Του Γιώργου Π. Πεφάνη

Φυσική απροσδιοριστία και ανθρώπινες εγκλίσεις

Όταν η επιστήμη ήταν μηχανοκρατική και στενά υλιστική, το θέατρο οχυρωνόταν πίσω από τα εφήμερα παραπετάσματα που έστηνε πρόχειρα η τέχνη για να προβάλλει τη διασκέδαση ή τη διδασκαλία του υψηλού. Το θέατρο βρισκόταν απέναντι στον επιστημονικό θετικισμό, όπως περίπου ένα σύννεφο βρίσκεται απέναντι στον ήλιο: σκοτεινό απέναντι στο φως.

Της Εύας Στάμου

Το γαλλικό μυθιστόρημα του 19ου αιώνα, με τους στερεοτυπικούς χαρακτήρες και το επαναλαμβανόμενο μοτίβο του ρομαντικού -συχνά χωρίς ανταπόκριση - έρωτα, που είχε βρει πολλούς μιμητές και στη χώρα μας, περιφρονήθηκε από τους Έλληνες κριτικούς και διανοούμενους ως είδος που διαφθείρει τα ήθη των νέων, κατάλληλο μόνο για άεργες δεσποινίδες που ξόδευαν τις ώρες τους ονειροπολώντας.

Στην Αναστασία Καμβύση

Μετά από την καλοκαιρινή περιοδεία με την παράσταση Κοινός Λόγος, συναντάμε τη Μαρία Κατσανδρή στη σκηνή του θεάτρου Μουσούρη, στο πλάι του Πέτρου Φιλιππίδη, σκηνοθέτη και πρωταγωνιστή της κωμωδίας του Δημήτρη Ψαθά, Φον Δημητράκης.

Της Εύας Στάμου

«Ο κυκλισμός του τετραγώνου» είναι το θεατρικό έργο του Δημήτρη Δημητριάδη που παρουσιάζεται στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών σε πανελλήνια πρώτη, ως μέρος του αφιερώματος στον συγγραφέα, που διαρκεί ως τις 27 Οκτωβρίου.

Στα πλαίσια του Καλλιτεχνικού Ευρωπαϊκού προγράμματος «Πολιτισμός 2007-2013», η Βάνα Πεφάνη σε συνεργασία με την Εταιρεία Θεάτρου «ΟΔΥΣΣΕΙΑ» του Δημήτρη Κομνηνού, εργάζονται για την υλοποίηση του προγράμματος:«HEAVEN ON EARTH?» βασισμένο στην προσωπικότητα και το έργο του Ζαν Ζενέ, που σε μια εποχή γενικής κρίσης και ανακατάταξης είναι πραγματικά τόσο επίκαιρο.

Στην Αναστασία Καμβύση

Ο σκηνοθέτης μιλά για τον Κοινό Λόγο της Έλλης Παπαδημητρίου, την παράσταση που παρουσιάζει τo Θέατρο του Νέου Κόσμου την Τετάρτη 19 και την Πέμπτη 20 Ιουνίου στο Φεστιβάλ Αθηνών (Πειραιώς 260). Στη συνέχεια ο Κοινός Λόγος θα περιοδεύσει σε όλα τα μεγάλα φεστιβάλ και θέατρα της Ελλάδας.

Του Λεωνίδα Καλούση

Η σκηνοθέτης Βάνα Πεφάνη παρουσιάζει το μυθιστόρημα του πολυβραβευμένου Πορτογάλου συγγραφέα Γκονσάλο Μ. Ταβάρες, «Ιερουσαλήμ», σε θεατρική διασκευή της ίδιας και του Γιάννη Καρκανέβατου από το Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου έως την Τετάρτη 2 Οκτωβρίου στο γκαράζ του Ιδρύματος Μιχάλης Κακογιάννης. Είχαμε μια σύντομη κουβέντα... 

Του Νίκου Ξένιου

Ο Στάθης Λιβαθινός οραματιζόταν από παλιά το θεατρικό ανέβασμα της Ιλιάδας. Τη μετάφραση του κειμένου του Ομήρου από τον Δημήτρη Μαρωνίτη τη διασκεύασε, λοιπόν, και την επεξεργάστηκε μαζί με την Έλσα Ανδριανού και από κοινού με τους ηθοποιούς, με τους οποίους συνιστά πια ένα απόλυτα εναρμονισμένο σχήμα που όλο και διευρύνεται: τους Λευτέρη Αγγελάκη, Αργυρώ Ανανιάδου, Βασίλη Ανδρέου, Δημήτρη Ημελλο, Νίκο Καρδώνη, Νεφέλη Κουρή, Γεράσιμο Μιχελή, Διονύση Μπουλά, Γιάννη Παναγόπουλο, Μαρία Σαββίδου, Χρήστο Σουγάρη, Αρη Τρουπάκη, Αμαλία Τσεκούρα, Γιώργο Τσιαντούλα και Γιώργο Χριστοδούλου. Ο χώρος που επέλεξε είναι το κτήριο Δ της Πειραιώς 260, εντάσσοντας την παράσταση στην έναρξη του φετινού Φεστιβάλ Αθηνών. 

