Η φεμινιστική θεώρηση της λογοτεχνίας και οι σημαντικότερες γυναίκες που διαμόρφωσαν τα πολλαπλά φεμινιστικά ρεύματα.

Της Μαρίας Δαλαμήτρου

To Σάββατο 26 Φεβρουαρίου ο Ουκρανός συγγραφέας Αντρέι Κούρκοφ κατέγραψε για τον «Economist» το χρονικό της δικής του αντίδρασης μετά την εισβολή των Ρώσων, τη διαφυγή του από το Κίεβο, καθώς και την προσπάθειά του να βρει ένα ασφαλές καταφύγιο αρχικά στο χωριό Λαζαρίβκα και στη συνέχεια στο Λβιβ, κοντά στα σύνορα με την Πολωνία. Αναδημοσιεύουμε εδώ ένα μέρος, από την ιστοσελίδα των εκδόσεων Καστανιώτη, που εκδίδει τον Ουκρανό συγγραφέα στη χώρα μας. 

Του Αντρέι Κούρκοφ

Σε ηλικία 84 ετών, έφυγε από τη ζωή ο δημοσιογράφος, εκδότης και συγγραφέας Κώστας Παπαϊωάννου, εκδότης και διευθυντής επί 26 χρόνια (1979 – 2005) της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Το Ποντίκι».

Των Ελένης Παπαϊωάννου - Κορόβηλα και Κώστα Κατσουλάρη

Σκέψεις για τη σχέση των παιδικών εκθέσεων με τη λογοτεχνία με αφορμή τα βιβλία: Robert Walser «Οι εκθέσεις του Φριτς Κόχερ» (μτφρ. Απόστολος Στραγαλινός, εκδ. Κριτική), Ντίνος Χριστιανόπουλος «Μαθητικές εργασίες (1943-1948)» (εκδ. University Studio Press) και Marcello D' Orta «Εγώ ελπίζω να τη βολέψω – Εξήντα εκθέσεις παιδιών Δημοτικού» (μτφρ. Γιώργος Κασαπίδης, εκδ. Γνώση).

Του Παναγιώτη Γούτα

Πόσες υποσημειώσεις αντέχει ένα ποίημα; Ένα ποίημα του Octavio Paz σε δύο αποδόσεις.

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Η γειτονιά μου, το Χαριλάου. Πενήντα χρόνια μετά, όλα αλλάζουν, όλα ίδια μένουν.

Του Παναγιώτη Γούτα

Μπορεί ένας φιλόσοφος όπως ο John Rowls, που με την «επάλληλη συναίνεση» και τα «εύλογα δόγματά» του, μπορεί να κατηγορηθεί για ελαχιστοποίηση του πολιτικού, να έχει επηρεάσει ένα πολιτικό οργανισμό όπως η σοσιαλδημοκρατία; Μήπως ο τίτλος αυτής της εισήγησης* είναι τραβηγμένος; Θεωρώ πως όχι.

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Για το βιβλίο του Sergio del Molino «Το δέρμα» (μτφρ. Μαρία Παλαιολόγου, εκδ. Ίκαρος). Φωτογραφία © Larm Rmah / Unsplash

Του Γιώργου Αθανασιάδη

Τρεις μεταφραστικές απόπειρες ενός ποιήματος του Luis García Montero αφιερωμένο στην Almudena Grandes, που απεβίωσε πρόσφατα.

Tου Κωνσταντίνου Παλαιολόγου

Γιατί ο Γιώργος Σεφέρης χάρισε τον Ζορμπά του Νίκου Καζαντζάκη σε επιφανείς ξένους, αφού πρώτα τον είχε απορρίψει στο ημερολόγιό του; Μυστήρια, στο περιθώριο της λογοτεχνικής ιστορίας.

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Με αφορμή μια συναυλία της Ορχήστρας του Βερολίνου καθώς και τη συμπλήρωση 30 χρόνων από την είσοδο του Μεγάρου στο πολιτιστικό μας γίγνεσθαι, η Έλενα Χουζούρη θυμάται και καταγράφει σημαντικές στιγμές από τα τριάντα χρόνια του Μεγάρου Μουσικής.

Της Έλενας Χουζούρη

Σκέψεις και σημειώσεις για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του ελληνικού δοκιμίου.

