Για το μυθιστόρημα του Άρη Σφακιανάκη Έξοδος (εκδ. Κέδρος)

Της Δέσποινας Νάσιου 

Με το μυθιστόρημα Έξοδος ο Άρης Σφακιανάκης επανασυστήνεται στο αναγνωστικό κοινό, τολμώντας να αναμετρηθεί με ένα νέο για εκείνον είδος, το ιστορικό μυθιστόρημα. Για την ακρίβεια, με εφαλτήριο την αναφορά στη σύγχρονη πραγματικότητα του ήρωά του, κάνει ένα μεγάλο βήμα, σχεδόν άλμα, κλείνοντας πολύ έξυπνα το μάτι στο ιστορικό μυθιστόρημα, καθώς το 1/3 περίπου του βιβλίου πραγματεύεται τη ζωή του πρωταγωνιστή στις μέρες μας.

Για το μυθιστόρημα της Καρολίνας Μέρμηγκα Ο Έλληνας γιατρός (εκδ. Μελάνι)

Του Γ.Ν. Περαντωνάκη

Στον Έλληνα γιατρό δεν έχουμε ένα κοινωνικό θέμα της σημερινής πραγματικότητας, όπως στον Συγγενή (Μελάνι 2013), το προηγούμενο έργο της ίδιας πεζογράφου, θέμα που η λογοτεχνία το πραγματεύεται για να προβληματίσει και να ωθήσει σε μια ουσιαστική (εσωτερική και εξωτερική) συζήτηση. Εδώ έχουμε μια μυθιστορηματική βιογραφία του Κωνσταντίνου Μέρμηγκα (1874-1942), προφανώς προγόνου της συγγραφέως.

Για το αφήγημα της Χριστίνας Φραγκεσκάκη Πιάνεις χώμα (εκδ. Κέδρος)

Της Άλκηστης Σουλογιάννη 

Με ιδιαιτέρως ευρηματικό τρόπο η Χριστίνα Φραγκεσκάκη προτείνει μια ενδιαφέρουσα γραφή για τη δημιουργική αφήγηση του πραγματικού. Στο πλαίσιο αυτό αποτυπώνονται οι απηνείς συνθήκες της αντικειμενικής πραγματικότητας που προκαλούν ή επιβάλλουν τη μετοίκηση.

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μοδινού Εκουατόρια (εκδ. Καστανιώτης)

Της Χρύσας Φάντη

Μετά από δεκατέσσερα χρόνια ενδελεχούς έρευνας και καταγραφής και δέκα χρόνια από την έκδοση του πρώτου πεζογραφικού βιβλίου του για τη Μαύρη Ήπειρο, ο Μιχάλης Μοδινός επανέρχεται στο οικείο θέμα του με ένα ακόμη εκτενές μυθιστόρημα.

Για το μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Χατζηνικολάου Ιάκωβος (εκδ. Αντίποδες).

Του Νίκου Ξένιου

Οι κινηματογραφιστές το ξέρουν, το έχουν περάσει αυτό το στάδιο, ήδη από την εποχή των Cahiers du Cinéma, ωστόσο κάποιοι Έλληνες πεζογράφοι το περνούν τώρα: εννοώ το στάδιο της φροντισμένης μορφής. Κι ενώ η φόρμα είναι παντοδύναμη, η λιτότητα αναγορεύεται σε κυρίαρχο υφολογικό γνώρισμα. Aυτό ισχύει τόσο για καταξιωμένους λογοτέχνες, όσο και για πρωτοεμφανιζόμενους, όπως ο Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου με τον Ιάκωβο, το πρώτο ελληνικό μυθιστόρημα των εκδόσεων Αντίποδες.

