to treno ton paidion kentriki

Για το μυθιστόρημα της Βιόλα Αρντόνε [Viola Ardone] «Το τρένο των παιδιών» (μτφρ. Φωτεινή Ζερβού, εκδ. Πατάκη). 

Της Λεύκης Σαραντινού

«Μερικές φορές αυτός που σε αφήνει να φύγεις σε αγαπάει περισσότερο από αυτόν που σε κρατάει κοντά του». Αυτή είναι η φράση στην οποία συμπυκνώνεται το θέμα του μυθιστορήματος της Ναπολιτάνας Βιόλα Αρντόνε· ένα βιβλίο τρυφερό, συγκινητικό και καλογραμμένο.

Πλούσιος Βορράς συντρέχει φτωχό Νότο

Νότια Ιταλία, 1946. Νάπολη, πόλη ρημαγμένη από τον πόλεμο, όπως άλλωστε ολόκληρη η Ιταλία και η Ευρώπη. Η Νότια Ιταλία, όμως, υποφέρει ασύγκριτα περισσότερο από τη Βόρεια, αφού οι διαφορές στο οικονομικό και βιοτικό επίπεδο των κατοίκων των δύο περιοχών ήταν ανέκαθεν τεράστιες, πόσο μάλλον έπειτα από τον καταστροφικότερο πόλεμο που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Γι' αυτό και το κομμουνιστικό κόμμα της Ιταλίας παίρνει την πρωτοβουλία να μαζέψει πολλά από τα παιδιά του φτωχού Νότου και να τα δώσει για φιλοξενία, για μερικούς μήνες, σε οικογένειες κομμουνιστών του εύπορου Βορρά, οικογένειες οι οποίες μπορούν να καλύψουν καλύτερα τις ανάγκες ενός παιδιού. Ένα τέτοιο παιδί είναι και ο Αμέριγκο. 

Η Βιόλα Αρντόνε γράφει και αφηγείται μέσα από τα μάτια του Αμέριγκο, τη σπαραχτική και συγκινητική ιστορία των αθώων παιδικών ψυχών που επιβιβάστηκαν σ' εκείνο το τρένο για τον Βορρά, αφήνοντας με πόνο τις οικογένειές τους στον Νότο για να επιστρέψουν στη συνέχεια με αμφίθυμα συναισθήματα.

Η Βιόλα Αρντόνε γράφει και αφηγείται μέσα από τα μάτια του Αμέριγκο, τη σπαραχτική και συγκινητική ιστορία των αθώων παιδικών ψυχών που επιβιβάστηκαν σ' εκείνο το τρένο για τον Βορρά, αφήνοντας με πόνο τις οικογένειές τους στον Νότο για να επιστρέψουν στη συνέχεια με αμφίθυμα συναισθήματα. «Τώρα πια είμαστε μοιρασμένοι στα δύο», παρατηρεί πολύ σωστά ένα άλλο παιδί μετά την επιστροφή τους, ο Τομμαζίνο, θέλοντας να τονίσει μ' αυτό, τη δυσκολία με την οποία άφησαν και πάλι τις οικογένειες που με τόση αγάπη τα φιλοξένησαν, προκειμένου να βρεθούν πίσω στους δικούς τους. Κάποια παιδιά έμειναν για πάντα στον Βορρά, μετά από δική τους επιλογή, ενώ σε κάποια άλλα η ζωή τους άλλαξε δια παντός μετά από αυτή την αναγκαστική μετοικεσία. Σε κάθε περίπτωση, όσα παιδιά έφυγαν, γύρισαν πίσω απολύτως αλλαγμένα, καθώς αυτή η εμπειρία σημάδεψε τα επόμενα χρόνια τους. Και πώς αλλιώς άλλωστε, αφού οι συναισθηματικά φορτισμένες μνήμες της παιδικής ηλικίας είναι ανεξίτηλες.

ardone exof

Έτσι και αυτά τα παιδιά, δεν μπόρεσαν να ξεχάσουν ποτέ τον αποχωρισμό από τις οικογένειές τους στον σταθμό των τρένων. Αυτό τουλάχιστον αφήνει να εννοηθεί η συγγραφέας, όταν ο Αμέριγκο, μεγάλος άντρας πια, περιδιαβαίνει τη Νάπολη, την πόλη των αναμνήσεων και των παιδικών του χρόνων. 

«Ανάμεσα στις στριγκλιές των νεαρών γυναικών που μας συνοδεύουν, τις μανάδες που φεύγουν βιαστικά με τα παλτά στο χέρι και τα γέλια μας, ο σταθμάρχης σηκώνει τον σηματοδότη και το τρένο αναχωρεί. Στην αρχή αργά, σιγά σιγά όμως επιταχύνει. Η μαμά μου η Αντονιέττα στέκει στην άκρη της αποβάθρας, που όλο και μικραίνει καθώς το τρένο απομακρύνεται, και σφίγγει στην αγκαλιά της το παλτό μου. Όπως με έσφιγγε όταν βομβάρδιζαν την πόλη μας».

