Του Νίκου Κουρμουλή

Το βιογραφικό του νεόκοπου Λευκορώσου συγγραφέα Αλεξάντρ Σκορομπογκάτοφ είναι κάθε άλλο παρά συνηθισμένο: Σπούδασε θέατρο και κινηματογράφο στη μεγάλη σχολή του Μινσκ, θεολογία στο Θεολογικό Ινστιτούτο του Σαιν-Ζορζ στο Παρίσι, ενώ έχει αποφοιτήσει από το Λογοτεχνικό Ινστιτούτο «Γκόρκι» στη Μόσχα. Έχει δουλέψει ως υπάλληλος τσίρκου, νυχτοφύλακας και δημοσιογράφος στο ραδιόφωνο. Σχεδόν όλες αυτές οι επιδράσεις αναγνωρίζονται στο εν λόγω βιβλίο. 

Του Γιώργου Βέη

«Εξ όλων των παθών ο σαρκικός έρως είναι το τυραννικότατον. Διότι έχει παγίδα, εις την οποία μας κρατεί, το ίδιον σώμα μας». Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Οι έμποροι των εθνών

Η εισαγωγή του μυθιστορήματος ανήκει αναμφισβήτητα στις πλέον ευρηματικές του είδους: ο Γκράχαμ Χέντρικ, ένας πανεπιστημιακός δάσκαλος της εποχής μας, ο οποίος ξέρει να απολαμβάνει, ευκαιρίας δοθείσης, τη Νάξο, βλέπει την Ανν, τη νυν σύζυγό του, με την οποία είναι θανάσιμα ερωτευμένος, να διαπράττει το αμάρτημα της μοιχείας, ενώ δίπλα του κάθεται η Άλις, η ανήλικη κόρη του, από τον αμέσως προηγούμενο γάμο του με την Μπάρμπαρα.

Για το μυθιστόρημα για εφήβους «Σάπιο Φεγγάρι» της Σάλι Γκάρντνερ (μτφρ.Αικατερίνη Σταυρουλάκη) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Της Σίσσυς Τσιφλίδου

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για ένα είδος λόγου, που ονομάζεται «εξομολογητικό μυθιστόρημα»· σε τι διαφέρει όμως από την υπόλοιπη αυτοβιογραφική πεζογραφία; Στο ότι αποκαλύπτει ένα μυστικό, ένα προσωπικό ή οικογενειακό μυστικό, αναφέροντας ονόματα και διευθύνσεις και φέρνοντας στο (αναγνωστικό) φως ένα τραύμα, που σε άλλες περιπτώσεις θα ήταν ταμπού να ακουστεί. Έτσι, δεν αναφέρομαι απλώς στο βιωματικό υλικό που ενσωματώνεται στη μυθοπλασία, διανθισμένο με πλήθος επινοημένων στοιχείων, αλλά για τη λογοτεχνική απόδοση μιας πραγματικής πληγής που παρουσιάζεται, αναλύεται, αφηγηματοποιείται και, καθώς κοινοποιείται στις λογοτεχνικές της διαστάσεις, γίνεται μέσο αυτοκάθαρσης. Θυμίζω ενδεικτικά την «Καλοσύνη των ξένων» (2006) του Π. Τατσόπουλου, όπου το «μυστικό» της υιοθεσίας του συγγραφέα μετατρέπεται σε εξομολογητική λογοτεχνία. 

Του Κώστα Δρουγαλά

Η συλλογή διηγημάτων Εποχιακός διανομέας είναι το τρίτο βιβλίο του, κάτοικου Θεσσαλονίκης και νευρολόγου στο επάγγελμα, Νώντα Τσίγκα. Η συλλογή αποτελείται από εννέα διηγήματα, τα οποία βρίθουν τόσο από έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία όσο και από μια καθαρή μυθοπλαστική ματιά, που σε κάποιες περιπτώσεις λοξοδρομεί σε υπερρεαλιστικά μονοπάτια.

