westlake_bankshot360

Του Μιχάλη Μοδινού

Είχα πρωτοέλθει σε επαφή με τον Ντόναλντ Γουέστλεηκ (1933- 2008) προ τετραετίας, με αφορμή την έκδοση στα ελληνικά, επίσης από την Άγρα, του Αντιός Σεχραζάτ. Έκτοτε τον αναζήτησα με πάθος. Είχα μείνει κατάπληκτος από το εξοντωτικό χιούμορ του, τη βαθιά γνώση των τεχνικών του κωμικού νουάρ, την ευαισθησία και το φαινομενικά ανέμελο βάθος της γραφής του, την κατεδαφιστική κριτική του στην εκδοτική βιομηχανία και την συμπονετική ματιά του στην ανθρώπινη ματαιοδοξία.

Ο Ντόναλντ Γουέστλεηκ έγραψε πάνω από εκατό βιβλία με διάφορα ψευδώνυμα, εκτέθηκε σε ποικίλα είδη γραφής, μεταφέρθηκε κατ’ επανάληψη στον κινηματογράφο, βραβεύθηκε τρεις φορές με το βραβείο Έντγκαρ, εγκιβώτισε τις ιστορίες και τους πρωταγωνιστές του σε άλλες ιστορίες και άλλους ενσαρκωμένους ήρωες, ενώ πέθανε με κάπως χιουμοριστικό τρόπο στα εβδομηνταέξι του, στην Πόλη του Μεξικού, καθ’ οδόν για κάποιο πρωτοχρονιάτικο ρεβεγιόν. Γνωρίζει σε βάθος τις τεχνικές, τις στοχεύσεις, τις φιλοδοξίες και τις διαψεύσεις της συγγραφής. Ξέρει λοιπόν να μας κρατάει σε κορυφούμενη αγωνία όταν συχνότατα γράφει ένα βιβλίο μέσα σε κάποιο άλλο βιβλίο.

Η λύτρωση του κωμικού σασπένς

westlake_donaldΕδώ χρησιμοποιεί κατά κόρον –εν έτει 1972, με τον πόλεμο του Βιετνάμ να πνέει τα λοίσθια και τα Νέα Κοινωνικά Κινήματα να ανθούν– την υπερβολή, την ειρωνεία και τους υπαινιγμούς για να δομήσει ένα κομψό και ταυτόχρονα ξεκαρδιστικό δράμα. Όσα βαρύγδουπα έχουν γραφεί έκτοτε για την «μεταγλώσσα» ωχριούν μπροστά στο πολυεπίπεδο σοκ που καταφέρνει να προξενήσει στον αναγνώστη ένα βιβλίο γραμμένο με την τεχνική του νουάρ. Πρόκειται για ένα βιβλίο φετίχ, για φετιχιστές αναγνώστες. Ανήκει στην σειρά των περιπετειών του Ντορτμούντερ, ενός καταθλιπτικού μικροαπατεώνα που τίποτα δεν του πηγαίνει εντελώς καλά αλλά που η τύχη του χαμογελά πού και πού, ίσα ίσα για να κρατηθεί στην επιφάνεια. Γύρω του κινούνται άλλοι μικροαπατεώνες, με εξωφρενικές ιδέες, ελάχιστη αίσθηση της πραγματικότητας, αίσθημα τιμής και συνέπειας απέναντι στους συνεργάτες τους, αλλά και παράξενη αίσθηση της νομιμότητας όταν π.χ. εν μέσω μιας ληστείας θυμούνται τις υγειονομικές διατάξεις της οικείας Πολιτείας, σέβονται τον ΚΟΚ ή τιμούν τις υποχρεώσεις τους απέναντι σε μια ασφαλιστική εταιρεία την οποία έτσι κι αλλιώς εξαπατούν.