Στην Αναστασία Καμβύση

φωτ. Κατερίνα Μαυράκη 

Η Λίνα Ζαρκαδούλα σκηνοθετεί την Αθηνά Μαξίμου στη Βασιλική, ένα συγκλονιστικό μονόλογο που ανατρέχει σε 25 χρόνια ζωής, στη σκιά ενός κρυφού έρωτα. Όταν η απόλυτη -αν και σαφώς καταστροφική για την ηρωίδα- αγάπη προδοθεί, που θα οδηγηθεί η γυναίκα που την υπερασπίστηκε μέχρι το μεδούλι της ύπαρξής της;

Στον Λεωνίδα Καλούση

Συνέντευξη με τη Βάνα Πεφάνη για την παράσταση «Ένας κάποιος παράδεισος 2» που ανεβαίνει από Τετάρτη 20 Φεβρουαρίου στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.  Σύμφωνα με το δελτίο τύπου, το έργο εκτυλίσσεται στη φυλακή όπου ο έγκλειστος για πολλοστή φορά, Ζενέ, προσπαθεί να τελειώσει ένα βιβλίο.

Ένας διάλογος με το παρελθόν και τη φαντασία στο Μουσείο της Ακρόπολης

Της Κλαίτης Σωτηριάδου

Ένα ζευγάρι ακουστικά αγκαλιάζουν ερμητικά τα αυτιά μου, δεν αφήνουν κανέναν ήχο να διεισδύσει απρόσκλητος.

Πόσο αισθητικό αδιέξοδο μπορεί να αντέξει κανείς;

Της Δήμητρας Κονδυλάκη

Η παράσταση αρχίζει με έντεκα ηθοποιούς παραταγμένους σε στάση ακινησίας, πλάτη στο κοινό. 

Της Ελένης Κορόβηλα 

Εγώ σαν ήμουνα μικρός, βγήκα για διαδήλωση στους δρόμους. Το πανό μας ήτανε το πιο μεγάλο απ' όλα και τα γράμματα πράσινα πράσινα, κι όλος ο κόσμος φώναζε για φωμί δυνατά δυνατά και για λευτεριά σιγανά σιγανά. 

...και ξαναρχίζουμε

Παράσταση εμπνευσμένη από μια από τις πιο ενδιαφέρουσες γυναικείες φιγούρες των ελληνικών γραμμάτων, κι ας επισκιάστηκε ποιητικά από το έργο του μέντορα, συζύγου κι αγαπημένου της Αντρέα Εμπειρίκου.

Συνέντευξη στην Αναστασία Καμβύση

Είναι ο κορυφαίος του χορού σε μια από τις πιο σημαντικές παραστάσεις του φετινού καλοκαιριού, τον Οιδίποδα Τύραννο του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία του Λιθουανού Τσέζαρις Γκραουζίνις, με τους Αιμίλιο Χειλάκη, Κωνσταντίνο Μαρκουλάκη και Χρήστο Σαπουντζή στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.

Συνέντευξη στη Βίκυ Βασιλάτου

Με του ρολογιού τους δείκτες να μου υπενθυμίζουν ότι η ώρα πλησιάζει 9 μμ, φτάνω στο Γκάζι, παίρνω την Κωνσταντινουπόλεως, και στο 44 εισχωρώ σ’ έναν αντεργκράουντ χώρο που έχει μετατραπεί σε σκηνή θεάτρου.

Της Βίκυς Βασιλάτου

Από μικρή είχα μια τρέλα -στα όρια της ψύχωσης- για τον χορό. Και δεν εννοώ ότι έτρεχα από παράσταση σε παράσταση μα από πιρουέτα σε πιρουέτα. Έχοντας λοιπόν υπηρετήσει τον κλασικό χορό και ματώσει τα πόδια μου επί σχεδόν 15 χρόνια, είμαι αυστηρή κριτής όσον αφορά σ’ αυτό το πλοκάμι της τέχνης. Και οφείλω να ομολογήσω ότι σπάνια παρακολουθώ παραστάσεις, γιατί αντί να απολαύσω αυτό που βλέπω, καταπιάνομαι με λεπτομέρειες όπως αν τέντωσε σωστά ή όχι το πόδι του ο χορευτής, αν στέκεται σωστά ή όχι επί σκηνής, αν έχασε ή όχι κάποιο βήμα, αν κατάφερε να συγχρονιστεί με την υπόλοιπη ομάδα. Με άλλα λόγια, σπάνια χαλαρώνω.

