alt

Για τη συλλογή του Γιάννη Λειβαδά «Χάικου 1991-2008» (εκδ. Εκάτη).

Του Γιώργου Πάνου

Η τελευταία συλλογή του Γιάννη Λειβαδά, είναι μια συλλογή ποιημάτων χάικου. Ποιήματα που έχουν γραφτεί κατά τη διάρκεια μιας μακράς περιόδου που ξεκινάει από το 1991 και καταλήγει στο 2008 (και που στο σύνολό τους είναι περίπου 600). Από τα ποιήματα αυτά, ο ποιητής, έκανε μια επιλεκτική αξιολόγηση και προέβη στην έκδοση ενός μικρότερου συνόλου τα οποία απαρτίζουν την εν λόγω  συλλογή. Για τα χάικου αυτά, έχει επίσης γράψει ένα αναφορικό κείμενο και ο Lucien Stryk το οποίο παρουσιάζεται στο εισαγωγικό κείμενο που συνοδεύει την έκδοση∙ ένας άνθρωπος που γνώριζε και μελέτησε σε βάθος την τέχνη του Χάικου και ο οποίος καταπιάστηκε με αξιοσημείωτη ευστοχία, με το έργο των μεγάλων δασκάλων, Μπασό και Ίσσα.

Καταλυτικό ρόλο στη συνειδητοποίηση του κοσμικού γίγνεσθαι και του μηχανισμού της κατανόησης, παίζει το Κενό, το Κενό είναι ταυτόσημο με το χάικου, είναι ταυτόσημο με την αρχή και το τέλος των πραγμάτων, με την αρχή και το τέλος της ποιητικής δημιουργίας.

Όσον αφορά το περιεχόμενο, δηλαδή την ουσία της ποιητικής παραγωγής, τα χάικου του Λειβαδά είναι ο ορισμός της απλότητας, του απέριττου, της ομορφιάς και του απροσδόκητου. Πράγματα δηλαδή που συναποτελούν το πνεύμα του χάικου. Η φυσικότητα με την οποία ο ποιητής παραθέτει με τα μικρά αυτά στολίδια την ωραιότητα και το ξάφνιασμα, είναι απαράμιλλη. Ένα ακόμη βασικό χαρακτηριστικό των χάικου του Λειβαδά, είναι ο αυθορμητισμός, το  σαρδόνιο χιούμορ, το οποίο απαντάται επίσης στους μεγάλους μάστορες του είδους. Διαβάζοντας, οι αισθήσεις ενεργοποιούνται στον μέγιστο βαθμό, δίχως την μεσολάβηση κάποιας ερμηνευτικής ανάγκης. Όπως συμβαίνει με καθετί μέσα στη φύση, εφόσον ο άνθρωπος δεν ερμηνεύει μόνο αλλά ερμηνεύεται μέσα στη φύση. Καταλυτικό ρόλο στη συνειδητοποίηση του κοσμικού γίγνεσθαι και του μηχανισμού της κατανόησης, παίζει το Κενό, το Κενό είναι ταυτόσημο με το χάικου, είναι ταυτόσημο με την αρχή και το τέλος των πραγμάτων, με την αρχή και το τέλος της ποιητικής δημιουργίας. 

Κλείνοντας θα αναφέρω πως, όπως εύκολα καταλαβαίνει κανείς, ο Γιάννης Λειβαδάς, ακολουθεί τα χνάρια των μεγάλων δασκάλων της ιαπωνικής τέχνης των χάικου μετουσιώνοντάς την σε μία τέχνη σύγχρονη, με έναν τρόπο φυσικό και ανεπιτήδευτο και συνάμα απολύτως προσωπικό, γαλουχημένος από το αυστηρό πνεύμα και την γαλήνια σκέψη τους. Κάθε χάικου εντοπίζεται μετά την ειδολογική του αξία, κάθε σκέψη εντοπίζεται πέρα από την σκέψη. Ακριβώς εκεί όπου το ποίημα συναντά τον εαυτό του.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΝΟΥ είναι μελετητής.


Αποσπάσματα από το βιβλίο

Ο κούκος
μπάζει τη μπόρα
στη ζωή του.
*
Κλαδεύοντας
πεύκα, άλλαξε
     η θάλασσα.
*
Έαρ: καθαρά
         τα πόδια
του σπουργίτη.
*
Σε τι θεό
 πιστεύει
η χρυσόμυγα;
*
Το άγαλμα
      φυλάει
τον φύλακα.
*
Αν κάνω πως
δεν βλέπω, ούτε
η λεύκα κοιτάζει.
Ο γερο-αλήτης
  απάντησε δις
    στο φεγγάρι.
*
Εποχές εκτίουν
       συνειρμικά
      τη ζωή μου.

 Στην κεντρική εικόνα ο πίνακας του Katsushika Hokusai «South Wind, Clear Sky» (1830-32).


altΧάικου 1991-2008
Γιάννης Λειβαδάς
Εκάτη 2018
Σελ. 42, τιμή εκδότη €8,50

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΗ ΛΕΙΒΑΔΑ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αναγέννηση» του Χάρη Βλαβιανού (κριτική) – 39 ποιητικά πορτρέτα

«Αναγέννηση» του Χάρη Βλαβιανού (κριτική) – 39 ποιητικά πορτρέτα

Για την ποιητική συλλογή του Χάρη Βλαβιανού «Η Αναγέννηση - 39 ποιητικά πορτρέτα» (εκδ. Πατάκη). Κεντρική εικόνα: Πορτρέτο του Νικολό Μακιαβέλι, στον οποίο είναι αφιερωμένο ένα ποίημα της συλλογής © Wikipedia. 

Γράφει η Άννα Βασιάδη

...
«Ποιήματα και τραγούδια» του Θωμά Κοροβίνη (κριτική) – Oι στίχοι ενός αδέσποτου δεσπότη

«Ποιήματα και τραγούδια» του Θωμά Κοροβίνη (κριτική) – Oι στίχοι ενός αδέσποτου δεσπότη

Για το βιβλίο του Θωμά Κοροβίνη «Ποιήματα και τραγούδια» (εκδ. Άγρα). Κεντρική εικόνα: πίνακας του Γιάννη Τσαρούχη με τίτλο: «Δύο άντρες με φτερά πεταλούδας» © Ίδρυμα Γιάννη Τσαρούχη. 

Γράφει ο Γιώργος Γκόζης

…ή αλλιώς, περί του υμνογραφι...

«Έθνος εξαιρετικά» του Δημήτρη Κοσμόπουλου (κριτική) – Η φωνή των αφανών Ελλήνων στρατιωτών

«Έθνος εξαιρετικά» του Δημήτρη Κοσμόπουλου (κριτική) – Η φωνή των αφανών Ελλήνων στρατιωτών

Για την ποιητική συλλογή του Δημήτρη Κοσμόπουλου «Έθνος εξαιρετικά» (εκδ. Περισπωμένη). Kεντρική εικόνα: Ανεξάρτητη Μεραρχία. Διανομή αλληλογραφίας και δεμάτων. Συλλογή Μικρασιατικής Εκστρατείας/ Αρχείο ΕΡΤ.

Γράφει η Αγάθη Γεωργιάδου

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

«Γυναικεία Βραβεία non fiction 2024»: Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα

Η νικήτρια του βραβείου Women's Prize για non-fiction βιβλία θα ανακοινωθεί στις 13 Ιουνίου. Κεντρική εικόνα, μια από τις υποψήφιες για το βραβείο: η συγγραφέας και αρθρογράφος Ναόμι Κλάιν © The University of British Columbia.

Επιμέλεια: Book Press

...
Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Ο «Νευρομάντης» του Ουίλιαμ Γκίμπσον μεταφέρεται στην οθόνη: μεγάλο συνδρομητικό κανάλι ανακοίνωσε ότι αγόρασε τα δικαιώματα

Το πασίγνωστο μυθιστόρημα του «πατέρα» του Cyberpunk Ουίλιαμ Γκίμπσον [William Gibson] «Νευρομάντης» αναμένεται να γίνει σειρά 10 επεισοδίων από το συνδρομητικό κανάλι Apple TV. Κεντρική εικόνα: ο συγγραφέας Ουίλιαμ Γκίμπσον © Wikipedia. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Μακγκάφιν» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Μακγκάφιν», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΤΟΥΡΙΣΤΑΣ
37.947408, 23.641584

 «Αφού σου ...


«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

«Το μποστάνι του Μποστ» του Κωνσταντίνου Κυριακού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Κωνσταντίνου Κυριακού «Το μποστάνι του Μποστ – Μια σύνθεση / συμπλήρωση / διασκευή κειμένων του Μποστ», το οποίο κυκλοφορεί σε λίγες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

«Όλα μαύρα» της Δήμητρας Παπαδήμα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Δήμητρας Παπαδήμα «Όλα μαύρα», το οποίο θα κυκλοφορήσει την επόμενη εβδομάδα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τι είμαστε εμείς μπροστά σε αυτά τα κτήνη, ρε; Τι είμαστε; Άγιοι. Και φόνο να...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Τρία μυθιστορήματα με άρωμα εποχής και μυστηρίου από τα Ελληνικά Γράμματα

Για τα μυθιστορήματα «Strangers in the Night» (μτφρ. Μυρσίνη Γκανά) της Χέδερ Γουέμπ [Heather Webb], «Τα Μυστήρια της Μις Μόρτον Μόρτον» (μτφρ. Χρήστος Μπαρουξής) της Κάθριν Λόιντ [Catherine Lloyd] και «Κωδικός Coco» (μτφρ. Γιάννης Σπανδωνής) της Τζιόια Ντιλιμπέρτο [Gioia Diliberto]. Τρία μυθιστορήματα που μας μεταφ...

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Επανάσταση 1821: 11 βιβλία για τον Αγώνα των Ελλήνων

Ενόψει της 25ης Μαρτίου, επιλέγουμε έντεκα βιβλία που μας βοηθούν να κατανοήσουμε τα περίπλοκλη όσο και μοναδική διαδοχή γεγονότων που ήταν η Ελληνική Επανάσταση. Kεντρική εικόνα: έργο του Λουντοβίκο Λιπαρίνι «Ο όρκος του λόρδου Βύρωνα στο Μεσολόγγι» (περίπου 1850), μουσείο Μπενάκη.

...
Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Ιστορίες από τη Χώρα των Χρυσανθέμων: 10 λογοτεχνικά έργα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα ανοίγουν παράθυρα στον κόσμο της Ιαπωνίας

Όσο μακρινή κι αν φαντάζει η Ιαπωνία, δεν παύει να μας ελκύει, μεταξύ άλλων και για την ιδιαίτερη και τολμηρή λογοτεχνία της. Από τον κλασικό Καουαμπάτα έως τον ευφάνταστο Μουρακάμι, επιλέγουμε δέκα βιβλία που κυκλοφόρησαν σχετικά πρόσφατα και μπορούν να μας ανοίξουν νέα παράθυρα στον κόσμο του Ανατέλλοντος Ήλιου. K...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