Του Γιώργου Λαμπράκου

Είναι γνωστό πως τα θέματα με τα οποία καταπιάνεται ένα λογοτεχνικό βιβλίο είναι εν πολλοίς γνωστά και δεδομένα, συνεπώς επαναλαμβανόμενα. Είναι οι σταθερές της ανθρώπινης φύσης, που ασφαλώς μεταβάλλονται από εποχή σε εποχή και από τόπο σε τόπο, αλλά σε ένα, λιγότερο ή περισσότερο, επιφανειακό επίπεδο. Αυτό που αλλάζει κάθε φορά σε ένα λογοτεχνικό βιβλίο, αυτό που παράλληλα μας προσφέρει την πολυπόθητη ελπίδα ότι θα διαβάσουμε κάτι διαφορετικό, δεν είναι λοιπόν τόσο το θέμα, όσο η μορφή και το ύφος. Σε εντελώς γενικές γραμμές, η μορφή αφορά στην οργάνωση και διάταξη της αφήγησης που επιλέγεται για να αποδοθούν τα θέματα του βιβλίου, ενώ το ύφος αφορά στη γλωσσική έκφραση αυτής της αφήγησης.

Του Νίκου Αδάμ Βουδούρη*

Στην εργοβιογραφία που συνοδεύει τη συλλογή διηγημάτων «Ο Κολυμβητής και άλλες ιστορίες» (εκδ. Καστανιώτη) του Τζον Τσίβερ, διαβάζω ότι το 1973 ο συγγραφέας κόντεψε να πεθάνει από πνευμονικό οίδημα λόγω αλκοολισμού. Μόνιμος σύντροφός του στο πιόμα ο Ρέιμοντ Κάρβερ. Πιάνομαι απ’ αυτήν την πληροφορία όχι επειδή με εξέπληξε αλλά για το ακριβώς αντίθετο. Διαβάζοντας τα διηγήματα αυτά, είχα την αίσθηση, χωρίς να γνωρίζω ότι τα πίνανε παρέα, πως αυτοί οι δυο αποτελούν για την αμερικανική λογοτεχνία δίπολο. Μαζί κι απέναντι.

Για το βιβλίο του Roth «Ιώβ Η ιστορία ενός απλού ανθρώπου» (μτφρ: Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Άγρα) 

Του Νίκου Ξένιου

Ἄνθρωπος τις ἦν ἐν χώρᾳ τῇ Αὐσίτιδι, ᾧ ὄνομα Ἰώβ, καὶ ἦν ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος ἀληθινός, ἄμεμπτος, δίκαιος, θεοσεβής, ἀπεχόμενος ἀπὸ παντὸς πονηροῦ πράγματος.

(Ιώβ. 1,1)

Της Αρχοντούλας Διαβάτη

H Μαρία Κουγιουμτζή μετά τις συλλογές διηγημάτων: «Άγριο βελούδο», Καστανιώτης 2008 – βραβευμένη από το περιοδικό "Διαβάζω" και το Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών– και «Γιατί κάνει τόσο κρύο στο δωμάτιό σου;», έγραψε το πρώτο της μυθιστόρημα με τον αμλετικό τίτλο «Κι αν δεν ξημερώσει;»

Του Γιώργου Βέη

Οι διαπιστώσεις συνέχονται από μια ιδιάζουσα ρηματική ευθύτητα. Το κοσμοείδωλο δεν χρειάζεται να αντιστραφεί, να κατακερματιστεί ή καν να επινοηθεί. Αρκεί ο έμπειρος λειτουργός να εντοπίσει τις οριακές αλληλουχίες ονειρικών και ενσυνειδήτων ρυθμών, τις σημαίνουσες ανταποκρίσεις μεταξύ ύπαρξης και μη ύπαρξης και τις διαχρονικές, υποδόριες σχεδόν πάντα διασυνδέσεις προσώπων και πραγμάτων, οι οποίες είναι εκεί και τον αναμένουν να τις δει. Προωθώντας έτσι τα όποια πορίσματά του, ο ποιητής ανατέμνει το Όλον.

Του Αργύρη Αρχάκη* 

Όταν πήρα στα χέρια μου το Πολύ πριν, λίγο μετά… του Κώστα Λογαρά, το φυλλομέτρησα και διάβασα διαγωνίως 2-3 από τις επιφυλλίδες του ώστε γρήγορα να κατατάξω τον ίδιο και το βιβλίο του. Τις επόμενες μέρες συνειδητοποίησα ότι το βιβλίο είχε καταλάβει τα μικρά διαστήματα του ελεύθερου χρόνου μου. Οι επιφυλλίδες του Λογαρά, κείμενα μικρά και δυναμικά, μου επέβαλαν το ρυθμό τους και επιβλήθηκαν στην αναγνωστική μου καθημερινότητα.

