Για το βιβλίο του Πέτερ Ένγκλουντ [Peter Englund] «Εφιαλτικές νύχτες» (μτφρ. Γρηγόρης Κονδύλης, εκδ. Μεταίχμιο), μια ιστορία με 39 πρωταγωνίστριες και πρωταγωνιστές. Στην κεντρική εικόνα: Ο Αλμπέρ Καμύ. 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Για το βιβλίο του Τίμοθι Γκάρτον Ας [Timothy Garton Ash] «Πατρίδες – Μια προσωπική ιστορία της Ευρώπης» (μτφρ. Δημήτρης Δουλγερίδης, εκδ. Ψυχογιός). Κεντρική εικόνα: πρώην Ανατολικογερμανοί προσπαθούν να περάσουν από το Τείχος του Βερολίνου στην Potsdamer Platz, το 1989. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Για το βιβλίο του Κρίστοφερ Άλαν Μπέιλι [C. A. Bayly] «Η αναδιαμόρφωση του νεωτερικού κόσμου, 1900- 2015 – Παγκόσμιες διασυνδέσεις και συγκρίσεις» (μτφρ. Χρήστος Γεμελιάρης, εκδ. Αλεξάνδρεια). Κεντρική εικόνα: στρατιώτες Μαορί (φωτογραφία ©Herman John Schmidt). 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Για το βιβλίο του Νίκου Μαραντζίδη «Στη σκιά του Στάλιν – Μια παγκόσμια ιστορία του ελληνικού κομμουνισμού» (εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, ο Γενικός Γραμματέας του ΚΚΕ με τον καθηγητή του ΕΜΠ Γιώργο Μπάφα που δώρισε τον εικονιζόμενο πίνακα στο Κόμμα. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

Για το βιβλίο του Πάτρικ Λη Φέρμορ «Μάνη» (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο). Στην κεντρική εικόνα, σπάνια φωτογραφία του Πάτρικ Λη Φέρμορ που είχε παρουσιαστεί στην έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, Joan Leigh Fermor «Φωτογράφος και αγαπημένη» το 2018.

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Για το βιβλίο του Τζέρεμι Μπλακ «Μικρή ιστορία της Μεσογείου» (μτφρ. Πέτρος Γεωργίου, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Freepik.

Γράφει η Λεύκη Σαραντινού

Για το βιβλίο του Ραϋμόνδου Αλβανού «Ο ελληνικός εμφύλιος: Μνήμες σε πόλεμο και σύγχρονες πολιτικές ταυτότητες» (εκδ. Επίκεντρο). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία από το ντοκιμαντέρ του Ροβήρου Μανθούλη «Ο Ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος» (1997).

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Για το βιβλίο των Ντέιβιντ Γκρέμπερ και Ντέιβιντ Γουένγκροου «Η αυγή των πάντων – Μια καινούργια ιστορία της ανθρωπότητας» (μτφρ. Χριστόδουλος Λιθαρής, εκδ. Διόπτρα). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από τη σειρά ντοκιμαντέρ «Mankind: The Story of All of Us» (2012).

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Για το συλλογικό έργο σε επιμέλεια του Scott G. Bruce «Το βιβλίο της Κόλασης» (μτφρ. Γιάννης Πεδιώτης, εκδ. Αλεξάνδρεια).

Γράφει ο Γιώργος Βέης

Για το βιβλίο «Διλήμματα στο τρίγωνο – Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι Ελληνοτουρκικές σχέσεις» του διεθνολόγου Σπύρου Κατσούλα (εκδ. Διόπτρα), μια ιστορική μελέτη που υπερβαίνει τις στερεότυπες και μονομερείς αφηγήσεις. Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από τη σύγκρουση μεταξύ δυνάμεων της Εθνικής Φρουράς και Τουρκοκυπρίων στο χωριό Κοφίνου της επαρχίας Λάρνακας στις 15 Νοεμβρίου 1967.

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Για το βιβλίο του Σωτήρη Ρούσσου «Επανάσταση και εξέγερση στη Μέση Ανατολή» (εκδ. Gutenberg). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Rana Javadi (1979).

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Για το βιβλίο του Πίτερ Φράνκοπαν [Peter Frankopan] «Οι δρόμοι του μεταξιού – Μια νέα ιστορία του κόσμου» (μτφρ. Γιάννης Βογιατζής, εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, το έργο «The Silk Road» του Li Tanke.