Για τη συλλογή διηγημάτων του Βαγγέλη Σιαφάκα Με μια χιλιάρα Καβασάκι (εκδόσεις Πόλις)

Του Γ.Ν. Περαντωνάκη

Το παρελθόν, είτε πρόκειται για το πρόσφατο, που βιώθηκε και αναπολείται, είτε για το παλιότερο, που έγινε γνωστό μέσα από διηγήσεις άλλων ή αναγνώσεις βιβλίων και πηγών, πολλές φορές προβάλλεται στην οθόνη του μυαλού μας ως εξιδανικευμένος «αρκαδικός» τόπος. Εκεί τα πράγματα φαντάζουν ωραιότερα, αγνότερα, γνησιότερα, εκεί η μνήμη βρίσκει έναν χαμένο παράδεισο, όχι τόσο επειδή δεν εντοπίζει βάσανα και θλίψεις αλλά κυρίως επειδή το σαπιέλ χρώμα με το οποίο έχει χρωματίσει τις προηγούμενες εποχές αφήνει την πατίνα του αυθεντικού σε ό,τι έχει περάσει.

Για το μυθιστόρημα του Μάνου Ελευθερίου «Φαρμακείον Εκστρατείας» (εκδ. Μεταίχμιο)

Του Γιώργου-Ίκαρου Μπαμπασάκη

Για τη συλλογή διηγημάτων του Σπύρου Λ. Βρεττού Ένας αόριστος άνθρωπος (εκδ. Γαβριηλίδης)

Της Λίλυς Εξαρχοπούλου

Τον Σπύρο Βρεττό τον πρωτογνωρίσαμε ως ποιητή που σιγά σιγά αναδείχθηκε σε έναν από τους σημαντικότερους της γενιάς του∙ στη συνέχεια ως δοκιμιογράφο με δυο σημαντικές μελέτες για τους Καρυωτάκη και Καβάφη∙ απρόσμενα και ως «ερασιτέχνη» γλύπτη σε μια -προ διετίας- έκθεση της Εταιρείας Συγγραφέων αφιερωμένη στα διφυή μέλη της. Με όλη αυτή τη γνώση ως σκευή του αποφασίζει τώρα να μπει και στην πεζογραφία με τη συλλογή διηγημάτων Ένας αόριστος άνθρωπος, μια πολυεπίπεδη, εξαιρετική συλλογή που απευθύνεται σε μια ευρεία γκάμα αναγνωστών.  

Σκέψεις με αφορμή την έκδοση τα τελευταία χρόνια αρκετών δυστοπικών πεζογραφικών κειμένων από Έλληνες συγγραφείς.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Βλέπω τα τελευταία χρόνια αρκετά μυθιστορήματα ή νουβέλες και διηγήματα που διακρίνονται για ένα κλίμα μυστηρίου, στα όρια της δυστοπίας. Βλέπω κείμενα που μας μεταφέρουν σε τόπους κακοτοπίας, όπου η πραγματικότητα είναι ημιρεαλιστική, τα πρόσωπα συχνά ανώνυμα, οι κινήσεις τους οριακά φυσιολογικές.

Για τις μυθιστορίες του Κώστα Ακρίβου Τελευταία νέα από την Ιθάκη (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Παρόλο που ο τίτλος του βιβλίου θυμίζει, εκτός από την απήχηση πολεμικών απομνημονευμάτων (λ.χ. «Ουδέν νεώτερον από το δυτικό μέτωπο»), και δημοσιογραφικό λόγο, η σύγχρονη πολιτική δεν κυριαρχεί στα διηγήματα του τόμου. Περισσότερο, αυτά αναφέρονται σε κοινωνικές μικροπραγματικότητες που στηρίζονται τόσο στην Ιστορία όσο και στη σημερινή κατάσταση και ταυτόχρονα κρέμονται από τον ομηρικό μύθο.

Για το μυθιστόρημα της Έλενας Χουζούρη Ο θείος Αβραάμ μένει πάντα εδώ (εκδ. Πατάκη).

