alt

Για τη συλλογή από τρεις νουβέλες και τρία διηγήματα της Εύας Στάμου «Τα κορίτσια που γελούν» (εκδ. Αρμός).

Του Κώστα Λογαρά

Η Εύα Στάμου έχει γράψει τέσσερα μυθιστορήματα που έχουν εκτιμηθεί θετικά από την κριτική, δύο συλλογές διηγημάτων εκ των οποίων η μία είναι Τα κορίτσια που γελούν, και ένα δοκίμιο όπου αναλύει το φαινόμενο της παραλογοτεχνίας με γνώση και επιχειρηματολογία. Η Εύα Στάμου είναι επίσης τολμηρή αρθρογράφος με παρεμβατικό λόγο και ψαγμένες θέσεις και απόψεις σε θέματα κοινωνικά και πολιτικά. Στο επάγγελμα, είναι ψυχολόγος.

Οι ιστορίες της Στάμου υπαινίσσονται πολύ περισσότερα από όσα αφηγούνται. Η διείσδυση στην ψυχολογία των ηρώων γίνεται με λεπτές ψυχολογικές παρατηρήσεις οι οποίες σχολιάζουν, προσθέτουν στοιχεία στους χαρακτήρες της, δημιουργούν ατμόσφαιρα. 

Η συλλογή Τα Κορίτσια που γελούν περιέχει ένα σύνολο από πεζά: τρεις νουβέλες και τρία διηγήματα σε μία προσεγμένη έκδοση από τις εκδόσεις Αρμός. Διαφορετικές ηρωίδες, σε άλλους τόπους και εποχές, με διαφορετικά μεταξύ τους προβλήματα και εμπλοκές στις σχέσεις τους. και παρότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αγαπούν τη ζωή. Τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται η συγγραφέας είναι οι ανθρώπινες σχέσεις, η μοναξιά και η εσωτερική ζωή των ανθρώπων, ο ρατσισμός και οι μειονότητες. Σύγχρονα θέματα, ιδωμένα από μια λοξή ματιά (ψάχνοντας δηλαδή σε πιο σκοτεινές περιοχές), αλλά πάντα με ανθρώπινη διάθεση. Θέματα διαχρονικά της λογοτεχνίας, με επικαιρικά στοιχεία.

Γενικά ο αναγνώστης της θα βρεθεί μπροστά σε χαμηλόφωνες περιγραφές καταστάσεων αλλά με εσωτερική ένταση. Κι αυτό είναι το βασικό πλεονέκτημα στο ύφος της. Οι ιστορίες της Στάμου υπαινίσσονται πολύ περισσότερα από όσα αφηγούνται. Η διείσδυση στην ψυχολογία των ηρώων γίνεται με λεπτές ψυχολογικές παρατηρήσεις οι οποίες σχολιάζουν προσθέτουν στοιχεία στους χαρακτήρες της, δημιουργούν ατμόσφαιρα. Έτσι μπορεί να κρατάει την αγωνία του αναγνώστη ως το τέλος, φτάνοντάς τον με μαστοριά στο σημείο αιχμής, όπου απαιτείται να κορυφωθεί ένα διήγημα. Ρίχνοντας τον προβολέα της η Στάμου πάνω στις ηρωίδες και τους ήρωές της, τους παρακολουθεί στενά. Είναι φανερό ότι η ψυχολόγος συντρέχει τη λογοτέχνη ωθώντας τη να διεισδύσει, να σπρώξει το μαχαίρι πιο βαθιά στην ανθρώπινη πληγή. Η κριτική έχει επισημάνει στη λογοτεχνία της Εύας Στάμου επιστημονική επάρκεια, πολιτική σκέψη, κοινωνική οξυδέρκεια, υπαρξιακό και φιλοσοφικό βάθος, και αφηγηματική ικανότητα.

Επειδή μου αρέσει να ανιχνεύω τον τρόπο με τον οποίο δουλεύει ένας συγγραφέας, κι αυτό είναι για μένα κριτήριο αξιοσύνης του, θέλω να εξηγήσω πώς στρώνει τις ιστορίες της η Στάμου. Αρχίζοντας από κάτι ασήμαντο και δευτερεύον, μεθοδικά κυκλώνει την αφήγηση σαν μια σπείρα φτάνοντας την στο «πικ» με κάθε εκφραστικό μέσο και τρόπο: είτε ατμοσφαιρικά, είτε με τη γλώσσα του σώματος, άλλοτε ρεαλιστικά κι άλλοτε περιγράφοντας νεύματα, πράξεις και κινήσεις. Όλα τα δευτερεύοντα στοιχεία μπαίνουν για να χτιστεί ο χαρακτήρας, να αποδοθεί δραστικά και ανάγλυφα η ψυχολογία των ηρώων και των ηρωίδων· ο οποίος χαρακτήρας εγχαράσσεται στον νου του αναγνώστη, μένει. Για πολύ καιρό θυμάσαι μια γυναικεία φιγούρα, ή μια ατμόσφαιρα, ή μια ιδιαιτερότητα στη σχέση – και, βέβαια, το αίσθημα που προκάλεσε όλο αυτό, το αποτύπωμα που άφησε μέσα σου ως αναγνώστη. Κι αυτό δεν είναι λίγο.

Αρχίζοντας από κάτι ασήμαντο και δευτερεύον, μεθοδικά κυκλώνει την αφήγηση σαν μια σπείρα φτάνοντας την στο “πικ” με κάθε εκφραστικό μέσο και τρόπο: είτε ατμοσφαιρικά, είτε με τη γλώσσα του σώματος, άλλοτε ρεαλιστικά κι άλλοτε περιγράφοντας νεύματα, πράξεις και κινήσεις.

Η συγγραφέας, δουλεύοντας με τον τρόπο του φλας μπακ, έχει τη δυνατότητα να τοποθετηθεί, να προσθέσει στοιχεία που θα εξελίξουν το θέμα της, εντάσσοντάς τα στην κατάλληλη εκείνη θέση ώστε να προκαλέσουν το ξάφνιασμα στον αναγνώστη και να τον οδηγήσουν τεχνηέντως στην τελική έκπληξη. Ένα ακόμα στοιχείο της τεχνικής είναι και τούτο: στις πρώτες σελίδες, παγίως, δίνει όσες πληροφορίες χρειάζονται –και μάλιστα αποσπασματικά, όχι όλες μαζί, δεν βιάζεται να «μπουκώσει» τον αναγνώστη της– με στόχο, πρώτον να τον υποψιάσει μεν αλλά τίποτα να μην του αποκαλύψει, μόνο να στρώνει το χαλί ώστε να προοικονομήσει την εξέλιξη, δεύτερον να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα μυστηρίου και τρίτον να εξασφαλίσει μια απρόσκοπτη αφηγηματική ροή αλλά με ελλειπτικό λόγο. Ο αναγνώστης εξιτάρεται όταν η συγγραφέας τον φέρνει σε σημείο να διερωτάται: Είναι άραγε; Δεν είναι; Γι’ αυτό και ένα από τα διηγήματά της δανείζεται το ύφος της αστυνομικής ιστορίας – παρά τις ρητές προθέσεις της, νομίζω.

Το πού θα ενσωματωθεί η α ή η β πληροφορία που θα συντελέσει σταδιακά στην εξέλιξη του μύθου ώστε να προκύψει το αρτιότερο γλωσσικό-διανοητικό και συναισθηματικό αποτέλεσμα, δεν είναι απόρροια σύμπτωσης, αλλά ταλέντου που η συγγραφέας καλλιεργεί μέχρι να κατακτήσει την τεχνική του. Και αυτή η κατακτημένη τεχνική δηλώνεται στα πεζογραφήματα της συλλογής Τα κορίτσια που γελούν.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΛΟΓΑΡΑΣ  είναι συγγραφέας.
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Τα πουλιά με το μαύρο κολάρο» (εκδ. Καστανιώτης).

altΤα κορίτσια που γελούν
Εύα Στάμου
Αρμός 2018
Σελ. 224, τιμή εκδότη €13,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΕΥΑΣ ΣΤΑΜΟΥ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Λ. Παπαμόσχου «Ανάληψη» (εκδ. Πατάκη) – Για ένα πραγματικό ναυάγιο στην Καστοριά του 1929. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Θλίψη σαν κάρβουνο αναμμένο, πένθος που τυλίγει όπως η αράχνη τα σώ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά των δύο φορές Πρόεδρό της Βασίλη Βασιλικό και ανακοινώνει ότι η Ημέρα Ποίησης 2024 θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του ανθρώπου που εισηγήθηκε στην UNESCO την 21 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

...
Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