palahniuk

Για τη συλλογή διηγημάτων του Τσακ Πόλανικ «Σκαρφίσου κάτι! Ιστορίες που δεν γίνεται να ξεχάσεις» (μτφρ. Πάνος Τομαράς, εκδ. Αίολος).

Του Κώστα Δρουγαλά

Ο ουκρανικής καταγωγής Αμερικανός πεζογράφος Τσακ Πόλανικ (1962) είναι περισσότερο γνωστός για το πρώτο του μυθιστόρημα, το θρυλικό σήμερα Fight Club, που μεταφέρθηκε με απόλυτη επιτυχία στον κινηματογράφο, προσδίδοντας στον συγγραφέα cult διαστάσεις, με τον τρόπο που συνέβη στην περίπτωση του Trainspotting του Irvine Welsh. Ωστόσο, τόσο στη μία όσο και στην άλλη περίπτωση, αντιλαμβανόμαστε πως το παραπάνω συνιστά μία επιφανειακή ανάγνωση, αφού και οι δύο συγγραφείς αποτελούν ικανότατους εργάτες του λόγου.

Οι θεματικές-υπερέννοιες της συλλογής είναι πολλές και ετερογενείς: σχολικός εκφοβισμός· η κοινωνία του θεάματος· η ανδρική ανασφάλεια μετά τον χωρισμό· ο θαυμασμός του γιου για τον πατέρα· η κατάρρευση της αθωότητας στα «χρυσά» χρόνια των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης· η αγένεια κι ο καθημερινός ρατσισμός μέσα στην κόλαση των τηλεφωνικών πωλήσεων· ενήλικες μεσοαστοί που δεν μπορούν να συμβιβαστούν με την οικογενειακή θαλπωρή.

Το Σκαρφίσου κάτι! με τον υπότιτλο Ιστορίες που δεν γίνεται να ξεχάσεις, περιλαμβάνει 23 σχετικά σύντομες ιστορίες, με μόνο μία (την ιστορία «Τάσεις») να καταλαμβάνει έκταση νουβέλας. Σε πολλά από τα διηγήματα του Πόλανικ πρωταγωνιστής είναι κάποιο ζώο: η μαϊμού, το φλαμίνγκο, το κογιότ, ο μυρμηγκοφάγος, που δημιουργούν μια ψευδαίσθηση –ή καλύτερα μία διεστραμμένη αίσθηση– αισωπικού μύθου. Εκτός από τα ζώα, ο συγγραφέας δείχνει επίσης μία ιδιαίτερη προτίμηση σε εφήβους με παλαβές εμμονές ή όνειρα· ή εμμονικά όνειρα.

Οι ιστορίες ποικίλες, όλες όμως βγαλμένες από το πολανικό σύμπαν: δολοφονίες που λαμβάνουν χώρα στο φεστιβάλ του Burning Man στη Νεβάδα από μία γυναίκα που επιθυμεί να επιστρέψει ο άντρας της στην οικογενειακή εστία· άλογα-επιβήτορες που ξεσκίζουν τα σπλάχνα λευκών μεσοαστών σε πορνό βίντεο· μία μαϊμού που προωθεί τυριά σε σούπερ μάρκετ έρχεται αντιμέτωπη με τον παραλογισμό της καπιταλιστικής οικονομίας· ένας άνδρας που γυρίζει την υφήλιο κάνοντας στριπτίζ· μια σεξομανής κι αλκοολική νεαρή που «λούζει» με το ταμπόν της επίδοξους εραστές· ένας μασέρ που ακούει μία ετοιμοθάνατη κυρία να της διηγείται πώς ο άντρας της τής έκανε πρόταση γάμου σε ένα πλυντήριο αυτοκινήτων· ένα ροζ φλαμίνγκο που πουλάει το κορμί της σε ένα κογιότ που θέλει να σώσει τον γάμο του.

Οι θεματικές-υπερέννοιες της συλλογής είναι πολλές και ετερογενείς: σχολικός εκφοβισμός· η κοινωνία του θεάματος· η ανδρική ανασφάλεια μετά τον χωρισμό· ο θαυμασμός του γιου για τον πατέρα· η κατάρρευση της αθωότητας στα «χρυσά» χρόνια των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης· η αγένεια κι ο καθημερινός ρατσισμός μέσα στην κόλαση των τηλεφωνικών πωλήσεων· ενήλικες μεσοαστοί που δεν μπορούν να συμβιβαστούν με την οικογενειακή θαλπωρή.

