

Για τη συλλογή διηγημάτων της Έλενας Μαρούτσου Οι χυδαίες ορχιδέες (εκδ. Κίχλη).

Της Μαρίας Γιαγιάννου

Το βιβλίο της Έλενας Μαρούτσου είναι ένα λογοτεχνικό κατόρθωμα υψηλής κηπουρικής αξίας. Πρόκειται για μια σπορά ανάμικτη που απέδωσε καρπούς ή, πιο σωστά, απέδωσε άνθη. Το μη-μυθιστόρημα της Μαρούτσου που αποτελείται από έντεκα μη-διηγήματα είναι ένα θερμοκήπιο που φυλάσσει στην κοιλιά του ποικιλίες ορχιδέων, οι οποίες διασταυρώνουν τα μαλακά κορμιά τους και τις άγριες γλώσσες τους. Η μεταφορά αυτή δεν είναι ένα τυχαίο σχήμα λόγου, μιας που αυτή η συλλογή διηγημάτων αποτελεί πράγματι μια ποικιλία ποικιλιών. Μοιάζει με ένα γενεαλογικό δέντρο που τα έντεκα κλαδιά του διακλαδίζονται περαιτέρω, με τρόπους ανατρεπτικούς που συχνά ενώνουν τις ακρότατες απολήξεις των διακλαδώσεων με τις ρίζες του δέντρου.  

Για το μυθιστόρημα του Wolfgang Herrndorf Βερολίνο, γεια (μτφρ. Απόστολος Στραγαλινός, εκδ. Κριτική).

Του Νίκου Ξένιου

Με τον τίτλο «Tschick» η μεταφορά του Βερολίνο, γεια από τον σκηνοθέτη Φατίχ Ακίν (βλ. κεντρική φωτογραφία) συνέπεσε, σχεδόν, με την κυκλοφορία του βιβλίου του Βόλφγκανγκ Χέρντορφ στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κριτική, στην εξαιρετικά ευαίσθητη και λειτουργική μετάφραση του Απόστολου Στραγαλινού. Το αγόρι που, για να μην είναι «βαρετό» και «συνηθισμένο» στα μάτια των άλλων, περνά μια συγκλονιστική περιπέτεια που θα του αλλάξει τη ζωή, είναι μια σύγχρονη μυθοπλασία που άγγιξε βαθιά το γερμανικό και το παγκόσμιο κοινό. Η θεατρική διασκευή του Ρόμπερτ Κολ μιλά επίσης για την ενηλικίωση των δυο αυτών αγοριών, που έχουν συγκριθεί με τους ήρωες του «Huckleberry Finn».

Για το βιβλίο του Jean-Fabien Spitz Γιατί πρέπει να αγωνιζόμαστε κατά των ανισοτήτων; (μτφρ. Μαγδαληνή Τσεβρένη, εκδ. Πόλις).

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Ο αναγνώστης αυτού του βιβλίου κρατά στα χέρια του ένα βιβλίο φιλοσοφίας. Ακριβέστερα, ένα βιβλίο το οποίο συνεχίζει την τεράστια συζήτηση που άνοιξε από τη δεκαετία του 70 μεταξύ φιλελεύθερων, ρεπουμπλικάνων και σοσιαλδημοκρατών διανοητών όπως οι Τζων Ρώλς, Ρόναλντ Ντβόρκιν, Μάικλ Σαντέλ, Φίλιπ Πέτιτ, Γουίλ Κίμλικα, Σάμιουελ Σάφλερ, Πιέρ Ροζανβαλλόν για το τι είναι κοινωνικά δίκαιο.

Για το βιβλίο του Φώτη Θαλασσινού Τα ημερολόγιά μου (εκδ. Οδός Πανός).

