alt

Για το μυθιστόρημα της Τέσυς Μπάιλα «Τις νύχτες έπαιζε με τις σκιές» (εκδ. Ψυχογιός).

Του Κώστα Δρουγαλά

Το έκτο βιβλίο της Τέσυς Μπάιλα είναι ένα μυθιστόρημα ιστορικού περιβάλλοντος που διαδραματίζεται στην Κρήτη, στον Πειραιά και στα χαρακώματα της Μακεδονίας κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, εκτεινόμενο χρονικά, μέσα από διαφορετικά επίπεδα αφήγησης, από το 1898 έως το 1970. Στο βιβλίο παρακολουθούμε το πανόραμα σχεδόν μισού αιώνα ελληνικής ιστορίας: από την ύψωση της ελληνικής σημαίας στο φρούριο Φιρκά κατά την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, κι από εκεί στους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Εθνικό Διχασμό, μέχρι τον Πρώτο και (πολύ συνοπτικά) τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στο πλάι των λογοτεχνικών ηρώων, παρεισφρέουν δύο ιστορικές φυσιογνωμίες της χώρας που πλαισιώνουν πειστικά τη μυθιστορηματική διήγηση: ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο μεγάλος ζωγράφος Γεώργιος Ιακωβίδης.

Οι διάλογοι είναι εμπλουτισμένοι από την κρητική ντοπιολαλιά· η αφήγηση είναι καλοδουλεμένη και κινηματογραφική, ενώ οι περιγραφές πιο λυρικές. Στις σελίδες του βιβλίου, στο πλάι των λογοτεχνικών ηρώων, παρεισφρέουν δύο ιστορικές φυσιογνωμίες της χώρας που πλαισιώνουν πειστικά τη μυθιστορηματική διήγηση: ο Ελευθέριος Βενιζέλος, στα χρόνια πριν ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα της πολιτικής σκηνής, και ο μεγάλος ζωγράφος Γεώργιος Ιακωβίδης, εκπρόσωπος της Σχολής του Μονάχου.

Η αφήγηση αρχίζει με τη Δανάη να πεθαίνει στη βάρκα του Λεωνίδα, του πεθερού της, προλαβαίνοντας όμως να φέρει στη ζωή τον Ανέστη, καρπό του γάμου της με τον Γιώργη. Ο τελευταίος, εκείνες τις ώρες της ζωής και του θανάτου, βρίσκεται στο Μεγάλο Κάστρο και στην αγκαλιά μιας Αρμένισσας, λίγο πριν ξεκινήσει η σφαγή των Χριστιανών από τους Τουρκοκρητικούς τον Αύγουστο του 1898· ο Γιώργης θα γλιτώσει κι όταν επιστρέψει σπίτι του, εκτός από τον νεογέννητο Ανέστη, θα έχει μαζί του και την παντέρημη Μυρσίνη, που θα κουβαλάει από το Ηράκλειο ως επιζήσασα της σφαγής.

Ο Γιώργης όμως είναι ένας φλεγματικός γονιός: κακότροπος, εριστικός και βίαιος· ο πρωταγωνιστής Ανέστης κι η Μυρσίνη θα στραφούν στον παππού τους Λεωνίδα και στη θεία τους, τη Λουλουδιά. Ο Ανέστης σιγά σιγά αρχίσει να παίζει και στη συνέχεια ανακατεύει με μαεστρία τα χρώματα, δείχνοντας μια έμφυτη κλίση στη ζωγραφική. Στο Μεγάλο Κάστρο, στην ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, θα γνωρίσει τον Μικέλε, τον πιστό φίλο του που θα τον συντροφεύσει στο μυθιστορηματικό του ταξίδι. Μαζί θα φύγουν για τον Πειραιά, για να σπουδάσει ο Ανέστης στη Σχολή Καλών Τεχνών. Στην πορεία θα γνωρίσουμε και τους υπόλοιπους κομβικούς χαρακτήρες του βιβλίου, την κυρα-Ευτέρπη, τη Χριστίνα και την Ισιδώρα.

Λόγια ανείπωτα, έρωτες ατελέσφοροι, φόβοι που κρύβονται στις σκιές, ο λυτρωμός της τέχνης κι η ψευδαίσθηση των ονείρων.

Οι εικόνες όμως της ελπίδας και των ονείρων σύντομα μαυρίζουν όταν οι δύο φίλοι –συμπολεμιστές πλέον– βρεθούν στα χαρακώματα του Μεγάλου Πολέμου. Εκεί, ανάμεσα στις κακουχίες και στα πυροβόλα, οι ζωές τους θα επανανοηματοδοτηθούν, μετατρέποντας την προηγούμενη αθωότητα σε δυσβάσταχτη ενηλικίωση.

