Για τη νουβέλα του Raphaël Jerusalmy «Να σώσουμε τον Μότσαρτ – Το ημερολόγιο του Ότο Γ. Στάινερ» (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Μελάνι).

Της Διώνης Δημητριάδου

«Ήθελα να εμποδίσω μια φωνή απ' το να σιωπήσει.
Μία φωνή, μόνη της μέσα σε πολλές χιλιάδες,
αλλά μια φωνή που, αν είχε καταπνιγεί,
θα σκότωνε τη μουσική μέσα μου. Κι όλη τη μουσική».
Να σώσουμε τον Μότσαρτ – Το ημερολόγιο του Ότο Γ. Στάινερ

Για το μυθιστόρημα του Μιροσλάβ Πένκοφ «Το βουνό των πελαργών» (μτφρ. Άκης Παπαντώνης, εκδ. Αντίποδες).

Του Διονύση Μαρίνου

Με τον γνωστό αποφθεγματικό του λόγο, μόνο ο Ουίντσον Τσέρτσιλ κατάφερε να συλλάβει την ουσιώδη –και συνάμα πληθωριστική– σχέση που ανέπτυξε η Χερσόνησος του Αίμου με την ανθρώπινη δραστηριότητα σε παρελθόντα χρόνο – αυτή δηλαδή που ονομάζουμε ιστορική καταγραφή: «Τα Βαλκάνια παράγουν περισσότερη Ιστορία από όση μπορούν να καταναλώσουν»· κι όντως, τι άλλο διαφορετικό συνέβη στην ευρύτερη περιοχή από αυτό που κατέγραψε ο μετρ της βρετανικής διπλωματίας;

Για το βραβευμένο με Πούλιτζερ μυθιστόρημα του Viet Thanh Nguyen «Ο Συνοδοιπόρος» (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Utopia).

Του Νίκου Ξένιου

Για τα μυθιστορήματα-μαρτυρίες του Curzio Malaparte «Καπούτ» και «Το Δέρμα» σε μετάφραση του Παναγιώτη Σκόνδρα, τα οποία κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Ζοφερά, σκοτεινά βιβλία και συγγραφείς υπάρχουν πολλά και πολλοί. Λίγα όμως απ’ αυτά και από αυτούς κατορθώνουν να προσφέρουν αισθητική απόλαυση μέσα από ένα ιδιόμορφο, αλλά προφανή, εκθειασμό της βίας, του θανάτου, της αποσύνθεσης. Συγγραφείς σαν τον Μαλαπάρτε μετατρέπουν τη βία και τον θάνατο σε αισθητικό γεγονός. Αυτός, δίπλα στα ευρισκόμενα σε αποσύνθεση πτώματα, σε κατεστραμμένα κτίρια, σε διαλυμένες ζωές, κατορθώνει να περιγράφει τη φύση με τέτοιο εκτυφλωτικά όμορφο τρόπο που ανοίγει τα μάτια ακόμη και ανθρώπων με τυφλές ψυχές. Την ίδια στιγμή βλέπει στα τανκς ομορφιά. Μια όμορφη σκουριά κυκλώνει τη δυσωδία του πεθαμένου τεθωρακισμένου.

Για το μυθιστόρημα του Emmanuel Carrère «Λιμόνοφ» (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου).

Του Νίκου Ξένιου

Ο Λιμόνοφ του Εμμανουέλ Καρέρ, σε πολύ καλή μετάφραση του Γιώργου Καράμπελα, κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις του Εικοστού Πρώτου. Πρόκειται για μια μυθοπλασία που υπηρετεί ένα πρότυπο δήθεν «αντικειμενικής» έρευνας, κατ’ ουσίαν συνιστά μιαν ανακριβή βιογραφία και, βραβευμένο με το Prix Renaudot, διερευνά την ηθική κατάσταση της Ρωσίας του Πούτιν μέσα από την ιχνηλάτηση της ζωής ενός αντιφατικού πολιτικού εξτρεμιστή.

Για το μυθιστόρημα της Dorothy B. Hughes «Σ' έναν έρημο τόπο» (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη, εκδ. Μίνωας).

