Για την ποιητική συλλογή της Σάντις Βασιλείου «28 μέρες κάτω από τη γη» (εκδ. Θράκα).

Του Γιώργου Κ. Ψάλτη

Για την επιλογή ποιημάτων των Έντιθ Έντεγκραντ, Κάριν Μπόγιε, Τούμας Γέστα Τρανστρέμερ και Γιλά Μοσσάεντ από τη μεταφράστρια Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη στη συλλογή «Δέρμα από πεταλούδες» (μτφρ. Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, εκδ. Intellectum).

Της Ασημίνας Ξηρογιάννη

Για την ποιητική συλλογή του Γιάννη Τζανετάκη «Θαμπή πατίνα» (εκδ. Πόλις).

Του Κωνσταντίνου Κωστέα

Ο ποιητής, παραλληλίζοντας την καταλυτική, μη αναστρέψιμη επίδραση που ασκεί ο καλπασμός του χρόνου στα «βιαστικά κι άπειρα όντα της στιγμής» με την οξείδωση των χημικών αντικειμένων, χρησιμοποιεί ως τίτλο της καλαίσθητης ένατης συλλογής ποιημάτων του τη συνεκφορά Θαμπή Πατίνα. Εστιάζοντας στη φράση αυτή καθ΄ αυτή (η Μαρία Στασινοπούλου σημείωσε τον πλεοναστικό χαρακτήρα του επιθετικού προσδιορισμού) συμπεραίνουμε ότι η αναπόφευκτη σωματική διάβρωση ασκεί αφόρητη ψυχική πίεση στο ποιητικό υποκείμενο. Θα μπορούσαμε κάλλιστα να σταθούμε στην ευρεία διακειμενικότητα που συνέχει την ποιητική του Τζανετάκη, καθώς στις σελίδες της Θαμπής Πατίνας υπολανθάνει ο ελεγειακός Μίμνερμος και το προσωπείο του Ιάσωνος Κλεάνδρου, το οποίο επινοεί ο Καβάφης αισθανόμενος τις φρικτές πληγές του γήρατος. Επηρεασμένος από τα διδάγματα του Μεγάλου Αλεξανδρινού ο ποιητής αναζητεί «δοκιμές νάρκης του άλγους» μετουσιώνοντας την πλημμυρίδα των αναμνήσεων που τον κατακλύζουν σε λιτό, δίχως περιττά φτιασίδια, αλλά μεστό και επιμελημένο ποιητικό λόγο.

Με αφορμή ποιήματα των Κάρλος Εδμούντο ντε Όρυ (εκδ. Ιριδανός), Μιγέλ Λαμπορδέτα (ειδ. Κουκούτσι), Ολιβέριο Χιρόντο (εκδ. Gutenberg).

Του Γιάννη Λειβαδά

Ο Κώστας Βραχνός με τις μεταφραστικές του εργασίες που αφορούσαν τον Κάρλος Εδμούντο ντε Όρυ, τον Μιγέλ Λαμπορδέτα και πολύ πρόσφατα τον Ολιβέριο Χιρόντο, δεν εμπίπτει απλώς στις αξιοσημείωτες εμφανίσεις μεταφραστών με εκλεκτό οίστρο και υψηλές δυνατότητες, μα συγκαταλέγεται αναπόφευκτα στους ανθρώπους εκείνους οι οποίοι όντας γνήσιοι ρέκτες μιας παθιασμένης ποιητικής εντρύφησης αποκαλύπτουν στο ελληνικό αναγνωστικό κοινό πολύ ιδιαίτερες και καινοτόμες εκφάνσεις της ισπανόφωνης ποίησης.

Για το βιβλίο της Άλις Όσβαλντ «Μνημείο Πεσόντων» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά, εκδ. Μελάνι).

Του Θωμά Συμεωνίδη

Ότι η ιστορία είναι ένας χώρος και ότι υπάρχουν πολλαπλές διαδρομές και διαφορετικές οπτικές μέσα σε αυτόν δεν είναι απαραίτητα κάτι το προφανές, σίγουρα όμως δεν είναι και κάτι το παράδοξο. Το ίδιο ισχύει και για τον μύθο και για το έπος – συμμετέχουν στη ίδια λογική που θέλει να υπάρχει μια οικονομία στην αναπαράσταση της βίας και της απώλειας, μία συγκεκριμένη αφαίρεση η οποία εξυπηρετεί έναν ηθικό κανόνα μακράς πνοής βασισμένο σε περιγράμματα του καλού και του κακού συνδεμένα σε μια διπλή, ταυτόχρονη κίνηση ηρωοποιήσης-απαξίωσης.

