alt

Για την ποιητική συλλογή της Σάντις Βασιλείου «28 μέρες κάτω από τη γη» (εκδ. Θράκα).

Του Γιώργου Κ. Ψάλτη

Με σημειώσεις από το ημερολόγιο ενός κοριτσιού, ενώ έψαχνε τρόπο να διαχειριστεί τα σκοτάδια του και να ισορροπήσει στη ζωή μακριά από το σύνορο του θανάτου μοιάζουν οι 28 μέρες κάτω από τη γη, που αρχίζουν με τη σχεδόν βιβλική επιγραφή «Και είπε η μέρα στον ήλιο: / “Μείνε / Θα γίνω σκοτάδι αν φύγεις”».

Έσκαψε στα χέρια της έναν τάφο για να θάψει τον ήλιο, να τον κρατήσει μέσα της, να έχει το πτώμα του κάτω από το δέρμα της. Δεν ήταν η πρώτη φορά που προέκυψε να ακυρώσει τη ζωή της. Ένα βράδυ δανείστηκε φτερά, ανέβηκε στην ταράτσα και φλέρταρε με την ιδέα να πετάξει.

Το βιβλίο περιλαμβάνει το ποίημα «Είκοσι οκτώ μέρες», που είναι κεντρικό όπως συνήθως ισχύει όταν ο τίτλος ενός ποιήματος συναντάται στο εξώφυλλο. Το ποιητικό υποκείμενο βρίσκεται σε έναν χώρο χωρίς καθρέφτες επειδή κυνηγούσε τις φλέβες της. Έσκαψε στα χέρια της έναν τάφο για να θάψει τον ήλιο, να τον κρατήσει μέσα της, να έχει το πτώμα του κάτω από το δέρμα της. Δεν ήταν η πρώτη φορά που προέκυψε να ακυρώσει τη ζωή της. Ένα βράδυ δανείστηκε φτερά, ανέβηκε στην ταράτσα και φλέρταρε με την ιδέα να πετάξει. Σε ένα άλλο ποίημα, απλώνει τα χέρια προς τον ουρανό, βρίσκουν σε μια θηλιά που κρέμεται από το ταβάνι. Θέλει να την περάσει στον λαιμό της.

Το κορίτσι αυτό, ποτέ δεν διάλεξε την απόγνωση. Νήπιο, τρέχει πίσω από τη μητέρα του για να θηλάσει. Εκείνη, δίνει τα στήθη της σε κάποιον άλλον. Το νήπιο, κορίτσι πια, βυζαίνει τον εαυτό της. Κοντεύει πια στην εφηβεία, οι γονείς τής έχουν δέσει τα μάτια, την τραβούν απ’ τον λαιμό μ’ ένα σχοινί. Η μητέρα τη φιλάει, ο πατέρας στέκεται στη γωνία του: «Πρόσεχε, είπε / Να μη φύγεις απ’ το δρόμο του Θεού». Όταν ήταν δώδεκα χρονών, οι γονείς της την είχαν σπρώξει σ’ έναν γκρεμό. Ενώ έπεφτε, άκουσε τους πρώτους ψαλμούς. Καθοριστικοί είναι οι γονείς στο βιβλίο, ιδιαίτερα ο πατέρας, που σε ένα ποίημα φοράει το καλό του ράσο και χτυπά με την ξύλινη σκούπα αυτά που θεωρεί ως δαιμόνια εντός της κόρης του. Δηλαδή, τον άγγελό της, το δεύτερο πρόσωπο του κοριτσιού, που έχει σημαντικό ρόλο στο βιβλίο, μάλιστα αφηγείται πέντε από τα δεκατρία ποιήματα του πρώτου μέρους. Και τα δύο πρόσωπα, και το κορίτσι και ο άγγελός του, μας δίνουν περιστατικά, συμβάντα και γεγονότα που οδηγούν στο κεντρικό ποίημα «Είκοσι οκτώ μέρες».

