Για την ποιητική συλλογή του Δημήτρη Πέτρου Χωματουργικά (εκδ. Μικρή Άρκτος).

Της Βαρβάρας Ρούσσου

Αφού ο Δημήτρης Πέτρου παρουσίασε, με την Α΄ Παθολογική το 2013, το εικονοστάσιο των δικών του αγίων (για να χρησιμοποιήσω παραλλαγμένο έναν τίτλο του Ρίτσου), ζώντων και τεθνεώτων ωσεί ζώντων, και αφού σκιαγράφησε τον χώρο του με σαφήνεια και ωριμότητα μέσων καταθέτοντας μια στιβαρή πρώτη συλλογή, επανήλθε, τρία χρόνια αργότερα, το 2016, με τα Χωματουργικά.

Για την ποιητική συλλογή του Αντώνη Σκιαθά «Ευγενία» (εκδ. Πικραμένος).

Της Κυριακής Αν. Λυμπέρη

Για την ποιητική συλλογή της Γεωργίας Τριανταφυλλίδου Δανεικά αγύριστα (εκδ. Κίχλη).

Του Παναγιώτη Λογγινίδη

Διαβάζοντας κανείς τα Δανεικά αγύριστα, αντιλαμβάνεται αμέσως ότι η Γεωργία Τριανταφυλλίδου βρίσκεται ποιητικά στην πιο ώριμή της στιγμή. Με τέτοια μαεστρία χειρίζεται την ίδια την ποίηση και κατόπιν τις λέξεις όπως αυτός που πιάνει το μήλο με τέτοιο ντελικάτο τρόπο, ώστε τρώγοντάς το με μία κυκλική κίνηση να μη μείνει αφάγωτο ίχνος σάρκας. Η «πίτα και ο σκύλος», αποτελεί ας πούμε ένα τέτοιο δείγμα καθαρής ποιητικής τέχνης˙μέσα σε επτά στίχους καταφέρνει να προκαλέσει τέτοια αμηχανία στον αναγνώστη, τέτοια αναστάτωση, όπως όταν ξυπνάς βίαια και παρά τη θέλησή σου από έναν εκκωφαντικό θόρυβο ή ένα δυσάρεστο όνειρο και εκεί, ακόμα στο μεσοδιάστημα της αντίληψης του ρέοντα χρόνου, αντιλαμβάνεσαι ότι τελικά δεν κινδυνεύεις. Μας αναστατώνει λοιπόν η ποιήτρια με τις απότομες συστοιχίες της, τις κατακόρυφες σκέψεις της, στους οψιγενείς κινδύνους στους οποίους επιμένει ρεαλιστικά να μας εκθέτει.

Για την Ανθολογία σύγχρονης αραβικής ποίησης (έρευνα, επιλογή, πρόλογος, επιμέλεια και μετάφραση από τα αραβικά: Πέρσα Κουμούτση, εκδ. ΑΩ)

[…] είναι κοινός τόπος ότι η λογοτεχνία ανέκαθεν καθρέφτιζε την κοινωνία και την εποχή κατά την οποία γράφεται.

Της Διώνης Δημητριάδου

Η παραπάνω θέση διατυπώνεται από την Πέρσα Κουμούτση στον πρόλογο της Ανθολογίας σύγχρονης αραβικής ποίησης, έργο για το οποίο φέρει ακέραιη την ευθύνη από την αρχική έρευνα μέχρι την απόδοσή του σε ελληνική μετάφραση. Η εποχή δίνει πάντα το απαραίτητο πλαίσιο, για να έρθει η τέχνη (εν προκειμένω η λογοτεχνία) και να αποτελέσει το καθρέφτισμά της, καθώς ο λογοτέχνης, ζώντας τους κραδασμούς της κοινωνίας, μεταφέρει θέλοντας και μη στο έργο του αυτούσιες εικόνες των μεταβολών ή τον απόηχο αυτών. Άλλοτε οι αναφορές είναι εμφανείς και άλλοτε αποκαλύπτονται κάτω από φαινομενικά αλλότρια θέματα. Κανείς ποτέ δεν κατόρθωσε να φύγει έξω από την εποχή που τον γέννησε και την κοινωνία που τον διαμόρφωσε. Είναι αναμενόμενο αυτή τη σχέση να την ανιχνεύουμε πιο εύκολα στην ποίηση, καθώς μέσα στους στίχους αποτυπώνεται η εικόνα, το στιγμιότυπο, το κομμάτι του όλου, το γεγονός. Στο ευαίσθητο σε εξωτερικά ερεθίσματα περιβάλλον της ποίησης αντικατοπτρίζεται ο ευρύτερος κοινωνικός χώρος με όλες τις παραμέτρους του.