Γράφει ο Γιώργος Βέης

Για το βιβλίο του Πολυμέρη Βόγλη «Δυναμική Αντίσταση – Υποκειμενικότητα, πολιτική βία και αντιδικτατορικός αγώνας 1967-1974» (εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέκος Παναγούλης, στη δίκη του. Η αποτυχημένη βομβιστική απόπειρα κατά του δικτάτορα Γιώργου Παπαδόπουλου, τον Αύγουστο του 1968, ήταν η πρώτη δυναμική ενέργεια κατά της Χούντας.

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

Για το βιβλίο του Αχιλλέα Φωτάκη «Αστυνομία Πόλεων. Τα πρώτα βήματα στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Θεμέλιο. Φωτογραφία: Πουλίδη, Αρχείο ΕΡΤ

Γράφει ο Ηλίας Καφάογλου

Για τη μελέτη της Αγγλίδας ιστορικού και δημοσιογράφου Κάθριν Νίξι [Catherine Nixey] «Η εποχή του λυκόφωτος» (μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, εκδ. Αλεξάνδρεια). 

Γράφει ο Γιώργος Βέης

Για τη μελέτη «Η αυτοκρατορία του βαμβακιού - Μια παγκόσμια ιστορία» του Σβεν Μπέκερτ [Sven Beckert], που κυκλοφορεί από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (μτφρ. Πελαγία Μαρκέτου). Στην κεντρική εικόνα, ταχυδρομική κάρτα από τη σειρά Dixie Land (1900).

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Για το βιβλίο του Ρόντρικ Μπίτον [Roderick Beaton] «Η Ελληνική Επανάσταση του 1821 και η παγκόσμια σημασία της» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Αιώρα).

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Το βιβλίο με τον τίτλο «Το χρονικό μιας εκούσιας απαγωγής. Aline Fernandez Diaz – Σπύρος Αλιμπέρτης. Θεσσαλονίκη 1914», μια εξαιρετικά καλαίσθητη έκδοση του οίκου University Studio Press (2022), αποτελεί καρπό μιας ευτυχούς συγκυρίας και της ιστορικο-φιλολογικής περιέργειας και ευρηματικότητας της φιλολόγου Μαρίας Πλαστήρα-Βαλκάνου.

Του Δημήτρη Κ. Μαυροσκούφη

Για τη μελέτη της Emine Yeşim Bedlek «Η Ανταλλαγή Πληθυσμών του 1923 – Τραύμα και φαντασιακές κοινότητες σε Ελλάδα και Τουρκία» (μτφρ. Αικατερίνη Χαλμούκου, επιστ. επιμ.: Σπυρίδων Γ. Πλουμίδης, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Ενετικό Λιμάνι Χανίων, Νεώρια του Μόρο. Οι τελευταίοι Κρητικοί Μουσουλμάνοι αναχωρούν από την πόλη με την ανταλλαγή των πληθυσμών. © Αρχείο Μιχάλη Ανδριανάκη 

Της Διώνης Δημητριάδου

Για το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Χορστ Γκρίγκερ (Horst Krüger) «Το διαλυμένο σπίτι – Τα νεανικά μου χρόνια στη Γερμανία του Χίτλερ» (μτφρ. Σίσσυ Παπαδάκη, εκδ. Gutenberg).

Της Διώνης Δημητριάδου

Σκέψεις για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της Ρωσίας, με αφορμή τρία βιβλία που αναδεικνύουν διαφορετικές πτυχές της χώρας: Δημήτρης Β. Τριανταφυλλίδης, «Η αυτοκρατορική νοσταλγία της Ρωσίας – Ο ευρασιανικός πειρασμός» (εκδ. Επίκεντρο), Orlando Figes, «Ο χορός της Νατάσας – Μια πολιτιστική ιστορία της Ρωσίας» (μτφρ. Χρήστος Οικονόμου, εκδ. Ηλέκτρα), Michel Eltchaninoff, «Στο μυαλό του Βλαντιμίρ Πούτιν» (μτφρ. Τζία Καραγεώργου, εκδ. Διάμετρος).

Της Έλενας Χουζούρη 

Για το ιστορικό έργο του Μαρκ Μαζάουερ (Mark Mazower) «Η ελληνική επανάσταση» (μτφρ. Κώστας Κουρεμένος, εκδ. Αλεξάνδρεια). Κεντρική εικόνα: Από το λεύκωμα Dupré (1825): «Ο Νικολάκης Μητρόπουλος υψώνοντας την πολεμική σημαία του Σταυρού στα Σάλωνα, την ημέρα του Πάσχα 1821».

