Της Ιουλίτας Ηλιοπούλου

Πίσω από στοίβες βιβλίων, πίσω από τυπωμένα χαρτιά, από την αγωνία για τη σωστή διαχείριση του πνευματικού έργου των συγγραφέων, πίσω από μηχανές σαν καράβια που τυπώνουν τέσσερα χρώματα μαζί, αλλά και πίσω από πάγκους με καινούργια εξώφυλλα ήταν ένας δημιουργικός άνθρωπος, ένας εκδότης που έμαθε από νωρίς αυτήν την τέχνη φτιάχνοντας και παρακολουθώντας ο ίδιος όλα τα στάδια της παραγωγής του βιβλίου.

Του Γιάννη Λειβαδά

Η ένταξη σου σε μία ανθολογία δεν σε καθιστά καλύτερο ποιητή από κάποιον του οποίου το έργο στην εν λόγω ανθολογία δεν έχει συμπεριληφθεί – δεν σε καθιστά καν ποιητή. Πολλοί απ’ αυτούς που συμπεριλαμβάνονται σε ανθολογίες δεν είναι ποιητές, είναι άνθρωποι που για λόγους και αφορμές που δεν αφορούν την ποίηση εμφανίζονται ως τέτοιοι, διότι η νομοτέλεια της υποχρέωσης στην ομοιότητα, στην κοινή καταφυγή, είναι ισχυρότερη από την ποιητική εμπλοκή.

Του Κυριάκου Χαλκόπουλου

Τα περισσότερα από τα αποφθέγματα του Φραντς Κάφκα γράφτηκαν σε μια σειρά τετραδίων, τα λεγόμενα «μπλε τετράδια», λόγω του καλύμματος τους. Πρόκειται για μικρές προτάσεις, η κάθε μία από τις οποίες παρουσιάζει μια μεμονωμένη εικόνα, ως φωτεινό κύκλο στο γενικότερο σκοτάδι.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

«Πρότεινέ μου ένα καλό βιβλίο». Σ’ αυτήν τη συνηθισμένη προτροπή, εγείρεται πάντα μια αμήχανη απάντηση, που δεν μπορεί να είναι απόλυτη, αλλά τραμπαλίζεται σαν ακροβάτης πάνω σε τεντωμένο σκοινί, με μόνο δίχτυ ασφαλείας την παιδεία αυτού που απαντά. Και στο άλλο άκρο ακούγεται η ερώτηση για το ποιο βιβλίο θα μείνει στον χρόνο και θα διαβάζεται σε πενήντα-εκατό χρόνια. Η απάντηση είναι το ίδιο αμήχανη.

Του Γιάννη Λειβαδά

Το λογοτεχνικό δάνειο, υπάρχει από τότε που ο αφετηριακός δεύτερος στην λογοτεχνική ιστορία, υπέκυψε στον δανεισμό ενός ύφους, μιας τεχνικής ή ενός περιεχομένου, από κάποιον προπορευόμενο. Σήμερα, εξ ανάγκης, σπαταλούνται άπειρες ώρες σε μια προσπάθεια να διευκρινιστεί η ρευστότητα που κοχλάζει ανάμεσα στη διαπίστωση της διακειμενικής ταυτότητας και της δημιουργικής συνομιλίας∙ διότι η λογοτεχνία (ως έκταση έργου που διοχετεύεται στο εκδοτικό δίκτυο) περνάει σταδιακά στην απάλειψη και εκτοπίζεται μεθοδικά μέσω των παρεπόμενων της πλαστότητας, η οποία σε λίγες δεκαετίες θα την έχει πλήρως αντικαταστήσει με την υστερική κειμενογραφία. 

Μετά τη στροφή του αιώνα και ειδικότερα όσο σωρεύονται τα χρόνια της κρίσης, πληθαίνουν οι ενδείξεις για την εκκόλαψη μιας γραμματολογικά αχαρτογράφητης νέας ποιητικής ευαισθησίας. Το ερώτημα για την ύπαρξή της θέτουν επιτακτικά, μεταξύ των άλλων, οι τρεις δίγλωσσες αγγλόφωνες ανθολογίες που κυκλοφόρησαν τα δυο τελευταία χρόνια στο όνομα της κρίσης. Η θορυβώδης υποδοχή τους στην Ελλάδα και το εξωτερικό από τον Terry Eagleton μέχρι τον Edmund Kelly μας υποχρεώνει να θέσουμε μερικά ενδιαφέροντα ερωτήματα για τη νεώτερη ποίηση των αρχών του 21ου αιώνα. 

