eksofyllo

Η γυναίκα, ο άντρας της, η ερωμένη κι ο εραστής της.

Του Κώστα Κατσουλάρη

Υπάρχει ή όχι «γυναικεία» λογοτεχνία; Είναι το «ροζ» η μοναδική διέξοδος της γυναικείας γραφής ή μήπως οι γυναίκες μπορούν να επιβάλουν τις δικές τους θεματολογίες, χωρίς να κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν «ελαφρές»; Οι περισσότερες γυναίκες συγγραφείς συχνά αντιδρούν στην κατηγοριοποίηση με βάση το φύλο, κι έχουν δίκιο: Συχνά, πίσω από παρόμοιες κατηγοριοποιήσεις ελλοχεύει μια ακόμη αντρική προκατάληψη που, συχνά, έχει ως στόχο

την υποτίμηση, τον παραμερισμό της γυναίκας εκτός του κεντρικού δημόσιου χώρου. Ωστόσο, όπως μαρτυρούν όλο και περισσότερα βιβλία πεζογραφίας τα τελευταία χρόνια, πολλές γυναίκες αναζητούν τη χειραφέτηση, τη συνειδητοποίηση του ρόλου τους, την κοινωνική τους καταξίωση μέσα από θεματολογίες και τρόπους γραφής που τους είναι περισσότερο οικείοι. Ερωτικές και οικογενειακές σχέσεις, σωματικότητα, ταυτότητα, τεκνοποίηση, απελευθέρωση από τις κοινωνικές νόρμες της παραδοσιακής κοινωνίας, επαγγελματική καταξίωση μέσα από την ανάπτυξη «γυναικείων» χαρισμάτων (κατανόηση, άμβλυνση αντιθέσεων, κ.ά), είναι μοτίβα που έρχονται κι επανέρχονται. Και βέβαια, κυρίαρχο, το ζήτημα της κατοχής του αρσενικού, της άλλης γυναίκας, της ανταγωνίστριας, που συχνά εξελίσσεται σε «σύμμαχο». Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: Σε τρεις από τους τίτλους που παρουσιάζουμε, πρώτη λέξη είναι η λέξη «Όλα»... 

mantoglouΌλα στο μηδέν
Αργυρώ Μαντόγλου
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ 2009
ΣΕΛ. 387, ΤΙΜΗ €16,00

Ίσως η πιο «διαβασμένη» εκπρόσωπος μιας υποψιασμένης γυναικείας γραφής, που συνομιλεί με παρόμοιες λογοτεχνικές προσπάθειες στον αγγλοσαξονικό, κυρίως, χώρο. Το «Όλα στο μηδέν» είναι το πιο φιλόδοξο έργο της, με φόντο το φαντασμαγορικό κόσμο του καζίνο. Εκεί, η Αυγή συναντά τον Σταύρο και τα πάντα μοιάζουν πιθανά: η εύνοια της Τύχης, ο έρωτας, η έμπνευση. Ωστόσο, και οι δύο κρύβουν το αληθινό τους πρόσωπο και οι δύο έχουν μυστικά και διπλές ιδιότητες. Γύρω τους, τυχοδιώκτες, εκκεντρικοί, γυναίκες μόνες, ταξιδιώτες και λιποτάκτες, πρώην ευνοημένοι και νυν υποταγμένοι, άνθρωποι εθισμένοι στην ελπίδα, εξαγοράζουν τη λήθη και επενδύουν τις φαντασιώσεις τους σε σχέσεις υψηλού ρίσκου, προσδοκώντας το νεύμα της «άστατης θεάς». Στόχος, η παραμονή στο παιχνίδι, το παιχνίδι της ζωής αλλά και της γραφής.


gkalinikiΌλα πάνε ρολόι (ή σχεδόν)
Στυλιάνα Γκαλινίκη
ΜΕΛΑΝΙ 2009
ΣΕΛ. 320, ΤΙΜΗ €15,50

