eksofyllo

Η γυναίκα, ο άντρας της, η ερωμένη κι ο εραστής της.

Του Κώστα Κατσουλάρη

Υπάρχει ή όχι «γυναικεία» λογοτεχνία; Είναι το «ροζ» η μοναδική διέξοδος της γυναικείας γραφής ή μήπως οι γυναίκες μπορούν να επιβάλουν τις δικές τους θεματολογίες, χωρίς να κινδυνεύουν να χαρακτηριστούν «ελαφρές»; Οι περισσότερες γυναίκες συγγραφείς συχνά αντιδρούν στην κατηγοριοποίηση με βάση το φύλο, κι έχουν δίκιο: Συχνά, πίσω από παρόμοιες κατηγοριοποιήσεις ελλοχεύει μια ακόμη αντρική προκατάληψη που, συχνά, έχει ως στόχο

την υποτίμηση, τον παραμερισμό της γυναίκας εκτός του κεντρικού δημόσιου χώρου. Ωστόσο, όπως μαρτυρούν όλο και περισσότερα βιβλία πεζογραφίας τα τελευταία χρόνια, πολλές γυναίκες αναζητούν τη χειραφέτηση, τη συνειδητοποίηση του ρόλου τους, την κοινωνική τους καταξίωση μέσα από θεματολογίες και τρόπους γραφής που τους είναι περισσότερο οικείοι. Ερωτικές και οικογενειακές σχέσεις, σωματικότητα, ταυτότητα, τεκνοποίηση, απελευθέρωση από τις κοινωνικές νόρμες της παραδοσιακής κοινωνίας, επαγγελματική καταξίωση μέσα από την ανάπτυξη «γυναικείων» χαρισμάτων (κατανόηση, άμβλυνση αντιθέσεων, κ.ά), είναι μοτίβα που έρχονται κι επανέρχονται. Και βέβαια, κυρίαρχο, το ζήτημα της κατοχής του αρσενικού, της άλλης γυναίκας, της ανταγωνίστριας, που συχνά εξελίσσεται σε «σύμμαχο». Ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια: Σε τρεις από τους τίτλους που παρουσιάζουμε, πρώτη λέξη είναι η λέξη «Όλα»... 

mantoglouΌλα στο μηδέν
Αργυρώ Μαντόγλου
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ 2009
ΣΕΛ. 387, ΤΙΜΗ €16,00

Ίσως η πιο «διαβασμένη» εκπρόσωπος μιας υποψιασμένης γυναικείας γραφής, που συνομιλεί με παρόμοιες λογοτεχνικές προσπάθειες στον αγγλοσαξονικό, κυρίως, χώρο. Το «Όλα στο μηδέν» είναι το πιο φιλόδοξο έργο της, με φόντο το φαντασμαγορικό κόσμο του καζίνο. Εκεί, η Αυγή συναντά τον Σταύρο και τα πάντα μοιάζουν πιθανά: η εύνοια της Τύχης, ο έρωτας, η έμπνευση. Ωστόσο, και οι δύο κρύβουν το αληθινό τους πρόσωπο και οι δύο έχουν μυστικά και διπλές ιδιότητες. Γύρω τους, τυχοδιώκτες, εκκεντρικοί, γυναίκες μόνες, ταξιδιώτες και λιποτάκτες, πρώην ευνοημένοι και νυν υποταγμένοι, άνθρωποι εθισμένοι στην ελπίδα, εξαγοράζουν τη λήθη και επενδύουν τις φαντασιώσεις τους σε σχέσεις υψηλού ρίσκου, προσδοκώντας το νεύμα της «άστατης θεάς». Στόχος, η παραμονή στο παιχνίδι, το παιχνίδι της ζωής αλλά και της γραφής.


gkalinikiΌλα πάνε ρολόι (ή σχεδόν)
Στυλιάνα Γκαλινίκη
ΜΕΛΑΝΙ 2009
ΣΕΛ. 320, ΤΙΜΗ €15,50

Έπειτα από μια συλλογή διηγημάτων («Ρούχα από δεύτερο χέρι», University Studio Press), η πρωτοεμφανιζόμενη στο μυθιστόρημα 40χρονη Στυλιάνα Γκαλινίκη «παίζει» με ένα από τα κλασικά στερεότυπα του είδους: Την ανάπτυξη ενός ισχυρού κι ακλόνητου έρωτα μέσα στο εχθρικό περιβάλλον της παραδοσιακής κοινωνίας, στην περίπτωσή μας της ελληνικής επαρχίας. Επινοεί μια μικρή κλειστή πολίχνη, τη «Σεωρή», ένα αρχετυπικό χωριό, όπου και ανθίζει η αγάπη του Μηνά με μια κοπέλα με τον παράξενο όνομα Αλγερία. Ο έρωτάς τους καρποφορεί, το σπιτικό τους στεριώνει, ωστόσο τα σύννεφα δεν θα αργήσουν να κάτσουν πάνω από τη σχέση τους. Εμμέσως, πρόκειται για μυθιστόρημα που κινείται στην προβληματική του «άλλου», του ξένου, μέσα σε κλειστές κοινωνίες γεμάτες προκαταλήψεις και αποκλεισμούς.

