alt

Για το μυθιστόρημα της Τέσυς Μπάιλα «Τις νύχτες έπαιζε με τις σκιές» (εκδ. Ψυχογιός).

Του Κώστα Δρουγαλά

Το έκτο βιβλίο της Τέσυς Μπάιλα είναι ένα μυθιστόρημα ιστορικού περιβάλλοντος που διαδραματίζεται στην Κρήτη, στον Πειραιά και στα χαρακώματα της Μακεδονίας κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκόσμιου Πολέμου, εκτεινόμενο χρονικά, μέσα από διαφορετικά επίπεδα αφήγησης, από το 1898 έως το 1970. Στο βιβλίο παρακολουθούμε το πανόραμα σχεδόν μισού αιώνα ελληνικής ιστορίας: από την ύψωση της ελληνικής σημαίας στο φρούριο Φιρκά κατά την ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, κι από εκεί στους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Εθνικό Διχασμό, μέχρι τον Πρώτο και (πολύ συνοπτικά) τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στο πλάι των λογοτεχνικών ηρώων, παρεισφρέουν δύο ιστορικές φυσιογνωμίες της χώρας που πλαισιώνουν πειστικά τη μυθιστορηματική διήγηση: ο Ελευθέριος Βενιζέλος και ο μεγάλος ζωγράφος Γεώργιος Ιακωβίδης.

Οι διάλογοι είναι εμπλουτισμένοι από την κρητική ντοπιολαλιά· η αφήγηση είναι καλοδουλεμένη και κινηματογραφική, ενώ οι περιγραφές πιο λυρικές. Στις σελίδες του βιβλίου, στο πλάι των λογοτεχνικών ηρώων, παρεισφρέουν δύο ιστορικές φυσιογνωμίες της χώρας που πλαισιώνουν πειστικά τη μυθιστορηματική διήγηση: ο Ελευθέριος Βενιζέλος, στα χρόνια πριν ταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα της πολιτικής σκηνής, και ο μεγάλος ζωγράφος Γεώργιος Ιακωβίδης, εκπρόσωπος της Σχολής του Μονάχου.

Η αφήγηση αρχίζει με τη Δανάη να πεθαίνει στη βάρκα του Λεωνίδα, του πεθερού της, προλαβαίνοντας όμως να φέρει στη ζωή τον Ανέστη, καρπό του γάμου της με τον Γιώργη. Ο τελευταίος, εκείνες τις ώρες της ζωής και του θανάτου, βρίσκεται στο Μεγάλο Κάστρο και στην αγκαλιά μιας Αρμένισσας, λίγο πριν ξεκινήσει η σφαγή των Χριστιανών από τους Τουρκοκρητικούς τον Αύγουστο του 1898· ο Γιώργης θα γλιτώσει κι όταν επιστρέψει σπίτι του, εκτός από τον νεογέννητο Ανέστη, θα έχει μαζί του και την παντέρημη Μυρσίνη, που θα κουβαλάει από το Ηράκλειο ως επιζήσασα της σφαγής.

Ο Γιώργης όμως είναι ένας φλεγματικός γονιός: κακότροπος, εριστικός και βίαιος· ο πρωταγωνιστής Ανέστης κι η Μυρσίνη θα στραφούν στον παππού τους Λεωνίδα και στη θεία τους, τη Λουλουδιά. Ο Ανέστης σιγά σιγά αρχίσει να παίζει και στη συνέχεια ανακατεύει με μαεστρία τα χρώματα, δείχνοντας μια έμφυτη κλίση στη ζωγραφική. Στο Μεγάλο Κάστρο, στην ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, θα γνωρίσει τον Μικέλε, τον πιστό φίλο του που θα τον συντροφεύσει στο μυθιστορηματικό του ταξίδι. Μαζί θα φύγουν για τον Πειραιά, για να σπουδάσει ο Ανέστης στη Σχολή Καλών Τεχνών. Στην πορεία θα γνωρίσουμε και τους υπόλοιπους κομβικούς χαρακτήρες του βιβλίου, την κυρα-Ευτέρπη, τη Χριστίνα και την Ισιδώρα.