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Στη δεκαετία που διανύουμε, παρότι οι γυναίκες συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας είναι ισάριθμες αν όχι περισσότερες από τους άνδρες ομοτέχνους τους, είναι παράλογο το γεγονός ότι αγνοούμε τις παλαιότερες εκπροσώπους του είδους. Με εξαίρεση την επονομαζόμενη "Χρυσή Εποχή της Αστυνομικής Λογοτεχνίας" (Άγκαθα Κρίστι, Ντόροθι Σέγιερς, Νάιο Μαρς και Μάρτζερι Άλλινγχαμ), ο χώρος του αστυνομικού φαντάζει ανδροκρατούμενος μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '80. Ήταν έτσι, όμως; Κάθε άλλο. Ήδη από την εποχή των Χάμετ & Τσάντλερ υπήρχαν οι εξαιρετικά επιτυχημένες Elisabeth Sanxay Holding και Charlotte Armstrong, ενώ μπαίνοντας στην περίοδο του noir θα συναντήσουμε πολλές ταλαντούχες και συγχρόνως εμπορικές συγγραφείς: την Ντόροθι Μπ. Χιουζ (Dorothy B. Hughes), τη Vera Caspary, τη Margaret Millar (σύζυγο του Ρος ΜακΝτόναλντ), την Πατρίσια Χάισμιθ, και πολλές άλλες.

Για το μυθιστόρημα του Τζέιμς Μπόλντουιν «Το δωμάτιο του Τζοβάνι» (μτφρ. Τερέζα Βεκιαρέλλη, εκδ. Μεταίχμιο).

Της Αργυρώς Μαντόγλου

Στο Δωμάτιο του Τζοβάνι ο  αναγνώστης δεν θα δυσκολευτεί να εντοπίσει ομοιότητες με τη ζωή τού εκπατρισμένου Αμερικανού συγγραφέα που μετοίκησε, όπως και ένας αριθμός ομότεχνών του, στο Παρίσι τη δεκαετία του '50. Στο σύντομο αυτό μυθιστόρημα διακρίνονται απόηχοι από τα βιώματά του τη δύσκολη περίοδο της παραμονής του στην Ευρώπη, όπου και έζησε με ελάχιστα χρήματα, βασιζόμενος σε φίλους και γνωστούς για να πληρώνει το νοίκι και τα γεύματά του. Παρά τις απελπιστικά δύσκολες συνθήκες, τουλάχιστον στα πρώτα χρόνια της παραμονής του, η Γαλλία του επέτρεψε να υπάρξει τόσο σωματικά όσο και πνευματικά και να απομακρύνει το στίγμα του «μαύρου ομοφυλόφιλου», παρέχοντάς του την ελευθερία που χρειαζόταν για να γράψει, καθώς εκεί ζούσε απαλλαγμένος από τον ρατσισμό ως προς το χρώμα του και τις ερωτικές του προτιμήσεις. Ο ίδιος περιγράφοντας εκείνα τα χρόνια, αργότερα, θα πει: «Ακόμα κι αν λιμοκτονούσα, λιμοκτονούσα εγώ κι όχι ένας ακόμα μαύρος». Οι εμπειρίες του από τα γκέι μπαρ και από ανάλογα στέκια όπου σύχναζε πέρασαν στα έργα που παρήχθησαν εκείνη την περίοδο αλλά και στο μυθιστόρημά του Μια άλλη χώρα που γράφτηκε αργότερα.

Για το μυθιστόρημα του Jean Echenoz «Ειδική Απεσταλμένη» (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος).