Του Παναγιώτη Γούτα

Έρχεται, συχνά, στη λογοτεχνική πορεία τού κάθε συγγραφέα η στιγμή, που θα γράψει κι ένα βιβλίο διαφορετικό από αυτά που είχε ως τώρα γράψει, εξαιτίας κάποιου απροσδόκητου συμβάντος που του έχει συμβεί, κάποιου σοβαρού προβλήματος υγείας που πέρασε ή εξακολουθεί να περνά ή από κάποια υπαρξιακή ή συγγραφική κρίση που τον δοκιμάζει, εμβαθύνοντας στον εαυτό του και πειραματιζόμενος με νέες εκφραστικές μορφές και ύφη. Στην τρίτη περίπτωση επισημαίνω την περίπτωση του Χατζημωυσιάδη (Ζώνη πυρός) – έγινε αναλυτική αναφορά στον εν λόγω βιβλίο, σε προηγούμενη κριτική δημοσίευση στο bookpress.gr. Ο Φώτης Θαλασσινός, τύπωσε τον Αύγουστο του 2015 ένα βιβλίο με σύντομα προσωπικά ημερολόγια, χρονικής διάρκειας σχεδόν ενός οχταμήνου, από τις 6 Νοεμβρίου 2014 μέχρι τις 26 Ιουνίου του 2015, κυρίως θέλοντας να αναμετρηθεί με την κατάθλιψή του, κοιτώντας το τέρας κατάματα.

Για το graphic novel των Αλέκου Παπαδάτου, Αβραάμ Κάουα και Annie Di Donna Δημοκρατία (εκδ. Ίκαρος).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Η προϊστορία του γραφιστικού μυθιστορήματος ανάγεται ίσως στον χώρο της παραλογοτεχνίας, των κόμικς για παιδιά, των ερωτικών ιστοριών και των κλασικών εικονογραφημένων. Ωστόσο, η εν Ελλάδι ιστορία του που διεκδικεί αισθητικές (λογοτεχνικές) δάφνες ξεκινά με το Logicomix των Απόστολου Δοξιάδη, Χρίστου Παπαδημητρίου, Αλέκου Παπαδάτου και Annie di Donna (Ίκαρος 2008). Αν παραλείψω τις διασκευές κλασικών έργων, όπως Η Μεγάλη Βδομάδα του Πρεζάκη, το γραφιστικό μυθιστόρημα έφτασε σε ανάλογη κορυφή με το Αϊβαλί του Soloup (Κέδρος 2014) και φέτος επανέρχεται με ένα ακόμα δείγμα που αναφέρεται στην αρχαία Αθήνα και τη γέννηση της Δημοκρατίας.

Για το βιβλίο του Ιάσωνα Πιπίνη Το πείραμα της Λατινικής Αμερικής. Από την περουβιανή επανάσταση του Βελάσκο στην μπολιβαριανή επανάσταση του Τσάβες (εκδ. Κέδρος).

Του Κωστή Παπαδημητρίου

Η «Αριστερή Στροφή» της Λατινικής Αμερικής αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα σύγχρονα πολιτικά φαινόμενα. Από τις αρχές του 21ου αιώνα σχεδόν τα ¾ του πληθυσμού της ηπείρου βρέθηκαν να κυβερνώνται από καθαρά αριστερά κόμματα ή την αριστερή πτέρυγα κεντροαριστερών κομμάτων που εγκατέλειψαν για τα καλά το νεοφιλελεύθερο consensus.

Για το μυθιστόρημα του François Taillandier Η γραφή του κόσμου (μτφρ. Αλεξάνδρα Κωσταράκου, εκδ. Πόλις).

Του Νίκου Ξένιου

Οι ιστορικοί, συχνά χωρίς τη θέλησή τους, γράφουν για τους μεγάλους άνδρες και τις μεγάλες μάχες, αποκρύπτοντας το βίωμα των απλών ανθρώπων και την καθημερινότητά τους. Η συγγραφή της προσωπικής ζωής και της σκέψης ιστορικών προσωπικοτήτων είναι μια διαφορετική διαδικασία: στο ιστορικό μυθιστόρημα Η γραφή του κόσμου ο γάλλος συγγραφέας Φρανσουά Ταγιαντιέ δανείζεται τη φωνή της λογοτεχνίας και την αναπλάθει για να «συλλάβει» τη στιγμή της γένεσης του νεώτερου δυτικού κόσμου. Στα ελληνικά το βιβλίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Πόλις» σε προσεκτική μετάφραση και με αρκετές και χρήσιμες υποσημειώσεις της Αλεξάνδρας Κωσταράκου.