Διάφορα απίθανα και «ελλόγως εξωφρενικά» συμβαίνουν και σε άλλα βιβλία του Γουέστλεηκ, όπως ας πούμε η υφαρπαγή ενός ολόκληρου τρένου που εισβάλλει σε ένα άσυλο φρενοβλαβών ή η κλοπή του ίδιου διαμαντιού κάμποσες φορές στη σειρά. Εδώ έχουμε να κάνουμε με την κλοπή (προσοχή! κλοπή, όχι ληστεία) μιας ολόκληρης τράπεζας, που στεγάζεται προσωρινά σε ένα τροχόσπιτο κατά την διαδικασία της μεταφοράς της από ένα ελληνικού ρυθμού κτίριο του περασμένου αιώνα σε κάτι περισσότερο εκσυγχρονισμένο. Η περί τον Ντορτμούντερ ομάδα, αντιπροσωπευτική της ποικιλόμορφης αμερικανικής ανθρωποπανίδας, έχει να αντιμετωπίσει πάμπολλες τεχνολογικής και οργανωτικής τάξεως προκλήσεις ώστε να κλέψει το κατάλληλο σασί, να βάλει ρόδες στο τροχόσπιτο, να βουτήξει μια νταλίκα ρυμουλκό, να αποκοιμίσει τους επτά φρουρούς της τράπεζας που περνάνε τις μακρές ώρες της βάρδιας τους παίζοντας πόκερ, μέχρι να καταφέρει να σύρει ολόκληρη την τράπεζα σ’ ένα χώρο για τροχόσπιτα να την βάψει σε άλλη απόχρωση, που όμως εκπλένεται από μια ραγδαία βροχόπτωση, και να την ξαναμεταφέρει στη θέση μιας καμένης καντίνας Αυτά με όλη την αστυνομία του Λονγκ Άιλαντ ξοπίσω της και τον νυσταλέο Αρχηγό της αστυνομίας να αναζητά καφέ και κουλουράκια στην υποτιθέμενη καντίνα όπου οι ληστές προσπαθούν απεγνωσμένα να διαρρήξουν το νέας τεχνολογίας χρηματοκιβώτιο – που κατά τον κατασκευαστή είναι, παρακαλώ, άριστο παραπροϊόν του πολέμου του Βιετνάμ και της προόδου που επιτεύχθηκε στην μεταλλουργία λόγω των τεράστιων ερευνητικών κονδυλίων που κάθε πολεμική σύρραξη απαιτεί.

Κορύφωση της πλοκής

Σε μια κορύφωση της πλοκής που σε κάνει να σπαρταράς από τα γέλια, το κινητό αρχηγείο της αστυνομικής επιχείρησης παραγγέλνει από τον ασύρματο καφέδες για τον Αρχηγό και το επιτελείο του και τότε εμφανίζονται το ένα μετά το άλλο όλα τα περιπολικά της περιοχής με την παραγγελία ανά χείρας. Ο αρχηγός εξ ανάγκης πληρώνει διαδοχικά όλους τους καφέδες, το περιπολικό πήζει στον αχνό, τις σακούλες και τα πλαστικά ποτήρια και ο νεαρός αρχιφύλακας, –ο καλός και ευαίσθητος μπάτσος της ιστορίας– προσφέρεται να πασάρει τους πλεονάζοντες καφέδες στους ληστές, έγκλειστους μέσα στην υποτιθέμενη καντίνα, ξυλιασμένους από το κρύο, παραταύτα όμως χαμογελαστούς και επικοινωνιακούς. Και ο μισοκοιμισμένος, στα πρόθυρα νευρικής κρίσης Αρχηγός σχολιάζει: «Το ξέρεις πως μοιράζεις καφέδες σ’ ένα καφενείο, αρχιφύλακα».

Το χρηματοκιβώτιο εντέλει ανοίγει, αλλά η τράπεζα-τροχόσπιτο μετακινείται λόγω της έκρηξης και παίρνει την κατηφόρα για τον ωκεανό. Ένας παρόχθιος ψαράς διασώζεται την τελευταία στιγμή από την επελαύνουσα τράπεζα πέφτοντας στα παγωμένα νερά αλλά ούτε καν η απειλή της πνευμονίας δεν τον πτοεί: Τώρα θα έχει κάτι να αφηγείται στα μπαρ – μια πραγματική ψαράδικη ιστορία.

