maglinis eimai osa exo ksehasi

Για το βιβλίο του Ηλία Μαγκλίνη «Είμαι όσα έχω ξεχάσει» (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Μάνου Κοντολέων

Αν η Ιστορία αναζητά τους ηγέτες που διαχειρίζονται τα γεγονότα, η Λογοτεχνία ανιχνεύει τα άτομα που βιώνουν τα αποτελέσματα αυτών των γεγονότων. Στην εποχή μας, όπου η όποια πληροφορία μπορεί να φτάσει εύκολα στον καθένα μας, εκείνο που προέχει δεν είναι η συλλογή πολλών πληροφοριών, αλλά η αναζήτηση όσων πράξεων, σκέψεων και συναισθημάτων δεν έχουν ανιχνευθεί από τις μηχανές αναζήτησης. Με άλλα λόγια, η παγκοσμιοποίηση οδηγεί στην ανάγκη να επανατοποθετεί η ατομικότητα.

Στα βιβλία αυτής της κατηγορίας μπορούμε να αναγνωρίσουμε την διάθεση να φωτίσουν το ιστορικό γεγονός με χαμηλότονες αποχρώσεις, να το φέρουν πιο κοντά στα μέτρα της καθημερινότητας, τελικά να προσφέρουν στον αναγνώστη τους τη δυνατότητα ακόμα και μιας αυτογνωσίας.

Λογοτεχνικά έργα που στηρίχτηκαν πάνω στις πράξεις και τις ζωές ιστορικών προσώπων έχουν γραφτεί και θα συνεχίσουν να γράφονται. Και μάλιστα πλησιάζοντας το ιστορικό πρόσωπο με μια διάθεση ψυχανάλυσής του, έτσι ώστε να το κατεβάσουν από το βάθρο του και να το δούνε μέσα στις ανθρώπινες στιγμές του. Κλασικά παραδείγματα οι βιογραφίες του Στέφαν Τσβάιχ, αλλά και το πλέον πρόσφατο Κεμάλ Ατατούρκ – Μια ψυχογραφία των Βαμίκ Ντ. Βολκάν και Νόρμαν Ίτσκοβιτς (μτφρ. Κώστας Ζέρβας, εκδ. Καστανιώτη). Μα και η νέα τάση ιστορικών έργων εκπροσωπείται πλέον – αναφέρομαι σε έργα λογοτεχνικά που ξεδιπλώνουν τα πάθη υπαρκτών, καθημερινών ανθρώπων τους οποίους παρέσυραν τα ιστορικά συμβάντα. Στην κατηγορία αυτή ενδεικτικά αναφέρω το Σαρλότ του Ντάβιντ Φοένκινος (μτφρ. Οντέτ Βαρών-Βασάρ, εκδ. Εστία). Στα βιβλία αυτής της κατηγορίας μπορούμε να αναγνωρίσουμε τη διάθεση να φωτίσουν το ιστορικό γεγονός με χαμηλότονες αποχρώσεις, να το φέρουν πιο κοντά στα μέτρα της καθημερινότητας, τελικά να προσφέρουν στον αναγνώστη τους τη δυνατότητα ακόμα και μιας αυτογνωσίας. Σε αυτή την κατηγορία εντάσσεται και το έργο Είμαι όσα έχω ξεχάσει του Ηλία Μαγκλίνη.

Ο Μαγκλίνης είναι δημοσιογράφος και γεννήθηκε (πρέπει αυτό να το θυμόμαστε καθώς θα θέλουμε να εισχωρήσουμε στο βιβλίο του) το 1970. Στο έργο δίνει τον χαρακτηρισμό Μια αληθινή ιστορία κι έτσι από το εξώφυλλο μας προετοιμάζει πως δεν θα διαβάσουμε επινενοημένα συμβάντα. Αφηγητής ο ίδιος και επιλέγει δυο είδη αφηγήσεων. Στο ένα –σελίδες σπαρμένες ανάμεσα στην κυρίως αφήγηση– είναι εξομολογητικός και ενεργοποιεί μια ποιητική σύνθεση των λέξεων:

«Δεν το ήξερα τότε, μα όταν η ζωή μου ως άνδρα ξεκινούσε, η δική του τελείωνε».