Του Νίκου Ξένιου

Γραμμένο σε βιβλικό κλίμα και με αφήγηση ιδιαίτερα λυρική και συναισθηματικά φορτισμένη, το βιβλίο της Έλενας Χουζούρη Ο θείος Αβραάμ μένει πάντα εδώ (εκδ. Πατάκη) εντάσσεται στο είδος εκείνο των μυθιστορημάτων που εστιάζουν στον κοινωνικοϊστορικό περίγυρο και πλάθουν τους χαρακτήρες στο έδαφος ενός σύγχρονου νατουραλισμού.

Για το μυθιστόρημα του Βασίλειου Φ. Δρόλια «Nyos. Η τελετή της αθωότητας» (εκδ. Κέδρος), που διαδραματίζεται στην Αφρική. 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Ενώ τα πρώτα σημάδια της κρίσης αχνοφαίνονται, ο Χάρης Νικολόπουλος, ο ήρωας της Χίλντας Παπαδημητρίου, εισβάλλει στα στέκια των χίπστερς για να ανακαλύψει έναν δολοφόνο μέσα στον χαοτικό κόσμο της ανεξάρτητης ραδιοφωνίας.

Του Δημήτρη Αναστασόπουλου

Σεπτέμβριος του 2009 και η σκιά της οικονομικής κρίσης αρχίζει να πέφτει πάνω από την Αθήνα. Για όποιον μπορεί να διακρίνει πέρα από τα νέον φώτα του κέντρου, οι άστεγοι φαίνονται ήδη να έχουν πλημυρίσει τις σκοτεινές κόγχες του. Ο αστυνόμος Χάρης Νικολόπουλος όμως ενδιαφέρεται για μία συγκεκριμένη άστεγη. Μια ξεπεσμένη ηθοποιό που ανακαλύπτεται άγρια δολοφονημένη στα στενά της Ομόνοιας κάτω από την οδό Αθηνάς. Την περιοχή όπου οι παρίες της πόλης, μια μάζα που όλο και πληθαίνει, συνυπάρχει με το πολύχρωμο πλήθος που μόλις ανακάλυψε πόσο μοδάτο και ελκυστικό είναι το κέντρο της μητρόπολης. 

Για τα μυθιστορήματα του Νίκου Δαββέτα Ωστικό κύμα (εκδ. Πατάκη) και της Σωτηρίας Σταυρακοπούλου Η μεθυσμένη γυναίκα (εκδ. Εστία).

Του Παναγιώτη Γούτα

Ο Νίκος Δαββέτας είναι ιδιαίτερη περίπτωση στα ελληνικά γράμματα. Ξεκίνησε ως ποιητής, και επί μια δεκαπενταετία τύπωσε έξι ποιητικές συλλογές με σημαντική αναγνωστική απήχηση. Έγινε γνωστός στο κλίμα ενός ύστερου υπερρεαλισμού που «λανσάρισαν» οι νεότερες μεταπολιτευτικές γενιές ποιητών, κάτι που προφανώς εγκατέλειψε, αφού τα ποιήματα της τελευταίας του συλλογής 1960 (τίτλος που παραπέμπει στη χρονολογία της γέννησής του) κινούνται στο λιτό και εξομολογητικό κλίμα των ποιητών του κύκλου της «Διαγωνίου», γεγονός που δεν παραλείπει να τονίζει, δηλαδή ότι πρωτοδημοσίευσε ποιήματα στη Διαγώνιο, στα βιογραφικά σημειώματα των πεζογραφικών του βιβλίων. Καταξιωμένος ήδη ποιητής, κάνει στροφή το 2002 στην πεζογραφία, περίπτωση σπάνια για τα ελληνικά δεδομένα, αφού οι πεζογράφοι, στα πρώτα τους βήματα, το πολύ να έχουν τυπώσει μία ή δύο ποιητικές συλλογές (συνήθως ιδίοις αναλώμασι) και, κατόπιν, βλέποντας το «θηρίο» κατάματα, το βάζουν στα πόδια.

