alt

Για την ποιητική συλλογή του Σταύρου Σταυρόπουλου Πράξη εξαφάνισης (εκδ. Σμίλη)

Της Διώνης Δημητριάδου

Το παράδοξο των αντιθέσεων εισβάλλει ορμητικά στον ποιητικό λόγο του Σταύρου Σταυρόπουλου. Και διεκδικεί τη θέση του στη θέαση του κόσμου. Λέξεις που σε αιφνιδιάζουν, με σκληρό περίβλημα, το οποίο είναι έτοιμο να αυτοκαταργηθεί, μόλις υποψιαστείς πως η ουσία δεν είναι οι λέξεις (ποτέ δεν ήταν) αλλά το σώμα που εμπεριέχουν αυτές.

alt

Για την ποιητική συλλογή της Γλυκερίας Μπασδέκη «Η Θεόδωρος Κολοκοτρώνης» (εκδ. Bibliotheque)

Του Ιγνάτη Χουβαρδά

alt

Για την ποιητική συλλογή της Ευαγγελίας Ανδριτσάνου Η δηλητηριώδης (εκδ. Άγρα), που παρουσιάζεται σήμερα το βράδυ στο Jazzpoint (Ακαδημίας 18).

Του Θάνου Κάππα

Διδάσκοντας ποίηση σε παιδιά του Γυμνασίου ή του Λυκείου, αισθάνεσαι πολύ συχνά πως η λεγόμενη κατανόηση, η περίφημη εξομάλυνση του κειμένου λειτουργεί περισσότερο σαν ένα καθησυχαστικό σχήμα, μια έμμεση υπόταξη αυτού του θαύματος από λέξεις που είναι πάντα το ποίημα, στο «νόημά» του. Ενώ η ποίηση αφορά ακριβώς τον σπινθήρα που παράγει η νέα συνάφεια, η νέα συγκατοίκηση των λέξεων, εμείς επιμένουμε να παραπέμπουμε σε εκείνο το φθαρμένο παλιό νόημα, στη γλώσσα πριν το θαύμα, σαν να πρέπει να μεταφραστεί αυτή η εκτροπή σε μια κανονικότητα, να επαναρυθμιστεί η παροδική απορρύθμιση που δημιούργησε ο ποιητικός λόγος. Ξεκινάω έτσι κάπως ανορθόδοξα, με ένα απόσπασμα του βιβλίου που σχετίζεται, νομίζω, με αυτό που λέω: Να θερμάνω τις λέξεις, πρέπει να θερμάνω τις λέξεις. Ίσως να φύγουν τα σημεία στίξης, ίσως οι τόνοι, ίσως η ορθογραφία τι να μείνει τι 

alt

Για την ποιητική συλλογή του Κυριάκου Χαρίτου Το επί ματαίω (εκδ. Κέδρος)

Του Κωνσταντίνου Μπούρα

Η ζωή σαν τηλεοπτική σαπουνόπερα, σαν αφόρητο talk show κι ο άνθρωπος ξεφτιλισμένος, χαμένος «Σε πλαστικά πλατό / πουδραρισμένος / απ’ άτριχο ταριχευτή / με το μικρόφωνο στα χείλια…» (σελ. 21).

alt

Για την ποιητική συλλογή της Ελένης Ντούξη Μείον δεκάξι (εκδ. Μελάνι)

Της Βαρβάρας Ρούσσου

Η πρώτη ποιητική συλλογή της Ελένης Ντούξη υπό τον τίτλο Μείον δεκάξι παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και θέτει ζητήματα που αφορούν όχι μόνον το δικό της βιβλίο αλλά και γενικά τη σύγχρονη ελληνική ποίηση.

alt

Για την ποιητική συλλογή του Γιώργου Βέη Για ένα πιάτο χόρτα (εκδ. Ύψιλον).