Του Γιώργου Λαμπράκου

Κάθε βιβλίο που αρχίζει με ρήση του Επίκουρου είναι στα δικά μας μάτια απολύτως ευπρόσδεκτο. Η φράση «ουδέν ικανόν ω ολίγον το ικανόν» (Τίποτα δεν είναι αρκετό για όποιον το αρκετό είναι λίγο) μας εισάγει με τον ακριβέστερο τρόπο στο θέμα που πραγματεύονται οι Ρόμπερτ και Έντουαρτ Σκιντέλσκι στη μελέτη Πόσα πραγματικά χρειαζόμαστε; Η αγάπη για το χρήμα και το όνειρο της καλής ζωής. 

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Το «Ορφανό Μπρούκλιν» (Motherless Brooklyn) του Τζόναθαν Λέθεμ, όπως είναι ο πρωτότυπος τίτλος του βιβλίου, αναφέρεται σε μια τετραμελή ομάδα εφήβων που μεγαλώνουν στο ορφανοτροφείο αρρένων του Αγίου Βικεντίου, τη δεκαετία του ’70. Καθώς είναι τα μοναδικά λευκά αγόρια του ιδρύματος, τα προσεγγίζει ο μικροκακοποιός Φρανκ Μίννα, για να δημιουργήσει με αυτά τη δική του συμμορία, τους «Άνδρες του Μίννα» – όπως θα αποκαλούνται πλέον οι τέσσερις κακόμοιροι έφηβοι.

Της Αργυρώς Μαντόγλου

Η Ιδιοπάθεια είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Σαμ Μπάιερς με τίτλο ελληνικής προέλευσης· ως έννοια διατρέχει ολόκληρο το μυθιστόρημα και υπαινίσσεται έναν αριθμό από ασθένειες και παθήσεις. Πρόκειται για τη νόσο που έχει χτυπήσει τα βοοειδή στη Βρετανία με κίνδυνο εξάπλωσης και σε άλλα θηλαστικά. Το επίσημο όνομά της είναι «Ιδιοπαθής Χαύνωση των Βοοειδών» και απειλεί να υπερβεί το φράγμα των ειδών.

Του Μάριου Μιχαηλίδη

Ο ποιητής Νίκος Κατσαλίδας εξακολουθητικά μας εκπλήσσει. Πολύ νωρίς, οι κριτικοί μίλησαν για ένα αυθεντικό ποιητικό ταλέντο, πράγμα που φάνηκε από τα πρώτα έργα που εξέδωσε.

Του Νίκου Ξένιου

“ Νessun maggior dolore che ricordarsi del tempo felice nellamiseria “ [1]

Ο αγνωστικισμός[2] του Ουναμούνο επηρέασε έντονα την κοινωνική και πνευματική ζωή της Ισπανίας σε μιαν εποχή όπου στο φιλοσοφικό στερέωμα κυριαρχούσαν ο Καρλ Τζάσπερς και ο Χοσέ Ορτέγκα ι Γκασέτ.

Του Παναγιώτη Γούτα

Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό (ίσως για κάποιους και συγκινητικό), την εποχή της άμετρης φλυαρίας και του αστείρευτου και συχνά ανούσιου λογοτεχνικού πολτού που κυκλοφορεί στο εμπόριο, κάποιοι εκδοτικοί οίκοι ή μεμονωμένοι λογοτέχνες να επιμένουν να τυπώνουν μονόφυλλα ή δίφυλλα με ένα μόνο ποίημα.

Της Μαριαλένας Σπυροπούλου*

Η ζωή είναι μια διαδοχή παρεξηγήσεων. Μπορεί να έχεις στηρίξει την αφήγησή της σε μικρά, μεγάλα, σημαντικά ή ασήμαντα γεγονότα για τα οποία είσαι τελείως σίγουρος αλλά η πραγματικότητα να σε διαψεύδει. Από την άλλη, μερικά πράγματα στη ζωή απλώς σου συμβαίνουν. Χωρίς κανέναν απολύτως λόγο.

Επιμ. Κώστας Αγοραστός

Του Γιώργου Βέη

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Ο νεαρός ποιητής Γιάννης Δούκας φτιάχνει το δικό του ύφος και το εγκαθιδρύει με τη δεύτερη ποιητική συλλογή του με τίτλο Το σύνδρομο Σταντάλ. Κι αυτό δείχνει όχι μόνο ότι έχει χωνέψει επαρκώς τις φωνές των ποιητών που έχει διαβάσει, μια παράδοση που συνεχώς ζυμώνεται από κάθε νέα γενιά, αλλά και ότι σκοτώνει τις φωνές αυτές, για να ορθώσει τη δική του, που έχει χροιά, μέταλλο κι ένταση.

