alt

Για το μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη «Ίσως την επόμενη φορά» (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Διονύση Μαρίνου

Tι προτιμάτε: να συντριβείτε και μετά να καείτε ή να καείτε και μετά να συντριβείτε; Ο Τζούλιαν Μπαρνς, στο βιβλίο του Τα τρία επίπεδα της ζωής (εκδ. Μεταίχμιο) αποφαίνεται με συγκινητική τόλμη: «Συνδυάζεις δύο ανθρώπους που δεν είχαν συνυπάρξει προηγουμένως· και άλλοτε αυτό φέρνει αποτέλεσμα και άλλοτε δεν φέρνει». Για την ευκταία έκβαση δεν έχεις να πεις και πολλά: η ευτυχία, όπως και η ομορφιά, έχουν αυταπόδεικτη δύναμη· δεν εξηγούνται. Τι γίνεται, όμως, για εκείνες τις περιπτώσεις όπου η συναισθηματική δαπάνη αποβαίνει άκαρπη; Τι συμβαίνει όταν η διαστελλόμενη δίνη της καρδιάς ενός εκάστου καταλήγει σε ρουφήχτρα; Μήπως, τελικά, είχε δίκιο ο Σαίξπηρ όταν έγραφε στα σονέτα του το σπαραχτικό: «Καθένας αγαπάει διπλά ό,τι γοργά θα χάσει»;

Στην αρχή, η δική τους βόλτα ήταν γεμάτη ερωτηματικά, στη συνέχεια απέκτησε την εγρήγορση της έλξης σε συνδυασμό με την άπωση του άγνωστου, για να καταλήξει σε ηχηρή πτώση διά ασήμαντον αφορμή.

Ο Κωνσταντίνος Τζαμιώτης, στο καινούργιο του μυθιστόρημα Ισως την επόμενη φορά (εκδ. Μεταίχμιο) μοιάζει ικανός να απαντήσει σε αυτό το ερώτημα, αλλά και να το προεκτείνει στη σφαίρα της ένοχης απάρνησης ακόμη και του αγαπητικού συναισθήματος. Διότι, ας μην κρυβόμαστε, ο έρωτας, επειδή ακριβώς είναι αψίκορος και κρουστικός, ποτέ δεν υπήρξε μια ήσυχη promenade σε βασιλικά πάρκα. Δεν χρειάζεται επιδεξιότητα, δεν αποζητάει στρατηγικές, αλλά ανοιχτότητα. Να μπορείς να δοθείς σαν να μην υπάρχει αύριο, σαν όλα να τελούνται σε ένα διαρκές παρόν. Για τους δύο ήρωές του, αυτή η συνθήκη φαίνεται να μην λειτουργεί. Στην αρχή, η δική τους βόλτα ήταν γεμάτη ερωτηματικά, στη συνέχεια απέκτησε την εγρήγορση της έλξης σε συνδυασμό με την άπωση του άγνωστου, για να καταλήξει σε ηχηρή πτώση διά ασήμαντον αφορμή.

Είναι το τυχαίο που καθόρισε τη διάρρηξη της σχέσης τους; Ή, μήπως, κάποιες ανατροπές που υπό άλλες συνθήκες θα προκαλούσαν γέλωτα, ενώ τώρα έφεραν κλάματα; Φευ, καμία σχέση δεν παίζει με τους όρους ενός τυχερού παιγνίου, καθώς ακόμη και αν οι εξωγενείς παράγοντες ελαχιστοποιούν το λάδι (sic) της σχέσης, το κερί σβήνει μόνο όταν το αποφασίσουν οι ερωτευμένοι. Ή οι οιωνοί ερωτευμένοι.

Στο βιβλίο έχουμε να κάνουμε με ένα τυπικό ζευγάρι. Μπορούμε να τους δούμε στο δρόμο, ενδεχομένως να τους γνωρίζουμε. Εδώ απαντώνται με τα ονόματα: Πέτρος και Βασιλική. Μέχρι πρότινος ήταν άγνωστοι, ώσπου ξαφνικά οι δρόμοι τους συναντιούνται στο βαγόνι ενός τρένου.

