Του Γιώργου Λαμπράκου

Της Κατερίνας Στεφάνου*

Ο Γιώργος Στόγιας, άνθρωπος της συλλογικής εργασίας, όπως αποδεικνύεται, μας παραδίδει μαζί με τους ήρωες και την ιστορία τους, ένα εικονογραφημένο βιβλίο και έναν ψηφιακό δίσκο. Άρα και μια πρόταση ανάγνωσης. 

Ο Νίκος Δαββέτας παρακολουθεί την πορεία της εικαστικής περφόρμερ Μαρίνα Αμπράμοβιτς (Τόπος) η οποία από το 1960 διαμόρφωσε ένα νέο λεξιλόγιο τέχνης.

Της Μαρίας Γιαγιάννου

Η εικαστική performance, τέκνο του ύστερου καπιταλισμού και της ενδότερης ανάγκης των καλλιτεχνών να εκφράσουν τις νέες κοινωνικές μεταμορφώσεις, με την πολιτισμική, φυλετική και έμφυλη ταυτότητά της υπό αέναη διερεύνηση και διεύρυνση, επιχειρεί, από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 μέχρι σήμερα, να διαμορφώσει νέα μορφικά λεξιλόγια, τα οποία να είναι σε θέση να αρθρώσουν λόγο, πρωτίστως ακτιβιστικό και παρεμπιπτόντως αισθητικό, με φιλοσοφικές προεκτάσεις.

Για το βιβλίο του Βασίλη Βασιλικού «Θύματα Ειρήνης» (εκδ. Γκοβόστη)

Του Κώστα Αγοραστού

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Οφείλουμε να ξεχάσουμε τον Αχιλλέα Κυριακίδη ως μεταφραστή του Μπόρχες· να ξεχάσουμε τον εισαγωγικό του ρόλο, να απαλλαγούμε από τη σκέψη του μεσάζοντα, να λησμονήσουμε κάθε άλλη του ιδιότητα. Η ίδια η πεζογραφία του μπορεί να αποτελέσει ένα αυτόνομο κεφάλαιο στο βιογραφικό του, καθώς τα μικρά κείμενά του λειτουργούν ως η ελληνική εκδοχή ενός χωνεμένου μεταμοντερνισμού, όπου η μορφή και η ευφυής εκδοχή τής κατασκευαστικότητας υπηρετεί ένα περιεχόμενο με φιλοσοφικές, επιστημονικές και υπαρξιακές προεκτάσεις.

Του Νίκου Ξένιου

Τα Γράμματα σ’ ένα φίλο Γερμανό δημοσιεύθηκαν αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά το γεγονός ότι είχαν αρχίσει να γράφονται το 1943. Πρόκειται για μια καταγγελία της βίας από τον Αλμπέρ Καμύ που, καθώς προηγήθηκε της Πανούκλας, έδωσε το προανάκρουσμα της πνευματικής σύλληψης του μεγάλου συγγραφέα σχετικά με την ανθρώπινη ύπαρξη και τις ενδιάθετες τάσεις της. Τα Γράμματα ενθάρρυναν τους Γάλλους να παραμείνουν πιστοί στη διανόηση, ενάντια στον πραγματισμό και τη χυδαία «ηθική της αποτελεσματικότητας» του γερμανικού μιλιταρισμού.

Για τα βιβλία του Χόρχε Λούις Μπόρχες «Άπαντα τα Πεζά Ι» (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης), «Άπαντα τα Πεζά ΙΙ» (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης), «Ποιήματα» (Ανθολόγηση-μτφρ. Δημήτρης Καλοκύρης) τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Πατάκη.

