palahniuk

Για τη συλλογή διηγημάτων του Τσακ Πόλανικ «Σκαρφίσου κάτι! Ιστορίες που δεν γίνεται να ξεχάσεις» (μτφρ. Πάνος Τομαράς, εκδ. Αίολος).

Του Κώστα Δρουγαλά

Ο ουκρανικής καταγωγής Αμερικανός πεζογράφος Τσακ Πόλανικ (1962) είναι περισσότερο γνωστός για το πρώτο του μυθιστόρημα, το θρυλικό σήμερα Fight Club, που μεταφέρθηκε με απόλυτη επιτυχία στον κινηματογράφο, προσδίδοντας στον συγγραφέα cult διαστάσεις, με τον τρόπο που συνέβη στην περίπτωση του Trainspotting του Irvine Welsh. Ωστόσο, τόσο στη μία όσο και στην άλλη περίπτωση, αντιλαμβανόμαστε πως το παραπάνω συνιστά μία επιφανειακή ανάγνωση, αφού και οι δύο συγγραφείς αποτελούν ικανότατους εργάτες του λόγου.

Οι θεματικές-υπερέννοιες της συλλογής είναι πολλές και ετερογενείς: σχολικός εκφοβισμός· η κοινωνία του θεάματος· η ανδρική ανασφάλεια μετά τον χωρισμό· ο θαυμασμός του γιου για τον πατέρα· η κατάρρευση της αθωότητας στα «χρυσά» χρόνια των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης· η αγένεια κι ο καθημερινός ρατσισμός μέσα στην κόλαση των τηλεφωνικών πωλήσεων· ενήλικες μεσοαστοί που δεν μπορούν να συμβιβαστούν με την οικογενειακή θαλπωρή.

Το Σκαρφίσου κάτι! με τον υπότιτλο Ιστορίες που δεν γίνεται να ξεχάσεις, περιλαμβάνει 23 σχετικά σύντομες ιστορίες, με μόνο μία (την ιστορία «Τάσεις») να καταλαμβάνει έκταση νουβέλας. Σε πολλά από τα διηγήματα του Πόλανικ πρωταγωνιστής είναι κάποιο ζώο: η μαϊμού, το φλαμίνγκο, το κογιότ, ο μυρμηγκοφάγος, που δημιουργούν μια ψευδαίσθηση –ή καλύτερα μία διεστραμμένη αίσθηση– αισωπικού μύθου. Εκτός από τα ζώα, ο συγγραφέας δείχνει επίσης μία ιδιαίτερη προτίμηση σε εφήβους με παλαβές εμμονές ή όνειρα· ή εμμονικά όνειρα.

Οι ιστορίες ποικίλες, όλες όμως βγαλμένες από το πολανικό σύμπαν: δολοφονίες που λαμβάνουν χώρα στο φεστιβάλ του Burning Man στη Νεβάδα από μία γυναίκα που επιθυμεί να επιστρέψει ο άντρας της στην οικογενειακή εστία· άλογα-επιβήτορες που ξεσκίζουν τα σπλάχνα λευκών μεσοαστών σε πορνό βίντεο· μία μαϊμού που προωθεί τυριά σε σούπερ μάρκετ έρχεται αντιμέτωπη με τον παραλογισμό της καπιταλιστικής οικονομίας· ένας άνδρας που γυρίζει την υφήλιο κάνοντας στριπτίζ· μια σεξομανής κι αλκοολική νεαρή που «λούζει» με το ταμπόν της επίδοξους εραστές· ένας μασέρ που ακούει μία ετοιμοθάνατη κυρία να της διηγείται πώς ο άντρας της τής έκανε πρόταση γάμου σε ένα πλυντήριο αυτοκινήτων· ένα ροζ φλαμίνγκο που πουλάει το κορμί της σε ένα κογιότ που θέλει να σώσει τον γάμο του.

