alt

Για το μυθιστόρημα της Μαριάνας Ευαγγέλου «Οστινάτο» (εκδ. Πατάκη).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Η μνήμη αρδεύει πολύ συχνά τα κείμενα της λογοτεχνίας και στις καλές της μέρες λειτουργεί ως σύνδεσμος του παρόντος με ένα γόνιμο, ζωντανό, νοσταλγικό, ζητητέο παρελθόν. Αν δεν καταντά στείρος αυτοβιογραφισμός, γεννά αφηγήσεις που συζευγνύουν το βίωμα, το σχόλιο, το ιδιωτικό με το ιστορικό, το εθνικό με το τοπικό. Και συχνά απλώνεται σαν δίχτυ, για να συναρμόσει κομμάτια του παρελθόντος μέσα σε μια ψαριά καλών αναμνήσεων και συναισθηματικών θραυσμάτων.

alt

Για το μυθιστόρημα του Σωφρόνη Σωφρονίου «Αργός σίδηρος» (εκδ. Αντίποδες). 

Του Διονύση Μαρίνου

 

alt

Για το μυθιστόρημα της Έφης Σαπουνά-Σακελλαράκη «Όταν μίλησε ο χρόνος» (εκδ. Ίκαρος).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Για την καλώς πληροφορημένη κοινωνικο-πολιτισμική αγορά η Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη αντιπροσωπεύει μέλος της ευρείας όσο και πολύμορφης κοινότητας των αρχαιολόγων, με τη συνακόλουθη πολυετή ανασκαφική, ερευνητική, συγγραφική δραστηριότητα.

Τώρα, με το εκτενέστατο και ιδιαιτέρως υψηλής πληροφορητικότητας βιβλίο της υπό τον παραστατικό τίτλο Όταν μίλησε ο χρόνος, η Έφη Σαπουνά-Σακελλαράκη αποδεικνύει ότι παράλληλα με τα εξειδικευμένα επιστημονικά κείμενά της, έχει την άνεση να προτείνει μια ενδιαφέρουσα παραδειγματική εφαρμογή σε ό,τι αφορά τη δημιουργική αφήγηση του πραγματικού με βάση τη βιωματική πρόσληψη της εξωτερικής, αντικειμενικής πραγματικότητας.

alt

Για το βιβλίο του Κώστα Μπουλμπασάκου «19 δευτερόλεπτα πριν… δυο λέξεις» (εκδ. Πικραμένος).

Του Μάριου Μιχαηλίδη

Το πρόσφατο βιβλίο του Πατρινού δημοσιογράφου και συγγραφέα Κώστα Μπουλμπασάκου έρχεται να επιβεβαιώσει τη δημιουργική εμμονή που τον διακατέχει, να χαράσσει τις συγγραφικές του συντεταγμένες στον χώρο της ιστορικής ύλης και της ιστορικής περιπέτειας. Στο μυθιστόρημα 19 δευτερόλεπτα πριν… δύο λέξειςακούγεται ζωντανή η περιπέτεια, μαζί και ο δυσβάσταχτος πόνος των ανθρώπων, καλύτερα των γενεών, που βίωσαν όσα σωρεύτηκαν στο ιστορικό τόξο της νεότερης ιστορίας μας. Ένα τόξο που ξεκινά από την περίοδο της δικτατορίας του Μεταξά, εκτείνεται στον ελληνοϊταλικό πόλεμο, τη γερμανική κατοχή, τον εμφύλιο, διαπερνά την περίοδο της ανασύστασης του κράτους, για να φτάσει στα χρόνια της χούντας, της μεταπολίτευσης και των μετέπειτα εξελίξεων της ψευδεπίγραφης ευημερίας και των επιπτώσεών της, για να καταλήξει στις αυταπάτες μιας αριστερής νομενκλατούρας.

alt

Για το μυθιστόρημα της Σοφίας Νικολαΐδου «Στο τέλος νικάω εγώ» (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Διονύση Μαρίνου

alt

Αποτίμηση των εκδόσεων ελληνικής πεζογραφίας του 2017 και των τάσεων που την προσδιόρισαν.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Ένα ζητούμενο της συζήτησης είναι η στάθμη της ελληνικής πεζογραφίας, κι ένα άλλο, που ίσως συνδέεται με το πρώτο, είναι οι τάσεις που διαμορφώνονται και οι δρόμοι που εξερευνώνται από αυτήν. Το 2017, λοιπόν, ο μέσος όρος –κατά τη γνώμη μου– έμεινε σε χαμηλά επίπεδα, αλλά ορισμένες κορυφές της νεοελληνικής παραγωγής μάς επιτρέπουν να αισιοδοξούμε για τα ανοίγματα που έκαναν και το ύψος της αφηγηματικής ικανότητας.

alt

Για το μυθιστόρημα της Λίλας Τρουλινού «Αουρέλια – H πρώτη μνήμη» (εκδ. Περισπωμένη).