Του Νίκου Ξένιου

Τα Γράμματα σ’ ένα φίλο Γερμανό δημοσιεύθηκαν αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά το γεγονός ότι είχαν αρχίσει να γράφονται το 1943. Πρόκειται για μια καταγγελία της βίας από τον Αλμπέρ Καμύ που, καθώς προηγήθηκε της Πανούκλας, έδωσε το προανάκρουσμα της πνευματικής σύλληψης του μεγάλου συγγραφέα σχετικά με την ανθρώπινη ύπαρξη και τις ενδιάθετες τάσεις της. Τα Γράμματα ενθάρρυναν τους Γάλλους να παραμείνουν πιστοί στη διανόηση, ενάντια στον πραγματισμό και τη χυδαία «ηθική της αποτελεσματικότητας» του γερμανικού μιλιταρισμού.

Επιμ. Κώστας Αγοραστός

Έξι βιβλία με τα οποία επιχειρείται να σκιαγραφηθεί η ζωή ανθρώπων που φιλοδόξησαν να αλλάξουν τα πράγματα. Από τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Πάτρικ Λη Φέρμορ, έως τον Τόλκιν και τον Καμύ. 

Του Γιώργου Λαμπράκου

Η ψηφιακή τεχνολογία έχει αλλάξει πολλές όψεις της καθημερινής ζωής, όχι εκατομμυρίων, αλλά δισεκατομμυρίων ανθρώπων στον κόσμο. Γι’ αυτό και από κάποιους ειδικούς θεωρείται η σημαντικότερη τεχνολογική εφεύρεση ενός μέσου επικοινωνίας μετά την τυπογραφία του Γουτεμβέργιου, εδώ και μισή χιλιετία.

Της Αργυρώς Μαντόγλου

Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να διαβάσει κανείς τον μυστηριώδη τίτλο ("F") του τελευταίου μυθιστορήματος του Γερμανού Ντάνιελ Κέλμαν, έναν από τους πλέον γνωστούς και πολυδιαβασμένους σύγχρονους ευρωπαίους συγγραφείς.

Για το βιβλίο του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου «Η Κερένια Κούκλα» (Επιμέλεια σειράς: Αγγέλα Καστρινάκη, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης)

Του Νίκου Ξένιου

Η συνέχεια του βιβλίου Ο ιππότης με τη σκουριασμένη πανοπλία

Του Κώστα Δρουγαλά

Στην Επιστροφή του ιππότη με τη σκουριασμένη πανοπλία του Ρόμπερτ Φίσερ έχουμε την επανάκαμψη του ανώνυμου Ιππότη μετά την αναρρίχησή του στην Κορυφή της Αλήθειας, για την ολοκλήρωση ενός καινούργιου στόχου, αυτή τη φορά πιο δύσκολου και περίπλοκου: της συνύπαρξης με τη σύντροφό του, Τζούλιετ.

Για το βιβλίο του Τζον Στάινμπεκ Τορτίλα φλατ (μτφρ: Άρης Αλεξάνδρου, εκδ. Γκοβόστη)