Του Νίκου Ξένιου

«Ένας άνθρωπος βάζει σκο­πό της ζωής του να ζωγραφίσει τον κόσμο. Χρόνια ολόκληρα γεμίζει μια επιφάνεια με εικόνες από επαρχίες, βασίλεια, βουνά, κόλπους, καράβια, νησιά, ψάρια, σπίτια, εργαλεία, άστρα, άλογα κι ανθρώπους. Λίγο πριν πεθάνει, ανακαλύπτει ότι αυτός ο υπομονετικός λαβύρινθος των γραμμών σχηματίζει την εικόνα του προσώπου του.» [1]

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Όσο πιο βόρεια τραβάμε στο χάρτη, τόσο τα αστυνομικά μυθιστορήματα γίνονται πιο παγερά, αιμοσταγή και τελετουργικά. Μέχρι που φτάνουμε στη Φινλανδία, και στον Matti Rönkkä, όπου θα πρέπει να κάνουμε μια στάση για να ξαναθυμηθούμε ότι οι Φινλανδοί δεν είναι σκανδιναβοί, αλλά ανήκουν στους φιννο-ουγγρικούς λαούς που εγκαταστάθηκαν στην περιοχή πολύ πριν την έλευση των Βίκινγκς, κι έχουν περισσότερη συγγένεια με τους Ρώσους και τους λαούς της Βαλτικής.

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Ο Κώστας Μαυρουδής δίνει συνεχώς σημαντικά δείγματα δημιουργικής γραφής τόσο στον χώρο της ποίησης, που αντιπροσωπεύουν οι ποιητικές συλλογές: Λόγοι δύο (1973), Ποίηση (1978), Το δάνειο του χρόνου (1989), Επίσκεψη σε γέροντα με άνοια (2001), Τέσσερις εποχές (2010), όσο και στον ευρύ χώρο της πεζογραφίας, όπως δηλώνεται με τις εκδόσεις: Με εισιτήριο επιστροφής (1983), Οι κουρτίνες του Γκαριμπάλντι (2000), Στενογραφία (2006), ενώ στην παραγωγή του συγγραφέα θα πρέπει να συνυπολογισθεί και η συγκεντρωτική έκδοση άρθρων και σχολίων στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο με τον τίτλο Η ζωή με εχθρούς (1998). Ενδιαφέρον στοιχείο σε ό,τι αφορά τη δομή των λογοτεχνικών κειμένων του Κ. Μαυρουδή είναι η υπονόμευση των ορίων ανάμεσα στην ποίηση και στην πεζογραφία ως δύο διαφορετικά γραμματολογικά είδη. 

Ο Νίκος Δασκαλοθανάσης εξετάζει τις σχολές στην Ιστορία της Τέχνης (Άγρα) και περιγράφει την συγκρότηση του πεδίου της επίστημης της ιστορίας της τέχνης. 

Της Μαρίας Γιαγίαννου

Με τον όρο «Ιστορία της Τέχνης» εννοούμε συνήθως την ιστορία των καλλιτεχνικών ρευμάτων, την καταγραφή της διαδοχής των εικαστικών καλλιτεχνών και του έργου τους σε ένα σχηματικό ιστορικό συνεχές. 

Το βιβλίο του Νίκου Δασκαλοθανάση, καθηγητή στο Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της ΑΣΚΤ, Ιστορία της Τέχνης (εκδ. Άγρα), δεν εξετάζει το έργο των καλλιτεχνικών Σχολών, αλλά των Σχολών Ιστορίας της Τέχνης, στρέφοντας το ενδιαφέρον του αναγνώστη από την Ιστορία της Τέχνης, τινί τρόπω, στην τέχνη της Ιστορίας ή, ακριβέστερα, στην επιστήμη της Ιστορίας και τις διεργασίες της συγκρότησής της ως ακαδημαϊκού κλάδου.

Του Γιώργου Λαμπράκου

Η τεχνολογική Μοναδικότητα είναι μια έννοια άγνωστη στα καθ’ ημάς, καθώς δεν έχει μεταφραστεί κανένα βιβλίο του Αμερικανού εφευρέτη, μελετητή και διασημότερου ίσως επιστήμονα μελλοντολόγου, Ρέι Κούρτσγουαϊλ.