Του Νίκου Ξένιου

Με μεγάλη χαρά επανέρχομαι στη Λίλα Τρουλινού, με αφορμή το δεύτερο βιβλίο της, το Αουρέλια – Η πρώτη μνήμη, μια νουβέλα εξίσου ιδιότυπη με την πρώτη. Πρόκειται για ένα ακόμη πολιτικό αφήγημα που αποδίδει με ποιητική γλώσσα τη μελαγχολία μιας «άλλης» εκδοχής της ελληνικότητας, μιας «άλλης» περιφέρειας, βορειότερης αυτήν τη φορά. Το βιβλίο της κυρίας Τρουλινού εκτινάσσει την αφήγηση από τη σημερινή Θεσσαλονίκη στη Ρουμανία του Μεσοπολέμου, επικεντρώνοντας στη σχέση Ιστράτι, Στελέσκου και Τάλεξ και στην άνοδο του φασισμού στις παρίστριες περιοχές, έντονα επιζωγραφισμένη με χρώματα του ρομαντισμού και της υπερβολής: μιας τεχνοτροπίας συγγενούς, βεβαίως, προς το στάδιο εκκόλαψης της φασιστικής ιδεολογίας.

alt

Για την ανθολογία Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη «Ἦτον πνοή, ἴνδαλμα ἀφάνταστον, ὄνειρον... - Διηγήματα ερωτικά» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης), σε Ανθολόγηση και Επίμετρο της Αγγέλας Καστρινάκη.

Του Μιχάλη Μακρόπουλου

alt

Για το μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη «Ίσως την επόμενη φορά» (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Διονύση Μαρίνου

Tι προτιμάτε: να συντριβείτε και μετά να καείτε ή να καείτε και μετά να συντριβείτε; Ο Τζούλιαν Μπαρνς, στο βιβλίο του Τα τρία επίπεδα της ζωής (εκδ. Μεταίχμιο) αποφαίνεται με συγκινητική τόλμη: «Συνδυάζεις δύο ανθρώπους που δεν είχαν συνυπάρξει προηγουμένως· και άλλοτε αυτό φέρνει αποτέλεσμα και άλλοτε δεν φέρνει». Για την ευκταία έκβαση δεν έχεις να πεις και πολλά: η ευτυχία, όπως και η ομορφιά, έχουν αυταπόδεικτη δύναμη· δεν εξηγούνται. Τι γίνεται, όμως, για εκείνες τις περιπτώσεις όπου η συναισθηματική δαπάνη αποβαίνει άκαρπη; Τι συμβαίνει όταν η διαστελλόμενη δίνη της καρδιάς ενός εκάστου καταλήγει σε ρουφήχτρα; Μήπως, τελικά, είχε δίκιο ο Σαίξπηρ όταν έγραφε στα σονέτα του το σπαραχτικό: «Καθένας αγαπάει διπλά ό,τι γοργά θα χάσει»;

alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Χρήστου Οικονόμου «Οι κόρες του ηφαιστείου» (εκδ. Πόλις) και για το μυθιστόρημα του Κυριάκου Μαργαρίτη «Κρόνακα» (εκδ. Ίκαρος).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Κανονικά ο μεταμοντερνισμός δεν συνταιριάζεται με τον χριστιανισμό, καθώς πρεσβεύει μια σχετικοκρατία που δεν συνάδει με την απόλυτη πίστη σε μία αρχή. Κι όντως η αποδομητική σκέψη του, η πολυφωνική αλήθεια, η πολυσημία των κειμένων κι η απιστία στις μεγάλες αφηγήσεις, όπως είναι ο Θεός και η θρησκεία, δεν μπορεί εύκολα να συμπορευτεί με το παραδοσιακό χριστιανικό δόγμα και τις εδραίες βεβαιότητές του.

alt

Για τη νουβέλα του Ανδρέα Μήτσου «Γκαλίνα – Η σκοτεινή οικιακή βοηθός» (εκδ. Καστανιώτη).

