alt

Για τη συλλογή από τρεις νουβέλες και τρία διηγήματα της Εύας Στάμου «Τα κορίτσια που γελούν» (εκδ. Αρμός).

Του Κώστα Λογαρά

Η Εύα Στάμου έχει γράψει τέσσερα μυθιστορήματα που έχουν εκτιμηθεί θετικά από την κριτική, δύο συλλογές διηγημάτων εκ των οποίων η μία είναι Τα κορίτσια που γελούν, και ένα δοκίμιο όπου αναλύει το φαινόμενο της παραλογοτεχνίας με γνώση και επιχειρηματολογία. Η Εύα Στάμου είναι επίσης τολμηρή αρθρογράφος με παρεμβατικό λόγο και ψαγμένες θέσεις και απόψεις σε θέματα κοινωνικά και πολιτικά. Στο επάγγελμα, είναι ψυχολόγος.

Οι ιστορίες της Στάμου υπαινίσσονται πολύ περισσότερα από όσα αφηγούνται. Η διείσδυση στην ψυχολογία των ηρώων γίνεται με λεπτές ψυχολογικές παρατηρήσεις οι οποίες σχολιάζουν, προσθέτουν στοιχεία στους χαρακτήρες της, δημιουργούν ατμόσφαιρα. 

Η συλλογή Τα Κορίτσια που γελούν περιέχει ένα σύνολο από πεζά: τρεις νουβέλες και τρία διηγήματα σε μία προσεγμένη έκδοση από τις εκδόσεις Αρμός. Διαφορετικές ηρωίδες, σε άλλους τόπους και εποχές, με διαφορετικά μεταξύ τους προβλήματα και εμπλοκές στις σχέσεις τους. και παρότι αντιμετωπίζουν δυσκολίες, αγαπούν τη ζωή. Τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται η συγγραφέας είναι οι ανθρώπινες σχέσεις, η μοναξιά και η εσωτερική ζωή των ανθρώπων, ο ρατσισμός και οι μειονότητες. Σύγχρονα θέματα, ιδωμένα από μια λοξή ματιά (ψάχνοντας δηλαδή σε πιο σκοτεινές περιοχές), αλλά πάντα με ανθρώπινη διάθεση. Θέματα διαχρονικά της λογοτεχνίας, με επικαιρικά στοιχεία.

Γενικά ο αναγνώστης της θα βρεθεί μπροστά σε χαμηλόφωνες περιγραφές καταστάσεων αλλά με εσωτερική ένταση. Κι αυτό είναι το βασικό πλεονέκτημα στο ύφος της. Οι ιστορίες της Στάμου υπαινίσσονται πολύ περισσότερα από όσα αφηγούνται. Η διείσδυση στην ψυχολογία των ηρώων γίνεται με λεπτές ψυχολογικές παρατηρήσεις οι οποίες σχολιάζουν προσθέτουν στοιχεία στους χαρακτήρες της, δημιουργούν ατμόσφαιρα. Έτσι μπορεί να κρατάει την αγωνία του αναγνώστη ως το τέλος, φτάνοντάς τον με μαστοριά στο σημείο αιχμής, όπου απαιτείται να κορυφωθεί ένα διήγημα. Ρίχνοντας τον προβολέα της η Στάμου πάνω στις ηρωίδες και τους ήρωές της, τους παρακολουθεί στενά. Είναι φανερό ότι η ψυχολόγος συντρέχει τη λογοτέχνη ωθώντας τη να διεισδύσει, να σπρώξει το μαχαίρι πιο βαθιά στην ανθρώπινη πληγή. Η κριτική έχει επισημάνει στη λογοτεχνία της Εύας Στάμου επιστημονική επάρκεια, πολιτική σκέψη, κοινωνική οξυδέρκεια, υπαρξιακό και φιλοσοφικό βάθος, και αφηγηματική ικανότητα.

Επειδή μου αρέσει να ανιχνεύω τον τρόπο με τον οποίο δουλεύει ένας συγγραφέας, κι αυτό είναι για μένα κριτήριο αξιοσύνης του, θέλω να εξηγήσω πώς στρώνει τις ιστορίες της η Στάμου. Αρχίζοντας από κάτι ασήμαντο και δευτερεύον, μεθοδικά κυκλώνει την αφήγηση σαν μια σπείρα φτάνοντας την στο «πικ» με κάθε εκφραστικό μέσο και τρόπο: είτε ατμοσφαιρικά, είτε με τη γλώσσα του σώματος, άλλοτε ρεαλιστικά κι άλλοτε περιγράφοντας νεύματα, πράξεις και κινήσεις. Όλα τα δευτερεύοντα στοιχεία μπαίνουν για να χτιστεί ο χαρακτήρας, να αποδοθεί δραστικά και ανάγλυφα η ψυχολογία των ηρώων και των ηρωίδων· ο οποίος χαρακτήρας εγχαράσσεται στον νου του αναγνώστη, μένει. Για πολύ καιρό θυμάσαι μια γυναικεία φιγούρα, ή μια ατμόσφαιρα, ή μια ιδιαιτερότητα στη σχέση – και, βέβαια, το αίσθημα που προκάλεσε όλο αυτό, το αποτύπωμα που άφησε μέσα σου ως αναγνώστη. Κι αυτό δεν είναι λίγο.