Για την ποιητική συλλογή του Βαγγέλη Δημητριάδη «Κυπαρίσσια» (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Γιώργου Βέη

Για την ποιητική συλλογή του Νίκου Κυριακίδη «Χρόνος – Τραγούδι για πουλιά» (εκδ. Σαιξπηρικόν).

Της Κούλας Αδαλόγλου

Μια πρώτη γεύση από τη νέα συλλογή του Νίκου Κυριακίδη: το αβάσταχτο σήμερα, ο ήλιος που έρχεται και φεύγει (χρόνος που περνάει) και μια υγρασία κρεμασμένη πάνω από τις ζωές των ανθρώπων, χαμηλή και κίτρινη, να τους πιέζει. Το κίτρινο χρώμα εμφανίζεται από την πρώτη σελίδα του βιβλίου. Αλλά δεν είναι ένα κίτρινο δυνατό και αισιόδοξο, είναι κίτρινο άτονο ή ομιχλώδες.

Για την ποιητική συλλογή του Θάνου Πανταζή «Εν μέσω ψιθύρων» (εκδ. ΑΩ).

Του Γιώργου Ρούσκα

Τον τελευταίο καιρό, η δουλειά που γίνεται στις έντυπες εκδόσεις βιβλίων είναι τόσο καλή που υπάρχουν περιπτώσεις οι οποίες σε κάνουν να αναρωτιέσαι αν τελικά το εξώφυλλο είναι αυτό που «κλέβει την παράσταση», αποτελώντας σε κάθε περίπτωση μια πρόκληση για να δεις αν η ποιότητα του περιεχομένου στέκεται τουλάχιστον στο ίδιο ύψος με αυτήν του «περιτυλίγματος». Στη συγκεκριμένη περίπτωση ήρθα αντιμέτωπος με ένα εξώφυλλο μινιμαλιστικό, που διαχέει τη δύναμή του ακριβώς μέσα από την απλότητά του, μένοντας ανοιχτό σε ερμηνείες, ακριβώς όπως και η ίδια η ποίηση. Απαρτίζεται από δύο συμμετρικά –εκατέρωθεν μιας ευθείας– τοποθετημένες τελείες.

Για την ποιητική συλλογή της Μαρίας Πατακιά «Ζυγός ψυχοστασίας» (εκδ. Μελάνι).

Του Χρήστου Αρμάντο Γκέζου

Κλέβω στο ζύγι / Στα κρυφά, με ζαβολιά / προσθέτω λέξεις / μη βαρύνει η σιωπή / στον ζυγό ψυχοστασίας. Αυτό είναι το πρώτο ποίημα του δεύτερου βιβλίου της Μαρίας Πατακιά και διαβάζοντάς το μπορούμε να πούμε πως φανερώνεται εξαρχής μια διττή μέριμνα της ποιήτριας: πρώτον, να μας δηλώσει τη σημασία που έχει για αυτήν η σιωπή, η οποία επανέρχεται ρητά και συχνά στο βιβλίο ως μοτίβο. Η ποιήτρια φαίνεται να προσπαθεί μανιωδώς να την εξοβελίσει από τον κόσμο της, πετροβολώντας την με λέξεις, χωρίς όμως να λείπουν οι στιγμές όπου η σιωπή φαίνεται να είναι μια πολύτιμη κι επίζηλη συνθήκη. Ενδεικτικά: ταξιδεύω ανάμεσα / σε ήχους και χρώματα, / εγώ, μια άγνωστη λέξη / με έλξη απ' τη σιωπή. Λέω ν' ακονίσω τη σιωπή / για να σφαχτούν οι λέξεις / να ανακτήσει η νύχτα / τη λευκότητά της / να λάμψει η διάρκεια. Γλιστράει το νόημα / κατά μήκος των λέξεων / κι αποκαλύπτει γύμνια ιδεών / και τη δύναμη των έξεων.

Για το βιβλίο της Μάνιας Μεζίτη «η μαύρη ανάμεσα» (εκδ. Κύμα).