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Στο νέο ενδιαφέρον βιβλίο του Ανδρέα Μήτσου, ο Ορέστης είναι ο καταλύτης σε ό,τι αφορά τις σχέσεις αφενός ανάμεσα στην καλλονή ιατρό μητέρα του Ευτέρπη και στην αθλία ή σκοτεινή οικιακή βοηθό Γκαλίνα, και αφετέρου ανάμεσα στον ανθυπασπιστή της Ελληνικής Βασιλικής Χωροφυλακής Κώστα Μπεκιάρη και στον ομοδιηγητικό, σε πρώτο πρόσωπο αφηγητή (που δεν δηλώνει το όνομά του, αλλά υποβάλλει την ιδιότητά του ως συγγραφέα και την αιτία των υπηρεσιακών σχέσεών του με τον Μπεκιάρη ως ενωμοτάρχης της Χωροφυλακής), και περαιτέρω τις σχέσεις ανάμεσα στην Ευτέρπη και στον Μπεκιάρη, ανάμεσα στον ίδιο τον Ορέστη και στον Μπεκιάρη, και τέλος ανάμεσα στον Ορέστη και στον αφηγητή.

alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Θωμά Ψύρρα «Θα βοσκήσω το μαύρο» (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Νίκου Ξένιου

Ο Θωμάς Ψύρρας έχει καθιερώσει μια νέα εκδοχή ελληνικότητας που αντλεί την εικονοπλασία της από τον βιωμένο χώρο της ιδιαίτερης πατρίδας και από τα κιτάπια της παιδικής ηλικίας. Ο γηραιός αφηγητής του Μαράν Αθά έχει συγκρουσθεί, ως νεαρός δόκιμος, με τη θρησκευτική εξουσία και έχει πλάσει το ιδιόλεκτό του με τα υλικά της γυναικείας αφήγησης στα χωριά του Κισσάβου γύρω στο τέλος του 19ου αιώνα. Στην ίδια αφηγηματική, θεματική και ιδεολογική γραμμή κινείται και η συλλογή διηγημάτων Θα βοσκήσω το μαύρο, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Εδώ οι αφηγήσεις γίνονται εις επήκοον άλλων, μετατρεπόμενες σε ένα ιδιότυπο είδος απολογητικής δημηγορίας. Το ακροατήριο αλλάζει από διήγημα σε διήγημα: χωρίς όμως να παρεμβαίνει, απλά προσδίδοντας στο αφήγημα συγκεκριμένη πολιτική υφή.

alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Θοδωρή Γκόνη «Εφτά λευκά πουκάμισα» (εκδ. Άγρα).

Της Διώνης Δημητριάδου

Ποια είναι η ιδιότητα του Θοδωρή Γκόνη; Ποια η σημαντική πληροφορία που σαν ταυτότητα σημαίνει, δηλαδή δείχνει ποιος είναι και τι είναι; Γράφει λόγια για τραγούδια. Στο ελάχιστο βιογραφικό σημείωμα που συνοδεύει το βιβλίο είναι η πληροφορία που από μόνη της τα λέει όλα. Η γραφή, ο λόγος, το τραγούδι. Η γραφή του Θοδωρή Γκόνη είναι γήινη, μυρίζει χώμα της πατρίδας και ζεστό ψωμί από τα χέρια της μάνας. Και ανοίγεται, όσο μπορεί, να φτάσει να αγγίξει τους άλλους, που χρόνια τώρα πολλά δεν είναι πια εδώ.

logaras mavra kolara

Για το μυθιστόρημα του Κώστα Λογαρά «Τα πουλιά με το μαύρο κολάρο» (εκδ. Καστανιώτη).

