Της Σώτης Τριανταφύλλου

Αυτή την εποχή διαβάζω ό,τι υπάρχει στις γλώσσες στις οποίες έχω πρόσβαση σχετικά με το σταλινικό φαινόμενο. Έχουν περάσει τριάντα χρόνια από τότε που σπούδαζα «σοβιετολογία» – στα πλαίσια της μελέτης του Ψυχρού Πολέμου.

Αυτή την εβδομάδα: Ο καπετάν Τρεμούλας, του Ότφριντ Πρόισλερ, εκδόσεις Ψυχογιός, στη σειρά Λωτός για παιδιά 9-11 ετών.

Του Σωτήρη Βανδώρου

«Η βαθμιαία και αθόρυβη ανάδειξη της Ελλάδας σε τόπο καταγωγής του πολιτισμού, που στο σύγχρονο κόσμο ενσαρκώνει η Ευρώπη, και σε καθρέφτη στον οποίο η Ευρώπη διακρίνει το δικό της πρόσωπο είναι έργο του 18ου αιώνα και έργο που δεν ανήκει προνομιακά σε καμιά “εθνική παράδοση”».

Του Δημήτρη Αργασταρά

Το καινούριο μυθιστόρημα του Andrew Nicoll μας προσκαλεί σε μια μεγάλη περιπέτεια, σ’ ένα σπινθηροβόλο ταξίδι αναπάντεχων ανατροπών, σ’ έναν αναστοχασμό πάνω στην ανθρώπινη μοίρα, τη στιγμή που η Ευρώπη διανύει την πιο ζοφερή της περίοδο.

Της Βίκυς Βασιλάτου-Σαρρή

Ένα ταξίδι στον ερωτικό κόσμο του Ελύτη, στο ερωτικό νησί της Κέρκυρας, στον χρόνο, στα πολιτικά δρώμενα. Ένας πολλά υποσχόμενος προορισμός που με έλκυσε εξαρχής.

Της Αργυρώς Μαντόγλου

Η Χορεύτρια του Διαβόλου που χαρίζει και τον τίτλο στο μυθιστόρημα του Στέφανου Δάνδολου είναι μια γυναίκα αμφιλεγόμενη. Μαθαίνουμε για εκείνη μέσα από τους άλλους, φωτίζεται ανάλογα την εποχή, τις ιστορικές συγκυρίες και τις ανάγκες των ισχυρών, ενώ τις σύντομες εμφανίσεις της ακολουθούν μακρά διαστήματα απουσίας.

Του Γιώργου Βέη

Τόπος: H.Π.Α. Τα άδεια, παντέρημα περίχωρα του Σαν Ντιέγκο, αλλά και κι ένα Μουσείο, όπου προβάλλεται, όλη μέρα, σε ιδιαίτερα αργή κίνηση, χωρίς μάλιστα ήχο, η πασίγνωστη ταινία του Χίτσκοκ Ψυχώ. Χρόνος: 2006, τέλος καλοκαιριού, αρχή φθινοπώρου.

Του Παναγιώτη Γούτα

Οι εκδόσεις Ηριδανός σε στρωτή μετάφραση του Γιάννη Λειβαδά αλλά με αρκετά λάθη στην επιμέλεια των κειμένων (κακή στίξη, ορθογραφία κτλ), μας παρουσιάζουν το Σκοτώνοντας την ώρα τού διάσημου Τσαρλς Μπουκόβσκι, ένα βιβλίο που, όπως αναφέρεται και στο εξώφυλλο, αφορά κείμενά του από αρχεία και σημειωματάρια αναφορικά με τη χρονική περίοδο 1944-1990.

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

Στη μακρά σειρά (από το 1985) των κειμένων του Αλέξανδρου Αδαμόπουλου, όπου ανήκουν τόσο αμιγώς λογοτεχνικά έργα όσο και γενικότερες πολιτισμικές τεκμηριώσεις (όπως είναι τα βιογραφικά του Γιάννη Χρήστου), αναγνωρίζουμε πρωτότυπα και διαγνωσιακά (για να θυμηθούμε και τον Γιάννη Ξενάκη) γεγονότα δημιουργικής επικοινωνίας, στο πλαίσιο των οποίων ο συγγραφέας με άμεση και πνευματώδη συμπεριφορά προτείνει τρόπους προσέγγισης ζητημάτων με γενική και διαχρονική ισχύ.