Για το μυθιστόρημα της Μαρλένας Πολιτοπούλου Η Πηνελόπη των τρένων (εκδ. Μεταίχμιο).

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Οκτώβριος 1965. Στο σταθμό του Μονάχου φτάνει μια ασυνήθιστη παρέα: ο Στέλιος Καζαντζίδης, ο ήρωας των απανταχού ελλήνων μεταναστών και κατατρεγμένων, η Μαρινέλλα, ο 17χρονος Χρήστος Νικολόπουλος και ο άσος της ΑΕΚ Μίμης Παπαϊωάννου. Οι έλληνες της ευρύτερης περιοχής, οικονομικοί μετανάστες που βρήκαν καταφύγιο από τις διώξεις του μετεμφυλιακού κράτους στα εργοστάσια της Γερμανίας, περιμένουν τον Στέλιο ως επί γης Θεό. Τη μέρα χαράς της ελληνικής κοινότητας αμαυρώνει ο θάνατος του Στρατή Κοκκινίδη, ενός εργάτη από την Ημαθία, ο οποίος βρίσκεται νεκρός μ' ένα παραδοσιακό υφαντό περασμένο στο λαιμό.

Για το βιβλίο της Martha C. Nussbaum Έρωτος γνώση (μτφρ. Γιώργος Λαμπράκος, εκδ. Πατάκη).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Η λογοτεχνία είχε πάρει τις προηγούμενες δεκαετίες μια απότομη κλίση, που την έκανε να γέρνει επικίνδυνα σε βαθμό μπαταρίσματος· πίστεψε υπό το βάρος φορμαλιστικών θεωριών ότι το λογοτεχνικό έργο είναι ένας κλειστός κόσμος που δεν εξετάζεται ιδεολογικά, δεν συνδέεται με την εξωκειμενική πραγματικότητα, αλλά αξιολογείται παρά μόνο ως αισθητικό γεγονός.

Για το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του James Ellroy «Τα σκοτάδια μου - Το χρονικό ενός εγκλήματος στο Λος Άντζελες» (μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, εκδ. Άγρα).

Της Νέλλης Βουτσινά

Για τη νουβέλα του Γιώργου Μητά, Το σπίτι (εκδ. Κίχλη).

Της Έλενας Μαρούτσου

Αν ήθελα να αποδώσω με μια μόνο λέξη την επίδραση που είχε το Σπίτι του Γιώργου Μητά πάνω μου, θα διάλεγα την «σαγήνη». Η λέξη αυτή, μέσα στο παλιομοδίτικό της ένδυμα, κρύβει κάτι παραπάνω από τη γοητεία. Σαγήνη, στα αρχαία ελληνικά, σημαίνει δίχτυ. Σαγηνευμένος είναι αυτός που έχει μπλεχτεί στο δίχτυ κάποιου, όπως εγώ στη συγκεκριμένη περίπτωση μπλέχτηκα στο δίχτυ που έπλεξε με το νήμα της αφήγησής του ο συγγραφέας. Αν κανείς θέλει να εξηγήσει, εκ των υστέρων πάντα, τι του συμβαίνει (όσο διαρκεί η σαγήνη είμαστε ανήμποροι να καταλάβουμε), θα πρέπει να ανατρέξει στην αρχή, εκεί που ξεκίνησαν όλα. Στην αρχή, λοιπόν, ο αφηγητής με πήρε απ’ την Αθήνα, με έσυρε στον Πειραιά, με έβαλε σ’ ένα καράβι, με κατέβασε στην Ύδρα, κι άρχισε να με τραβάει απ’ το χέρι σε μια δυσοίωνα κακοτράχαλη ανηφόρα για να με οδηγήσει στο Σπίτι της Γραφής. Εκεί είχε σκοπό να με τυλίξει στα δίχτυα του.