Του Νίκου Ξένιου

"Μan is a noble animal, splendid in ashes, and pompous in the grave..."  Sir Thomas Browne

Ένα τεφροδοχείο κάνει το τελευταίο του ταξίδι στη βρετανική ύπαιθρο πριν την οριστική αποχώρηση του Τζακ Ντοντς από τον μάταιο τούτο κόσμο. Πρόκειται για μια «παραγγελία», την τελευταία, όπως μαρτυρεί και ο τίτλος του βιβλίου του Γκράχαμ Σουίφτ: Last orders, που το 1996 τιμήθηκε με τα βραβεία Booker και James Tait Black Memoria. Ο τίτλος του μυθιστορήματος παραπέμπει τόσο στην «τελευταία επιθυμία» όσο και στον «τελευταίο γύρο» (όταν μια παρέα παραγγέλνει ακόμη ένα «γύρο» από ποτά λίγο πριν κλείσει το μπαρ).

Του Μάριου Μιχαηλίδη

Με αφορμή τον τίτλο της συλλογής, Το Επιδόρπιο, που ομολογουμένως ξαφνιάζει, θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για επινόηση μηχανισμών αντίστασης, απέναντι στην τρομοκρατία που ασκεί ο χρόνος, ιδίως από εκείνους που έχουν πολλά να πουν πέρα από τα όσα «ρητά» αρθρώνει η φαντασία τους με τη συνέργεια του λόγου. Εννοώ τους ποιητές. Και η Ευτυχία-Αλεξάνδρα Λουκίδου είναι μια επιτυχώς δοκιμασμένη ποιήτρια.

Το υπαρξιακό μυστήριο της λογοτεχνικής δημιουργίας δεν καθίσταται προσιτό μόνο με την «ανάγνωση» της εξωτερικής ρεαλιστικής επιφάνειάς της. Αντιθέτως, ακόμη και με τις πρώτες προσπάθειες «συλλαβισμού» της, ο τολμητίας βυθίζεται σε ένα μαγικό σύμπαν η ωραιότητα του οποίου θαμπώνει και τρομάζει∙ οι διαστάσεις του χάνονται στο άπειρο και το αίνιγμά του αποκτά τερατώδεις διαστάσεις. Η ψευδαίσθηση της ρεαλιστικής «λογικής» διαγραφής του παύει να υφίσταται.

Του Μάκη Πανώριου 

Της Έλενας Μαρούτσου

Έναν στίχο από τραγούδι διάλεξε η Σωτηρία Σταυρακοπούλου για τίτλο του τελευταίου της βιβλίου, που η ίδια ονομάζει μυθιστόρημα αλλά θα μπορούσε πολύ ωραία να είναι και συλλογή τεσσάρων εκτενών διηγημάτων, αφού το καθένα «στέκει» από μόνο του: οι ήρωες του ενός καθόλου δεν εμπλέκονται με αυτούς κάποιου άλλου, οι χώροι και χρόνοι δράσης είναι διαφορετικοί, οι πλοκές δεν «πλέκονται» σε κανένα σημείο μεταξύ τους.

Για το βιβλίο «Στην κιβωτό στις οχτώ» (μτφρ. Σώτη Τριανταφύλλου) του Ούρλιχ Ουμπ που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.

Της Σίσσυς Τσιφλίδου

Του Γιώργου Βέη 

«Το παρελθόν είναι μια ξένη χώρα, όπου ομιλείται μια άλλη γλώσσα». Λ. Π. Χάρτλεϊ

Μαζί με τα δύο προηγούμενα έργα της ίδιας συγγραφέως, με τίτλους αντιστοίχως Σκοτεινός Βαρδάρης (Κέδρος, 2005) και Πατρίδα από βαμβάκι (Κέδρος, 2009), το Δυο φορές αθώα απαρτίζει μιαν ευδιάκριτη, χαλαρή τριλογία όπου, μεταξύ άλλων, οι κανόνες, οι οποίοι διέπουν τη γέννηση, την ανάπτυξη και την εδραίωση μιας βασανιστικής δυστοπίας ερευνώνται με υποδειγματική διαύγεια, εννοιολογική συνέπεια και ρηματική ευελιξία.