Ίσως οι επαρκείς αναγνώστες, μοιραία, κάνουν κάποιες αναλογίες: το πορτρέτο του καλλιτέχνη Ανέστη, όπως φιλοτεχνείται από τη συγγραφέα, παραπέμπει –αναλογικά πάντα– στον βίο και στην πολιτεία του σπουδαίου Αμερικανού πεζογράφου Τζερόμ Ντέιβιντ Σάλιντζερ, όπου το ταλέντο οδηγεί στη δυσεξήγητη καλλιτεχνική ιδιοφυία και στην εκούσια απομόνωση, ενώ ο πιστός φίλος του Μικέλε φέρνει στον νου τον Πέρση φιλόσοφο Ομάρ Καγιάμ, καθώς κυριαρχεί η μελαγχολική πεποίθηση ότι οι γήινες απολαύσεις πρέπει να βιωθούν πριν τερματιστεί η ζωή.

Συμπερασματικά θα λέγαμε πως το μυθιστόρημα Τις νύχτες έπαιζε με τις σκιές είναι ένας ύμνος στη φιλία, την αγάπη και την ενηλικίωση, αλλά όχι μόνο: λόγια ανείπωτα, έρωτες ατελέσφοροι, φόβοι που κρύβονται στις σκιές, ο λυτρωμός της τέχνης κι η ψευδαίσθηση των ονείρων, όλα βρίσκουν χώρο στο –μέχρι στιγμής– πιο ώριμο μυθιστορηματικό έργο της Μπάιλα.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΔΡΟΥΓΑΛΑΣ είναι συγγραφέας. 
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Το τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν» (εκδ. Πικραμένος).

 Στην κεντρική εικόνα, πίνακας του © Γεώργιου Ιακωβίδη.


altΤις νύχτες έπαιζε με τις σκιές
Τέσυ Μπάιλα
Ψυχογιός 2019
Σελ. 392, τιμή εκδότη €15,50

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΤΕΣΥΣ ΜΠΑΪΛΑ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ήλιος με ξιφολόγχες» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ξεκινάει άκρως δελεαστικά. Εν έτει 1931 μια τυχαία φωτιά σε χαμοκέλα της Θεσσαλο...

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Στόγια «Όχι δεν χωριζόμαστε» (εκδ. Μελάνι). Κεντρική εικόνα: © Tegan Mierle (Unsplash).

Γράφει ο Νίκος Σαλτερής

Ο Γιώργος Στόγιας, γεννημένος στην Αθήνα (1973) σπούδασε στην Κρήτη και στη...

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ήλιος με ξιφολόγχες» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ξεκινάει άκρως δελεαστικά. Εν έτει 1931 μια τυχαία φωτιά σε χαμοκέλα της Θεσσαλο...

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

Για το βιβλίο της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο «Στο σπίτι των ονείρων»  (μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα, πλάνο από την ταινία Ταρ, του Τοντ Φιλντ, όπου μεταξύ άλλων παρουσιάζεται μια κακοποιητική σχέση ανάμεσα σε δύο γυναίκες.

Γράφει η ...

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Συνέντευξη με την Αργεντινή συγγραφέα Άνα Μαρία Σούα [Ana María Shua], με αφορμή την ανθολογία διηγημάτων της «Σκυλίσια ζωή και άλλες ακροβασίες» (μτφρ. Άννα Βερροιοπούλου, εκδ. Βακχικόν). Η συγγραφέας θα βρεθεί στην Αθήνα τις επόμενες μέρες, καλεσμένη του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ.

Συνέ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου «Έρωτες, έρωτες, έρωτες» – δώδεκα ιστορίες με πρωταγωνιστές που επιμένουν να παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής τους επιθυμίας. Δώδεκα παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, με την τελευταία και μεγαλύτερη να αγκαλιάζει όλες τις προηγούμενες. Κυκλο...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Δύο αξιοπρόσεκτα ελληνικά αστυνομικά

Δύο αξιοπρόσεκτα ελληνικά αστυνομικά

Δύο ελληνικά αστυνομικά μυθιστορήματα που ξεχωρίζουν: «Το τελευταίο κορίτσι» (εκδ. Τόπος), του Γιάννη Ξανθόπουλου και «Το σπάσιμο» (εκδ. Μεταίχμιο), του Τάσου Παπαναστασίου.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