Του Μάκη Καραγιάννη

Του Γιάννη Λειβαδά

«Χαμένος μέσα σ' αυτό που απουσιάζει,
αυτή είναι η άπταιστη κουβέντα.
Όχι δα· απών μέσα στης άγνοιας την τάξη.
Μεσολάβηση τελεολογίας που σαφρακιάζει
την παραμέληση των θεωριών».

Το υστερόγραφο ενός ανολοκλήρωτου προλόγου έξι δοκιμίων –τα οποία δημοσιεύθηκαν σε σειρά από τον Μάρτιο του 2016– σχετικά με την πεφυσιωμένη θλίψη, τη νοθεία, και την αισθητικοποίηση των κοπετών∙ με την προϋπόθεση μίας απροσάρμοστης δυσκολίας: αυτή η κριτική τοποθέτηση δεν επιζητεί κάποιο πόρισμα, δεν προσαρμόζει εντέχνως ή αλλιώτικα την επιχειρηματολογία της, –στον βαθμό πάντοτε που μπορεί μία επιχειρηματολογία να επεκταθεί στα όρια ενός τυπικού δημοσιεύματος– εφόσον αψηφά κάθε προοριστική και τελεολογική ισχύ της γραφής, όταν αυτή σχετίζεται με την ποίηση.

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Το «Προτελευταίο ποίημα» του Ηλία Λάγιου γράφτηκε 25 χρόνια πριν, στις 21.7.1992, όπως υποσημειώνει ο ποιητής. Παρότι «προτελευταίο», είναι το επιλογικό της συλλογής του Το βιβλίο της Μαριάννας που δημοσιεύθηκε έναν χρόνο αργότερα. Πρόκειται για ποίημα ελλειπτικό, αφού ο Λάγιος αφήνει τους μισούς στίχους άγραφους ή ημιτελείς, δίνοντας στη φαντασία του αναγνώστη το ελεύθερο να συμπληρώσει το πιθανό τους περιεχόμενο. Με την ευκαιρία της 25ετίας, αλλά και ένα ανάλογο πείραμα που έγινε πρόσφατα, είπα εδώ να το αποπειραθώ, να δοκιμάσω δηλαδή να το ολοκληρώσω στο πνεύμα του αρχικού ποιήματος.

Της Παναγιώτας Μ. Χατζηγεωργίου

Όταν ο Κώστας Μουρσελάς (1932-2017) ρωτήθηκε, κάποτε, πώς από το θέατρο μεταπήδησε στην πεζογραφία, ομολόγησε ότι στην πεζογραφία αισθάνεται πως η μοίρα των «ηρώων» είναι στα χέρια του και την καθορίζει, ενώ στο θέατρο θεωρεί ότι η πορεία τους είναι προδιαγεγραμμένη[1].

Ο πρόσφατα αποθανών πειραιώτης συγγραφέας υπήρξε, πράγματι, ένας επιτυχημένος θεατρικός συγγραφέας πριν ασχοληθεί με την πεζογραφία. Κι ενώ είχε ήδη γίνει γνωστός με τα Εκείνος και Εκείνος (1971) και Ω! τι κόσμος μπαμπά!(1972) προσέλκυσε πολύ μεγαλύτερο κοινό, όταν έγραψε το πρώτο του μυθιστόρημα, τα Βαμμένα κόκκινα μαλλιά (1989).

Της Άννας Μιχαλιτσιάνου

Την Τροία κατέλαβαν χρηματιστές ειδωλολάτρες σε συνεργασία με ένθεν (δεξιούς) κακείθεν (αριστερούς) Ηρακλειδείς παλαιών στερεοτύπων και με τεχνάσματα προκάλεσαν άπνοια στο Αιγαίο. Ακινητοποιημένη έδειχνε η σχεδία της Documenta 14. Καλλιτέχνες και διοργανωτές φύσηξαν μ’ όλη τους τη δύναμη, έταξαν στο βωμό του Μαΐστρο, ενώ χέρια και πόδια δούλεψαν σαν κουπιά κερδίζοντας το ταξίδι στην αναζήτηση της νέας εικόνας.

