woman walking 728

Μια γυναίκα, τις μέρες της πανδημίας, φοράει κατάλληλα παπούτσια, κασκόλ, γάντια και μια μάσκα και «παίρνει τους δρόμους». Στον νου της έρχονται σημαντικές ηρωίδες μυθιστορημάτων, οι οποίες βγαίνουν από το σπίτι και με αληθινή αίσθηση ελευθερίας περιφέρονται –συχνά άσκοπα–, και παίρνουν αποφάσεις ζωής.

Της Αργυρώς Μαντόγλου

Εδώ και καιρό είχα την επιθυμία να γράψω ένα κείμενο για τις γυναίκες που «παίρνουν τους δρόμους». Αυτές που βλέπουμε σε κινηματογραφικές ταινίες ή διαβάζουμε σε μυθιστορήματα να περπατούν μόνες στην πόλη ή στην ύπαιθρο, χωρίς ιδιαίτερο λόγο, μόνο και μόνο για να κάνουν ένα διάλειμμα από τη ζωή τους, altνα μείνουν με τις σκέψεις τους, να αποκαλυφθούν στον εαυτό τους ή να συντονιστούν με τον εσωτερικό τους ρυθμό που φαίνεται πως ναρκώνεται όταν παραμένουν για πολύ ακίνητες σε εσωτερικούς χώρους.

Η επιθυμία αυτή ξεκίνησε όταν διάβασα το καλοκαίρι τον Γαλατά (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Gutenberg) της Ιρλανδής Anna Burns με τη δεκαοχτάχρονη πρωταγωνίστρια του βιβλίου να βγαίνει από το σπίτι της και να περιπλανιέται στους δρόμους, στο Μπέλφαστ του ’70, να περπατάει ώρες ολόκληρες διαβάζοντας μυθιστορήματα του 19ου αιώνα, σαν μια άμυνα απέναντι στο ζοφερό, ασφυκτικό περιβάλλον που ζει. Δεν είμαι σίγουρη για το πώς κατόρθωνε να περπατάει και να διαβάζει ταυτόχρονα, αλλά όταν αυτή είναι η μοναδική διαφυγή, η μοναδική απόλαυση, μπορεί κανείς να καταφέρει πολλά. altΣτη συνέχεια, διαβάζοντας την Πλατεία διαμαντιού (μτφρ. Ευρυβιάδης Σοφός, εκδ. Καστανιώτη) της Μερσέ Ροδορέδα, συγκινήθηκα από την Κολομέτα, την κεντρική ηρωίδα που περιφερόταν στη Βαρκελώνη, στις αρχές της δεκαετίας του ’30, άνευ λόγου ανεβοκατέβαινε την πολύβουη Λα Ράμπλα, κοιτάζοντας τις βιτρίνες της λεωφόρου, ενώ η πείνα θέριζε αυτή και τα παιδιά της. Σε κάθε κεφάλαιο του βιβλίου η Κολομέτα περπατάει άσκοπα, χωρίς προορισμό, πότε στα πάρκα και πότε στους δρόμους, ωστόσο καταφέρνει σ’ αυτές τις εξορμήσεις, διανύοντας χιλιόμετρα να δαμάζει την απελπισία της και να κάνει κάποιες σωτήριες σκέψεις. Στα περισσότερα βιβλία γυναικών η έξοδος από το σπίτι περιγράφεται ως πράξη απελευθερωτική, μια κίνηση αποδέσμευσης που σηματοδοτεί την αποστασιοποίηση από όσα συμβαίνουν στη ζωή της, αλλά και την επιθυμία να ερμηνεύσει τα γεγονότα εν κινήσει, μένοντας μόνη με τις σκέψεις της σ’ έναν εξωτερικό χώρο.  