Του Νίκου Ξένιου

Του Κώστα Αγοραστού

Μια ιστορία ενηλικίωσης. Πέρασμα από την εφηβική αθωότητα στον κόσμο των ενηλίκων με τρόπο σκληρό και δύσκολο. Η αγάπη για τη θάλασσα. Για τα ταξίδια. Η ανακάλυψη. Του κόσμου. Του άλλου. Του σώματος. Η επιστροφή. Αυτά είναι κάποια από τα θέματα του βιβλίου του Θεόδωρου Γρηγοριάδη Ο Ναύτης (πρώτη έκδοση, Κέδρος 1993), το οποίο επανεκδόθηκε πρόσφατα από τις εκδόσεις Πατάκη.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Ο απολογισμός μιας χρονιάς δεν μπορεί να γίνει χωρίς αξιολόγηση, δεν μπορεί να είναι απλώς μια καταγραφή των συγγραφέων και των βιβλίων, χωρίς κατάταξη, ιεραρχία, κριτική αποτίμηση. Ακόμα περισσότερο, οι νεοεμφανιζόμενοι, αυτοί που ανέβηκαν το πρώτο σκαλί κατά τον καβαφικό Θεόκριτο, δεν μπορούν όλοι να μπουν στο ίδιο τσουβάλι και έτσι η παρουσίασή τους να μετατραπεί σε ισοπέδωση. Το κόσκινο της κριτικής οφείλει να ξεχωρίσει όσους δημιούργησαν ένα άρτιο έργο, όσους άφησαν υποσχέσεις, όσους έπεισαν ότι μπορούν να ανέβουν και τα υπόλοιπα σκαλιά της σκάλας.

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Στο επίπεδο μιας πρώτης ανάγνωσης της παρούσας μελέτης του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη αναγνωρίζεται μια ενδιαφέρουσα χαρτογράφηση της περιοχής που καταλαμβάνει η σύγχρονη ελληνική λογοτεχνική κριτική, όπως αυτή έχει διατυπωθεί από τη δεκαετία του 1970 και εντεύθεν. Το βασικό ενδιαφέρον της εντοπίζεται στο γεγονός ότι μας παρέχει ποικίλα στοιχεία πληροφόρησης σχετικά με παράγοντες, απόψεις, περιπτώσεις, φαινόμενα που χαρακτηρίζουν το περιεχόμενο και τη συμπεριφορά της κριτικής με αντικείμενο (κυρίως) τη λογοτεχνική παραγωγή, κατά τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο.

Του Γιώργου Λαμπράκου

Το λυκόσκυλο του αιώνα μού χιμάει, μα εγώ δεν έχω αίμα λύκου - Οσίπ Μαντελστάμ 

Η ρωσική πόλη Βόλγκογκραντ, στις όχθες του Βόλγα, ήρθε πρόσφατα στο προσκήνιο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος εξαιτίας των βομβιστικών επιθέσεων που έγιναν στον σιδηροδρομικό της σταθμό. Κάποιοι θα θυμούνται, ωστόσο, πως από το 1925 ως το 1961 η πόλη ονομαζόταν Στάλινγκραντ και υπήρξε, κατά την περίοδο του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, ένα από τα σημαντικότερα πεδία μάχης μεταξύ των Γερμανών και των Σοβιετικών, μάχης της οποίας η έκβαση υπέρ των δεύτερων σήμανε την αρχή του τέλους για τη ναζιστική κυριαρχία στο ευρωπαϊκό έδαφος.

Της Αργυρώς Μαντόγλου 

Το 2000, ο Τζέιμς Γουντ, συγγραφέας και κριτικός λογοτεχνίας σε άρθρο του για τις καινούργιες τάσεις στο αγγλόφωνο μυθιστόρημα, με αφορμή το μόλις εκδοθέν πολύκροτο μυθιστόρημα της Ζέιντι Σμιθ Λευκό χαμόγελο σε μαύρο φόντο, εισήγαγε έναν νέο όρο στην κριτική, τον «υστερικό ρεαλισμό» ή «ρεαλισμό της υστερίας». Το πρόβλημα με τα μυθιστορήματα του είδους ήταν πως όχι μόνο αποτύπωναν πιστά τον κόσμο, αλλά πως δεν άφηναν περιθώριο υπέρβασης και σύνθεσης.

Δύο λογοτεχνικά έργα επιχειρούν, με διαφορετικούς τρόπους, να μιλήσουν για το σήμερα και το αύριο της Ελλάδας

