alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Κώστα Περούλη Αυτόματα (εκδ. Αντίποδες).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Όχι, η Ελλάδα δεν είναι αυτό που φαίνεται στην τηλεόραση, ιδεαλιστικό ή σκόπιμα τραγικοποιημένο, εξωραϊσμένο ή δραματοποιημένο, ωραιοποιημένο ή γκροτέσκο. Αντίθετα, αποτελείται από μικρές και μεγάλες πτυχές της καθημερινότητας, ζυμωμένες με τη δουλειά, ποτισμένες από τον ιδρώτα και γαλβανισμένες από λέξεις και φράσεις κάθε επαγγέλματος.

Με αυτό το κοινωνιολογικό πρίσμα όλα τα διηγήματα του τομιδίου είναι ίδια…, φαίνονται ίδια, αποδίδουν μια κοινή ματιά. Ίδια, επειδή βάζουν στο στόχαστρό τους έναν συγκεκριμένο επαγγελματία και τον παρακολουθούν σε βάθος χρόνου, με τις καλές και τις κακές του στιγμές. Βέβαια, όλο αυτό συνήθως ξεκινά από μια συγκεκριμένη μέρα, στην οποία συνοψίζεται ένα μεγάλο μέρος της ρουτίνας του και συμπυκνώνεται όλος ο δημιουργικός χρόνος της επαγγελματικής του ζωής.

Το λεξιλόγιο, η καθημερινή αργκό, οι όροι, το ύφος της πιάτσας δίνονται με τόσο μεγάλη πιστότητα, ώστε ο αναγνώστης να βιώνει, να συμ-βιώνει, να συμ-πάσχει με τον ήρωα σε μια ζωντανή σχέση με το κείμενο αλλά και με τον τρόπο ζωής που προβάλλεται.

Μόνο που ο χρόνος αυτός δεν είναι τόσο… δημιουργικός. Ο ίδιος ο τίτλος υπονοεί κάτι που επιβεβαιώνεται και κατά την ανάγνωση των κειμένων, ότι δηλαδή ο ρυθμός που ακολουθείται από κάθε εργαζόμενο είναι τεταμένος, πιεστικός, επαναλαμβανόμενος, τυποποιημένος εν πολλοίς. Από τον συγκολλητή στον Πειραιά, που μεγάλωσε μέσα στα καράβια, μέχρι τον εργολάβο, που ήξερε τόσο τα μυστικά κάθε έργου στο δημόσιο όσο και όλο το βρώμικο παρασκήνιο των “αναθέσεων”, κι από την ηθοποιό που νιώθει ότι γερνάει ώς τον γηραιό καπετάνιο που ξέρει πολλά. Όλοι αυτοί ανακατεύονται με τον γουδοχέρι της δουλειάς, σε τέτοιο βαθμό που μηχανοποιούνται, ακολουθούν μια ράγα τυφλά, πειθήνια, ζωικά, ώσπου να καταλάβουν ότι όλα ήταν σωστά αλλά και μάταια ταυτόχρονα.

Το στρατηγικό πλεονέκτημα της μικρής συλλογής του Κώστα Περούλη είναι το ύφος που αγκαλιάζει κάθε περίπτωση, κάθε αφηγητή ξεχωριστά και δένει με την ιδιόλεκτό του τόσο πειστικά, που αναρρωτιέται κανείς αν ο σπουδασμένος νομικός και φιλόλογος συγγραφέας, ο νεοεμφανιζόμενος πεζογράφος, έχει περάσει από τέτοια χειρωνακτικά ως επί το πλείστον επαγγέλματα και ξέρει από μέσα τις φανερές και τις κρυφές τους γωνίες. Το λεξιλόγιο, η καθημερινή αργκό, οι όροι, το ύφος της πιάτσας δίνονται με τόσο μεγάλη πιστότητα, ώστε ο αναγνώστης να βιώνει, να συμ-βιώνει, να συμ-πάσχει με τον ήρωα σε μια ζωντανή σχέση με το κείμενο αλλά και με τον τρόπο ζωής που προβάλλεται. Το ύφος ντύνει τόσο ταιριαστά τον ήρωα, σαν κοστούμι τον ηθοποιό, και αναδεικνύει το ποιόν του.

Ρεαλιστικές φωτογραφίες της Ελλάδας και των ανθρώπων της, οι οποίοι ξέρουν πολύ καλά τη δουλειά τους, τα μυστικά και τα παρασκήνια, τα μέσα και τα έξω.

Κάθε διήγημα απομονωμένο ίσως να μην φαινόταν τόσο ιδιαίτερο και εξαιρετικό, να μην αναδείκνυε το μπόι του. Αλλά όλα μαζί, δέκα στη σειρά, με το ένα να φωτίζει το άλλο, με το ένα να πλαισιώνει -είτε πριν είτε μετά- το άλλο, στον ίδιο ρυθμό, στην ίδια αλυσίδα λόγων, δημιουργούν ένα πολύπτυχο, ένα δεκάπτυχο, φωνών, που αναδιπλούμενο κατασκευάζει ένα πανόραμα, ένα πολυδιάστατο πανό της κοινωνίας μας που βάζει τα καλούπια κι εμείς χτίζουμε, παίζει τον χορό κι εμείς χορεύουμε. Η ζωή, αυτό το μαγκανοπήγαδο της επανάληψης, αυτός ο μικρός ή μεγάλος γολγοθάς της επιβίωσης είναι εδώ και μαζί η ελληνική κοινωνία.