Του Γιώργου Λαμπράκου 

Το τελευταίο βιβλίο που έγραψε και δημοσίευσε το 1965 ο Πολωνός συγγραφέας Βίτολντ Γκομπρόβιτς (1904-1969) με τίτλο Κόσμος, το οποίο βραβεύτηκε το 1967 και κυκλοφορεί πλέον σε χαρισματική μετάφραση και με εξηντασέλιδο κατατοπιστικό επίμετρο του Βασίλη Αμανατίδη, θα το διαβάζαμε οπωσδήποτε, αργά ή γρήγορα, καθώς κάποια άλλα μυθιστορήματά του μας είχαν αγγίξει σε ευαίσθητα σημεία του πνεύματος.

Του Γ. Ν. Περαντωνάκη

Μέχρι πριν από λίγες δεκαετίες στον υπόλοιπο κόσμο και μέχρι πολύ πρόσφατα στην Ελλάδα, το σώμα εκλαμβανόταν μόνο ως βιολογική υπόσταση και συνδυαζόταν με τη φυσική πλευρά του ανθρώπου.

Του Νίκου Ξένιου

Στην Αινειάδα του Βιργιλίου[1] η λύπη του πατέρα στη θέα του σκοτωμένου του γιου «παγώνει τα ζωτικά του υγρά»[2], καθιερώνοντας ένα στερεότυπο «απάθειας» στην εκδήλωση της τεράστιας, απροσμέτρητης θλίψης. Λύπης ανάλογης με το βαθύτατο συναίσθημα απώλειας του Μontaigne μπροστά στον χαμό του αγαπημένου του φίλου Étienne de la Boetie: εκλεκτικής νηφαλιότητας, ιδεαλιστικής σύλληψης που προσιδιάζει στο μεταφυσικό ρίγος, σχεδόν συνώνυμης με την vanitas mundi και τη Μελαγχολία.

Για το βιβλίο «Υπάρχει Θεός;» των Albert Biesinger και Helga Kohler-Spiegel (μτφρ. Πελαγία Τσινάρη) που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος. 

Της Βίκυς Βασιλάτου-Σαρρή

Του Γ. Ν. Περαντωνάκη

Η συγγραφική εμμονή τής Αργυρώς Μαντόγλου ήταν ώς τώρα το (γυναικείο) σώμα, προϊόν όχι τόσο της βιολογικής του διάστασης όσο της πολιτισμικής του θεώρησης μέσα σε έναν ανδροκρατούμενο κόσμο. Σ’ αυτό το τελευταίο της βιβλίο, παρόλο που το βαθύτερο υπέδαφος της γραφής της δεν έχει αλλάξει ριζικά, το έδαφός της αναφύει έναν άλλο χλοοτάπητα που αποτελείται από συμπτώματα βίας και άλλων μορφών κοινωνικής καταπίεσης. Κι αυτό το πετυχαίνει, χωρίς να ξεπέφτει σε ωμά ρεαλιστικές σκηνές ή σε βαρυφορτωμένα συναισθήματα. 

Για το βιβλίο του Roth «Χίλιες και δύο νύχτες» (μτφρ: Γιώργος Δεπάστας, εκδ. Ολκός) 

Του Νίκου Ξένιου

Tου Δημήτρη Αργασταρά

Το ''Αγαπημένε μου ψυχίατρε – μια νουβέλα και πέντε διηγήματα'' είναι το τέταρτο πεζογραφικό έργο της Καίτης Βασιλάκου, που από την πρώτη της εμφάνιση, το 2008, μας έχει συνηθίσει στην διηγηματογραφία των αλλόκοτων όψεων της πραγματικότητας, με ιστορίες που ακουμπούν στο παράξενο, το αινιγματικό, το ανατρεπτικό μιας αφανούς ψυχικής διάστασης. 

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Ο Σταύρος Σταμπόγλης προσήλθε μεγάλος στην ποίηση. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο Παρίσι, στη διάρκεια της απριλιανής δικτατορίας, εργάστηκε στην Ελλάδα ως ελεύθερος επαγγελματίας και αργότερα στις τεχνικές υπηρεσίες του Υπουργείου Υγείας. Συνταξιοδοτήθηκε, και τότε άρχισε να τυπώνει τα ποιητικά του αρχιτεκτονήματα με χειμαρρώδη ρυθμό. Πέντε συλλογές και μία πλακέτα από το 2009 μέχρι το 2012, ενώ η πρώτη του εμφάνιση ήταν το 2007 με μια πρόζα στη συλλογική έκδοση Chercher… la France.  