Για την ποιητική συλλογή της Διώνης Δημητριάδου Λέξεις απόκρημνες / Precipitous words (δίγλωσση έκδοση, μτφρ. Ρόμπερτ Κριστ-Δέσποινα Λάλα Κριστ, Μικρές εκδόσεις)

«Σκληρός ο λόγος» είναι ο τίτλος του δεύτερου ποιήματος της συλλογής. Ο ποιητικός λόγος δεν βρίσκεται ούτε στους ουρανούς, ούτε στους βυθούς. Η ποιήτρια -στη δυναμική της αυτή εμφάνιση, μεταφρασμένη μάλιστα στα αγγλικά από το ζεύγος Ρόμπερτ και Δέσποινα Λάλα Κριστ- τον θέλει να φοράει το χώμα: Ύδάτινα κι αέρινα θαρρείς πως ντύνεται ο λόγος; / Χωμάτινα φορεί και λερωμένα κι η όψη του στεγνή. Είναι ο λόγος της γης, ο ρεαλιστικός λόγος, τόσο πιο τραχύς όσο ο τόπος στον οποίο γεννιέται. Ωστόσο, στον ποιητικό δρόμο του βιβλίου δεν θα συναντήσουμε εικόνες, ρεαλιστικές ή μη, παρά ελάχιστες. Πρόκειται για μια ποίηση που στοχεύει αποκλειστικά στον στοχασμό.

Για την συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων της Φρίντας Λιάππα Τα ποιήματα. 20 χρόνια, μια απουσία στη ζωή μας (εκδ. Πάμισος).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Για την ποιητική συλλογή της Νάνας Παπαδάκη Encore - Γυναίκες της Οδύσσειας (εκδ. Μελάνι). 

Της Μαρίας Γιαγιάννου

2017, Αθήνα. Ας πούμε ότι μια παράσταση-μαραθώνιος, η Οδύσσεια, έχει μόλις ολοκληρωθεί, 24 ραψωδίες αποδόθηκαν με απόλυτη επιτυχία, ο Όμηρος έτοιμος να σηκωθεί από τη γαλαρία, οι ραψωδοί-περφόρμερς αποχωρούν, ο στίχος 12.110 έχει ακουστεί. Όμως ο κόσμος δεν έχει χορτάσει νόστο. Encore, φωνάζει, αλλά αυτή τη φορά στη σκηνή επανέρχονται όχι ο Οδυσσέας και ο Τηλέμαχος, όχι οι μνηστήρες, όχι ο Κύκλωπας, όχι οι βασιλιάδες ούτε οι θεοί. Οι άνδρες κάθιδροι ντεμακιγιάρονται στα καμαρίνια. Στη σκηνή τώρα επανέρχονται μόνο οι γυναίκες.

Για την ποιητική συλλογή του Γιώργου Ανδρέου Ο απερίσκεπτος πλοηγός (εκδ. Μικρή Άρκτος)

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Ο Νίκος Εγγονόπουλος ήταν άνθρωπος ευφυής και με χιούμορ. «Oι ποιηταί με θεωρούν ζωγράφον και οι ζωγράφοι ποιητήν...» έλεγε. Φράση χαρακτηριστική νομίζω για έναν τόπο όπου τους πολυτεχνίτες, όταν είναι καλοί, δύσκολα τους ανεχόμαστε και με το ζόρι προσπαθούμε να τους στριμώξουμε σε μία τους μόνο ιδιότητα – τη βολικότερη για μας τους ίδιους.