Του Γιάννη Λειβαδά

Εκτός των όσων παρουσίασα σε δοκίμια προηγούμενων ετών, σχετικά με την ασυμφωνία μεταξύ του δημιουργημένου και του γραμμένου ποιήματος, ας συμπληρώσω πως οι «κρεμασμένες ρέγκες» και «ο άγγελος του ηλιακού ρολογιού», του Λε Σεκ, βρίσκονται μπροστά μας, όχι πίσω μας. Κι αυτό δίχως να στόχευε ο Λε Σεκ στην πρωτοποριακότητα της παρατήρησης και της κριτικής μας.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Τα λογοτεχνικά βραβεία που δίνονται σε εθνικό ή παγκόσμιο επίπεδο δεν είναι μόνο ένας καλός τρόπος διαφήμισης του ποιοτικού βιβλίου και σύστασής του στο αναγνωστικό κοινό. Δεν είναι μόνο ένα είδος συλλογικής κριτικής, στην οποία συγκλίνουν οι εκτιμήσεις των μελών της εκάστοτε κριτικής επιτροπής, συναιρώντας αξιολογήσεις και διασταυρώνοντας κριτήρια και τάσεις. Δεν είναι μόνο ένα είδος ανάδειξης νέων «φωνών» και προώθησης μιας νέας τάσης, ενός λογοτεχνικού είδους ή μιας τεχνοτροπίας που θα μας απασχολήσει στο μέλλον. Δεν είναι πάλι απλώς ένας τρόπος συγχρονικής κατάρτισης μιας (καταρχάς) άτυπης Ιστορίας της Λογοτεχνίας, που κανονικοποιεί τα βιβλία που αξίζει να προσεχθούν. Είναι κι ένα πολιτισμικό γεγονός το οποίο παράγει και παράγεται από τις τρέχουσες πολιτιστικές εξελίξεις και συναντά τους προβληματισμούς της κοινωνίας, όπως αυτοί αποτυπώνονται στη λογοτεχνία.

Με αφορμή τη νουβέλα του Λέον Τολστόι Ο θάνατος του Ιβάν Ιλίτς (μτφρ. Σταυρούλα Αργυροπούλου, εκδ. Ροές).

Της Τόνιας Μάκρα

«Το να μιλάς για τον Θάνατο του Ιβάν Ιλίτς, εκφράζοντας μάλιστα τον θαυμασμό σου, είναι τουλάχιστον άτοπο. Το έργο αυτό ξεπερνά τα όρια της τέχνης και αποτελεί αυθεντική δημιουργία» αναφέρει σε επιστολή που έστειλε ο Ιβάν Κραμσκόι, ο Ρώσος ζωγράφος και κριτικός λογοτεχνίας, στον συγγραφέα και γνωστό φιλότεχνο Πάβελ Κοβαλέφσκι αμέσως μετά δημοσίευση της ομώνυμης νουβέλας του Ρώσου κλασικού, το 1886. Το απόσπασμα προέρχεται από το μακροσκελές και εξαιρετικό επίμετρο που υπογράφει η επιμελήτρια της έκδοσης Βιργινία Γαλανοπούλου.

Για τη θάλασσα και τον έρωτα: μια σύνοψη της αποτύπωσής τους στην σύγχρονη ποίηση.

Του Παναγιώτη Λογγινίδη

Αν και πολύ εντυπωσιακό, είναι ολικό ψέμα ότι εν αρχή ην ο λόγος. Στην αρχή ήταν η θάλασσα. Και στο τέλος, η θάλασσα ήταν. Και μεις πλέουμε στη στεριά, αφού το μάτι μας έχει εντυπώσει τη διαρκή κίνηση της θάλασσας. Τι συμβαίνει λοιπόν με τη θάλασσα και τόσο κυριεύει τον ανθρώπινο ψυχισμό ώστε να γίνεται κλασικό μοτίβο των συγγραφέων; Είναι η απέραντη μάνα, ψυχαναλυτικά, έτοιμη να μας εγκολπώσει; Είναι η διαρκής υπενθύμιση του ελλείμματός μας που την κάνει τόσο σπουδαία, αφού ξέρουμε ότι δεν μπορούμε να επιβιώσουμε μέσα της ή να περπατήσουμε πάνω της, κάτι που κάνει με περισσή ευκολία ένα μικροσκοπικό ψάρι; Κι αν πάλι η τεχνολογία πέτυχε τον σκοπό της, να μας αποπροσανατολίσει από την αρχετυπική ανθρώπινη ματιά στη θάλασσα, αυτή του συμβόλου και του ιερού, της θεότητας και του άπιαστου, μήπως η θάλασσα κατέληξε περιφρονημένη για τη μάζα των ανθρώπων να αποτελεί το καλοκαιρινό της αποχωρητήριο;

