Για το graphic novel του Soloúp «Ζοrμπάς - Πράσινη πέτρα ωραιοτάτη» (εκδ. Διόπτρα), «ένα πληρέστατο έργο αφηγηματικής και εικαστικής τέχνης».
Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης
Για το βιβλίο κόμικ των Φιλίπ Μπρενό [Philippe Brenot] και Λετισιά Κορίν [Leaticia Coryn] «Sex Story» (μτφρ. Σταύρος Παπασταύρου, εκδ. Παπαζήση), μια πλούσια και καυστική ιστορία της σεξουαλικότητας, από τους προγόνους μας τους πιθήκους μέχρι τις μέρες μας.
Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος
Κείμενο με αφορμή την ανάγνωση των δύο graphic novel του Θανάση Πέτρου «1922: Το τέλος ενός ονείρου» & «1923: Εχθρική πατρίδα» (εκδ. Ίκαρος).
Του Ηλία Καφάογλου
Για το γκράφικ νόβελ «Ξημέρωσε ο θεός τη μέρα», των Τάσου Ζαφειριάδη και Θανάση Πέτρου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.
Του Κώστα Δρουγαλά
Για τα γραφιστικά διηγήματα του Soloúp «Ο συλλέκτης – Έξι διηγήματα για έναν κακό λύκο» (εκδ. Ίκαρος).
Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη
Για το graphic novel του Γιάννη Ράγκου «Στα μυστικά του βάλτου» (εικονογράφηση Παναγιώτης Πανταζής, εκδ. Polaris).
Της Τόνιας Μάκρα
Για το graphic novel του Δημήτρη Αναστασίου «Α=-Α» (εκδ. Καλειδοσκόπιο).
Του Κυριάκου Χαλκόπουλου
O Δημήτρης Αναστασίου γράφει, στον πρόλογο του έργου, πως με τη ζωγραφική του επιχειρεί να ακολουθήσει τον «δημιουργό» των ονείρων που βλέπει. Το όνειρο, ταυτόχρονα οικείο αλλά και υπό μία έννοια ξένο, είναι κάτι που κινείται σε μια απόσταση από τον ονειρευτή, και αυτή η απόσταση μπορεί να αποδοθεί ποιητικά με διάφορους τρόπους – ένας από αυτούς είναι να μιλήσει κανείς για κάποιον προπορευόμενο, δημιουργό των ονείρων, έναν βαθύτερο διανοητή ή ενορχηστρωτή, κάποιον μέσα στον κάθε άνθρωπο, έναν ανθρωπομορφισμό των βυθών του νου.
Για το γραφιστικό μυθιστόρημα «Γρα-γρου» των Τ. Ζαφειριάδη, Γ. Παλαβού και Θ. Πέτρου (εκδ. Ίκαρος).
Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη
Αυτό το ομιχλώδες «επέκεινα», που βρίσκεται πέρα από την απτή πραγματικότητα, προσεγγίζεται από τον καθένα διαφορετικά. Άλλος πιστεύει στη μεταθανάτια ζωή, άλλος στην ψυχολογική άβυσσο των τύψεων κι άλλος στη θεωρία των παράλληλων κόσμων. Αυτό το «αλλού», αυτή η πιστευτή ετεροτοπία, είναι πάντα ένα μυστήριο, που καθένας φλέγεται να ανακαλύψει.
Ο βραβευμένος Ισπανός δημοσιογράφος και συγγραφέας Isaac Rosa αφηγείται με το εξαιρετικά σχεδιασμένο από την Cristina Bueno graphic novel του «Εδώ έζησε» (εκδ. Angelus Novus) μια επώδυνη αλλά ελπιδοφόρα ιστορία έξωσης.
Της Ελένης Κορόβηλα
Για το graphic novel των Αλέκου Παπαδάτου, Αβραάμ Κάουα και Annie Di Donna Δημοκρατία (εκδ. Ίκαρος).
Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη
Η προϊστορία του γραφιστικού μυθιστορήματος ανάγεται ίσως στον χώρο της παραλογοτεχνίας, των κόμικς για παιδιά, των ερωτικών ιστοριών και των κλασικών εικονογραφημένων. Ωστόσο, η εν Ελλάδι ιστορία του που διεκδικεί αισθητικές (λογοτεχνικές) δάφνες ξεκινά με το Logicomix των Απόστολου Δοξιάδη, Χρίστου Παπαδημητρίου, Αλέκου Παπαδάτου και Annie di Donna (Ίκαρος 2008). Αν παραλείψω τις διασκευές κλασικών έργων, όπως Η Μεγάλη Βδομάδα του Πρεζάκη, το γραφιστικό μυθιστόρημα έφτασε σε ανάλογη κορυφή με το Αϊβαλί του Soloup (Κέδρος 2014) και φέτος επανέρχεται με ένα ακόμα δείγμα που αναφέρεται στην αρχαία Αθήνα και τη γέννηση της Δημοκρατίας.
Για το graphic novel των Δημήτρη Βανέλλη και Θανάση Πέτρου Η Μεγάλη Βδομάδα του πρεζάκη (εκδ. Τόπος).
Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη
Το 1935 ο Μ. Καραγάτσης, 27 χρονών, γράφει (και δημοσιεύει στον Τύπο) ένα διήγημα που προκαλεί τα ήθη της εποχής, χρησιμοποιώντας τη Μεγάλη Εβδομάδα για να προβάλει τη ζωή ενός πρεζάκια, ενός ναρκομανούς που βιώνει την περιθωριοποίηση σε γη και ουρανό. Αυτό διασκευάζουν σήμερα σε γραφιστικό πεζογράφημα ο Θ. Πέτρου (εικονογράφηση) και ο Δ. Βανέλλης (σενάριο) δίνοντας στο κοινό μια εικονογραφημένη ιστορία, εύπεπτη, ενίοτε αστεία αλλά και μεστή προβληματισμού.
Για το graphic novel του Soloup, Αϊβαλί (εκδ. Κέδρος).
Της Έλενας Μαρούτσου
Το graphic novel δεν έχει μακρά παράδοση στην Ελλάδα. Θα έλεγα πως μόλις πρόσφατα εξοικειωθήκαμε με το είδος μέσω του αρκετά πετυχημένου εκδοτικά Logicomix των Δοξιάδη, Παπαδημητρίου, Παπαδάτου και Di Nonna (εκδ. Ίκαρος). Μέχρι τότε, στα ελληνικά γράμματα τουλάχιστον, η εικόνα –αν δεν αποτελούσε γελοιογραφία– ήταν συνδεδεμένη κατά κύριο λόγο με το παιδικό βιβλίο και ενίοτε με το εφηβικό. Εξού, φαντάζομαι, το Αϊβαλί, το graphic novel του κομίστα Soloup, το συνάντησα να παρουσιάζεται και ως βιβλίο για εφήβους. Η αλήθεια είναι πως το συγκεκριμένο βιβλίο θα μπορούσε να έχει απήχηση σ’ ένα εφηβικό κοινό, εξοικειώνοντάς το μ’ ένα κομμάτι της ιστορίας μας που έχει πάνω του τη στάμπα της σχολικής ύλης. Όμως το Αϊβαλί, δεν είναι τόσο η ιστορία της Μικρασιατικής καταστροφής, όσο ένας καμβάς πάνω στον οποίο πλέκονται τα –αιματοβαμμένα και γεμάτα αξεδιάλυτους κόμπους– νήματα διαφόρων αφηγήσεων.
Τα κόμικς Σλαπ και Dracula M.G.D. έκαναν πρώτα το πέρασμά τους από τα πίξελς της οθόνης, πριν πάρουν την έντυπη μορφή τους.
