Η σχέση της όπερας με το αρχαίο δράμα και τη μυθολογία εντοπίζεται εν τη γενέσει της. Με αφορμή τη «Μήδεια» του Κερουμπίνι, που ανεβαίνει στην Εθνική Λυρική Σκηνή στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Έτος Μαρία Κάλλας», σταχυολογούμε κάποιες χαρακτηριστικές όπερες βασισμένες σ' αυτή τη σχέση και αναδυκνύουμε τη βαθιά σχέση της Μαρίας Κάλλας με τον ρόλο της Μήδειας.

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία: Μια ψύχραιμη καταγραφή της νεότερης ιστορίας των λογοτεχνικών βραβείων καθώς και επτά σαφείς και άμεσα εφαρμόσιμες προτάσεις. 

Γράφει ο Διογένης Σακκάς

Για το μαλαισιανό-ινδονησιακό ποιητικό είδος «παντούν» ή «παντούμ».

Γράφει ο Κώστας Κουτσουρέλης

Ζητήματα που θα απασχολήσουν την ελληνική πεζογραφία τον 21ο αιώνα, καταγράφονται και εξετάζονται υπό το διαρκές βλέμμα κριτικών, αναγνωστών και συγγραφέων. Κεντρική εικόνα: Θεραπεία κρυοπαγημάτων σε νοσοκομείο του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού. Αθήνα, 1940-1941 © Βούλα Παπαϊωάννου / Μουσείο Μπενάκη.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Σκέψεις για τις αντίδρομες πορείες του μυθιστορήματος και του κινηματογράφου. Πώς το πολύτομο μυθιστόρημα παρήκμασε και έδωσε τη θέση του στο επίτομο και πώς, αντίθετα, οι πολύωρες τηλεοπτικές σειρές παίρνουν τη θέση των ταινιών. Στην κεντρική εικόνα, η φωτογραφία από το εξώφυλλο του βιβλίου του Γκυ Ντεμπόρ «Η κοινωνία του θεάματος» (1983).

Γράφει ο Κώστας Κουτσουρέλης

Όλο και πιο συχνά συγγραφείς, αντί για κριτικούς, υπογράφουν παρουσιάσεις βιβλίων που μόλις κυκλοφόρησαν. Γιατί συμβαίνει αυτό και πώς επηρεάζει τη λογοτεχνία; Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από το συνέδριο του περιοδικού «Ο Αναγνώστης» που έλαβε χώρα το Σάββατο στο Πνευματικό Κέντρο Αθήνας.

Γράφει η Εύα Στάμου

Σκέψεις για την επιχειρηματολογία, το ύφος και την ειλικρίνεια στη λογοτεχνική κριτική. Στην κεντρική εικόνα, ένας από τους «πάπες» της κριτικής, ο Harold Bloom.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Σκέψεις για τη συλλογή «Ωγκύστ Ντυπέν: Το έγκλημα της οδού Μοργκ και άλλες ιστορίες μυστηρίου» του Έντγκαρ Άλλαν Πόε (μτφρ. Στεύη Τσούτση, εκδ. Νίκας). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «Edgar Allan Poe: Buried Alive» (2016).

Γράφει η Στεύη Τσούτση

Σκέψεις για το βιβλίο και την ταινία «Ουδέν νεότερον από το Δυτικό Μέτωπο». Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «Im westen nichts Neues» (2022).

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

Με αφορμή τη συμπλήρωση σήμερα, 6 Φεβρουαρίου, ενός χρόνου χωρίς τη Μαριανίνα Κριεζή κοντά μας, αναδημοσιεύουμε ένα σπάνιο διήγημά της του 1971 – ίσως το μοναδικό που έχει γράψει.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Διερωτήσεις για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Καρκαβίτσα «Ο ζητιάνος», έργο-σταθμός για τα ελληνικά γράμματα, με τη συνδρομή της μαρτυρίας του Πάτρικ Λη Φέρμορ στο βιβλίο του «Ρούμελη» (εκδ. Μεταίχμιο). Στην κεντρική εικόνα, καρέ από το γκράφικ νόβελ του Kanello Cob, που βασίστηκε στο μυθιστόρημα του Καρκαβίτσα (εκδ. Polaris).

