to treno ton paidion kentriki

Για το μυθιστόρημα της Βιόλα Αρντόνε [Viola Ardone] «Το τρένο των παιδιών» (μτφρ. Φωτεινή Ζερβού, εκδ. Πατάκη). 

Της Λεύκης Σαραντινού

«Μερικές φορές αυτός που σε αφήνει να φύγεις σε αγαπάει περισσότερο από αυτόν που σε κρατάει κοντά του». Αυτή είναι η φράση στην οποία συμπυκνώνεται το θέμα του μυθιστορήματος της Ναπολιτάνας Βιόλα Αρντόνε· ένα βιβλίο τρυφερό, συγκινητικό και καλογραμμένο.

Πλούσιος Βορράς συντρέχει φτωχό Νότο

Νότια Ιταλία, 1946. Νάπολη, πόλη ρημαγμένη από τον πόλεμο, όπως άλλωστε ολόκληρη η Ιταλία και η Ευρώπη. Η Νότια Ιταλία, όμως, υποφέρει ασύγκριτα περισσότερο από τη Βόρεια, αφού οι διαφορές στο οικονομικό και βιοτικό επίπεδο των κατοίκων των δύο περιοχών ήταν ανέκαθεν τεράστιες, πόσο μάλλον έπειτα από τον καταστροφικότερο πόλεμο που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Γι' αυτό και το κομμουνιστικό κόμμα της Ιταλίας παίρνει την πρωτοβουλία να μαζέψει πολλά από τα παιδιά του φτωχού Νότου και να τα δώσει για φιλοξενία, για μερικούς μήνες, σε οικογένειες κομμουνιστών του εύπορου Βορρά, οικογένειες οι οποίες μπορούν να καλύψουν καλύτερα τις ανάγκες ενός παιδιού. Ένα τέτοιο παιδί είναι και ο Αμέριγκο. 

Η Βιόλα Αρντόνε γράφει και αφηγείται μέσα από τα μάτια του Αμέριγκο, τη σπαραχτική και συγκινητική ιστορία των αθώων παιδικών ψυχών που επιβιβάστηκαν σ' εκείνο το τρένο για τον Βορρά, αφήνοντας με πόνο τις οικογένειές τους στον Νότο για να επιστρέψουν στη συνέχεια με αμφίθυμα συναισθήματα.

Η Βιόλα Αρντόνε γράφει και αφηγείται μέσα από τα μάτια του Αμέριγκο, τη σπαραχτική και συγκινητική ιστορία των αθώων παιδικών ψυχών που επιβιβάστηκαν σ' εκείνο το τρένο για τον Βορρά, αφήνοντας με πόνο τις οικογένειές τους στον Νότο για να επιστρέψουν στη συνέχεια με αμφίθυμα συναισθήματα. «Τώρα πια είμαστε μοιρασμένοι στα δύο», παρατηρεί πολύ σωστά ένα άλλο παιδί μετά την επιστροφή τους, ο Τομμαζίνο, θέλοντας να τονίσει μ' αυτό, τη δυσκολία με την οποία άφησαν και πάλι τις οικογένειες που με τόση αγάπη τα φιλοξένησαν, προκειμένου να βρεθούν πίσω στους δικούς τους. Κάποια παιδιά έμειναν για πάντα στον Βορρά, μετά από δική τους επιλογή, ενώ σε κάποια άλλα η ζωή τους άλλαξε δια παντός μετά από αυτή την αναγκαστική μετοικεσία. Σε κάθε περίπτωση, όσα παιδιά έφυγαν, γύρισαν πίσω απολύτως αλλαγμένα, καθώς αυτή η εμπειρία σημάδεψε τα επόμενα χρόνια τους. Και πώς αλλιώς άλλωστε, αφού οι συναισθηματικά φορτισμένες μνήμες της παιδικής ηλικίας είναι ανεξίτηλες.

ardone exof

Έτσι και αυτά τα παιδιά, δεν μπόρεσαν να ξεχάσουν ποτέ τον αποχωρισμό από τις οικογένειές τους στον σταθμό των τρένων. Αυτό τουλάχιστον αφήνει να εννοηθεί η συγγραφέας, όταν ο Αμέριγκο, μεγάλος άντρας πια, περιδιαβαίνει τη Νάπολη, την πόλη των αναμνήσεων και των παιδικών του χρόνων. 

«Ανάμεσα στις στριγκλιές των νεαρών γυναικών που μας συνοδεύουν, τις μανάδες που φεύγουν βιαστικά με τα παλτά στο χέρι και τα γέλια μας, ο σταθμάρχης σηκώνει τον σηματοδότη και το τρένο αναχωρεί. Στην αρχή αργά, σιγά σιγά όμως επιταχύνει. Η μαμά μου η Αντονιέττα στέκει στην άκρη της αποβάθρας, που όλο και μικραίνει καθώς το τρένο απομακρύνεται, και σφίγγει στην αγκαλιά της το παλτό μου. Όπως με έσφιγγε όταν βομβάρδιζαν την πόλη μας».

Εικόνες της μεταπολεμικής Ιταλίας ανάμεικτες με ψήγματα αναμνήσεων από τον πόλεμο, μέσα από τα μάτια ενός επτάχρονου παιδιού.