Της Αργυρώς Μαντόγλου

Αν κάποιος μπορούσε να εξαντλήσει και να βιώσει όλες τις πιθανές εκδοχές της ζωής του, αν είχε την ευκαιρία να δοκιμάζει ξανά και ξανά με άλλους ανθρώπους σε άλλους τόπους, αν δεν υπήρχαν περιορισμοί στους δρόμους που θα μπορούσε να ακολουθήσει, αν δηλαδή η ζωή ήταν κάτι σαν θεατρική παράσταση και αυτός ο πρωταγωνιστής που είχε τη δυνατότητα να προβάρει το ρόλο του πολλές φορές, θα κατάφερνε στο τέλος να βελτιώσει το σενάριο της ζωής του; Ή μήπως εν τέλει αυτή είναι η αρμοδιότητα κάποιου αόρατου ρυθμιστή, και αν ναι, ποιος είναι αυτός;.

Της Έλενας Μαρούτσου

Μόρις Σάμπαθ «Μίκι»: Λατρευτός Πορνοκάπηλος, Εκμαυλιστής, Σοδομιστής, Βασανιστής Γυναικών, καταστροφεύς των Ηθών, Ξελογιαστής νεανίδων, Συζυγοκτόνος, Αυτόχειρας (1929-1944)

Αυτές είναι οι οδηγίες για την επιγραφή που θέλει να χαράξουν στον τάφο του ο ήρωας του μυθιστορήματος του Φίλιπ Ροθ Το Θέατρο του Σάμπαθ (εκδ. Πόλις).

Όλα είναι θέμα αφήγησης. Κάθε ιστορία μπορεί να ευσταθεί και να επιτελεί το σκοπό της εφόσον είναι δομημένη χωρίς κενά, με ειλικρίνεια ως προς το στόχο της, με σεβασμό προς το κοινό στο οποίο απευθύνεται και, ει δυνατόν, με αγάπη. Με αφορμή το εικονογραφημένο βιβλίο της Στέλλας Μπελιά «Τα δυο μικρά αβγά», μια έκδοση για παιδιά της οργάνωσης Οικογένιες Ουράνιο Τόξο.

Της Ελένης Κορόβηλα

Τέσσερα κορυφαία έργα του Νορβηγού δραματουργού σε νέα μετάφραση.

Του Νίκου Ξένιου

Του Νίκου Κουρμουλή

Το βιογραφικό του νεόκοπου Λευκορώσου συγγραφέα Αλεξάντρ Σκορομπογκάτοφ είναι κάθε άλλο παρά συνηθισμένο: Σπούδασε θέατρο και κινηματογράφο στη μεγάλη σχολή του Μινσκ, θεολογία στο Θεολογικό Ινστιτούτο του Σαιν-Ζορζ στο Παρίσι, ενώ έχει αποφοιτήσει από το Λογοτεχνικό Ινστιτούτο «Γκόρκι» στη Μόσχα. Έχει δουλέψει ως υπάλληλος τσίρκου, νυχτοφύλακας και δημοσιογράφος στο ραδιόφωνο. Σχεδόν όλες αυτές οι επιδράσεις αναγνωρίζονται στο εν λόγω βιβλίο. 

Του Γιώργου Βέη

«Εξ όλων των παθών ο σαρκικός έρως είναι το τυραννικότατον. Διότι έχει παγίδα, εις την οποία μας κρατεί, το ίδιον σώμα μας». Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, Οι έμποροι των εθνών

Η εισαγωγή του μυθιστορήματος ανήκει αναμφισβήτητα στις πλέον ευρηματικές του είδους: ο Γκράχαμ Χέντρικ, ένας πανεπιστημιακός δάσκαλος της εποχής μας, ο οποίος ξέρει να απολαμβάνει, ευκαιρίας δοθείσης, τη Νάξο, βλέπει την Ανν, τη νυν σύζυγό του, με την οποία είναι θανάσιμα ερωτευμένος, να διαπράττει το αμάρτημα της μοιχείας, ενώ δίπλα του κάθεται η Άλις, η ανήλικη κόρη του, από τον αμέσως προηγούμενο γάμο του με την Μπάρμπαρα.

