palahniuk

Για τη συλλογή διηγημάτων του Τσακ Πόλανικ «Σκαρφίσου κάτι! Ιστορίες που δεν γίνεται να ξεχάσεις» (μτφρ. Πάνος Τομαράς, εκδ. Αίολος).

Του Κώστα Δρουγαλά

Ο ουκρανικής καταγωγής Αμερικανός πεζογράφος Τσακ Πόλανικ (1962) είναι περισσότερο γνωστός για το πρώτο του μυθιστόρημα, το θρυλικό σήμερα Fight Club, που μεταφέρθηκε με απόλυτη επιτυχία στον κινηματογράφο, προσδίδοντας στον συγγραφέα cult διαστάσεις, με τον τρόπο που συνέβη στην περίπτωση του Trainspotting του Irvine Welsh. Ωστόσο, τόσο στη μία όσο και στην άλλη περίπτωση, αντιλαμβανόμαστε πως το παραπάνω συνιστά μία επιφανειακή ανάγνωση, αφού και οι δύο συγγραφείς αποτελούν ικανότατους εργάτες του λόγου.

Οι θεματικές-υπερέννοιες της συλλογής είναι πολλές και ετερογενείς: σχολικός εκφοβισμός· η κοινωνία του θεάματος· η ανδρική ανασφάλεια μετά τον χωρισμό· ο θαυμασμός του γιου για τον πατέρα· η κατάρρευση της αθωότητας στα «χρυσά» χρόνια των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης· η αγένεια κι ο καθημερινός ρατσισμός μέσα στην κόλαση των τηλεφωνικών πωλήσεων· ενήλικες μεσοαστοί που δεν μπορούν να συμβιβαστούν με την οικογενειακή θαλπωρή.

Το Σκαρφίσου κάτι! με τον υπότιτλο Ιστορίες που δεν γίνεται να ξεχάσεις, περιλαμβάνει 23 σχετικά σύντομες ιστορίες, με μόνο μία (την ιστορία «Τάσεις») να καταλαμβάνει έκταση νουβέλας. Σε πολλά από τα διηγήματα του Πόλανικ πρωταγωνιστής είναι κάποιο ζώο: η μαϊμού, το φλαμίνγκο, το κογιότ, ο μυρμηγκοφάγος, που δημιουργούν μια ψευδαίσθηση –ή καλύτερα μία διεστραμμένη αίσθηση– αισωπικού μύθου. Εκτός από τα ζώα, ο συγγραφέας δείχνει επίσης μία ιδιαίτερη προτίμηση σε εφήβους με παλαβές εμμονές ή όνειρα· ή εμμονικά όνειρα.

Οι ιστορίες ποικίλες, όλες όμως βγαλμένες από το πολανικό σύμπαν: δολοφονίες που λαμβάνουν χώρα στο φεστιβάλ του Burning Man στη Νεβάδα από μία γυναίκα που επιθυμεί να επιστρέψει ο άντρας της στην οικογενειακή εστία· άλογα-επιβήτορες που ξεσκίζουν τα σπλάχνα λευκών μεσοαστών σε πορνό βίντεο· μία μαϊμού που προωθεί τυριά σε σούπερ μάρκετ έρχεται αντιμέτωπη με τον παραλογισμό της καπιταλιστικής οικονομίας· ένας άνδρας που γυρίζει την υφήλιο κάνοντας στριπτίζ· μια σεξομανής κι αλκοολική νεαρή που «λούζει» με το ταμπόν της επίδοξους εραστές· ένας μασέρ που ακούει μία ετοιμοθάνατη κυρία να της διηγείται πώς ο άντρας της τής έκανε πρόταση γάμου σε ένα πλυντήριο αυτοκινήτων· ένα ροζ φλαμίνγκο που πουλάει το κορμί της σε ένα κογιότ που θέλει να σώσει τον γάμο του.

Οι θεματικές-υπερέννοιες της συλλογής είναι πολλές και ετερογενείς: σχολικός εκφοβισμός· η κοινωνία του θεάματος· η ανδρική ανασφάλεια μετά τον χωρισμό· ο θαυμασμός του γιου για τον πατέρα· η κατάρρευση της αθωότητας στα «χρυσά» χρόνια των Μέσων Κοινωνικής Δικτύωσης· η αγένεια κι ο καθημερινός ρατσισμός μέσα στην κόλαση των τηλεφωνικών πωλήσεων· ενήλικες μεσοαστοί που δεν μπορούν να συμβιβαστούν με την οικογενειακή θαλπωρή.