Γράφει ο Κώστας Ακρίβος

Σκέψεις για τη λογοτεχνική ανάγνωση, την ερμηνεία των έργων, τα ζητήματα της αισθητικής, της αναπαράστασης και του ρεαλισμού στα σύγχρονα λογοτεχνικά έργα.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Σκέψεις και υποθέσεις με αφορμή την επανέκδοση του «Λεμονοδάσους» του Κοσμά Πολίτη από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, στη σειρά Παλαιά κείμενα, νέες αναγνώσεις, που συνοδεύεται από το κείμενο της Αγγέλας Καστρινάκη «Αναζητώντας το χρυσόμαλλο δέρας: ένα ταξίδι στους μύθους και στα σύμβολα του Λεμονοδάσους».

Του Θόδωρου Σούμα

Για την «Έρημη χώρα» του Τ.Σ. Έλιοτ: Ο Σεφέρης, οι αναθεωρητικές μεταφράσεις, ο Ρίλκε, ο Χάρολντ Μπλούμ κι ένα ερώτημα: «Στους κόλπους της ποιητικής συντεχνίας, ο φιλολογισμός αυτός δίχως άλλο εξακολουθεί να γοητεύει. Ωστόσο –εκατό χρόνια από την ιστορική πρώτη έκδοση, το ερώτημα είναι θεμιτό– γοητεύει άλλον κανένα;»

Γράφει ο Κώστας Κουτσουρέλης

Σκέψεις μιας εικαστικού για το μυθιστόρημα του Αλέξη Πανσέληνου «Λάδι σε καμβά» (εκδ. Μεταίχμιο). Στη φωτογραφία οι εικαστικοί: Λάκης Πατρασκίδης, Κυριάκος Ρόκος, Κλεοπάτρα Δίγκα και ο τσελίστας Χρήστος Σφέτσας, Παρίσι 1973 © Κυριάκος Ρόκος.

Γράφει η Κλεοπάτρα Δίγκα

Σκέψεις με αφορμή την παράλληλη ανάγνωση των εμβληματικών μυθιστορημάτων του Κόρμακ ΜακΚάρθι «Ο επιβάτης» και «Stella Maris», που κυκλοφόρησαν σχεδον ταυτόχρονα από τις εκδόσεις Gutenberg σε μετάφραση Γιώργου Κυριαζή. 

Γράφει η Ζωή Μπέλλα - Αρμάου

Μια περιήγηση σε πρόσφατα πεζογραφικά έργα με ηρωίδες βγαλμένες από την Ιλιάδα. «Τρεις σύγχρονοι έλληνες συγγραφείς «επανάφεραν» στο λογοτεχνικό προσκήνιο κάποιες από τις μεγάλες κυρίες του Τρωικού Πολέμου». Στην κεντρική εικόνα, μέρος από τον πίνακα Captive Andromache (1888) του Frederic Leighton. 

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

«Τα εξαιρετικά βιβλία, αυτά που διαβάζουμε και θαυμάζουμε, γράφονται από εξαιρετικούς ανθρώπους, που ως πνευματικοί άνθρωποι, πεφωτισμένοι και ηθικοί, δια-φωτίζουν και τους αναγνώστες». Ή μήπως όχι;

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Άρθρο του γνωστού συγγραφέα, για τη λογοτεχνία για εφήβους και νέους στην Ελλάδα. «Φαίνεται πως για την ελληνική κοινωνία η λογοτεχνία σε σχέση με τις άλλες μορφές αφήγησης οφείλει να είναι μια τέχνη συντηρητική όσον αφορά τα νεότερα μέλη-αναγνώστες της».

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Δεκατέσσερις Έλληνες λογοτέχνες μιλούν για τη χιλιοειπωμένη συμβουλή που παροτρύνει τους άπειρους δημιουργούς να βασιστούν στα βιώματα και στις εμπειρίες τους, στην καθημερινή ρουτίνα τους και σε πληροφορίες που γνωρίζουν εκ των προτέρων καλά προκειμένου να γράψουν μυθοπλασία. Πόσο έγκυρος είναι άραγε αυτός ο συγγραφικός «κανόνας»;

Επιμέλεια: Σόλωνας Παπαγεωργίου

Σκέψεις για το σύνηθες φαινόμενο της ταύτισης του αναγνώστη με τον εκάστοτε ήρωα και προτάσεις ευρύτερης αναγνωστικής προσέγγισης με πολλαπλά ευεργετήματα. 