Του Παναγιώτη Γούτα

Πολλή συζήτηση γίνεται τελευταία για το αν πρέπει να γράφονται βιβλία μεσούσης της κρίσης ή μήπως είναι κάπως νωρίς, τα αποτελέσματα της κρίσης δεν έχουν ακόμη διαμορφωθεί, οπότε κάθε συγγραφική απόπειρα με θέμα την εν Ελλάδι οικονομική (και όχι μόνο) σχεδόν χρεωκοπία, είναι πρόωρη, βιαστική και ελλιπής. Κάποιοι μάλιστα διανοούμενοι αμφιβάλλουν ακόμη και αν υπάρχει κρίση, τουλάχιστον όχι περισσότερη απ’ ό,τι τις περασμένες δεκαετίες, όπως ισχυρίζονται, οπότε συχνά μένουμε να αναλογιζόμαστε μήπως όλοι μας ζούμε μια συλλογική αυταπάτη, μια μαζική φαντασίωση, μήπως όλα βαίνουν καλώς (πάντα εναντίον μας, κατά τη σκαμπαρδώνεια ρήση), οπότε τζάμπα ο κόπος να σχολιάζουμε και να γράφουμε οτιδήποτε σχετικό.

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Έχω τη γνώμη πως δεν υπάρχει προσφορότερη περίοδος από τη σημερινή, της οικονομικής κρίσης και, κυρίως, της κρίσης αξιών στην ελληνική κοινωνική πραγματικότητα, για να υποδεχθούμε με επαίνους, προσεγγίσεις επιστημονικές που στοχεύουν στην αυτοεκπαίδευση και, γενικότερα, στην εκπαίδευση εκείνων που καλούνται να ετοιμάσουν ανθρώπους οι οποίοι θα δώσουν ώθηση στην παραγωγική μηχανή της οικονομίας ώστε να ξεκολλήσει από το τέλμα στο οποίο βουλιάζει.

Ο εικαστικός καλλιτέχνης, συγγραφέας και καθηγητής Ντέιβιντ Μπάτσελορ εξετάζει τη λειτουργία του χρώματος στην τέχνη στο έργο του Χρωμοφοβία (Άγρα). 

Της Μαρίας Γιαγιάννου

Η σχέση των καλλιτεχνών με τους θεωρητικούς της τέχνης ήταν πάντοτε μια σχέση εξάρτησης αλλά και απεξάρτησης. Η θεωρία επηρεάζει την πράξη και η πράξη επηρεάζει την θεωρία. Συχνότατα η πράξη προσπαθεί να λειτουργήσει ως θεωρία, δηλαδή η μορφή υψώνει έναν δάκτυλο ιδεολογίας˙ δείχνει και «λέει». Ένας καλλιτέχνης και ένας θεωρητικός επιθυμούν μεν να αλληλεπιδράσουν, αλλά καθένας επιθυμεί κυρίως να δημιουργήσει την δική του επιδραστική σχολή.

Του Νίκου Κουρμουλή

Στον μικρό αυτό τόμο, περιέχεται ένα ενδεικτικό μέρος της συγγραφικής διαδρομής του συγγραφέα, αρθογράφου και δοκιμιογράφου Κώστα Καλφόπουλου (από το 1980 έως και το 2012). Τα εξελισσόμενα μέσα στο χρόνο πεζογραφήματα του Καλφόπουλου, που παράλληλα εξελίσσουν και τον ίδιο, αγαπούν τις φευγαλέες στιγμές της καθημερινότητας, ενώ κουβαλάνε την αγωνία και το πάθος για εξερεύνηση. Μια διαδρομή με διαχρονικούς άξονες το ποδόσφαιρο, την αστυνομική λογοτεχνία, τον έρωτα, τους Beatles.

Του Γιώργου Λαμπράκου

Η τάση των τελευταίων ετών να εκδίδονται πολλά βιβλία με θέμα το πώς να αλλάξουμε τη ζωή μας δεν είναι απλώς μόδα. Είναι μία ακόμα έκφραση της πανάρχαιας πίστης πως οι ιδέες, όπως παρουσιάζονται και προωθούνται ιδίως στις φιλοσοφικές θεωρίες, έχουν (και οφείλουν να έχουν) άμεσο αντίκτυπο στην καθημερινή ζωή. Υπό αυτή την έννοια, οι ιδέες καθίστανται χρήσιμες με την πιο κοινή σημασία της λέξης, ενώ και τα αντίστοιχα βιβλία δεν αποτελούν αφηρημένες πραγματείες γραμμένες για λίγους, αλλά απόπειρες αυτογνωσίας και αυτοαλλαγής που αποβλέπουν σε ένα ευρύτερο κοινό.