Της Μαρίας Στασινοπούλου

«Κράζουνε τα πουλιά. Η φωνή καρφώνεται σα σφίνα στο στομάχι. […] Δε μπορώ να κυμηθώ. Γίνονται γύπες και κοράκια. Όσο κι αν τα διόχνω, η εικόνα του Στρατή είναι καρφομένη στο μυαλό. Με παρακολουθεί. Ακούω το γέλιο. Τα πουλιά με το μαύρο κολάρο στο λαιμό με κρατάνε ξάγρυπνο» σημειώνει ανορθόγραφα στο τεφτέρι του ο Μαρίνος Τριάντης, «πρώην ισοβίτης, πρώην ποινικός, πρώην έγκλειστος στις φυλακές» αποφυλακισμένος πρόσφατα και εγκατεστημένος σε μιαν εγκαταλελειμμένη πολυκατοικία, σε δρόμο απόμερο, κοντά στο λιμάνι της Πάτρας. Αυτά τα πουλιά του θανάτου και της δυστυχίας μπαινοβγαίνουν συχνά στο μυαλό του και στις σελίδες του βιβλίου. Πέρα από τα πουλιά του θανάτου, κάποιο σκυλί συμπληρώνει συχνά το ανθρώπινο τοπίο.  

alt

Για το μυθιστόρημα της Ιφιγένειας Σιαφάκα «Λευκό από χτες» (εκδ. Σμίλη).

Της Χρύσας Φάντη

Αγαπητέ μου Φρανκ, έξω χιονίζει πάλι σαν υπόσχεση ακατάπαυστα, κι όλα θα γίνουν κρύσταλλο σε λίγο· […] Προσωπικά, δεν έχω άλλον τρόπο να συγυρίσω την αναστάτωση εδώ, κι έτσι, σας γράφω. Βλέπετε, κάνει πάνω από τρεις μήνες ένα άγριο χιόνι εδώ πέρα, γεμάτο χνούδι τρυφεράδας […]

Η Ιφιγένεια Σιαφάκα στο δεύτερο, κατά χρονολογική σειρά έκδοσης, μυθιστόρημά της Λευκό από χθες (έχει προηγηθεί Το τραγούδι του λύγκα), υιοθετεί την θεατρογενή αμεσότητα της απεύθυνσης σε συνδυασμό με τη ζωντάνια της πρωτοπρόσωπης αφήγησης για να μας διηγηθεί μια ιστορία απλή και ταυτόχρονα εξαιρετικά σύνθετη και σπαραχτική.

alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Χρυσόστομου Τσαπραΐλη «Παγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής επαρχίας» (εκδ. Αντίποδες).

Του Κώστα Δρουγαλά

Οι Παγανιστικές δοξασίες της θεσσαλικής επαρχίας είναι το πρώτο βιβλίο του Λαρισαίου Χρυσόστομου Τσαπραΐλη (1984). Πρόκειται για μία συλλογή διηγημάτων που θα την κατατάσσαμε στη λογοτεχνία του φανταστικού, ή, αν θέλαμε να προσδώσουμε έναν όρο περισσότερο κατάλληλο, θα επιλέγαμε τον «λαογραφικό τρόμο». Η συλλογή χωρίζεται σε 4 ενότητες: «Βλαχοχώρια», «Καραγκουνοχώρια», «Δρακοχώρια», «Οι πόλεις του κάμπου», και όπως δηλώνεται και στον τίτλο του βιβλίου, οι υπερφυσικές ιστορίες του Τσαπραΐλη αφορούν στις θεσσαλικές περιοχές – παρότι τα χωριά της Λάρισας και της Καρδίτσας στην πραγματικότητα λειτουργούν ως ψευδότοποι, αφού στη θέση τους θα μπορούσε να υπάρχει οποιοδήποτε χωριό, οποιασδήποτε γεωγραφικής περιοχής της ελληνικής υπαίθρου.

tyxero kabanozis

Για το μυθιστόρημα του Κώστα Καβανόζη «Τυχερό» (εκδ. Πατάκη).

Του Διονύση Μαρίνου 

Ο Όρσον Γουέλς συνήθιζε να λέει πως οι άνθρωποι δεν γνωρίζουν ποτέ τη δικαιοσύνη όσο ζουν και το μόνο που συναντούν είναι καλή ή κακή τύχη. Προφανώς, για τα γυρίσματα των συμπτώσεων ή την τυχαιότητα των στιγμών ουδείς μπορεί να είναι βέβαιος. Συχνάκις, η μεταφορά από τη μια κατάσταση στην άλλη μοιάζει με αντιβούισμα αόρατου μηχανισμού, του οποίου οι ιμάντες κινούνται από κάποιο αόρατο χέρι για άδηλους σκοπούς. Αυτό, όμως, που η πραγματικότητα δεν επιδιώκει να αποδώσει με τρόπο καταφανή και πειστικό ή αρκετές φορές αρνείται πεισματικά να προσφέρει (ας μην ξεχνάμε τους αποτυχημενάκηδες που έλεγε και ο Κωστής Παπαγιώργης), έρχεται η λογοτεχνία να αποκαταστήσει δίχως, μάλιστα, τη διάθεση να μεταστρέψει τα γεγονότα – απλώς να τα κατανοήσει. Το μυθιστόρημα του Κώστα Καβανόζη Τυχερό (εκδ. Πατάκη) θέτει εξαρχής δύο ζητήματα προς διερεύνηση. Με τέτοιο τρόπο –μάλιστα– που η απάντησή τους καθίσταται αναγκαία για να μπορέσει κανείς να παρασυρθεί από το ευέλικτο μίγμα του βιβλίου.