Εικόνες της μεταπολεμικής Ιταλίας ανάμεικτες με ψήγματα αναμνήσεων από τον πόλεμο, μέσα από τα μάτια ενός επτάχρονου παιδιού.

Η Βιόλα Αρντόνε στηρίζει το μυθιστόρημά της στην πρωτοπρόσωπη αφήγηση του Αμέριγκο, βλέπει τον κόσμο μέσα από τα δικά του μάτια και καταγράφει, με γλώσσα ταιριαστή, όλα όσα θα έκαναν εντύπωση σε ένα παιδί της ηλικίας του. Λόγος φυσικός και αυθόρμητος, διανθισμένος με πινελιές γνήσιου ιταλικού χιούμορ, ο οποιος παραπέμπει στον Ρομπέρτο Μπενίνι και την πολύ επιτυχημένη του ταινία «Η ζωή είναι ωραία».

Μυθιστόρημα πρωτότυπο, που εστιάζει στα συναισθήματα των πρωταγωνιστών, χωρίς να καταφεύγει σε δραματικές υπερβολές, Το τρένο των παιδιών είναι ένα έξοχο δείγμα της σύγχρονης ιταλικής λογοτεχνικής παραγωγής.

* Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, η μελέτη «Μύθοι που έγιναν ιστορία» (εκδ. Ενάλιος).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Χιροσίμα» του Τζον Χέρσι – 80 χρόνια από όταν έσβησε ο κόσμος διαβάζουμε το βιβλίο που αποκάλυψε τη φρίκη

«Χιροσίμα» του Τζον Χέρσι – 80 χρόνια από όταν έσβησε ο κόσμος διαβάζουμε το βιβλίο που αποκάλυψε τη φρίκη

Για το βιβλίο του Τζον Χέρσι (John Hersey) «Χιροσίμα» (μτφρ. Νίκος Αγγελόπουλος, εκδ. Σάλτο). Ογδόντα χρόνια συμπληρώνονται στις 6 Αυγούστου από τη ρίψη της πρώτης ατομικής βόμβας. Κεντρική εικόνα: Η Χιροσίμα, αμέσως μετά (πηγή: Britannica).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

«Η θεία του Σίτον» του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (κριτική) – Φόβοι για μάγισσες και το φάντασμα της αποικιοκρατίας

«Η θεία του Σίτον» του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (κριτική) – Φόβοι για μάγισσες και το φάντασμα της αποικιοκρατίας

Για το εκτενές διήγημα του Ουόλτερ ντε λα Μέαρ (Walter de la Mare) «Η θεία του Σίτον» (μτφρ. Ευαγγελία Κουλιζάκη, εκδ. Στερέωμα). Κεντρική εικόνα: Από την ταινία «The witch in the window» (2018).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

Για το μυθοπλαστικό έργο της Χαν Γκανγκ (Han Kang) «Λευκό» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: Η συγγραφέας. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Λευκό χάπι, λευκά μαλλιά, φεγγάρι, χιόνι, αλάτι, γλά...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

«Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» του Θεόδωρου Παπακώστα – Μιλώντας για την ιστορία και τη μυθολογία με μια φίλη στο ποτό σας

Για το δοκίμιο εκλαϊκευμένης ιστορίας του Θεόδωρου Παπακώστα «Ένας Αιγύπτιος, ένας Βαβυλώνιος και ένας Βίκινγκ μπαίνουν σε ένα μπαρ» (εκδ. Key Books).

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

Στο δοκίμιο του ...

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

«Μπουμπουλίνας 18» & «Εγώ, μια δούλα» στο Φεστιβάλ Αθηνών: Για τον φανερό και για τον κρυφό φασισμό

Για τις παραστάσεις «Μπουμπουλίνας 18» της Κίττυς Αρσένη, σε σκηνοθεσία Σοφίας Καραγιάννη και «Εγώ, μια δούλα» του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία Νίκου Χατζόπουλου, στην Πειραιώς 260 στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Κεντρική εικόνα: Από την παράσταση «Μπουμπουλίνας 18».

...
Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Τι διαβάζουμε τώρα; Πέντε κλασικά «τούβλα» για ένα μακρύ αναγνωστικό καλοκαίρι

Ουγκό, Σταντάλ, Αν Μπροντέ, Αραγκόν και Αγκάθα Κρίστι: Πέντε κλασικά «τούβλα», πολυσέλιδα και βαριά, που στηρίζουν το μακρύ ελληνικό καλοκαίρι μας.

Γράφει η Φανή Χατζή

Πέντε χορταστικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, βαρι...

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 15 βιβλία ελληνικής πεζογραφίας που επανεκδόθηκαν πρόσφατα

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεκαπέντε βιβλία ελληνικής πεζογραφίας, πρόσφατα και παλιότερα, που εκδόθηκαν το προηγούμενο διάστημα, φέρνουν ξανά στις πρ...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