Του Θωμά Συμεωνίδη

Δύσκολο να κατανοηθεί το τοπίο της σύγχρονης γαλλικής λογοτεχνίας χωρίς την ανάγνωση του έργου του Ζαν Εσνόζ. Και αυτό γιατί, αν και εμβληματικός συγγραφέας των εκδόσεων Minuit, στο έργο του Εσνόζ μπορεί να εντοπίσει κανείς την υπέρβαση μιας σειράς αδιεξόδων στα οποία οδηγήθηκε στο σύνολό της η γαλλική λογοτεχνία μέσα από τους πειραματισμούς του Νέου Μυθιστορήματος (Nouveau Roman), το διαρκές και επιτακτικό αίτημα για λογοτεχνική στράτευση με σημείο αναφοράς τον Μάιο του ’68, τη μεγάλη κρίση στο επίπεδο των ιδεών και στον ρόλο του συγγραφέα ως διανοούμενου από τα μέσα της δεκαετίας του 1970 και μετά. Ο Εσνόζ, χωρίς να αγνοήσει τα κεκτημένα του Νέου Μυθιστορήματος και τις δυνατότητες της λογοτεχνίας για κοινωνική κριτική, κατάφερε να ανανεώσει τη μυθιστορηματική γραφή, εστιάζοντας σε κρίσιμα στοιχεία του μυθιστορήματος, όπως η πλοκή, η δράση, η αγωνία, η εμπλοκή του αναγνώστη, η έκπληξη, η ανατροπή. Με λίγα λόγια, ο Εσνόζ επανέφερε την έμφαση στην αφηγηματικότητα, την πίστη στο μυθιστόρημα ως λογοτεχνικό είδος.

Για το μυθιστόρημα του Ντανύ Λαφερριέρ «Το αίνιγμα του γυρισμού» (μτφρ. Αναστασία Γιαννακοπούλου – Κατερίνα Σπυροπούλου, εκδ. Θίνες).

Της Διώνης Δημητριάδου

[…] ένα νησί που τα πουλιά το έχουν ήδη εγκαταλείψει…

Το νόημα του γενέθλιου τόπου, η αίσθηση της μακρινής πατρίδας που ο εξόριστος αναζητά με την επιστροφή του. Πώς, αλήθεια, ορίζεται αυτή η επιστροφή, η επανάκτηση των αναμνήσεων, ίσως η αναζήτηση μιας χαμένης πλέον εικόνας; Και τι προσμένει από μια πατρίδα, που και τα πουλιά την έχουν εγκαταλείψει, αυτός που επιλέγει να επιστρέψει; Ο τίτλος παραπέμπει στο Αίνιγμα της άφιξης – The Enigma of Arrival του V.S. Naipaul, και με τη σειρά του στον πίνακα του Giorgio de Chirico με τον ίδιο τίτλο, από τον οποίο ο Naipaul εμπνεύστηκε το δικό του έργο. Παράλληλα παραπέμπει στο έργο του Aimé Césaire Τετράδιο μιας επιστροφής στη γενέθλια χώρα. Συνειρμικά σε οδηγεί ίσως να σκεφθείς τις πολλαπλές εκδοχές μιας και μόνον επιστροφής, και από την αρχή σε προδιαθέτει να διεισδύσεις στο κυρίαρχο αίνιγμα.

Για το μυθιστόρημα του Κάρλος Ρουίθ Θαφόν «Ο λαβύρινθος των πνευμάτων» (μτφρ. Βασιλική Κνήτου, εκδ. Ψυχογιός).

Του Μιχάλη Πιτένη

Για το μυθιστόρημα του Malcolm Lowry «Σκοτεινά σαν τον τάφο όπου ο φίλος μου κείται» (μτφρ. Παναγιώτης Χαχής, εκδ. Sestina).

Του Γιάννη Λειβαδά

Τόσο με όρους λογοτεχνικής διερεύνησης όσο και με όρους απήχησης, το φαινόμενο που ονομάζεται Μάλκολμ Λάουρι είναι ένα ασυνήθες φαινόμενο εν προόδω. Έχει έρθει η ώρα να παραμεριστούν οι εκδιπλώσεις και οι ιδιοτροπίες του χαρακτήρα, του ανθρώπου, που αποδείχτηκε κορυφαίος συγγραφέας, και να αναγνωριστούν με σοβαρότητα και ιεροπρέπεια, το ύφος και οι διαστάσεις της γραφής του.

Μπόρχες, πάντα και παντού.