Της Ειρήνης Μαργαρίτη

Μαύρα μάτια, μαύρο πρόβατο, μαύρη αλήθεια, μαύρη μαυρίλα πλάκωσε, μαύρα μεσάνυχτα, μαύρη η ώρα κι η στιγμή, μαύρη πέτρα, μαύρα κατάστιχα, μαύρο χρήμα, μαύρη τρύπα, μαύρη κι η Μάνια Μεζίτη ανάμεσα σε τόσες συνεκφορές που συναντάμε στην ελληνική γλώσσα με αρνητικό συνήθως πρόσημο. Ένας τολμηρός τίτλος για μια εξίσου τολμηρή ποιητική συλλογή που αποτελείται από σαράντα τέσσερα μικρά σε έκταση ποιήματα και χωρίζεται σε τέσσερις ενότητες. Η ποιήτρια, μια θεά της δικής της μικρής γης, συνθέτει με τη συλλογή αυτή κάτι που θα ονόμαζα φανταστική μικρο-αυτοβιογραφία με λέξεις «που εφαρμόζουν σωστά, με λέξεις που δεν επιτρέπουν να στραβώσει η ραφή αλλά κεντράρουν ακριβώς στο πίσω μέρος της γάμπας».

Για την ποιητική συλλογή της Ιφιγένειας Ντούμη «Love Μe Τender» (εκδ. Σαιξπηρικόν).

Του Θοδωρή Τσαπακίδη

Do not go gentle into that good night […] Όταν το εγγόνι […] τον αποκάλεσε γελώντας «ηλικιωμένο», έφαγε ένα χαστούκι […] («Ο παππούς») Στίχοι του Yeats, της Dickinson, του Cummings και άλλων παρατίθενται εδώ και εκεί. Η Ντούμη μιλάει με τους ποιητές· άλλοτε συμφωνεί μαζί τους, άλλοτε διαφωνεί – συχνά με ανήλικο θράσος. Love Me Tender τιτλοφορεί τη συλλογή της και είναι τόσο ισχυρό αυτό που η παράκληση ηχεί ως επίκληση, και το επίθετο ως ουσιαστικό (ο κηδεμόνας, ο φροντιστής) ή και όνομα, παρατσούκλι, ο Tender…

Για την ποιητική συλλογή του Αργύρη Παλούκα «Άνθρωποι που γελάνε» (εκδ. Κριτική).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Το περιεχόμενο του εσωτερικού ανθρώπου σε αντιδιαστολή προς το κοινωνικό προσωπείο του, και περαιτέρω: Η αντίδραση του εσωτερικού ανθρώπου, με όχημα τον σαρκασμό, το στοιχείο του απροσδόκητου, την παραβίαση της κοινής λογικής, απέναντι στη λεγόμενη αντικειμενική πραγματικότητα, όπως αυτή αντιστοιχεί στον διάλογο ανάμεσα στις συνθήκες του βίου και στο γενικό φαινόμενο του θανάτου. Με αυτά τα δεδομένα οδηγούμαστε εκ προοιμίου και στην πρόσληψη του τίτλου της ποιητικής συλλογής Άνθρωποι που γελάνε (ίσως εδώ κάποιος, με αυτή την ευκαιρία και με ομόλογη απροσδόκητη διάθεση, θα μπορούσε να θυμηθεί και τη γνωστή ρήση «Χαμογελάτε, κάνετε τους άλλους να ανησυχούν»).

Για την ποιητική συλλογή της Αρχοντούλας Διαβάτη «Όπως η Μπερλίνα» (εκδ. Νησίδες).

Της Μαρίας Λάτσαρη

Τα ποιήματα της πρώτης ποιητικής συλλογής της καταξιωμένης πεζογράφου Αρχοντούλας Διαβάτη θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν ως βιωματικά. Η αυτοαναφορικότητα, εξάλλου, αποτελεί ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά της μέχρι τώρα πεζογραφίας της. Πίσω από το ποιητικό εγώ αχνοφαίνονται αυτοβιογραφικά σπαράγματα και ένα βιωματικό ίζημα της ποιήτριας και πεζογράφου. Στο πεδίο της γραφής, το υποκείμενο γίνεται ταυτόχρονα και αντικείμενο παρατήρησης, σχολιασμού και ενός ισολογισμού της ζωής με κέρδη και επώδυνες διαψεύσεις. Κάτω από την αφήγηση διακρίνεται η ποιήτρια παρά την όποια διστακτικότητα, την ευγένεια και τα ποικίλα μέσα που μετέρχεται.