Αρχίζοντας από κάτι ασήμαντο και δευτερεύον, μεθοδικά κυκλώνει την αφήγηση σαν μια σπείρα φτάνοντας την στο “πικ” με κάθε εκφραστικό μέσο και τρόπο: είτε ατμοσφαιρικά, είτε με τη γλώσσα του σώματος, άλλοτε ρεαλιστικά κι άλλοτε περιγράφοντας νεύματα, πράξεις και κινήσεις.

Η συγγραφέας, δουλεύοντας με τον τρόπο του φλας μπακ, έχει τη δυνατότητα να τοποθετηθεί, να προσθέσει στοιχεία που θα εξελίξουν το θέμα της, εντάσσοντάς τα στην κατάλληλη εκείνη θέση ώστε να προκαλέσουν το ξάφνιασμα στον αναγνώστη και να τον οδηγήσουν τεχνηέντως στην τελική έκπληξη. Ένα ακόμα στοιχείο της τεχνικής είναι και τούτο: στις πρώτες σελίδες, παγίως, δίνει όσες πληροφορίες χρειάζονται –και μάλιστα αποσπασματικά, όχι όλες μαζί, δεν βιάζεται να «μπουκώσει» τον αναγνώστη της– με στόχο, πρώτον να τον υποψιάσει μεν αλλά τίποτα να μην του αποκαλύψει, μόνο να στρώνει το χαλί ώστε να προοικονομήσει την εξέλιξη, δεύτερον να δημιουργήσει μια ατμόσφαιρα μυστηρίου και τρίτον να εξασφαλίσει μια απρόσκοπτη αφηγηματική ροή αλλά με ελλειπτικό λόγο. Ο αναγνώστης εξιτάρεται όταν η συγγραφέας τον φέρνει σε σημείο να διερωτάται: Είναι άραγε; Δεν είναι; Γι’ αυτό και ένα από τα διηγήματά της δανείζεται το ύφος της αστυνομικής ιστορίας – παρά τις ρητές προθέσεις της, νομίζω.

Το πού θα ενσωματωθεί η α ή η β πληροφορία που θα συντελέσει σταδιακά στην εξέλιξη του μύθου ώστε να προκύψει το αρτιότερο γλωσσικό-διανοητικό και συναισθηματικό αποτέλεσμα, δεν είναι απόρροια σύμπτωσης, αλλά ταλέντου που η συγγραφέας καλλιεργεί μέχρι να κατακτήσει την τεχνική του. Και αυτή η κατακτημένη τεχνική δηλώνεται στα πεζογραφήματα της συλλογής Τα κορίτσια που γελούν.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΛΟΓΑΡΑΣ  είναι συγγραφέας.
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Τα πουλιά με το μαύρο κολάρο» (εκδ. Καστανιώτης).

altΤα κορίτσια που γελούν
Εύα Στάμου
Αρμός 2018
Σελ. 224, τιμή εκδότη €13,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΕΥΑΣ ΣΤΑΜΟΥ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

Το μυθιστόρημα του Αντρέα Φραγκιά «Λοιμός» και ο αναγνώστης του 21ου αιώνα. Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε ξανά πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Ποταμός.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το ερώτημα του τίτλου δεν είναι πυροτέχνημα. Όταν ένα βιβλίο...

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

«Συνθετική ορμόνη» της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου (κριτική) – Η γυναικεία γραφή ως πράξη αντίστασης ενάντια στην αποσιώπηση

Για το μυθιστόρημα της Κατερίνας Ι. Παπαντωνίου «Συνθετική ορμόνη» (εκδ. Καστανιώτη).

Γράφει η Νατάσσα Ρεμούνδου-Χάουλι

Η ...

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Για τη νουβέλα της Γιώτας Ιωαννίδου «Coffee time» και τη συλλογή διηγημάτων της Λεύκης Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα» (εκδ. Βακχικόν).

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