diktyo alice kentriki

Για το μυθιστόρημα της Kate Quinn «Το δίκτυο Alice» (μτφρ. Γωγώ Αρβανίτη, εκδ. Κλειδάριθμος).

Της Λεύκης Σαραντινού

Το Δίκτυο Alice έχει ταξινομηθεί από κριτικούς και αναγνώστες, κατά κύριο λόγο, ως κατασκοπευτικό μυθιστόρημα, όμως είναι κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Για την ακρίβεια, πρόκειται για ένα από τα καλύτερα βιβλία που εκδόθηκαν τη χρονιά που μας πέρασε, τόσο με λογοτεχνικά όσο και με ιστορικά κριτήρια. Ένα αριστοτεχνικά δομημένο ιστορικό και κατασκοπευτικό μυθιστόρημα, που εστιάζει στις μνήμες των δύο παγκόσμιων πολέμων.

Θεματικά, η Κέιτ Κουίν θίγει με άρτιο λογοτεχνικά τρόπο μια πτυχή της ιστορίας, παντελώς άγνωστης στους περισσότερους αναγνώστες: κι αυτή δεν είναι άλλη από τη δράση και την προσφορά των γυναικών κατασκόπων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Να επισημάνουμε ότι οι περισσότερες κατασκοπευτικές ιστορίες που έχουν εκδοθεί αφορούν τη δράση ανδρών κατασκόπων, και κυρίως κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στο μυθιστόρημα εκτυλίσσονται δύο παράλληλες αφηγήσεις: η μία το 1915, μεσούντος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία αποτελεί την αμιγώς κατασκοπευτική ιστορία· και η δεύτερη, η οποία διαδραματίζεται μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1947, η οποία έχει περισσότερο ιστορική, κοινωνική και ψυχολογική βαρύτητα.

Μέσα, λοιπόν, από την ιστορία της πρωταγωνίστριας Ιβ Γκάρντινερ, ενός επινοημένου χαρακτήρα, παρακολουθούμε και μαθαίνουμε τη ζωή και τη δράση της «βασίλισσας των κατασκόπων» Λουίζ ντε Μπεττινί (Louise de Bettignies), της αρχηγού του δικτύου Alice, το οποίο υπήρξε το μεγαλύτερο κατασκοπευτικό δίκτυο κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο με έδρα τη Λιλ της Γαλλίας. Η Λουίζ, με το κωδικό όνομα Αλίς Ντιμπουά, αποτέλεσε φαινόμενο στην ιστορία της κατασκοπείας. Αλλάζοντας διαρκώς ταυτότητες, κατάφερνε να διασχίζει άφοβα και με χαρακτηριστική ευκολία τις γερμανοκρατούμενες περιοχές της Γαλλίας και να περνά στην ελεύθερη Γαλλία, το Βέλγιο, τη Βρετανία και την Ολλανδία, μεταφέροντας πολύτιμες πληροφορίες. Η πρωταγωνίστρια του βιβλίου Ιβ, τη θαυμάζει και, παρόλο που τραυλίζει όταν μιλάει, φιλοδοξεί να την ξεπεράσει σε επιδόσεις, όταν όμως τη γνωρίζει από κοντά καταλαβαίνει ότι κάτι τέτοιο είναι αδύνατον. Δεν θα συνεχίσουμε με πληροφορίες για τη δράση της Βασίλισσας, μιας κι αυτές οι ιστορίες ξετυλίγονται με τρόπο συναρπαστικό στις σελίδες του βιβλίου της Κουίν.

Στο μυθιστόρημα εκτυλίσσονται δύο παράλληλες αφηγήσεις: η μία το 1915, μεσούντος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, η οποία αποτελεί την αμιγώς κατασκοπευτική ιστορία· και η δεύτερη, η οποία διαδραματίζεται μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1947, η οποία έχει περισσότερο ιστορική, κοινωνική και ψυχολογική βαρύτητα.

Μια Αμερικανίδα φοιτήτρια

quinn ex


Πρωταγωνίστρια στη δεύτερη αφήγηση είναι η Τσάρλι, μια έγκυος Αμερικανίδα φοιτήτρια η οποία ψάχνει απεγνωσμένα την αγαπημένη ξαδέλφη της, τη Ροζ που έχει εξαφανιστεί. Η αναζήτησή της την οδηγεί στην παλαίμαχο κατάσκοπο Ιβ, η οποία βασανίζεται από επώδυνες μνήμες και από τύψεις που την κατατρύχουν. Η μοναδική της συντροφιά και η παρηγοριά της είναι το ουίσκι. Μαζί με τον σοφέρ της Ιβ, τον μυστηριώδη Σκοτσέζο Φιν, οι δύο γυναίκες θα αναζητήσουν την αλήθεια, μια αλήθεια άμεσα συνδεδεμένη με το παρελθόν. Κι ενώ καθένας τους φέρει τα δικά του τραύματα, η αποστολή αυτή θα οδηγήσει όλους στη λύτρωση.

Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα είναι η σχέση των δύο γυναικών και τα στάδια που αυτή περνά καθώς εξελίσσεται. Αξίζει, επίσης κανείς να σταθεί στην προσπάθεια της Κουίν να διεισδύσει στην ψυχολογία τόσο των εν δράση κατασκόπων και των «κακών» δωσίλογων της ιστορίας, όσο και στα συναισθήματα μιας παλαίμαχου κατασκόπου, ενός πρώην κατάδικου και μιας ανύπαντρης εγκύου, περιγράφοντας τους σύνθετους τρόπους με τους οποίους ο πόλεμος τους επηρέασε.