Του Ηλία Κατιρτζιγιανόγλου
Λουδίτες, φετιχιστές του εντύπου, ή απλώς αναγνώστες που υποστηρίζουν ότι η αίσθηση της ανάγνωσης ενός τυπωμένου κόμικ είναι μακράν ασύγκριτη με εκείνη της ανάγνωσής του στην οθόνη. Όπως και στο χώρο του βιβλίου, έτσι και σε εκείνον των κόμικς, είναι σαφές ότι θα υπάρξουν πολλές γενιές ακόμη, πριν τα ebooks και τα ψηφιακά κόμικς αντικαταστήσουν οριστικά την παραδοσιακή μορφή εντύπου. Κι αυτό, παρά την καταγεγραμμένη αυξητική επιρροή τους.
Το κόμικ της Julie Maroh στο οποίο βασίστηκε η ταινία Η ζωή της Αντέλ.
Του Ηλία Κατιρτζιγιανόγλου
Κάθε έργο έχει τη μοίρα του. Όταν η Julie Maroh ξεκίνησε στα δεκαεννιά της να γράφει και να σχεδιάζει το κόμικ-άλμπουμ «Le bleu est une couleur chaude», θα ήλπιζε (όπως κάθε δημιουργός) το έργο της να φτάσει σε όσο γίνεται περισσότερους ανθρώπους, να διαβαστεί και να αγαπηθεί. Ίσως και να της είχε περάσει από το μυαλό το ενδεχόμενο, αυτό να γίνει ταινία. Και γιατί όχι; Εξάλλου τα τελευταία χρόνια, τα κόμικς (και από τις δύο πλευρές του Ατλαντικού) τροφοδοτούν με υλικό τη σεναριακή ένδεια του κινηματογράφου.
Ο Douglas Paszkiewicz (Ντάγκλας Πασκιέβιτς) είναι δημιουργός κόμικ και η πιο συνηθισμένη λέξη που, σχεδόν πάντα, προηγείται του ονόματος του είναι “ανατρεπτικός” (για το σκίτσο του πάλι, δεν παίρνω και όρκο).
Αμερική, 1937. Τα κόμικ, με τη μορφή “λωρίδων” (comic strip) έχουν μπει για τα καλά στις αναγνωστικές συνήθειες των αναγνωστών. Εκδοτικά αποκαταστημένα και εμπορικά δημοφιλή, διάγουν περίοδο εξαιρετικής άνθησης. Ο κατάλογος των ηρώων με τις ασύλληπτες ικανότητες όλο και μακραίνει.
Οι πρόσφατες ειδήσεις του αστυνομικού δελτίου μιλάνε για ένα Κουλούρη που έγινε μηδενικό.
Οι δημιουργοί κόμικ –πάντα πρωτοπόροι– έχουν ήδη μιλήσει και γράψει σχετικά για παρόμοια θέματα και μάλιστα με μεγαλύτερη επιτυχία και φαντασία από ό,τι ο Κίμωνας.
Ο κύριος Λευτέρης θα μπορούσε να είναι ο γείτονας της διπλανής πόρτας. Ζει μόνος, κάνει λίστα πριν πάει για ψώνια, πληρώνει κοινόχρηστα και φτιάχνει φακές για μεσημεριανό. Μετρημένα πράγματα. Μεσήλικας, χωρισμένος, συμφιλιωμένος με την πραγματικότητα του. Χρόνια υπάλληλος σε γραφείο τελετών, η δουλειά –όπως και η ζωή- σπάνια του επιφυλάσσει εκπλήξεις.