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Εδώ και κάποιο καιρό το Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης (ΜΙΕΤ) έχει μπει σε «καραντίνα», με άγνωστες συνέπειες για την υγεία ενός σημαντικού εκδοτικού και πολιτιστικού θεσμού. Πρώτο στο στόχαστρο, το Εργαστήρι Επιμέλειας Εκδόσεων, που αλλάζει τρόπο λειτουργίας και χαρακτήρα. Στην κεντρική εικόνα, η Βίλα Καπαντζή όπου στεγάζεται το Πολιτιστικό Κέντρο του ΜΙΕΤ στη Θεσσαλονίκη.

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Λογοτεχνία και τηλεόραση: Τι δίνει «τηλεοπτικότητα» σε ένα λογοτεχνικό έργο; Με ποια κριτήρια επιλέγεται για να μεταφερθεί στη μικρή οθόνη; Κατά πόσο οι τηλεοπτικές μεταφορές ανατροφοδοτούν την ανάγνωση λογοτεχνικών έργων; Ο εξαντλητικός κατάλογος που περιλαμβάνει τα βιβλία που έγιναν σειρές τα τελευταία 50 χρόνια, περιέχει όλα τα στοιχεία για να δοθούν οι απαντήσεις.

Κεντρική εικόνα: Κάτια Δανδουλάκη και Άγγελος Αντωνόπουλος στην σειρά «Οι Πανθέοι» (1977-1979), βασισμένη στο μυθιστόρημα του Τάσου Αθανασιάδη.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Λογοτεχνία vs Επιστήμη. Κεντρική εικόνα: Ο Nietzsche σε υπαίθρια αφίσα στην Ubatuba, στη Βραζιλία © mauRÍCIO SANTOS/Unsplash

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Ιστορίες από τη ζωή των αρχαίων ημών – και όχι μόνο.

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Σκέψεις με αφορμή τα 60 χρόνια από τη συγγραφή του βιβλίου του Γιώργου Ιωάννου «Για ένα φιλότιμο» (εκδ. Κέδρος). Φωτογραφία © Ανδρέας Μπέλιας.

Του Παναγιώτη Γούτα

Ερωταποκρίσεις από παλαιότερες συνομιλίες και συνεντεύξεις με ποιητές και μεταφραστές.

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Σκέψεις –προσωπικός φόρος τιμής και περιδιάβαση– για το συγγραφικό έργο και την προσωπικότητα του Κώστα Γ. Παπαγεωργίου.

Της Ειρήνης Ρηνιώτη

Με αφορμή τα 20 χρόνια από τον θάνατο του Γιάννη Ξενάκη, μια απόπειρα προσέγγισης της πολυσχιδούς προσωπικότητάς του. Κεντρική φωτογραφία © Horst Tappe, Coll. Famille, 1988. Όλες οι φωτογραφίες προέρχονται από το επίσημο σάιτ του Ξενάκη.

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Στην κεντρική εικόνα, μέρος από το έργο «Ο Luigi Cherubini και η Μούσα της Λυρικής Ποίησης», του Jean Auguste Dominique Ingres (1842).

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Το αστυνομικό είναι το πιο εμπορικό λογοτεχνικό είδος, πολλά χρόνια τώρα. Και στην Ελλάδα, και παντού. Οι λόγοι είναι πολλοί, και έχουν αναλυθεί επαρκώς σε υψηλό επίπεδο από πολλούς μελετητές και ειδικούς.

Του Κυριάκου Αθανασιάδη

Μια παράλληλη ανάγνωση των μυθιστορημάτων «Ο καθηγητής του πόθου» (μτφρ. Νίκος Παναγιωτόπουλος, εκδ. Πόλις) του Philip Roth και «Η αβάσταχτη ελαφρότητα της ύπαρξης» (μτφρ. Γιάννης Η. Χάρης, εκδ. Εστία) του Milan Kundera, με κοινό σημείο αναφοράς την «Άνοιξη της Πράγας», επ’ αφορμή της θλιβερής επετείου της εισβολής των σοβιετικών στρατευμάτων στην Πράγα, στις 21 Αυγούστου του 1968.

Του Παναγιώτη Γούτα

Αναφορά σε δύο βιβλία του Θεσσαλονικιού συγγραφέα, ο οποίος έφυγε από τη ζωή πριν από 14 χρόνια.