Ο Πόλανικ σίγουρα ανήκει στους Αμερικανούς συγγραφείς με χιούμορ· μόνο που το χιούμορ στην αμερικανική πεζογραφία έχει εξελιχθεί πολύ από τον 19ο αιώνα έως σήμερα: ο Πόλανικ θεωρείται ο Μαρκ Τουαίην για τη γενιά της τετραϋδροκανναβινόλης, της εισπνοής κόλλας μέσα από χαρτοσακούλες, της αχαλίνωτης διασκέδασης, της «τέχνης» χωρίς κανένα ουσιαστικό υπόβαθρο, και ήδη αποτελεί «δεξαμενή» για άλλους συγγραφείς της χώρας του (μάλλον ο J.R. Helton είναι η καλύτερη από τις περιπτώσεις που θα μπορούσαμε να αναφέρουμε).

Ο Πόλανικ πολλές φορές στη μέχρι τώρα λογοτεχνική του καριέρα έχει χαρακτηριστεί μηδενιστής, μισογύνης, κυνικός κλπ. (περίπου όπως ο Μπουκόβσκι), ωστόσο οι αναγνώστες των έργων του (όπως και στην περίπτωση του Μπουκόβσκι) γνωρίζουν πως αυτό πόρρω απέχει από την αλήθεια: μάλλον ο συγγραφέας σκύβει συμπονετικά πάνω από τους προβληματικούς ήρωές του, οι οποίοι, ως αποσυνάγωγοι, εναγωνίως πασχίζουν να βρουν την ταυτότητά τους σε έναν κόσμο που δεν έχει ταυτότητα· οι λογοτεχνικοί χαρακτήρες του Πόλανικ ξεφορτώνονται το δέρμα της καταναλωτικής και στερεοτυπικής κοινωνίας, για να προπορευτούν ένα ασφαλές βήμα από τους διώκτες που βρίσκονται έξω και μέσα τους. Δεν είναι ακριβώς οι απόκληροι της κοινωνίας ή οι παρίες του Μπουκόβσκι και του Κάρβερ: οι περισσότεροι πρωταγωνιστές του Πόλανικ προέρχονται από ευυπόληπτες οικογένειες, έχουν μια καλή δουλειά και μια ισορροπημένη ζωή, ωστόσο υπάρχει πάντα ένα μικρό ράγισμα που γλιστράει μέσα η απορία ή η αμφισβήτηση, για να αλώσει την ανθρώπινη ύπαρξη ως τον πυρήνα της, αποδεικνύοντας πως η εξέλιξη του ανθρώπινου είδους ίσως και να είναι η μεγαλύτερη φενάκη του δυτικού πολιτισμού.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΔΡΟΥΓΑΛΑΣ είναι συγγραφέας. Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Το τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν» (εκδ. Πικραμένος).

altΣκαρφίσου κάτι!
Ιστορίες που δεν γίνεται να ξεχάσεις
Τσακ Πόλανικ
Μτφρ. Πάνος Τομαράς
Αίολος 2017
Σελ. 440, τιμή εκδότη €17,94

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΤΣΑΚ ΠΟΛΑΝΙΚ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ» του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ (κριτική)

«Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ» του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ (κριτική)

Για το μυθιστόρημα του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ [Vladimir Nabokov] «Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ» (μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, εκδ. Άγρα).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

«Ήταν η ηχώ μιας πιθανής αλήθειας, μια επίκαιρη υ...

«Το μαύρο σύννεφο» του Φρεντ Χόιλ (κριτική) – Όταν ένας κορυφαίος φυσικός γράφει επιστημονική φαντασία

«Το μαύρο σύννεφο» του Φρεντ Χόιλ (κριτική) – Όταν ένας κορυφαίος φυσικός γράφει επιστημονική φαντασία

Για το μυθιστόρημα του Φρεντ Χόιλ [Fred Hoyle] «Το μαύρο σύννεφο» (μτφρ. Θοδωρής Πιερράτος, επίμετρο Richard Dawkins, φιλολογική επιμέλεια Τραϊανός Μάνος, εκδ. Ροπή).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Στις μέρες μας ο κίνδυνος μιας...

