capitaine kentriki

Για το μυθιστόρημα του Adrien Bosc «Καπιτέν» (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, εκδ. Στερέωμα). Κεντρική φωτογραφία: Επιβάτες στο κατάστρωμα του πλοίου "Capitaine-Paul-Lemerle" τον Μάρτιο του 1941, @USHMM.

Της Τέσυς Μπάιλα

Ενώ ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος μαίνεται, το «Capitaine-Paul-Lemerle» ξεκινάει από τη Μασσαλία, στις 24 Μαρτίου του 1941, με προορισμό τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Λατινική Αμερική και με πρώτη στάση στη Μαρτινίκα. Ένας αριθμός ετερόκλητων επιβατών έχει επιβιβαστεί με προορισμό μια διαφορετική ζωή στον νέο τόπο. Άνθρωποι που βρίσκονται υπό διωγμόν, όπως οι Εβραίοι που προσπαθούν να διαφύγουν, Γερμανοί κομμουνιστές, Ισπανοί που τάχθηκαν και πολέμησαν εναντίον του Φράνκο, προσωπικότητες που προσπαθούν να ξεφύγουν από τους διώκτες τους και από μια πορεία ζωής που οφείλουν να αντιπαλέψουν για να επιβιώσουν.

Ανάμεσά τους βρίσκονται επιχειρηματίες με αδιαφανείς επιχειρήσεις αλλά και ένας αριθμός λόγιων ανθρώπων που εγκαταλείπουν τη Γαλλία· ο Κλωντ Λεβί-Στρως, ο Αντρέ Μπρετόν, ο Βιφρέντο Λαμ, ο Βικτόρ Σερζ, η Άννα Ζέγκερς, ένας διάσημος Κουβανός ζωγράφος αλλά και άλλοι. Άνθρωποι που προχώρησαν τη σκέψη της ανθρωπότητας με τους στοχασμούς τους και το έργο τους, αναζητούν τη διαφυγή από τον πόλεμο και μάχονται για την προάσπιση της ελευθερίας τους, τόσο της προσωπικής όσο και αυτής της έκφρασης που κινδυνεύουν να χάσουν. Επιβιβάζονται στο πλοίο θέλοντας να ξεφύγουν από τον ναζισμό και ευελπιστούν στον νέο τόπο όπου θα φτάσουν να καταφέρουν να διατηρήσουν την ελευθερία και την αξιοπρέπειά τους.

Η συνύπαρξη τόσων ημερών δοκιμάζει τις σχέσεις τους και παρόλο που μοιράζονται καλές και γιορτινές στιγμές, παρόλο που δημιουργούνται φιλίες με χαρακτηριστικό την αντοχή στον χρόνο, η αμφιβολία διατρυπά τη σκέψη τους και καθορίζει τα συναισθήματά τους.

Κάποιοι δεν θα καταφέρουν να επιβιβαστούν αλλά και όσοι τα καταφέρουν έχουν να αντιμετωπίσουν ένα ταξίδι μακρύ και δύσκολο. Ένα ταξίδι το οποίο απαιτεί έναν ολόκληρο μήνα υπερατλαντικού διάπλου. Σε αυτόν τον μήνα οι επιβάτες του πλοίου, άνθρωποι όλων των κοινωνικών στρωμάτων και πνευματικών επιπέδων, θα έχουν την ευκαιρία να γνωριστούν αλλά και να βιώσουν μια κοινή, δύσκολη, καθημερινότητα. Ο εγκλεισμός τους πάνω σε ένα πλοίο, η αβεβαιότητα των γεγονότων, η ανησυχία για την προοπτική του μέλλοντος, η πολιτισμική τους διαφορετικότητα, τα προσωπικά τους πιστεύω αλλά και η ώσμωση που συντελείται από τη μείξη απαρέγκλιτων προσωπικοτήτων δημιουργούν μικροαψιμαχίες, αντιπαλότητες και υποψίες ανάμεσά τους. Η συνύπαρξη τόσων ημερών δοκιμάζει τις σχέσεις τους και παρόλο που μοιράζονται καλές και γιορτινές στιγμές, παρόλο που δημιουργούνται φιλίες που θα αντέξουν στο χρόνο, η αμφιβολία διατρυπά τη σκέψη τους και καθορίζει τα συναισθήματά τους.

bosc ex

Ωστόσο, ο συγγραφέας δεν καταγράφει απλώς μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Ζωντανεύει μια ιστορική στιγμή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, θέλοντας να καταδείξει τις αναλογίες με τη σημερινή εποχή. Πόλεμοι, γενοκτονίες, θαλάσσιες διαφυγές, όλα συμβαίνουν και σήμερα και μαζί με τα τραυματικά αυτά γεγονότα, κυριαρχεί η αίσθηση πως ο κόσμος, εντέλει, δεν άλλαξε. Οι πρόσφυγες κάθε εποχής έχουν τα ίδια κίνητρα για τη φυγή τους. Τις ίδιες προσδοκίες. Τον ίδιο φόβο συμμερίζονται. Την ίδια αντιμετώπιση αποδέχονται. Όταν φτάσουν στη Μαρτινίκα οι ήρωες του βιβλίου δεν θα τύχουν ενός καλωσορίσματος. Θα αντιμετωπιστούν σαν κρατούμενοι στερούμενοι δικαιωμάτων, ενώ ο ρόλος ανθρώπων που προσπαθούν να βγάλουν λεφτά γίνεται εύκολα αντιληπτός και συγκρινόμενος με όσα συμβαίνουν στις μέρες μας, μια διαπίστωση που προκαλεί θλίψη.

