alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Γιάννη Παλαβού «Το παιδί» (εκδ. Νεφέλη).

Του Μιχάλη Πιτένη

Δώδεκα ιστορίες συνθέτουν το νέο συγγραφικό πόνημα του Γιάννη Παλαβού, συστεγασμένες κάτω από τον τίτλο Το παιδί που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Νεφέλη. Δώδεκα μικρές ιστορίες που εκτυλίσσονται όλες στον ίδιο τόπο, τη γενέτειρα του συγγραφέα, το Βελβεντό Κοζάνης. Εκεί όπου επιστρέφει και πάλι, κρατώντας τον εαυτό του από το χέρι ως παιδί, το αφήνει να τον οδηγήσει στους δρόμους της μνήμης, όπου βρίσκει τα κατάλληλα υλικά για να δημιουργήσει τις εικόνες των ιστοριών που θέλει ν’ αφηγηθεί. 

Χάρη στη δύναμη της γραφής του Παλαβού που, αν και δείχνει να αυτοπεριορίζεται και να αυτοσυγκρατείται, καταφέρνει τελικά να μιλήσει πειστικά και να φωτίσει όσα στοιχεία απαιτούνται για να ενεργοποιηθεί η φαντασία του αναγνώστη.

Εικόνες ζωντανές και καθαρές, χάρη στη δύναμη της γραφής του Παλαβού που, αν και δείχνει να αυτοπεριορίζεται και να αυτοσυγκρατείται, καταφέρνει τελικά να μιλήσει πειστικά και να φωτίσει όσα στοιχεία απαιτούνται για να ενεργοποιηθεί η φαντασία του αναγνώστη, κι έτσι να μεταφερθεί σε μια μικρή αγροτική κοινωνία και να δει από κοντά κάποιες απ’ τις πολλές και ποικίλες όψεις της. 

Αν εξαιρέσουμε τον ενιαίο γεωγραφικό τόπο των ιστοριών, τα δώδεκα διηγήματα δεν συνδέονται με κάποιον άλλο τρόπο. Μιλάνε για τα παθήματα και τα πάθη διαφορετικών ανθρώπων, μικρής ή μεγαλύτερης ηλικίας, για τα θέλω και τις επιθυμίες τους, για τις μικροπρέπειες και τις μεγαλοψυχίες τους, για τους φόβους και τα απωθημένα τους. Φωτίζουν ανθρώπινες σχέσεις και συμπεριφορές μέσα από το πρίσμα κάποιων σημαντικών και καθοριστικών γεγονότων ή μέσα από εκείνο ασήμαντων στιγμών της καθημερινότητας. 

Ο συγγραφέας προσεγγίζει κάθε του ήρωα με ιδιαίτερη προσοχή και ευαισθησία, χωρίς διάθεση να δικαιολογήσει την όποια συμπεριφορά του, αλλά με ξεκάθαρη πρόθεση να την αποκαλύψει σε όλο της το εύρος. Έτσι, δεν κρίνει. Απλώς διηγείται. Επιλέγει να περιγράψει αναλυτικά τη φύση μέσα στην οποία κινούνται οι πρωταγωνιστές του, το περιβάλλον στο οποίο ζουν, και αποφεύγει να πει έστω και μια κουβέντα παραπάνω για τους ίδιους. Τα όποια χαρακτηριστικά τους διαφαίνονται μέσα απ’ τις πράξεις τους και οι κινήσεις τους μοιάζουν να γίνονται με αργό ρυθμό, λες και ο Παλαβός λειτουργώντας ως χειριστής μιας μηχανής προβολής εικόνων επιλέγει επίτηδες αυτό τον τρόπο για να μας δώσει τη δυνατότητα να μελετήσουμε καλύτερα τον κάθε πρωταγωνιστή του και να τον κατανοήσουμε όσο περισσότερο γίνεται. Και το κάνει, πιστεύω, γιατί ο ίδιος φαίνεται πως αγαπάει πραγματικά τον κάθε του ήρωα και δεν θα ‘θελε σε καμιά περίπτωση να ξεπέσει στα μάτια μας, ακόμα και αν οι πράξεις του είναι τέτοιες που θα το δικαιολογούσαν.