Θεωρεί πως η ευτυχία ποτέ δεν τη θέλησε, όμως η δυστυχία δεν τη χωράει πια, κι έτσι φτιάχνει δικό της ορισμό για τι σημαίνει να είναι κανείς καλά.

Το δεύτερο μέρος, δεκατέσσερα ποιήματα, αρχίζει με επιγραφή περίπου αντίθετη από το πρώτο, παρομοίως βιβλική: «Και είπε η μέρα στον ήλιο: / “Φύγε / Αγάπησα το σκοτάδι”». Θεωρεί πως ευτυχία ποτέ δεν τη θέλησε, όμως η δυστυχία δεν τη χωράει πια, κι έτσι φτιάχνει δικό της ορισμό για τι σημαίνει να είναι κανείς καλά. Έχει πάντως φόβο για τους άλλους και τον κόσμο, αλλά και για τον εαυτό της και καταθέτει με ανησυχία την επιθετικότητά της. «Έτοιμη, σχεδόν, να σας κατασπαράξω». Αλλού: «Το μεγάλο κορίτσι πετάει πέτρες στις λάμπες / Του αρέσει / Να σπάει φεγγάρια». Προσπαθεί να προσεγγίσει τις συμπεριφορές των γονιών της. Χωρίς επιείκεια, σπαρακτικά, με χιούμορ, σαρκασμό και αυστηρότητα. Σε έναν συγκλονιστικό μονόλογο, τους ζητάει παράδοξη συγγνώμη σε μία ασφυκτική για τον αναγνώστη παράθεση ταμπού τους, που για να τα ξεφύγει έφτασε με θλιμμένη οργή μέχρι το όριο του θανάτου. Απολογείται μέχρι επειδή κλαίει κι επειδή γελάει.

Η αίσθηση του βιβλίου είναι αυτή ενός μωρού που μεγαλώνει, μεγαλώνει, παραμένει μωρό, μεγαλώνει, γίνεται μεγαλύτερο από τα έπιπλα και τους ανθρώπους, συνεχίζει να μεγαλώνει, να φουσκώνει, παραμένει ένα γλυκό μωρό, καταλαμβάνει όλο το δωμάτιο, οι τοίχοι εξαϋλώνονται, το πάτωμα και το ταβάνι εξαϋλώνονται, το μωρό, ακίνητο, άγαλμα, χαμογελά, αιωρείται, ακίνητο παρακολουθεί την αδιαφορία όσων πριν ήταν στο δωμάτιο μαζί του. Το μωρό αυτό, το κορίτσι που μας αφηγείται, διανύει μεγάλη απόσταση στην εξέλιξη του βιβλίου. Στο πρώτο ποίημα, είναι μόνο του με τον άγγελό του, έχει κρυφτεί κάτω από τη γη, τα σκουλήκια το καλωσορίζουν. Στο προτελευταίο ποίημα του βιβλίου, τα χλευάζει: εύχεται τα μάτια των ανθρώπων να τους κάθονται στον λαιμό. Ο πρώτος στίχος του βιβλίου είναι «Κάποτε άνοιξες την πόρτα / και βρήκες το σπίτι άδειο από ανθρώπους». Το τελευταίο ποίημα αρχίζει με τον στίχο «Έχτισαν ένα καινούργιο σπίτι». Και οι 28 μέρες κάτω από τη γη τελειώνουν με τον στίχο: «Κι εγώ δυστυχώς / Θέλω να ζήσω».

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΨΑΛΤΗΣ είναι ποιητής.

 Ομιλία στην παρουσίαση του βιβλίου στο βιβλιοπωλείο «Επί Λέξει», 23 Φεβρουαρίου 2018.


alt28 μέρες κάτω από τη γη
Σάντι Βασιλείου
Θράκα 2017
Σελ. 42, τιμή εκδότη €7,00
 

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τριλογία» του Γιώργου Καλιεντζίδη (κριτική) – Σε ποιον ανήκει η ποίηση;

«Τριλογία» του Γιώργου Καλιεντζίδη (κριτική) – Σε ποιον ανήκει η ποίηση;

Για τον τόμο του Γιώργου Καλιεντζίδη «Τριλογία – Στις γωνίες των λέξεων - Σε ποιον ανήκει η ποίηση; - Σπουδή στις Αόρατες πόλεις του Ίταλο Καλβίνο» (εκδ. Μανδραγόρας). 

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

Ο Γιώργος Καλιεντζίδης, εδώ και τριάντα χ...

«Στον πυθμένα των πραγμάτων» της Κάριν Μπόγιε – Η νηφάλια μελαγχολία της ύπαρξης

«Στον πυθμένα των πραγμάτων» της Κάριν Μπόγιε – Η νηφάλια μελαγχολία της ύπαρξης

Για την ανθολογία ποιημάτων της Κάριν Μπόγιε [Karin Boye] «Στον πυθμένα των πραγμάτων» (ανθολόγηση – μτφρ. από τα σουηδικά Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, εκδ. Εντευκτήριο).

Γράφει ο Γιάννης Στούπας

Το 1926, στα εβδομηκοστά του γενέθλια, ο Ζίγκμουντ Φρόιν...

«Νάρκισσος Αντινάρκισσος» της Σοφίας Διονυσοπούλου (κριτική)

«Νάρκισσος Αντινάρκισσος» της Σοφίας Διονυσοπούλου (κριτική)

Για την ποιητική συλλογή «Νάρκισσος Αντινάρκισσος – Δίφωνο ποίημα» (εκδ. Το Ροδακιό). Κεντρική εικόνα: «Νάρκισσος», του Καραβάτζιο (1599, λεπτομέρεια)

Γράφει ο Γιώργος Βέης

Πρόκειται για την εμπεριστατωμένη δοκιμή αποκατάστασης ενός ονόματος. Ενός...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Εδώ είναι Βαλκάνια» – 9 λογοτεχνικά έργα από συγγραφείς της γειτονιάς μας

«Εδώ είναι Βαλκάνια» – 9 λογοτεχνικά έργα από συγγραφείς της γειτονιάς μας

Από τη Σερβία έως το Κόσοβο κι από τη Ρουμανία έως τη Β. Μακεδονία. Τα τελευταία χρόνια μεταφράζονται στα ελληνικά περισσότερα βιβλία συγγραφέων από τα Βαλκάνια. Προτείνουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα. Στην κεντρική εικόνα, πλάνο από την ταινία «Ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι ...

Βραβείο Γκονκούρ 2024: Η βραχεία λίστα με τα φαβορί

Βραβείο Γκονκούρ 2024: Η βραχεία λίστα με τα φαβορί

Ανακοινώθηκε η βραχεία λίστα του βραβείου Γκονκούρ [Prix Goncourt] 2024. Πριν την ανακοίνωση του φετινου βραβείου, θα γίνει γνωστή και η τελική λίστα που θα περιλαμβάνει τους τέσσερις φιναλίστ. Στην εικόνα, ο νικητής του 2019 Ζαν-Πολ Ντιμπουά, μαζί με το μέλος της επιτροπής, τότε, Μπερνάρ Πιβό, στο γνωστό παράθυρο τ...

Πώς κερδίζεται ένα Νόμπελ Λογοτεχνίας: Οι προϋποθέσεις και οι ζυμώσεις μέχρι το τηλεφώνημα από τη Σουηδική Ακαδημία

Πώς κερδίζεται ένα Νόμπελ Λογοτεχνίας: Οι προϋποθέσεις και οι ζυμώσεις μέχρι το τηλεφώνημα από τη Σουηδική Ακαδημία

Μπορεί μια Ελληνίδα συγγραφέας να πάρει Νόμπελ Λογοτεχνίας; Η προσδοκία γεννήθηκε από μια προσεκτική ανάγνωση των αποδόσεων στις στοιχηματικές εταιρείες, που προφανώς δεν εγγυώνται τίποτα για το αποτέλεσμα. Πώς, όμως, πραγματικά κερδίζεται ένα Νόμπελ; Υπάρχουν κάποιες προϋποθέσεις και ποιες είναι οι ζυμώσεις που προ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Μαρξ, Βάγκνερ, Νίτσε – Ένας κόσμος σε αναταραχή» του Χέρφριντ Μίνκλερ (προδημοσίευση)

«Μαρξ, Βάγκνερ, Νίτσε – Ένας κόσμος σε αναταραχή» του Χέρφριντ Μίνκλερ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Χέρφριντ Μίνκλερ [Herfried Münkler] «Μαρξ, Βάγκνερ, Νίτσε – Ένας κόσμος σε αναταραχή» (μτφρ. Έμη Βαϊκούση), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 9 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο Μ...

«Κωνσταντινούπολη – Τα γεγονότα της 6ης - 7ης Σεπτεμβρίου 1955», από το αρχείο του στρατοδίκη Φαχρί Τσοκέρ (προδημοσίευση)

«Κωνσταντινούπολη – Τα γεγονότα της 6ης - 7ης Σεπτεμβρίου 1955», από το αρχείο του στρατοδίκη Φαχρί Τσοκέρ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου της ελληνικής έκδοσης του αρχείου του στρατοδίκη Φαχρί Τσοκέρ [Fahri Çoker] «Κωνσταντινούπολη – Τα γεγονότα της 6ης - 7ης Σεπτεμβρίου 1955 – Φωτογραφίες και Έγγραφα», η οποία κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστ...

«Ύμνος» της Άυν Ραντ (προδημοσίευση)

«Ύμνος» της Άυν Ραντ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα της Άυν Ραντ [Ayn Rand] «Ύμνος» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο κυκλοφορεί στις 14 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Κεφάλαιο Ένα

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Εδώ είναι Βαλκάνια» – 9 λογοτεχνικά έργα από συγγραφείς της γειτονιάς μας

«Εδώ είναι Βαλκάνια» – 9 λογοτεχνικά έργα από συγγραφείς της γειτονιάς μας

Από τη Σερβία έως το Κόσοβο κι από τη Ρουμανία έως τη Β. Μακεδονία. Τα τελευταία χρόνια μεταφράζονται στα ελληνικά περισσότερα βιβλία συγγραφέων από τα Βαλκάνια. Προτείνουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν ή επανακυκλοφόρησαν πρόσφατα. Στην κεντρική εικόνα, πλάνο από την ταινία «Ο μπαμπάς λείπει σε ταξίδι ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2024: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες και τις εβδομάδες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2024: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες και τις εβδομάδες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, γκράφικ νόβελ, βιογραφιών, δοκιμίων, μελετών, βιβλίων επιστημονικής εκλαΐκευσης κ.ά.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Μικρά φθινοπωρινά αστυνομικά – Το Γαλλικό και μεσογειακό νουάρ στα καλύτερά του

Μικρά φθινοπωρινά αστυνομικά – Το Γαλλικό και μεσογειακό νουάρ στα καλύτερά του

Από το polar, στο neopolar και από το Παρίσι των Σιμενόν και Φαζαρντί, στο Παρίσι του Ζαν-Φρανσουά Βιλάρ και στην Αθήνα του Μάρκαρη.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

01 Οκτωβρίου 2024 ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ

Νόμπελ Λογοτεχνίας 2024: Κι όμως, η Έρση Σωτηροπούλου «παίζει δυνατά»

Μια ανάρτηση στη σελίδα της συγγραφέα και τα στοιχεία των στοιχηματικών που δίνουν προβλέψεις και αποδόσεις για το ποιος είναι πιθανότερο να βραβευτεί φέτος με το Νόμπε

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

15 Δεκεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2023

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα, ποιήματα: Επιλογή 100 βιβλίων, ελληνικών και μεταφρασμένων, από τη βιβλιοπαραγωγή του 2023. Επιλογή: Συντακτική ομάδα της Book

ΦΑΚΕΛΟΙ