Του Γιάννη Λειβαδά

Την πρώτη φορά που διάβασα το βιβλίο ήμουν είκοσι ενός χρόνων. Έκτοτε το πήρα ξανά κάμποσες φορές στα χέρια μου, είτε για να το διαβάσω είτε για να απολαύσω επιλεκτικά ορισμένες αρaάδες του. Μετά από μία δεκαετία, και έχοντας αποκτήσει ένα πολύτιμο αντίτυπο της πρώτης του αμερικανικής έκδοσης, το διάβασα πάλι, και αυτή η ανάγνωση, όπως και εκείνες που ακολούθησαν, διέθεταν όλα τα στοιχειώδη χαρακτηριστικά της πρώτης. Κάθε φορά το βιβλίο κατάφερνε να επικεντρώνει το ενδιαφέρον μου σε διαφορετικό σημείο, σε άλλη πτυχή της πραγμάτευσής του.

Τα κρεββάτια στην ποίηση του Κ.Π. Καβάφη

Του Παναγιώτη Γούτα

Η ιστορία αρχίζει με μια ανάρτηση του φίλου μου Βάσου Γεώργα στο facebook. Λέει: Τι να πεις αν μπει ξαφνικά ο Λάσλο Κρασναχορκάι [László Krasznahorkai, 05.01.1954] στο βιβλιοπωλείο σου, μέρα μεσημέρι, και σου ζητήσει τα βιβλία του στα ελληνικά;

Του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη
Φωτογραφίες Μαρίλη Ζάρκου

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Ο παλιός ρομαντικός φανταζόταν ότι είναι ποιητής επειδή ξεχείλιζε από «συναισθήματα». Ο τωρινός κονσεπτουαλιστής οπτασιάζεται ότι είναι καλλιτέχνης επειδή έχει «ιδέες». Όμως ιδέες και συναισθήματα έχουμε όλοι, μονοπώλιο στην ευαισθησία και το μυαλό καμιά ομάδα κοινωνική δεν διαθέτει. Κάθε άλλο μάλιστα. Το ξέρουμε εκ πείρας, ειδικά οι καλλιτέχνες πολλές φορές υστερούν σε συναισθηματική ή αναλυτική νοημοσύνη. Καταστάσεις που για τον μέσο άνθρωπο είναι προφανείς, για εκείνους είναι γρίφοι και αξεπέραστα εμπόδια, φαινόμενο που τόσο σκώμμα και γελοιογραφίες ενέπνευσε. 

Η μεγάλη επιστροφή του διδακτισμού έχει «συρρικνώνει» τη λογοτεχνία για παιδιά με μεγάλες συνέπειες για τους αναγνώστες και τις αναγνώστριες του σήμερα και του αύριο

Του Γιάννη Σ. Παπαδάτου

Η πρόσφατη μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του βιβλίου του Φίλιπ Ροθ Αμερικανικό ειδύλλιο δίνει αφορμή για αναψηλάφηση του σπουδαίου αυτού μυθιστορήματος, αλλά, παράλληλα, και την ευκαιρία διατύπωσης κάποιων σκέψεων αναφορικά με τις αλλοιώσεις που υφίσταται συχνά ένα λογοτεχνικό έργο, όταν αυτό γίνει κινηματογραφική ταινία.

Του Παναγιώτη Γούτα

Του Γιάννη Λειβαδά

Η καύτρα, αναληπτικό ενός καταλογισμού. Τότε προς τι το μοιραίον; Σάμπως γονιμοποιεί κάποια αυτογένεια; Όχι, τουναντίον, την αποκλείει[1]. Για την ίδια την ποίηση, δεν έχω να προσθέσω πολλά. Όσα είχα, είτε εκδόθηκαν είτε βρίσκονται υπό έκδοση. Τα υπόλοιπα που δεν γνωρίζω τα αφήνω να γίνουν. Να ωριμάσουν το κενό τους. Εδώ, στο δεύτερο αυτό πρόχειρο σημείωμα, θίγω κάπως πιο επικεντρωμένα το κοινωνικό στίγμα της ποίησης. Το οποίο είναι πεποιημένο.

