erasitexnis

Για τη νουβέλα του Jean Back «Ερασιτέχνης» (μτφρ. Μαριάννα Αβούρη, εκδ. Βακχικόν), που τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας. Φωτογραφία: Blue Bird © Pexels

Της Χριστίνας Μουκούλη

Χριστούγεννα του 1971. Ένας καθηγητής που «εκβιαστικά» πείθει τον μαθητή του να γράψει μια ιστορία κι ένας μαθητής που αποφασίζει να γράψει αντί να πάει με την παρέα του για μπίρες. Ο καθηγητής είναι ο Γκαστ Ρόλινγκερ. Υπαρκτό πρόσωπο. Παθιασμένος σκηνοθέτης, συγγραφέας και καθηγητής σε λύκειο. Ο μαθητής είναι βέβαια ο συγγραφέας, ο οποίος τελικά γοητεύεται από τη λογοτεχνία και μέχρι σήμερα εξακολουθεί να την υπηρετεί. Και μια ιστορία που ξεκινά να γράφεται το 1971, μπαίνει στο συρτάρι για πολλά χρόνια και ολοκληρώνεται το 2007.

Ο τίτλος της ιστορίας που γράφει ο μαθητής είναι Η οικία με τα επτά πατώματα και λαμβάνει χώρα στη Μαριόνα, μια φανταστική πόλη χτισμένη πάνω στον ποταμό Αύριο, όπου συμβαίνουν παράξενα πράγματα. Η πόλη βρίσκεται κάτω από έναν ισοβαρή στρόβιλο και αυτή η κλιματική ιδιαιτερότητα της επιτρέπει να έχει μόνο δύο εποχές: καλοκαίρι και χειμώνα. Στη φάση του περάσματος από τη μια εποχή στην άλλη, οι άνθρωποι γίνονται πολύ δεκτικοί σε νέες ιδέες, επικρατεί μια περίοδος ευθυμίας και ανεμελιάς. Σ’ αυτή την παράξενη πόλη γεννιέται ο Έργουιν, ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, ο οποίος ως παιδί βλέπει τον κόσμο από τις φωτεινές χαραμάδες ανάμεσα στις σανίδες της αποθήκης όπου τον κλειδώνει ο πατριός του. Παραμονές Χριστουγέννων και ο Έργουιν, μεγάλος πλέον, έχοντας προηγουμένως διαπράξει τον φόνο ενός κοριτσιού, επισκέπτεται την πολυκατοικία των επτά ορόφων, η οποία είναι σχεδόν εγκαταλελειμμένη, για να πουλήσει ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο. Εκεί συναντά κάποιους πολύ ιδιαίτερους ανθρώπους.

Μέσα από αυτή την πολυφωνική αφήγηση το τελικό αποτέλεσμα θα προκύψει από τη σύνδεση των επιμέρους τμημάτων και θα αποκαλυφθεί μπροστά μας ένα πολύ ενδιαφέρον ψηφιδωτό. Γλώσσα κοφτερή, σκληρή και ρεαλιστική, η γλώσσα των νέων, με όλη την ειλικρίνεια και τον αυθορμητισμό της.

Καταλυτική παρουσία στο βιβλίο, η Ρόζα. Είναι η κοπέλα με την οποία έχει σχέση τότε ο συγγραφέας και στην οποία αφηγείται την ιστορία που γράφει. Η Ρόζα, αυστηρός κριτής, έχει άποψη για το πώς πρέπει να επιλέγονται οι χαρακτήρες και διαφωνεί συχνά με τις επιλογές του συγγραφέα σε σχέση με τα πρόσωπα, τον αφηγηματικό χώρο και χρόνο, ή για την εξέλιξη της πλοκής. Η σχέση των δύο νέων βαδίζει παράλληλα με την εξέλιξη της ιστορίας. Δυναμική, ανεξάρτητη κι απελευθερωμένη, η Ρόζα παρακολουθεί την επικαιρότητα, έχει διαμορφωμένες απόψεις και προοδευτικές αντιλήψεις. Αποκαλεί τον συγγραφέα ερασιτέχνη, αποδίδοντάς του αυτό τον χαρακτηρισμό λόγω της ενασχόλησής του με τη φωτογραφία αλλά και λόγω της στάσης του απέναντι στη ζωή γενικότερα.

Jean Back
Ο Ζαν Μπακ γεννήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 1953 στο Λουξεμβούργο, στην Ντουντελάνζ, μια βιομηχανική πόλη στα σύνορα με τη Γαλλία. Εργάστηκε ως δημόσιος υπάλληλος, αρχικά στο Υπ. Εργασίας και στη συνέχεια στο Υπ. Πολιτισμού. Ήταν επικεφαλής του Εθνικού Οπτικοακουστικού Κέντρου στην Ντουντελάνζ. Διοργάνωσε την έκθεση ζωγραφικής «Τόποι και Πορτρέτα στις περιοχές των ανθρακωρυχείων» (1990). Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 2003 με το μυθιστόρημα Wollekestol. Έκτοτε έγραψε δέκα βιβλία. Το 2010 τιμήθηκε για τον Ερασιτέχνη με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας.  

Η ιστορία συμπληρώνεται τμηματικά, πότε με τις προτάσεις του συγγραφέα και πότε με τις αντιπροτάσεις της Ρόζας. Μέσα από αυτή την πολυφωνική αφήγηση το τελικό αποτέλεσμα θα προκύψει από τη σύνδεση των επιμέρους τμημάτων και θα αποκαλυφθεί στον αναγνώστη ένα πολύ ενδιαφέρον ψηφιδωτό. Γλώσσα κοφτερή, σκληρή και ρεαλιστική, είναι η γλώσσα των νέων, με όλη την ειλικρίνεια και τον αυθορμητισμό της. Λόγος ευθύς και άμεσος που χαρακτηρίζεται από έντονη προφορικότητα. Παράλληλα έχουμε πολλές αναφορές σε στοιχεία της μυθολογίας της χώρας, γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα να εναλλάσσονται στην αφήγηση το πραγματικό με το φανταστικό στοιχείο.