Για τη συλλογή διηγημάτων του Σπύρου Μπρίκου Ιατρικό παράδοξο (εκδ. Μανδραγόρας).

Της Διώνης Δημητριάδου

Στην προμετωπίδα του βιβλίου διαβάζουμε από τον Αντόνιο Γκράμσι: Η αδιαφορία είναι το νεκρό βάρος της ιστορίας. Η αδιαφορία δρα δυνατά πάνω στην ιστορία. Δρα παθητικά αλλά δρα. Είναι η κτηνώδης ύλη που πνίγει την ευφυΐα. Ίσως αυτή να είναι η κατάλληλη εισαγωγή στην πρωτότυπη αυτή συλλογή διηγημάτων (την πρώτη) του Σπύρου Μπρίκου. Πώς στέκεται ένας νέος άνθρωπος απέναντι στην ιστορία του τόπου του; Όχι φυσικά με την ολιγόχρονη προσωπική του μνήμη, όμως με σαφή επίγνωση της συλλογικής μνήμης που διατηρεί γενιά τη γενιά εικόνες και καταστάσεις, και επιμένει να θυμίζει ότι αυτό που διαμορφώνει τη σημερινή μας υπόσταση ακουμπά σταθερά πάνω στην πείρα του παρελθόντος, πάνω στις νίκες και περισσότερο πάνω στις ήττες, που ως λαός έχουμε υποστεί.

Γιατί τα αστυνομικά δεν θεωρούνται, συνήθως, σημαντικά λογοτεχνικά έργα; Σκέψεις με αφορμή μερικές πρόσφατες εκδόσεις ελληνικών αστυνομικών μυθιστορημάτων.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Πασχίζει τουλάχιστον τρεις δεκαετίες τώρα· ίσως και παραπάνω. Κατάφερε να βγει από τα ημιφωτισμένα σοκάκια της παραλογοτεχνίας και να περάσει το κατώφλι της λογοτεχνίας. Αλλά ακόμα δεν κατόρθωσε να σταθεί δίπλα στην υπόλοιπη σοβαρή λογοτεχνία και να αναμετρηθεί μαζί της επί ίσοις όροις. Τι εννοώ; Ότι τα τελευταία χρόνια, ναι, επιδοκιμάζεται, κερδίζει κριτικούς επαίνους, αλώνει την αναγνωστική συνείδηση, απολαμβάνει αφιερώματα και αποσπά την προσοχή όλων, αλλά ακόμα δεν έχει καταφέρει να θεωρηθεί ισότιμο με την υπόλοιπη μυθιστορηματική παραγωγή, να διακριθεί με βραβεία και να αποκτήσει την όποια (αναγκαία) αισθητική καταξίωση. Πότε λοιπόν ένα τέτοιο κείμενο θα ξεφύγει από την ταμπέλα «καλό για αστυνομικό» και θα εκθειαστεί ως καλό λογοτέχνημα;

Για το μυθιστόρημα του Μάριου Μιχαηλίδη Η απειλή (εκδ. Γαβριηλίδης).

Του Δημήτρη Χριστόπουλου

Στο εμβληματικό πια τραγούδι του «The man who sold the world», ο David Bowie φαντάζεται πως συναντά πρόσωπο με πρόσωπο έναν τύπο που τον νόμιζε νεκρό εδώ και καιρό, αλλά εκείνος τον διαψεύδει. Μέχρι το τέλος του τραγουδιού, ο ήρωας δεν ξέρει αν αυτό είναι όνειρο ή πραγματικότητα. Το ίδιο νιώθει και ο αναγνώστης του σπονδυλωτού μυθιστορήματος Η απειλή (Γαβριηλίδης), του πέμπτου κατά σειρά πεζογραφικού βιβλίου του εκ Κύπρου ορμώμενου ποιητή και πεζογράφου Μάριου Μιχαηλίδη αλλά και επιλεκτικού θαμώνα της λογοτεχνίας του φανταστικού.

