alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Κώστα Περούλη Αυτόματα (εκδ. Αντίποδες).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Όχι, η Ελλάδα δεν είναι αυτό που φαίνεται στην τηλεόραση, ιδεαλιστικό ή σκόπιμα τραγικοποιημένο, εξωραϊσμένο ή δραματοποιημένο, ωραιοποιημένο ή γκροτέσκο. Αντίθετα, αποτελείται από μικρές και μεγάλες πτυχές της καθημερινότητας, ζυμωμένες με τη δουλειά, ποτισμένες από τον ιδρώτα και γαλβανισμένες από λέξεις και φράσεις κάθε επαγγέλματος.

Με αυτό το κοινωνιολογικό πρίσμα όλα τα διηγήματα του τομιδίου είναι ίδια…, φαίνονται ίδια, αποδίδουν μια κοινή ματιά. Ίδια, επειδή βάζουν στο στόχαστρό τους έναν συγκεκριμένο επαγγελματία και τον παρακολουθούν σε βάθος χρόνου, με τις καλές και τις κακές του στιγμές. Βέβαια, όλο αυτό συνήθως ξεκινά από μια συγκεκριμένη μέρα, στην οποία συνοψίζεται ένα μεγάλο μέρος της ρουτίνας του και συμπυκνώνεται όλος ο δημιουργικός χρόνος της επαγγελματικής του ζωής.

Το λεξιλόγιο, η καθημερινή αργκό, οι όροι, το ύφος της πιάτσας δίνονται με τόσο μεγάλη πιστότητα, ώστε ο αναγνώστης να βιώνει, να συμ-βιώνει, να συμ-πάσχει με τον ήρωα σε μια ζωντανή σχέση με το κείμενο αλλά και με τον τρόπο ζωής που προβάλλεται.

Μόνο που ο χρόνος αυτός δεν είναι τόσο… δημιουργικός. Ο ίδιος ο τίτλος υπονοεί κάτι που επιβεβαιώνεται και κατά την ανάγνωση των κειμένων, ότι δηλαδή ο ρυθμός που ακολουθείται από κάθε εργαζόμενο είναι τεταμένος, πιεστικός, επαναλαμβανόμενος, τυποποιημένος εν πολλοίς. Από τον συγκολλητή στον Πειραιά, που μεγάλωσε μέσα στα καράβια, μέχρι τον εργολάβο, που ήξερε τόσο τα μυστικά κάθε έργου στο δημόσιο όσο και όλο το βρώμικο παρασκήνιο των “αναθέσεων”, κι από την ηθοποιό που νιώθει ότι γερνάει ώς τον γηραιό καπετάνιο που ξέρει πολλά. Όλοι αυτοί ανακατεύονται με τον γουδοχέρι της δουλειάς, σε τέτοιο βαθμό που μηχανοποιούνται, ακολουθούν μια ράγα τυφλά, πειθήνια, ζωικά, ώσπου να καταλάβουν ότι όλα ήταν σωστά αλλά και μάταια ταυτόχρονα.

Το στρατηγικό πλεονέκτημα της μικρής συλλογής του Κώστα Περούλη είναι το ύφος που αγκαλιάζει κάθε περίπτωση, κάθε αφηγητή ξεχωριστά και δένει με την ιδιόλεκτό του τόσο πειστικά, που αναρρωτιέται κανείς αν ο σπουδασμένος νομικός και φιλόλογος συγγραφέας, ο νεοεμφανιζόμενος πεζογράφος, έχει περάσει από τέτοια χειρωνακτικά ως επί το πλείστον επαγγέλματα και ξέρει από μέσα τις φανερές και τις κρυφές τους γωνίες. Το λεξιλόγιο, η καθημερινή αργκό, οι όροι, το ύφος της πιάτσας δίνονται με τόσο μεγάλη πιστότητα, ώστε ο αναγνώστης να βιώνει, να συμ-βιώνει, να συμ-πάσχει με τον ήρωα σε μια ζωντανή σχέση με το κείμενο αλλά και με τον τρόπο ζωής που προβάλλεται. Το ύφος ντύνει τόσο ταιριαστά τον ήρωα, σαν κοστούμι τον ηθοποιό, και αναδεικνύει το ποιόν του.

Ρεαλιστικές φωτογραφίες της Ελλάδας και των ανθρώπων της, οι οποίοι ξέρουν πολύ καλά τη δουλειά τους, τα μυστικά και τα παρασκήνια, τα μέσα και τα έξω.

Κάθε διήγημα απομονωμένο ίσως να μην φαινόταν τόσο ιδιαίτερο και εξαιρετικό, να μην αναδείκνυε το μπόι του. Αλλά όλα μαζί, δέκα στη σειρά, με το ένα να φωτίζει το άλλο, με το ένα να πλαισιώνει -είτε πριν είτε μετά- το άλλο, στον ίδιο ρυθμό, στην ίδια αλυσίδα λόγων, δημιουργούν ένα πολύπτυχο, ένα δεκάπτυχο, φωνών, που αναδιπλούμενο κατασκευάζει ένα πανόραμα, ένα πολυδιάστατο πανό της κοινωνίας μας που βάζει τα καλούπια κι εμείς χτίζουμε, παίζει τον χορό κι εμείς χορεύουμε. Η ζωή, αυτό το μαγκανοπήγαδο της επανάληψης, αυτός ο μικρός ή μεγάλος γολγοθάς της επιβίωσης είναι εδώ και μαζί η ελληνική κοινωνία.

Η τελευταία προσωπογραφείται με δέκα πορτρέτα. Όλα μαζί συνθέτουν το πρόσωπό της αποτελούμενο από δέκα αντιπροσωπευτικούς χώρους, όπου η εργασία συχνά συνδέεται με την παρανομία και η προσωπική δημιουργικότητα με τη ρουτίνα. Ο Πειραιάς με τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη και τα καράβια, το δικαστήριο, το νοσοκομείο, το θέατρο, οι εργολαβίες με το δημόσιο, η αγροτική ζωή είναι ρεαλιστικές φωτογραφίες της Ελλάδας και των ανθρώπων της, οι οποίοι ξέρουν πολύ καλά τη δουλειά τους, τα μυστικά και τα παρασκήνια, τα μέσα και τα έξω, κι εκεί αποκαλύπτεται μια εικόνα που δεν μένει σ’ αυτό που η τηλεόραση αποκαλύπτει.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι Διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.

altΑυτόματα
Κώστας Περούλης
Αντίποδες 2015
Σελ. 128, τιμή εκδότη €9,16

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Λ. Παπαμόσχου «Ανάληψη» (εκδ. Πατάκη) – Για ένα πραγματικό ναυάγιο στην Καστοριά του 1929. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Θλίψη σαν κάρβουνο αναμμένο, πένθος που τυλίγει όπως η αράχνη τα σώ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

«Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» (κριτική) – Η τελετουργία ενός φόνου σε μια άκρως σύγχρονη παράσταση

Για την παράσταση του Πορτογάλου σκηνοθέτη Τιάγκο Ροντρίγκες [Tiago Rodriguez] «Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες» που ανέβηκε στην κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση. Κεντρική εικόνα: © Joseph Bandere.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος  ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής, το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορασ...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