Του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

Ο Μπόρχες (Borges) είναι ο χάρτης της Παγκόσμιας Λογοτεχνίας. Τον συναντάς πάντα και παντού. Ακόμα και στην pop κουλτούρα υπάρχει μια περίοπτη θέση για τον Μπόρχες. Ή μάλλον πολλές. Τον βλέπεις σε μια πολύ κρίσιμη στιγμή της δυναμικής ταινίας Performance (1970) του Nicholas Roeg. Τον ακούς να λέει ότι ακούει Beatles καθώς συνομιλεί με τον άλλο τιτάνα, τον Ερνέστο Σάμπατο. Τον συναντάς στο Όνομα του Ρόδου, του Ουμπέρτο Έκο, ως Χόρχε του Μπούργκος, και στην Άντα του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ, αναγραμματισμένο, ως Osberg. Η σκιά του κάνει ένα σημαντικό πέρασμα στην ταινία του Βιμ Βέντερς Τα Φτερά του Έρωτα, ως Όμηρος στον λαβύρινθο της Βιβλιοθήκης.

Για το μυθιστόρημα του Τζόζεφ Κόνραντ «Με τα μάτια ενός Δυτικού» (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Ερατώ).

Του Νίκου Ξένιου

Για το μυθιστόρημα του Juan Gabriel Vásquez «Η μορφή των λειψάνων» (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος).

Του Διονύση Μαρίνου

Το τρομοκρατικό χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους ήταν ενορχηστρωμένο από τις ίδιες τις ΗΠΑ. Ο Έλβις Πρίσλεϊ δεν έχει πεθάνει, όπως άλλωστε κι ο Χίτλερ· αμφότεροι ζουν κάπου ινκόγκνιτο, συμφύονται με τους ανυποψίαστους διαβάτες και ζουν ζωή χαρισάμενη. Στην περιοχή Area 51, όντως, βρέθηκε ένας νεκρός εξωγήινος – άρα, υπάρχει ζωή μακριά από τον πλανήτη Γη. Επίσης, τα νήματα του κόσμου κινούνται από αόρατα χέρια που ανήκουν σε Μασόνους, Τέκτονες, Illuminati και λοιπές δόλιες λέσχες. Οι θεωρίες συνωμοσίας είναι η αντεστραμμένη όψη της κατεστημένης αφήγησης των γεγονότων. Πρόκειται για ένα αδιάσπαστο κράμα μικρονοϊκής εμμονής, παιδικής αφέλειας και σπηλαιώδους νοητικού ακροβατισμού. Μπορεί να φαντάζουν εξωπραγματικές, ολότελα ξένες προς την κοινή λογική, κι όμως εντάσσονται με τρόπο καθοριστικό στο φαντασιακό των ανθρώπων. Τουτέστιν: κάθε χώρα έχει τις δικές της θεωρίες συνωμοσίας κι όλες μαζί συγκροτούν έναν πολιορκητικό κριό που προσπαθεί να θραύσει το επιβαλλόμενο ψεύδος που έχει βαφτιστεί αδιαμφισβήτητη αλήθεια.

Για το μυθιστόρημα του Anthony Trollope «Ο επίτροπος» (μτφρ. Σάντυ Παπαϊωάννου, εκδ. Gutenberg).

Του Γιώργου Λαμπράκου

Για το μυθιστόρημα του Nathan Hill «Το Νιξ» (μτφρ. Γιάννης Βογιατζής, εκδ. Αλεξάνδρεια), του David Pichaske «Μια γενιά σε κίνηση» (μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδ. Κουκκίδα) και το βιβλίο του Norman Mailer «Οι στρατιές της νύχτας» (μτφρ. Ερρίκος Μπαρτζινόπουλος, εκδ. Καστανιώτης).

Του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

Για το μυθιστόρημα του Μπέρναντ Μάλαμουντ «Ο μάστορας» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Καστανιώτη).