papadopoulouΑγαπώντας τις ερωμένες του
Ελισάβετ Παπαδοπούλου
ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗΣ 2009
ΣΕΛ. 202, ΤΙΜΗ €15,68

Με τη ζήλια, την ερωτική απιστία, τους ψυχολογικούς και υπαρξιακούς μαιάνδρους που μπορούν να οδηγήσουν μια γυναίκα κι έναν άντρα, καταπιάνεται η Ελισάβετ Παπαδοπούλου στο πέμπτο αυτό βιβλίο της, τέταρτο μυθιστόρημα μετά το «Κληρονόμησα όλες τις φίλες της μαμάς μου». Η Παπαδοπούλου φτιάχνει την αφήγησή της στο ολισθηρό και συνάμα πολύπατημένο έδαφος των σχέσεων στα μοντέρνα ζευγάρια, και ειδικότερα του πώς εγγράφεται σε αυτά το ακανθώδες πρόβλημα της απιστίας. Η άλλη, ο άλλος, εισβάλλουν στον ασφαλή λειμώνα της μονογαμίας φέρνοντας τα πάνω κάτω. Το θέμα είναι, απ’ ό,τι φαίνεται, ανεξάντλητο –άλλωστε, ποιος έχει έτοιμες απαντήσεις;– και στην Παπαδοπούλου πιστώνεται η προσπάθειά της να το χειριστεί σοβαρά και χωρίς πολλές παραχωρήσεις στο βωμό των κοινών τόπων και των κοινωνικών στερεοτύπων.


kokinakiΚρίμα που είστε η σύζυγος

Νένα Κοκκινάκη
ΑΓΚΥΡΑ 2009
ΣΕΛ. 123, ΤΙΜΗ €10,80

Παρομοίως, η Νένα Κοκκινάκη, με μεγαλύτερο έργο στο ενεργητικό της και σοβαρές σπουδές στο χώρο της λογοτεχνίας (διδάσκει Ελληνική Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο των Βρυξελών), διερευνά κι εκείνη το ζήτημα της «άλλης», αλλά από την ανάποδη: Βάζοντας την ηρωίδα της να ανταλλάσει επιστολές με την άγνωστη σύζυγο του εραστή της. Έρωτας, αγάπη, κτητικότητα, κατοχή, όλα μπαίνουν σε τροχιά αμφισβήτησης και αναστοχασμού. «Αν αγαπάς πραγματικά, μπορείς να αποδεχτείς το σκοτάδι, να ξεχάσεις έστω για λίγο ότι η ερωτική σχέση δεν είναι πάντα σχέση εξουσίας».
lampropoulou

Όλα τα μήλα
Εύη Λαμπροπούλου
ΚΕΔΡΟΣ 2009
ΣΕΛ. 215, ΤΙΜΗ €13,00

«Πόσο κοστίζει η απιστία, πόσο αξίζει;» Άλλη γενιά, άλλο ύφος, άλλα –θεωρητικά– ζητούμενα, κι ωστόσο ο πυρήνας παραμένει ίδιος. Η Εύη Λαμπροπούλου, από τις πιο κοφτές και στακάτες πένες της νεότερης γενιάς, έχει δείξει με το προηγούμενο μυθιστόρημά της, το «Σχεδόν σούπερ», ότι μπορεί να γράφει ασύμβατα και χωρίς λογιοσύνες, και να καταφέρνει ωστόσο να θίξει ζητήματα που πηγαίνουν πέρα από το προφανές και την επιφάνεια. Παρέες, έρωτες, αναποδιές, αλλαξοαγκαλιές, ερωτήματα, εμμονή στο μικρό, το καθημερινό, το λίγο, πορτρέτο μιας γενιάς σχεδόν σαραντάρηδων που ψάχνει –ακόμη– το δρόμο προς την ενηλικίωση.