thessalia

Για τη συλλογή διηγημάτων της Τασούλας Τσιλιμένη «Το κουμπί – και άλλες ιστορίες» (εκδ. Καστανιώτη).

Του Κώστα Δρουγαλά

Το Κουμπί είναι η πρώτη συλλογή διηγημάτων της Τασούλας Τσιλιμένη, παρότι η συγγραφέας είναι γνωστή στον εκδοτικό χώρο εδώ και μία εικοσιπενταετία, με βιβλία τόσο παιδικά όσο και παιδαγωγικά. Η συλλογή αποτελείται από 13 ιστορίες που σχετίζονται με τη ζωή στην ύπαιθρο· κοινό γνώρισμα των διηγημάτων της συλλογής είναι η απώλεια, ο θάνατος, που βρίσκεται είτε στο προσκήνιο είτε στο φόντο της ιστορίας.

alt

Για τη νουβέλα του Δημήτρη Φύσσα «Μουσείο λαογραφίας» (εκδ. Εστία).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Ο Δημήτρης Φύσσας ξεκινά πάντα με προκλητικά θέματα, αφού πιάνει μια ακραία πτυχή και την αισθητοποιεί. Συχνά το τελικό αποτέλεσμα βέβαια υστερεί, γιατί η βασική ιδέα δεν ολοκληρώνεται με λογοτεχνικό αποτέλεσμα. Αλλά ό,τι έχω διαβάσει έχει ένα είδος τσαγανού, μια φιλοδοξία, μια τολμηρή εισβολή στο κατεστημένο σώμα της λογοτεχνίας. Έστω κι αν υπάρχουν επιφυλάξεις για την αισθητική επένδυση, ο συγγραφέας πιάνει μια αιρετική άκρη και πετά προκλητικά μέσα της τον αναγνώστη.

alt

Για τη νουβέλα του Αχιλλέα Κυριακίδη «Σώμα» (εκδ. Πατάκη).

Της Διώνης Δημητριάδου

τά δ’ ἂλλα συγχεῖ πάνθ’ ὁ παγκρατής χρόνος· φθίνει μέν ἰσχύς γῆς, φθίνει δε σώματος, θνῂσκει δέ πίστις, βλαστάνει δ’ ἀπιστία.
Σοφοκλής, Οιδίπους επί Κολωνώ

Σκέφτομαι τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους διαβάζεται η καινούργια νουβέλα του Αχιλλέα Κυριακίδη. Κι έπειτα, εκτιμώντας το μέγεθος του κειμένου (η ιστορία εκτείνεται σε μόλις σαράντα τρεις σελίδες), σκέφτομαι την αξία της γραφής, στη σύντομη, περιεκτική εκδοχή της, ιδίως όταν αναμετράται με ένα θέμα τουλάχιστον πρωτότυπο, αν όχι ιδιαίτερο και μοναδικό στον τρόπο της προσέγγισής του από τον συγγραφέα. Από τον τρόπο της εξιστόρησης πηγάζει και η δυνατότητα της πολλαπλής ανάγνωσης.