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Μπορεί κάποιος που ναι μεν έχει καταγωγή από μια χώρα, αλλά δεν έχει ζήσει καθόλου εκεί, να γράψει καταπληκτικά πράγματα γι’ αυτήν και τους ανθρώπους της; Δύσκολο, αλλά όχι ανέφικτο. Ο Ρωσοεβραίος –κατά μερικούς περισσότερο Ουκρανοεβραίος– Μπέρναντ Μάλαμουντ (1914–1986) είναι γέννημα θρέμμα της Νέας Υόρκης και του αμερικανικού melting-pot. Οι γονείς του διατηρούσαν μπακάλικο σε γειτονιά του Μπρούκλιν όπου οι περισσότεροι μιλούσαν Γίντις. Ο μικρός Μπέρναντ άκουγε και αφομοίωνε τα πάντα που αφορούσαν τα πάθη της φυλής του στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, όπου επικρατούσε αντισημιτισμός μεγαλύτερος κι από αυτόν που έφερε τον Χίτλερ στην εξουσία. Έτσι κατάφερε να γράψει για τα μαρτύρια των Εβραίων στην Ουκρανία και τη Ρωσία σαν να ήταν ό ίδιος, όχι απλώς παρών, αλλά ένα από τα θύματα.

Για το βιβλίο του Jean Echenoz «Ειδική απεσταλμένη» (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος) και το βιβλίο του Βενσάν Πεγιόν «Aurora» (μτφρ. Μαριάννα Μαντά, εκδ. Πόλις).

Του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

Η ευπρόσδεκτη πληθώρα πολύ καλών βιβλίων που κυκλοφόρησαν στα τέλη του 2017 καλεί σε μια χρηστική ταξινόμηση και εν συνεχεία τοποθέτησή τους στον σάκο εκστρατείας του επίμονου αναγνώστη, ήτοι στο γραφείο του ή/και στο κομοδίνο του. Στη σειρά κειμένων με τίτλο Σάκος Εκστρατείας, λοιπόν, προτείνω παράλληλες αγαγνώσεις, δίδυμες, ενίοτε και τρίδυμες, συνδυασμούς νέων κυκλοφοριών με κάποιες παλαιότερες ώστε η τέρψη της ανάγνωσης να συμβαδίσει με την καλύτερη αφομοίωση των σελίδων, μιας και πάντα τα διασταυρούμενα πυρά είναι και τα αποτελεσματικότερα. Στο δεύτερο μέρος, δύο πολιτικά θρίλερ, το ένα γραμμένο με μια διάθεση μεταμοντέρνας ειρωνείας, το άλλο γραμμένο με μια προειδοποιητική μέριμνα. Αμφότερα, πάντως, καταπιάνονται με αιχμηρά γεωπολιτικά, οικονομικά, πολιτικά θέματα. 

Για το μυθιστόρημα της Virginia Woolf «Ορλάντο – Μια βιογραφία» (μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου, εκδ. Gutenberg).

Του Νίκου Ξένιου

Για το μυθιστόρημα της Hannah Kent «Οι Καλοί» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Ίκαρος).

Της Διώνης Δημητριάδου

Οι Καλοί είναι παμπόνηροι. Και γλεντζέδες. Κάνουν ό,τι τους αρέσει, γιατί δεν νοιάζονται ούτε για το Θεό ούτε για το Διάβολο. Δεν περιμένουν ούτε Παράδεισο ούτε Κόλαση. Η καλοσύνη τους δεν τους φτάνει για να σωθούνε. Μα ούτε η κακία τους για να χαθούνε.

Για το μυθιστόρημα του Ramiro Quintana «Οι εργάτες του κρύου» (μτφρ. Ρομίνα Κηπουρίδου, εκδ. Σαιξπηρικόν).

Του Κώστα Δρουγαλά

Παρότι πολυγραφότατος συγγραφέας «μικρών μυθιστορημάτων», είναι η πρώτη φορά που ο Ραμίρο Κιντάνα, ο σπουδαίος Αργεντινός πεζογράφος, μεταφράζεται στα ελληνικά. Το ολιγοσέλιδο μυθιστόρημα Οι εργάτες του κρύου κυκλοφόρησε μέσα στο 2017 από τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν. Η πολύ απαιτητική μετάφραση του κειμένου ανήκει στην πρωτοεμφανιζόμενη Ρομίνα Κηπουρίδου.

