capitaine kentriki

Για το μυθιστόρημα του Adrien Bosc «Καπιτέν» (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, εκδ. Στερέωμα). Κεντρική φωτογραφία: Επιβάτες στο κατάστρωμα του πλοίου "Capitaine-Paul-Lemerle" τον Μάρτιο του 1941, @USHMM.

Της Τέσυς Μπάιλα

Ενώ ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος μαίνεται, το «Capitaine-Paul-Lemerle» ξεκινάει από τη Μασσαλία, στις 24 Μαρτίου του 1941, με προορισμό τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Λατινική Αμερική και με πρώτη στάση στη Μαρτινίκα. Ένας αριθμός ετερόκλητων επιβατών έχει επιβιβαστεί με προορισμό μια διαφορετική ζωή στον νέο τόπο. Άνθρωποι που βρίσκονται υπό διωγμόν, όπως οι Εβραίοι που προσπαθούν να διαφύγουν, Γερμανοί κομμουνιστές, Ισπανοί που τάχθηκαν και πολέμησαν εναντίον του Φράνκο, προσωπικότητες που προσπαθούν να ξεφύγουν από τους διώκτες τους και από μια πορεία ζωής που οφείλουν να αντιπαλέψουν για να επιβιώσουν.

Ανάμεσά τους βρίσκονται επιχειρηματίες με αδιαφανείς επιχειρήσεις αλλά και ένας αριθμός λόγιων ανθρώπων που εγκαταλείπουν τη Γαλλία· ο Κλωντ Λεβί-Στρως, ο Αντρέ Μπρετόν, ο Βιφρέντο Λαμ, ο Βικτόρ Σερζ, η Άννα Ζέγκερς, ένας διάσημος Κουβανός ζωγράφος αλλά και άλλοι. Άνθρωποι που προχώρησαν τη σκέψη της ανθρωπότητας με τους στοχασμούς τους και το έργο τους, αναζητούν τη διαφυγή από τον πόλεμο και μάχονται για την προάσπιση της ελευθερίας τους, τόσο της προσωπικής όσο και αυτής της έκφρασης που κινδυνεύουν να χάσουν. Επιβιβάζονται στο πλοίο θέλοντας να ξεφύγουν από τον ναζισμό και ευελπιστούν στον νέο τόπο όπου θα φτάσουν να καταφέρουν να διατηρήσουν την ελευθερία και την αξιοπρέπειά τους.

Η συνύπαρξη τόσων ημερών δοκιμάζει τις σχέσεις τους και παρόλο που μοιράζονται καλές και γιορτινές στιγμές, παρόλο που δημιουργούνται φιλίες με χαρακτηριστικό την αντοχή στον χρόνο, η αμφιβολία διατρυπά τη σκέψη τους και καθορίζει τα συναισθήματά τους.

Κάποιοι δεν θα καταφέρουν να επιβιβαστούν αλλά και όσοι τα καταφέρουν έχουν να αντιμετωπίσουν ένα ταξίδι μακρύ και δύσκολο. Ένα ταξίδι το οποίο απαιτεί έναν ολόκληρο μήνα υπερατλαντικού διάπλου. Σε αυτόν τον μήνα οι επιβάτες του πλοίου, άνθρωποι όλων των κοινωνικών στρωμάτων και πνευματικών επιπέδων, θα έχουν την ευκαιρία να γνωριστούν αλλά και να βιώσουν μια κοινή, δύσκολη, καθημερινότητα. Ο εγκλεισμός τους πάνω σε ένα πλοίο, η αβεβαιότητα των γεγονότων, η ανησυχία για την προοπτική του μέλλοντος, η πολιτισμική τους διαφορετικότητα, τα προσωπικά τους πιστεύω αλλά και η ώσμωση που συντελείται από τη μείξη απαρέγκλιτων προσωπικοτήτων δημιουργούν μικροαψιμαχίες, αντιπαλότητες και υποψίες ανάμεσά τους. Η συνύπαρξη τόσων ημερών δοκιμάζει τις σχέσεις τους και παρόλο που μοιράζονται καλές και γιορτινές στιγμές, παρόλο που δημιουργούνται φιλίες που θα αντέξουν στο χρόνο, η αμφιβολία διατρυπά τη σκέψη τους και καθορίζει τα συναισθήματά τους.

bosc ex

Ωστόσο, ο συγγραφέας δεν καταγράφει απλώς μια συγκεκριμένη ιστορική στιγμή. Ζωντανεύει μια ιστορική στιγμή του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, θέλοντας να καταδείξει τις αναλογίες με τη σημερινή εποχή. Πόλεμοι, γενοκτονίες, θαλάσσιες διαφυγές, όλα συμβαίνουν και σήμερα και μαζί με τα τραυματικά αυτά γεγονότα, κυριαρχεί η αίσθηση πως ο κόσμος, εντέλει, δεν άλλαξε. Οι πρόσφυγες κάθε εποχής έχουν τα ίδια κίνητρα για τη φυγή τους. Τις ίδιες προσδοκίες. Τον ίδιο φόβο συμμερίζονται. Την ίδια αντιμετώπιση αποδέχονται. Όταν φτάσουν στη Μαρτινίκα οι ήρωες του βιβλίου δεν θα τύχουν ενός καλωσορίσματος. Θα αντιμετωπιστούν σαν κρατούμενοι στερούμενοι δικαιωμάτων, ενώ ο ρόλος ανθρώπων που προσπαθούν να βγάλουν λεφτά γίνεται εύκολα αντιληπτός και συγκρινόμενος με όσα συμβαίνουν στις μέρες μας, μια διαπίστωση που προκαλεί θλίψη.