Του Γιώργου Λαμπράκου

Τι μας χωρίζει από τους πιθήκους από τους οποίους, όπως ισχυρίζεται πειστικά η νεοδαρβινική επιστήμη, καταγόμαστε; Ό,τι σχετίζεται με την υψηλή νοημοσύνη, όπως πιστεύουμε: με τον λόγο, την ευφυΐα, τη λογική, τη σκέψη, την έκφραση της σκέψης. Με άλλα λόγια, με το γεγονός ότι χιλιάδες τυχαίοι αναπαραγωγικοί συνδυασμοί ατόμων του είδους μας οδήγησαν στη γέννηση του Σαίξπηρ. Μπορεί άραγε ένας πίθηκος να γράψει τον Άμλετ;

Του Νίκου Ξένιου

Του Κώστα Δρουγαλά

Ο Αύγουστος Κορτώ (Πέτρος Χατζόπουλος, Θεσσαλονίκη, 1979) επιστρέφει στον χώρο του μυθιστορήματος ύστερα από το Δεκαέξι (Καστανιώτης, 2010). Στη Βιογραφία μιας σκύλας διηγείται την ιστορία μιας βαθύπλουτης μοναχοκόρης, της Σίσυς Νοταρά, που αποφασίζει να κάνει τον απολογισμό της ζωής της.

Της Έλενας Μαρούτσου

Ομολογώ πως τον Κρίστοφερ Χίτσενς δεν τον ήξερα. Ομολογώ επίσης πως διαβάζοντας τον πρόλογο του βιβλίου και ψάχνοντας να βρω πληροφορίες για αυτόν κάτι μου έλεγε πως το βιβλίο που κρατούσα στα χέρια μου, το Πριν το τέλος (Mortality), δεν θα ήταν του γούστου μου.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Από ένα μικρό σχετικά μυθιστόρημα σε ένα ογκωδέστατο έργο, κι από μια αστυνομική ιστορία σε μια οικογενειακή σάγκα που διαπερνά την ιστορία· από έναν νεαρό πρωταγωνιστή που αναζητά τον δολοφόνο σε μια πείσμονα νεαρή ανθρωπολόγο που ψάχνει το παρελθόν, κι από τα σκίτσα τού πρώτου στον πίνακα του πρωτοποριακού ζωγράφου Τζόναθαν Ντόντσον… Κάπως έτσι θα μπορούσε κανείς να διαγράψει την πορεία τής Ντορίνας Παπαλιού από το πρώτο της βιβλίο το 2007 (Γκάτερ, εκδόσεις Κέδρος) στο φετινό Απαραίτητο φως.

Αυτή την εβδομάδα η Book Press προτείνει 10 βιβλία Ελλήνων και ξένων συγγραφέων για εφήβους από την πρόσφατη παραγωγή. 

Της Ελένης Κορόβηλα

Όταν ο τρόπος σκέψης των παιδιών αρχίζει να εξελίσσεται, όταν αρχίζουν να αποκτούν την ικανότητα να σκέπτονται αφαιρετικά, να γίνονται περισσότερο ανεξάρτητοι και κριτικοί απέναντι στις απόψεις των άλλων τότε τα παιδιά έχουν πάψει να είναι παιδιά και είναι έφηβοι. 

Για το μυθιστόρημα για εφήβους Μπάρναμπι Μπόκετ (μτφρ.Μαλβίνα Αβαγιανού) του Τζον Μπόιν που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Της Σίσσυς Τσιφλίδου

Του Πάρι Κωνσταντινίδη 

...δεν είναι ένα, ούτε αιώνιο. Ούτε καν απλώς των Ελλήνων! Ωστόσο, επί τη βάση τέτοιων κλισέ «αναλύονται» πολλές φορές διάφορα προβλήματα στη χώρα μας, οι αιτίες των οποίων ανάγονται με περισσή ευκολία σε «εθνικά χαρακτηριστικά».

Του Γιώργου Λαμπράκου

Οι αποκαλύψεις που έγιναν στις αρχές Ιουνίου του 2013 σχετικά με το επονομαζόμενο Prism, το σύστημα παρακολούθησης με το οποίο η πανίσχυρη αμερικανική Υπηρεσία Εθνικής Ασφαλείας (NSA) φέρεται να διαπλέκεται με τους περισσότερους εταιρικούς γίγαντες της πληροφορικής και των διαδικτυακών επικοινωνιών απαιτώντας προσωπικά δεδομένα των χρηστών και παρακολουθώντας επικοινωνίες στο ύψιστο διεθνές πολιτικό επίπεδο, επανέφεραν στο προσκήνιο ένα θέμα που αφορά όσους ανθρώπους είναι «συνδεδεμένοι».

Του Νίκου Ξένιου

Στο μυθιστόρημα Έκλειψη του Τζων Μπάνβιλ, ο ηθοποιός Άλεξ Κλιβ, που πάσχει από καταστροφικό τρακ πάνω στη σκηνή, απομονώνεται με τη γυναίκα του στο εγκαταλελειμμένο σπίτι που κληρονόμησε από τους γονείς του κι επιχειρεί να συμβιβαστεί με τα φαντάσματα της παιδικής του ηλικίας.