Για το μυθιστόρημα του J.G. Ballard «High-Rise» (μτφρ. Αποστόλης Πρίτσας, εκδ. Κέδρος).

Του Γιώργου Λαμπράκου

Η καλή λογοτεχνία δεν μας κάνει τη ζωή εύκολη, ούτε όμως και δύσκολη, αφού την κάνει πιο κατανοητή. Πριν από χρόνια το αγγλικό λεξικό Collins καταχώρησε το νεόπλαστο επίθετο «ballardian» με την εξής σημασία: «αυτό που μοιάζει με, ή υποδηλώνει, τις συνθήκες που περιγράφει ο Τζέιμς Γκρέιαμ Μπάλαρντ στα μυθιστορήματα και τα διηγήματά του, ιδίως τη δυστοπική νεωτερικότητα, τα μουντά τεχνητά τοπία και τις ψυχολογικές επιπτώσεις από τις τεχνολογικές, κοινωνικές ή περιβαλλοντικές εξελίξεις». Γνωρίζοντας τη σπουδαιότητα ορισμένων συγγραφέων του 20ού αιώνα των οποίων το επίθετο έγινε επίθετο που παραπέμπει πια σε μια ευρέως αναγνωρισμένη κατάσταση (καφκικός, μπεκετικός, οργουελικός, αλλά και: καβαφική ειρωνεία, ελυτικός παράδεισος, κ.ά.), ας δούμε τι έχει προσφέρει αυτός ο συγγραφέας στην κατανόηση του σύγχρονου βίου.

Για το μυθιστόρημα του Αλμπέρ Καμύ «Ο πρώτος άνθρωπος» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη, εκδ. Καστανιώτης).

Της Διώνης Δημητριάδου

Για το μυθιστόρημα του Paul Auster «Το βιβλίο των ψευδαισθήσεων» (μτφρ. Ιωάννα Ηλιάδη, εκδ. Μεταίχμιο).

Του Γιώργου Βέη

Το πρόσωπο υφίσταται και ως απουσία. Ακόμη και ως αυτο-διαγραφή του. Ή ως αυτο-ακύρωσή του. Άλλωστε τίποτε δεν του εξασφαλίζει εξ ορισμού την ακέραιη διατήρηση της ίδιας του της εικόνας. Ιδίως ενώπιον αδιάφορων κατά κανόνα τρίτων. Υπάρχει δηλαδή για να χαθεί οριστικά (;). Η πιθανή επανεμφάνισή του στις αρένες του βίου είναι κατ’ εξοχήν υπόθεση της λογοτεχνίας των υψηλών αποστάξεων. Η επαναφορά στη ζωή αντιστοιχεί λίγο πολύ στη θριαμβική επανεκκίνηση εκείνου του περιώνυμου Λαζάρου στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον (ια’ 1-45). Έχω βεβαίως κατά νουν κι εκείνον τον αποφασιστικό χαρακτήρα του Ναθάνιελ Χόθορν, ο οποίος εξαφανίζεται για είκοσι ολόκληρα χρόνια από προσώπου Γης, για να αποδειχθεί, στο τέλος της αφήγησης, ότι εξακολουθεί να ζει πράγματι ως ένα αυστηρά απόκρυφο, διαυγές ον, στην άλλη άκρη του δρόμου, όπου βρίσκεται το σπίτι του και η υπόλοιπη οικογένειά του.

Για το μυθιστόρημα του Ivan Jablonka «Λετισιά – ή το τέλος των ανδρών» (μτφρ. Χαρά Σκιαδέλλη, εκδ. Πόλις).

Του Διονύση Μαρίνου

1917 - Ο αντίκτυπος της Οκτωβριανής επανάστασης σε πέντε λογοτεχνικά βιβλία.

Του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

Για τη συλλογή διηγημάτων του Γκρεγκ Τζάκσον «Άσωτοι» (μτφρ. Παναγιώτης Κεχαγιάς, εκδ. Αντίποδες).