alt

Για τη συλλογή διηγημάτων της Ελισάβετ Χρονοπούλου «Ο έτερος εχθρός» (εκδ. Πόλις).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Έχω την αίσθηση –λίγο αόριστη ακόμη– ότι η Κατοχή, που είχε τεθεί στο περιθώριο της σύγχρονης ελληνικής λογοτεχνίας, επανέρχεται τα τελευταία χρόνια και προσπαθεί να ξεμυτίσει. Κι είναι σίγουρο ότι η κρίση έκανε ξανά επίκαιρη μια τέτοια περίοδο, όχι μόνο επειδή μέσα σ’ αυτή πολλοί ψηλαφούν το σημερινό εμφυλιοπολεμικό κλίμα, ιχνηλατώντας το πριν από την επίσημη έναρξη του Εμφυλίου, αλλά κι επειδή κάποιοι ξαναβλέπουν τον Γερμανό ως εχθρό, επιχειρώντας μια υποδόρια αναλογία μεταξύ του οικονομικού εκμεταλλευτή του 21ου αιώνα και του πολεμικού κατακτητή της δεκαετίας του ’40. Και δύο πρόσφατα βιβλία, που επικεντρώνονται στην Κατοχή, δεν στοχοποιούν τον οφθαλμοφανή εκ βορρά εισβολέα, αλλά στρέφουν τα βέλη τους στους δικούς μας εσωτερικούς εχθρούς, που είναι ίσως χειρότεροι, πέρυσι ο Θανάσης Σταμούλης με τη Σκιά στο δέντρο (Ποταμός 2016) και φέτος η Ελισάβετ Χρονοπούλου με τον Έτερο εχθρό.

preveza2

Για το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Αυδίκου «Οι τελευταίες πεντάρες» (εκδ. Ταξιδευτής).

Του Δημήτρη Χριστόπουλου

Υπάρχουν δύο τρόποι θέασης της πραγματικότητας: ένας ιστορικός και ένας λογοτεχνικός. Ο πρώτος μάς επιτρέπει να βλέπουμε τα πράγματα και τα πρόσωπα πανοραμικά, σε κλίμακα μακροσκοπική, ως μέρη ενός συνόλου, με «μηδενική εστίαση». Αντίθετα, η λογοτεχνική θέαση μάς επιτρέπει να βλέπουμε τα πράγματα καλειδοσκοπικά, με εσωτερική εστίαση, σε κλίμακα μικροσκοπική, ως ένα πεδίο ποικίλων, ετερόκλητων, συχνά αντικρουόμενων λόγων-δράσεων-πεποιθήσεων των ατόμων, από την έκβαση των οποίων καθορίζεται ο ρους της ιστορίας.

vradi marinos700

Για τη συλλογή διηγημάτων του Διονύση Μαρίνου «Όπως και αν έρθει αυτό το βράδυ» (εκδ. Μελάνι).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Ποιος είναι ο Διονύσης Μαρίνος; Είναι ο ίδιος των δύο μυθιστορημάτων του και της μίας νουβέλας του; Είναι ο ίδιος της ποίησής του; Είναι το πέμπτο του βιβλίο ίδιο με τα προηγούμενα;

alt

Για τη νουβέλα του Μιχάλη Σκολιανού «Μ» (εκδ. Σαιξπηρικόν).

Του Χρήστου Αρμάντο Γκέζου

Ένας μυστηριώδης άντρας, ονόματι Μ, φτάνει στο νέο του διαμέρισμα. Γρήγορα καταλαβαίνουμε, μιας και το βιβλίο ξεκινά χωρίς περιστροφές όσον αφορά το περιεχόμενο αλλά και την εκφραστική του αμεσότητα, ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο τουλάχιστον ιδιοσυγκρασιακής ψυχοσύνθεσης, μια προσωπικότητα αντικοινωνική, ανενδοίαστα εγκλωβισμένη στην ιδιωτία και την ιδιοτέλειά του, με χορταστικά γενναιόδωρες δόσεις μισανθρωπίας. Έχει πρόσφατα αποφυλακιστεί και θέλει να πραγματοποιήσει ένα νέο ξεκίνημα στη ζωή του. Δίπλα στο διαμέρισμα που νοικιάζει, θα βρει τον εμπορικό συγγραφέα Ανδρέα, ο οποίος του προτείνει να γράψει την ιστορία του, έτσι ώστε και οι δύο να βγουν οικονομικά κερδισμένοι. Η εξιστόρηση του Μ στον Ανδρέα θα ξεδιπλώσει, σε έναν δεύτερο αφηγηματικό χρόνο, την πορεία του Μ μέχρι τη φυλακή, όσο παράλληλα στην κύρια εκτύλιξη της πλοκής τον βλέπουμε να περιφέρεται στην πόλη ερεθιζόμενος από κάθε ψηφίδα του περιβάλλοντός του και διαχειριζόμενος την καινούργια του ζωή.

alt

Για τη συλλογή διηγημάτων της Καλλιρρόης Παρούση «Κανείς δε μιλάει για τα πεύκα» (εκδ. Κέδρος).

