erasitexnis

Για τη νουβέλα του Jean Back «Ερασιτέχνης» (μτφρ. Μαριάννα Αβούρη, εκδ. Βακχικόν), που τιμήθηκε με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας. Φωτογραφία: Blue Bird © Pexels

Της Χριστίνας Μουκούλη

Χριστούγεννα του 1971. Ένας καθηγητής που «εκβιαστικά» πείθει τον μαθητή του να γράψει μια ιστορία κι ένας μαθητής που αποφασίζει να γράψει αντί να πάει με την παρέα του για μπίρες. Ο καθηγητής είναι ο Γκαστ Ρόλινγκερ. Υπαρκτό πρόσωπο. Παθιασμένος σκηνοθέτης, συγγραφέας και καθηγητής σε λύκειο. Ο μαθητής είναι βέβαια ο συγγραφέας, ο οποίος τελικά γοητεύεται από τη λογοτεχνία και μέχρι σήμερα εξακολουθεί να την υπηρετεί. Και μια ιστορία που ξεκινά να γράφεται το 1971, μπαίνει στο συρτάρι για πολλά χρόνια και ολοκληρώνεται το 2007.

Ο τίτλος της ιστορίας που γράφει ο μαθητής είναι Η οικία με τα επτά πατώματα και λαμβάνει χώρα στη Μαριόνα, μια φανταστική πόλη χτισμένη πάνω στον ποταμό Αύριο, όπου συμβαίνουν παράξενα πράγματα. Η πόλη βρίσκεται κάτω από έναν ισοβαρή στρόβιλο και αυτή η κλιματική ιδιαιτερότητα της επιτρέπει να έχει μόνο δύο εποχές: καλοκαίρι και χειμώνα. Στη φάση του περάσματος από τη μια εποχή στην άλλη, οι άνθρωποι γίνονται πολύ δεκτικοί σε νέες ιδέες, επικρατεί μια περίοδος ευθυμίας και ανεμελιάς. Σ’ αυτή την παράξενη πόλη γεννιέται ο Έργουιν, ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, ο οποίος ως παιδί βλέπει τον κόσμο από τις φωτεινές χαραμάδες ανάμεσα στις σανίδες της αποθήκης όπου τον κλειδώνει ο πατριός του. Παραμονές Χριστουγέννων και ο Έργουιν, μεγάλος πλέον, έχοντας προηγουμένως διαπράξει τον φόνο ενός κοριτσιού, επισκέπτεται την πολυκατοικία των επτά ορόφων, η οποία είναι σχεδόν εγκαταλελειμμένη, για να πουλήσει ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο. Εκεί συναντά κάποιους πολύ ιδιαίτερους ανθρώπους.

Μέσα από αυτή την πολυφωνική αφήγηση το τελικό αποτέλεσμα θα προκύψει από τη σύνδεση των επιμέρους τμημάτων και θα αποκαλυφθεί μπροστά μας ένα πολύ ενδιαφέρον ψηφιδωτό. Γλώσσα κοφτερή, σκληρή και ρεαλιστική, η γλώσσα των νέων, με όλη την ειλικρίνεια και τον αυθορμητισμό της.

Καταλυτική παρουσία στο βιβλίο, η Ρόζα. Είναι η κοπέλα με την οποία έχει σχέση τότε ο συγγραφέας και στην οποία αφηγείται την ιστορία που γράφει. Η Ρόζα, αυστηρός κριτής, έχει άποψη για το πώς πρέπει να επιλέγονται οι χαρακτήρες και διαφωνεί συχνά με τις επιλογές του συγγραφέα σε σχέση με τα πρόσωπα, τον αφηγηματικό χώρο και χρόνο, ή για την εξέλιξη της πλοκής. Η σχέση των δύο νέων βαδίζει παράλληλα με την εξέλιξη της ιστορίας. Δυναμική, ανεξάρτητη κι απελευθερωμένη, η Ρόζα παρακολουθεί την επικαιρότητα, έχει διαμορφωμένες απόψεις και προοδευτικές αντιλήψεις. Αποκαλεί τον συγγραφέα ερασιτέχνη, αποδίδοντάς του αυτό τον χαρακτηρισμό λόγω της ενασχόλησής του με τη φωτογραφία αλλά και λόγω της στάσης του απέναντι στη ζωή γενικότερα.