Οι θεματικές-υπερέννοιες της συλλογής είναι πολλές και ετερογενείς: σχολικός εκφοβισμός· η κοινωνία του θεάματος· η ανδρική ανασφάλεια μετά τον χωρισμό· ο θαυμασμός του γιου για τον πατέρα· η κατάρρευση της αθωότητας στα «χρυσά» χρόνια των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης· η αγένεια κι ο καθημερινός ρατσισμός μέσα στην κόλαση των τηλεφωνικών πωλήσεων· ενήλικες μεσοαστοί που δεν μπορούν να συμβιβαστούν με την οικογενειακή θαλπωρή.

Ο Πόλανικ σίγουρα ανήκει στους Αμερικανούς συγγραφείς με χιούμορ· μόνο που το χιούμορ στην αμερικανική πεζογραφία έχει εξελιχθεί πολύ από τον 19ο αιώνα έως σήμερα: ο Πόλανικ θεωρείται ο Μαρκ Τουαίην για τη γενιά της τετραϋδροκανναβινόλης, της εισπνοής κόλλας μέσα από χαρτοσακούλες, της αχαλίνωτης διασκέδασης, της «τέχνης» χωρίς κανένα ουσιαστικό υπόβαθρο, και ήδη αποτελεί «δεξαμενή» για άλλους συγγραφείς της χώρας του (μάλλον ο J.R. Helton είναι η καλύτερη από τις περιπτώσεις που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε).

Ο Πόλανικ πολλές φορές στη μέχρι τώρα λογοτεχνική του καριέρα έχει χαρακτηριστεί μηδενιστής, μισογύνης, κυνικός κλπ. (περίπου όπως ο Μπουκόβσκι), ωστόσο οι αναγνώστες των έργων του (όπως και στην περίπτωση του Μπουκόβσκι) γνωρίζουν πως αυτό πόρρω απέχει από την αλήθεια: μάλλον ο συγγραφέας σκύβει συμπονετικά πάνω από τους προβληματικούς ήρωές του, οι οποίοι, ως αποσυνάγωγοι, εναγωνίως πασχίζουν να βρουν την ταυτότητά τους σε έναν κόσμο που δεν έχει ταυτότητα· οι λογοτεχνικοί χαρακτήρες του Πόλανικ ξεφορτώνονται το δέρμα της καταναλωτικής και στερεοτυπικής κοινωνίας, για να προπορευτούν ένα ασφαλές βήμα από τους διώκτες που βρίσκονται έξω και μέσα τους. Δεν είναι ακριβώς οι απόκληροι της κοινωνίας ή οι παρίες του Μπουκόβσκι και του Κάρβερ: οι περισσότεροι πρωταγωνιστές του Πόλανικ προέρχονται από ευυπόληπτες οικογένειες, έχουν μια καλή δουλειά και μια ισορροπημένη ζωή, ωστόσο υπάρχει πάντα ένα μικρό ράγισμα που γλιστράει μέσα η απορία ή η αμφισβήτηση, για να αλώσει την ανθρώπινη ύπαρξη ως τον πυρήνα της, αποδεικνύοντας πως η εξέλιξη του ανθρώπινου είδους ίσως και να είναι η μεγαλύτερη φενάκη του δυτικού πολιτισμού.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΔΡΟΥΓΑΛΑΣ είναι συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Το τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν» (εκδ. Πικραμένος).

altΣκαρφίσου κάτι!
Ιστορίες που δεν γίνεται να ξεχάσεις
Τσακ Πόλανικ
Μτφρ. Πάνος Τομαράς
Αίολος 2017
Σελ. 440, τιμή εκδότη €17,94

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΤΣΑΚ ΠΟΛΑΝΙΚ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η τελειότητα» του Βιντσέντζο Λατρόνικο (κριτική) – Η πολλαπλή διάσπαση εντός της ψηφιακής κουλτούρας

«Η τελειότητα» του Βιντσέντζο Λατρόνικο (κριτική) – Η πολλαπλή διάσπαση εντός της ψηφιακής κουλτούρας

Για το μυθιστόρημα του Βιντσέντζο Λατρόνικο (Vincenzo Latronico) «Η τελειότητα» (μτφρ. Δήμητρα Δότση, εκδ. Loggia).