«Νότια των συνόρων, δυτικά του ήλιου» του Χαρούκι Μουρακάμι (κριτική) – Iστορία μιας ανεκπλήρωτης αγάπης

«Νότια των συνόρων, δυτικά του ήλιου» του Χαρούκι Μουρακάμι (κριτική) – Iστορία μιας ανεκπλήρωτης αγάπης

Για το βιβλίο του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Νότια των συνόρων, δυτικά του ήλιου» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης, εκδ. Ψυχογιός).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Oύτε γάτες που εξαφανίζονται, ούτε βαθιά πηγάδια που οδηγούν σε ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Στα κάτεργα του θανάτου» του Ανδρέα Ασσαέλ (κριτική) – Καρυά Φθιώτιδας, το ελληνικό Μαουτχάουζεν

«Στα κάτεργα του θανάτου» του Ανδρέα Ασσαέλ (κριτική) – Καρυά Φθιώτιδας, το ελληνικό Μαουτχάουζεν

Για το βιβλίο του Ανδρέα Ασσαέλ «Στα κάτεργα του θανάτου – Ένα οδοιπορικό στα καταναγκαστικά ναζιστικά έργα Χριστιανών και Εβραίων στην Ελλάδα με 350 ανέκδοτες εικόνες» (εκδ. University Studio Press). Κεντρική εικόνα: © Συλλογή Ανδρέα Ασσαέλ, στην Καρυά Φθιώτιδας, όπου διακρίνεται Έλληνας χωροφύλακας.

...
Από το βιβλίο στο σινεμά: Δύο σημαντικά μυθιστορήματα έγιναν ταινίες

Από το βιβλίο στο σινεμά: Δύο σημαντικά μυθιστορήματα έγιναν ταινίες

Δύο σημαντικά και πολυδιαβασμένα μυθιστορήματα έγιναν ταινίες σε παραγωγή Netflix. Πρόκειται για τα: «Πέδρο Παράδο» (μτφρ. Έφη Γιαννοπούλου, Πατάκης) του Χουάν Ρούλφο και «Το τρένο των παιδιών» (μτφρ. Φωτεινή Ζερβού, Πατάκης) της Βιόλα Αρντόνε, από όπου και η κεντρική φωτογραφία.

...
«Το σπίτι του Οδυσσέα Ελύτη»:  Εγκαινιάστηκε στην Πλάκα μουσείο αφιερωμένο στον νομπελίστα ποιητή

«Το σπίτι του Οδυσσέα Ελύτη»: Εγκαινιάστηκε στην Πλάκα μουσείο αφιερωμένο στον νομπελίστα ποιητή

Το μουσείο «Το σπίτι του Ελύτη» εγκαινιάστηκε στην Πλάκα. Ένας μικρός και λιτός χώρος σε νεοκλασικό σπίτι που παραχωρήθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού, στεγάζει και περικλείει το ποικίλο αρχειακό υλικό από την ιδιωτική συλλογή της Ιουλίτας Ηλιοπούλου. 

Επιμέλεια Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 5 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ

...
«Το Τέλος. Και Ξανά» του Ντίνο Μπάουκ (προδημοσίευση)

«Το Τέλος. Και Ξανά» του Ντίνο Μπάουκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Σλοβένου συγγραφέα Ντίνο Μπάουκ (Dino Bauk) «Το Τέλος. Και Ξανά» (μτφρ. Γιούλη Σταματίου) το οποίο θα κυκλοφορήσει αρχές Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Αγαπητή μητέρα, ...

«Η κωμωδία του θανάτου 
ή Ο μακαρίτης Μαύσωλος», ανέκδοτο θεατρικό του Γρηγορίου Ξενόπουλου (προδημοσίευση)

«Η κωμωδία του θανάτου 
ή Ο μακαρίτης Μαύσωλος», ανέκδοτο θεατρικό του Γρηγορίου Ξενόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το ανέκδοτο θεατρικό έργο του Γρηγορίου Ξενόπουλου «Η κωμωδία του θανάτου 
ή Ο μακαρίτης Μαύσωλος», σε επιμέλεια & εισαγωγή της Κυριακής Πετράκου, το οποίο θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Νίκας το επόμενο διάστημα. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