Jean Back
Ο Ζαν Μπακ γεννήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 1953 στο Λουξεμβούργο, στην Ντουντελάνζ, μια βιομηχανική πόλη στα σύνορα με τη Γαλλία. Εργάστηκε ως δημόσιος υπάλληλος, αρχικά στο Υπ. Εργασίας και στη συνέχεια στο Υπ. Πολιτισμού. Ήταν επικεφαλής του Εθνικού Οπτικοακουστικού Κέντρου στην Ντουντελάνζ. Διοργάνωσε την έκθεση ζωγραφικής «Τόποι και Πορτρέτα στις περιοχές των ανθρακωρυχείων» (1990). Στη λογοτεχνία εμφανίστηκε το 2003 με το μυθιστόρημα Wollekestol. Έκτοτε έγραψε δέκα βιβλία. Το 2010 τιμήθηκε για τον Ερασιτέχνη με το Ευρωπαϊκό Βραβείο Λογοτεχνίας.  

Η ιστορία συμπληρώνεται τμηματικά, πότε με τις προτάσεις του συγγραφέα και πότε με τις αντιπροτάσεις της Ρόζας. Μέσα από αυτή την πολυφωνική αφήγηση το τελικό αποτέλεσμα θα προκύψει από τη σύνδεση των επιμέρους τμημάτων και θα αποκαλυφθεί στον αναγνώστη ένα πολύ ενδιαφέρον ψηφιδωτό. Γλώσσα κοφτερή, σκληρή και ρεαλιστική, είναι η γλώσσα των νέων, με όλη την ειλικρίνεια και τον αυθορμητισμό της. Λόγος ευθύς και άμεσος που χαρακτηρίζεται από έντονη προφορικότητα. Παράλληλα έχουμε πολλές αναφορές σε στοιχεία της μυθολογίας της χώρας, γεγονός που έχει σαν αποτέλεσμα να εναλλάσσονται στην αφήγηση το πραγματικό με το φανταστικό στοιχείο.

Με τρόπο ουσιαστικό, αποτυπώνεται η κοινωνία της εποχής, και θίγονται πολλά και ενδιαφέροντα θέματα: Η ζωτική σημασία της γνώσης, η επιμονή σε έναν στόχο που απαιτεί κόπο και θέληση, η φαντασία ως απαραίτητη προϋπόθεση για την επιβίωση, ο τρόπος με τον οποίο βιώνει ο καθένας τον πόλεμο, η συνεργασία ως εγγύηση για την επίτευξη κοινών στόχων, η δύναμη της τηλεόρασης και η παραπλάνηση των ΜΜΕ, η εκμετάλλευση των γυναικών, οι διεκδικήσεις των νέων, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι μετανάστες, η υπερεκμετάλλευση της φύσης, αλλά κι επίσης πώς ένα λογοτεχνικό κείμενο μπορεί να μας μιλήσει για όλα αυτά. 

Η μετάφραση της Μαριάννας Αβούρη αποδίδει επαρκώς τον ιδιαίτερο τρόπο γραφής του συγγραφέα.

* Η ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΜΟΥΚΟΥΛΗ είναι εκπαιδευτικός.


back exΕρασιτέχνης
ΖΑΝ ΜΠΑΚ
Μτφρ. ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΑΒΟΥΡΗ
ΒΑΚΧΙΚΟΝ 2021
Σελ. 114, τιμή εκδότη €10,60


 


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Και ξαφνικά ο Έργουιν είδε με απίστευτο ζήλο αυτό που τα μάτια του δεν είχαν αντιληφθεί νωρίτερα: οι τοίχοι του διαμερίσματος αποτραβήχτηκαν, δίνοντας τη θέση τους σε μια πλατιά έκταση. Βλαστοί από καλάμια έστεκαν δίπλα σε ξεκοιλιασμένα κουφάρια αλόγων. Τα πιόνια του σκακιού γλιστρούσαν πάνω από τα καρό χωράφια, σάμπως τα κινούσε ένα αόρατο χέρι. Κάτω από τον ανέφελο ουρανό, το χωράφι εκτεινόταν όλο και μακρύτερα. Πετσέτες με την αστερόεσσα κυμάτιζαν πάνω από βιετναμέζικους ορυζώνες, ελικόπτερα έκαναν γύρους, ξερνώντας φωτιά και καπνό, ψεκάζοντας τη ζούγκλα με Πορτοκαλί Παράγοντα. Χριστουγεννιάτικες φάτνες γυάλιζαν στο λαμπερό φως της ημέρας και τα λαμπιόνια στα κεφάλια των αλόγων ανέδιδαν μια μυρωδιά λαδιού και βενζίνης. Παλιά λάστιχα βρίσκονταν δίπλα στους πασσάλους που ήταν καρφωμένα γουρούνια που έσκουζαν».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