Η παράσταση παρουσιάζεται στη Γερμανική Σχολή Αθηνών, σε σκηνοθεσία  Έλενας  Καρακούλη.

Μια φορά κι έναν καιρό ήταν ένα ευτυχισµένο βασίλειο. Όµως τα χρόνια πέρασαν και ο βασιλιάς πέθανε. Τότε την εξουσία ανέλαβε ο γιος του, ο οποίος φρόντιζε µόνο για την καλοπέρασή του και αδιαφορούσε για το λαό του, µε αποτέλεσµα η χώρα να βυθιστεί στην εξαθλίωση. Έρχεται η φτώχεια, θριαµβεύει η αδικία, και ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Ώσπου τη δράση αποφασίζει να αναλάβει ο νεαρός πρίγκιπας δίνοντας µια µεγάλη µάχη... 

Της Έλενας Χουζούρη

H σχέση του Στάθη Λιβαθινού με την θεατρική διασκευή και σκηνοθεσία μεγάλων έργων της λογοτεχνίας δεν είναι καινούργια και ανανεώνεται συνεχώς. Η σκηνοθεσία δύο εμβληματικών έργων της ελληνικής γραμματείας, της «Φόνισσας» του Παπαδιαμάντη και του «Ερωτόκριτου» του Β. Κορνάρου που παίζονται στο «Θέατρο της οδού Κεφαλληνίας και στο «Ακροπόλ» αντίστοιχα, είναι χαρακτηριστική.

Της Βίκυς Βασιλάτου

Πριν χρόνια, πέρασα μια περίοδο που διάβασα όλα τα θεατρικά του Σαίξπηρ και τις διάφορες αναλύσεις γύρω από αυτά. Τότε είναι που έπεσα σε ένα και μετά σε άλλο και σε άλλο -δεισιδαιμονικά θα τα χαρακτήριζα- άρθρα για τον Μάκμπεθ. Τα άρθρα αυτά υποστηρίζουν ότι οι άνθρωποι του θεάτρου θεωρούν γρουσουζιά να πουν το όνομα της τραγωδίας μέσα σε ένα θέατρο· αναφέρονται σε αυτή έμμεσα, με τίτλους όπως Η Σκωτσέζικη Τραγωδία, Το Σκωτσέζικο Έργο ή ΜακΜπί. Και μάλιστα, όταν γίνεται αναφορά στον βασικό χαρακτήρα, αποφεύγουν το όνομά του και τον αποκαλούν «Ο Σκωτσέζος Βασιλιάς». 

Της Αναστασίας Καμβύση

Ο Νίκος Ορφανός συμπρωταγωνιστεί με τον Κωνσταντίνο Κάππα στο Τάβλι του Δημήτρη Κεχαϊδη. Οι δύο ηθοποιοί υπογράφουν από κοινού τη σκηνοθεσία του έργου που παρουσιάζεται στη σκηνή του Τριανόν Filmcenter, στην Κοδριγκτώνος, κάθε Τρίτη και Τετάρτη, στις 9 το βράδυ.

Της Δήμητρας Κονδυλάκη

Με αφορμή την πρώτη παρουσίαση του Stallerhof τουΦραντς Ξάβερ Κρετςστην Ελλάδα, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου και μετάφραση Κοραλίας Σωτηριάδου στο Θέατρο του Νέου Κόσμου.

Το ανέβασμα του Στάλλεχοφ και η παρουσία του Φραντς Ξάβερ Κρετς στην Αθήνα, από τους σημαντικότερους και τους πλέον πολιτικοποιημένους γερμανούς δραματουργούς, φέρνει αναπόφευκτα στην επιφάνεια το ζήτημα του «πολιτικού θεάτρου» και της έννοιας που μπορεί να πάρει αυτό σήμερα.

Της Δήμητρας Κονδυλάκη

Κριτική για τις παραστάσεις Ένας Όμηρος του Brendan Behan σε σκηνοθεσία Τατιάνας Λύγαρη στο Τρένο στο Ρουφ & Μετά ΙΙ μια performance για την καταστροφή του κόσμου σε σκην. Έλλης Παπακωνσταντίνου στο Βυρσοδεψείo.