Για την ποιητική συλλογή του Σταύρου Σταυρόπουλου Πράξη εξαφάνισης (εκδ. Σμίλη)

Της Διώνης Δημητριάδου

Το παράδοξο των αντιθέσεων εισβάλλει ορμητικά στον ποιητικό λόγο του Σταύρου Σταυρόπουλου. Και διεκδικεί τη θέση του στη θέαση του κόσμου. Λέξεις που σε αιφνιδιάζουν, με σκληρό περίβλημα, το οποίο είναι έτοιμο να αυτοκαταργηθεί, μόλις υποψιαστείς πως η ουσία δεν είναι οι λέξεις (ποτέ δεν ήταν) αλλά το σώμα που εμπεριέχουν αυτές.

Για την ποιητική συλλογή της Γλυκερίας Μπασδέκη «Η Θεόδωρος Κολοκοτρώνης» (εκδ. Bibliotheque)

Του Ιγνάτη Χουβαρδά

Για την ποιητική συλλογή της Ευαγγελίας Ανδριτσάνου Η δηλητηριώδης (εκδ. Άγρα), που παρουσιάζεται σήμερα το βράδυ στο Jazzpoint (Ακαδημίας 18).

Του Θάνου Κάππα

Διδάσκοντας ποίηση σε παιδιά του Γυμνασίου ή του Λυκείου, αισθάνεσαι πολύ συχνά πως η λεγόμενη κατανόηση, η περίφημη εξομάλυνση του κειμένου λειτουργεί περισσότερο σαν ένα καθησυχαστικό σχήμα, μια έμμεση υπόταξη αυτού του θαύματος από λέξεις που είναι πάντα το ποίημα, στο «νόημά» του. Ενώ η ποίηση αφορά ακριβώς τον σπινθήρα που παράγει η νέα συνάφεια, η νέα συγκατοίκηση των λέξεων, εμείς επιμένουμε να παραπέμπουμε σε εκείνο το φθαρμένο παλιό νόημα, στη γλώσσα πριν το θαύμα, σαν να πρέπει να μεταφραστεί αυτή η εκτροπή σε μια κανονικότητα, να επαναρυθμιστεί η παροδική απορρύθμιση που δημιούργησε ο ποιητικός λόγος. Ξεκινάω έτσι κάπως ανορθόδοξα, με ένα απόσπασμα του βιβλίου που σχετίζεται, νομίζω, με αυτό που λέω: Να θερμάνω τις λέξεις, πρέπει να θερμάνω τις λέξεις. Ίσως να φύγουν τα σημεία στίξης, ίσως οι τόνοι, ίσως η ορθογραφία τι να μείνει τι 

Για την ποιητική συλλογή του Κυριάκου Χαρίτου Το επί ματαίω (εκδ. Κέδρος)

Του Κωνσταντίνου Μπούρα

Η ζωή σαν τηλεοπτική σαπουνόπερα, σαν αφόρητο talk show κι ο άνθρωπος ξεφτιλισμένος, χαμένος «Σε πλαστικά πλατό / πουδραρισμένος / απ’ άτριχο ταριχευτή / με το μικρόφωνο στα χείλια…» (σελ. 21).

Για την ποιητική συλλογή της Ελένης Ντούξη Μείον δεκάξι (εκδ. Μελάνι)

Της Βαρβάρας Ρούσσου

Η πρώτη ποιητική συλλογή της Ελένης Ντούξη υπό τον τίτλο Μείον δεκάξι παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και θέτει ζητήματα που αφορούν όχι μόνον το δικό της βιβλίο αλλά και γενικά τη σύγχρονη ελληνική ποίηση.

Για την ποιητική συλλογή του Γιώργου Βέη Για ένα πιάτο χόρτα (εκδ. Ύψιλον).