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός 

...

«Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Χέρμαν Έσσε (κριτική) – Το ταξίδι ενός γιουνγκιανού ήρωα προς την αυτογνωσία

«Νάρκισσος και Χρυσόστομος» του Χέρμαν Έσσε (κριτική) – Το ταξίδι ενός γιουνγκιανού ήρωα προς την αυτογνωσία

Για το μυθιστόρημα του Χέρμαν Έσσε (Hermann Hesse) «Νάρκισσος και Χρυσόστομος» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, Άγγελος Αγγελίδης, εκδ. Διόπτρα). Κεντρική εικόνα: Από την ομότιτλη κινηματογραφική διασκευή του μυθιστορήματος από τον σκηνοθέτη Stefan Ruzowitzky (2020).

Γράφει η Ιωάν...

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

Για το τελευταίο βιβλίο του Γκυστάβ Φλωμπέρ [Gustave Flaubert] «Τρεις ιστορίες» (μτφρ. Τιτίκα Δημητρούλια, επίμετρο Σωτήρης Παρασχάς, εκδ. Αντίποδες).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

«Συγκρίνοντας την εικόνα με το κείμενο, ο αναγνώστης θα σκεφτόταν: “Δεν καταλαβαίνω τίποτα, πώς έ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Άρης Μαραγκόπουλος: «Τα μαρξιστικά διαβάσματα ξεθώριασαν όταν διάβασα

Άρης Μαραγκόπουλος: «Τα μαρξιστικά διαβάσματα ξεθώριασαν όταν διάβασα "Το δικαίωμα την τεμπελιά"»

Από τον «Εραστή της λαίδης Τσάτερλυ» στους «Υπνοβάτες» και από τις «Μεταμορφώσεις» στον «Οδυσσέα», αυτά είναι κάποια από τα-βιβλία-της-ζωής του Άρη Μαραγκόπουλου.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Το πρώτο βιβλίο που θυμάμαι...

«Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» του Αρμάντο Ρομέρο – Ποίηση όπως το φως κι η θάλασσα

«Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» του Αρμάντο Ρομέρο – Ποίηση όπως το φως κι η θάλασσα

Για την ποιητική συλλογή του Αρμάντο Ρομέρο (Armando Romero) «Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» (μτφρ. Αγαθή Δημητρούκα, εκδ. Τόπος). 

Γράφει ο Χρήστος Κούκης

Ο Αρμάντο Ρομέρο έλκει την καταγωγή του από την Ελλάδα. Σ...

Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Βλέπω τα μυθιστορήματα ως το πεδίο όπου η ανθρώπινη κατάσταση μετατρέπεται σε μυστήριο που πρέπει να λυθεί»

Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Βλέπω τα μυθιστορήματα ως το πεδίο όπου η ανθρώπινη κατάσταση μετατρέπεται σε μυστήριο που πρέπει να λυθεί»

«Γράφω για να επικοινωνήσω με τον αναγνώστη, γι’ αυτό και έχω πάντα στο νου μου να διεγείρω το ενδιαφέρον του» μας είπε ο Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες (Juan Gabriel Vásquez), που συμμετέχει στο Φεστιβάλ ΛΕΑ. Με αφορμή το βιβλίο του «Η μετάφραση του κόσμου» (μτφρ. Αχ. Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος), μιλά για την πολιτική μυθοπλα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά ποιητές και ποιήτριες παραδίδουν τους στίχους τους στο αναγνωστικό κοινό μέσα από τις νέες τους ποιητικές συλλογές που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

Επτά ποιητικά βιβλία από τις εκδόσεις Βακχικόν. 

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