Έπειτα από μια συλλογή διηγημάτων («Ρούχα από δεύτερο χέρι», University Studio Press), η πρωτοεμφανιζόμενη στο μυθιστόρημα 40χρονη Στυλιάνα Γκαλινίκη «παίζει» με ένα από τα κλασικά στερεότυπα του είδους: Την ανάπτυξη ενός ισχυρού κι ακλόνητου έρωτα μέσα στο εχθρικό περιβάλλον της παραδοσιακής κοινωνίας, στην περίπτωσή μας της ελληνικής επαρχίας. Επινοεί μια μικρή κλειστή πολίχνη, τη «Σεωρή», ένα αρχετυπικό χωριό, όπου και ανθίζει η αγάπη του Μηνά με μια κοπέλα με τον παράξενο όνομα Αλγερία. Ο έρωτάς τους καρποφορεί, το σπιτικό τους στεριώνει, ωστόσο τα σύννεφα δεν θα αργήσουν να κάτσουν πάνω από τη σχέση τους. Εμμέσως, πρόκειται για μυθιστόρημα που κινείται στην προβληματική του «άλλου», του ξένου, μέσα σε κλειστές κοινωνίες γεμάτες προκαταλήψεις και αποκλεισμούς.

papadopoulouΑγαπώντας τις ερωμένες του
Ελισάβετ Παπαδοπούλου
ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ 2009
ΣΕΛ. 202, ΤΙΜΗ €15,68

Με τη ζήλια, την ερωτική απιστία, τους ψυχολογικούς και υπαρξιακούς μαιάνδρους που μπορούν να οδηγήσουν μια γυναίκα κι έναν άντρα, καταπιάνεται η Ελισάβετ Παπαδοπούλου στο πέμπτο αυτό βιβλίο της, τέταρτο μυθιστόρημα μετά το «Κληρονόμησα όλες τις φίλες της μαμάς μου». Η Παπαδοπούλου φτιάχνει την αφήγησή της στο ολισθηρό και συνάμα πολύπατημένο έδαφος των σχέσεων στα μοντέρνα ζευγάρια, και ειδικότερα του πώς εγγράφεται σε αυτά το ακανθώδες πρόβλημα της απιστίας. Η άλλη, ο άλλος, εισβάλλουν στον ασφαλή λειμώνα της μονογαμίας φέρνοντας τα πάνω κάτω. Το θέμα είναι, απ’ ό,τι φαίνεται, ανεξάντλητο –άλλωστε, ποιος έχει έτοιμες απαντήσεις;– και στην Παπαδοπούλου πιστώνεται η προσπάθειά της να το χειριστεί σοβαρά και χωρίς πολλές παραχωρήσεις στο βωμό των κοινών τόπων και των κοινωνικών στερεοτύπων.


kokinakiΚρίμα που είστε η σύζυγος

Νένα Κοκκινάκη
ΑΓΚΥΡΑ 2009
ΣΕΛ. 123, ΤΙΜΗ €10,80

Παρομοίως, η Νένα Κοκκινάκη, με μεγαλύτερο έργο στο ενεργητικό της και σοβαρές σπουδές στο χώρο της λογοτεχνίας (διδάσκει Ελληνική Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο των Βρυξελών), διερευνά κι εκείνη το ζήτημα της «άλλης», αλλά από την ανάποδη: Βάζοντας την ηρωίδα της να ανταλλάσει επιστολές με την άγνωστη σύζυγο του εραστή της. Έρωτας, αγάπη, κτητικότητα, κατοχή, όλα μπαίνουν σε τροχιά αμφισβήτησης και αναστοχασμού. «Αν αγαπάς πραγματικά, μπορείς να αποδεχτείς το σκοτάδι, να ξεχάσεις έστω για λίγο ότι η ερωτική σχέση δεν είναι πάντα σχέση εξουσίας».
lampropoulou