Της Νέλλης Βουτσινά

Του Μιχάλη Μοδινού

Είχα πρωτοέλθει σε επαφή με τον Ντόναλντ Γουέστλεηκ (1933- 2008) προ τετραετίας, με αφορμή την έκδοση στα ελληνικά, επίσης από την Άγρα, του Αντιός Σεχραζάτ. Έκτοτε τον αναζήτησα με πάθος. Είχα μείνει κατάπληκτος από το εξοντωτικό χιούμορ του, τη βαθιά γνώση των τεχνικών του κωμικού νουάρ, την ευαισθησία και το φαινομενικά ανέμελο βάθος της γραφής του, την κατεδαφιστική κριτική του στην εκδοτική βιομηχανία και την συμπονετική ματιά του στην ανθρώπινη ματαιοδοξία.

Κάθε εβδομάδα η Book Press προτείνει ένα βιβλίο για παιδιά ή για εφήβους.

Της Ελένης Κορόβηλα

Αυτή την εβδομάδα το ιστορικό μυθιστόρημα Το κάστρο της Ωριάς, του Παντελή Σταματελόπουλου και της Μαρίας Ηλιοπούλου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος.

Επιλογές από νεανικά μυθιστορήματα φανταστικής λογοτεχνίας της πρόσφατης παραγωγής. 

Του Δημήτρη Αργασταρά

Της Αρχοντούλας Διαβάτη 

Το τελευταίο βιβλίο της Γιώτας Αργυροπούλου είναι μια ποιητική συλλογή, ένας κομψός τόμος σε πολυτονικό με ξεχωριστό εξώφυλλο –μια αγιορείτικη εικόνα– που αποπνέει καλό γούστο, χιούμορ, καλόδεχτη ειρωνεία και απλότητα ως τρόπο και ως άποψη. Και, προπάντων, γραμμένο σε θαυμαστή γλώσσα.

 Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Τι ζητάνε οι έλληνες συγγραφείς στη Λατινική Αμερική; Τι ψάχνουν από την άλλη οι πεζογράφοι μας στις χαραμάδες της Ιστορίας και στις παρυφές της πολιτικής λογοτεχνίας; Ο Μ. Κουμανταρέας δίνει απάντηση συναιρώντας τις δύο παραπάνω τάσεις -όπως τις εξέφρασαν ξεχωριστά λ.χ. η Ευγενία Φακίνου στο Τρένο των νεφών (2011) και ο Άρης Μαραγκόπουλος στο Χαστουκόδεντρο (2012)-, για να μιλήσει για το τέλος τού Έριχ Χόνεκερ στη Χιλή όπου είχε καταφύγει.

Για το μυθιστόρημα για εφήβους «Το τέρας έρχεται» (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου) του Πάτρικ Νες που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. 

Της Σίσσυς Τσιφλίδου

Της Αργυρώς Μαντόγλου 

Ο Χένιγκ Μάνκελ χρησιμοποιώντας την αστυνομική ιστορία μυστηρίου ως όχημα, σ’ αυτό το δέκατο και τελευταίο έργο της σειράς με πρωταγωνιστή τον στοχαστικό ντετέκτιβ Κουρτ Βαλάντερ, θίγει θέματα που ταλάνισαν τη χώρα του, τη Σουηδία, τις τελευταίες δεκαετίες, καθώς και την ίδια την έννοια της πολιτικής και του «πολιτικοποιημένου ανθρώπου»: Μέσα από τον ήρωά του εξετάζει τη συμμετοχή του πολίτη στα κρίσιμα γεγονότα του καιρού μας και προς το τέλος του μυθιστορήματος θα προβληματιστεί για τα ατροφικά αντανακλαστικά του, την έλλειψη εγρήγορσης απέναντι στις σημαντικές μεταβολές που επήλθαν καθώς και για τη διαφορά των ανθρώπων της δικής του γενιάς από εκείνη του πατέρα του.

Του Γιώργου Λαμπράκου

Άνθρωπος μηχανή (L’homme machine) είναι ο τίτλος ενός πρωτότυπου βιβλίου που κυκλοφόρησε στη Γαλλία το 1748, στο αποκορύφωμα του Διαφωτισμού. Συγγραφέας του ο περιβόητος γάλλος γιατρός και στοχαστής Ζιλιέν Οφρέ ντε λα Μετρί. Σύμφωνα με την κοσμοθεωρία του λα Μετρί, ο Ντεκάρτ έσφαλλε όταν υποστήριζε ότι τα ζώα είναι μηχανές επειδή δεν έχουν ψυχή.