alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Κώστα Περούλη Αυτόματα (εκδ. Αντίποδες).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Όχι, η Ελλάδα δεν είναι αυτό που φαίνεται στην τηλεόραση, ιδεαλιστικό ή σκόπιμα τραγικοποιημένο, εξωραϊσμένο ή δραματοποιημένο, ωραιοποιημένο ή γκροτέσκο. Αντίθετα, αποτελείται από μικρές και μεγάλες πτυχές της καθημερινότητας, ζυμωμένες με τη δουλειά, ποτισμένες από τον ιδρώτα και γαλβανισμένες από λέξεις και φράσεις κάθε επαγγέλματος.

Με αυτό το κοινωνιολογικό πρίσμα όλα τα διηγήματα του τομιδίου είναι ίδια…, φαίνονται ίδια, αποδίδουν μια κοινή ματιά. Ίδια, επειδή βάζουν στο στόχαστρό τους έναν συγκεκριμένο επαγγελματία και τον παρακολουθούν σε βάθος χρόνου, με τις καλές και τις κακές του στιγμές. Βέβαια, όλο αυτό συνήθως ξεκινά από μια συγκεκριμένη μέρα, στην οποία συνοψίζεται ένα μεγάλο μέρος της ρουτίνας του και συμπυκνώνεται όλος ο δημιουργικός χρόνος της επαγγελματικής του ζωής.

Το λεξιλόγιο, η καθημερινή αργκό, οι όροι, το ύφος της πιάτσας δίνονται με τόσο μεγάλη πιστότητα, ώστε ο αναγνώστης να βιώνει, να συμ-βιώνει, να συμ-πάσχει με τον ήρωα σε μια ζωντανή σχέση με το κείμενο αλλά και με τον τρόπο ζωής που προβάλλεται.

Μόνο που ο χρόνος αυτός δεν είναι τόσο… δημιουργικός. Ο ίδιος ο τίτλος υπονοεί κάτι που επιβεβαιώνεται και κατά την ανάγνωση των κειμένων, ότι δηλαδή ο ρυθμός που ακολουθείται από κάθε εργαζόμενο είναι τεταμένος, πιεστικός, επαναλαμβανόμενος, τυποποιημένος εν πολλοίς. Από τον συγκολλητή στον Πειραιά, που μεγάλωσε μέσα στα καράβια, μέχρι τον εργολάβο, που ήξερε τόσο τα μυστικά κάθε έργου στο δημόσιο όσο και όλο το βρώμικο παρασκήνιο των “αναθέσεων”, κι από την ηθοποιό που νιώθει ότι γερνάει ώς τον γηραιό καπετάνιο που ξέρει πολλά. Όλοι αυτοί ανακατεύονται με τον γουδοχέρι της δουλειάς, σε τέτοιο βαθμό που μηχανοποιούνται, ακολουθούν μια ράγα τυφλά, πειθήνια, ζωικά, ώσπου να καταλάβουν ότι όλα ήταν σωστά αλλά και μάταια ταυτόχρονα.

Το στρατηγικό πλεονέκτημα της μικρής συλλογής του Κώστα Περούλη είναι το ύφος που αγκαλιάζει κάθε περίπτωση, κάθε αφηγητή ξεχωριστά και δένει με την ιδιόλεκτό του τόσο πειστικά, που αναρρωτιέται κανείς αν ο σπουδασμένος νομικός και φιλόλογος συγγραφέας, ο νεοεμφανιζόμενος πεζογράφος, έχει περάσει από τέτοια χειρωνακτικά ως επί το πλείστον επαγγέλματα και ξέρει από μέσα τις φανερές και τις κρυφές τους γωνίες. Το λεξιλόγιο, η καθημερινή αργκό, οι όροι, το ύφος της πιάτσας δίνονται με τόσο μεγάλη πιστότητα, ώστε ο αναγνώστης να βιώνει, να συμ-βιώνει, να συμ-πάσχει με τον ήρωα σε μια ζωντανή σχέση με το κείμενο αλλά και με τον τρόπο ζωής που προβάλλεται. Το ύφος ντύνει τόσο ταιριαστά τον ήρωα, σαν κοστούμι τον ηθοποιό, και αναδεικνύει το ποιόν του.

Ρεαλιστικές φωτογραφίες της Ελλάδας και των ανθρώπων της, οι οποίοι ξέρουν πολύ καλά τη δουλειά τους, τα μυστικά και τα παρασκήνια, τα μέσα και τα έξω.