Του Φώτη Καραμπεσίνη

Αναδρομή στις δυο πεζογραφικές συλλογές του διηγηματογράφου και ερευνητή της εβραϊκής ιστορίας, Αλμπέρτου Ναρ, δεκαεπτά χρόνια από τον θάνατό του, σε ηλικία 58 ετών.

Του Παναγιώτη Γούτα

Σκέψεις για τη μετάφραση και τους μεταφραστές. «Η μετάφραση δεν είναι επιστήμη μετρήσιμη. Δεν υπάρχει μία και πρόδηλη αλήθεια στην οποία υπακούει, ούτε αποκλειστικός μπούσουλας». Κεντρική εικόνα: Η Ρούλα Πατεράκη στη θεατρική διασκευή του “Murder in the Cathedral” σε σκηνοθεσία της Ιόλης Ανδρεάδη, το 2017.

Του Κώστα Κουτσουρέλη 

Σκέψεις με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του βιβλίου «Ηφαίστειο» (εκδ. Ιωλκός) και της πρόσφατης παρουσίασής του στην Αθήνα. 

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Μια εκ παραλλήλου ανάγνωση του αφηγήματος της Ανί Ερνό (Annie Ernaux) «Το γεγονός» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη, εκδ. Μεταίχμιο) με το διήγημα του Περικλή Σφυρίδη «Η έκτρωση» (εκδ. Διαγώνιος)

Του Παναγιώτη Γούτα

Μικρή παρουσίαση ενός μεγάλου συγγραφέα, με αφορμή το πρόσφατο βιβλίο του με τίτλο Treacle Walker, που θεωρείται το φαβορί για το φετινό βραβείο Μπούκερ.

Του Μιχάλη Μακρόπουλου

Σκέψεις του γνωστού συγγραφέα σχετικά με την ανυποληψία της νεοελληνικής πεζογραφίας στο ελληνικό κοινό. Στην κεντρική εικόνα, τμήμα από το έργο «Portrait of George Dyer in a Mirror» (1968), του Φράνσις Μπέικον.

Του Αλέξη Πανσέληνου

Οι διαχρονικοί και οι αναλώσιμοι συγγραφείς. Τι ξεχωρίζει τους μεν από τους δε; Και ποιος αποφασίζει κάθε φορά ποιος ανήκει πού; «Κάθε ιστορική στιγμή ιεραρχεί τις αισθητικές της αξίες κινούμενη εντός ενός συγκεκριμένου ορίζοντα».

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Με αφορμή ένα άρθρο του Νίκου Μάντη γύρω από τους λόγους για τους οποίους η σύγχρονη ελληνική πεζογραφία δεν βρίσκει αναγνώστες στο εξωτερικό καθώς και τη μεγάλη δημόσια συζήτηση που ακολούθησε με θέσεις και απόψεις που διεύρυναν τα αρχικά ερωτήματα, ο Γιώργος Περαντωνάκης συνοψίζει προβληματισμούς, αντιρρήσεις και σημεία σύγκλισης και καταθέτει τη δική του άποψη για το ζήτημα.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Μια μαρτυρία της Ιφιγένειας Θεοδώρου, με αφορμή την επανέκδοση του πρώτου της βιβλίου, της συλλογής διηγημάτων με τίτλο «Χρυσός, λιβάνι και Σμύρνη» (Ίκαρος 1997, Ίκαρος 2022). Κεντρική φωτογραφία: Το αρχοντικό Καπετανάκη στη Σμύρνη, δωρεά του Έλληνα εμπόρου για να στεγάσει το ελληνικό προξενείο και την προξενική κατοικία.

Της Ιφιγένειας Θεοδώρου

Το πρόσωπό μας είναι ένα είδος ταυτότητας, ένας τρόπος να μας αναγνωρίζουν οι άλλοι, όπως κι εμείς τον εαυτό μας.

Της Χριστίνας Χανιώτου

Από το συλλογικό κατοχικό και μετακατοχικό τραύμα στην πεζογραφία του ιδιωτικού οράματος. Πέντε συλλογές διηγημάτων, διατρέχοντας την εργογραφία του πεζογράφου από τη Θεσσαλονίκη.

Του Παναγιώτη Γούτα