alt

Για το γραφιστικό μυθιστόρημα «Γρα-γρου» των Τ. Ζαφειριάδη, Γ. Παλαβού και Θ. Πέτρου (εκδ. Ίκαρος).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Αυτό το ομιχλώδες «επέκεινα», που βρίσκεται πέρα από την απτή πραγματικότητα, προσεγγίζεται από τον καθένα διαφορετικά. Άλλος πιστεύει στη μεταθανάτια ζωή, άλλος στην ψυχολογική άβυσσο των τύψεων κι άλλος στη θεωρία των παράλληλων κόσμων. Αυτό το «αλλού», αυτή η πιστευτή ετεροτοπία, είναι πάντα ένα μυστήριο, που καθένας φλέγεται να ανακαλύψει.

Σ’ αυτό όμως το στέκι καταφεύγουν άνθρωποι που έχουν έναν βαθύ πόνο μέσα στην καρδιά, άνθρωποι που είδαν απανωτά όνειρα για μια γέφυρα που ξεκινά από το σημείο αυτό και χάνεται μέσα στην ομίχλη. Πού πάει αυτή η γέφυρα;

Οι δημιουργοί του γραφιστικού μυθιστορήματος αφορμώνται από τις αλλαγές που γίνονται με το άνοιγμα της Εγνατίας και την εγκατάλειψη περιοχών όπως η Καστανιά Ημαθίας, η οποία βρίσκεται στον φιδογυριστό δρόμο, στο ορεινό πέρασμα από τη Βέροια προς την Κοζάνη. Το εστιατόριο-καφενείο «Γρα-γρου» που αποτελεί ζεστό αποκούμπι για όποιον περνάει από εκεί, ειδικά μέσα στα χιόνια, συντηρείται από τον γηραιό Κώστα, αλλά γρήγορα φαίνεται ότι θα κλείσει αφού δεν θα περνάνε πλέον διερχόμενα αυτοκίνητα.

Σ’ αυτό όμως το στέκι καταφεύγουν άνθρωποι που έχουν έναν βαθύ πόνο μέσα στην καρδιά, άνθρωποι που είδαν απανωτά όνειρα για μια γέφυρα που ξεκινά από το σημείο αυτό και χάνεται μέσα στην ομίχλη. Πού πάει αυτή η γέφυρα; Στα κατάβαθα του είναι ή στο υπερπέραν; Κανείς δεν ξέρει γιατί κανείς δεν γύρισε σαν ξεκίνησε να την περάσει. Ο καλός παπάς του χωριού δεν ξέρει αν είναι έργο του Θεού ή όχι, το εκκλησάκι του Αγίου Χριστοφόρου, του προστάτη των ταξιδιωτών φυλάει το πετρόχτιστο γεφύρι κι οι ντόπιοι συντηρούν τη φήμη του, ανάγοντάς την στον διάσημο οθωμανό αρχιτέκτονα του 16ου αιώνα Μιμάρ Σινάν.

Η εικονοποιία και η ατμόσφαιρα που συντηρεί, η ομίχλη, ο μουντός καιρός, το κρύο, το χιόνι, οι κλειστοί λιγομίλητοι άνθρωποι, ο εσμός των σκέψεών τους δημιουργούν το κλίμα μέσα στο οποίο θα ερμηνεύσουμε το σύμβολο της γέφυρας. Αυτή η διττή πραγματικότητα, ανάμεσα στη ρεαλιστική και στη φανταστική, αφήνει τον αναγνώστη να εικάσει τι είναι αυτό που ψυχαναλυτικά φέρνει τον άνθρωπο στο κατώφλι ενός «επέκεινα» που δεν ξέρει ούτε κι ο ίδιος τι είναι. Η εμφάνιση ενός στρατιώτη από το ’40 κάνει πιο ευερέθιστη τη φαντασία του.

gragrou1

Είναι το ταξίδι στον θάνατο που απασχολεί τον καθένα; Όπως πεθαίνουν τα κτήρια, έτσι και οι άνθρωποι βρίσκονται μπροστά σ’ αυτό το άλυτο μυστήριο; Είναι το ταξίδι προς το υπόγειο των τύψεων, το υποσυνείδητο της ψυχής, που καλεί στον ύπνο και στον ξύπνιο κάθε άτομο να βρει μια δίοδο ώστε να αντιμετωπίσει τους φόβους και τις ενοχές του; Είναι το πέπλο της ομίχλης που καλύπτει το σκοτάδι της ύπαρξης και μας ωθεί κάθε τόσο να το ανοίξουμε για να δούμε πέρα από το ορατό;

Τα γραφιστικά μυθιστορήματα ήρθαν για να μείνουν.

Η αφήγηση δείχνει την αργή ζωή, αλλά και την εσωτερική αναζήτηση, η οποία πιθανόν θα έπρεπε να φανεί πιο ζωντανά. Με άλλου χρώματος εικονίδια οι δημιουργοί οριοθετούν τις αναδρομές, τόσο στην άφιξη της Σοφίας, άλλης μίας από αυτούς που κλήθηκαν από μια άδηλη φωνή να φτάσουν στο γεφύρι, όσο και στην εποχή κατά την οποία φτιάχτηκε η γέφυρα από Σανταίους πρόσφυγες. Η γλώσσα τους μάλιστα, εν πολλοίς ακατανόητη, δίνει το διαλεκτικό ντόπιο χρώμα στην αφήγηση.