Του Γιώργου Κ. Ψάλτη

Η απορία που είχα όταν άρχισα να διαβάζω το βιβλίο ήταν γιατί θα έπρεπε να μιλάμε για τα πεύκα. Όχι για τα πλατάνια, όχι για τις συκιές, όχι για τις ελιές. Για τα πεύκα. Τι επιτέλους συμβολίζουν που είναι τόσο σημαντικό ώστε θα έπρεπε διαρκώς έστω ένας να μιλάει γι' αυτά; Δίνουν σκιά, γι’ αυτό, μίλησαν και μιλάνε πολλοί. Κι είναι εύφλεκτα. Για το τζάκι, το ξύλο τους είναι σχετικά φτηνό. Και εύοσμο. Κι έχουν πευκοβελόνες, που είναι ανωφελείς κι επικίνδυνες ως εύφλεκτες.

alt

Για το μυθιστόρημα του Κυριάκου Μαργαρίτη «Κρόνακα» (εκδ. Ίκαρος).

Του Νίκου Ξένιου

Η λέξη Κρόνακα παραπέμπει σε δυο κυπριακά χρονικά του 15ου αιώνα, από τους Κύπριους χρονικογράφους Λεόντιο Μαχαιρά και Γεώργιο Βουστρώνιο. Το Κρόνακα του Κυριάκου Μαργαρίτη κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Ίκαρος». Είναι το πρώτο μέρος μια τριλογίας, το δεύτερο μέρος της οποίας θα αποκαλείται Μινώταυρος και το τρίτο Εκδικητές. Ένα ιδιότυπο βιβλίο, που προβληματίζει με τη χαλαρότητα της δομής του και την ευγλωττία της εικονοπλασίας του, αφήνει όμως στον αναγνώστη ένα μεγάλο κενό σύνθεσης.

alt

Για τη νουβέλα του Νίκου Ξένιου «Το κυνήγι του βασιλιά Ματθία» (εκδ. Κριτική).

Της Διώνης Δημητριάδου

Κλείνω τα μάτια. Φαντάζομαι εμάς τους πέντε, να περνούμε απέναντι παλεύοντας με το ρεύμα και κρατώντας τις βαλίτσες πάνω από τα κεφάλια μας, να ερχόμαστε από το πουθενά και να πηγαίνουμε στο πουθενά. Η παραπάνω σκηνή, δυστυχώς γνώριμη πλέον τα τελευταία χρόνια, δηλωτική των βίαιων μετακινήσεων με αμφίβολο προορισμό και φορτισμένη με τις ποικίλες διώξεις των ανθρώπων από τις εστίες τους, συνοψίζει με τις ελάχιστες των λέξεων την ουσία της νουβέλας του Νίκου Ξένιου.

alt

Για τις νουβέλες του Μιχάλη Μακρόπουλου «Τσότσηγια & Ω’μ» (εκδ. Κίχλη).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Ο Μιχάλης Μακρόπουλος ζει ως μεταφραστής, με πλήθος τίτλων στο ενεργητικό του· αλλά η συμβολή του στα γράμματα περιλαμβάνει και την πεζογραφία, στην οποία μάλιστα έχει να επιδείξει ιδιαίτερα γόνιμους καρπούς. Το δέντρο του Ιούδα λόγου χάρη, για να μιλήσω μόνο για το προηγούμενο βιβλίο του, έδενε το σκληρό ορεινό τοπίο της Ηπείρου με τη νοοτροπία και συμπεριφορά των κατοίκων της, που σιωπούν ακόμα και μπροστά στον φόνο. Στον παρόντα τόμο έχουμε δυο νουβέλες, μία σε σχήμα παραμυθιού και μία σε μυθοπλασίας.

alt

Για το μυθιστόρημα του Τάκη Κατσαμπάνη «Walkabout - Προσδοκία ενός ξεκινήματος» (εκδ. Εξάρχεια).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Ο εγκλιματισμός σε νέο περιβάλλον είναι ένα από τα θέματα που απασχολούν τη σύγχρονη σκέψη και λογοτεχνία, καθώς η αλλαγή πατρίδας, η αναζήτηση νέας ταυτότητας, ο υβριδισμός της κουλτούρας, οι δυσκολίες κοινωνικοποίησης, η σύγκρουση του παλιού με το νέο κ.ά. δημιουργούν τις ιδανικές συνθήκες ενός γόνιμου μεταίχμιου. Και κάθε μεταίχμιο δελεάζει και δοκιμάζει τη λογοτεχνία, αφού εκεί διασταυρώνονται το έξω με το μέσα, το πριν και το μετά, το άσπρο και το μαύρο σε μια διαρκή διαλεκτική σχέση.

alt

Σκέψεις και παρατηρήσεις για το μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη «Ο τελευταίος πειρασμός» (εκδ. Καζαντζάκη).