altΗ κυρία Νταλαγουέι (μτφρ. Βασιλική Κοκκίνου, εκδ. Μίνωας) της Βιρτζίνια Γουλφ περιφέρεται άσκοπα στους δρόμους του Λονδίνου και το κάθε ερέθισμα μοιάζει να δίνει στο βήμα της τον ρυθμό, περπατώντας αναπολεί όλη της τη ζωή, εικόνες του δρόμου συντήκονται με εικόνες από πρόσωπα που πέρασαν, δημιουργώντας την περίφημη ροή της συνείδησης που ενισχύεται με την κίνηση του σώματος. Την ίδια περίπου εποχή γράφει και η Τζιν Ρυς το Καλημέρα, μεσάνυχτα (μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου, εκδ. Μελάνι), οι δικές της ηρωίδες περπατούν τις νύχτες στους άδειους δρόμους, παρακολουθούν τα φωτισμένα παράθυρα και φαντάζονται τις ζωές που περιέχονται πίσω από αυτά. altΟι ηρωίδες της Ρυς δεν βγαίνουν απαραίτητα για να πάνε κάπου. Βγαίνοντας για περπάτημα, δίνουν την ευκαιρία σε έναν άλλον εαυτό να υπάρξει, μια εσωτερική ανάγκη που τις ωθεί σε μια αναπάντεχη συνειδητοποίηση. 

Αν πάμε ακόμα πιο πίσω, θα συναντήσουμε τις ηρωίδες της Τζέιν Οστεν, οι οποίες είτε ζουν σε κάποια πόλη είτε περιφέρονται στην ύπαιθρο, τις βρίσκουμε κι αυτές να προχωρούν σε χωματόδρομους, σε κάποια προκυμαία ή σε κεντρικούς δρόμους με άμαξες και οι τυχαίες συναντήσεις να φέρνουν στο προσκήνιο έναν καινούργιο έρωτα ή μια ευκαιρία, ενώ για τις Μπροντέ η περιπλάνηση στους βάλτους και στις ερημιές περιγράφεται ως αποκαλυπτική εμπειρία και στην αγριότητα του τοπίου καθρεφτίζονται οι δικές τους σκοτεινές πλευρές.

Δεν ξέρω αν θα καταφέρω να ολοκληρώσω αυτό το κείμενο τώρα που το «μένουμε σπίτι» είναι η πραγματικότητα της ζωής μας και η βόλτα, ο άνευ προορισμού περίπατος, αποκτά και πάλι την αξία του και μπαίνει στο πρόγραμμά μας. Ο περίπατος είναι η μοναδική μας ευκαιρία να ασχοληθούμε με το σώμα μας σε εξωτερικό χώρο, έστω κι αν κάνουμε μόνο το τετράγωνο γύρω από το σπίτι μας.

Δεν ξέρω πώς θα περιγραφεί η γυναίκα του 2020, αλλά θα έχει ενδιαφέρον η περιγραφή της βόλτας της –όπου αυτή επιτρέπεται–, ή ακόμα και η έξοδός της μετά από την καραντίνα.

Τον Φεβρουάριο του 2020 το σκηνικό αλλάζει ξαφνικά, η γυναίκα που περπατάει μόνη στους πολυσύχναστους δρόμους και σταματάει κάθε λίγο στις βιτρίνες έχει εκλείψει, τώρα τη βλέπουμε να προχωράει μόνη με βήμα ταχύ κι αν κάποιος βρεθεί στον δρόμο της απομακρύνονται και οι δύο απότομα, ενίοτε χωρίς καμία διακριτικότητα, σαν να ήρθαν αντιμέτωποι με μια αναπάντεχη απειλή, αν δε ένας εκ των δύο βγάζει βόλτα το κατοικίδιό του, τραβάει με δύναμη το λουρί να μη την πλησιάσει.

Τώρα δεν περνάει απαρατήρητη, οι άλλοι οι περιπατητές έχουν τον νου τους. Η βόλτα στο τετράγωνο είναι η έξοδος και η περιπέτεια της ημέρας, κάπου αλλού, πέρα από τις οθόνες τους ή τα ράφια του σουπερμάρκετ. Δεν ξέρω πώς θα περιγραφεί η γυναίκα του 2020, αλλά θα έχει ενδιαφέρον η περιγραφή της βόλτας της –όπου αυτή επιτρέπεται–, ή ακόμα και η έξοδός της μετά από την καραντίνα. 

Προς το παρόν ας αρκεστούμε σ’ αυτό που μας προσφέρεται. Χρειαζόμαστε μόνο τα κατάλληλα παπούτσια, το κασκόλ, τα γάντια και τη μάσκα μας, ένα sms στα γρήγορα και παίρνουμε τους δρόμους – χωρίς την ελάχιστη έγνοια για το πώς θα φανούμε στους άλλους.

