Aramburu Patria 700

Για το μυθιστόρημα του Φερνάντο Αραμπούρου «Πατρίδα» (μτφρ. Τιτίνα Σπερελάκη, εκδ. Πατάκη).

Του Κώστα Δρουγαλά

Απ’ ό,τι δείχνει η μέχρι τώρα πορεία του μυθιστορήματος Πατρίδα του (όχι και τόσο γνωστού στη χώρα μας) Φερνάντο Αραμπούρου (1959- ) δεν θα ήταν υπερβολή αν κάναμε λόγο για ένα «σύγχρονο κλασικό» μυθιστόρημα: με πολλές διακρίσεις και βραβεία σε Ισπανία και Ιταλία, με διθυραμβικές κριτικές στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, δεν πρέπει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι το βιβλίο πρόκειται να μεταφερθεί σε τηλεοπτική σειρά από την HBO μέσα στο 2019.

Έμφαση δίνεται –δικαίως– σε όσους έχουν χάσει συγγενή/φίλο και μένουν με το τραύμα, έχοντας να αντιμετωπίσουν έναν διαφορετικό πόνο, μιαν αλλιώτικη μοναξιά: με λίγα λόγια ο Αραμπούρου δίνει βαρύτητα στα άλλα θύματα της τρομοκρατίας, σε μια πλευρά αθέατη στο ευρύ κοινό, που συνυπάρχει το πένθος, η συγχώρεση και η πολιτική βία.

Το μυθιστόρημα περιστρέφεται γύρω από δύο οικογένειες και την άμεση ή έμμεση εμπλοκή των μελών γύρω από την υπόθεση της τρομοκρατίας και τη διαβόητη αυτονομιστική-εθνικιστική οργάνωση της ΕΤΑ (που από το 1978 κι έπειτα λειτουργούσε με την αρχή του «φθοροποιού πολέμου» –guerra de desgaste, όπως τον αποκάλεσαν–, οδηγώντας στον θάνατο περισσότερους από 800 ανθρώπους). Η ιστορία ξεκινάει όταν η Μπιττόρι, σύζυγος ενός θύματος της αυτονομιστικής οργάνωσης, επιστρέφει στο χωριό που μεγάλωσε, ύστερα από την ανακοίνωση της οργάνωσης για κατάπαυση πυρός το 2011. Σιγά σιγά ξετυλίγεται το κουβάρι της ιστορίας: στην αρχή του μυθιστορήματος, λοιπόν, είναι ο Τσάτο, ιδιοκτήτης μιας μεταφορικής εταιρείας, που αρνείται να παραδώσει τον υποχρεωτικό «επαναστατικό φόρο» στην ΕΤΑ, μέχρι που μία μέρα βρίσκεται δολοφονημένος.

Ο Αραμπούρου σκιαγραφεί τα μέλη των δύο οικογενειών (συνολικά εννέα άτομα) με παραστατικότητα και κάποιους σχεδόν με απάνθρωπη ανθρωπινότητα. Από τη μία, η οικογένεια του θύματος: ο ψύχραιμος Τσάτο, που εκλογικεύει τα πάντα και που πληρώνει το τίμημα με την ίδια του τη ζωή· η Μπιττόρι, γυμνωμένη από την ύπαρξη μετά τον θάνατο του συζύγου της, αποζητά τη συγγνώμη που θα τη λυτρώσει· ο Σαμπίερ, ο γιος τους, αιώνια χαμένος στην καθημερινότητα της δουλειάς, του αλκοόλ και της ανακυκλώσιμης μελαγχολίας· η Νερέα, η κόρη, που πασχίζει να βρει τον ρομαντισμό που έχει εξαφανίσει η τρομοκρατία και η δυτική πατριαρχία. Από την άλλη, η οικογένεια του θύτη: η Μίρεν, αρτηριοσκληρωτική, φανατισμένη με τις δολοφονικές εμμονές του γιου της· ο Χοσίεν, ο σύζυγός της, που για να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες της ζωής, στρέφεται στο μποστάνι και το ποτό· και τα παιδιά τους: η Αράντσα, καθηλωμένη στο αναπηρικό καροτσάκι και στις ατυχίες του βίου της· ο Γκόρκα, ο «διανοούμενος» της φαμίλιας, που πασχίζει να αποδράσει από την οικογένεια της τρομοκρατίας και την τρομοκρατία της οικογένειας· και φυσικά ο Χόσε Μάρι, ο τρομοκράτης του βιβλίου, που θα βιώσει τη συντέλεια του προσωπικού του κόσμου.

patria aramburu 700

Οι ήρωες του μυθιστορήματος είναι καθημερινοί, η βία της τρομοκρατίας τόσο έντονη, που οι πρωταγωνιστές του βιβλίου, θέλοντας και μη, καλούνται να επιλέξουν πλευρά· το ίδιο και ο συγγραφέας, που παίρνει ξεκάθαρα θέση υπέρ των θυμάτων της ΕΤΑ.