Η Βιόλα Αρντόνε στηρίζει το μυθιστόρημά της στην πρωτοπρόσωπη αφήγηση του Αμέριγκο, βλέπει τον κόσμο μέσα από τα δικά του μάτια και καταγράφει, με γλώσσα ταιριαστή, όλα όσα θα έκαναν εντύπωση σε ένα παιδί της ηλικίας του. Λόγος φυσικός και αυθόρμητος, διανθισμένος με πινελιές γνήσιου ιταλικού χιούμορ, ο οποιος παραπέμπει στον Ρομπέρτο Μπενίνι και την πολύ επιτυχημένη του ταινία «Η ζωή είναι ωραία».

Μυθιστόρημα πρωτότυπο, που εστιάζει στα συναισθήματα των πρωταγωνιστών, χωρίς να καταφεύγει σε δραματικές υπερβολές, Το τρένο των παιδιών είναι ένα έξοχο δείγμα της σύγχρονης ιταλικής λογοτεχνικής παραγωγής.

* Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, η μελέτη «Μύθοι που έγιναν ιστορία» (εκδ. Ενάλιος).

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Μπαουμγκάρτνερ» του Πολ Όστερ (κριτική) – Tο κύκνειο άσμα ενός σπουδαίου δημιουργού

«Μπαουμγκάρτνερ» του Πολ Όστερ (κριτική) – Tο κύκνειο άσμα ενός σπουδαίου δημιουργού

Για το κύκνειο άσμα του Πολ Όστερ [Paul Auster] «Μπαουμγκάρτνερ» (μτφρ. Ιωάννα Ηλιάδη, εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Πανθομολογούμενα, ακόμα και οι σημαντικότεροι συγγραφείς προσεγγίζοντας το τέλος της ζωής τους σταδιακά χάνουν την αρχικ...

«Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ» του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ (κριτική)

«Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ» του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ (κριτική)

Για το μυθιστόρημα του Βλαντιμίρ Ναμπόκοφ [Vladimir Nabokov] «Η αληθινή ζωή του Σεμπάστιαν Νάιτ» (μτφρ. Ανδρέας Αποστολίδης, εκδ. Άγρα).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

«Ήταν η ηχώ μιας πιθανής αλήθειας, μια επίκαιρη υ...

«Το μαύρο σύννεφο» του Φρεντ Χόιλ (κριτική) – Όταν ένας κορυφαίος φυσικός γράφει επιστημονική φαντασία

«Το μαύρο σύννεφο» του Φρεντ Χόιλ (κριτική) – Όταν ένας κορυφαίος φυσικός γράφει επιστημονική φαντασία

Για το μυθιστόρημα του Φρεντ Χόιλ [Fred Hoyle] «Το μαύρο σύννεφο» (μτφρ. Θοδωρής Πιερράτος, επίμετρο Richard Dawkins, φιλολογική επιμέλεια Τραϊανός Μάνος, εκδ. Ροπή).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Στις μέρες μας ο κίνδυνος μιας...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Λογοτεχνία σε κίνηση: μοιραζόμαστε ιστορίες του χθες, ανακαλύπτουμε ιστορίες του σήμερα

Λογοτεχνία σε κίνηση: μοιραζόμαστε ιστορίες του χθες, ανακαλύπτουμε ιστορίες του σήμερα

Λίγο πριν τον ερχομό του χειμώνα, τα βιβλία της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδος αφήνουν για λίγο τα ράφια, βγαίνουν μια βόλτα στο Πάρκο και αφηγούνται τις ιστορίες τους.

Επιμέλεια: Book Press

Τέσσερα πρωινά, τέσσερις συναντήσεις στο Πάρκο Σταύρος Νιάρχ...

Το φαινόμενο Εντουάρ Λουί: Σκέψεις με αφορμή την εμφάνισή του στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Το φαινόμενο Εντουάρ Λουί: Σκέψεις με αφορμή την εμφάνισή του στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης

Τα βιβλία και η προσωπικότητα του Εντουάρ Λουί, οι οικογένεια και οι φίλοι, καθώς και οι πολιτικές προεκτάσεις των βιβλίων, των άρθρων ακόμη και των εμφανίσεών του, αποτέλεσαν πεδία όπου ανέπτυξε τις απόψεις του ο δημοφιλής Γάλλος συγγραφέας, μετά από τις ερωτήσεις που του έθεταν η Έλενα Όλγα Χρηστίδη και ο Κωσ...

Εύα Πολυβίου: «Ένα καλό κείμενο δεν θα περάσει απαρατήρητο από έναν διορατικό εκδότη»

Εύα Πολυβίου: «Ένα καλό κείμενο δεν θα περάσει απαρατήρητο από έναν διορατικό εκδότη»

Η Εύα Πολυβίου μας συστήθηκε πρόσφατα με τη νουβέλα της «Οι ορτανσίες», η οποία κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

Με ποια λόγια θα συστήνατε το βιβλίο σας σε κάποιον που δεν γνωρίζει τίποτε για σας;

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Βάννας Κατσαρού «Το παιδί και το κρι κρι», σε εικονογράφηση της Μαίης Σταθοπούλου, το οποίο κυκλοφορεί στις 6 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίγα λόγια για...

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

«Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους» του Μίνου Ευσταθιάδη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Σου γράφω από την κοιλιά του κτήνους», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 5 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΑ ΤΥΜΠΑΝΑ

...
«Το Τέλος. Και Ξανά» του Ντίνο Μπάουκ (προδημοσίευση)

«Το Τέλος. Και Ξανά» του Ντίνο Μπάουκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Σλοβένου συγγραφέα Ντίνο Μπάουκ (Dino Bauk) «Το Τέλος. Και Ξανά» (μτφρ. Γιούλη Σταματίου) το οποίο θα κυκλοφορήσει αρχές Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Αγαπητή μητέρα, ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