Ταυτόχρονα με τις δύο ιστορίες –πραγματικά καταιγιστικές ως προς την εξέλιξή τους–, μαθαίνουμε πολλά για την εκπαίδευση αλλά και τη δύσκολη και ριψοκίνδυνη ζωή των κατασκόπων, τις δυσκολίες των Συμμάχων στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, τη διαμόρφωση της κοινωνίας και των στερεοτύπων της μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, στα ερείπια μιας Ευρώπης ρημαγμένης, που τη στοιχειώνουν οι μνήμες του παρελθόντος.

Προς το τέλος του βιβλίου, η Κουίν κινείται σωστά και διαχωρίζει τον μύθο από την ιστορική αλήθεια. Ακολουθεί τον βασικό κανόνα του ιστορικού μυθιστορήματος, που για κάποιους αποτέλεσε και τη συνταγή της επιτυχίας: οι βασικοί μυθοπλαστικοί χαρακτήρες του βιβλίου πλαισιώνονται από αληθινά, ιστορικά πρόσωπα. Η επινοημένη ιστορία μπλέκεται με τα ιστορικά γεγονότα, σε μια ενιαία αφήγηση· έντονα περιγραφική και κινηματογραφική. Στο τέλος οι δύο ιστορίες συναντιούνται σε ένα καταιγιστικό, όσο και απρόσμενο φινάλε. Αναμφίβολα, ένα βιβλίο που δεν θα αφήσει κανέναν αναγνώστη του ασυγκίνητο.

* Η ΛΕΥΚΗ ΣΑΡΑΝΤΙΝΟΥ είναι συγγραφέας, ιστορικός και καθηγήτρια μουσικής. Τελευταίο της βιβλίο, η μελέτη «Μύθοι που έγιναν ιστορία» (εκδ. Ενάλιος).


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Γιατί ο πόλεμος για το κάθε άνθρωπο ήταν κάτι διαφορετικό. Για μένα ήταν οι ασκήσεις άλγεβρας στο σπίτι και η καθημερινή αναμονή για γράμματα από τη Ροζ και τον Τζέιμς. Για τους γονείς μου ήταν Κήποι της Νίκης, εξορμήσεις με το αυτοκίνητο για περισυλλογή μετάλλων και γκρίνια από τη μητέρα μου, που ήταν αναγκασμένη να φοράει μεϊκάπ στα πόδια της αντί για μεταξωτές κάλτσες. Και για τον δύστυχο αδελφό μου ο πόλεμος ήταν… Αρνιόταν να πει πώς ήταν για κείνον ο πόλεμος και αυτό τον έκανε να χώσει στο στόμα του ένα τουφέκι».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

Για το μυθιστόρημα της Ζόρα Νιλ Χέρστον [Zora Neale Hurston] «Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Αίολος). Κεντρική εικόνα: © Jessica Felicio (Unsplash).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Εμφα...

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

Για το μυθιστόρημα του Γκύντερ Γκρας [Günter Grass 1927-2015] «Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» [μτφρ. Τούλα Σιέτη, εκδ. Πατάκη].

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Οι «κακές» γλώσσες λένε ότι ο Γερμανός συγγραφέας πήρε το Βραβείο Νόμπελ το 1999 μόνο και μ...

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

Για το μυθιστόρημα του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (Steve Sem-Sandberg) «Β.» (μτφρ. Γιώργος Μαθόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, σκηνή από τη βασισμένη στο θεατρικό έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ ταινία «Woyzeck» (1979).

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Βίος και Πολιτεία #10: Ο Παναγής Παναγιωτόπουλος ζωντανά από το «υπόγειο» της Πολιτείας

Στο 10ο επεισόδιο της σειράς συζητήσεων με ανθρώπους από το χώρο του βιβλίου, με τον Κώστα Κατσουλάρη θα συνομιλήσει ο συγγραφέας και πανεπιστημιακός Παναγής Παναγιωτόπουλος. Η συζήτηση θα μεταδοθεί ζωντανά, την Πέμπτη, 28 Σεπτεμβρίου, στις 7μμ.

Επιμέλεια: Book Press

Βίος ...

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

«Κάποιοι μήνες της ζωής μου» του Μισέλ Ουελμπέκ – ή πώς να μην αποφεύγεις τις παγίδες της δημοσιότητας (κριτική)

Για το βιβλίο του Μισέλ Ουελμπέκ [Michel Houellebecq] «Κάποιοι μήνες της ζωής μου» (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, εκδ. Εστία). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Προβοκάτορας, φίλεχθρος, άνθρωπος που ζει από τις αντιπαραθέσεις και...

«Ψυχολογία Συριανού συζύγου: Χριστίνα» του Εμμανουήλ Ροΐδη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Λεοντάρη, στο Θέατρο Σταθμός

«Ψυχολογία Συριανού συζύγου: Χριστίνα» του Εμμανουήλ Ροΐδη, σε σκηνοθεσία Γιάννη Λεοντάρη, στο Θέατρο Σταθμός

Το έργο «Ψυχολογία Συριανού συζύγου: Χριστίνα», βασισμένο στη νουβέλα του Εμμανουήλ Ροΐδη, ανεβαίνει στο Θέατρο Σταθμός σε σκηνοθεσία Γιάννη Λεοντάρη, από 4 Οκτωβρίου έως 29 Νοεμβρίου.

Επιμέλεια: Book Press

Μετά από δύο επι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