Μέρος των χρημάτων διασώζεται εντέλει και η τύχη χαμογελά μερικώς μόνο στον Ντορτμούντερ και την παρέα του – όπως πάντα σχεδόν. Όμως για τη Μέυ, την γυναίκα του, σημασία δεν έχουν τόσο τα λεφτά όσο η επιτυχία της επιχείρησης που θα αποδιώξει, προσωρινά έστω, τη μελαγχολία του Ντορτμούντερ. Και βεβαίως το γεγονός ότι βρίσκονται και πάλι σπίτι τους, πίνοντας τσάι και καπνίζοντας.

Τι άλλο να ζητήσει κανείς από την ζωή αυτή; Κι εμείς τι άλλο να ζητήσουμε από ένα ανάγνωσμα που ο λυτρωτικός, τρυφερός του σαρκασμός θα μας ακολουθεί για καιρό;

Πάρτε το μαζί σας αν φύγετε για διακοπές. Είναι κατάλληλο και για την οσονούπω ερημωμένη Αθήνα – για μπαλκόνια, ακόμη και για ακάλυπτους. Με την τηλεόραση κλειστή βεβαίως.

 

westlakeΠώς να κλέψετε μια τράπεζα
Ντόναλντ Γουέστλεηκ
Μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης
Εκδόσεις Άγρα, 2013
Τιμή: € 12,50, σελ. 289
politeia-link

 

 

 

 

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ DONALD WESTLAKE 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

Για το μυθοπλαστικό έργο της Χαν Γκανγκ (Han Kang) «Λευκό» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: Η συγγραφέας. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Λευκό χάπι, λευκά μαλλιά, φεγγάρι, χιόνι, αλάτι, γλά...

«Φως τον Αύγουστο» του Ουίλιαμ Φόκνερ (κριτική) – Όταν οι ανθρώπινες σχέσεις ορίζονται από το σκοτάδι της ψυχής

«Φως τον Αύγουστο» του Ουίλιαμ Φόκνερ (κριτική) – Όταν οι ανθρώπινες σχέσεις ορίζονται από το σκοτάδι της ψυχής

Για το μυθιστόρημα του Ουίλιαμ Φόκνερ (William Faulkner) «Φως τον Αύγουστο» (μτφρ. Παναγιώτης Κεχαγιάς, εκδ. Gutenberg).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Για τους μεγάλους συγγραφείς, εκείνους που διαστέλλουν τον χρόνο...

«Αυτό που δεν έχει όνομα» της Πιεδάδ Μπονέτ – Ύμνος στην ευθραυστότητα και αποδοχή της ασθένειας

«Αυτό που δεν έχει όνομα» της Πιεδάδ Μπονέτ – Ύμνος στην ευθραυστότητα και αποδοχή της ασθένειας

Για το αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της Πιεδάδ Μπονέτ (Piedad Bonnett) «Αυτό που δεν έχει όνομα» (μτφρ. Καλυψώ Αγγελοπούλου, εκδ. Κυψέλη).

Γράφει η Ιωάννα Φωτοπούλου

Θα ξεκινήσω λέγοντας πως το ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

Για το μυθοπλαστικό έργο της Χαν Γκανγκ (Han Kang) «Λευκό» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: Η συγγραφέας. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Λευκό χάπι, λευκά μαλλιά, φεγγάρι, χιόνι, αλάτι, γλά...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

Για την παράσταση «ζ, η, θ, Ο Ξένος», που βασίζεται σε τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας», σε σκηνοθεσία του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Μετά τη «Νέκυια» με το ιαπωνικό θέατρο ΝΟ το 2015, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός επανέρχεται φέτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

20 αστυνομικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, ελληνικά και μεταφρασμένα, συν το γνωστό μας Κάσκο του Σέργιου Γκάκα, που είναι επανέκδοση. Για ένα καλοκαίρι γεμάτο μυστήριο και ανατριχίλες, αλλά και με κοινωνικό προβληματισμό. 

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...
Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Τρεις συν τρεις προτάσεις κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