Της Χρύσας Φάντη

«Πότε και πώς μπόρεσαν όλα αυτά τα βουνά, οι λίμνες να γίνουν οι λέξεις τα όνειρά μας στις ώρες της στέρησης και της ανάγκης;
η φωτιά δεν θα σβήσει ο κόσμος δεν σώνεται παραμένει στην επιθυμία»
Γιώργος Βέης

Τόποι της γης και τόποι του μύθου και του γαλαξία, Κηφέας, Κασσιόπη, Ανδρομέδα, Σείριος, Ωρίων∙ ψάχνοντας αέναα για την αρχαία πηγή με όλα τα μέσα και όλους τους αφηγηματικούς τρόπους (στη συγκεκριμένη περίπτωση, με ελεύθερο στίχο και σονέτα), «αρχαιολόγος του εαυτού του ή δύστυχος εξαντλημένος θνητός (Mortalibus aegris)» αλλά και με τον ήλιο της ποίησης «να χύνει στο μέτωπό του λαμπράς ακτίνας αθανασίας (Κάλβος, «Η Βρετανική Μούσα»)», ο Γιώργος Βέης μέσα στο 2016 έκδωσε την 13η ποιητική του συλλογή με τον τίτλο Για ένα πιάτο χόρτα, από τις εκδόσεις Ύψιλον.

Για το βιβλίο της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ Της μοναξιάς διπρόσωποι μονόλογοι (εκδ. Καστανιώτη).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Εσωτερικές διαδρομές μέσα σε σημασιολογικά τοπία που αποδίδουν την ευρηματική διαχείριση εννοιών, μεταξύ των οποίων προβάλλονται ως οδόσημα-φάροι η ύπαρξη, η ζωή και ο θάνατος, ο χρόνος, η δημιουργία: η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ φαίνεται να χαρτογραφεί με ιδιαιτέρως παραστατικό τρόπο αυτές τις εσωτερικές διαδρομές στο πλαίσιο της δομής του νέου βιβλίου της με τον τίτλο Της μοναξιάς διπρόσωποι μονόλογοι (εκδ. Καστανιώτη).

Για την ποιητική συλλογή της Φωτεινής Βασιλοπούλου Πρωσικό μπλε (Οι εκδόσεις των φίλων)

Της Διώνης Δημητριάδου

[...] Στάσου μονάχος και θα δεις τους μέσα σου καθρέφτες/ να τρίβονται σιγά σιγά σε άμμο του βυθού. Η παραπάνω προστακτική σε ποιον απευθύνεται; Ως παραίνεση ή ως επιτακτική κίνηση από ποιον εκπορεύεται; Αν ο αναγνώστης βρει τον δρόμο προς τον στίχο, αν και ο ίδιος αντικρίσει τον βυθό, η συγκυρία ευτυχής. Θα λέγαμε πως η ποίηση τον βρήκε, τον επέλεξε για συνοδοιπόρο του μέσα άλγους. Ωστόσο η ποιητική μοναξιά παραμένει ακέραιη. Η καταβύθιση πάντοτε είναι μοναχική και απολύτως προσωπική. Η Φωτεινή Βασιλοπούλου εδώ σε μια ποιητική κατάθεση (μετά την πρώτη της πεζογραφική) με επίγνωση της  ενσωμάτωσής της  στον κόσμο των ποιητών/δημιουργών. Το ποιητικό υποκείμενο εναλλάσσει το πρώτο ενικό πρόσωπο με το δεύτερο, το εγώ με το εσύ, με την άνεση που έχει η ποίηση να παίζει με τα πρόσωπα και τα προσωπεία. Για να καταλήξει -δεν έχουμε καμία αμφιβολία ως προς αυτό- στην απόλυτη ταύτιση των δύο.

Για την ποιητική συλλογή της Σοφίας Διονυσοπούλου Ψυχές στην ερημιά του (εκδ. Το Ροδακιό).

