alt

Για το γραφιστικό μυθιστόρημα «Γρα-γρου» των Τ. Ζαφειριάδη, Γ. Παλαβού και Θ. Πέτρου (εκδ. Ίκαρος).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Αυτό το ομιχλώδες «επέκεινα», που βρίσκεται πέρα από την απτή πραγματικότητα, προσεγγίζεται από τον καθένα διαφορετικά. Άλλος πιστεύει στη μεταθανάτια ζωή, άλλος στην ψυχολογική άβυσσο των τύψεων κι άλλος στη θεωρία των παράλληλων κόσμων. Αυτό το «αλλού», αυτή η πιστευτή ετεροτοπία, είναι πάντα ένα μυστήριο, που καθένας φλέγεται να ανακαλύψει.

Σ’ αυτό όμως το στέκι καταφεύγουν άνθρωποι που έχουν έναν βαθύ πόνο μέσα στην καρδιά, άνθρωποι που είδαν απανωτά όνειρα για μια γέφυρα που ξεκινά από το σημείο αυτό και χάνεται μέσα στην ομίχλη. Πού πάει αυτή η γέφυρα;

Οι δημιουργοί του γραφιστικού μυθιστορήματος αφορμώνται από τις αλλαγές που γίνονται με το άνοιγμα της Εγνατίας και την εγκατάλειψη περιοχών όπως η Καστανιά Ημαθίας, η οποία βρίσκεται στον φιδογυριστό δρόμο, στο ορεινό πέρασμα από τη Βέροια προς την Κοζάνη. Το εστιατόριο-καφενείο «Γρα-γρου» που αποτελεί ζεστό αποκούμπι για όποιον περνάει από εκεί, ειδικά μέσα στα χιόνια, συντηρείται από τον γηραιό Κώστα, αλλά γρήγορα φαίνεται ότι θα κλείσει αφού δεν θα περνάνε πλέον διερχόμενα αυτοκίνητα.

Σ’ αυτό όμως το στέκι καταφεύγουν άνθρωποι που έχουν έναν βαθύ πόνο μέσα στην καρδιά, άνθρωποι που είδαν απανωτά όνειρα για μια γέφυρα που ξεκινά από το σημείο αυτό και χάνεται μέσα στην ομίχλη. Πού πάει αυτή η γέφυρα; Στα κατάβαθα του είναι ή στο υπερπέραν; Κανείς δεν ξέρει γιατί κανείς δεν γύρισε σαν ξεκίνησε να την περάσει. Ο καλός παπάς του χωριού δεν ξέρει αν είναι έργο του Θεού ή όχι, το εκκλησάκι του Αγίου Χριστοφόρου, του προστάτη των ταξιδιωτών φυλάει το πετρόχτιστο γεφύρι κι οι ντόπιοι συντηρούν τη φήμη του, ανάγοντάς την στον διάσημο οθωμανό αρχιτέκτονα του 16ου αιώνα Μιμάρ Σινάν.

Η εικονοποιία και η ατμόσφαιρα που συντηρεί, η ομίχλη, ο μουντός καιρός, το κρύο, το χιόνι, οι κλειστοί λιγομίλητοι άνθρωποι, ο εσμός των σκέψεών τους δημιουργούν το κλίμα μέσα στο οποίο θα ερμηνεύσουμε το σύμβολο της γέφυρας. Αυτή η διττή πραγματικότητα, ανάμεσα στη ρεαλιστική και στη φανταστική, αφήνει τον αναγνώστη να εικάσει τι είναι αυτό που ψυχαναλυτικά φέρνει τον άνθρωπο στο κατώφλι ενός «επέκεινα» που δεν ξέρει ούτε κι ο ίδιος τι είναι. Η εμφάνιση ενός στρατιώτη από το ’40 κάνει πιο ευερέθιστη τη φαντασία του.

gragrou1

Είναι το ταξίδι στον θάνατο που απασχολεί τον καθένα; Όπως πεθαίνουν τα κτήρια, έτσι και οι άνθρωποι βρίσκονται μπροστά σ’ αυτό το άλυτο μυστήριο; Είναι το ταξίδι προς το υπόγειο των τύψεων, το υποσυνείδητο της ψυχής, που καλεί στον ύπνο και στον ξύπνιο κάθε άτομο να βρει μια δίοδο ώστε να αντιμετωπίσει τους φόβους και τις ενοχές του; Είναι το πέπλο της ομίχλης που καλύπτει το σκοτάδι της ύπαρξης και μας ωθεί κάθε τόσο να το ανοίξουμε για να δούμε πέρα από το ορατό;

Τα γραφιστικά μυθιστορήματα ήρθαν για να μείνουν.