Με θλίψη περισσή πληροφορήθηκα κι εγώ τον θάνατο του αγαπημένου Σπύρου Ευαγγελάτου. Περίσσεψαν τα δημόσια πένθη τον τελευταίο 1-1,5 χρόνο – καθένας, συνήθως, βρίσκει ένα μερίδιο (μικρό, μεγάλο ή μηδαμινό) σε αυτά. Μα, κάποιες φορές, συμβαίνει η λύπη να είναι πιο προσωπική, πιο βιωμένη.

Του Χρήστου Αποστολόπουλου

Μολονότι δεν υπήρξα ποτέ «εγγεγραμμένος» μαθητής του Σπύρου Ευαγγελάτου, τον θεωρούσα ανέκαθεν έναν κορυφαίο δάσκαλο στη ζωή μου. Ήταν ένας άνθρωπος, ειδικά στα χρόνια της μεγάλης ακμής του, με σπάνια ποιότητα και ακτινοβολία.

Οι Αλαίν Ζοφρουά (1928-2015), Τέντ Τζόουνς (1928-2003), Τζόυς Μανσούρ (1928-1986) και Νάνος Βαλαωρίτης (γεν. 1921) σε μία από τις συνήθεις συγκεντρώσεις τους σε ένα καφέ στο Παρίσι τη δεκαετία του ΄60.

Του Μεγακλή Ρογκάκου

Μια φωτογραφία που απαθανατίζει μαζί μια παρέα ποιητών –τον αφροαμερικανό Τεντ Τζόουνς (1928-2003), την αγγλίδα Τζόυς Μανσούρ (1928-1986), τον ελληνοελβετό Νάνο Βαλαωρίτη (γ. 1921) και τον γάλλο Αλαίν Ζοφρουά (1928-2015), αντικατοπτρισμένος στον καθρέφτη– σε ένα καφενείο κοντά στο Μπομπούρ, έδωσε το έναυσμα για μια πραγματεία περί διανοητικής ξενιτιάς. Ήταν μία από τις πολλές συναντήσεις τους σε εκθέσεις, μετά από τις οποίες πήγαιναν σε καφέ για να τις συζητήσουν. Είναι από τη δεκαετία του 1960, όταν ο Βαλαωρίτης είχε επιστρέψει από το Παρίσι στην Αθήνα, αλλά  επισκεπτόταν το Παρίσι για να συναντήσει τους φίλους του ανελλιπώς κάθε καλοκαίρι. 

Σκέψεις για την πεζογραφία του Γιώργου Χειμωνά και την αυτοτέλεια του αποσπάσματος, με αφορμή την ανθολογία του Αργύρη Παλούκα Αγάπη σαν ακολασία (εκδ. Κριτική), με κείμενα του Γιώργου Χειμωνά.

Του Νίκου Ξένιου

Της Μυρένας Σερβιτζόγλου

Του Μιχάλη Μακρόπουλου

Υπάρχει ένα είδος βραχέος λόγου που ’ναι σύγχρονη τέχνη: εννοιολογική τέχνη που δεν χρειάζεται συνοδευτικές εξηγήσεις γιατί το υλικό της είναι έτσι κι αλλιώς οι λέξεις, μα που συγγενεύει με κρυπτικούς καμβάδες και ανερμήνευτες εγκαταστάσεις σε μια γκαλερί τέχνης – και που επίσης με έναν τρόπο είναι το γλωσσικό αδελφάκι των εικόνων του νέου ελληνικού «weird» κινηματογράφου· ως εκφραστές, και τα δύο, ενός πάντοτε διαλανθάνοντος zeitgeist.  

Του Μάριου Μηχαηλίδη

H ιδιότητα της ποίησης να ανταμείβει απλόχερα τους εραστές της, ποιητές και αναγνώστες, ηχεί παράδοξα στους αντιποιητικούς καιρούς μας. Ωστόσο, η ανταμοιβή της είναι γεγονός για όσους τολμούν και αντιστέκονται, παρά τα όσα υπομένουν, για να μην τους ρουφήξει ο καταποτήρας της στυγνής και ανελέητης καθημερινότητας.

Αναμνήσεις του Νάνου Βαλαωρίτη από τη συνάντησή του με τον Μαρσέλ Ντυσάν στην Αθήνα, το 1960.

Του Μεγακλή Ρογκάκου*

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Ένα χρόνο μετά τα μαζικά τρομοκρατικά χτυπήματα, στις 13 Νοεμβρίου 2015, οι Γάλλοι πασχίζουν να συγχωρήσουν αλλά και να κατανοήσουν τα αίτια της ισλαμικής ριζοσπαστικοποίησης.

Του Θωμά Συμεωνίδη

Τα γεγονότα, δυστυχώς, είναι λίγο έως πολύ γνωστά: Το βράδυ της 13ης Νοεμβρίου 2015, έξι τρομοκρατικά χτυπήματα, αρχικά στο Σεν Ντενί και στη συνέχεια στο 10ο και 11ο διαμέρισμα του Παρισιού, προκαλούν τον θάνατο συνολικά 130 και τον τραυματισμό 413 ατόμων, μεταξύ των οποίων οι 99 πολύ σοβαρά. Το τέταρτο χτύπημα, στο συναυλιακό χώρο Μπατακλάν ήταν το πιο βαρύ: 90 άτομα θα χάσουν τη ζωή τους μεταξύ των οποίων και η Ελέν Μυγιάλ-Λερίς, μία τριανταπεντάχρονη γυναίκα που εργαζόταν ως μακιγιέζ και κομμώτρια στον χώρο της μόδας και του κινηματογράφου. Ο άντρας της, Αντουάν Λερίς, δημοσιογράφος στη France Bleu, αμέσως μετά την αναγνώριση του πτώματος της γυναίκας του, αποφασίζει να απευθύνει μία επιστολή στους δολοφόνους της, την οποία δημοσιεύει στη σελίδα του στο Facebook (διαβάζουμε την πρώτη από τις τέσσερις παραγράφους): Την Παρασκευή το βράδυ κλέψατε τη ζωή μίας ξεχωριστής ύπαρξης, της αγάπης της ζωής μου, της μητέρας του παιδιού μου, αλλά δεν θα έχετε το μίσος μου. Δεν ξέρω ποιοι είστε και δεν θέλω να μάθω, είστε ψυχικά νεκροί. Εάν ο Θεός για τον οποίο σκοτώνετε τυφλά μας έχει κάνει σύμφωνα με την εικόνα του, κάθε σφαίρα στο σώμα της γυναίκας μου θα ήταν μία πληγή στην καρδιά του. Μέσα σε μία μέρα, η ανάρτηση του Λερίς θα κοινοποιηθεί 100.000 φορές περίπου. 

Σκέψεις και κρίσεις με αφορμή τη βράβευση του Μπομπ Ντύλαν με τον Νόμπελ Λογοτεχνίας. Η λέξη «λογοτεχνία» ετυμολογικά όντως σημαίνει τέχνη του λόγου, αλλά ως επιστημονικός όρος δεν ταυτίζεται με αυτήν. Όταν λοιπόν μιλάμε για Νόμπελ Λογοτεχνίας, τι ακριβώς εννοούμε και πόσο αυτό αλλάζει ανά εποχή;

Tου Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Σχόλια ημερολογίου για το Βραβείο Νομπέλ.

Του Κώστα Κουτσουρέλη

13 Οκτωβρίου 2016

Σε αντίθεση με τους δημοσιογράφους, τους ατζέντηδες και τους διαφημιστές, που όταν μιλούν για λογοτεχνία εννοούν μόνο μυθιστόρημα (γραμμένο κατά προτίμηση περίπου υποχρεωτική στη lingua franca της εποχής μας και απ’ αυτά που συχνάζουν ψηλά ψηλά στις λίστες του Μπούκερ), τον όρο λογοτεχνία η Σουηδική Ακαδημία τον παίρνει στα σοβαρά. Στην πλήρη του έκταση. Και πάει κόντρα στο ρεύμα όσων τον συρρικνώνουν κατά το δοκούν – όπως και οφείλει να κάνει.