Της Κλεοπάτρας Λυμπέρη

Σε πτήσεις όρασης και ακοής, το ύψιστο μάτι
και το βαθύτερο αυτί.
Wallace Stevens

Ζωή σημαίνει να χάνεις χρόνο· τίποτε δεν μπορούμε να αποκτήσουμε, τίποτε να φυλάξουμε, εκτός κι αν έχει τη μορφή της αιωνιότητας, γράφει ο ισπανός φιλόσοφος Χόρκε Σανταγιάνα. Γι’ αυτή τη μορφή της αιωνιότητας μοιάζει να ενδιαφέρεται η Σοφία Διονυσοπούλου στο παρόν βιβλίο, καθώς υπηρετεί μια ύψιστη επιθυμία: Να εκταθεί προς εκείνη τη διαδρομή, η οποία περιγράφει την ολοκληρωτική έξοδο από τον εαυτό της και τη διεύρυνσή της, μέσα από την αισθηματική περιπέτεια μιας άλλης ύπαρξης. Γι’ αυτή την προέκταση είναι αναγκαία μια ειδική συνθήκη: o αληθινός έρωτας.

Για την ποιητική συλλογή της Χλόης Κουτσουμπέλη Οι ομοτράπεζοι της άλλης γης (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Μάριου Μιχαηλίδη

Όσοι τυχαίνει να παρακολουθούν την πορεία της Χλόης Κουτσουμπέλη εύκολα αναγνωρίζουν ότι η ποιήτρια βρίσκεται ήδη στο μεταίχμιο μιας επίμοχθης και πεισματικής προσπάθειας που άρχισε πολύ νωρίς να αφήνει ολοκάθαρες αποτυπώσεις ποιητικής σοβαρότητας και ευθύνης. Το πρόσφατο ποιητικό έργο της Οι ομοτράπεζοι της άλλης γης επιβεβαιώνει την ορατή πλέον σε πολλούς ανοδική πορεία που ακολουθεί. Πρόκειται για ώριμους και ολοκληρωμένους ποιητικούς καρπούς.

Για την ποιητική συλλογή του Παύλου Δ. Πέζαρου Ο αχός κι ο βυθός (εκδ. Κέδρος).

Του Γιάννη Σ. Παπαδάτου

Κρατώντας στα χέρια σου το ποιητικό έργο του Παύλου Δ. Πέζαρου δεν μπορείς να μην επισημάνεις, αρχικά, στους τίτλους, δύο περιοχές: το υγρό στοιχείο και τις αισθήσεις: Οσμές από ιώδιο, Γεύση αρμύρας, Η σταδιακή οξείδωση της αφής και Ο αχός κι ο βυθός η πρόσφατη συλλογή του (1). Το υγρό στοιχείο ένα από τα τέσσερα εμπεδόκλεια ριζώματα, είναι το ρευστό αντίστοιχο του φωτός, η συνεχής ροή του εκδηλωμένου κόσμου, ο συμβολισμός του δυναμισμού της ψυχής. «Το νερό», σημειώνει ο Γκαστόν Μπασελάρ, «περισσότερο από οποιοδήποτε κοσμογονικό στοιχείο είναι μια πλήρης ποιητική αλήθεια»(2). «Έστω στη θάλασσα/ κοντά της ν’ αναπνεύσουμε/, γιατί ξεκίνησε η ζωή μας από κει», αναφέρεται στο ποίημα «Οι λέξεις και τ’ ακούσματα». Κι αυτή η ρήση, σε συνάρτηση και με το περιεχόμενο των περισσότερων ποιημάτων των προαναφερόμενων συλλογών, θα έλεγα, πως υποδηλώνει την ταξινόμηση της ποιητικής φαντασίας του Πέζαρου στο υδάτινο κοσμογονικό στοιχείο.

Σκέψεις για την Αντιγόνη και τον Κρέoντα με αφορμή τον ποιητικό μονόλογο του Κώστα Κουτσουρέλη «Κρέων» (εκδ. Gutenberg) καθώς και την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή (μτφρ. Δημήτρη Μαρωνίτη, εκδ. Γκόνη), την «Αντιγόνη» του Ανούιγ (μτφρ. Στρατή Πασχάλη, εκδ. Γκόνη) και την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή του Μπέρτολτ Μπρεχτ (μτφρ. Ελένη Βαροπούλου, εκδ. Γκόνη) – βασισμένη στη μετάφραση της τραγωδίας από τον Χαίλντερλιν.

Του Μιχάλη Μακρόπουλου

Για την ποιητική συλλογή του Μανόλη Πρατικάκη Λιθοξόος (εκδ. Κέδρος).