Ο Πέτρος είναι σαραντάρης σε φάση ένδειας (σώματος και στόχων). Είναι συγγραφέας, αλλά τα βιβλία του δεν έχουν την επιτυχία που προσδοκούσε. Η ζωή του είναι περισσότερο ενδομορφική, η σχέση του με τον υπόλοιπο κόσμο είναι μετρημένη και ασύνδετη. Αν δεν ήταν και οι φίλοι του να συγκολλούν κάπως τα κομμάτια του, το μοναδικό ενοποιητικό στοιχείο μέσα του θα ήταν το επόμενο ποτό (μάλλον: τα πολλά επόμενα ποτά). Οι σχέσεις του με τις γυναίκες έχουν ακολουθήσει μια καθοδική πορεία αποχής.

Η Βασιλική είναι μια δεκαετία πιο νέα. Παιδαγωγός στο επάγγελμα, φέρει την πατίνα της λεπτότητας και της φοβισμένης χάρης μιας γυναίκας που θέλει να δοθεί, αλλά δεν ξέρει πώς και δεν αντιλαμβάνεται προς ποιον να στρέψει τα θέλγητρά της.

Ω, της τύχης: ο Πέτρος θα την δει να διαβάζει το βιβλίο του μέσα στο βαγόνι και η αρχική συγγραφική περιέργεια θα τον οδηγήσει σε μια περιπέτεια γεμάτη κρυπτικά σύμβολα, ερωτικές διηθήσεις και νοητικές εκβολές. Θα βρεθούν τόσο κοντά και τόσο μακριά όπως μόνο δύο άνθρωποι μπορούν να το πράξουν.

Αν ο έρωτας είναι μια μάχη με ελεήμονες ηττημένους, τότε ο Πέτρος και η Βασιλική, περιχαρακωμένοι στα δικά τους ασφυκτικά ύδατα αδυνατούν να παραχωρήσουν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα.

Θα έλεγε κανείς πως αυτό που τους ενώνει αυτοστιγμεί είναι το ίδιο που τους διαλύει. Και οι δύο τους αποζητούν με οξυμμένες τις αισθήσεις να βρουν το έτερο άλλο. Στην πραγματικότητα, επιθυμούν να ακουμπήσουν σε ένα σταθερό σημείο αναφοράς πριν από το τελικό βούλιαγμα. Μόνο που αυτό έρχεται, καθώς έχουν ξεμάθει να παραδίδονται άνευ όρων. Αν ο έρωτας είναι μια μάχη με ελεήμονες ηττημένους, τότε ο Πέτρος και η Βασιλική, περιχαρακωμένοι στα δικά τους ασφυκτικά ύδατα αδυνατούν να παραχωρήσουν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα. Μια παρεξήγηση ή ένα κέντρισμα της μοίρας φτάνει για να τους χωρίσει. Όπως και το κάνει. Πώς θα μπορούσε, άλλωστε, να συμβεί αλλιώς; Δύο «μοναχικότητες» όταν ενώνονται δεν συμπληρώνουν απαραίτητα τα κενά τους – δεν υπάρχει τέτοια συγκολλητική ουσία. Κάπως έτσι, τα κενά μένουν ως έχουν και το αίτημα της ένωσης, συν τω χρόνω, καθίσταται αβάσιμο.

Θα μπορούσε, άραγε, να υπάρχει μια άλλη φορά; Δίδεται σε αυτές τις περιπτώσεις δεύτερη ευκαιρία σε δύο ανθρώπους που βρέθηκαν κοντά και ξαφνικά χώρισαν και μάλιστα με άσχημο τρόπο; Για τον Κωνσταντίνο Τζαμιώτη, οι δύο τους συνεχίζουν τη ζωή τους μεταβαίνοντας σε κάτι άλλο. Στην ουσία αναπαράγοντας αταβιστικά την εσώτατη μοναχικότητά τους. Περίκλειστοι και πάντα προφυλαγμένοι από το θελκτικό (αλλά και φοβικό) άγνωστο του άλλου.