Για το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Ραπτόπουλου Λεσβία (εκδ. Κέδρος).

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Πρόκειται για το 26ο βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου και διαβάζεται με μιαν ανάσα, μιας και ο συγγραφέας ξέρει πώς να πιάνει απ’ την ανάσα τον αναγνώστη του – το ξέρουμε δα καλά όσοι τον διαβάζουμε από την εποχή που η κεφαλή του καλυπτόταν από νεανική κόμη.

Για την ανθολογία των διηγημάτων του Περικλή Σφυρίδη Τα κοινωνικά (εκδ. Εστία).

Του Παναγιώτη Γούτα

Μετά τη σύνοψη των ερωτικών (Ιανός, 2013) και των ζωοφιλικών διηγημάτων του (Εστία, 2014) σε ξεχωριστούς τόμους, ο Θεσσαλονικιός πεζογράφος Περικλής Σφυρίδης (1933) συγκεντρώνει σε ξεχωριστό βιβλίο και τα κοινωνικά του διηγήματα (Εστία, 2016), δηλαδή εκείνα που πραγματεύονται κοινωνικά ζητήματα είτε από τον χώρο της ιατρικής, που, από πρώτο χέρι, γνώρισε ως ιατρός καρδιολόγος, είτε από την «περιπέτεια» της ζωή του. Τα διηγήματα αυτά καλύπτουν ένα χρονικό άνυσμα σαράντα χρόνων, από το 1977 έως το 2016, ενώ δύο διηγήματα, το «Θανατηφόρος γραφειοκρατία» (έχει έκταση νουβέλας) και το «Ημερολόγιο», δημοσιεύονται εδώ για πρώτη φορά.

Για τη συλλογή διηγημάτων της Ούρσουλας Φωσκόλου «Το κήτος. Μικρά και μεγάλα πεζά» (εκδ. Κίχλη).

Του Δημήτρη Χριστόπουλου

Για τη νουβέλα της Μαριαλένας Σπυροπούλου Ρου (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Ηλία Μαγκλίνη

Λένε οι ειδικοί της αφήγησης ότι οι ιστορίες δεν είναι απλώς βασισμένες σε αρχέτυπα αλλά σε ένα πολύ συγκεκριμένο αρχέτυπο, γνωστό ως «Το ταξίδι του ήρωα»: σε αυτό, ο ήρωας ξεκινά μια εξερεύνηση σε μιαν άγνωστη, αλλόκοτη, απειλητική χώρα γεμάτη μάγους και κινδύνους, για να επιστρέψει εσωτερικά μεταμορφωμένος και νικητής.

Για τη συλλογή διηγημάτων της Μαρίας Κουγιουμτζή Όλα μπορούν να συμβούν μ' ένα άγγιγμα (εκδ. Καστανιώτη).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Παρόλο που το «άγγιγμα» οδηγεί τη σκέψη σε ερωτική τρυφερότητα και το «όλα μπορούν να συμβούν» σε μια ευχάριστη ανατροπή, τα διηγήματα της Μαρίας Κουγιουμτζή είναι σκληρά σαν τον θάνατο και σοκαριστικά σαν χαστούκι. Όποιος όμως έχει διαβάσει τις δύο πρώτες συλλογές της (Άγριο βελούδο, 2008, - Γιατί κάνει τόσο κρύο στο δωμάτιό σου;, 2011) και το συμβολικό μυθιστόρημά της (Κι αν δεν ξημερώσει;, 2013) δεν παραξενεύεται, παρά μόνο ίσως με μερικές μετακινήσεις του κέντρου βάρους της γραφής της.

Για τη νουβέλα του Κυριάκου Δημητρίου Το χειρόγραφο (εκδ. Πορεία).