Του Μιχάλη Πιτένη

alt

Για το μυθιστόρημα της Αργυρώς Μαντόγλου «Σώμα στη βιτρίνα» (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

«… εκτός και αν οι ιστορίες επαναλαμβάνονται, με μικρές παραλλαγές, μέσα στους αιώνες»: αυτή η φράση έρχεται να επισφραγίσει μια ορατή σύγκριση ανάμεσα στο 1664 και το 2014 με σκηνικό το Άμστερνταμ. Μεταξύ της Έλσε Κρίστενς, που έφτασε από τη Δανία για να βρει δουλειά και περιπλανήθηκε ανάμεσα στη θέση της υπηρέτριας, της πεταλούδας της νύχτας και του μοντέλου, και της Νατάσσας, που έφτασε από την Ελλάδα για να σπουδάσει και να συγκεντρώσει χρήματα, δουλεύοντας στις βιτρίνες του Ντε Βάλεν. Ανάμεσα στην πόλη των Φλαμανδών ζωγράφων και την πόλη των Ευρωπαίων τουριστών.

alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ντεπό» (Πατάκης).

Του Νίκου Ξένιου

Διάβασα την εξαιρετική συλλογή διηγημάτων του Γιώργου Σκαμπαρδώνη Ντεπό από τις εκδόσεις Πατάκη. Ο συγγραφέας μεταπλάθει το πρωτογενές, βουκολικό σκηνικό των περισσότερων διηγημάτων του σε πολυπρισματική σύνθεση τυχαιοτήτων που επιφυλάσσουν ένα αφιλόξενο, κακοτράχαλο τοπίο για την ανθρώπινη ζωή. Τα περισσότερα διηγήματα εκτυλίσσονται στην περιφέρεια Μακεδονίας και Θράκης και έχουν ως θέμα την αντιπαράθεση της μοναχικής ύπαρξης στο συλλογικό: σε αυτόν τον –κάπως πιο στατικό και λιγότερο ανήσυχο– άξονα παίρνει τη θέση του ένα επεξεργασμένο σύμπαν βεβαιοτήτων που αφορούν τον θάνατο, τη φύση και τα στοιχεία της που ενσωματώνει ο άνθρωπος, την ιστορική μνήμη. Το αστικό ή προαστικό περιβάλλον της Θεσσαλονίκης, σε ένα-δυο κείμενα, έρχεται να ολοκληρώσει το αποθηκευμένο υλικό των 27 διηγημάτων της συλλογής αυτής, που διαθέτει μοναδικό μαγνητισμό.

alt

Για τη νέα, αναθεωρημένη έκδοση του μυθιστορήματος του Κώστα Αρκουδέα «Τα κατά Αιγαίον Πάθη» (Καστανιώτης).

Της Χαράς Νικολακοπούλου

Ευτυχισμένος που έκανε το ταξίδι του Οδυσσέα
Γιώργος Σεφέρης, «Πάνω σ' έναν ξένο στίχο»

Παραφράζοντας τον τίτλο της ταινίας του Αλεχάντρο Αμενάμπαρ Η θάλασσα μέσα μου, ο οποίος επίσης θα ταίριαζε άριστα στο βιβλίο του Κώστα Αρκουδέα, θα αναφερθώ στο ταξίδι με μια διπλή έννοια, που λαμβάνει χώρα εδώ. Για τον Γιώργο Ρώμα –ο οποίος αποτελεί προφανώς μια περσόνα του συγγραφέα– το ταξίδι κυλάει στις φλέβες του, το ίδιο και η θάλασσα. Ο ίδιος αυτοπαρουσιάζεται και αυτοπροσδιορίζεται στις πρώτες σελίδες πάντα σε αναφορά με τη φίλη και αγαπητικιά του, τη θάλασσα, και την ισότιμη σχέση μαζί της.

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