Στην προσπάθειά του να μας σεργιανίσει στον γενέθλιο τόπο του, μέσα από τις παιδικές του μνήμες, τελικά καταφέρνει να μας μεταφέρει στους τοπους της δικής μας παιδικής μνήμης.

«Παιδιά, γονείς, αλεπούδες, σπουργίτια, χωράφια, άγιοι. Δώδεκα διηγήματα, καρποί μιας κερασιάς που ανθίζει κάτω απ’ το νερό», γράφει στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. Κι ένα ελάφι θα πρόσθετα εγώ, που πρωταγωνιστεί στην πρώτη ιστορία εισάγοντάς μας με έντονο, σχεδόν βίαιο, τρόπο σ’ έναν κόσμο όπου φύση και άνθρωποι πασχίζουν να συνυπάρξουν όσο πιο αρμονικά γίνεται χωρίς αρκετές φορές να το καταφέρνουν, όπου η εξοικείωση με τον θάνατο φαίνεται να υπάρχει σε μεγάλο βαθμό και η αγριότητα να εναλλάσσεται με την τρυφερότητα από τη μια στιγμή στην άλλη. Σ’ έναν κόσμο που, ενώ όλα δείχνουν τόσο κοντινά σε κρίσιμες, καθοριστικές, στιγμές στις ζωές των ανθρώπων αποδεικνύονται μακρινά. Σ’ έναν κόσμο που χωρά το νοικοκύρη, τον παραστρατημένο, τον κοινωνικό, τον απόμακρο, το μοναχικό, τον παρία, τον αλαφροΐσκιωτο, το θεοσεβούμενο. Σ’ έναν κόσμο τόσο αληθινό, που δεν είναι ανάγκη να κοιτάξεις στο Βελβεντό για να τον βρεις, αλλά είναι πολύ εύκολο να τον εντοπίσεις παντού. Όπου υπάρχουν άνθρωποι. 

Ίσως, τελικά, αυτή να είναι και η μεγάλη επιτυχία του Γιάννη Παλαβού με αυτή τη συλλογή. Στην προσπάθειά του να μας σεργιανίσει στον γενέθλιο τόπο του, μέσα από τις παιδικές του μνήμες, τελικά καταφέρνει να μας μεταφέρει στους τόπους της δικής μας παιδικής μνήμης. Διαβάζοντας αυτές τις δώδεκα ιστορίες νιώθουμε σαν να επιστρέφουμε και στη δική μας παιδική ηλικία και στις ιστορίες των παιδικών μας χρόνων.

* Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΙΤΕΝΗΣ είναι συγγραφέας. 
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Η απόγονος» (εκδ. Σύγχρονοι ορίζοντες).

 Στην κεντρική εικόνα, πίνακας της © Victoria Golovina Art.


altΤο παιδί
Γιάννης Παλαβός
Νεφέλη 2019
Σελ. 112, τιμή εκδότη €8,90

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΛΑΒΟΥ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

Για το μυθιστόρημα της Εύας Στάμου «Σωματογραφία», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. 

Γράφει η Ντόρα Τσιμπούκη

To πρόσφατο βιβλίο της Εύα...

«Διπλή ζωή» του Κώστα Λογαρά (κριτική) – Νέα πρότυπα συμβίωσης, νέοι προβληματισμοί

«Διπλή ζωή» του Κώστα Λογαρά (κριτική) – Νέα πρότυπα συμβίωσης, νέοι προβληματισμοί

Για το μυθιστόρημα «Διπλή ζωή» του Κώστα Λογαρά, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. 

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

Πριν από επτά χρόνια ο Δημήτρης Παπανικολάου διαπίστωνε, στην ομότιτλη μελέτη του, ότι Κάτι τρέχει με την οικογένεια&nbs...