Για το μυθιστόρημα για εφήβους «Σάπιο Φεγγάρι» της Σάλι Γκάρντνερ (μτφρ.Αικατερίνη Σταυρουλάκη) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Της Σίσσυς Τσιφλίδου

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε για ένα είδος λόγου, που ονομάζεται «εξομολογητικό μυθιστόρημα»· σε τι διαφέρει όμως από την υπόλοιπη αυτοβιογραφική πεζογραφία; Στο ότι αποκαλύπτει ένα μυστικό, ένα προσωπικό ή οικογενειακό μυστικό, αναφέροντας ονόματα και διευθύνσεις και φέρνοντας στο (αναγνωστικό) φως ένα τραύμα, που σε άλλες περιπτώσεις θα ήταν ταμπού να ακουστεί. Έτσι, δεν αναφέρομαι απλώς στο βιωματικό υλικό που ενσωματώνεται στη μυθοπλασία, διανθισμένο με πλήθος επινοημένων στοιχείων, αλλά για τη λογοτεχνική απόδοση μιας πραγματικής πληγής που παρουσιάζεται, αναλύεται, αφηγηματοποιείται και, καθώς κοινοποιείται στις λογοτεχνικές της διαστάσεις, γίνεται μέσο αυτοκάθαρσης. Θυμίζω ενδεικτικά την «Καλοσύνη των ξένων» (2006) του Π. Τατσόπουλου, όπου το «μυστικό» της υιοθεσίας του συγγραφέα μετατρέπεται σε εξομολογητική λογοτεχνία. 

Του Κώστα Δρουγαλά

Η συλλογή διηγημάτων Εποχιακός διανομέας είναι το τρίτο βιβλίο του, κάτοικου Θεσσαλονίκης και νευρολόγου στο επάγγελμα, Νώντα Τσίγκα. Η συλλογή αποτελείται από εννέα διηγήματα, τα οποία βρίθουν τόσο από έντονα αυτοβιογραφικά στοιχεία όσο και από μια καθαρή μυθοπλαστική ματιά, που σε κάποιες περιπτώσεις λοξοδρομεί σε υπερρεαλιστικά μονοπάτια.

Του Γιώργου Λαμπράκου

Κάθε βιβλίο που αρχίζει με ρήση του Επίκουρου είναι στα δικά μας μάτια απολύτως ευπρόσδεκτο. Η φράση «ουδέν ικανόν ω ολίγον το ικανόν» (Τίποτα δεν είναι αρκετό για όποιον το αρκετό είναι λίγο) μας εισάγει με τον ακριβέστερο τρόπο στο θέμα που πραγματεύονται οι Ρόμπερτ και Έντουαρτ Σκιντέλσκι στη μελέτη Πόσα πραγματικά χρειαζόμαστε; Η αγάπη για το χρήμα και το όνειρο της καλής ζωής. 

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Το «Ορφανό Μπρούκλιν» (Motherless Brooklyn) του Τζόναθαν Λέθεμ, όπως είναι ο πρωτότυπος τίτλος του βιβλίου, αναφέρεται σε μια τετραμελή ομάδα εφήβων που μεγαλώνουν στο ορφανοτροφείο αρρένων του Αγίου Βικεντίου, τη δεκαετία του ’70. Καθώς είναι τα μοναδικά λευκά αγόρια του ιδρύματος, τα προσεγγίζει ο μικροκακοποιός Φρανκ Μίννα, για να δημιουργήσει με αυτά τη δική του συμμορία, τους «Άνδρες του Μίννα» – όπως θα αποκαλούνται πλέον οι τέσσερις κακόμοιροι έφηβοι.

Της Αργυρώς Μαντόγλου

Η Ιδιοπάθεια είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Σαμ Μπάιερς με τίτλο ελληνικής προέλευσης· ως έννοια διατρέχει ολόκληρο το μυθιστόρημα και υπαινίσσεται έναν αριθμό από ασθένειες και παθήσεις. Πρόκειται για τη νόσο που έχει χτυπήσει τα βοοειδή στη Βρετανία με κίνδυνο εξάπλωσης και σε άλλα θηλαστικά. Το επίσημο όνομά της είναι «Ιδιοπαθής Χαύνωση των Βοοειδών» και απειλεί να υπερβεί το φράγμα των ειδών.