marnezi

Αναίσθητοι κι ονειροπόλοι
Ζηνοβία Μαρνέζη
ΛΙΒΑΝΗΣ 2009
ΣΕΛ. 735, ΤΙΜΗ 19,90

Στο μοτίβο της οικογενειακής σάγκα, με ηρωίδες γυναίκες που περνούν απο τη μια γενιά στην άλλη τα μυστικά τους, φτιάχνεται το πορτρέτο μιας «τυπικής» ελληνικής οικογένειας που ζει στην επαρχία. Η ηρωίδα, μοναχική, χαμηλών τόνων γυναίκα, ηθοποιός, που αποφεύγει τη δημοσιότητα και τα φλας των φωτογράφων, έχει περάσει δύσκολες καταστάσεις και κρύβει μέσα της ένα βαθύ πόνο. Φοβάται να ανακαλέσει τις μνήμες ενός παλιού σκανδάλου που είχε γίνει πρωτοσέλιδο, όταν ήταν ακόμα νέα και ασήμαντη. Πολλές σελίδες, αφήγηση ποταμός, που φιλοδοξεί να αντανακλά τις ευρύτερες αλλαγές που σημάδεψαν την Ελλάδα το δεύτερο μισό του αιώνα, ενώ σκοτεινά μυστικά κατατρέχουν τα πρόσωπα και επηρεάζουν τις κινήσεις τους.

kitsopoulou Μ.Α.Ι.Ρ.Ο.Υ.Λ.Α.
Λένα Κιτσοπούλου
ΚΕΔΡΟΣ 2008
ΣΕΛ. 85, ΤΙΜΗ €8,50

Μονόλογος μιας 37χρονης γυναίκας που φαινομενικά δεν της λείπει τίποτε κι όμως την ίδια στιγμή είναι έτοιμη να τα τινάξει όλα στον αέρα. Γλώσσα προφορική κι ασθμαίνουσα, ατμόσφαιρα ψυχρή και κατασταλλαγμένη, η Κιτσοπούλου επιχειρεί –σοκάροντας, ενίοτε, με την ωμότητα των λέξεών της– να σκηνοθετήσει μια μεταφεμινιστική περσόνα, το πορτρέτο μιας σύγχρονης απελπισμένης γυναίκας. «Θέλει να αφήσει πίσω της ό,τι τη βασανίζει – τα υπαρξιακά και τα καθημερινά. Αρρώστιες, θάνατο και γηρατειά, έρωτες και μοναξιά, κοινόχρηστα και ψώνια στο σουπερμάρκετ, παραγγελίες πίτσας και κηδειόσημα, ψυχαναλυτές, χαπάκια, ευρουλάκια και μεταλλαγμένα κοτόπουλα».
 
Κώστας Κατσουλάρης
 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

Η πορεία, μοτίβο στο πεδίο του Εμφυλίου

Η πορεία, μοτίβο στο πεδίο του Εμφυλίου

«Όλοι όσοι χρησιμοποίησαν το μοτίβο της πορείας κατέθεσαν άμεσα ή έμμεσα κι ένα λιθαράκι αναστοχασμού στο αφήγημα του σωστού και δίκαιου αγώνα, υιοθετώντας νέα βλέμματα κι υποδεικνύοντας αναθεωρητικά πρίσματα στην παλαιότερη κομματική ορθότητα»: σκέψεις με αφορμή το μοτίβο της «πορείας» όπως αποτυπώνεται σε γεγ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

Στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση είδαμε τη μεγαλειώδη παράσταση «ROHTKO» του Πολωνού σκηνοθέτη Λούκα Τβαρκόφσκι [Lukasz Twarkowski], αποτέλεσμα συνεργασίας του με τον Κρίστιαν Λούπα.

Γράφει ο Νϊκος Ξένιος

Ο Λούκας Τβαρκόφσκι σκηνοθέτησε τ...

Το Dublin Literary Award 2023 στη Γερμανίδα Katja Oskamp

Το Dublin Literary Award 2023 στη Γερμανίδα Katja Oskamp

Απονεμήθηκε στην Katja Oskamp και τη μεταφράστριά της στα αγγλικά Jo Heinrich, το «Dublin Literary Award 2023» για το μυθιστόρημά της Katja Oskam «Marzahn, Mon Amour». Σύντομα θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

...
Χαρούκι Μουρακάμι: Τιμήθηκε με το βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών»

Χαρούκι Μουρακάμι: Τιμήθηκε με το βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών»

Ο Haruki Murakami [Χαρούκι Μουρακάμι] είναι ο πρώτος Ιάπωνας συγγραφέας που έλαβε το Βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών». Η συλλογή διηγημάτων του «Σε πρώτο ενικό» κυκλοφόρησε προσφάτως από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση Βασίλη Κιμούλη.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Κήπος βιβλίων» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Κήπος βιβλίων» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τον πρόλογο του συγγραφέα Παναγιώτη Γούτα της ανθολογίας κειμένων του «Κήπος βιβλίων – Διαβάζοντας Θεσσαλονικείς και Αμερικανούς πεζογράφους», που θα κυκλοφορήσει στις 17 Μαΐου από τις εκδόσεις Νησίδες.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Κανείς δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημά σου, αν δεν κάνεις ο ίδιος την αρχή για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Είκοσι επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις βιβλίων αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης από τους επαγγελματίες του είδους.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