Στο άλλο –αυτό που αποτελεί και το κυρίως σώμα του έργου– κρατά μια αυτοναφορικότητα καθώς ο ίδιος –ξεκάθαρα το δείχνει– θέλει να ανακαλύψει από το παρελθόν του πατέρα του ό,τι ποτέ δεν είχε μήτε μάθει μήτε και κατανοήσει. Και ξεκινά την έρευνα. Που πολύ σύντομα θα τον οδηγήσει ακόμα πιο πίσω – στον πατέρα του πατέρα του. Ο πατέρας του συγγραφέα, Κώστας Μαγκλίνης, είχε γεννηθεί στο Αγρίνιο και από εκεί έφυγε το ’47 για να εγγραφεί στη Σχολή Ικάρων. Λίγα χρόνια νωρίτερα, το ’44, ο παππούς του, ο Νίκος Μαγκλίνης, είχε δολοφονηθεί από πολιτικούς του αντιπάλους. Μια οικογενειακή τραγωδία – συνηθισμένη τραγωδία για πολλές οικογένειες εκείνων των χρόνων. Και ασφαλώς μια καταγραφή των πολιτικών παθών εκείνης της εποχής.

Η τελική πρόταση της θέσης του Μαγκλίνη είναι πως δεν μεγαλώνουμε μόνο με τις φανερές ενέργειες των γονιών μας, δεν μας αναθρέφουν μόνο με τις καλές τους προθέσεις, αλλά και με τα μυστικά και τα λάθη τους.

Όμως για τον Ηλία Μαγκλίνη όλα αυτά θα αποτελέσουν ακόμα και την αφορμή –όταν πια, εκεί στα 2004 ο πατέρας του θα πεθάνει μετά από μακριά ασθένεια– να αναζητήσει το πώς μπορεί ένα άτομο να έχει δημιουργήσει την προσωπικότητά του όχι μόνο από αυτά που του μάθανε ή και γνώρισε, αλλά και από τα όσα δεν είχε ζήσει ή ενημερωθεί γι' αυτά. Κι ακόμα να συνειδητοποιήσει τις σχέσεις αίματος που ενώνουν τα άρρενα μέλη οικογενειών – ναι, το Είμαι όσα έχω ξεχάσει μόνο ένας άνδρας θα μπορούσε να το έχει γράψει και από αυτήν τη σκοπιά ιδωμένο έρχεται να ενταχθεί σε μια σειρά βιβλίων ξένων και ελλήνων συγγραφέων που κατέγραψαν την σχέση τους με τον πατέρα – ως παράδειγμα να θυμίσω το Πατρική κληρονομιά του Φίλιπ Ροθ (μτφρ. Τάκης Κίρκης, εκδ. Πόλις) και το Μια Οδύσσεια, του Ντάνιελ Μέντελσον (μτφρ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, εκδ. Πατάκη). Η τελική πρόταση της θέσης του Μαγκλίνη είναι πως δεν μεγαλώνουμε μόνο με τις φανερές ενέργειες των γονιών μας, δεν μας αναθρέφουν μόνο με τις καλές τους προθέσεις, αλλά και με τα μυστικά και τα λάθη τους. Γιατί και αυτά υπάρχουν και προσφέρουν συμμετοχή στη διάπλαση. Κι αν δει κανείς αυτή την αλήθεια τότε πάει πάνω από διαχωρισμούς παθών, αναγνωρίζει τη βία σε κάθε πλευρά, μα το ίδιο και την αγάπη.

«...ο πόνος πίσω και πέρα από τις κάνες των όπλων, τους λάκκους και τα μαχαίρια...
πίσω και πέρα από τα οξέα των ιδεολογιών που γίνονται θρησκείες…
όσα δεν έζησες, όσα φαντάστηκες ή ονειρεύτηκες…
είσαι εσύ αγνώριστος και μεταμορφωμένος…»   

alt
Ο Ηλίας Μαγκλίνης έχει μεταφράσει σημαντικούς
αμερικανούς, κατά κύριο λόγο, πεζογράφους
μεταξύ των οποίων οι Ernest Hemingway,
Phillip Roth, David Plante, Christoph Englert,
Elia Kazan, Mark O' Sullivan.



Μια αλληλοκατανόηση, αλλά και μια θέση – αυτό που κάποτε έγινε ακόμα κι αν δεν μαθεύτηκε, δεν έχει ξεχαστεί. Μια κοσμική μνήμη. Η επιμονή της μνήμης.

«Οι νόμοι της φυσικής φαίνεται να περικλείουν μέσα τους και να διαφυλάττουν την έννοια της μνήμης αλυσώνοντας τα γεγονότα σε λογικές αλληλουχίες, διατεταγμένα με τέτοιο τρόπο ώστε να καθίσταται εφικτό να ανασυνθέσει κάποιος το παρελθόν από τη γνώση του παρόντος».