Της Χρύσας Φάντη

Κάθομαι σε βραχάκι κατά Γιαλουράκη μεριά. Δροσίζει τα πόδια μου το κύμα.
Ξαφνικά έστρεψα στα νερά. Είπα: «Από δω άρχισαν όλα».
«Καταπρόσωπο στην Όστρια»

Ο Λιθοξόος είναι το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας που άρχισε με την Κιβωτό (2012) και ανήκει στον Φυσικό άξονα της ποίησης του Μανόλη Πρατικάκη. Ο άλλος είναι ο Ιστορικοκοινωνικός. Ο τόπος που μεταφορικά διαδραματίζεται το έργο είναι το Γαϊδουρονήσι. Ένα ακατοίκητο νησί, ένας τόπος ου τόπος, μακριά από την ερήμωση και την καθολική εξαχρείωση του σύγχρονου τεχνοκρατούμενου κόσμου.

Για τη νέα ποιητική συλλογή της Κικής Δημουλά Άνω τελεία (εκδ. Ίκαρος).

Του Γιώργου Βέη

Πρόκειται για τη δέκατη πέμπτη ποιητική συλλογή της. Περιλαμβάνει είκοσι επτά ποιήματα. Συγκρατώ κι εδώ την ευρηματική ανάπτυξη του καθόλα επιμελημένου, προσωποπαγούς φωνήματός της. Με έκδηλη την ανανεωτική, αιφνιδιαστική από πολλές απόψεις έκφανσή του, ο στίχος καθίσταται στίβος αντιπαραθέσεων της συνείδησης ενός διαρκώς απορούντος, αλλά επ' ουδενί ελλειμματικού υποκειμένου με την βαρβαρότητα του ψευδοπολιτισμού των ημερών μας. Οι ασίγαστες συνομιλίες του εγώ με τον Εαυτό και τον Άλλο τελούνται σε κλίμα αποκαθήλωσης ψευδαισθήσεων, εσπευσμένης ακύρωσης οποιωνδήποτε συμβιβασμών, αναστολής υπαναχωρήσεων. Διακρίνω τρεις κατηγορίες των συναφών αναφορών και αυτοαναφορών. Η πρώτη πιστεύω ότι είναι αμιγώς οντολογική. Αντιπροσωπευτικά ποιήματά της τα εξής: «Δεν αστοχεί», «Το...άλλοθι της λήθης», «Ιδιοσκεύασμα», «Συμπέρασμα», «Το γνήσιο», «Εφτάψυχη», «Σχολαστικότητες», «Ασυγχώρητη» και «Ασυμμετρία». Η δεύτερη συγκεντρώνει μαρτυρίες θεολογικής απόκλισης. Η γραφή οργανώνει την κυριαρχία του εγώ επί των φαινομένων. Τα αόρατα κωδικοποιούνται με σύνεση. Εδώ ανήκουν κατ΄ εξοχήν τα: «Ομοιοπαθείς» και «Ούτως ή άλλως». Εν μέρει το «Ύμνος στη λέξη Ίσως». Η τρίτη περιλαμβάνει τα ποιήματα γενικότερης εξομολογητικής δράσης, όπως παραδείγματος χάριν τα επιγραφόμενα: «Εντέλει», «Τα φυσικά χαρίσματα», «Εξακριβωμένα», «Σε ετοιμότητα», «Διερεύνηση», «Δώρο πανάκριβης σημασίας», «Πρόβλημα» και «Βουλιμία». 

Για την ποιητική συλλογή της Λένας Καλέργη Περισσεύει ένα πλοίο (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Γιώργου Κ. Ψάλτη

Το βιβλίο Περισσεύει ένα πλοίο βρίσκει την ποιήτρια Λένα Καλλέργη στη θάλασσα της ζωής. Παρακολουθεί το ταξίδι ενός ποιητή, ο οποίος ξαναφτιάχνει τον κόσμο, προτείνει μία εκ του τίποτα δημιουργία του. Με την έννοια αυτή, ο αφηγητής είναι ένας «Δημιουργός». Μόνη πατρίδα είναι το σώμα του. Αυτό φέρει τις εμπειρίες, τις θλίψεις και τις βιωμένες χαρές. Ο ποιητής δεν περιορίζεται, γελάει με τα όρια. Τις στιγμές της έμπνευσης, δεν ανήκει πουθενά, είναι εντελώς ελεύθερος, ισχύει ως θεός. 