Της Χάρης Ν. Σπανού

Το βιβλίο ξεκινά με μια μικρή άτιτλη αφήγηση στην οποία ο Γκέιλ Έλιοτ δηλώνει ότι υποφέρει και αφυπνίζεται από έναν επαναλαβανόμενο εφιάλτη: περπατά με προορισμό το Πανεπιστημιακό κολέγιο, φθάνει στην κλειστή πύλη, χτυπά το κουδούνι, ο «συνοφρυωμένος φύλακας» τον αντιμετωπίζει «σαν ξένο», με ένα νεύμα αρνείται την είσοδο στον Γκέιλ και χάνεται στις σκιές. Ο Γκέιλ στέκει καθηλωμένος, η άσφαλτος τον καταβροχθίζει. Στον ξύπνιο του, στη μονοκατοικία στο Χάιγκειτ, ο Γκέιλ απωθεί τον εφιάλτη. Την 20η Δεκεμβρίου, ο εφιάλτης επαναλαμβάνεται, με διαφορετικό τέλος: ο Γκέιλ, με γερασμένη σκιά, αποκαμωμένος, παραδίδει τη δερμάτινη τσάντα στο φύλακα – δεν αντέχει πια, το βάρος του χειρογράφου. Η αφήγηση έχει προμετωπίδα ένα μικρό στίχο του Βιργίλιου.

Για τη συλλογή διηγημάτων της Ευγενίας Μπογιάνου Μόνο ο αέρας ακουγόταν (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Δημήτρη Χριστόπουλου

«Διαβάζω ένα βιβλίο σημαίνει αποδεσμεύομαι από το συγκεκριμένο, κατανοώ το αφηρημένο, ανασυνθέτω το παρελθόν μου και αναρωτιέμαι για το μέλλον μου. Διαβάζω σημαίνει, πάνω απ’ όλα, προσπαθώ να είμαι ευτυχισμένος». Αυτά έλεγε η Μάρω Δούκα πριν από είκοσι χρόνια για την αξία της ανάγνωσης. Εμένα πάντως κάτι άλλο με απασχολεί· «οι αναγνώστες», πίστευε ο Κωστής Παπαγιώργης, «είναι άνθρωποι που διάβασαν μεν, αλλά προϊόντος του βίου λησμονούν μάλλον παρά θυμούνται. Ό,τι μοιάζει ξένο, επίκτητο, διαλύεται για να παραχωρήσει τη θέση του σε κάποιες ανθεκτικότερες εντυπώσεις. Το βιβλίο μένει, στον βαθμό που συναιρείται με τη ζωή».

Για τη συλλογή διηγημάτων της Καλλιρόης Παρούση Κανείς δεν μιλάει για τα πεύκα (εκδ. Κέδρος).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Οι νέες γενιές συγγραφέων μάς ξαφνιάζουν υπέροχα, καθώς έρχονται ορμητικές να ταράξουν τα νερά της παγιωμένης πεζογραφίας μας. Τόσο οι πεζογράφοι όσο και οι ποιητές, εξοπλισμένοι με γνωστικά εφόδια, υποψιασμένοι για τον κόσμο και την ξένη λογοτεχνία, επίμονοι στη γλώσσα και στη γραφή, φρέσκοι στις ιδέες, κατεβαίνουν στην άγραφη σελίδα με γερή πένα και κοφτερή αξίνα.

Για το μυθιστόρημα του Κώστα Κουτσομύτη και του Ευάγγελου Μαυρουδή Το κόκκινο τανγκό. Νίκος Ζαχαριάδης: Η άνοδος και η πτώση ενός ηγέτη (εκδ. Κέδρος).