Η τελευταία προσωπογραφείται με δέκα πορτρέτα. Όλα μαζί συνθέτουν το πρόσωπό της αποτελούμενο από δέκα αντιπροσωπευτικούς χώρους, όπου η εργασία συχνά συνδέεται με την παρανομία και η προσωπική δημιουργικότητα με τη ρουτίνα. Ο Πειραιάς με τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη και τα καράβια, το δικαστήριο, το νοσοκομείο, το θέατρο, οι εργολαβίες με το δημόσιο, η αγροτική ζωή είναι ρεαλιστικές φωτογραφίες της Ελλάδας και των ανθρώπων της, οι οποίοι ξέρουν πολύ καλά τη δουλειά τους, τα μυστικά και τα παρασκήνια, τα μέσα και τα έξω, κι εκεί αποκαλύπτεται μια εικόνα που δεν μένει σ’ αυτό που η τηλεόραση αποκαλύπτει.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι Διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.

altΑυτόματα
Κώστας Περούλης
Αντίποδες 2015
Σελ. 128, τιμή εκδότη €9,16

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

«Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» του Ξενοφώντα Κοντιάδη (κριτική) – Μυθιστορηματική και συναισθηματική προσέγγιση του Νίκου Μπελογιάννη και των συντρόφων του

Για το μυθιστόρημα του Ξενοφώντα Κοντιάδη «Η τρέλα ν’ αλλάξουν τον κόσμο» (εκδ. Τόπος). Στην κεντρική εικόνα, ο Νίκος Μπελογιάννης. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Τι άνθρωποι ήταν αυτοί που μετά την ήττα του ΚΚΕ κα...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (κριτική) – Ιστορίες που δεν βούτηξαν στα μαύρα νερά της λήθης

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές» (εκδ. Μεταίχμιο).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο συγγραφέας ως αντηχείο ενός παλλόμενου κόσμου. Ο δημιουργός ως γόνιμος υποδοχέας γεγονότων, αδιαμόρφωτων κατά βάση, όπω...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

«Rohtko», του Λούκας Τβαρκόφσκι, στη Στέγη (κριτική)

Στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση είδαμε τη μεγαλειώδη παράσταση «ROHTKO» του Πολωνού σκηνοθέτη Λούκα Τβαρκόφσκι [Lukasz Twarkowski], αποτέλεσμα συνεργασίας του με τον Κρίστιαν Λούπα.

Γράφει ο Νϊκος Ξένιος

Ο Λούκας Τβαρκόφσκι σκηνοθέτησε τ...

Το Dublin Literary Award 2023 στη Γερμανίδα Katja Oskamp

Το Dublin Literary Award 2023 στη Γερμανίδα Katja Oskamp

Απονεμήθηκε στην Katja Oskamp και τη μεταφράστριά της στα αγγλικά Jo Heinrich, το «Dublin Literary Award 2023» για το μυθιστόρημά της Katja Oskam «Marzahn, Mon Amour». Σύντομα θα κυκλοφορήσει και στα ελληνικά από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

...
Χαρούκι Μουρακάμι: Τιμήθηκε με το βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών»

Χαρούκι Μουρακάμι: Τιμήθηκε με το βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών»

Ο Haruki Murakami [Χαρούκι Μουρακάμι] είναι ο πρώτος Ιάπωνας συγγραφέας που έλαβε το Βραβείο «Πριγκίπισσα των Αστουριών». Η συλλογή διηγημάτων του «Σε πρώτο ενικό» κυκλοφόρησε προσφάτως από τις εκδόσεις Ψυχογιός, σε μετάφραση Βασίλη Κιμούλη.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

«Ο γυάλινος κήπος» της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Τατιάνας Τσιμπουλεάκ [Tatiana Ţîbuleac] «Ο γυάλινος κήπος» (μτφρ. Άντζελα Μπράτσου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Μαΐου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Κήπος βιβλίων» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Κήπος βιβλίων» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τον πρόλογο του συγγραφέα Παναγιώτη Γούτα της ανθολογίας κειμένων του «Κήπος βιβλίων – Διαβάζοντας Θεσσαλονικείς και Αμερικανούς πεζογράφους», που θα κυκλοφορήσει στις 17 Μαΐου από τις εκδόσεις Νησίδες.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Bιβλία αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης: 20 επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις

Κανείς δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημά σου, αν δεν κάνεις ο ίδιος την αρχή για να βοηθήσεις τον εαυτό σου. Είκοσι επιλογές από τις καλύτερες πρόσφατες εκδόσεις βιβλίων αυτοβοήθειας, αυτογνωσίας και προσωπικής βελτίωσης από τους επαγγελματίες του είδους.

Επιμέλεια: Book Press...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