Με τρόπο ουσιαστικό, αποτυπώνεται η κοινωνία της εποχής, και θίγονται πολλά και ενδιαφέροντα θέματα: Η ζωτική σημασία της γνώσης, η επιμονή σε έναν στόχο που απαιτεί κόπο και θέληση, η φαντασία ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβίωση, ο τρόπος με τον οποίο βιώνει ο καθένας τον πόλεμο, η συνεργασία ως εγγύηση για την επίτευξη κοινών στόχων, η δύναμη της τηλεόρασης και η παραπλάνηση των ΜΜΕ, η εκμετάλλευση των γυναικών, οι διεκδικήσεις των νέων, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες, η υπερεκμετάλλευση της φύσης, αλλά κι επίσης πώς ένα λογοτεχνικό κείμενο μπορεί να μας μιλήσει για όλα αυτά. 

Η μετάφραση της Μαριάννας Αβούρη αποδίδει επαρκώς τον ιδιαίτερο τρόπο γραφής του συγγραφέα.

* Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΟΥΚΟΥΛΗ είναι εκπαιδευτικός.


back exΕρασιτέχνης
ΖΑΝ ΜΠΑΚ
Μτφρ. ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΑΒΟΥΡΗ
ΒΑΚΧΙΚΟΝ 2021
Σελ. 114, τιμή εκδότη €10,60


 


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Και ξαφνικά ο Έργουιν είδε με απίστευτο ζήλο αυτό που τα μάτια του δεν είχαν αντιληφθεί νωρίτερα: οι τοίχοι του διαμερίσματος αποτραβήχτηκαν, δίνοντας τη θέση τους σε μια πλατιά έκταση. Βλαστοί από καλάμια έστεκαν δίπλα σε ξεκοιλιασμένα κουφάρια αλόγων. Τα πιόνια του σκακιού γλιστρούσαν πάνω από τα καρό χωράφια, σάμπως τα κινούσε ένα αόρατο χέρι. Κάτω από τον ανέφελο ουρανό, το χωράφι εκτεινόταν όλο και μακρύτερα. Πετσέτες με την αστερόεσσα κυμάτιζαν πάνω από βιετναμέζικους ορυζώνες, ελικόπτερα έκαναν γύρους, ξερνώντας φωτιά και καπνό, ψεκάζοντας τη ζούγκλα με Πορτοκαλί Παράγοντα. Χριστουγεννιάτικες φάτνες γυάλιζαν στο λαμπερό φως της ημέρας και τα λαμπιόνια στα κεφάλια των αλόγων ανέδιδαν μια μυρωδιά λαδιού και βενζίνης. Παλιά λάστιχα βρίσκονταν δίπλα στους πασσάλους που ήταν καρφωμένα γουρούνια που έσκουζαν».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

«Η χώρα του χιονιού» του Γιασουνάρι Καουαμπάτα (κριτική) – Η παθιασμένη λευκότητα του ερωτικού πάθους

Για το μυθιστόρημα του Γιασουνάρι Καουαμπάτα [Yasunari Kawabata] «Η χώρα του χιονιού» (μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα). Kεντρική εικόνα: από την κινηματογραφική μεταφορά του βιβλίου σε σκηνοθεσία του Shirô Toyoda.

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

...
«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

«Σπουδή στο μπλε» της Μάγκι Νέλσον (κριτική) – Το χρώμα ως λογοτεχνικό υποκατάστατο συναισθημάτων

Για το βιβλίο της Μάγκι Νέλσον [Maggie Nelson] «Σπουδή στο Μπλε» (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα: από την «Μπλε ταινία» του Κριστόφ Κισλόφσκι. 

Γράφει η Φανή Χατζή

Ήταν Νοέμβριος του 2020 ...

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

«Λούνα Παρκ» του Φόλκερ Κούτσερ και «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» του Κρις Λόιντ (κριτική) – Αστυνομικές ίντριγκες, από τη Βαϊμάρη στο παραδομένο Παρίσι

Για το μυθιστόρημα του Φόλκερ Κούτσερ [Volker Kutscher] «Λούνα Παρκ» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Διόπτρα) και το μυθιστόρημα του Κρις Λόιντ [Chris Lloyd] «Οι ανεπιθύμητοι νεκροί» (μτφρ. Βασίλης Κοντόπουλος, εκδ. Μεταίχμιο). Ιστορικά crime fiction με φόντο τον Μεσοπόλεμο και τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Κεντρική ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

«Ανορθογραφίες επιμελητών» – Μια επιστολή του Διονύση Χαριτόπουλου

Λάβαμε από τον Διονύση Χαριτόπουλο την παρακάτω επιστολή, σχετικά με την επιλογή κριτικών κειμένων του Κωστή Παπαγιώργη που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη με τον τίτλο «Κωστής Παπαγιώργης: Τα βιβλία των άλλων 1, Έλληνες συγγραφείς», το 2020. 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 21 καλά βιβλία λογοτεχνίας που βγήκαν πρόσφατα

Επιλέξαμε 21 βιβλία ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Οι πρώτοι μήνες του 2024 έχουν φέρει πολλά και καλά βιβλία πεζογραφίας. Κι αν ο μέσος αναγνώστης βρίσκεται στην καλύτερη περίπτωση σε σύγχυση, στη χειρότερη σε άγχ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