«Το χρυσό σημειωματάριο» της Ντόρις Λέσινγκ – Αλήθειες βαθιές κι επώδυνες, ενεργές και σήμερα

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα της νομπελίστριας Ντόρις Λέσινγκ [Doris Lessing] «Το χρυσό σημειωματάριο» (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 

Γράφει ο Κ.Β. Κατσουλάρης

Είναι δύσκολο να μιλήσεις για την Ντόρις Λέσινγκ χω...

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

«Συνάντηση» της Νατάσα Μπράουν (κριτική) – «Αφομοιώσου, αφομοιώσου… διαλύσου μέσα στο χωνευτήρι»

Για το μυθιστόρημα της Νατάσα Μπράουν [Natasha Brown] «Συνάντηση» (μτφρ. Βαγγέλης Τσίρμπας, εκδ. Gutenberg). Kεντρική εικόνα: Η Teyonah Parris από τη σειρά «Mad Men». 

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη 

«Δεν υπάρχει επιτ...

«Περί ανθρώπων» της Γιούλι Τσε (κριτική) – Κόντρα στις βεβαιότητες και τα στερεότυπα

«Περί ανθρώπων» της Γιούλι Τσε (κριτική) – Κόντρα στις βεβαιότητες και τα στερεότυπα

Για το μυθιστόρημα της Γιούλι Τσε [Juli Zeh] «Περί ανθρώπων» (μτφρ. Απόστολος Στραγαλινός, εκδ. Μεταίχμιο). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Her».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Βεβαιότητες… Ποτέ δεν βρίσκονταν σε έλ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Πέθανε ο Βασίλης Βασιλικός (1934-2023) − Τα βιβλία του, η ζωή του

Πέθανε ο Βασίλης Βασιλικός (1934-2023) − Τα βιβλία του, η ζωή του

Πέθανε ο βραβευμένος Έλληνας συγγραφέας, Βασίλης Βασιλικός, σε ηλικία 89 ετών.

Επιμέλεια: Book Press

Πέθανε σήμερα ο Βασίλης Βασιλικός, ο οποίος γεννήθηκε στη Θάσο στις 18 Νοεμβρίου 1934, ήταν όμως δημότης Καβάλας.

...

«Η επερχόμενη αταξία» του Κώστα Στούπα (παρουσίαση)

«Η επερχόμενη αταξία» του Κώστα Στούπα (παρουσίαση)

Παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Στούπα «Η επερχόμενη αταξία – Οι πέντε παγίδες που απειλούν τις δημοκρατίες και την ευημερία της Δύσης» (εκδ. Επίκεντρο) την Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου, στις 7:00 μ.μ, στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθήνας.

Επιμέλεια: Book Press

...
«Οδύσσεια» στη Στέγη – με πλήκτρα, φωνές και μουσικό πριόνι

«Οδύσσεια» στη Στέγη – με πλήκτρα, φωνές και μουσικό πριόνι

H «Νέκυια» του Γιάννη Αγγελάκα & του Χρήστου Παπαδόπουλου με πλήκτρα, φωνές και μουσικό πριόνι από τις 21 Δεκεμβρίου μέχρι και τις 28 Ιανουαρίου στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης.

Επιμέλεια: Book Press

«Ονειρεύτηκα μια υποβλητική αφήγηση της Οδύσ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...
13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

13 σημαντικοί σκηνοθέτες του κινηματογράφου που έγραψαν λογοτεχνία

Αρκετοί σκηνοθέτες ασχολήθηκαν κάποια στιγμή στη ζωή τους με τη συγγραφή μυθοπλασίας και σε αυτό το άρθρο ξεχωρίσαμε δεκατρείς από αυτούς, που έχουν εκδώσει ερεθιστικά μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων που κυκλοφορούν στη γλώσσα μας. Στην κεντρική φωτογραφία, ο Πιέρ Πάολο Παζολίνι [Pier Paolo Pasolini].

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