Της Χρύσας Φάντη

«Πότε και πώς μπόρεσαν όλα αυτά τα βουνά, οι λίμνες να γίνουν οι λέξεις τα όνειρά μας στις ώρες της στέρησης και της ανάγκης;
η φωτιά δεν θα σβήσει ο κόσμος δεν σώνεται παραμένει στην επιθυμία»
Γιώργος Βέης

Τόποι της γης και τόποι του μύθου και του γαλαξία, Κηφέας, Κασσιόπη, Ανδρομέδα, Σείριος, Ωρίων∙ ψάχνοντας αέναα για την αρχαία πηγή με όλα τα μέσα και όλους τους αφηγηματικούς τρόπους (στη συγκεκριμένη περίπτωση, με ελεύθερο στίχο και σονέτα), «αρχαιολόγος του εαυτού του ή δύστυχος εξαντλημένος θνητός (Mortalibus aegris)» αλλά και με τον ήλιο της ποίησης «να χύνει στο μέτωπό του λαμπράς ακτίνας αθανασίας (Κάλβος, «Η Βρετανική Μούσα»)», ο Γιώργος Βέης μέσα στο 2016 έκδωσε την 13η ποιητική του συλλογή με τον τίτλο Για ένα πιάτο χόρτα, από τις εκδόσεις Ύψιλον.

alt

Για το βιβλίο της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ Της μοναξιάς διπρόσωποι μονόλογοι (εκδ. Καστανιώτη).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Εσωτερικές διαδρομές μέσα σε σημασιολογικά τοπία που αποδίδουν την ευρηματική διαχείριση εννοιών, μεταξύ των οποίων προβάλλονται ως οδόσημα-φάροι η ύπαρξη, η ζωή και ο θάνατος, ο χρόνος, η δημιουργία: η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ φαίνεται να χαρτογραφεί με ιδιαιτέρως παραστατικό τρόπο αυτές τις εσωτερικές διαδρομές στο πλαίσιο της δομής του νέου βιβλίου της με τον τίτλο Της μοναξιάς διπρόσωποι μονόλογοι (εκδ. Καστανιώτη).

alt

Για την ποιητική συλλογή της Φωτεινής Βασιλοπούλου Πρωσικό μπλε (Οι εκδόσεις των φίλων)

Της Διώνης Δημητριάδου

[...] Στάσου μονάχος και θα δεις τους μέσα σου καθρέφτες/ να τρίβονται σιγά σιγά σε άμμο του βυθού. Η παραπάνω προστακτική σε ποιον απευθύνεται; Ως παραίνεση ή ως επιτακτική κίνηση από ποιον εκπορεύεται; Αν ο αναγνώστης βρει τον δρόμο προς τον στίχο, αν και ο ίδιος αντικρίσει τον βυθό, η συγκυρία ευτυχής. Θα λέγαμε πως η ποίηση τον βρήκε, τον επέλεξε για συνοδοιπόρο του μέσα άλγους. Ωστόσο η ποιητική μοναξιά παραμένει ακέραιη. Η καταβύθιση πάντοτε είναι μοναχική και απολύτως προσωπική. Η Φωτεινή Βασιλοπούλου εδώ σε μια ποιητική κατάθεση (μετά την πρώτη της πεζογραφική) με επίγνωση της  ενσωμάτωσής της  στον κόσμο των ποιητών/δημιουργών. Το ποιητικό υποκείμενο εναλλάσσει το πρώτο ενικό πρόσωπο με το δεύτερο, το εγώ με το εσύ, με την άνεση που έχει η ποίηση να παίζει με τα πρόσωπα και τα προσωπεία. Για να καταλήξει -δεν έχουμε καμία αμφιβολία ως προς αυτό- στην απόλυτη ταύτιση των δύο.

butterflies

Για την ποιητική συλλογή της Σοφίας Διονυσοπούλου Ψυχές στην ερημιά του (εκδ. Το Ροδακιό).

Της Κλεοπάτρας Λυμπέρη

Σε πτήσεις όρασης και ακοής, το ύψιστο μάτι
και το βαθύτερο αυτί.
Wallace Stevens

 

Ζωή σημαίνει να χάνεις χρόνο· τίποτε δεν μπορούμε να αποκτήσουμε, τίποτε να φυλάξουμε, εκτός κι αν έχει τη μορφή της αιωνιότητας, γράφει ο ισπανός φιλόσοφος Χόρκε Σανταγιάνα. Γι’ αυτή τη μορφή της αιωνιότητας μοιάζει να ενδιαφέρεται η Σοφία Διονυσοπούλου στο παρόν βιβλίο, καθώς υπηρετεί μια ύψιστη επιθυμία: Να εκταθεί προς εκείνη τη διαδρομή, η οποία περιγράφει την ολοκληρωτική έξοδο από τον εαυτό της και τη διεύρυνσή της, μέσα από την αισθηματική περιπέτεια μιας άλλης ύπαρξης. Γι’ αυτή την προέκταση είναι αναγκαία μια ειδική συνθήκη: o αληθινός έρωτας.

alt

Για την ποιητική συλλογή της Χλόης Κουτσουμπέλη Οι ομοτράπεζοι της άλλης γης (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Μάριου Μιχαηλίδη

Όσοι τυχαίνει να παρακολουθούν την πορεία της Χλόης Κουτσουμπέλη εύκολα αναγνωρίζουν ότι η ποιήτρια βρίσκεται ήδη στο μεταίχμιο μιας επίμοχθης και πεισματικής προσπάθειας που άρχισε πολύ νωρίς να αφήνει ολοκάθαρες αποτυπώσεις ποιητικής σοβαρότητας και ευθύνης. Το πρόσφατο ποιητικό έργο της Οι ομοτράπεζοι της άλλης γης επιβεβαιώνει την ορατή πλέον σε πολλούς ανοδική πορεία που ακολουθεί. Πρόκειται για ώριμους και ολοκληρωμένους ποιητικούς καρπούς.

alt

Για την ποιητική συλλογή του Παύλου Δ. Πέζαρου Ο αχός κι ο βυθός (εκδ. Κέδρος).

Του Γιάννη Σ. Παπαδάτου

Κρατώντας στα χέρια σου το ποιητικό έργο του Παύλου Δ. Πέζαρου δεν μπορείς να μην επισημάνεις, αρχικά, στους τίτλους, δύο περιοχές: το υγρό στοιχείο και τις αισθήσεις: Οσμές από ιώδιο, Γεύση αρμύρας, Η σταδιακή οξείδωση της αφής και Ο αχός κι ο βυθός η πρόσφατη συλλογή του (1). Το υγρό στοιχείο ένα από τα τέσσερα εμπεδόκλεια ριζώματα, είναι το ρευστό αντίστοιχο του φωτός, η συνεχής ροή του εκδηλωμένου κόσμου, ο συμβολισμός του δυναμισμού της ψυχής. «Το νερό», σημειώνει ο Γκαστόν Μπασελάρ, «περισσότερο από οποιοδήποτε κοσμογονικό στοιχείο είναι μια πλήρης ποιητική αλήθεια»(2). «Έστω στη θάλασσα/ κοντά της ν’ αναπνεύσουμε/, γιατί ξεκίνησε η ζωή μας από κει», αναφέρεται στο ποίημα «Οι λέξεις και τ’ ακούσματα». Κι αυτή η ρήση, σε συνάρτηση και με το περιεχόμενο των περισσότερων ποιημάτων των προαναφερόμενων συλλογών, θα έλεγα, πως υποδηλώνει την ταξινόμηση της ποιητικής φαντασίας του Πέζαρου στο υδάτινο κοσμογονικό στοιχείο.

Antigone Polynice big

Σκέψεις για την Αντιγόνη και τον Κρέoντα με αφορμή τον ποιητικό μονόλογο του Κώστα Κουτσουρέλη «Κρέων» (εκδ. Gutenberg) καθώς και την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή (μτφρ. Δημήτρη Μαρωνίτη, εκδ. Γκόνη), την «Αντιγόνη» του Ανούιγ (μτφρ. Στρατή Πασχάλη, εκδ. Γκόνη) και την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή του Μπέρτολτ Μπρεχτ (μτφρ. Ελένη Βαροπούλου, εκδ. Γκόνη) – βασισμένη στη μετάφραση της τραγωδίας από τον Χαίλντερλιν.

Του Μιχάλη Μακρόπουλου

alt

Για την ποιητική συλλογή του Μανόλη Πρατικάκη Λιθοξόος (εκδ. Κέδρος).

Της Χρύσας Φάντη

Κάθομαι σε βραχάκι κατά Γιαλουράκη μεριά. Δροσίζει τα πόδια μου το κύμα.
Ξαφνικά έστρεψα στα νερά. Είπα: «Από δω άρχισαν όλα».
«Καταπρόσωπο στην Όστρια»

Ο Λιθοξόος είναι το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας που άρχισε με την Κιβωτό (2012) και ανήκει στον Φυσικό άξονα της ποίησης του Μανόλη Πρατικάκη. Ο άλλος είναι ο Ιστορικοκοινωνικός. Ο τόπος που μεταφορικά διαδραματίζεται το έργο είναι το Γαϊδουρονήσι. Ένα ακατοίκητο νησί, ένας τόπος ου τόπος, μακριά από την ερήμωση και την καθολική εξαχρείωση του σύγχρονου τεχνοκρατούμενου κόσμου.

Colin Darke

Για τη νέα ποιητική συλλογή της Κικής Δημουλά Άνω τελεία (εκδ. Ίκαρος).

Του Γιώργου Βέη

Πρόκειται για τη δέκατη πέμπτη ποιητική συλλογή της. Περιλαμβάνει είκοσι επτά ποιήματα. Συγκρατώ κι εδώ την ευρηματική ανάπτυξη του καθόλα επιμελημένου, προσωποπαγούς φωνήματός της. Με έκδηλη την ανανεωτική, αιφνιδιαστική από πολλές απόψεις έκφανσή του, ο στίχος καθίσταται στίβος αντιπαραθέσεων της συνείδησης ενός διαρκώς απορούντος, αλλά επ' ουδενί ελλειμματικού υποκειμένου με την βαρβαρότητα του ψευδοπολιτισμού των ημερών μας. Οι ασίγαστες συνομιλίες του εγώ με τον Εαυτό και τον Άλλο τελούνται σε κλίμα αποκαθήλωσης ψευδαισθήσεων, εσπευσμένης ακύρωσης οποιωνδήποτε συμβιβασμών, αναστολής υπαναχωρήσεων. Διακρίνω τρεις κατηγορίες των συναφών αναφορών και αυτοαναφορών. Η πρώτη πιστεύω ότι είναι αμιγώς οντολογική. Αντιπροσωπευτικά ποιήματά της τα εξής: «Δεν αστοχεί», «Το...άλλοθι της λήθης», «Ιδιοσκεύασμα», «Συμπέρασμα», «Το γνήσιο», «Εφτάψυχη», «Σχολαστικότητες», «Ασυγχώρητη» και «Ασυμμετρία». Η δεύτερη συγκεντρώνει μαρτυρίες θεολογικής απόκλισης. Η γραφή οργανώνει την κυριαρχία του εγώ επί των φαινομένων. Τα αόρατα κωδικοποιούνται με σύνεση. Εδώ ανήκουν κατ΄ εξοχήν τα: «Ομοιοπαθείς» και «Ούτως ή άλλως». Εν μέρει το «Ύμνος στη λέξη Ίσως». Η τρίτη περιλαμβάνει τα ποιήματα γενικότερης εξομολογητικής δράσης, όπως παραδείγματος χάριν τα επιγραφόμενα: «Εντέλει», «Τα φυσικά χαρίσματα», «Εξακριβωμένα», «Σε ετοιμότητα», «Διερεύνηση», «Δώρο πανάκριβης σημασίας», «Πρόβλημα» και «Βουλιμία». 

bresson

Για την ποιητική συλλογή της Λένας Καλέργη Περισσεύει ένα πλοίο (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Γιώργου Κ. Ψάλτη

Το βιβλίο Περισσεύει ένα πλοίο βρίσκει την ποιήτρια Λένα Καλλέργη στη θάλασσα της ζωής. Παρακολουθεί το ταξίδι ενός ποιητή, ο οποίος ξαναφτιάχνει τον κόσμο, προτείνει μία εκ του τίποτα δημιουργία του. Με την έννοια αυτή, ο αφηγητής είναι ένας «Δημιουργός». Μόνη πατρίδα είναι το σώμα του. Αυτό φέρει τις εμπειρίες, τις θλίψεις και τις βιωμένες χαρές. Ο ποιητής δεν περιορίζεται, γελάει με τα όρια. Τις στιγμές της έμπνευσης, δεν ανήκει πουθενά, είναι εντελώς ελεύθερος, ισχύει ως θεός. 

palatini 2

Για τη συλλογή Ναυαγοῦ τάφος εἰμί: Επιτύμβια επιγράμματα από την Παλατινή Ανθολογία, προλεγόμενα-μετάφραση-σημειώσεις Τασούλα Καραγεωργίου (εκδ. Γαβριηλίδης)

Του Κώστα Κουτσουρέλη

Συχνά, πολύ συχνά, όταν μιλάμε για μεταφράσεις από την αρχαία λογοτεχνία, ελληνική και ρωμαϊκή, από τα δύο σκέλη του όρου το πρώτο –την αρχαιότητα του κειμένου– το τονίζουμε υπέρμετρα, ενώ το δεύτερο –τη λογοτεχνικότητά του– το φέρνουμε στο προσκήνιο στην καλύτερη περίπτωση υποφωτισμένο. Ως αποτέλεσμα, η φιλολογική σκευή του μεταφράζοντος (η επαγγελματική επάρκεια, ή προϋπηρεσία ή "αρμοδιότητά" του) συνήθως υπερτονίζεται, ενώ οι λογοτεχνικές του επιδόσεις τίθενται κατά μέρος ή περιβάλλεται με μια ευμενή σκιά. Θα μπορούσα να φέρω πρόσφατα, τρανταχτά παραδείγματα. Δεν θα το κάνω. 

alt

Για την ποιητική συλλογή του Θανάση Χατζόπουλου Φιλί της ζωής (εκδ. Κίχλη).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Το διφυές σχήμα αγάπη-έρως μέσα στον υπο-/κειμενικό κόσμο, με ισοτοπίες ταύτισης και με συμπληρωματικές, παραπληρωματικές, παράπλευρες περιοχές, αποδίδει μια μείζονα ενιαία οντότητα που προσδιορίζει την ανθρώπινη ύπαρξη.

alt

Για την ανθολογία των ποιημάτων του Τάιγκου Ριόκαν Ο ενδεής του όρους Κούγκαμι (μτφρ. Μάκης Μωραΐτης, εκδ. Οδός Πανός).

Του Γιάννη Λειβαδά

Το έλλειμα της ελληνικής βιβλιογραφίας όσον αφορά τη λογοτεχνία της Άπω Ανατολής είναι αξιοσημείωτο. Κάθε έκδοση, λοιπόν, που καταγίνεται με την ποίηση ή την πεζογραφία των χωρών που ανήκουν σε αυτό το γεωγραφικό συγκρότημα είναι εκ προοιμίου σημαντική.

Venetian 16th Century Orpheus

Για την ποιητική συλλογή Δαφνοπόταμο (εκδ. Gutenberg) του Νίκου Κατσαλίδα. 

Του Μάριου Μιχαηλίδη

Η πρόσφατη ποιητική σύνθεση Δαφνοπόταμο, του Νίκου Κατσαλίδα, έρχεται να προστεθεί σε ένα μακρύ κατάλογο εργογραφίας, στον οποίο, ήδη, αριθμώνται δεκαεννέα συλλογές ποιημάτων, ένα μυθιστόρημα και ένας τόμος διηγημάτων. Ασφαλώς, εκπλήσσει η ποσοτική παραγωγή των ποιητικών έργων. Ωστόσο, προτρέχω να σημειώσω ότι το Δαφνοπόταμο έρχεται να επιβεβαιώσει προηγούμενες κρίσεις, παλαιότερες και πρόσφατες, για την όντως πολύ αξιόλογη παρουσία του συγγραφέα στα ποιητικά δρώμενα της τελευταίας δεκαπενταετίας. 

kentridge more sweetly play the dance701

Για την ποιητική συλλογή Τα νερά του μετανάστη του Ζαφείρη Νικήτα (εκδ. Μελάνι).

Toυ Σωκράτη Καμπουρόπουλου

Το ερώτημα ποιος είναι ο μετανάστης συνέχει τη δεύτερη ποιητική συλλογή του Ζαφείρη Νικήτα, που εκδόθηκε πέρυσι (μετά τον Πισώπλατο ουρανό εκδ. Γαβριηλίδης, 2010) - ο πρόσφυγας, ο μέτοικος, ο αλλόγλωσσος, όποιος αλλάζει θέση ("μεθ-ίσταται") στο χώρο, τον χρόνο, τη μνήμη ή την επιθυμία; Επομένως, όλοι μας; 

alt

Για την ποιητική συλλογή του Θωμά Τσαλαπάτη Άλμπα (εκδ. Εκάτη).

Του Παναγιώτη Λογγινίδη

Κυριευμένη από στοιχεία δυισμού, η δεύτερη ποιητική συλλογή του Θωμά Τσαλαπάτη, γεμάτη στοιχεία νεοτερισμού στην αντίληψη για την ποίηση, μεταμφιέζεται μερικώς σε πεζό λόγο με ποιητική διαφάνεια. Πόλη ή γυναίκα, πεζό ή ποίηση, φώς ή σκοτάδι, τελικά είναι διαφορετικές όψεις του ενός και μόνου πράγματος, του πραγματικού βιώματος.

alt

Για την ποιητική συλλογή του Κώστα Γ. Παπαγεωργίου Εγώ το μαύρο θα κρατάω έως θανάτου (εκδ. Κέδρος).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Ο Κώστας Γ. Παπαγεωργίου, επί σειρά πολλών ετών, προσφέρει ενδιαφέροντα τεκμήρια δημιουργικής γραφής που παραβιάζουν με ευρηματική δομή θεματικής και γλωσσικής οργάνωσης τα συμβατικά όρια ανάμεσα στις περιοχές της ποίησης και της πεζογραφίας (υπό την προϋπόθεση ότι αυτά τα δύο είδη αποτελούν διαφορετικά κατά την κοινή αντίληψη πεδία λογοτεχνικής παραγωγής). Με αυτά τα δεδομένα, τα ποιητικά κείμενα του Κ. Γ. Παπαγεωργίου χαρακτηρίζει ιδιαίτερος ρυθμός που αποδίδει τα μετρημένα βήματα του ελεύθερου στίχου σε συνδυασμό με τη ροή ενός συχνά ελλειπτικού αφηγηματικού λόγου.

alt

Για την ποιητική συλλογή του Μάριου Μιχαηλίδη Τέφρα ονείρων (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Νικήτα Παρίση

Είναι η 5η ποιητική συλλογή του Μάριου Μιχαηλίδη. Η αμέσως προηγούμενη, με τον τίτλο Σαν άλλοθι οι λέξεις, είχε εκδοθεί το 2003. Εκπλήσσει, ασφαλώς, η ποιητική σιωπή των 13 ετών. Στην ουσία όμως, πρόκειται για ένα ιδιαίτερα δημιουργικό μεσοδιάστημα ζωής. Σ’ αυτά τα 13 χρόνια, που η ποιητική φωνή είχε σιγήσει, εκδοτικά μόνο, τον Μιχαηλίδη τον κέρδισε η αφηγηματική ευρυχωρία της πεζογραφίας. Η δημιουργική γονιμότητα εκφράστηκε με τέσσερα μυθιστορήματα.

syntelis

Για την ποιητική συλλογή διαδρομή, του Σέργιου Συντελή (εκδ. Περιτεχνών)

Της Άντας Κατσίκη-Γκίβαλου

Η διαδρομή είναι η τέταρτη ποιητική συλλογή του Σέργιου Συντελή. Σε όλο το ποιητικό του έργο διαπιστώνουμε το συνεχή προβληματισμό και την αγωνία του για όσα συμβαίνουν γύρω μας που άλλοτε σηματοδοτούνται με αναφορές σε πρόσωπα ή καταστάσεις γνωστές, τις περισσότερες φορές όμως η σκέψη διαθλασμένη αποτυπώνεται ποιητικά μέσα από γενικεύσεις: «Πέτρα πάνω στην πέτρα. / Λιθάρι πάνω στο λιθάρι. / Αγωνίες σωριασμένες / σ’ ένα μονοπάτι.» («Εκεί πέρα» από τη συλλογή Αγωνία, 1997).

alt

Για την ποιητική συλλογή της Ελένης Κοφτερού Στο λάμδα των χελιδονιών (Εκδόσεις των φίλων).

Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου

Έπεσε στα χέρια μου ένα ιδιαίτερα καλαίσθητο βιβλίο, μια αρκετά μεγάλη σε έκταση ποιητική συλλογή, της Ελένης Κοφτερού με τίτλο Στο λάμδα των χελιδονιών. Η ποιήτρια οργανώνει τα εξήντα πέντε ποιήματα της συλλογής της σε τρεις ενότητες που φέρουν τους τίτλους "σφηνωμένη σε φωνήεντα", "ραβδοσκοπώντας λέξεις" και "στο τίποτα οι ποιητές ενδίδουν". Μελετώντας προσεκτικά αυτά τα ποιήματα είχα την αίσθηση που έχει όποιος προσπαθεί να διασχίσει ένα φαινομενικά ήρεμο ποτάμι, όμως νιώθει ξαφνικά ότι βαθαίνει απότομα κι επικίνδυνα και είναι ολοένα και πιο δύσκολο να βρει ασφαλείς πέτρες που δε γλιστρούν στον λασπερό βυθό. Αν η παραπάνω περιγραφή φανεί υπερβολική, ας πούμε πως μετά τις χαριτωμένες χαμηλές πτήσεις των χελιδονιών της και χωρίς κάποια προειδοποίηση, ολοένα και πιο συχνά το έδαφος χάνεται από τα μάτια μας και νιώθουμε πως η ουσία διαφεύγει και κρύβεται. Με δυο λόγια, κάποια διάσπαρτα ποιήματα της Ελένης Κοφτερού είναι αισθητά πιο περιεκτικά, πιο δυσνόητα από τα υπόλοιπα.

kokkino kaskol 700 2

Για την ποιητική συλλογή του Γιώργου Δουατζή Το κόκκινο κασκόλ (εκδ. Μανδραγόρας).

Του Απόστολου Μπενάτση

Στην ποιητική συλλογή Το κόκκινο κασκόλ, ο Γιώργος Δουατζής, όπως σε όλη την ποιητική και πεζογραφική πορεία του, συνεχίζει να καταγράφει μια κοσμοθεωρία συνεχώς εμπλουτιζόμενη με νέα στοιχεία, τα οποία και συγκροτούν το αξιακό του σύστημα.

vladimir mayakovsky 700b

Για την ανθολογία των ποιημάτων του Vladimir Mayakovsky, Ποιήματα (απόδοση - πρόλογος Γιάννης Ρίτσος, εκδ. Κέδρος).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

alt

Για τα «Σονέτα» του William Shakespeare σε μετάφραση της Λένιας Ζαφειροπούλου από τις εκδόσεις Gutenberg.

Του Νίκου Ξένιου

alt

Για την ποιητική συλλογή του Γιώργου Λίλλη Αρλεκίνος (εκδ. Περισπωμένη).

Της Μυρένας Σερβιτζόγλου

Όταν γράφει κανείς, κάθε του πρόταση οφείλει να είναι γυριστή, να θυμίζει πολεμική λαβή προκειμένου να καταφέρει το καίριο χτύπημα, έλεγε ο Κωστής Παπαγιώργης. Απέτρεπε, δε, τους νεαρούς επίδοξους γραφιάδες να καταπιαστούν με την ποίηση, διότι διατηρούσε την πεποίθηση ότι η ποίηση είναι τόσο σπάνια, όσο ένα θαύμα. Το τελευταίο ποιητικό βιβλίο του Γιώργου Λίλλη απαρτίζεται από έξι ποιήματα, καθένα εξ αυτών δίχως τίτλο, μήτε αρίθμηση. Θα μπορούσαν να λογιστούν ως ένα ενιαίο σύνολο, με πέντε ενδιάμεσες παύσεις, ή βαθιές ανάσες. Οι λέξεις κι εκφράσεις που συνοψίζουν το βιβλίο είναι τρεις: “Άκουσέ με”, “Αρλεκίνος”, “στην διάρκεια”.

artlimited grey

Για την ποιητική συλλογή της Μαρίας Κουλούρη Ρολόγια και άλλοι χτύποι (εκδ. Μελάνι).

Της Λένας Καλλέργη

Στο δεύτερό της βιβλίο ποίησης, με τίτλο Ρολόγια και άλλοι χτύποι, η Μαρία Κουλούρη επεξεργάζεται τη σχέση της με τον χρόνο και εξερευνά την αλληλεπίδραση του χρόνου με τον άνθρωπο ως δημιουργό και παρατηρητή, τόσο του ίδιου το χρόνου όσο και του κόσμου γύρω του. Καταπιάνεται με τον χρόνο που υπάρχει και αυτόν που φτιάχνουμε με τα ρολόγια μας, αλλά και με τον χρόνο ως χτύπο, επανάληψη, ψευδαίσθηση, αντοχή και φθορά.

alt

Για το βιβλίο του Θάνου Σταθόπουλου La folie (εκδ. Ίκαρος).

Του Ιγνάτη Χουβαρδά
Φωτογραφία Μαρίλη Ζάρκου

Φτιάχνω ένα τετράδιο με αποκόμματα από σελίδες του δικού μου βίου και από ρήσεις, επιστολές και αποσπάσματα άλλων συγγραφέων, με το ψαλίδι να κόβει εγκάρσια και όχι επίπεδα, μεγεθύνοντας τις λεπτομέρειες, κι όσο προχωρώ, μια νέα ζωή δημιουργώ, τη δική μου ζωή, γιατί κάθε λεπτομέρεια μού ανήκει, είναι ρευστή και ιριδίζουσα, είναι επιδεικτικά ανόμοια με την επόμενη σκηνή, κι όμως, σα να δημιουργείται μια υπόγεια φλέβα, ένας ιστός, που βοηθά τα πράγματα να λάμπουν, να είναι υγρά και μεθυστικά, να κατοχυρώνουν έναν λόγο ερωτικό που είναι σώμα που διηγείται τα όνειρα, τις επιθυμίες, τις εμπειρίες, το σκοτάδι, το φως. Δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να γίνει πράξη αυτό παρά μόνο από την ποίηση, ως σπουδή μύησης κι εμπειρίας που τελείται την ίδια ώρα που γράφεται.

alt

Για την ποιητική συλλογή του Κώστα Κουτσουρέλη Γράμμα στον Οδυσσέα Ελύτη (εκδ. Περισπωμένη).

Του Γιώργου Βέη

Θεατρογενής, ευρηματικός, σμιλεμένος κομψά λόγος. Απευθύνεται στον δεύτερο νομπελίστα μας με τον δέοντα, πηγαίο σεβασμό, επιζητώντας –τι άλλο;– ρηματική τουλάχιστον δικαιοσύνη.

alt

Για την ποιητική συλλογή της Στέλλας Γεωργιάδου Αμφίβια εγώ (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Παναγιώτη Γούτα

Η Στέλλα Γεωργιάδου, γεννημένη στη Χαλκιδική και με σπουδές στην Αρχιτεκτονική στο ΑΠΘ, ζει και εργάζεται στη Θεσσαλονίκη. Από το αυτί του ποιητικού της βιβλίου πληροφορούμαστε πως ασχολείται συστηματικά με τη συγγραφή ποιημάτων από το 2006, δηλαδή εδώ και μία δεκαετία. Της συλλογής Αμφίβια εγώ προηγήθηκε η πρώτη ποιητική της συλλογή Μάσκα οξυγόνου, που κυκλοφόρησε πριν από μια πενταετία, το 2011, πάλι από τις εκδόσεις Γαβριηλίδης.

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