Αυτή την εποχή το περπάτημα είναι η μοναδική ευκαιρία για να έρθεις σε επαφή με τη φύση, τον κόσμο, την πόλη ή την εξοχή, να βγεις από την αγκύλωση της ακινησίας και να κάνεις χώρο για κάποιες καινούργιες σκέψεις εκτός από την πανδημία, το λεξιλόγιο της οποίας έχει μεταφυτευθεί, ασυνείδητα ίσως, στη γλώσσα που σκεφτόμαστε, μιλάμε αλλά και γράφουμε.

* Η ΑΡΓΥΡΩ ΜΑΝΤΟΓΛΟΥ είναι συγγραφέας και μεταφράστρια.
Τελευταίο βιβλίο της, το μυθιστόρημα «Σώμα στη βιτρίνα» (εκδ. Μεταίχμιο).

gynaikes pairnoun ton dromo

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το φαινόμενο Εντουάρ Λουί: Σκέψεις με αφορμή την εμφάνισή του στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Το φαινόμενο Εντουάρ Λουί: Σκέψεις με αφορμή την εμφάνισή του στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Τα βιβλία και η προσωπικότητα του Εντουάρ Λουί, οι οικογένεια και οι φίλοι, καθώς και οι πολιτικές προεκτάσεις των βιβλίων, των άρθρων ακόμη και των εμφανίσεών του, αποτέλεσαν πεδία όπου ανέπτυξε τις απόψεις του ο δημοφιλής Γάλλος συγγραφέας, μετά από τις ερωτήσεις που του έθεταν η Έλενα Όλγα Χρηστίδη και ο Κωσ...

«Γνώμη μου!» –  Ο υποκειμενισμός στην τέχνη ως σύμπτωμα της εποχής της μετριότητας

«Γνώμη μου!» – Ο υποκειμενισμός στην τέχνη ως σύμπτωμα της εποχής της μετριότητας

«Πόσο αντικειμενικός μπορείς να είσαι όταν έχεις να επιλέξεις μεταξύ τεράστιου όγκου μετριοτήτων όπου τίποτα δεν ξεχωρίζει τόσο ώστε να στεφθεί με τον κότινο του αριστουργήματος;». 

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Η άνοδος και η εδραίωση του άκρατου υ...

«Φίλε, έλα απόψε που γιορτάζουμε...» – Μια προσωπική καταγραφή για τη φιλία σε κορυφαία λογοτεχνικά έργα

«Φίλε, έλα απόψε που γιορτάζουμε...» – Μια προσωπική καταγραφή για τη φιλία σε κορυφαία λογοτεχνικά έργα

Μια προσωπική καταγραφή για το πώς η φιλία παρουσιάζεται σε κορυφαία λογοτεχνικά βιβλία, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Φιλίας (30 Ιουλίου). Κεντρική εικόνα: από την κινηματογραφική μεταφορά του μυθιστορήματος του Στίβεν Κινγκ [Stephen King] «Στάσου πλάι μου». 

Γράφει ο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

«Ένας απέραντος κόσμος» του βραβευμένου με Πούλιτζερ Εντ Γιόνγκ (κριτική) – «Αυτός ο κόσμος, ο μικρός, ο μέγας»

Για το βιβλίο του Εντ Γιόνγκ [Ed Yong] «Ένας απέραντος κόσμος» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Πεδίο), «ένα μεγάλο δώρο που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας, στην προσπάθεια να αξιολογήσουμε ορθότερα την παρουσία μας σε τούτο τον πλανήτη». 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

Δημήτρης Καραγιάννης: «Το κακό δεν έχει οντότητα, αναφύεται εκεί που απουσιάζει το φως της ζωής»

Δημήτρης Καραγιάννης: «Το κακό δεν έχει οντότητα, αναφύεται εκεί που απουσιάζει το φως της ζωής»

Με αφορμή το βιβλίο του, «Κρυμμένη ψυχική ομορφιά» (εκδ. Αρμός), ο Δημήτρης Καραγιάννης, παιδοψυχίατρος-ψυχοθεραπευτής, μιλά για τη συστημική ψυχοθεραπεία, το κακό, τα ένστικτα και τις ενορμήσεις, και λέει ότι  «η καλοσύνη μπορεί στην αυθεντική έκφρασή της να αποτελεί έκφραση της ψυχικής ομορφιάς».  ...

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Βάννας Κατσαρού «Το παιδί και το κρι κρι», σε εικονογράφηση της Μαίης Σταθοπούλου, το οποίο κυκλοφορεί στις 6 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίγα λόγια για...

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 5 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