Αυτό το επιστημονικό συμπέρασμα δείχνει πως πιστεύει ο Μαγκλίνης κι έτσι το βιβλίο του πολύ σύντομα –από τις πρώτες κιόλας σελίδες του– γίνεται φανερό πως είναι ένα έργο κατανόησης του ατομικού όσο και συλλογικού «τώρα» μέσα από τον πλήρη φωτισμό του συλλογικού και ατομικού «χτες». Πολλαπλών επιπέδων έργο – ιστορικό, κοινωνικό, διαπροσωπικών σχέσεων, φιλοσοφικών τοποθετήσεων. Και γραμμένο σε μια γλώσσα που άλλοτε έχει την αντικειμενικότητα του καταγραφέα κι άλλοτε τον σπαραγμό του πάσχοντος.

Ο Ηλίας Μαγκλίνης ενεργοποιεί την ερευνητικότητα του δημοσιογράφου, την ευαισθησία του λογοτέχνη, την εμβάθυνση του στοχαστή και μας παραδίδει ένα από τα πλέον ενδιαφέροντα και σημαντικά έργα της σύγχρονης λογοτεχνίας μας.

* Ο ΜΑΝΟΣ ΚΟΝΤΟΛΕΩΝ είναι συγγραφέας.
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Η Κασσάνδρα στη μαύρη άμμο» (εκδ. Πατάκη).


altΕίμαι όσα έχω ξεχάσει
Μια αληθινή ιστορία
Ηλίας Μαγκλίνης
Μεταίχμιο 2019
Σελ. 256, τιμή εκδότη €14,40

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΓΚΛΙΝΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

Η πορεία, μοτίβο στο πεδίο του Εμφυλίου

Η πορεία, μοτίβο στο πεδίο του Εμφυλίου

«Όλοι όσοι χρησιμοποίησαν το μοτίβο της πορείας κατέθεσαν άμεσα ή έμμεσα κι ένα λιθαράκι αναστοχασμού στο αφήγημα του σωστού και δίκαιου αγώνα, υιοθετώντας νέα βλέμματα κι υποδεικνύοντας αναθεωρητικά πρίσματα στην παλαιότερη κομματική ορθότητα»: σκέψεις με αφορμή το μοτίβο της «πορείας» όπως αποτυπώνεται σε γεγ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

Στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση είδαμε τη μεγαλειώδη παράσταση «ROHTKO» του Πολωνού σκηνοθέτη Λούκα Τβαρκόφσκι [Lukasz Twarkowski], αποτέλεσμα συνεργασίας του με τον Κρίστιαν Λούπα.

Γράφει ο Νϊκος Ξένιος

Ο Λούκας Τβαρκόφσκι σκηνοθέτησε τ...

Το Dublin Literary Award 2023 στη Γερμανίδα Katja Oskamp

Το Dublin Literary Award 2023 στη Γερμανίδα Katja Oskamp

Απονεμήθηκε στην Katja Oskamp και τη μεταφράστριά της στα αγγλικά Jo Heinrich, το «Dublin Literary Award 2023» για το μυθιστόρημά της Katja Oskam «Marzahn, Mon Amour». Σύντομα θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

...
Χαρούκι Μουρακάμι: Τιμήθηκε με το βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών»

Χαρούκι Μουρακάμι: Τιμήθηκε με το βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών»

Ο Haruki Murakami [Χαρούκι Μουρακάμι] είναι ο πρώτος Ιάπωνας συγγραφέας που έλαβε το Βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών». Η συλλογή διηγημάτων του «Σε πρώτο ενικό» κυκλοφόρησε προσφάτως από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση Βασίλη Κιμούλη.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Κήπος βιβλίων» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Κήπος βιβλίων» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τον πρόλογο του συγγραφέα Παναγιώτη Γούτα της ανθολογίας κειμένων του «Κήπος βιβλίων – Διαβάζοντας Θεσσαλονικείς και Αμερικανούς πεζογράφους», που θα κυκλοφορήσει στις 17 Μαΐου από τις εκδόσεις Νησίδες.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Κανείς δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημά σου, αν δεν κάνεις ο ίδιος την αρχή για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Είκοσι επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις βιβλίων αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης από τους επαγγελματίες του είδους.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