Της Βίκυς Βασιλάτου

Χρώματα. Πολλά χρώματα. Και μουσικές. Και σκηνικά. Και χαρά. Και γέλιο, παιδικό, μαζί με των δεκάδων λιλιπούτειων θεατών και το δικό μου. Ένιωσα και πάλι παιδί. Γύρισα του χρόνου τους δείκτες σε μια αθώα ηλικία. Τότε που η φαντασία δεν είχε αλλοιωθεί από εξωγενείς παράγοντες. Τότε που το γέλιο ζωγραφιζόταν ανεμπόδιστα στα χείλη.

Ένα νέο πολιτικό θέατρο λόγου

Της Δήμητρας Κονδυλάκη

Τα τελευταία χρόνια το ελληνικό θεάτρο έχει επανέλθει σε μια εμμονή που δεν σταμάτησε ν’ απασχολεί τη θεατρική πράξη καθ’ όλη τη διάρκεια του εικοστού αιώνα. Αρκετοί νέοι σκηνοθέτες και πολλές νέες ομάδες ενστερνίζονται εκ νέου την άποψη ότι η σκηνική δουλειά για να έχει τη δύναμη να εισχωρήσει στην πραγματικότητα και να ταρακουνήσει τον θεατή, προϋποθέτει την αμφισβήτηση του «ολοκληρωμένου έργου» και την καθαίρεση του συγγραφέα. Αλλά όσο κι αν προβάλλει ως πρώτιστο μέλημα του νέου «ερευνητικού θεάτρου», η απαλλαγή από το Έργο και τη δραματική φόρμα ανάγεται στη δεκαετία του ’60. Στην Ευρώπη πλέον αυξάνεται αντίθετα όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον για νέα θεατρικά κείμενα και συγγραφείς που παράγουν νέο λόγο, ποιητικά άρτιο, ενσωματώνοντας ταυτόχρονα τα σύγχρονα σκηνικά ζητούμενα. 

Της Εύας Στάμου

Ο Ίρβιν Γιάλομ είναι γνωστός στο ευρύ κοινό για τα λογοτεχνικά βιβλία του. Σε όσους όμως ασχολούνται επαγγελματικά με την ψυχολογία το όνομά του είναι συνδεδεμένο με την ομαδική ψυχοθεραπεία (1970, Τhe Theory and Practice of Group Psycotherapy) και την θεμελίωση της Υπαρξιακής Σχολής Ψυχοθεραπείας (1980, Existential Psychotherapy).

Της Βίκυς Βασιλάτου

Αν και διανύουμε ίσως μία από τις δυσκολότερες εποχές για πρίγκιπες, μια εποχή που ανθίζουν πολλά άνθη του κακού, οφείλουμε στον εαυτό μας εξόδους ως διεξόδους από την πικρή πραγματικότητα.

Με αφορμή την παρουσίαση για δεύτερη χρονιά του έργου Ο δικός μας ελέφαντας στο θέατρο "Τόπος Αλλού", ας θυμηθούμε την συνέντευξη που είχε παραχωρήσει η σκηνοθέτης και πρωταγωνίστρια Βάνα Πεφάνη στον Λεωνίδα Καλούση για το έργο.

 Θα θέλατε να μας πείτε δυο λόγια για την υπόθεση του έργου;

Της Βίκυς Βασιλάτου 

Του είπε, της είπε, είπαν, δεν είπαν, υπονόησαν, σώπασαν, το είπαν αλλιώς, το εννόησαν αλλιώς, το ακούσαμε έτσι, αλλιώς, τραγούδησαν, χόρεψαν, έπαιξαν μια έτσι και μια αλλιώς. Και όλα αυτά σε μία και μόνο παράσταση διάρκειας μόλις μιας ώρας. Και αν κάποιοι από τους θεατές είχαν χαμηλώσει τον ήχο του αναπόφευκτου γέλιου τους, δεν σας κρύβω ότι τα δικά μου ντεσιμπέλ τα άφησα να εκφραστούν ανεμπόδιστα. Δεν σας κρύβω επίσης ότι είχα καιρό να περάσω τόσο όμορφα και απελευθερωτικά σε μια παράσταση. 

Οι Αναγνώσεις, ο επιτυχημένος θεσμός που στηρίζει ουσιαστικά και αναδεικνύει την σύγχρονη ελληνική δραματουργία,  υποδέχεται το κοινό από τις 4 έως τις 8 Μαΐου 2011 στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Εθνικού Θεάτρου.