Ο Πόλανικ σίγουρα ανήκει στους Αμερικανούς συγγραφείς με χιούμορ· μόνο που το χιούμορ στην αμερικανική πεζογραφία έχει εξελιχθεί πολύ από τον 19ο αιώνα έως σήμερα: ο Πόλανικ θεωρείται ο Μαρκ Τουαίην για τη γενιά της τετραϋδροκανναβινόλης, της εισπνοής κόλλας μέσα από χαρτοσακούλες, της αχαλίνωτης διασκέδασης, της «τέχνης» χωρίς κανένα ουσιαστικό υπόβαθρο, και ήδη αποτελεί «δεξαμενή» για άλλους συγγραφείς της χώρας του (μάλλον ο J.R. Helton είναι η καλύτερη από τις περιπτώσεις που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε).

Ο Πόλανικ πολλές φορές στη μέχρι τώρα λογοτεχνική του καριέρα έχει χαρακτηριστεί μηδενιστής, μισογύνης, κυνικός κλπ. (περίπου όπως ο Μπουκόβσκι), ωστόσο οι αναγνώστες των έργων του (όπως και στην περίπτωση του Μπουκόβσκι) γνωρίζουν πως αυτό πόρρω απέχει από την αλήθεια: μάλλον ο συγγραφέας σκύβει συμπονετικά πάνω από τους προβληματικούς ήρωές του, οι οποίοι, ως αποσυνάγωγοι, εναγωνίως πασχίζουν να βρουν την ταυτότητά τους σε έναν κόσμο που δεν έχει ταυτότητα· οι λογοτεχνικοί χαρακτήρες του Πόλανικ ξεφορτώνονται το δέρμα της καταναλωτικής και στερεοτυπικής κοινωνίας, για να προπορευτούν ένα ασφαλές βήμα από τους διώκτες που βρίσκονται έξω και μέσα τους. Δεν είναι ακριβώς οι απόκληροι της κοινωνίας ή οι παρίες του Μπουκόβσκι και του Κάρβερ: οι περισσότεροι πρωταγωνιστές του Πόλανικ προέρχονται από ευυπόληπτες οικογένειες, έχουν μια καλή δουλειά και μια ισορροπημένη ζωή, ωστόσο υπάρχει πάντα ένα μικρό ράγισμα που γλιστράει μέσα η απορία ή η αμφισβήτηση, για να αλώσει την ανθρώπινη ύπαρξη ως τον πυρήνα της, αποδεικνύοντας πως η εξέλιξη του ανθρώπινου είδους ίσως και να είναι η μεγαλύτερη φενάκη του δυτικού πολιτισμού.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΔΡΟΥΓΑΛΑΣ είναι συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Το τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν» (εκδ. Πικραμένος).

altΣκαρφίσου κάτι!
Ιστορίες που δεν γίνεται να ξεχάσεις
Τσακ Πόλανικ
Μτφρ. Πάνος Τομαράς
Αίολος 2017
Σελ. 440, τιμή εκδότη €17,94

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΤΣΑΚ ΠΟΛΑΝΙΚ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

«Το βιβλίο της μορφής και του κενού» της Ρουθ Οζέκι (κριτική) – Αναζητώντας διέξοδο από το χάος

Για το μυθιστόρημα της Ρουθ Οζέκι [Ruth Ozeki] «Το βιβλίο της μορφής και του κενού» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Κλειδάριθμος). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Τhe Book of Henry». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...
«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

«Νεφελοκοκκυγία» του Άντονυ Ντορ (κριτική) – Μια εντυπωσιακή περιπλάνηση σε χώρο και χρόνο

Για το βιβλίο του Άντονυ Ντορ [Anthony Doerr] «Νεφελοκοκκυγία» (μτφρ. Μυρτώ Καλοφωλιά, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος «Όρνιθες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Ρήγα (2021).

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

...
«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

Για την παράσταση του Πορτογάλου σκηνοθέτη Τιάγκο Ροντρίγκες [Tiago Rodriguez] «Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» που ανέβηκε στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση. Κεντρική εικόνα: © Joseph Bandere.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος  ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής, το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορασ...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