Του Νίκου Ξένιου

The worst part of a trip, we can all agree, is the moment you have come down enough to realize you are not down all the way.
Greg Jackson

Στο πρώτο του βιβλίο, τη συλλογή διηγημάτων Άσωτοι (δεξιοτεχνικά μεταφρασμένο από τον Παναγιώτη Κεχαγιά), ο κατά το ήμισυ εβραϊκής καταγωγής Γκρεγκ Τζάκσον επιτυγχάνει μια γλώσσα που προδίδει επιρροές από τον ψυχολογικό ρεαλισμό των προηγούμενων δεκαετιών, την Αν Μπήτι, τον Ίαν Μακ Γιούαν και τον Ντέιβιντ Φόστερ Ουάλας. Λάτρης του σινεμά του Σορεντίνο και της λογοτεχνίας του Ρομπέρτο Μπολάνιο, του Τζόζεφ Κόνραντ και του Σόουλ Μπέλοου, ο Τζάκσον γράφει ένα τολμηρό βιβλίο που σατιρίζει τη ζωή της αμερικανικής ελίτ, με μαύρο, καταλυτικό χιούμορ και έντονη ευαισθησία στη διαγραφή των ατομικών χαρακτηριστικών: οι χαρακτήρες του πλησιάζουν τα σαράντα, είναι μορφωμένοι, αντιπαθητικοί και σνομπ απόφοιτοι κολεγίων, κινηματογραφιστές, αρχιτέκτονες, συγγραφείς και τενίστες της Ανατολικής Ακτής που αποζητούν τη νοηματοδότηση της ζωής τους με κάποια πνευματικότητα καταρρίπτοντας την τετριμμένη ηθική.

Για το μυθιστόρημα του John Williams «Αύγουστος» (μτφρ. Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Gutenberg).

Του Γιώργου Λαμπράκου

Για το μυθιστόρημα του Thomas Mann «Το μαγικό βουνό» (μτφρ. Θόδωρος Παρασκευόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο).

Του Βαγγέλη Γραμματικόπουλου

Το Μαγικό βουνό (1924) είναι ένα βιβλίο που «ξεπέρασε τα όρια που είχε θέσει ο συγγραφέας του τόσο από την άποψη της έκτασης όσο και από την άποψη του πνεύματος». Αυτή την κρίση διατύπωσε ο νομπελίστας Τόμας Μαν για το άνω των χιλίων σελίδων μυθιστόρημα που ξεκίνησε αρχικά ως μια κωμική συνέχεια της πολυδιαβασμένης νουβέλας του Θάνατος στη Βενετία και αναδείχθηκε ως ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα αποτύπωσης όχι απλώς του γερμανικού αλλά συνολικότερα του ευρωπαϊκού πνεύματος στη λογοτεχνία. Ανάμεσα στις γραμμές του ανακλώνται οι βασικές καταστατικές αρχές, από την κλασική αρχαιότητα έως τον 20ό αιώνα, που απέδωσαν σε αυτή την ήπειρο την πνευματική της υπόσταση, καθώς και οι κυριότερες αντικρουόμενες ιδέες που τη συνέστησαν. Το Μαγικό βουνό έρχεται στο τέλος μια μακριάς ευρωπαϊκής πορείας, σαν δίαυλος ανάμεσα στο παρελθόν και το μέλλον, στην πιο κρίσιμη στιγμή της ιστορίας της, τον όλεθρο του παγκοσμίου πολέμου, να καταδείξει την αυτοκαταστροφική της τάση. Το μνημειώδες αυτό έργο επανέρχεται με νέα ελληνική έκδοση από τη σειρά των μεγάλων αφηγήσεων των εκδόσεων Μεταίχμιο (Φεβρουάριος 2017) στην ηρωική μετάφραση του Θόδωρου Παρασκευόπουλου από την πρώτη έκδοση του Εξάντα το 1995.

Για το μυθιστόρημα του Μιχαήλ Μπουλγκάκωφ «Λευκή φρουρά» (μτφρ. Ελένη Μπακοπούλου, εκδ. Ερατώ).