Για τη συλλογή Ναυαγοῦ τάφος εἰμί: Επιτύμβια επιγράμματα από την Παλατινή Ανθολογία, προλεγόμενα-μετάφραση-σημειώσεις Τασούλα Καραγεωργίου (εκδ. Γαβριηλίδης)

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Συχνά, πολύ συχνά, όταν μιλάμε για μεταφράσεις από την αρχαία λογοτεχνία, ελληνική και ρωμαϊκή, από τα δύο σκέλη του όρου το πρώτο –την αρχαιότητα του κειμένου– το τονίζουμε υπέρμετρα, ενώ το δεύτερο –τη λογοτεχνικότητά του– το φέρνουμε στο προσκήνιο στην καλύτερη περίπτωση υποφωτισμένο. Ως αποτέλεσμα, η φιλολογική σκευή του μεταφράζοντος (η επαγγελματική επάρκεια, ή προϋπηρεσία ή "αρμοδιότητά" του) συνήθως υπερτονίζεται, ενώ οι λογοτεχνικές του επιδόσεις τίθενται κατά μέρος ή περιβάλλεται με μια ευμενή σκιά. Θα μπορούσα να φέρω πρόσφατα, τρανταχτά παραδείγματα. Δεν θα το κάνω. 

Για την ποιητική συλλογή του Θανάση Χατζόπουλου Φιλί της ζωής (εκδ. Κίχλη).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Το διφυές σχήμα αγάπη-έρως μέσα στον υπο-/κειμενικό κόσμο, με ισοτοπίες ταύτισης και με συμπληρωματικές, παραπληρωματικές, παράπλευρες περιοχές, αποδίδει μια μείζονα ενιαία οντότητα που προσδιορίζει την ανθρώπινη ύπαρξη.

Για την ανθολογία των ποιημάτων του Τάιγκου Ριόκαν Ο ενδεής του όρους Κούγκαμι (μτφρ. Μάκης Μωραΐτης, εκδ. Οδός Πανός).

Του Γιάννη Λειβαδά

Το έλλειμα της ελληνικής βιβλιογραφίας όσον αφορά τη λογοτεχνία της Άπω Ανατολής είναι αξιοσημείωτο. Κάθε έκδοση, λοιπόν, που καταγίνεται με την ποίηση ή την πεζογραφία των χωρών που ανήκουν σε αυτό το γεωγραφικό συγκρότημα είναι εκ προοιμίου σημαντική.

Για την ποιητική συλλογή Δαφνοπόταμο (εκδ. Gutenberg) του Νίκου Κατσαλίδα. 

Του Μάριου Μιχαηλίδη

Η πρόσφατη ποιητική σύνθεση Δαφνοπόταμο, του Νίκου Κατσαλίδα, έρχεται να προστεθεί σε ένα μακρύ κατάλογο εργογραφίας, στον οποίο, ήδη, αριθμώνται δεκαεννέα συλλογές ποιημάτων, ένα μυθιστόρημα και ένας τόμος διηγημάτων. Ασφαλώς, εκπλήσσει η ποσοτική παραγωγή των ποιητικών έργων. Ωστόσο, προτρέχω να σημειώσω ότι το Δαφνοπόταμο έρχεται να επιβεβαιώσει προηγούμενες κρίσεις, παλαιότερες και πρόσφατες, για την όντως πολύ αξιόλογη παρουσία του συγγραφέα στα ποιητικά δρώμενα της τελευταίας δεκαπενταετίας. 

Για την ποιητική συλλογή Τα νερά του μετανάστη του Ζαφείρη Νικήτα (εκδ. Μελάνι).