Όλα τα μήλα
Εύη Λαμπροπούλου
ΚΕΔΡΟΣ 2009
ΣΕΛ. 215, ΤΙΜΗ €13,00

«Πόσο κοστίζει η απιστία, πόσο αξίζει;» Άλλη γενιά, άλλο ύφος, άλλα –θεωρητικά– ζητούμενα, κι ωστόσο ο πυρήνας παραμένει ίδιος. Η Εύη Λαμπροπούλου, από τις πιο κοφτές και στακάτες πένες της νεότερης γενιάς, έχει δείξει με το προηγούμενο μυθιστόρημά της, το «Σχεδόν σούπερ», ότι μπορεί να γράφει ασύμβατα και χωρίς λογιοσύνες, και να καταφέρνει ωστόσο να θίξει ζητήματα που πηγαίνουν πέρα από το προφανές και την επιφάνεια. Παρέες, έρωτες, αναποδιές, αλλαξοαγκαλιές, ερωτήματα, εμμονή στο μικρό, το καθημερινό, το λίγο, πορτρέτο μιας γενιάς σχεδόν σαραντάρηδων που ψάχνει –ακόμη– το δρόμο προς την ενηλικίωση.

marnezi

Αναίσθητοι κι ονειροπόλοι
Ζηνοβία Μαρνέζη
ΛΙΒΑΝΗΣ 2009
ΣΕΛ. 735, ΤΙΜΗ 19,90

Στο μοτίβο της οικογενειακής σάγκα, με ηρωίδες γυναίκες που περνούν απο τη μια γενιά στην άλλη τα μυστικά τους, φτιάχνεται το πορτρέτο μιας «τυπικής» ελληνικής οικογένειας που ζει στην επαρχία. Η ηρωίδα, μοναχική, χαμηλών τόνων γυναίκα, ηθοποιός, που αποφεύγει τη δημοσιότητα και τα φλας των φωτογράφων, έχει περάσει δύσκολες καταστάσεις και κρύβει μέσα της ένα βαθύ πόνο. Φοβάται να ανακαλέσει τις μνήμες ενός παλιού σκανδάλου που είχε γίνει πρωτοσέλιδο, όταν ήταν ακόμα νέα και ασήμαντη. Πολλές σελίδες, αφήγηση ποταμός, που φιλοδοξεί να αντανακλά τις ευρύτερες αλλαγές που σημάδεψαν την Ελλάδα το δεύτερο μισό του αιώνα, ενώ σκοτεινά μυστικά κατατρέχουν τα πρόσωπα και επηρεάζουν τις κινήσεις τους.

kitsopoulou Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α.
Λένα Κιτσοπούλου
ΚΕΔΡΟΣ 2008
ΣΕΛ. 85, ΤΙΜΗ €8,50

Μονόλογος μιας 37χρονης γυναίκας που φαινομενικά δεν της λείπει τίποτε κι όμως την ίδια στιγμή είναι έτοιμη να τα τινάξει όλα στον αέρα. Γλώσσα προφορική κι ασθμαίνουσα, ατμόσφαιρα ψυχρή και κατασταλλαγμένη, η Κιτσοπούλου επιχειρεί –σοκάροντας, ενίοτε, με την ωμότητα των λέξεών της– να σκηνοθετήσει μια μεταφεμινιστική περσόνα, το πορτρέτο μιας σύγχρονης απελπισμένης γυναίκας. «Θέλει να αφήσει πίσω της ό,τι τη βασανίζει – τα υπαρξιακά και τα καθημερινά. Αρρώστιες, θάνατο και γηρατειά, έρωτες και μοναξιά, κοινόχρηστα και ψώνια στο σουπερμάρκετ, παραγγελίες πίτσας και κηδειόσημα, ψυχαναλυτές, χαπάκια, ευρουλάκια και μεταλλαγμένα κοτόπουλα».
 
Κώστας Κατσουλάρης
 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η κεφαλή του Τσάτσγουερθ» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Μυθιστόρημα με στοιχεία ιστορικής και λαογραφικής έρευνας

«Η κεφαλή του Τσάτσγουερθ» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Μυθιστόρημα με στοιχεία ιστορικής και λαογραφικής έρευνας

Για το μυθιστόρημα της Κωνσταντίας Σωτηρίου «Η κεφαλή του Τσάτσγουερθ» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Κύπρια πεζογράφος της νέας γενιάς, η ...