Για το βιβλίο του Ισμαήλ Κανταρέ «Η αποκλεισμένη» (μτφρ. Νίκος Αναγνώστου, εκδ. Μεταίχμιο)

Του Νίκου Ξένιου

Του Γιώργου Λαμπράκου

Την άνοιξη του 1986 ο Κλοντ Λεβί-Στρος, αυτός ο κορυφαίος στοχαστής που έμελλε να φύγει από τη ζωή υπεραιωνόβιος (1908-2009), δίνει τρεις διαλέξεις στην Ιαπωνία με θέμα τον σύγχρονο κόσμο και τη θέση που πρέπει να λάβει η ανθρωπολογική σκέψη στην προσπάθεια εύρεσης λύσεων στα παγκόσμια προβλήματα. Αυτές οι διαλέξεις εκδόθηκαν προσφάτως και στα ελληνικά, υπό τον τίτλο Η ανθρωπολογία και τα προβλήματα του σύγχρονου κόσμου (μτφρ. Ευγενία Γραμματικοπούλου, Πατάκης).

Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία

Του Κώστα Αγοραστού

Η απόπειρα να ιχνηλατηθεί η πόλη της Αθήνας με άξονα και οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία είναι κάτι που απαιτεί την ιδιαίτερη προσοχή μας. Στην παρούσα εργασία τους ο Θανάσης Γιοχάλας και η Τόνια Καφετζάκη κατάφεραν να συγκεντρώσουν έναν τεράστιο αριθμό πληροφοριών γύρω από την ιστορία της πόλης, των κτιρίων, των δρόμων, των ανθρώπων που έζησαν και δημιούργησαν σ’ αυτήν. Αρωγός τους η πεζογραφία, η ποίηση και ένα πλήθος άλλων πηγών/μαρτυριών.

Του Γ. Ν. Περαντωνάκη

Το 2012 δεν υστέρησε σε τίποτα σε σχέση με τα άλλα έτη στην παραγωγή πολλών και καλών συλλογών διηγημάτων. Κοντά στα Άπαντα του Η.Χ. Παπαδημητρακόπουλου και στα διηγήματα μιας εικοσιπενταετίας της Μ. Δούκα, δίπλα στα βιβλία παλαιών γραφίδων όπως ο Σ. Δημητρίου, ο Δ. Κούρτοβικ και η Αμ. Μιχαλοπούλου, εμφανίστηκαν τρεις τέσσερις νέες φωνές με κείμενα μικρής φόρμας τα οποία έδειξαν ότι το είδος έχει μέλλον: η Β. Πέτσα, ο Δ. Παπαμάρκος, η Ευγ. Μπογιάνου και τελευταίος αλλά όχι ελάσσων ο Γιάννης Παλαβός. 

Της Βίκυς Βασιλάτου-Σαρρή

Έως τώρα μας βύθισε συνολικά εφτά φορές στον μαγικό κόσμο του Harry Potter. Πριν όμως από μερικούς μήνες, η J.K. Rowling αποφάσισε να παλέψει με τους δράκους της ενήλικης λογοτεχνίας, ρίχνοντάς μας στα βαθιά μιας βρετανικής μικροκοινωνίας, και αποδεικνύοντάς μας πως ξέρει να κερδίζει την οποιαδήποτε συγγραφική μάχη με το ραβδί της. 

Η ποίηση, πέρα απ’ τις όποιες ιδεολογικές συμπαραδηλώσεις της, πρέπει να λειτουργεί ως μουσική∙ επειδή κατάγεται από το άσμα. Μόνο τότε επιβεβαιώνεται ως αυθεντικό ποιητικό συμβάν. Οι αρχαίοι ραψωδοί το γνώριζαν πολύ καλά, γι’ αυτό και έντυναν με κατάλληλη ηχητική ενδυμασία το αφηγούμενο έργο∙ τον ακροατή τους δεν συνάρπαζε μόνο η μαγική ιστορία του αοιδού, αλλά και το μέλος της.