Toυ Σωκράτη Καμπουρόπουλου

Το ερώτημα ποιος είναι ο μετανάστης συνέχει τη δεύτερη ποιητική συλλογή του Ζαφείρη Νικήτα, που εκδόθηκε πέρυσι (μετά τον Πισώπλατο ουρανό εκδ. Γαβριηλίδης, 2010) - ο πρόσφυγας, ο μέτοικος, ο αλλόγλωσσος, όποιος αλλάζει θέση ("μεθ-ίσταται") στο χώρο, τον χρόνο, τη μνήμη ή την επιθυμία; Επομένως, όλοι μας; 

Για την ποιητική συλλογή του Θωμά Τσαλαπάτη Άλμπα (εκδ. Εκάτη).

Του Παναγιώτη Λογγινίδη

Κυριευμένη από στοιχεία δυισμού, η δεύτερη ποιητική συλλογή του Θωμά Τσαλαπάτη, γεμάτη στοιχεία νεοτερισμού στην αντίληψη για την ποίηση, μεταμφιέζεται μερικώς σε πεζό λόγο με ποιητική διαφάνεια. Πόλη ή γυναίκα, πεζό ή ποίηση, φώς ή σκοτάδι, τελικά είναι διαφορετικές όψεις του ενός και μόνου πράγματος, του πραγματικού βιώματος.

Για την ποιητική συλλογή του Κώστα Γ. Παπαγεωργίου Εγώ το μαύρο θα κρατάω έως θανάτου (εκδ. Κέδρος).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Ο Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, επί σειρά πολλών ετών, προσφέρει ενδιαφέροντα τεκμήρια δημιουργικής γραφής που παραβιάζουν με ευρηματική δομή θεματικής και γλωσσικής οργάνωσης τα συμβατικά όρια ανάμεσα στις περιοχές της ποίησης και της πεζογραφίας (υπό την προϋπόθεση ότι αυτά τα δύο είδη αποτελούν διαφορετικά κατά την κοινή αντίληψη πεδία λογοτεχνικής παραγωγής). Με αυτά τα δεδομένα, τα ποιητικά κείμενα του Κ. Γ. Παπαγεωργίου χαρακτηρίζει ιδιαίτερος ρυθμός που αποδίδει τα μετρημένα βήματα του ελεύθερου στίχου σε συνδυασμό με τη ροή ενός συχνά ελλειπτικού αφηγηματικού λόγου.

Για την ποιητική συλλογή του Μάριου Μιχαηλίδη Τέφρα ονείρων (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Νικήτα Παρίση

Είναι η 5η ποιητική συλλογή του Μάριου Μιχαηλίδη. Η αμέσως προηγούμενη, με τον τίτλο Σαν άλλοθι οι λέξεις, είχε εκδοθεί το 2003. Εκπλήσσει, ασφαλώς, η ποιητική σιωπή των 13 ετών. Στην ουσία όμως, πρόκειται για ένα ιδιαίτερα δημιουργικό μεσοδιάστημα ζωής. Σ’ αυτά τα 13 χρόνια, που η ποιητική φωνή είχε σιγήσει, εκδοτικά μόνο, τον Μιχαηλίδη τον κέρδισε η αφηγηματική ευρυχωρία της πεζογραφίας. Η δημιουργική γονιμότητα εκφράστηκε με τέσσερα μυθιστορήματα.

Για την ποιητική συλλογή διαδρομή, του Σέργιου Συντελή (εκδ. Περιτεχνών)

Της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου

Η διαδρομή είναι η τέταρτη ποιητική συλλογή του Σέργιου Συντελή. Σε όλο το ποιητικό του έργο διαπιστώνουμε το συνεχή προβληματισμό και την αγωνία του για όσα συμβαίνουν γύρω μας που άλλοτε σηματοδοτούνται με αναφορές σε πρόσωπα ή καταστάσεις γνωστές, τις περισσότερες φορές όμως η σκέψη διαθλασμένη αποτυπώνεται ποιητικά μέσα από γενικεύσεις: «Πέτρα πάνω στην πέτρα. / Λιθάρι πάνω στο λιθάρι. / Αγωνίες σωριασμένες / σ’ ένα μονοπάτι.» («Εκεί πέρα» από τη συλλογή Αγωνία, 1997).