της Μαρίας Τζαμπούρα
Καμιά φορά το να ξεφεύγεις από την πραγματικότητα χωρίς να καταβάλεις καμιά πνευματική προσπάθεια, δεν είναι κακό. Και ενώ σπανίως διαβάζει κανείς λογοτεχνία τρώγοντας πατατάκια, στα κόμικ όλα επιτρέπονται! Πρόσφατα παραδείγματα, τα δύο βιβλία που έπεσαν πρόσφατα στα χέρια μου και κυκλοφόρησαν πριν ή μετά ή και αποκλειστικά για τις ομότιτλες ταινίες τους που από αρχές Σεπτέμβρη προβάλλονται στους κινηματογράφους.
της Μαρίας Τζαμπούρα
Ο γάλλος Ζαν Ταμπαρύ (Jean Tabary) ξεκίνησε την καριέρα του από το περιοδικό- σταθμό στο χώρο των κόμικ Vaillant το 1956, σχεδίασε πλήθος επιτυχημένων σειρών και χαρακτήρων αλλά έγινε κυρίως γνωστός μέσα από την πολυετή συνεργασία του με τον σεναριογράφο René Goscinny ( Αστερίξ ), ως o “πατέρας” του κακού, ποταπού, αχρείου, απαίσου, μεγάλου βεζίρη Ιζνογκούντ.
της Μαρίας Τζαμπούρα
Η ευρωπαική λογοτεχνία χρωστάει πολλά στους καταπιεστικούς πατεράδες του 1800 που στέλνανε σωρηδόν τους γιούς τους να σπουδάσουν Νομική, παρά τη θέληση τους.
Της Μαρίας Τζαμπούρα
Ποιος φοβάται τον Κακό το Λύκο;
Αν υποθέσουμε ότι αυτός είναι τα νέα οικονομικά μέτρα, το ΔΝΤ ή γενικότερα το μέλλον, που εξ ορισμού είναι πάντα άδηλο, τότε μάλλον, για τους Έλληνες, το καλαθάκι της Κοκκινοσκουφίτσας μοιάζει σαν τον τελευταίο παράδεισο στο δάσος των προβλημάτων τους.
Της Μαρίας Τζαμπούρα
Όλο και πιο συχνά, είτε διαβάζοντας κάποιο κείμενο/βιβλίο/γελοιογραφία είτε παρακολουθώντας μια ταινία/σήριαλ/θεατρικό, έχω την αίσθηση ότι σε αυτή τη χώρα το χιούμορ δεν συνδέεται καθόλου με την ανατροπή. Κατανοώ ότι δεν γελάμε όλοι οι άνθρωποι με τα ίδια πράγματα αλλά αδυνατώ να καταλάβω γιατί εννοούμε να αφοπλίζουμε την δύναμή του και να το περιορίζουμε στα όρια του αστείου, του χωρατού, της πλάκας.
Της Μαρίας Τζαμπούρα
Οι αντιλήψεις σχετικά με το παιδί αλλάζουν και διαφοροποιούνται ανάλογα με την εποχή. Το ίδιο αλλάζουν και οι αντιλήψεις, οι σχετικές με τη συμπεριφορά των γονιών απέναντι τους. Έτσι, το ποιος είναι ο σωστός γονιός και αν τον έχει δει ποτέ κανείς να ζει ανάμεσα μας, τείνει να πάρει διαστάσεις αστικού μύθου. Δικαίως λοιπόν κυκλοφορούν κατά κόρον στην αγορά, οδηγοί, εγχειρίδια ή άλλα βιβλία αυτοβελτίωσης, προς βοήθεια των νέων γονιών.
Της Μαρίας Τζαμπούρα
Στο ελληνικό συλλογικό ασυνείδητο ο,τιδήποτε πρωτοποριακό έρχεται από τη Γαλλία. Η Παρισινή Κομμούνα, οι καλλιτέχνες της Μονμάρτης, ο Μάης του ’68 και η καριέρα του Νίκου Αλιάγα έχουν επηρεάσει ποικιλοτρόπως τους νεοέλληνες που συχνά δηλώνουν γοητευμένοι από τον αναρχικό πειραματισμό του γαλλικού τρόπου σκέψης.