Λόγια ανείπωτα, έρωτες ατελέσφοροι, φόβοι που κρύβονται στις σκιές, ο λυτρωμός της τέχνης κι η ψευδαίσθηση των ονείρων.

Οι εικόνες όμως της ελπίδας και των ονείρων σύντομα μαυρίζουν όταν οι δύο φίλοι –συμπολεμιστές πλέον– βρεθούν στα χαρακώματα του Μεγάλου Πολέμου. Εκεί, ανάμεσα στις κακουχίες και στα πυροβόλα, οι ζωές τους θα επανανοηματοδοτηθούν, μετατρέποντας την προηγούμενη αθωότητα σε δυσβάσταχτη ενηλικίωση.

Ίσως οι επαρκείς αναγνώστες, μοιραία, κάνουν κάποιες αναλογίες: το πορτρέτο του καλλιτέχνη Ανέστη, όπως φιλοτεχνείται από τη συγγραφέα, παραπέμπει –αναλογικά πάντα– στον βίο και στην πολιτεία του σπουδαίου Αμερικανού πεζογράφου Τζερόμ Ντέιβιντ Σάλιντζερ, όπου το ταλέντο οδηγεί στη δυσεξήγητη καλλιτεχνική ιδιοφυία και στην εκούσια απομόνωση, ενώ ο πιστός φίλος του Μικέλε φέρνει στον νου τον Πέρση φιλόσοφο Ομάρ Καγιάμ, καθώς κυριαρχεί η μελαγχολική πεποίθηση ότι οι γήινες απολαύσεις πρέπει να βιωθούν πριν τερματιστεί η ζωή.

Συμπερασματικά θα λέγαμε πως το μυθιστόρημα Τις νύχτες έπαιζε με τις σκιές είναι ένας ύμνος στη φιλία, την αγάπη και την ενηλικίωση, αλλά όχι μόνο: λόγια ανείπωτα, έρωτες ατελέσφοροι, φόβοι που κρύβονται στις σκιές, ο λυτρωμός της τέχνης κι η ψευδαίσθηση των ονείρων, όλα βρίσκουν χώρο στο –μέχρι στιγμής– πιο ώριμο μυθιστορηματικό έργο της Μπάιλα.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΔΡΟΥΓΑΛΑΣ είναι συγγραφέας. 
Τελευταίο του βιβλίο, το μυθιστόρημα «Το τελευταίο τραγούδι του Ντύλαν» (εκδ. Πικραμένος).

 Στην κεντρική εικόνα, πίνακας του © Γεώργιου Ιακωβίδη.


altΤις νύχτες έπαιζε με τις σκιές
Τέσυ Μπάιλα
Ψυχογιός 2019
Σελ. 392, τιμή εκδότη €15,50

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΤΕΣΥΣ ΜΠΑΪΛΑ

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ιερεμιάδα» της Χλόης Κουτσουμπέλη (κριτική) – Μια δυστοπία με πολιτικές διαστάσεις

«Ιερεμιάδα» της Χλόης Κουτσουμπέλη (κριτική) – Μια δυστοπία με πολιτικές διαστάσεις

Για το μυθιστόρημα της Χλόης Κουτσουμπέλη «Ιερεμιάδα» (εκδ. Εστία). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Blindness» που στηρίζεται στο μυθιστόρημα του Ζοζέ Σαραμάγκου «Περί τυφλότητας». 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

...
«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Βιβλία για το σύγχρονο επιχειρείν: 5 επιλογές από πρόσφατες εκδόσεις

Βιβλία για το σύγχρονο επιχειρείν: 5 επιλογές από πρόσφατες εκδόσεις

Οι πρωτοπόροι των σημαντικών επιχειρήσεων του κόσμου, οι τρόποι να διαπραγματευόμαστε με αποτέλεσμα και πώς θα βρούμε αυτό που ψάχνουμε στον εργασιακό τομέα. Πέντε βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και μπορούν να μας κινητοποιήσουν. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