Του Μάριου Μιχαηλίδη

Ο ποιητής Νίκος Κατσαλίδας εξακολουθητικά μας εκπλήσσει. Πολύ νωρίς, οι κριτικοί μίλησαν για ένα αυθεντικό ποιητικό ταλέντο, πράγμα που φάνηκε από τα πρώτα έργα που εξέδωσε.

Του Νίκου Ξένιου

“ Νessun maggior dolore che ricordarsi del tempo felice nellamiseria “ [1]

Ο αγνωστικισμός[2] του Ουναμούνο επηρέασε έντονα την κοινωνική και πνευματική ζωή της Ισπανίας σε μιαν εποχή όπου στο φιλοσοφικό στερέωμα κυριαρχούσαν ο Καρλ Τζάσπερς και ο Χοσέ Ορτέγκα ι Γκασέτ.

Του Παναγιώτη Γούτα

Είναι ιδιαίτερα ενθαρρυντικό (ίσως για κάποιους και συγκινητικό), την εποχή της άμετρης φλυαρίας και του αστείρευτου και συχνά ανούσιου λογοτεχνικού πολτού που κυκλοφορεί στο εμπόριο, κάποιοι εκδοτικοί οίκοι ή μεμονωμένοι λογοτέχνες να επιμένουν να τυπώνουν μονόφυλλα ή δίφυλλα με ένα μόνο ποίημα.

Της Μαριαλένας Σπυροπούλου*

Η ζωή είναι μια διαδοχή παρεξηγήσεων. Μπορεί να έχεις στηρίξει την αφήγησή της σε μικρά, μεγάλα, σημαντικά ή ασήμαντα γεγονότα για τα οποία είσαι τελείως σίγουρος αλλά η πραγματικότητα να σε διαψεύδει. Από την άλλη, μερικά πράγματα στη ζωή απλώς σου συμβαίνουν. Χωρίς κανέναν απολύτως λόγο.

Επιμ. Κώστας Αγοραστός

Του Γιώργου Βέη

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Ο νεαρός ποιητής Γιάννης Δούκας φτιάχνει το δικό του ύφος και το εγκαθιδρύει με τη δεύτερη ποιητική συλλογή του με τίτλο Το σύνδρομο Σταντάλ. Κι αυτό δείχνει όχι μόνο ότι έχει χωνέψει επαρκώς τις φωνές των ποιητών που έχει διαβάσει, μια παράδοση που συνεχώς ζυμώνεται από κάθε νέα γενιά, αλλά και ότι σκοτώνει τις φωνές αυτές, για να ορθώσει τη δική του, που έχει χροιά, μέταλλο κι ένταση.

Του Νίκου Ξένιου

Τα Γράμματα σ’ ένα φίλο Γερμανό δημοσιεύθηκαν αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, παρά το γεγονός ότι είχαν αρχίσει να γράφονται το 1943. Πρόκειται για μια καταγγελία της βίας από τον Αλμπέρ Καμύ που, καθώς προηγήθηκε της Πανούκλας, έδωσε το προανάκρουσμα της πνευματικής σύλληψης του μεγάλου συγγραφέα σχετικά με την ανθρώπινη ύπαρξη και τις ενδιάθετες τάσεις της. Τα Γράμματα ενθάρρυναν τους Γάλλους να παραμείνουν πιστοί στη διανόηση, ενάντια στον πραγματισμό και τη χυδαία «ηθική της αποτελεσματικότητας» του γερμανικού μιλιταρισμού.

Επιμ. Κώστας Αγοραστός

Έξι βιβλία με τα οποία επιχειρείται να σκιαγραφηθεί η ζωή ανθρώπων που φιλοδόξησαν να αλλάξουν τα πράγματα. Από τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Πάτρικ Λη Φέρμορ, έως τον Τόλκιν και τον Καμύ.