«Άδειος τόπος» του Γιάννη Νικολούδη (κριτική) – Φωνές που συντάσσονται με τη φωνή της ίδιας της γης

«Άδειος τόπος» του Γιάννη Νικολούδη (κριτική) – Φωνές που συντάσσονται με τη φωνή της ίδιας της γης

Για τη νουβέλα του Γιάννη Νικολούδη «Άδειος τόπος» (εκδ. Πατάκη). 

Γράφει ο Κωνσταντίνος Βλαχογιάννης

Η νουβέλα του Γιάννη Νικολούδη ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

«Σωματογραφία» της Εύας Στάμου (κριτική) – Πορτρέτα γυναικών σε κίνηση

Για το μυθιστόρημα της Εύας Στάμου «Σωματογραφία», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αρμός. 

Γράφει η Ντόρα Τσιμπούκη

To πρόσφατο βιβλίο της Εύα...

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

«Θέλω να δω τον Πάπα» – Η 85χρονη οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, επίκαιρη και απολαυστική

Για την οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη «Θέλω να δω τον Πάπα», στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, σε σκηνοθεσία Έλενας Τριανταφυλοπούλου.

Γράφει η Έλενα Χουζούρη

Η οπερέτα του Θεόφραστου Σακελλαρίδη «Θέλω να δω τον Πάπ...

«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Ποικίλες πτυχές της θηλυκής υπόστασης

«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση – Ποικίλες πτυχές της θηλυκής υπόστασης

«MAMI» του Μάριο Μπανούσι, στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση. «Έντονες επιρροές από τον Καστελούτσι και τον Παπαϊωάννου, εξαιρετική μουσική υπόκρουση». Φωτογραφίες © Ανδρέας Σιμόπουλος

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Το «ΜΑΜΙ» του ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

«Απάρνηση» του Άρη Μαραγκόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το μυθιστόρημα του Άρη Μαραγκόπουλου «Απάρνηση», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Φεβρουαρίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιφάνεια Ι
(Ο Νικόλας δεν είναι πια εδώ)

...
«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

«Ψυχή ντυμένη αέρα» της Έλενας Χουζούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη μελέτη της Έλενας Χουζούρη «Ψυχή ντυμένη αέρα – Ανθούλα Σταθοπούλου - Βαφοπούλου: Η μούσα της μεσοπολεμικής Θεσσαλονίκης», η οποία θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίκεντρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Μάγε...

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

«(Α)Κατάλληλο Timing» της Ελένης Αλεξανδροπούλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Ελένης Αλεξανδροπούλου «(Α)Κατάλληλο Timing», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ο Αύγουστος, όσο μεγαλώνεις, μοιάζει πικρός. Οι περισ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 επανεκδόσεις ελληνικής πεζογραφίας που έρχονται στα βιβλιοπωλεία το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία πεζογραφίας, εξαντλημένα (τα περισσότερα), επανεκδίδονται και διεκδικούν νέους αναγνώστες.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Νίκος Καζαντζάκης, Ταξιδεύοντας: Αγγλία (εκδ. Διόπτρα)

...
«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

«Τι να διαβάσω;» – 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που κυκλοφορούν το επόμενο διάστημα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας (μυθιστορήματα, νουβέλες και διηγήματα) που αναμένουμε τις επόμενες μέρες ή εβδομάδες. Στην κεντρική εικόνα, ο Αλέξης Πανσέληνος, η Μάρω Βαμβουνάκη και ο Μιχάλης Μοδινός.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Μυθιστ...

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Σίρλεϊ Τζάκσον (1916-1965): Η ευαίσθητη μάγισσα των αμερικανικών γραμμάτων

Η Σίρλεϊ Τζάκσον [Shirley Jackson, 1916-1965] ήταν πολλά περισσότερα από μια συγγραφέας ιστοριών τρόμου. Με άξονα δύο βιβλία της που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα «Η λοταρία και άλλες ιστορίες» (μτφρ. Χρυσόστομος Τσαπραΐλης) και «Ζούσαμε πάντα σε ένα κάστρο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη) από τις εκδόσεις ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