Του Μάκη Πανώριου

Tου Νίκου Ξένιου

«Η ημέρα τ’ αργόσειστα πώς κτύπαε τα φτερά της, πώς προχωρούσαν οι στιγμές, η μια την άλλη ωθώντας, το εσπερινό το φίλημα, το ενέχυρο ήταν πλέον / πως και αύριο, με τον νέον ήλιο, θ’ανθοβολεί η αγάπη». (μετάφραση Βασίλη Λαζανά, από την «Τριλογία του Πάθους», εκδ. Καλέντης, Αθήνα, 1996)

Έχουν προηγηθεί, ως γνωστόν, πολλές μεταφράσεις στη γλώσσα μας των Τεσσάρων Κουαρτέτων. Κάθε μια, οίκοθεν νοείται, στον καιρό της και με τα τότε γλωσσικά ισχύοντα διεκδικούσε τα αριστεία της συγκεκριμένης ρητής μεταποίησης.

Για τη συλλογή «Ιστορίες φιλαναγνωσίας» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός. 

Της Βίκυς Βασιλάτου-Σαρρή

Για το δέκατο βιβλίο της σειράς «Οδυσσέας Μουρ», ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα παιδικής και εφηβικής λογοτεχνίας μυστηρίου και φαντασίας, κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Του Δημήτρη Αργασταρά

Του Στρατή Χαβιαρά 

Μύθος και μεταφυσική*

Στο αφτί του βιβλίου, το βιογραφικό σημείωμα της συγγραφέως, δυο προτάσεις όλο κι όλο, ψιθυρίζει, «Η Μέμη Κατστώνη είναι εκπαιδευτικός και μεταφράστρια. Τόσα χρόνια έγραφε για τους μαθητές της, είπε να γράψει και για τους μαθημένους.» Σπάνιο, δυο σύντομες προτάσεις σαν αυτές να λένε τόσα πολλά: Έτσι και οι 27 ιστορίες που ακολουθούν, γραμμένες με πυκνότητα υφής και οικονομία, εντυπώνονται με μια ευρηματικότητα και αμεσότητα που ξαφνιάζει. 

Του Δημήτρη Αργασταρά

Η λογοτεχνία τρόμου γεννήθηκε και άκμασε περισσότερο στις αχανείς σκοτεινές εκτάσεις της ηπειρωτικής Ευρώπης και της Αμερικής, αλλά μερικές φορές αξιόλογες προσπάθειες συναντάμε και στην εγχώρια παραγωγή.

Η έννοια της «κατασκευής» απασχολεί τελευταία όλο και περισσότερο τους έλληνες θεωρητικούς, καθώς με την επίδραση των μεταδομιστικών κριτικών αντιλήψεων συνειδητοποιούν ότι η λογοτεχνία είναι μια δημιουργία που εκτός από τα κείμενα πλάθει νοοτροπίες και συμμετέχει σε μια μεγάλη πολιτισμική ζύμωση.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Της Τόνιας Μάκρα

«Αποσιωπήσεις αντί για φανερώματα»

Στο οπισθόφυλλο του νέου του βιβλίου ο Σωτήρης Δημητρίου γράφει: «Βρήκα ένα κουμπί και για χάρη του έραψα ένα φόρεμα» λέει μια παροιμία. Εξηγεί –μεταφερόμενη στη λογοτεχνία− την αναγωγή ενός στοιχείου σε διήγημα (…)». Έτσι κι εγώ βρήκα στην συγκεκριμένη έκδοση το δικό μου «κουμπί» −την αφορμή δηλαδή− για να γράψω για την μακροχρόνια σχέση που διατηρώ ως αναγνώστρια με τη γραφή του συγγραφέα.

Του Παναγιώτη Γούτα

Ο ποιητής Βασίλης Δημητράκος συνεχίζει να τυπώνει ολιγοσέλιδα βιβλία-διαμάντια από τον εκδοτικό οίκο Μπιλιέτο (εδρεύει στην Παιανία), τον οποίον διευθύνει. Εδώ και λίγα χρόνια (από το 2010 περίπου) το μικρό σχήμα των οκτασέλιδών του άλλαξε, μεγάλωσε κάπως σε διαστάσεις, με αποτέλεσμα οι ποιητές του εκδοτικού οίκου να έχουν τη δυνατότητα να τυπώνουν περισσότερα των οχτώ ποιημάτων – κάποιες φορές αγγίζουν ή ξεπερνούν και τον αριθμό είκοσι.