Για την ποιητική συλλογή του Νίκου Βλαχάκη «Περί Τύρβης και Σκιάς» (εκδ. Γαβριηλίδης).

Της Μυρένας Σερβιτζόγλου

Αν ο Νίκος Βλαχάκης στάθηκε απέναντι στον κόσμο και τους άλλους με εφόδια όλα όσα απέκτησε μετά τα δεκαοχτώ του έτη (φιλοσοφικές σπουδές στη Βουλγαρία, μεταπτυχιακές σπουδές στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Διεθνών Σπουδών και Στρατηγικής, θέσεις ως επικεφαλής σε Γραφεία Τύπου Πρεσβειών της Ελλάδος στα Τίρανα, τις Βρυξέλλες, τη Σόφια, τη Βουδαπέστη και το Βερολίνο), απέναντι στον εαυτό του και το «άλλο» πολέμησε με όσα είχαν εντυπωθεί μέσα του, με όσα είχε εγκολπωθεί πριν από την ηλικία της ενηλικίωσης. Την ελληνική γη, την ελληνική φύση και την ελληνική γλώσσα.

Για την ποιητική συλλογή της Φροσούλας Κολοσιάτου «Φοράει τα μάτια του νερού» (εκδ. Γαβριηλίδης).

Του Άριστου Τσιάρτα

Φεύγουν σαν τα πουλιά
αποδημούν το χάραμα
όπως οι πεταλούδες το πρωί
Ψάχνουν το φως
τους έφερε η θάλασσα και ο τόπος ξένος

«Υπόλοιπο ζωής»

Η Φροσούλα Κολοσιάτου στην ποιητική της συλλογή Φοράει τα μάτια του νερού ακουμπά στη σκληρή πραγματικότητα της προσφυγιάς, με όλες τις αντιφατικές, αποσιωπημένες και συσκοτισμένες της πτυχές. Διαπραγματεύεται την οριακή βιοτική περιπέτεια όσων εκπατρίζονται για να γλιτώσουν από τη μοίρα του τόπου τους και βρίσκονται διαρκώς αντιμέτωποι με το φάσμα του θανάτου και της δύσκολης επιβίωσης. Αναμετράται με τόλμη με την εμπύρετη ύλη του προσφυγικού ζητήματος, αναδεικνύοντας όλα τα διαχρονικά και οικουμενικά του στοιχεία, χωρίς να μπαίνει στο δίλημμα αν πρέπει ν’ αφήσει το σίδερο να «κρυώσει» για να το πιάσει αργότερα με περισσότερη ασφάλεια.

Για την ποιητική συλλογή της Inger Christensen «αυτό» (μτφρ. Σωτήρης Σουλιώτης, εκδ. Σαιξπηρικόν).

Της Διώνης Δημητριάδου

Είναι μεγάλη η συζήτηση γύρω από τον καθορισμό του ρόλου της ποίησης, κυρίως ως προς τη σκοπιμότητα που ενδεχομένως εμπεριέχει, την αποτελεσματικότητά της μέσα στο κοινωνικό σώμα/αποδέκτη, την έμμεσα εισηγητική της παρέμβαση στις εξελίξεις (πολιτικές κυρίως), την ικανότητά της να αποτελέσει ένα τρόπον τινά μανιφέστο, πολύτιμο «εγχειρίδιο», που με την πύκνωση του λόγου να μπορεί να λειτουργήσει ως μοχλός εξελίξεων και δυναμικών αλλαγών. Αλλά –από την άλλη πλευρά– εγείρεται η αποστομωτική ίσως θεωρία, που αρκείται ευφυώς στον αισθητικό χαρακτήρα της ποίησης αλλά και της τέχνης γενικότερα, που έχει από μόνη της, πέρα από την οποιαδήποτε σκοπιμότητα, τη δυναμική να διεγείρει συνειδήσεις ωθώντας σε νέες μορφές δημιουργίας μέσω της ενσυναίσθησης. Όταν γράφει η Κρίστενσεν τις παρακάτω επαναλαμβανόμενες προτάσεις που καταλήγουν στην αποκαλυπτική τελευταία, αρχίζεις να σκέπτεσαι την εγγενή δυνατότητα ενός ποιήματος να μεταλλάξει τη ματαιότητα της δράσης σε αποτελεσματικότητα του ονείρου.

Για τη συλλογή ποιημάτων του Gustavo Adolfo Becquer «Το βιβλίο των σπουργιτιών» (μτφρ. Περουλής Σακελλαρίδης, Δημήτρης Ιντζές, εκδ. Κέδρος).

