Στο νέο ποιητικό εγχείρημα της Κατερίνας Ζυγούρα κυρίαρχη θέση καταλαμβάνει ο υψηλός συμβολισμός. Ντυμένα νοήματα που αναμένουν την αναγνωριστική απογύμνωσή τους. Κύριοι νοηματικοί πυλώνες του έργου είναι η μοναξιά, η υπαρξιακή αγωνία αλλά και η σθεναρή αμφισβήτηση των υποκριτικών συμπεριφορών της σύγχρονης κοινωνίας που εκφράζονται συχνά ειρωνικά κι άλλοτε εμποτισμένα στο παράπονο και την πικρία.

«Eίμαι κατοικίδιο ήμερο, πειθήνιο πάντα και ευχαριστημένο, με τα κοκκαλάκια που μαζεύει [...] τι να την κάνω την αληθινή ζωή»
«Κλουβί / Σύνδρομο Στοκχόλμης».

Οι στίχοι αυτοί είναι ενδεικτικοί ότι η ποιήτρια αποτυπώνει σκωπτικά την παθητική αποδοχή της ανελευθερίας μας, την πνιγηρή μικροαστική νοοτροπία που τρέφεται από τις ίδιες της τις νευρώσεις. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται παρά για μια κραυγή αποτίναξης των δεσμών, μια κραυγή που στηλιτεύει και εξεγείρεται.

Έντονα επίσης εκφράζεται το ασφυκτικό αίσθημα της υπαρξιακής αγωνίας αλλά και ο φόβος του θανάτου, με λυρική αρτιότητα που αφήνει να αποκαλυφθεί η δυσκολία όλων μας να αναλάβουμε ουσιαστικά τη συνειδητοποίηση του τέλους. Μέσα στα ποιήματα «Σύμβαση Γέννησης», «Μπορεί να συμβεί» και «Γραμμή 66» αποκρυσταλλώνεται η ματαιότητα του κόσμου και το αναπόφευκτο τέλος του αλλά και ο βαθιά ριζωμένος σε κάθε πλάσμα αρχέγονος φόβος του θανάτου.

Η πρώτη ανάγνωση αφήνει μεν μιαν αίσθηση πεσιμισμού, όμως στο βιβλίο διαφαίνεται επίσης η δίψα της για αλήθεια, όνειρα, έρωτα και ζωή.

Στο ποίημα «Πάλι και πάντα» γίνεται ξανά αναφορά στον κύκλο της ζωής: «Eίναι η φευγαλέα μέρα που τελειώνει και σ’ αφήνει σε μια μακάβρια νύχτα που αρχίζει». Ο αναγνώστης βιώνει τη φιλοσοφική διάθεση της δημιουργού με σκοπό μιαν ειλικρινή αυτογνωσία (όπως στο ποίημα «Σεπτέμβρης»: «Απάνω στης επίγνωσης το μελαγχολικό αμόνι») η οποία είναι μεν υποκειμενικά αποτυπωμένη όμως –ως αδρή θεματική– αποτελεί παναθρώπινη απορία μπροστά στο αίνιγμα της ύπαρξης.

Συνεχίζοντας, στο ποίημα «Πτώση» («αυτή είναι η υλική μορφή που έχει η αυτογνωσία;») συναντούμε μιαν αρχετυπική αναφορά στον πρώτο άνθρωπο της Βίβλου, τον Αδάμ, στο πρόσωπο του οποίου προβάλλεται όλη η ανθρωπότητα ως έκπτωτη, αμετανόητα εγωιστική και ανυπάκουη, έτοιμη να αφανιστεί ή να θεωθεί ξανά.

Αισθάνομαι ότι η Κατερίνα Ζυγούρα μέσα από τη γραφή της αναζητά την αληθινή επαφή με τον Άνθρωπο. Η πρώτη ανάγνωση αφήνει μεν μιαν αίσθηση πεσιμισμού, όμως στο βιβλίο διαφαίνεται επίσης η δίψα της για αλήθεια, όνειρα, έρωτα και ζωή. Ποιήματα που υμνούν, θα έλεγα, τη δίψα αυτή είναι η «Eυκαιρία» («ευκαιρία [...] να λιώσω από ευτυχία, να εξαϋλωθώ απ’ την αλήθεια»), ο «Μελλοντικός άνθρωπος» («σε κάθε μου βήμα ονειρευόμουν [...] Κι ονειρεύτηκα εσένα που θα ’ρθεις») και η «Βροχή ποτιστική» («για ν’ ανθίσει στη γη νέα ζωή [...] και να κοιτάς με τα δυο σου μάτια τον άνθρωπο, κατευθείαν στα όνειρα»).

Από το εν λόγω έργο δεν λείπει η αυτοκριτική της συγγραφέως, η οποία φανερώνεται έκδηλα μέσα από γενναιόδωρες δόσεις ενσυναίσθησης στα ποιήματα: «Στα κάγκελα της αυλής» και «Ευθύνη», όπου η Ζυγούρα ασκεί μια θαρραλέα κριτική στον εγωιστικό μικρόκοσμο του σύγχρονου ανθρώπου. Μέσα από μια πρωτοπρόσωπη καταγραφή, τολμά μιαν απολύτως αφοπλιστική εξομολόγηση.

Με τις ευαίσθητες ψυχικές χορδές της η Κατερίνα Ζυγούρα αναπολεί μιαν ονειρική και δίκαιη κοινωνία. Θρηνεί τις νεκρωμένες αρετές της κοινωνίας αυτής και η ποίηση της δίνει την ασφαλέστερη παρηγορητική αγκαλιά για να το κάνει. Η αγάπη της για την ποίηση μετουσιώνεται σε στίχο στα ποιήματα «Άνοστα βράδια», «Ηθελημένοι Ναυαγοί» και «Ανακεφαλαίωση». Τεχνηέντως και χωρίς να χάνει τον δρόμο του ποιητικού της ειρμού, η ποιήτρια αποφεύγει τον βερμπαλισμό χωρίς να πάψει να παίζει με τις λέξεις. Λέξεις που γεννάνε εικόνες, πλούσιο στοχασμό, συνειρμούς και συναισθήματα. Εδώ ακριβώς έγκειται η απόλαυση που η ανάγνωση αυτού του έργου προσφέρει τόσο φυσικά στον αναγνώστη.

* Η ΟΛΓΑ ΜΑΜΑΛΗ είναι δημοσιογράφος και ποιήτρια. Η πρώτη της ποιητική συλλογή «Υπόθεση ύπαρξης» κυκλοφορεί από τις εκδ. CaptainBook.gr.