Το μυθιστόρημα, παρότι ογκώδες σε μέγεθος (ξεπερνά τις 700 σελίδες), είναι χωρισμένο σε περισσότερα από εκατό μικρά κεφάλαια, που διευκολύνουν την ανάγνωση, ενώ στο τέλος υπάρχει και γλωσσάρι βασκικών λέξεων και φράσεων που χρησιμοποιούν όλοι σχεδόν οι χαρακτήρες του βιβλίου. Γλωσσικά, παρεισφρέουν στην τριτοπρόσωπη αφήγηση προτάσεις γραμμένες σε πρώτο πρόσωπο, δίνοντας λιγότερο την αίσθηση εσωτερικού μονόλογου και περισσότερο τη μαγευτική ψευδαίσθηση ότι οι πρωταγωνιστές του βιβλίου αυτοβιογραφούνται ή δίνουν συνέντευξη, περιγράφοντας σκέψεις και συναισθήματα πριν και μετά τη δολοφονία του Τσάτο. Έμφαση δίνεται –δικαίως– σε όσους έχουν χάσει συγγενή/φίλο και μένουν με το τραύμα, έχοντας να αντιμετωπίσουν έναν διαφορετικό πόνο, μιαν αλλιώτικη μοναξιά: με λίγα λόγια ο Αραμπούρου δίνει βαρύτητα στα άλλα θύματα της τρομοκρατίας, σε μια πλευρά αθέατη στο ευρύ κοινό, όπου συνυπάρχει το πένθος, η συγχώρεση και η πολιτική βία. Οι ήρωες του μυθιστορήματος είναι καθημερινοί, η βία της τρομοκρατίας τόσο έντονη, που οι πρωταγωνιστές του βιβλίου, θέλοντας και μη, καλούνται να επιλέξουν πλευρά· το ίδιο και ο συγγραφέας, που παίρνει ξεκάθαρα θέση υπέρ των θυμάτων της ΕΤΑ, ανασύροντας στην επιφάνεια το παλιό ερώτημα: ώς πού μπορεί να φτάσει κάποιος για να υπερασπιστεί την «ελευθερία» – πολιτική, κοινωνική, ταξική, γεωγραφική και γλωσσική; Μέχρι ποιο σημείο μπορούμε να ισχυριστούμε ότι ο «σκοπός αγιάζει τα μέσα»; Και τελικά, αυτός που μολύνει τα χέρια του με αίμα, μπορεί να προσφέρει λύσεις στα προβλήματα ή απλώς αποτελεί την πιο ωμή αντανάκλαση των προβλημάτων;

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΔΡΟΥΓΑΛΑΣ  είναι συγγραφέας.
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Το τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν» (εκδ. Πικραμένος).


altΠατρίδα
Φερνάντο Αραμπούρου
Μτφρ. Τιτίνα Σπερελάκη
Πατάκης 2018
Σελ. 720, τιμή εκδότη €21,90

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΦΕΡΝΑΝΤΟ ΑΡΑΜΠΟΥΡΟΥ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το φοβερό βιβλίο» του Τζέισον Μοτ (κριτική) – Μιλώντας για το πρόβλημα με ένα άλλον τρόπο

«Το φοβερό βιβλίο» του Τζέισον Μοτ (κριτική) – Μιλώντας για το πρόβλημα με ένα άλλον τρόπο

Για το μυθιστόρημα του Τζέισον Μοτ «Το φοβερό βιβλίο» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Διόπτρα). Ένα μυθιστόρημα που «θέλει να διαμορφώσει μια νέα αφήγηση που να μην είναι ούτε μανιχαϊστική, ούτε έντονα διεκδικητική, ούτε να ραπίζει ευθέως τους κυρίαρχους λευκούς για τα δεινά των μαύρων».

...
«Μητρικό γάλα» της Νόρα Ίκστενα (κριτική) – Μητέρα και κόρη σε καθεστώς ανελευθερίας

«Μητρικό γάλα» της Νόρα Ίκστενα (κριτική) – Μητέρα και κόρη σε καθεστώς ανελευθερίας

Για το μυθιστόρημα της Νόρα Ίκστενα [Nora Ikstena] «Μητρικό γάλα» (μτφρ. Μαριάννα Αβούρη, εκδ. Βακχικόν). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «Soviet Milk» (2023). 

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Ζωή μ...

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

Για το βιβλίο της Μπέρναρντιν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] «Ξανθές ρίζες» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: η συγγραφέας Μπέρναρντιν Εβαρίστο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Οι Ξανθές ρίζες της β...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Η Ήλια Μπούρα μας συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική της συλλογή «Εύκρατη ζώνη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. «Ένας νέος ποιητής δεν φέρνει τίποτα καινούργιο εκτός από τη βιωματική χρήση των λέξεων που υπάρχουν στη γλώσσα μας τόσες χιλιάδες χρόνια», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

...
«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

Η παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

H παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» που ανεβάζει στο Σύγχρονο Θέατ...

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Σύμφωνα με έρευνα, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [Gabriel García Márquez} είναι ο πιο μεταφρασμένος συγγραφέας ισπανόφωνης λογοτεχνίας των τελευταίων είκοσι ετών, εκθρονίζοντας από την πρώτη θέση τον Θερβάντες [Miguel de Cervantes], δημιουργό του «Δον Κιχώτη».

Επιμέλεια: Boo...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