Του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου

Για την ποιητική συλλογή της Έφης Κατσουρού «Γεωγραφία προσώπου» (εκδ. Κέδρος).

Της Κίρκης Κεφαλέα

Το βιβλίο της Έφης Κατσουρού Γεωγραφία προσώπου είναι η δεύτερη ποιητική συλλογή της, η οποία εκδόθηκε μόλις πριν από έναν χρόνο. Η πρώτη, με τίτλο Εκτός εποχής, εκδόθηκε το 2014, με την οποία η Κατσουρού έκανε το ντεμπούτο της στον ποιητικό χώρο. Πρόκειται για μια ιδιάζουσα περίπτωση η περίπτωση της Κατσουρού: στην ποίησή της συνδυάζει την Αρχιτεκτονική (είναι πτυχιούχος της Σχολής των Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ) με την ποίηση. Και συγκεκριμένα μελετάει την ποίηση και την αρχιτεκτονική ως έναν τόπο συνάντησης του πραγματικού με το φανταστικό στοιχείο, ενώ βασικό ζητούμενο στην έρευνά της είναι, όπως γράφει, «η ανάδειξη μιας κοινής κοσμοαντίληψης και συνθετικής διεργασίας που ενυπάρχει στις δύο τέχνες». Πώς συναντιούνται οι ποιητές και οι αρχιτέκτονες; Αυτό το στοιχείο είναι πολύ ευδιάκριτο, τόσο στην πρώτη όσο και στη δεύτερη ποιητική συλλογή της. Το εγχείρημά της, να προσεγγίσει την ανάλυση ποιητικών συνθέσεων με τους όρους της αρχιτεκτονικής σύνθεσης, προτείνοντας μια κοινή θέαση των δύο τεχνών, της ποίησης ως αρχιτεκτονικής και της αρχιτεκτονικής ως ποίησης σε οργανική μορφή, αποτελεί σίγουρα πρωτότυπο τρόπο προσέγγισης.

Για την ποιητική συλλογή της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ «Των αντιθέτων διάλογοι και με τον ανήλεο χρόνο» (εκδ. Καστανιώτη).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Η πολυετής δημιουργική παραγωγή της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ είναι σαφές ότι αντιπροσωπεύει ένα ευρύ δίκτυο διαρκούς και σταθερής επικοινωνίας με τον κόσμο των ιδεών. Με τον τρόπο αυτόν αποτυπώνεται η ανάπτυξη ενός εκτενούς φάσματος εννοιών ως παραδειγματική εφαρμογή δεδομένων αφενός από το ατομικό, βιωματικό και γνωστικό φορτίο και αφετέρου από την εξωτερική, αντικειμενική πραγματικότητα, σύμφωνα με την ευρηματικότητα και τη συνδυαστική ικανότητα της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ, σε ένα πρώτο στάδιο δημιουργικής συμπεριφοράς, όπως αναγνωρίζεται π.χ. στη συγχρονία του συγκεντρωτικού τόμου των ποιημάτων της με τον τίτλο ακριβώς Ποίηση 1963-2011 (έκδοση 2014). Και εδώ έχουμε μια καλή ευκαιρία για να θυμηθούμε και τη μεταφραστική δραστηριότητα της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ, όπως δηλώνει με σαφήνεια π.χ. η έμμετρη δημιουργική μετάφρασή της (2000) για το εκτενέστατο έμμετρο μυθιστόρημα Ευγένιος Ονιέγκιν του Αλεξάντρ Πούσκιν (1799-1837).

Για την ποιητική συλλογή του Κώστα Κουτσουρέλη «Νύχτα» (εκδ. Κίχλη).

Του Σωτήρη Γουνελά

Θα μπορούσε να μιλήσει κανείς για την απόλυτη προσωποποίηση της Νύχτας. Μέσα από τον επαναλαμβανόμενο στίχο που αναφέρεται στο είδος της καρδιάς της Νύχτας έχουμε τις παρακάτω εικόνες:

Για την ποιητική συλλογή της Μαργαρίτας Παπαγεωργίου «Μεταπλάσματα» (εκδ. Σαιξπηρικόν).