Με αφορμή το μυθιστόρημα «Μαξ» της Σάρα Κοέν-Σκαλί (εκδ. Πατάκη), ένα βιβλίο για ώριμους έφηβους και ενήλικες που μιλά για τον ναζισμό.

Της Σίσσυς Τσιφλίδου

Στη συλλογή του Τζαζ, παθήσεις και άλλα τινά (εκδ. Κέδρος) ο Παναγιώτης Γούτας συγκέντρωσε διηγήματα που έγραψε τα τελευταία 25 χρόνια.

Της Αλεξάνδρας Μπακονίκα

Ο ερωτισμός, τα όνειρα, οι στόχοι ζωής, αλλά και οι ηθικές αξίες κυρίως ενός σύγχρονου αστού προβάλλονται στην καινούργια συλλογή διηγημάτων του Παναγιώτη Γούτα. Η τριτοπρόσωπη γραφή ενός παντογνώστη αφηγητή, που ξετυλίγει την πλοκή, κρίνει, σχολιάζει -και ασφαλώς μέσα από τα προσωπεία των διαφόρων πρωταγωνιστών- αδρά τον ζωγραφίζει. Είναι μορφωμένος, ευαίσθητος, με σταθερή προσήλωση για την ομορφιά στις ποικίλες εκδηλώσεις της, αλλά και με συμπάθεια και συμπόνια για τους αδύναμους, περιθωριακούς και ταπεινωμένους. Απουσιάζει εντελώς ο καυστικός ανδρικός κυνισμός, η τάση για αναρχία και καταστροφική ανατροπή, επίσης η ατέρμονη διαιώνιση μιας εφηβικής αντιμετώπισης των πραγμάτων, περιπαικτικής, αστάθμητης και επιπόλαιης.

Για τα βιβλία του Friedrich Nietzsche, Αγών Ομήρου και Το πάθος για την αλήθεια, και τα δύο σε μετάφραση του Βαγγέλη Δουβαλέρη από τις εκδόσεις Gutenberg.

Του Γιώργου Λαμπράκου

Όποτε τύχει να ενδιαφερθεί κανείς για τα πρώτα, συνήθως δειλά βήματα ενός στοχαστή που έγινε περισσότερο γνωστός για το μεταγενέστερο έργο του, αναζητώντας σε αυτά τους σπόρους μιας υπό εξέλιξη ιδιοφυίας και τις πρωταρχικές εμμονές που κράτησαν εφ’ όρου ζωής, συνήθως δεν θα απογοητευτεί. Αυτό ισχύει και για τη σκέψη του Φρίντριχ Νίτσε, που, αφενός ως άριστος φιλόλογος ξεκίνησε από την αρχαιοελληνική γραμματεία και έκτοτε δεν την παραγκώνισε ποτέ, αφετέρου ως άριστος φιλόσοφος ασχολήθηκε εξαρχής και ως το τέλος με το χαρακτηριστικότερο, ίσως, φιλοσοφικό ζήτημα: την αλήθεια.

Για τη συλλογή διηγημάτων του Ηλία Παπαμόσχου, Η αλεπου της σκάλας και άλλες ιστορίες (εκδ. Κίχλη).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Ο Ηλίας Παπαμόσχος ανέκαθεν διακρινόταν από μια γλώσσα που ερωτοτροπεί με την ποίηση και τις γλωσσικές της εξακτινώσεις: βιώματα που εκφράζονται με τη σύνταξη του στίχου, με ανοίκειες λέξεις και ιμπρεσσιονιστικές περιγραφές μιας ζωής βγαλμένης από το σήμερα αλλά ταυτόχρονα διαχρονικής και βαθιά κατασταλαγμένης. Στις προηγούμενες συλλογές του αρκέστηκε στον ισχνό μύθο, καθώς στάθηκε στον ακαριαίο και ποιητικό πυρήνα του, ώστε να αποδώσει το ουσιώδες πέρα από το επιφανειακό.