Πρωταγωνιστική φιγούρα ανάμεσα στους χαρακτήρες αυτού του βιβλίου είναι, αναμφίβολα, ο Αντρέ Μπρετόν, η παρουσία του οποίου έχει ιδιαίτερη σημασία. Η υφή της αφήγησης, οι νοηματικές έννοιες, οι ιδέες και οι στοχασμοί, αλλά και οι πληροφορίες για την τέχνη και τη γαλλική διανόηση, τον υπερρεαλισμό και την αισθητική του αξία χρήζουν ιδιαίτερης μνείας και ασφαλώς ιδιαίτερης αναγνωστικής προσοχής.

Το Καπιτέν Είναι ένα βιβλίο προσωπικής αναζήτησης. Μια ναυτική περιπέτεια μιας άλλης εποχής που στοχεύει στην ανάδειξη μιας συγκεκριμένης ιστορικής περιόδου, όταν οι ζωές των ανθρώπων στριμώχνονταν σε μια τραγική συγκυρία και η ιστορική αναγκαιότητα καθόριζε τη μοίρα τους αλλά και τις μεταξύ τους σχέσεις.

Τη μετάφραση υπογράφει ο Ανδρέας Παππάς, ο οποίος χαρίζει ένα ελληνικό κείμενο που ρέει απρόσκοπτα και με ακρίβεια, μεταφέροντας παράλληλα την ατμόσφαιρα ενός καλογραμμένου πρωτότυπου κειμένου.

* Η ΤΕΣΥ ΜΠΑΪΛΑ είναι συγγραφέας. Τελευταίο της βιβλίο, το μυθιστόρημα «Τις νυχτες έπαιζε με τις σκιές» (εκδ. Ψυχογιός).


Απόσπασμα από το βιβλίο

«Από τις πέντε και μισή τα ξημερώματα ο ήλιος πυρπολούσε το κατάστρωμα. Έκανε φριχτή ζέστη, βαριά, έκαιγε ο μουσαμάς, σε σημείο που το υπόστεγο θύμιζε κλίβανο. Έτσι, με το που έφεγγε η πρώτη αχτίδα του ήλιου, οι επιβάτες ξυπνούσαν και περιδιάβαιναν στη γέφυρα σαν φαντάσματα, βλοσυροί, με το βλέμμα χαμένο κάπου μακριά, σε αναζήτηση στεριάς. Στην πλώρη του πλοίου, τους είδαν συγκεντρωμένους, ξημερώματα, να χαριεντίζονται, τον Αντρέ Μπρετόν, τον Κλωντ Λεβι-Στρως, τον Βίκτορ Σερζ. Σαν αυτούς τους ταξιδιώτες που, πολύ μετά τον απόπλου, παρακολουθούν ένα σταθερό σημάδι στα ανοιχτά και μετρούν την πρόοδο του ταξιδιού, κάνουν υπομονή, αναζητούν τη στεριά».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

«Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» της Ζόρα Νιλ Χέρστον (κριτική) – Ένα «τραγουδιστό» μυθιστόρημα για την ιστορία της μαύρης κοινότητας

Για το μυθιστόρημα της Ζόρα Νιλ Χέρστον [Zora Neale Hurston] «Τα μάτια τους κοιτούσαν τον θεό» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Αίολος). Κεντρική εικόνα: © Jessica Felicio (Unsplash).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Εμφα...

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

«Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» του Γκύντερ Γκρας (κριτική) – Ο ναζισμός και ο νάνος

Για το μυθιστόρημα του Γκύντερ Γκρας [Günter Grass 1927-2015] «Το τενεκεδένιο ταμπούρλο» [μτφρ. Τούλα Σιέτη, εκδ. Πατάκη].

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Οι «κακές» γλώσσες λένε ότι ο Γερμανός συγγραφέας πήρε το Βραβείο Νόμπελ το 1999 μόνο και μ...

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

«Β.» του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (κριτική) – Η προέλευση του κακού

Για το μυθιστόρημα του Στηβ Σεμ-Σάντμπεργκ (Steve Sem-Sandberg) «Β.» (μτφρ. Γιώργος Μαθόπουλος, εκδ. Αλεξάνδρεια). Στην κεντρική εικόνα, σκηνή από τη βασισμένη στο θεατρικό έργο του Γκέοργκ Μπύχνερ ταινία «Woyzeck» (1979).

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τίλντα Σουίντον, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Πάτι Σμιθ & Λένα Πλάτωνος, μεταξύ πολλών άλλων, στο φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Τίλντα Σουίντον, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Πάτι Σμιθ & Λένα Πλάτωνος, μεταξύ πολλών άλλων, στο φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Τίλντα Σουίντον, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Πάτι Σμιθ & Λένα Πλάτωνος, μεταξύ πολλών άλλων, κοσμούν το φετινό, πλουσιότατο και άκρως ερεθιστικό, πρόγραμμα της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. «Και τώρα, τι κάνουμε; Δεν περιμένουμε. Ούτε συνεχίζουμε αμέριμνοι. Μιλάμε και φωνάζουμε για τις πληγές, που πρέπει να τις νιώ...

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

Για την επανακυκλοφορία του βιβλίου της Γεωργίας Τάτση «Χορός στα ποτήρια» (εκδ. Βακχικόν, δύο νουβέλες). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Θίασος» (1974-’75) 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Iεροτελεστικός από τη...

Διαβάζοντας με τον Γιώργο Τζαβάρα

Διαβάζοντας με τον Γιώργο Τζαβάρα

Πρόσωπα από το χώρο των τεχνών, των ιδεών και του πολιτισμού, αποκαλύπτουν τον δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση. Σήμερα, ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Γιώργος Τζαβάρας.

Eπιμέλεια: Book Press

Ποιο βι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