Της Κούλας Αδαλόγλου

Να αρχίσουμε από τον τίτλο: Μεταπλάσματα, πολύ ιδιαίτερα γραμμένο στο εξώφυλλο. Σαν ψηφίδες, που θέλουν να ανατοποθετηθούν σε μια νέα ενότητα. «Μετάπλασμα», στον πληθυντικό κυρίως, σημαίνει ουσία χρήσιμη για τη βελτίωση των φυσικών και χημικών ιδιοτήτων του εδάφους, όπως είναι η άμμος, η άργιλος, ο ασβέστης, το λίπασμα κ.ά. «Μεταπλάθω»: μεταβάλλω κάτι σε κάτι άλλο, μετασχηματίζω, ανανεώνω (από λεξικό αρχαίων ρημάτων). Αυτή η συνεχής μεταβολή, ο μετασχηματισμός, πιθανότατα απεικονίζεται στο εξώφυλλο. Κομβικό ποίημα της συλλογής αποτελεί, κατά τη γνώμη μου, το «Κυάνωσις». Το ποιητικό υποκείμενο χρειάζεται να βρει μια νέα γραμματική. Για να εκφράσει το «αλλάττω» και το «αρμόττω». Για να επαναπροσδιορίσει και να μετα-πλάσει. Για ένα συντακτικό των ονείρων που θα ήθελε να διδάξει στο σχολείο σήμερα, για να ανακαλύψει –ή να μεταπλάσει– την τάξη του αύριο. Αυτοί οι βελτιωτές των ιδιοτήτων, όπως είπαμε πιο πάνω. Και οι ελκυστές, που μπορεί να οδηγήσουν στη μεταβολή.

Για το βιβλίο του Χάρη Βλαβιανού «Αυτοπροσωπογραφία του λευκού - Ποιήματα-Στιγμιότυπα-Μεταγραφές» (εκδ. Πατάκη).

Του Γιώργου Λαμπράκου

Ενθυμούμενος την περιγραφή του Χομπς για την ανθρώπινη ζωή εκτός κοινωνίας, με την αξιοποίηση πέντε αλληλοσυνδεόμενων επιθέτων («μοναχική, φτωχή, απαίσια, κτηνώδης και σύντομη» - μια περιγραφή που ισχύει συχνά και εντός κοινωνίας), θα χρησιμοποιούσα επίσης πέντε επίθετα για να χαρακτηρίσω ένα μεγάλο μέρος της σύγχρονης ελληνικής ποίησης: στομφώδης, αφηρημένη, ομφαλοσκοπική, φιλοσοφίζουσα και μίζερη. Εδώ, θα προσπαθήσω να τεκμηριώσω αυτά τα επίθετα προσφεύγοντας σε ένα αντίθετο παράδειγμα, το πρόσφατο ποιητικό βιβλίο Αυτοπροσωπογραφία του λευκού του Χάρη Βλαβιανού (εκδ. Πατάκη, 2018), που αποφεύγει αποτελεσματικά τα πέντε προαναφερθέντα γνωρίσματα.

Λίγη ακόμα ποίηση

Του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

Αληθεύει ότι ο ποιητής γράφει την ιστορία του σώματός του όπως αληθεύει, επίσης, ότι η ποίηση είναι η αμοιβαιότητα των δακρύων. Αλλά και ένα κεράκι στο δάσος είναι η ποίηση, όπως διατεινόταν ο Άλλεν Γκίνσμπεργκ, καθώς και οξυγόνο αντιδιαστολής, όπως τόσο ακαριαία και αίθρια το διατύπωνε διαρκώς ο Νίκος Καρούζος. Ο σάκος εκστρατείας είναι γεμάτος, όλο το Μάρτιο, που είναι ο Παγκόσμιος Μήνας Ποιήσεως, με ποιητικές ανθολογίες και ποιητικές συλλογές.

Για την ποιητική συλλογή της Λιάνας Σακελλίου «Όπου φυσά γλυκά η αύρα» (εκδ. Gutenberg).

Της Κυριακής Αν. Λυμπέρη

Θα μπορούσε να ονομάζεται και «Πόρου εγκώμιον». Το ομώνυμο νησί εννοώ. Όπου, από ό,τι φαίνεται, κατάγεται η ποιήτρια και πανεπιστημιακός και της έχει χαρίσει στο παρελθόν στιγμές και φέτες ζωής τις οποίες θέλει να εγκολπώσει στη γραφή της και να τις αθανατίσει. Εξοφλώντας ταυτόχρονα ένα χρέος συναισθηματικό –όπως αφήνει να διαφανεί στον επίλογο– προς τον μακαρίτη πατέρα της, αφιερώνοντάς το όμως στον γιο της, σαν πολύτιμη παρακαταθήκη. Διότι οι ρίζες καλό είναι να συντηρούνται από γενιά σε γενιά. Άλλωστε στο τελευταίο ποίημα της συλλογής, η μητέρα κατονομάζεται ως «δέντρο της ζωής».