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (κριτική) – Ο θεσσαλικός κάμπος καίγεται

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (κριτική) – Ο θεσσαλικός κάμπος καίγεται

Για το μυθιστόρημα του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη «Θα πέσει η νύχτα» (εκδ. Μεταίχμιο). Κεντρική εικόνα, τμήμα φωτογραφίας του Τάκη Τλούπα, έργο του οποίου κοσμεί και το εξώφυλλο του βιβλίου.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο θεσσαλικό...

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

«Δεν είμαι ρομπότ», ανθολογία (κριτική) – Τα όρια της λογοτεχνικής δημιουργίας

Για την ανθολογία διηγημάτων «Δεν είμαι ρομπότ» (επίμετρο Γεράσιμος Κουζέλης, εκδ. Θεμέλιο). Στην εικόνα, στιγμιότυπο από την κορεάτικη σειρά «I'm not a robot». 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Μπορεί η Τεχνητή Νοημοσύνη να γράψει λογοτεχνία; Μπορεί να γράψει λογοτ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Άρης Μαραγκόπουλος: «Τα μαρξιστικά διαβάσματα ξεθώριασαν όταν διάβασα

Άρης Μαραγκόπουλος: «Τα μαρξιστικά διαβάσματα ξεθώριασαν όταν διάβασα "Το δικαίωμα την τεμπελιά"»

Από τον «Εραστή της λαίδης Τσάτερλυ» στους «Υπνοβάτες» και από τις «Μεταμορφώσεις» στον «Οδυσσέα», αυτά είναι κάποια από τα-βιβλία-της-ζωής του Άρη Μαραγκόπουλου.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Το πρώτο βιβλίο που θυμάμαι...

«Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» του Αρμάντο Ρομέρο – Ποίηση όπως το φως κι η θάλασσα

«Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» του Αρμάντο Ρομέρο – Ποίηση όπως το φως κι η θάλασσα

Για την ποιητική συλλογή του Αρμάντο Ρομέρο (Armando Romero) «Το χρώμα του Αιγαίου και άλλα ποιήματα» (μτφρ. Αγαθή Δημητρούκα, εκδ. Τόπος). 

Γράφει ο Χρήστος Κούκης

Ο Αρμάντο Ρομέρο έλκει την καταγωγή του από την Ελλάδα. Σ...

Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Βλέπω τα μυθιστορήματα ως το πεδίο όπου η ανθρώπινη κατάσταση μετατρέπεται σε μυστήριο που πρέπει να λυθεί»

Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Βλέπω τα μυθιστορήματα ως το πεδίο όπου η ανθρώπινη κατάσταση μετατρέπεται σε μυστήριο που πρέπει να λυθεί»

«Γράφω για να επικοινωνήσω με τον αναγνώστη, γι’ αυτό και έχω πάντα στο νου μου να διεγείρω το ενδιαφέρον του» μας είπε ο Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες (Juan Gabriel Vásquez), που συμμετέχει στο Φεστιβάλ ΛΕΑ. Με αφορμή το βιβλίο του «Η μετάφραση του κόσμου» (μτφρ. Αχ. Κυριακίδης, εκδ. Ίκαρος), μιλά για την πολιτική μυθοπλα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

«Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» της Ανί Ερνό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Ανί Ερνό [Annie Ernaux], «Κοίτα τα φώτα, αγάπη μου» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Ιουνίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τα σουπερμάρκετ και ο...

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά νέες ποιητικές συλλογές από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά ποιητές και ποιήτριες παραδίδουν τους στίχους τους στο αναγνωστικό κοινό μέσα από τις νέες τους ποιητικές συλλογές που κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

Επτά ποιητικά βιβλία από τις εκδόσεις Βακχικόν. 

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