Ο Τζαμιώτης αφήνει κατά μέρος την πολιτική και κοινωνική προβληματική που ανέπτυξε στα προηγούμενα δύο μυθιστορήματά του με σκοπό να κάνει μια βουτιά στα σκότη του έρωτα. Πρόκειται για εγχείρημα απείρως πιο δύσκολο και επικίνδυνο κι ας φαίνεται περισσότερο οικείο. Κι όμως, επειδή ο ίδιος ασχολείται –δικαίως– με την ανοικείωση και όχι με την ευφάνταστη ή την ροζ πλευρά του έρωτα, το βιβλίο του ακολουθεί αντίδρομη πορεία από πολλά άλλα που ασχολούνται με το ίδιο θέμα. Ο κωδικός που ανοίγει τις πύλες του μυθιστορήματος είναι η λέξη «απομάγευση». Επίσης, το γεγονός ότι επιλέγει να αναπτύξει την ιστορία σε μια παράλληλη δράση (η οπτική του άνδρα και η οπτική της γυναίκας) προσδίδει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα. Μπορεί η αφήγηση να είναι τριτοπρόσωπη, όμως, η υφολογική διαφοροποίηση είναι διακριτή με αποτέλεσμα να φαίνονται ολοκάθαρα οι δύο ετερώνυμοι «κόσμοι». Αν και έχουμε να κάνουμε με κλασική μυθοπλασία, ο λόγος του Τζαμιώτη ακραγγίζει το παριστάμενο πλέγμα του έρωτα κατά Ρολάν Μπαρτ, αλλά και την πιο light, όμως εξόχως εύστοχη, εκδοχή του θέματος κατά Αλέν ντε Μποτόν. Εντέλει, αυτό που προτιμάει κανείς σε τούτες τις περιπτώσεις είναι μια απόφαση που προσιδιάζει στην ιδιοσυγκρασία του. Κάποιος θα καεί, κάποιος θα συντριβεί και μόλις ελάχιστοι θα καταφέρουν να βγουν αλώβητοι και θα ευτυχήσουν. Για πόσο άραγε; 

* Στην κεντρική φωτογραφία η Romy Schneider από την ταινία του Andrzej Zulawski «Σημασία έχει ν' αγαπάς» (1975).

* Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΜΑΡΙΝΟΣ είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας.

altΊσως την επόμενη φορά
Κωνσταντίνος Τζαμιώτης
Μεταίχμιο 2017
Σελ. 238, τιμή εκδότη €12,20

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΤΖΑΜΙΩΤΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

«Σα μαγεμένο το μυαλό μου» του Θανάση Σκρουμπέλου (κριτική) – Τα παλιόπαιδα τ’ ατίθασα

Για το βιβλίο του Θανάση Σκρουμπέλου «Σα μαγεμένο το μυαλό μου – Ιστορίες και εικόνες, ταξίμια της λαϊκής ψυχής» (εκδ. Τόπος). Κεντρική εικόνα: Ο Βασίλης Αυλωνίτης από την ταινία «Ο θησαυρός του μακαρίτη» (1959) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Νίκου Τσιφόρου.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης ...

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

«Τέλος πάντων» του Αχιλλέα ΙΙΙ (κριτική) – Ευφάνταστες λεπτομέρειες από το τέλος του κόσμου

Για τη συλλογή διηγημάτων του Αχιλλέα ΙΙΙ «Τέλος πάντων» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: από την ταινία «Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού» του Michel Gondry.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Τέλος ατελεύτητο για κάτι που ουδείς ...

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

«Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» του Μιχάλη Μαλανδράκη (κριτική) – Ανάμεσα στη φρίκη και στην ελαφρότητα

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μαλανδράκη «Δυναμώστε τη μουσική, παρακαλώ» (εκδ. Πόλις). Κεντρική εικόνα: φωτογραφία από το Σεράγεβο.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Λένε ότι ένας δημοσιογράφος πρέπει «να κρατάει απόσταση απ’ όλα...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