Του Μιχάλη Πιτένη

Μπορεί, άραγε, ο κινηματογράφος να γεννήσει λογοτεχνία; Μ' αυτό το ερώτημα ξεκινά ο Κώστας Κουτσομύτης τον πρόλογό του στο βιβλίο Το κόκκινο τανγκό, που συνέγραψε με τον Ευάγγελο Μαυρουδή, ελπίζοντας να απαντηθεί, μέσω του κειμένου που ακολουθεί, το οποίο είναι αφιερωμένο σ' ένα μεγάλο διάστημα της ζωής μιας αμφιλεγόμενης ιστορικής προσωπικότητας, του Νίκου Ζαχαριάδη. Του ανθρώπου που από ίνδαλμα και λατρεμένος αρχηγός του ΚΚΕ, κατέληξε με το στίγμα του προδότη και του ενόχου για μια σειρά από λανθασμένες αποφάσεις με ολέθρια αποτελέσματα, εξόριστος στο Σουργκούτ της Σιβηρίας, όμηρος του Κ.Κ. Σοβιετικής Ένωσης.

Για το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μοδινού Τελευταία έξοδος Στυμφαλία (εκδ. Εστία).

Της Νότας Χρυσίνα

Το μυθιστόρημα του Μιχάλη Μοδινού Τελευταία Έξοδος Στυμφαλία ξεκινά, στην προμετωπίδα, με μΙα ειρωνική προτροπή χαράς, «Gaudemus Igitur», από το βιβλίο του Σενέκα του Νεότερου «De Brevitate Vitae». Ακολουθούν δύο οραματικές «προφητείες». Η πρώτη ανήκει στον Γέητς και το ποίημά του «Η Δευτέρα Παρουσία», η οποία καταλήγει «…η τελετή της αθωότητας πνίγεται», και η δεύτερη είναι αντιγραμμένη από το βιβλίο του προφήτη Ησαΐα χαρακτηρίζοντας τον άνθρωπο ή μάλλον την κοινωνία «έθνος αμαρτωλόν…». Με αυτόν τον τρόπο ο συγγραφέας σχολιάζει έμμεσα την τραγικότητα της ζωής η οποία επιβαρύνεται επιπλέον και με μια ιστορική καμπή, την κοινωνικοοικονομική κρίση, αλλά και την εσωτερική καμπή του ήρωα με την αποκαθήλωση του νοήματος σε όλα τα επίπεδα. Παράλληλα ο συγγραφέας σχηματίζει το πλαίσιο μέσα στο οποίο θα κινηθεί το αφήγημα.

Για τη συλλογή διηγημάτων του Κώστα Ακρίβου Τελευταία νέα από την Ιθάκη (εκδ. Μεταίχμιο).

Της Έλενας Μαρούτσου

«Μυθιστορίες» ονομάζει τις ιστορίες που περιλαμβάνονται στην τελευταία του συλλογή Τελευταία νέα από την Ιθάκη ο συγγραφέας Κώστας Ακρίβος. Στην πραγματικότητα, η σύγχρονη ελληνική φιλολογία χρησιμοποιεί τον όρο «μυθιστορία» για να αναφερθεί στα εκτενή ερωτικά αφηγήματα των Βυζαντινών, όμως αν και φιλόλογος δεν νομίζω πως ο συγγραφέας χρησιμοποιεί εδώ τον όρο με την παραδοσιακή φιλολογική του σημασία. Παίρνω το θάρρος να υποθέσω πως οι «μυθιστορίες» του έχουν παιγνιωδώς βαφτισθεί έτσι, καθώς πατούν με το ένα πόδι στο μυθιστόρημα και με το άλλο στις ιστορίες, τα μικρά δηλαδή διηγήματα, καθώς θα μπορούσε κανείς να τα δει ως πολύχρωμες ψηφίδες που συνθέτουν μια ευρύτερη εικόνα. Σε μια δεύτερη ανάγνωση βέβαια, ο όρος θα μπορούσε να παραπέμπει επίσης στην ταυτόχρονη χρήση του «μύθου» αλλά και της «Ιστορίας».