Του Παναγιώτη Γούτα

Οι δολοφονίες γυναικών από τους συντρόφους τους είναι πλέον καθημερινά στο προσκήνιο στη χώρα μας. Η κακοποίηση των γυναικών επίσης. Η έμφυλη βία και οι γυναικοκτονίες είναι φαινόμενα παγκόσμια και διαχρονικά και συγκροτούν ένα αλληλοτροφοδοτούμενο κύκλωμα με τις πολιτισμικές αναπαραστάσεις τους, μεταξύ των οποίων και οι λογοτεχνικές, με τη λογοτεχνία να νοείται εδώ ως μέσο πολιτισμικής μνήμης. Η αναφορά στις αναπαραστάσεις αυτές δεν λύνει το πρόβλημα. Συνεισφέρει ίσως στην ορατότητα του προβλήματος και συνακόλουθα στη δράση για την αντιμετώπισή του. 

Της Τιτίκας Δημητρούλια

Εικόνα: Mari Katayama, 'bystander #014', 2016 | © Courtesy of rin art association

Η Αγγελική Ιονάτου, τραγουδοποιός, τραγουδίστρια και κιθαρίστρια που έκανε καριέρα ως Angélique Ionatos και αγαπήθηκε πολύ, ιδίως στην Γαλλία όπου έζησε πάνω από τρεις δεκαετίες, πέθανε σε ηλικία 67 ετών. 

Της Ιουλίτας Ηλιοπούλου

Η πανδημία του κορωνοϊού covid-19, ο εγκλεισμός, οι εξωφρενικές θεωρίες συνωμοσίας για την προέλευση του ιού, επανέφεραν στο προσκήνιο ερωτήματα για τη φύση της δυστοπίας, καθώς και για την αισθητική της απεικόνιση στην τέχνη (λογοτεχνία, σινεμά, εικαστικά). Πέντε Έλληνες συγγραφείς (Μιχάλης Μακρόπουλος, Νίκος Ξένιος, Κατερίνα Μαλακατέ, Γιώργος Παναγιωτίδης, Μιχάλης Μανωλιός) ξεχωρίζουν ένα δυστοπικό μυθιστόρημα.

Επιμέλεια: Σόλων Παπαγεωργίου

Σκέψεις για τη μοντέρνα και τη μεταμοντέρνα πεζογραφία, την υποδοχή της από την κριτική και το διαρκώς αυξανόμενο χάσμα από τον μέσο αναγνώστη. Στην κεντρική εικόνα: Μέλπω Αξιώτη, Αλέξανδρος Κοτζιάς, Γιώργος Χειμωνάς, Γιώργος Δέλιος, Νίκος-Γαβριήλ Πεντζίκης.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

«Δεν υπερβάλλω όταν λέω πως ήμουν φεμινίστρια από τότε που πήγαινα στο νηπιαγωγείο», γράφει η Ιζαμπέλ Αλιέντε. Ίσως γι’ αυτό πολλές γυναίκες σαν εμένα δεν υπήρξαμε ποτέ φεμινίστριες· ο φεμινισμός βρισκόταν πίσω μας.

Της Σώτης Τριανταφύλλου

Η Μάγια Λούντε είναι μια ξεχωριστή περίπτωση. Έχει ένα συνεκτικό συγγραφικό πρότζεκτ (την «Τετραλογία του Περιβάλλοντος»), έχει στέρεες απόψεις και το κυριότερο είναι καλή συγγραφέας. Σε μια διαδικτυακή συνάντηση μαζί της με αφορμή το βιβλίο της «Η Ιστορία των αλόγων» (μτφρ. Δέσπω Παπαγρηγοράκη), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος, ειπώθηκαν πολλά και ήταν όλα σαν την ίδια: ξεκάθαρα, μελετημένα και με όραμα. 

Της Ελένης Κορόβηλα 

Για το μυθιστόρημα της Βάσιας Τζανακάρη «Αδελφικό» (εκδ. Μεταίχμιο). Κεντρική εικόνα: Μια κομβική σκηνή της ιστορίας © από το αρχείο της συγγραφέως.

Της Δέσποινας Χαλβατζή

Το άρθρο αυτό είναι μέρος μιας ευρύτερης μελέτης με θέμα τους «Πληθυντικούς κόσμους του Κ. Καβάφη», όπου εξετάζονται σύνολα ανθρώπων και πολιτισμικές ομάδες, οι οποίες διασταυρώνονται μεταξύ τους μέσα στα ποιήματα του Αλεξανδρινού. Φωτογραφία: Πορτρέτο του Καβάφη σε ώριμη ηλικία στο διαμέρισμά του στην Αλεξάνδρεια (~1930) από τον Racine © Cavafy Archive Onassis Foundation.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη