lykos dioni kentriki

Για την ποιητική συλλογή της Διώνης Δημητριάδου «Παλίμψηστη του Λύκου μου μορφή» (εκδ. ΑΩ). Κεντρική εικόνα: Γκραβούρα του 1589 του Ολλανδού Hendrick Goltzius, στην οποία εικονίζεται ο Λυκάων να μεταμορφώνεται σε λύκο.

Της Δέσποινας Καϊτατζή-Χουλιούμη

Η Διώνη Δημητριάδου στην τρίτη ποιητική συλλογή της με τίτλο Παλίμψηστη του Λύκου μου μορφή στοχάζεται και πάλι τα δύσκολα και δισεπίλυτα της ζωής, την ασχήμια και την αγριότητα του μέσα και του γύρω μας, εστιάζοντας κυρίως στο σκοτεινό του ψυχισμού μας και στη μοναξιά και την αγριότητα του κόσμου του σύγχρονου ανθρώπου μπροστά στην οποία η αγριότητα της ζούγκλας ωχριά. Το καλαίσθητο εξώφυλλο κοσμείται από το «Head of a girl», του Leonardo da Vinci, για κάποιους το «πιο όμορφο σχέδιο στον κόσμο», σε αντιπαράθεση αλλά και αντίστιξη με την ανθρώπινη ασχήμια.

Ο Λύκος αρχετυπική έννοια του κακού από τη μυθολογία μέχρι σήμερα, με κάποιες λογοτεχνικές προσπάθειες, ειδικά στην παιδική λογοτεχνία, ανατροπής του στερεότυπου του κακού λύκου. Στη μυθολογία υπάρχει και το αρχέτυπο της Λύκαινας Λούπα που θήλασε τους Ρωμύλο & Ρώμο, τους ιδρυτές της Ρώμης και του πολιτισμού της, που ίσως δεν θα επιβίωναν χωρίς τη φροντίδα της.

Το ύφος της Δημητριάδου χαρακτηρίζεται από καθαρότητα, από ήθος και πρόθεση ενδοσκοπικής καταβύθισης, από κοινωνική ευαισθησία και βαθιά έγνοια για το συλλογικό καλό, ανησυχία και αδιέξοδο – ύφος στοχαστικό με πλούσιο διακείμενο. Ο λόγος λιτός κι απέριττος, με εικονοπλασία και μεταφορές, πεζόμορφος ή σε ελεύθερο στίχο και ρυθμό που πηγάζει από τη δημοτική ποίηση και αγγίζει τον αναγνώστη. Λόγος με ποιητική πύκνωση που εκφέρεται με αιχμηρότητα και αυστηρή ευθυκρισία προς τον εαυτό και τον Άλλον.

Ο λόγος λιτός κι απέριττος, με εικονοπλασία και μεταφορές, πεζόμορφος ή σε ελεύθερο στίχο και ρυθμό που πηγάζει από τη δημοτική ποίηση και αγγίζει τον αναγνώστη. Λόγος με ποιητική πύκνωση που εκφέρεται με αιχμηρότητα και αυστηρή ευθυκρισία προς τον εαυτό και τον Άλλον.

Στο κομβικό ποίημα «Παλίμψηστη του Λύκου μου μορφή», απ’ όπου και το τίτλος της συλλογής, η ποιήτρια αναζητά τον άνθρωπο ανάμεσα στον θεό και το θηρίο και προσπαθεί να μας υποψιάσει για το ανάπηρο και λειψό από ήθος ποίημα και τον ενδεχόμενο κίνδυνο δίχως λόγο και ήθος να οδηγηθούμε στον πολιτισμικό θάνατο και στην αυτοκαταστροφή.

Η συλλογή αποτελείται από τριάντα τρία ποιήματα (κάποια με επιμέρους ποιήματα), μεταξύ των οποίων τα εννιά είναι πεζόμορφα περάσματα του Λύκου που λειτουργούν ως πόρτες στις ενδοψυχικές αναζητήσεις και ως γέφυρες ενοτήτων, ενώ τα τρία αποτελούν ρήσεις προφητείας, τα οποία έχουν για τίτλο την αρίθμησή τους.

Dioni dimitriadou
Γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Iστορία-Aρχαιολογία στο ΕΚΠΑ και δίδαξε σε δημόσια λύκεια ως φιλόλογος. Γράφει ποιήματα αλλά και πεζά (λογοτεχνικά και δοκιμιακά), κάνει επιμέλειες εκδόσεων και δημοσιεύει άρθρα κριτικής λογοτεχνίας. Έχει εκδώσει οκτώ βιβλία (πεζογραφίας, ποίησης και δοκιμιογραφίας) και έχει συμμετάσχει σε συλλογικές εκδόσεις, ενώ ποιήματά της και πεζά έχουν δημοσιευθεί σε λογοτεχνικά περιοδικά. Συντονίζει τη Λέσχη Ανάγνωσης της Δημοτικής Βιβλιοθήκης της Αγίας Παρασκευής. Διατηρεί στο διαδίκτυο το λογοτεχνικό ιστολόγιο (blog) «Με ανοιχτά βιβλία».
 

Ο Λύκος της Δημητριάδου ως άλλος λυκάνθρωπος, Λύκος της στέπας παλεύει ν’ αποκτήσει αυτογνωσία, να πετύχει ισορροπία ανάμεσα στο προσωπικό και το διαπροσωπικό, καθώς και τον περιβάλλοντα κόσμο, ανάμεσα στο πνευματικό και την ανθρώπινη εγγύτητα, ωστόσο τα εννιά περάσματα καταδεικνύουν και καταγράφουν την ατέρμονη μοναξιά και απελπισία του, την ανελέητη αγριότητα όχι μόνο του ανθρώπου και του τόπου του, αλλά ακόμη και του ίδιου του θεού του. Ο Λύκος άλλοτε μένει άναυδος, άλλοτε φοβάται και θυμώνει απεκδύοντας τον Λυκάνθρωπο μέσα μας και γύρω μας.

Οι τρεις προφητείας ρήσεις: «Στάλα νερό δεν προνοήσαμε / σε άδεια πιθάρια θα μας θάψουν» (σ. 16), «για όλο το αίμα που θα πνίξει / όσους λαθέψανε γυρεύοντας αναίτια τη φυγή» (σ. 36) και «Τρισέρημος / μονήρης εν τω βίω / αποσυνάγωγος των θλίψεων / ο μόνος εν ζωή αμαρτωλός» (σ. 57), σκιαγραφούν τη δυστοπία της ανθρώπινης πραγματικότητας.

Η συλλογή περιέχει ποιήματα ποιητικής που αγγίζουν ζωτικά θέματα, τίθενται ερωτήματα και δίνουν το στίγμα της θεώρησης της ποιήτριας όπως στο ποίημα «Σπαρμένο νάρκες το τοπίο», που παραθέτουμε στο τέλος.

Όλα τα ποιήματα φέρουν τίτλο εκτός από το τελευταίο που είναι άτιτλο, πριν από το οποίο παρεμβάλλεται μια κενή σελίδα. Εύλογο το ερώτημα γιατί να παρεμβάλλεται η κενή σελίδα. Ενδέχεται να παραπέμπει στη σιωπή των αμνών, να συμβολίζει την ποιητική σιωπή ίσως ή μάλλον το κενό. Το δε τελευταίο ποίημα λες και αφορά σε έναν εκτός συλλογής επιλογικό διάλογο του Λύκου με το ποιητικό υποκείμενο, όπου το ερώτημα του ποιητικού υποκειμένου εκφράζει αμυντικό θυμό και κάποια αντίσταση.

Σκιαγραφεί το σκοτεινό στον ανθρώπινο ψυχισμό και στον κόσμο του με πολύ ζοφερά χρώματα, σε βαθμό που το χρώμα χάνεται. Η ποιητική συλλογή αφορά την ανάγκη έκφρασης της υπαρξιακής αγωνίας και της έγνοιας για τα ανθρώπινα...

Η Διώνη Δημητριάδου αφήνει στην άκρη τη λίμπιντο, το ένστικτο ζωής και εστιάζει σχεδόν αποκλειστικά στο ένστικτο θανάτου του ψυχισμού μας. Παράλληλα ανοίγει κάποια αναλαμπή με την αναφορά στην παιδική ηλικία και τα ποιήματα ποιητικής. Σκιαγραφεί το σκοτεινό στον ανθρώπινο ψυχισμό και στον κόσμο του με πολύ ζοφερά χρώματα, σε βαθμό που το χρώμα χάνεται. Η ποιητική συλλογή αφορά την ανάγκη έκφρασης της υπαρξιακής αγωνίας και της έγνοιας για τα ανθρώπινα του ποιητικού υποκειμένου και την ανάγκη ανάδρασης, την προσπάθεια αυτογνωσίας και αυτοσυνειδησίας, προσπάθεια αφύπνισης ίσως και αντίδρασης ή έστω αντίστασης απέναντι στον εσωτερικό λύκο μας. Τα αισθήματα ενοχής και συνευθύνης βαραίνουν όλους μας. Υπό αυτήν την έννοια το επιλογικό ποίημα μπορεί να εκληφθεί ως κάποια άμυνα και αντίσταση στον εσωτερικό μας Λύκο, καθώς όλα από εκεί ξεκινούν και μετά απλώνονται και στις κοινωνικές συλλογικότητες.

Χρειάζεται ψυχικό σθένος για ν’ αντέξει κανείς να ανασκαλέψει και να γράψει για εκφάνσεις του πραγματικού λύκου μέσα μας και γύρω μας. Το ψυχικό φορτίο που επωμίζεται η ποιήτρια πάει τους συνειρμούς μου στον ρωμαϊκό μύθο. Θα μπορούσαμε ίσως να υποθέσουμε ότι η ποίηση λειτουργεί ως πνευματική τροφός- ιχνηλάτης στην αναζήτηση ενόρασης του εαυτού και του κόσμου μας. Δηλαδή η ποίηση σε ρόλο πνευματικής τροφού, σε αντιστοιχία με τη Λύκαινα Λούπα-τροφό των Ρωμύλου & Ρώμου, μια ελάχιστη προσπάθεια, ένα ελάχιστο ταρακούνημα μπρος στον καθρέφτη μας, μια κάποια ελάχιστη αντίδραση, μια κάποια αντίσταση, ένα κάποιο φρένο στα ζοφερά... αιθεροβάμων θα μου πείτε, καθώς επικρατεί η άποψη πως η ποίηση δεν μπορεί να αλλάξει τίποτε... αλλά ποιος ξέρει... Θεωρούμε ότι η όποια ελάχιστη έστω αλλαγή θα μπορούσε να αρχίσει παλεύοντας πρωτίστως για την αλλαγή μέσα μας κι αυτό μπορεί να γίνει μέσα από τη γνώση, τη βιωμένη εμπειρία και τη μνήμη, μέσα από ψυχοθεραπευτικές διεργασίες αλλά και μέσα από το άγγιγμα και τα ελέη της ποίησης και της αναζήτησής της στη γραφή, στην ανάγνωση και στη ζωή.

* Η ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΪΤΑΤΖΗ-ΧΟΥΛΙΟΥΜΗ είναι κλινικός ψυχολόγος (Msc) και μέλος της Εταιρείας Λογοτεχνών Θεσσαλονίκης (ΕΛΘ). Τελευταίο της βιβλίο, η ποιητική συλλογή «Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα» (εκδ. Ρώμη).


dioni exΠαλίμψηστη του Λύκου μου μορφή
ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ
ΑΩ 2021
Σελ. 64, τιμή εκδότη €11,66

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΔΙΩΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ

 

 

 

 

 


ΣΠΑΡΜΕΝΟ ΝΑΡΚΕΣ ΤΟ ΤΟΠΙΟ

«Καθώς εισέρχεσαι στον χώρο τον ιερό
– μια που φωνές πολύ πιο πριν απ’ τη δική σου
καθαγιασμένο τον ορίσανε –
προσέχεις πολύ τα βήματά σου
μήπως βρεθούν επί πτωμάτων
κάποια απειλή κάτω απ’ το πέλμα
νιώθεις κρυφά να σε ταράζει
κι έτσι μετέωρος
αφήνεσαι στο τυχερό ή άτυχό σου βήμα
όσοι σε δουν δεν νιώθουν δεν νοούν
σε ναρκοπέδιο πως βρίσκεσαι
γι’ αυτό σε λοιδορούν για άτολμο
μα σου χρεώνουν και σκέψεις δολερές
γι’ αυτό καλύτερα λες
εδώ να σείομαι αθώος στην οδύνη μου
παρά να υπηρετώ αφεντάδες τάχα υψιπετείς
που ορέγονται να σπέρνουν νάρκες
αφήνοντας το ποίημα ατελές
όχι στον στίχο μα στο ήθος».

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αποδείξεις και Θεωρίες: Δοκίμια για την ποίηση» της Λουίζ Γκλικ (κριτική)

«Αποδείξεις και Θεωρίες: Δοκίμια για την ποίηση» της Λουίζ Γκλικ (κριτική)

Για τη συλλογή δοκιμίων της Λουίζ Γκλικ [Louise Glück] «Αποδείξεις και Θεωρίες: Δοκίμια για την ποίηση» (μτφρ. Γιώργος Λαμπράκος, εκδ. Στερέωμα). Στην κεντρική εικόνα, η Λουίζ Γκλικ.

Γράφει η Άλκηστις Σουλογιάννη

Τη Λουίζ Γ...

«Τα συντρίμμια και η αναστήλωσή τους – Η αλληλέγγυα ποιητική της Λύντιας Στεφάνου» του Αλέξη Ζήρα (κριτική)

«Τα συντρίμμια και η αναστήλωσή τους – Η αλληλέγγυα ποιητική της Λύντιας Στεφάνου» του Αλέξη Ζήρα (κριτική)

Για το δοκίμιο του Αλέξη Ζήρα «Τα συντρίμμια και η αναστήλωσή τους – Η αλληλέγγυα ποιητική της Λύντιας Στεφάνου» (εκδ. Θράκα). Στην κεντρική εικόνα, η ποιήτρια Λύντια Στεφάνου στο σπίτι της ζωγράφου Νέλλης Ανδρικοπούλου (1948).

Γράφει η Χλόη Κουτσουμπέλη ...

«Βροχές Βερμίου» του Θανάση Μαρκόπουλου (κριτική) – Ένα ανθολόγιο τοπογραφικών δεδομένων

«Βροχές Βερμίου» του Θανάση Μαρκόπουλου (κριτική) – Ένα ανθολόγιο τοπογραφικών δεδομένων

Για την ποιητική συλλογή «Βροχές Βερμίου» του Θανάση Μαρκόπουλου (εκδ. Μελάνι). 

Γράφει ο Ιγνάτης Χουβαρδάς

Στην πρόσφατη ποιητική συλλογή ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Φεστιβάλ ΛΕΑ: Ανακοινώθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Δημοσιοποιήθηκε η λίστα με τους φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ.

Επιμέλεια: Book Press

Δημοσιοποιείται η λίστα των φιναλίστ για το 3ο Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης ΛΕΑ, υπό την Αιγίδα της Α.Ε. ...

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη στην ευρωπαϊκή λίστα προτεινόμενων βιβλίων του Readers of Europe 2023

Το «Εργαζόμενο αγόρι» της Λένας Διβάνη προτείνεται για την ευρωπαϊκή λίστα βιβλίων της Ευρωπαϊκής Βιβλιοθήκης Readers of Europe για το 2023.

Επιμέλεια: Book Press

Το ...

«Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» – Συνέδριο στο Γαλλικό Ινστιτούτο

«Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» – Συνέδριο στο Γαλλικό Ινστιτούτο

Με αφορμή τη συμπλήρωση 140 χρόνων από τη γέννηση του Νίκου Καζαντζάκη, θα διεξαχθεί το Επιστημονικό Συνέδριο με θέμα «Ο Νίκος Καζαντζάκης και οι Έλληνες ομότεχνοί του: Αλληλεπιδράσεις, συνάφειες και διαφωνίες» στις 10 και 11 Ιουνίου, στο Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος.

Επιμέλεια: ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Κανείς δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημά σου, αν δεν κάνεις ο ίδιος την αρχή για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Είκοσι επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις βιβλίων αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης από τους επαγγελματίες του είδους.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