Πρωταγωνιστική φιγούρα ανάμεσα στους χαρακτήρες αυτού του βιβλίου είναι, αναμφίβολα, ο Αντρέ Μπρετόν, η παρουσία του οποίου έχει ιδιαίτερη σημασία. Η υφή της αφήγησης, οι νοηματικές έννοιες, οι ιδέες και οι στοχασμοί, αλλά και οι πληροφορίες για την τέχνη και τη γαλλική διανόηση, τον υπερρεαλισμό και την αισθητική του αξία χρήζουν ιδιαίτερης μνείας και ασφαλώς ιδιαίτερης αναγνωστικής προσοχής.

Το Καπιτέν Είναι ένα βιβλίο προσωπικής αναζήτησης. Μια ναυτική περιπέτεια μιας άλλης εποχής που στοχεύει στην ανάδειξη μιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου, όταν οι ζωές των ανθρώπων στριμώχνονταν σε μια τραγική συγκυρία και η ιστορική αναγκαιότητα καθόριζε τη μοίρα τους αλλά και τις μεταξύ τους σχέσεις.

Τη μετάφραση υπογράφει ο Ανδρέας Παππάς, ο οποίος χαρίζει ένα ελληνικό κείμενο που ρέει απρόσκοπτα και με ακρίβεια, μεταφέροντας παράλληλα την ατμόσφαιρα ενός καλογραμμένου πρωτότυπου κειμένου.

* Η ΤΕΣΥ ΜΠΑΪΛΑ είναι συγγραφέας. Τελευταίο της βιβλίο, το μυθιστόρημα «Τις νυχτες έπαιζε με τις σκιές» (εκδ. Ψυχογιός).


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Από τις πέντε και μισή τα ξημερώματα ο ήλιος πυρπολούσε το κατάστρωμα. Έκανε φριχτή ζέστη, βαριά, έκαιγε ο μουσαμάς, σε σημείο που το υπόστεγο θύμιζε κλίβανο. Έτσι, με το που έφεγγε η πρώτη αχτίδα του ήλιου, οι επιβάτες ξυπνούσαν και περιδιάβαιναν στη γέφυρα σαν φαντάσματα, βλοσυροί, με το βλέμμα χαμένο κάπου μακριά, σε αναζήτηση στεριάς. Στην πλώρη του πλοίου, τους είδαν συγκεντρωμένους, ξημερώματα, να χαριεντίζονται, τον Αντρέ Μπρετόν, τον Κλωντ Λεβι-Στρως, τον Βίκτορ Σερζ. Σαν αυτούς τους ταξιδιώτες που, πολύ μετά τον απόπλου, παρακολουθούν ένα σταθερό σημάδι στα ανοιχτά και μετρούν την πρόοδο του ταξιδιού, κάνουν υπομονή, αναζητούν τη στεριά».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Μητρικό γάλα» της Νόρα Ίκστενα (κριτική) – Μητέρα και κόρη σε καθεστώς ανελευθερίας

«Μητρικό γάλα» της Νόρα Ίκστενα (κριτική) – Μητέρα και κόρη σε καθεστώς ανελευθερίας

Για το μυθιστόρημα της Νόρα Ίκστενα [Nora Ikstena] «Μητρικό γάλα» (μτφρ. Μαριάννα Αβούρη, εκδ. Βακχικόν). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία «Soviet Milk» (2023). 

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Ζωή μ...

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

«Ξανθές ρίζες» της Μπέρναρντιν Εβαρίστο (κριτική) – Μια συναρπαστική αντιστροφή της αποικιοκρατικής Ιστορίας

Για το βιβλίο της Μπέρναρντιν Εβαρίστο [Bernardine Evaristo] «Ξανθές ρίζες» (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: η συγγραφέας Μπέρναρντιν Εβαρίστο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Οι Ξανθές ρίζες της β...

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

«Πάγος» της Άννα Καβάν (κριτική) – Ανώνυμοι ήρωες σε ανώνυμους τόπους

Για το μυθιστόρημα της Άννα Καβάν [Anna Kavan] «Πάγος» (μτφρ. Λευτέρης Καλοσπύρος, εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: Η Anna Kavan από τον Walker Evans © Metropolitan Museum of Art.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Ήλια Μπούρα: «Ό,τι ειπώνεται έχει ήδη ειπωθεί και θα ξαναειπωθεί με τις ίδιες ή διαφορετικές λέξεις»

Η Ήλια Μπούρα μας συστήθηκε πρόσφατα με την ποιητική της συλλογή «Εύκρατη ζώνη», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Καστανιώτη. «Ένας νέος ποιητής δεν φέρνει τίποτα καινούργιο εκτός από τη βιωματική χρήση των λέξεων που υπάρχουν στη γλώσσα μας τόσες χιλιάδες χρόνια», σημειώνει, μεταξύ άλλων.

...
«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

«Mαρία Skłodowska Κιουρί» του Θέμη Μουμουλίδη, στο Σύγχρονο Θέατρο (κριτική)

Η παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη. Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

H παράσταση «Mαρία Skłodowska Κιουρί» που ανεβάζει στο Σύγχρονο Θέατ...

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες ξεπέρασε τον Θερβάντες

Σύμφωνα με έρευνα, ο Γκαμπριέλ Γκαρσία Μάρκες [Gabriel García Márquez} είναι ο πιο μεταφρασμένος συγγραφέας ισπανόφωνης λογοτεχνίας των τελευταίων είκοσι ετών, εκθρονίζοντας από την πρώτη θέση τον Θερβάντες [Miguel de Cervantes], δημιουργό του «Δον Κιχώτη».

Επιμέλεια: Boo...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