Του Νίκου Ξένιου

Στις 29 Ιουνίου 1917, τρεις μήνες μετά το ξέσπασμα της Ρωσικής Επανάστασης, η Ουκρανία διακηρύσσει την αυτονόμησή της από τη Ρωσία. Μετά από τη συνθήκη του Μπρεστ-Λιτόφσκ ξεκινά μια διετία αναρχίας για την Ουκρανία. Το Κίεβο περνά από τα χέρια των Γερμανών στα χέρια των Ουκρανών εθνικιστών του Σιμόν Πετλιούρα και η Ουκρανία υφίσταται μια προσωρινή επαναστατική κυβέρνηση. Όταν οι Γερμανοί την καταλαμβάνουν, κατά τη διάρκεια της «κυβέρνησης-μαριονέτας» των Λευκών και μετά την ήττα και αποχώρηση των Γερμανών, ο Πετλιούρα εξακολουθεί να αντιτίθεται στους Σοβιετικούς. Το 1925 ο Μιχαήλ Μπουλγκάκωφ (1891-1940), που έχει τη ρετσινιά του «αντισοβιετικού» από τη λογοκρισία του Κόμματος και αναγκάζεται να δουλέψει ως βοηθός σκηνοθέτης στο Θέατρο Τεχνών της Μόσχας, αρχίζει να δημοσιεύει σε συνέχειες, στο βραχύβιο περιοδικό «Rossiya», τη Λευκή Φρουρά του.

Για το βιβλίο του François Roux «Η ακαθάριστη εθνική ευτυχία» (μτφρ. Μανώλης Πιμπλής, εκδ. Πόλις).

Του Θωμά Συμεωνίδη

Η Ακαθάριστη εθνική ευτυχία είναι ένα φιλόδοξο μυθιστόρημα με κατακτημένη απλότητα, ένα μυθιστόρημα αβίαστο, ειλικρινές. Η πρόθεση του Γάλλου συγγραφέα, Φρανσουά Ρου, να αποτυπωθεί η σύγχρονη γαλλική πραγματικότητα, οριοθετείται χρονικά ανάμεσα σε δύο κεντρικές ημερομηνίες, προεδρικών εκλογών και οι δύο, με την πρώτη, τη 10η Μαΐου 1981, να οδηγεί τον Φρανσουά Μιτεράν στην εξουσία και τη δεύτερη, την 6η Μαΐου 2012, τον Φρανσουά Ολάντ αντίστοιχα. Ο Ρου δεν επιχειρεί μία εξαντλητική παρουσίαση γεγονότων και προσώπων, αλλά επιλέγει, με επιτυχία, τέσσερα βασικά πρόσωπα, των οποίων παρακολουθούμε τις πορείες, από το 1981, όταν βρίσκονται όλα στη μεταιχμιακή ηλικία των δεκαοχτώ ετών, μέχρι και το 2012. Τα τέσσερα αυτά πρόσωπα είναι φίλοι, με τις δικές τους ιδιαιτερότητες, φιλοδοξίες, απόψεις, αλλά το κυριότερο, με τις δικές τους αυταπάτες και ψευδαισθήσεις, οι οποίες, δεν είναι αυστηρά προσωπικές, αλλά συνδέονται με τον χαρακτήρα και το κλίμα της εποχής: «Ποτέ δεν είχαμε αισθανθεί τόσο ευτυχισμένοι. Ποτέ δεν είχαμε ελπίσει τόσο πολύ» – αυτό ήταν το κλίμα την ημέρα της εκλογής του Μιτεράν.

Για το μυθιστόρημα του Patrick Hamilton «Οι σκλάβοι της μοναξιάς» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Στερέωμα).

Του Μιχάλη Μακρόπουλου

Οι Σκλάβοι της μοναξιάς (The Slaves of Solitude), δωδέκατο μυθιστόρημα του Πάτρικ Χάμιλτον (1904-1962· ενός συγγραφέα με τη στόφα του κλασικού αλλά με φήμη και δημοτικότητα σαν τη σποραδική λιακάδα μια μέρα με συννεφιά), εκδόθηκαν το 1947 και η ιστορία τους διαδραματίζεται το 1943, τον τέταρτο και σκληρότατο χρόνο του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου.