alt

Για τη συλλογή του Γιάννη Λειβαδά «Χάικου 1991-2008» (εκδ. Εκάτη).

Του Γιώργου Πάνου

Η τελευταία συλλογή του Γιάννη Λειβαδά, είναι μια συλλογή ποιημάτων χάικου. Ποιήματα που έχουν γραφτεί κατά τη διάρκεια μιας μακράς περιόδου που ξεκινάει από το 1991 και καταλήγει στο 2008 (και που στο σύνολό τους είναι περίπου 600). Από τα ποιήματα αυτά, ο ποιητής, έκανε μια επιλεκτική αξιολόγηση και προέβη στην έκδοση ενός μικρότερου συνόλου τα οποία απαρτίζουν την εν λόγω  συλλογή. Για τα χάικου αυτά, έχει επίσης γράψει ένα αναφορικό κείμενο και ο Lucien Stryk το οποίο παρουσιάζεται στο εισαγωγικό κείμενο που συνοδεύει την έκδοση∙ ένας άνθρωπος που γνώριζε και μελέτησε σε βάθος την τέχνη του Χάικου και ο οποίος καταπιάστηκε με αξιοσημείωτη ευστοχία, με το έργο των μεγάλων δασκάλων, Μπασό και Ίσσα.

Καταλυτικό ρόλο στη συνειδητοποίηση του κοσμικού γίγνεσθαι και του μηχανισμού της κατανόησης, παίζει το Κενό, το Κενό είναι ταυτόσημο με το χάικου, είναι ταυτόσημο με την αρχή και το τέλος των πραγμάτων, με την αρχή και το τέλος της ποιητικής δημιουργίας.

Όσον αφορά το περιεχόμενο, δηλαδή την ουσία της ποιητικής παραγωγής, τα χάικου του Λειβαδά είναι ο ορισμός της απλότητας, του απέριττου, της ομορφιάς και του απροσδόκητου. Πράγματα δηλαδή που συναποτελούν το πνεύμα του χάικου. Η φυσικότητα με την οποία ο ποιητής παραθέτει με τα μικρά αυτά στολίδια την ωραιότητα και το ξάφνιασμα, είναι απαράμιλλη. Ένα ακόμη βασικό χαρακτηριστικό των χάικου του Λειβαδά, είναι ο αυθορμητισμός, το  σαρδόνιο χιούμορ, το οποίο απαντάται επίσης στους μεγάλους μάστορες του είδους. Διαβάζοντας, οι αισθήσεις ενεργοποιούνται στον μέγιστο βαθμό, δίχως την μεσολάβηση κάποιας ερμηνευτικής ανάγκης. Όπως συμβαίνει με καθετί μέσα στη φύση, εφόσον ο άνθρωπος δεν ερμηνεύει μόνο αλλά ερμηνεύεται μέσα στη φύση. Καταλυτικό ρόλο στη συνειδητοποίηση του κοσμικού γίγνεσθαι και του μηχανισμού της κατανόησης, παίζει το Κενό, το Κενό είναι ταυτόσημο με το χάικου, είναι ταυτόσημο με την αρχή και το τέλος των πραγμάτων, με την αρχή και το τέλος της ποιητικής δημιουργίας. 

Κλείνοντας θα αναφέρω πως, όπως εύκολα καταλαβαίνει κανείς, ο Γιάννης Λειβαδάς, ακολουθεί τα χνάρια των μεγάλων δασκάλων της ιαπωνικής τέχνης των χάικου μετουσιώνοντάς την σε μία τέχνη σύγχρονη, με έναν τρόπο φυσικό και ανεπιτήδευτο και συνάμα απολύτως προσωπικό, γαλουχημένος από το αυστηρό πνεύμα και την γαλήνια σκέψη τους. Κάθε χάικου εντοπίζεται μετά την ειδολογική του αξία, κάθε σκέψη εντοπίζεται πέρα από την σκέψη. Ακριβώς εκεί όπου το ποίημα συναντά τον εαυτό του.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΟΥ είναι μελετητής.


Αποσπάσματα από το βιβλίο

Ο κούκος
μπάζει τη μπόρα
στη ζωή του.
*
Κλαδεύοντας
πεύκα, άλλαξε
     η θάλασσα.
*
Έαρ: καθαρά
         τα πόδια
του σπουργίτη.
*
Σε τι θεό
 πιστεύει
η χρυσόμυγα;
*
Το άγαλμα
      φυλάει
τον φύλακα.
*
Αν κάνω πως
δεν βλέπω, ούτε
η λεύκα κοιτάζει.
Ο γερο-αλήτης
  απάντησε δις
    στο φεγγάρι.
*
Εποχές εκτίουν
       συνειρμικά
      τη ζωή μου.

 Στην κεντρική εικόνα ο πίνακας του Katsushika Hokusai «South Wind, Clear Sky» (1830-32).


altΧάικου 1991-2008
Γιάννης Λειβαδάς
Εκάτη 2018
Σελ. 42, τιμή εκδότη €8,50

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΛΕΙΒΑΔΑ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αγαπημένε μου πατέρα» της Μάνιας Μεζίτη (κριτική) – Καλοσμιλεμένη ελεγεία για την οριστική απώλεια του πατέρα

«Αγαπημένε μου πατέρα» της Μάνιας Μεζίτη (κριτική) – Καλοσμιλεμένη ελεγεία για την οριστική απώλεια του πατέρα

Για την ποιητική συλλογή της Μάνιας Μεζίτη «Αγαπημένε μου πατέρα» (εκδ. Κουκκίδα). Στην κεντρική εικόνα, η ηθοποιός Robin Wright Penn με τον πατέρα της.

Γράφει ο Γιώργος Βέης

«Μια αυλαία πέφτει μπροστά στα μάτια μο...

«Έθνος εξαιρετικά» του Δημήτρη Κοσμόπουλου (κριτική) – Ποίηση εξαιρετικά λαμπρή

«Έθνος εξαιρετικά» του Δημήτρη Κοσμόπουλου (κριτική) – Ποίηση εξαιρετικά λαμπρή

Για την ποιητική συλλογή «Έθνος εξαιρετικά» του Δημήτρη Κοσμόπουλου (εκδ. Περισπωμένη) – «τρέφεται από [...] από θυσίες, αίματα, μαύρα αισθήματα, θανάτους που όλα αυτά καταφέρνει να τα κάνει λαμπρή ποίηση».

Γράφει ο Σωτήρης Γουνελάς

Ο τίτλος ...

«Βελονιές σκιάς» της Μαρίας Πυρουνάκη Λιωνή (κριτική) – Μια ερμηνευτική προσέγγιση

«Βελονιές σκιάς» της Μαρίας Πυρουνάκη Λιωνή (κριτική) – Μια ερμηνευτική προσέγγιση

Για την ποιητική συλλογή της Μαρίας Πυρουνάκη Λιωνή «Βελονιές σκιάς» (εκδ. Ιωλκός).

Γράφει ο Κωνσταντίνος Γεωργίου

Νηπτικά παραγγέλματα

Τι συμβαίνει άραγε, όταν μια τεχνική κεντήματος, χρησιμοποιεί, αντί για μια συνηθισμέν...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη για το βιβλίο «ρησπέκτ» του Άρι Γεωργίου

Εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη για το βιβλίο «ρησπέκτ» του Άρι Γεωργίου

Εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου ΡΗΣΠΕΚΤ [λέξεις για τρίτους] του Άρι Γεωργίου διοργανώνει στη Θεσσαλονίκη ο εκδοτικός οίκος University Studio Press, την Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2024 ώρα 19:00, στον χώρο ΥΨΙΛΟΝ.

Επιμέλεια Book Press

Η ...

Εκδήλωση για το λεύκωμα «200 χρόνια Ελλάδα - 200 χρόνια Εθνικές Υποδομές»

Εκδήλωση για το λεύκωμα «200 χρόνια Ελλάδα - 200 χρόνια Εθνικές Υποδομές»

Η Πανελλήνια Ένωση Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΣΕΔΕ) και οι εκδόσεις Καπόν, διοργανώνουν εκδήλωση για την παρουσίαση του λευκώματος «200 χρόνια Ελλάδα - 200 χρόνια Εθνικές Υποδομές». Στην κεντρική εικόνα, Εγνατία οδός, Γέφυρα της Κρυσταλλοπηγής. 

Επιμέλεια Book Press

...
Στη Ρέιτσελ Κασκ το βραβείο Γκόλντσμιθς 2024: Για το Parade που «γυρίζει τον κόσμο μας ανάποδα»

Στη Ρέιτσελ Κασκ το βραβείο Γκόλντσμιθς 2024: Για το Parade που «γυρίζει τον κόσμο μας ανάποδα»

Στη Ρέιτσελ Κασκ [Rachel Cusk] απονεμήθηκε το βραβείο Γκόλντσμιθς [Goldsmiths] για το μυθιστόρημά της Parade. Τα βιβλία της Κασκ κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Gutenberg.

Επιμέλεια Book Press

Στη ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο εραστής του Ντεβ Μάρτιν» του Δημήτρη Τσεκούρα (προδημοσίευση)

«Ο εραστής του Ντεβ Μάρτιν» του Δημήτρη Τσεκούρα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Δημήτρη Τσεκούρα «Ο εραστής του Ντεβ Μάρτιν – Ένα queer αστυνομικό ψυχόδραμα» που θα κυκλοφορήσει στις 14 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Η ανάκριση»

...
«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

«Γκουντ λακ» του Βασίλη Κατσικονούρη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το θεατρικό έργο του Βασίλη Κατσικονούρη «Γκουντ λακ», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

(Στο μπαρ του Μότζο. Ο ΜΗΤΣ με τον ΑΛΚΗ σ’ ένα τραπέζι. Ο ΜΗΤΣ έχ...

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

«Το παιδί και το κρι κρι» της Βάννας Κατσαρού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Βάννας Κατσαρού «Το παιδί και το κρι κρι», σε εικονογράφηση της Μαίης Σταθοπούλου, το οποίο κυκλοφορεί στις 6 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίγα λόγια για...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

  «Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες συγγραφείς και μεταφραστές γράφουν για το μυθιστόρημα που τους αποκάλυψε τη Χώρα

«Η δική μου Αμερική»: 25 Έλληνες και Ελληνίδες συγγραφείς και μεταφραστές μας αποκαλύπτουν το μυθιστόρημα που τους μύησε στην αχανή χώρα. Οι επιλογές τους κυμαίνονται από εφηβικά αναγνώσματα μέχρι ένα πολύ επίκαιρο (και μη λογοτεχνικό) βιβλί...

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Κατασκοπικά μυθιστορήματα: Οι πρωτοπόροι, οι συνεχιστές, οι κορυφαίοι – Ένας συνοπτικός οδηγός με τα καλύτερα του τότε και του σήμερα

Επιλογή από τα καλύτερα κατασκοπευτικά μυθιστορήματα που έχουν κυκλοφορήσει τελευταία, συν λίγα παλαιότερα, από τα κορυφαία του είδους. Ταυτόχρονα, μια ευσύνοπτη μα πλήρης παρουσίαση της ιστορίας του είδους, μαζί με έναν αναστοχασμό πάνω στα όρια και τις συντεταγμένες του.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρί...

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Τι διαβάζουμε τώρα; 25 βιβλία λογοτεχνίας που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ή… μόλις

Ο Οκτώβριος οδεύει προς το τέλος του, οι εκδότες έχουν ήδη βγάλει, ή βγάζουν αυτές τις μέρες, σημαντικά βιβλία που θα διαβαστούν και θα συζητηθούν τους μήνες που έρχονται. Επιλέξαμε ορισμένα από αυτά, ελληνικής και ξένης πεζογραφίας, κυρίως. Θα ακολουθήσουν, το επόμενο διάστημα, πολλά περισσότερα. 

Γράφ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