Τα γραφιστικά μυθιστορήματα ήρθαν για να μείνουν. Κι αν δουλευτούν σε βάθος και κατακτήσουν μια αισθητική θέση δίπλα στα άλλα λογοτεχνικά έργα, τότε θα μπορέσουμε να φτιάξουμε μια όλο και μεγαλύτερη ελληνική γραφιστική βιβλιογραφία.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.

altΓρα-Γρου
Τ. Ζαφειριάδης, Γ. Παλαβός, Θ. Πέτρου
Ίκαρος 2017
Σελ. 96, τιμή εκδότη €14,90

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«1941» του Θανάση Πέτρου (κριτική) – Γκράφικ νόβελ για τα άγρια χρόνια της Κατοχής στη Θεσσαλονίκη

«1941» του Θανάση Πέτρου (κριτική) – Γκράφικ νόβελ για τα άγρια χρόνια της Κατοχής στη Θεσσαλονίκη

Για το graphic novel του Θανάση Πέτρου «1941» (εκδ. Ίκαρος). Στην κεντρική εικόνα, καρέ από το έργο. «Τα βιβλία του Πέτρου εισφέρουν στη διάσωση των ιστορικών μνημών, αλλά και μέσω της διείσδυσής τους σε νεαρότερους αναγνώστες, της εμβάπτισης των νέων σε δραματικά γεγονότα που στο σχολείο θα τα προσπεράσουν με αδιαφ...

Soloúp: «ΖΟRΜΠΑΣ, πράσινη πέτρα ωραιοτάτη» – graphic novel βασισμένο στο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη

Soloúp: «ΖΟRΜΠΑΣ, πράσινη πέτρα ωραιοτάτη» – graphic novel βασισμένο στο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη

Για το graphic novel του Soloúp «Ζοrμπάς - Πράσινη πέτρα ωραιοτάτη» (εκδ. Διόπτρα), «ένα πληρέστατο έργο αφηγηματικής και εικαστικής τέχνης».

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Όπως και να ορίσει κανείς τα Γκράφικ Νόβελ, είτε ω...

«Sex Story» των Φιλίπ Μπρενό και Λετισιά Κορίν (κριτική) – Όλα όσα θα θέλαμε να ξέρουμε για το σεξ και την ιστορία του (σε κόμικ)

«Sex Story» των Φιλίπ Μπρενό και Λετισιά Κορίν (κριτική) – Όλα όσα θα θέλαμε να ξέρουμε για το σεξ και την ιστορία του (σε κόμικ)

Για το βιβλίο κόμικ των Φιλίπ Μπρενό [Philippe Brenot] και Λετισιά Κορίν [Leaticia Coryn] «Sex Story» (μτφρ. Σταύρος Παπασταύρου, εκδ. Παπαζήση), μια πλούσια και καυστική ιστορία της σεξουαλικότητας, από τους προγόνους μας τους πιθήκους μέχρι τις μέρες μας. 

Γράφει ο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

«Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου (κριτική) – Αξίζει να κάνεις παιδιά σε έναν τέτοιο κόσμο;

«Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου (κριτική) – Αξίζει να κάνεις παιδιά σε έναν τέτοιο κόσμο;

Για την παράσταση «Πνεύμονες» του Ντάνκαν Μακμίλαν σε σκηνοθεσία Ειρήνης Λαμπρινοπούλου, στο θέατρο Κάτω από τη Γέφυρα μέχρι τις 13 Μαΐου. © για την εικόνα: Joey Leo

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Στο θέατρο Κάτω...

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο πάπας των φτωχών, ο μεταρρυθμιστής και προοδευτικός πάπας που άσκησε τα παπικά του καθήκοντα επί 12 χρόνια από το 2013, πέθανε σε ηλικία 88 ετών. Στα πέντε βιβλία που παρουσιάζουμε συγκαταλέγεται η μοναδική αυτοβιογραφία του («Ελπίδα» εκδ. Gutenberg) αλλά και συνομιλίες που είχε κάνει και είχαν αποτυπωθεί στο χαρτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την νουβέλα του Αλέξανδρου Δουμά [Alexandre Dumas], «Η χλωμή κυρία» (εισαγωγή – μτφρ. – επίμετρο: Γιώργος Θάνος), η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου στη σειρά «microMEGA/Λογοτεχνία», των εκδόσεων Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

«Αυτό έκανες πάντα» του Νίκου Ιατρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Νίκου Ιατρού «Αυτό έκανες πάντα», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Περπατώ κάτω από τον δυνατό ήλιο. Το δέρμα μου αντιστέκεται, τα πνευμόνια...

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

«Η λάθος πλευρά» του Νταβίντε Κόπο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Νταβίντε Κόπο [Davide Coppo] «Η λάθος πλευρά» (μτφρ. Μαρία Οικονομίδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Απριλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στην αρχή του ντοκιμαντ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο Πάπας Φραγκίσκος (1936 - 2025) μέσα από τα βιβλία που έγραψε και γράφτηκαν για αυτόν

Ο πάπας των φτωχών, ο μεταρρυθμιστής και προοδευτικός πάπας που άσκησε τα παπικά του καθήκοντα επί 12 χρόνια από το 2013, πέθανε σε ηλικία 88 ετών. Στα πέντε βιβλία που παρουσιάζουμε συγκαταλέγεται η μοναδική αυτοβιογραφία του («Ελπίδα» εκδ. Gutenberg) αλλά και συνομιλίες που είχε κάνει και είχαν αποτυπωθεί στο χαρτ...

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές από γυναίκες συγγραφείς – Διηγήματα μεταξύ υπογείωσης και απογείωσης

Πέντε αξιοπρόσεκτες συλλογές διηγημάτων από γυναίκες συγγραφείς, που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2024 και ενδεχομένως πέρασαν κάτω από το ραντάρ μας. 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το διήγημα μένει συνήθως χαμηλόφωνο...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