Ποίηση, πάντα, παντού.

Του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

Ο Σάκος Εκστρατείας είναι τούτη τη φορά γεμάτος ποίηση, είναι ένας γυλιός φορτωμένος με ποιήματα. Αλλά και με αναμνήσεις. Η Νέα Εστία αφιερώνει το πιο πρόσφατο τεύχος της (#1875, Δεκέμβριος 2017) στη Γενιά του ᾽70, όπως την βάφτισε ο σέντερ φορ της εν λόγω γενιάς, ο Βασίλης Στεριάδης, ή «στραγάλι», όπως φώναζε τον Στεριάδη ο αυτοσχεδιαστής πιανίστας της τζαζ και συγγραφέας Σάκης Παπαδημητρίου.

Για την ποιητική συλλογή του Στέλιου Χουρμουζιάδη «Βερολίνο-Βρυξέλλες» (εκδ. Περισπωμένη).

Του Νίκου Φιλντίση

Από τον τίτλο κιόλας, η πρώτη ποιητική συλλογή του Στέλιου Χουρμουζιάδη σηματοδοτεί εμφανώς την έντονη προ-διάθεση για παιχνίδισμα με τις λέξεις. Ένα παιχνίδισμα ποιητικό και πολύγλωσσο, στο οποίο ασκείται –ίσως και υποβάλλεται αλύπητα– ο ποιητής προκειμένου να αποτυπώσει με φροντίδα αυτή την ιδιαίτερη σχέση του με τη λέξη, με την ηχητική και την πολυσημία της. Φυσικά, αυτός ο δεσμός δεν αποτελεί μιαν ανείδωτη πρωτοτυπία, όμως νομίζω θα ήταν αστοχία να μην αναφερθεί ο βαθμός της επιμέλειάς του σε όλο το βιβλίο, να μην εκληφθεί ως το εχέγγυο μιας ποιητικής τεχνικής. Ίσως να είναι και μια υπόσχεση για τα μέλλει γραφήναι.

Για την ποιητική συλλογή του Χάρη Ιωσήφ «Απόστιχα σιωπής» εκδ. Περισπωμένη).

Του Γιώργου Κ. Ψάλτη

«Οι ταξιδιωτικοί χώροι / … / αδιαφορούν για τις παρουσίες», τα καθίσματα τα σημαδεύουν οι τριβές «των περαστικών σωμάτων», ο χρόνος χαράζεται στις σκουριές των παλιών σταθμών, πλήθη ρέουν ενόσω αποχαιρετούν, και νομίζω ήδη στο τρίτο ποίημα του βιβλίου ο Χάρης Ιωσήφ ορίζει αυτό που πραγματικά τον απασχολεί, αυτό που θα ίσχυε ακόμα κι αν λύνονταν όλα τα άλλα: «Τα μέσα μεταφοράς / Που τώρα μάς απομακρύνουν / Προβάλλουν σε γυάλινα κάδρα / Τα στιγμιότυπα της πόλης // Πώς να ’ναι οι περαστικοί σου // Οι δικοί μου βιάζονται / Προς την κατεύθυνση / Του τελευταίου μας φιλιού / Αφού εκεί κρέμασα / Το νήμα που τους ενώνει // Σε ένα δρομολόγιο / Προσωπικής πορείας / Προς τις αλλεπάλληλες / Απώλειές σου».

Για την ποιητική συλλογή της Ειρήνης Ρηνιώτη «Μια βόλτα μόνο» (εκδ. Άγρα).

Του Γιώργου Κ. Ψάλτη

Στο βιβλίο αυτό, η Ειρήνη Ρηνιώτη γιορτάζει την επιλογή της να ζει ως ποιήτρια, να καταλαβαίνει τον κόσμο μέσα από έναν κώδικα που έχει βρει στην ποίηση. Μια βόλτα μόνο λέγεται το βιβλίο κι αρχίζει με το ποίημα «Ποδηλασία», και με τον στίχο: «Άστραφτε το ποδήλατο στον ήλιο», μάλλον αναφορά στον ορισμό του Ανδρέα Εμπειρίκου: «Ποίησις είναι ανάπτυξι στίλβοντος ποδηλάτου». Ένα ποδήλατο που στίλβει, που αστράφτει στον ήλιο, αλλά κάτι που στίλβει ενδεχομένως καν δεν φαίνεται στο σκοτάδι.