Του Ηλία Καφάογλου

Για το δίτομο έργο του Γκέοργκ Λούντβιχ φον Μάουρερ (Georg Ludwig von Maurer) «Ο Ελληνικός λαός – Δημόσιο, ιδιωτικό και εκκλησιαστικό δίκαιο από την έναρξη του αγώνα για την ανεξαρτησία ως την 31η Ιουλίου 1834» (μτφρ. Όλγα Ρομπάκη, επιμ. Τάσος Βουρνάς, εκδ. Οξύ).

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Για τον συλλογικό τόμο των Θάνου Μ. Βερέμη, Γιάννη Σ. Κολιόπουλου, Ιάκωβου Δ. Μιχαηλίδη «1821: Η δημιουργία ενός έθνους-κράτους» (εκδ. Μεταίχμιο).

Της Μελίνας Βέργη

Για το βιβλίο της Ιρένε Βαγέχο «Πάπυρος, η περιπέτεια του βιβλίου από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο (μτφρ. Κλεοπάτρα Ελαιοτριβιάρη). Το βιβλίο της Βαγέχο έχει τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου 2020 στην Ισπανία. 

Του Κ.Β. Κατσουλάρη

Για το βιβλίο της Silvia Ferrara «Η μεγαλύτερη εφεύρεση – Η υπέροχη ιστορία της γραφής» (μτφρ. Άννα Παπασταύρου, εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Ο δίσκος της Φαιστού, που εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, παραμένει ένα από τα μυστήρια για τους αρχαιολόγους, μια και ούτε η γραφή ούτε ο σκοπός κατασκευής του έχουν εξηγηθεί. 

Της Λεύκης Σαραντινού

Για το βιβλίο του Αριστείδη Χατζή «Ο ενδοξότερος αγώνας – Η ελληνική επανάσταση του 1821» (μτφρ. Νίκος Ρούσσος, εκδ. Παπαδόπουλος). Κεντρική εικόνα: Πίνακας του Θεόδωρου Βρυζάκη (1814-1878): «Η υποδοχή του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι», 1861, Αθήνα © Εθνική Πινακοθήκη. Με το μαύρο παλτό απεικονίζεται ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος.

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Για το βιβλίο του Odd Arne Westad «Ο ψυχρός πόλεμος – Μια παγκόσμια ιστορία» (μτφρ. Δέσποινα Κωνσταντινάκου, εκδ. Πατάκη). Στην κεντρική εικόνα, ο Τζορτζ Μπους ο πρεσβύτερος με τον Μιχαήλ Γκορμπατζόφ, το 1991, στη Μόσχα. Όλοι τότε πίστεψαν ότι αυτό ήταν το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Της Λεύκης Σαραντινού

Για τη μελέτη των Benny Morris και Dror Ze’evi «H τριακονταετής γενοκτονία – Ο αφανισμός των χριστιανικών μειονοτήτων της Τουρκίας, 1894-1924» (μτφρ. Μενέλαος Αστερίου, εκδ. Πατάκη).

Της Λεύκης Σαραντινού

Για την μελέτη «Ξενοκρατία: Οικονομία, κονωνία και κράτος στα Επτάνησα (1815-1964)» (επιμέλεια: Κατερίνα Πάπαρη, Γιάννης Βογιατζής) του Σάκη Γκέκα που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Στην κεντρική εικόνα λεπτομέρεια από τον πίνακα του Χαράλαμπου Παχή «Πρωτομαγιά στην Κέρκυρα», (1875-1880), Εθνική Πινακοθήκη, Παράρτημα Κέρκυρας, που απεικονίζει μια σκηνή αμέσως μετά το τέλος της ξενοκρατίας στα Επτάνησα. 

Του Μιχάλη Σωτηρόπουλου

Για το βιβλίο «Η Αυλή του Χίτλερ, Ο Στενός Κύκλος του Φύρερ στο Τρίτο Ράιχ και Μετέπειτα» της Γερμανίδας ιστορικού Heike B. Gortemaker (μτφρ. Γιάννης Κέλογλου, εκδ. Gutenberg).

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Για το βιβλίο του Patrick Radden Keefe «Μην πεις λέξη - Βία και προδοσία στη Βόρεια Ιρλανδία, Η κρυφή ιστορία του IRA» (Μτφρ. Κωστής Πανσέληνος, εκδ. Μεταίχμιο). Στην κεντρική εικόνα, η δολοφονημένη από τον IRA Jean-McConville, μαζί με τρία από τα δέκα παιδιά της (!) και τον σύζυγό της.

Του Γιώργου Σιακαντάρη