της Μαρίας Τζαμπούρα
Ο Πάνος Μαραγκός ανήκει στην παράδοση εκείνη που θέλει τους έλληνες σκιτσογράφους να έχουν τελειώσει την Αρχιτεκτονική. Ιωάννου, Ταμπακέας, Ζερβός είναι μερικά, μόνο, χαρακτηριστικά ονόματα της γενιάς του… Πολυτεχνείου! Εκεί τελειώνουν και οι ομοιότητες του Μαραγκού με τους ομότεχνούς του.
Της Μαρίας Τζαμπούρα
Είμαι μια από τους πολλούς που η επαφή τους με το ρεμπέτικο, τα τραγούδια του και ό,τι αυτά συνεπάγονται άρχισε και τελείωσε με το σίριαλ της δεκαετίας του’80 “Το Μινόρε της Αυγής”. Την δε ταινία του Φέρρη μπορεί και να μην την έχω δει ποτέ.
Της Μαρίας Τζαμπούρα
Έτσι όπως πάνε τα πράγματα, από τη μια η κρίση, από την άλλη το τέλος του κόσμου που έχει περίπου προγραμματιστεί για το 2012, το μόνο είδος που θα επιβιώσει των φοβερών καταστροφών -του Αρμαγεδώνος συμπεριλαμβανομένου- είναι οι κατσαρίδες!
της Μαρίας Τζαμπούρα
Οι σκιτσογράφοι αποτελούν ένα ανεξάρτητο, παράλληλο μικρόκοσμο που χαίρει ιδιότυπης ασυλίας, στο εργασιακό σύμπαν μιας εφημερίδας. Ακόμη και στα μάτια των αναγνωστών, δεν ταυτίζονται με τους δημοσιογράφους ή με ό,τι κατά καιρούς ακούγεται γι αυτούς.
Της Μαρίας Τζαμπούρα
Όταν δεν μας καταλαβαίνουν, παραπονιόμαστε ότι “δεν μας ακούνε”. Αυτή η βασική παραδοχή είναι η απαρχή μιας σειράς στερεοτύπων για τα άτομα με κώφωση.
Ατομικά ή οργανωμένα, δίκλινα ή τρίκλινα κόμικς, για όλους!
Της Μαρίας Τζαμπούρα
Κάθε χρόνο, με το που μπαίνει ο Ιούλιος, αρχίζουν για τους περισσότερους από εμάς τα υπαρξιακά δράματα. Ποιος είμαι, πού πάω, γιατί δουλεύω υπερωρίες αφού δεν τις πληρώνομαι;
Περιδιάβαση σε πρόσφατους τίτλους από ένα είδος που έχει ανατιμηθεί στη συνείδηση του αναγνωστικού κοινού. Του Θάνου Σιόντορου
Δεν ήταν και πολύ εύκολο, φαντάζομαι, για τους αναγνώστες κόμικς –φανατικούς ή μη– παλαιότερων δεκαετιών να προβλέψουν τη θέση που θα έπαιρναν κάποτε οι αγαπημένες τους χάρτινες ιστορίες στο ευρύτερο λογοτεχνικό σύμπαν. Ακόμη ηχούν οι απαξιωτικές τσιρίδες των αγανακτισμένων μανάδων στ’ αυτιά τους: «Κωστάκη, κλείσε τον Μίκυ Μάου κι έλα για φαγητό τώωωωρα!»
13 Νοεμβρίου 2024 ΕΠΩΝΥΜΩΣ
«Γιατί άνθρωποι που έχουν ήδη στο σπίτι τους έναν μεγάλο (ή και τεράστιο) αριθμό βιβλίων τα οποία δεν έχουν προλάβει να διαβάσουν συνεχίζουν να αγοράζουν κι άλλα;» Ο Αχ
15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book
19 Δεκεμβρίου 2023 ΣΙΝΕΜΑ