Για τη νουβέλα του Ιορδάνη Κουμασίδη Δώδεκα γραμματόσημα στον τοίχο (εκδ. Κέδρος).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Από γράμμα σε γράμμα –σε σύνολο δώδεκα επιστολών– ο ανώνυμος αποστολέας που γράφει στην άγνωστή του Ροζαλί Μεντώ, κάτοικο Παρισιού, ξετυλίγει το κουβάρι της νουβέλας του Θεσσαλονικιού συγγραφέα. Κι αυτό το αφηγηματικό δεδομένο είναι η πρώτη βάση σε ένα παιχνίδι μπέιζμπολ, που δεν αποκαλύπτει εξ αρχής τα μυστικά του, αλλά περιμένει με υπομονή να τα παρουσιάσει, επιστολή την επιστολή.

Για τη συλλογή διηγημάτων του Παναγιώτη Ρίζου Ικετηρία (εκδ. Παπαδόπουλος).

Της Έλενας Μαρούτσου

Ο Παναγιώτης Ρίζος έδωσε το πρώτο στίγμα της γραφής του το 2014 με τις Τηγανητές Γοργόνες, μια συλλογή από σύντομα αφηγήματα με κυρίαρχα χαρακτηριστικά το χιούμορ, την παραδοξολογία, το λογοπαίγνιο, τη λοξή ματιά πάνω στην καθημερινότητα. Όπως είθισται μάλιστα στις πρώτες συγγραφικές απόπειρες πολλών από εμάς, η συλλογή εκείνη, παρότι ελπιδοφόρα και αρκετά απολαυστική, ήταν άνιση ως προς την λογοτεχνική αξία των μικροδιηγημάτων που την αποτελούσαν, αλλά και ανομοιογενής, καθώς συστέγαζε κείμενα από μια ευρεία θεματική και υφολογική γκάμα.

Για τη συλλογή διηγημάτων του Χρήστου Αρμάντο Γκέζου Τραμπάλα (εκδ. Μελάνι).

Της Μέμης Κατσώνη

Με το τρίτο του βιβλίο, ο Χρήστος Αρμάντο Γκέζος μας δίνει πια αρκετά ερείσματα ώστε να μιλήσουμε για ένα είδος ανθρώπου που κατοικεί τον συγγραφικό του τόπο: τον Homo Gezi. Τον συναντήσαμε στην ποίησή του (Ανεκπλήρωτοι Φόβοι) και τον γνωρίσαμε από την κόψη στο μυθιστόρημά του Λάσπη. Οι άνθρωποι του Γκέζου δεν έχουν ανοσοποιητικό. Ό,τι άλλους τους δροσίζει, εκείνους τους τσακίζει. «...της χλόης το πράσινο / μου τσάκισε το στομάχι». Δεν έχει ούτε καν δέρμα, του λείπει το μεγαλύτερο, το σωτήριο όργανο, η ασπίδα του ανοσοποιητικού, ό,τι μας χαρίζει την αφή του έχει αφαιρεθεί, είναι γδαρμένος. Τα πάντα τον πονάνε, τα πάντα τον απειλούν.

Για το μυθιστόρημα του Πέτρου Μάρκαρη Offshore (εκδ. Γαβριηλίδη).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

«Μετά τα πρώτα έργα του ο Μάρκαρης δεν έχει γράψει κάτι πολύ καλό». Αυτή η παράξενη εκτίμηση, που ακούγεται συχνά, έρχεται φαινομενικά σε αντίθεση με τη σταθερή, πρωτεύουσα θέση που κατέχει ο συγγραφέας στο αστυνομικό μυθιστόρημα, στην ευρεία αποδοχή του από το κοινό, στις μεταφράσεις των κειμένων του στο εξωτερικό, στη για χρόνια εδραίωσή του ως ενός από τα κορυφαία ονόματα στον χώρο της σύγχρονης νεοελληνικής λογοτεχνίας. Κι όμως ο τρόπος που έχει επιλέξει ο πεζογράφος να πολλαπλασιάζει τους κρίκους στην αλυσίδα των έργων του εξηγεί διμερώς τόσο την πλατιά αποδοχή του όσο και την απώλεια του σφοδρού ενδιαφέροντος των κριτικών.