Για την ποιητική συλλογή της Ειρήνης Γιαννάκη «Η αλφαβήτα των πραγμάτων» (εκδ. Μελάνι).

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Ο Άρης Μπερλής, που πρόσφατα αποχαιρετήσαμε, στάθηκε μεγάλος λάτρης της ποίησης – ελληνικής και αγγλικής προ πάντων. Γνώριζε τα πάθη και τα παθήματά της σε βάθος, γνώριζε καλά και τα αδιέξοδά της τα σημερινά. Σ’ ένα σαρδόνιο κείμενό του προ καιρού είχε αραδιάζει κάμποσους λόγους για να απαντήσει σ’ ένα ερώτημα που κατά τ’ άλλα κανείς δεν του έθεσε: γιατί δεν γράφει ποίηση. Σε αντίθεση με το περίλαμπρο παρελθόν του, είχε πει, ο ποιητικός λόγος, «ιδιαίτερα στη σημερινή Ελλάδα είναι λόγος αναιμικό, εσωστρεφής, μαραζιάρης, βαρετός».

Για την ποιητική συλλογή του Αλέξιου Μάινα «Το ξυράφι του Όκαμ» (εκδ. Μικρή Άρκτος).

Του Ζαφείρη Νικήτα

Το Ξυράφι του Όκαμ, η δεύτερη συλλογή του Αλέξιου Μάινα, καταγράφει το εικοσιτετράωρο ενός ποιητή-αφηγητή. Αποτυπώνει τη διαρκή ροή της συνείδησής του μια ημέρα Πέμπτη στην Αθήνα της κρίσης. Ο ποιητής, επισημαίνει πλαγίως ο Μάινας, δεν κοιμάται ποτέ. Η μέρα του ξεκινά αχάραγα, στις 06:37 π.μ. με τις πρώτες γουλιές του καφέ και το κοφτερό ξύρισμα στο μπάνιο. Περνά το πρωινό στο σπίτι, δίπλα σε «ναυπηγεία μερικής νωχέλειας». Η σκέψη του είναι μια περιδίνηση: κοιτά έξω από τα παράθυρα, ενδοσκοπεί και ανακαλεί τη χθεσινή μέρα του. Η εξωτερική πραγματικότητα πασχίζει να αποκτήσει τη θέση της εμβολίζοντας την εσωτερική.

Για την ποιητική συλλογή του Λεωνίδα Κακάρογλου «Οι τίγρεις των δωματίων» (εκδ. Εστία).

Του Γιώργου Κ. Ψάλτη

Στα βιβλία ποίησης, περισσότερο από οποιαδήποτε άλλα, φαίνεται ο συγγραφέας. Όμως δεν είναι αυτοβιογραφίες ή μαρτυρίες. Σε κάθε βιβλίο, ο ποιητής αποφασίζει και δίνει μία κατεύθυνση στις σημειώσεις που κρατάει, ενίοτε νοερά, για να γράψει ποιήματα.

Για το ποίημα της Σόνιας Ζαχαράτου «Παιχνίδι με τον σπάγκο» (εκδ. Κουκούτσι).

Του Νίκου Ξένιου

Το πολυμορφικό έργο της Σόνιας Ζαχαράτου Παιχνίδι με τον σπάγκο, που κυκλοφόρησε από τις καλαίσθητες εκδόσεις Κουκούτσι, θραύει τα όρια πρόζας, θεάτρου, δοκιμίου και ποίησης, για να επιδοθεί σε μια εκ βαθέων αναζήτηση των καταβολών της ποιητικής γλώσσας. Με ελάχιστα αφηγηματικά μέρη, το Παιχνίδι με τον σπάγκο έχει ως στόχο να υποβάλει τον αναγνώστη σε ένα κλίμα θηλυκρατές. Η απώλεια της μάνας δεν χειραφετεί την κόρη από το αυταρχικό, ανθρωποφαγικό μητρικό πρότυπο: αντίθετα, ορθώνει απέναντί της το εφιαλτικό φάσμα μιας πανταχού παρούσας θηλυκής μορφής, που συνεχίζει να την καταδυναστεύει και να την καθορίζει.