Η αφήγηση δείχνει την αργή ζωή, αλλά και την εσωτερική αναζήτηση, η οποία πιθανόν θα έπρεπε να φανεί πιο ζωντανά. Με άλλου χρώματος εικονίδια οι δημιουργοί οριοθετούν τις αναδρομές, τόσο στην άφιξη της Σοφίας, άλλης μίας από αυτούς που κλήθηκαν από μια άδηλη φωνή να φτάσουν στο γεφύρι, όσο και στην εποχή κατά την οποία φτιάχτηκε η γέφυρα από Σανταίους πρόσφυγες. Η γλώσσα τους μάλιστα, εν πολλοίς ακατανόητη, δίνει το διαλεκτικό ντόπιο χρώμα στην αφήγηση.

Τα γραφιστικά μυθιστορήματα ήρθαν για να μείνουν. Κι αν δουλευτούν σε βάθος και κατακτήσουν μια αισθητική θέση δίπλα στα άλλα λογοτεχνικά έργα, τότε θα μπορέσουμε να φτιάξουμε μια όλο και μεγαλύτερη ελληνική γραφιστική βιβλιογραφία.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.

altΓρα-Γρου
Τ. Ζαφειριάδης, Γ. Παλαβός, Θ. Πέτρου
Ίκαρος 2017
Σελ. 96, τιμή εκδότη €14,90

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Soloúp: «ΖΟRΜΠΑΣ, πράσινη πέτρα ωραιοτάτη» – graphic novel βασισμένο στο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη

Soloúp: «ΖΟRΜΠΑΣ, πράσινη πέτρα ωραιοτάτη» – graphic novel βασισμένο στο μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη

Για το graphic novel του Soloúp «Ζοrμπάς - Πράσινη πέτρα ωραιοτάτη» (εκδ. Διόπτρα), «ένα πληρέστατο έργο αφηγηματικής και εικαστικής τέχνης».

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Όπως και να ορίσει κανείς τα Γκράφικ Νόβελ, είτε ω...

«Sex Story» των Φιλίπ Μπρενό και Λετισιά Κορίν (κριτική) – Όλα όσα θα θέλαμε να ξέρουμε για το σεξ και την ιστορία του (σε κόμικ)

«Sex Story» των Φιλίπ Μπρενό και Λετισιά Κορίν (κριτική) – Όλα όσα θα θέλαμε να ξέρουμε για το σεξ και την ιστορία του (σε κόμικ)

Για το βιβλίο κόμικ των Φιλίπ Μπρενό [Philippe Brenot] και Λετισιά Κορίν [Leaticia Coryn] «Sex Story» (μτφρ. Σταύρος Παπασταύρου, εκδ. Παπαζήση), μια πλούσια και καυστική ιστορία της σεξουαλικότητας, από τους προγόνους μας τους πιθήκους μέχρι τις μέρες μας. 

Γράφει ο ...

«1922: Το τέλος ενός ονείρου» & «1923: Εχθρική πατρίδα» του Θανάση Πέτρου (κριτική) – Το μεγάλο επίτευγμα ενός κομίστα

«1922: Το τέλος ενός ονείρου» & «1923: Εχθρική πατρίδα» του Θανάση Πέτρου (κριτική) – Το μεγάλο επίτευγμα ενός κομίστα

Κείμενο με αφορμή την ανάγνωση των δύο graphic novel του Θανάση Πέτρου «1922: Το τέλος ενός ονείρου» & «1923: Εχθρική πατρίδα» (εκδ. Ίκαρος).

Του Ηλία Καφάογλου

Το πενάκι του Θανάση Πέτρου, στο 1922, εξεικονίζει την καθημερινή επίπονη...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