Κάθε διήγημα απομονωμένο ίσως να μην φαινόταν τόσο ιδιαίτερο και εξαιρετικό, να μην αναδείκνυε το μπόι του. Αλλά όλα μαζί, δέκα στη σειρά, με το ένα να φωτίζει το άλλο, με το ένα να πλαισιώνει -είτε πριν είτε μετά- το άλλο, στον ίδιο ρυθμό, στην ίδια αλυσίδα λόγων, δημιουργούν ένα πολύπτυχο, ένα δεκάπτυχο, φωνών, που αναδιπλούμενο κατασκευάζει ένα πανόραμα, ένα πολυδιάστατο πανό της κοινωνίας μας που βάζει τα καλούπια κι εμείς χτίζουμε, παίζει τον χορό κι εμείς χορεύουμε. Η ζωή, αυτό το μαγκανοπήγαδο της επανάληψης, αυτός ο μικρός ή μεγάλος γολγοθάς της επιβίωσης είναι εδώ και μαζί η ελληνική κοινωνία.

Η τελευταία προσωπογραφείται με δέκα πορτρέτα. Όλα μαζί συνθέτουν το πρόσωπό της αποτελούμενο από δέκα αντιπροσωπευτικούς χώρους, όπου η εργασία συχνά συνδέεται με την παρανομία και η προσωπική δημιουργικότητα με τη ρουτίνα. Ο Πειραιάς με τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη και τα καράβια, το δικαστήριο, το νοσοκομείο, το θέατρο, οι εργολαβίες με το δημόσιο, η αγροτική ζωή είναι ρεαλιστικές φωτογραφίες της Ελλάδας και των ανθρώπων της, οι οποίοι ξέρουν πολύ καλά τη δουλειά τους, τα μυστικά και τα παρασκήνια, τα μέσα και τα έξω, κι εκεί αποκαλύπτεται μια εικόνα που δεν μένει σ’ αυτό που η τηλεόραση αποκαλύπτει.

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ Ν. ΠΕΡΑΝΤΩΝΑΚΗΣ είναι Διδάκτορας Νεοελληνικής Φιλολογίας και κριτικός βιβλίου.

altΑυτόματα
Κώστας Περούλης
Αντίποδες 2015
Σελ. 128, τιμή εκδότη €9,16

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

«Λοιμός» του Αντρέα Φραγκιά – Γιατί να τον διαβάσει ο αναγνώστης του 21ου αιώνα;

Το μυθιστόρημα του Αντρέα Φραγκιά «Λοιμός» και ο αναγνώστης του 21ου αιώνα. Το μυθιστόρημα κυκλοφόρησε ξανά πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Ποταμός.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το ερώτημα του τίτλου δεν είναι πυροτέχνημα. Όταν ένα βιβλίο...

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Γιώτα Ιωαννίδου «Coffee time», Λεύκη Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα»: Με πυξίδα τον έρωτα και την ιστορία

Για τη νουβέλα της Γιώτας Ιωαννίδου «Coffee time» και τη συλλογή διηγημάτων της Λεύκης Σαραντινού «Ψυχή από πέτρα» (εκδ. Βακχικόν).

Γράφει ο Παναγιώτης Γούτας

...

«Δύο παράξενα πλάσματα» του Ανδρέα Μήτσου – Το ναυάγιο που γεννά ατομικά και συλλογικά τραύματα

«Δύο παράξενα πλάσματα» του Ανδρέα Μήτσου – Το ναυάγιο που γεννά ατομικά και συλλογικά τραύματα

Για τη νουβέλα του Ανδρέα Μήτσου «Δύο παράξενα πλάσματα» (εκδ. Καστανιώτη).

Γράφει ο Σπύρος Γ. Μπρίκος

Στη νέα νουβέλα του Ανδρέα Μήτσου ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

«Λευκό» της Χαν Γκανγκ (κριτική) – Σπουδή στη λευκότητα

Για το μυθοπλαστικό έργο της Χαν Γκανγκ (Han Kang) «Λευκό» (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου, εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: Η συγγραφέας. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Λευκό χάπι, λευκά μαλλιά, φεγγάρι, χιόνι, αλάτι, γλά...

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

«ζ, η, θ, Ο Ξένος» του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο – τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας» μας φέρνουν κοντά στο «ανοίκειον»

Για την παράσταση «ζ, η, θ, Ο Ξένος», που βασίζεται σε τρεις ραψωδίες της «Οδύσσειας», σε σκηνοθεσία του Μιχαήλ Μαρμαρινού, στην Επίδαυρο.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

Μετά τη «Νέκυια» με το ιαπωνικό θέατρο ΝΟ το 2015, ο Μιχαήλ Μαρμαρινός επανέρχεται φέτ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

«Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ σε πρόζα και στίχο» του Βρασίδα Καραλή (προδημοσίευση-βίντεο)

Προδημοσιεύση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βρασίδα Καραλή «Τα μπλουζ της οδού Γκλιμπ Πόιντ» (μτφρ. Σοφία Τρουλλινού), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Petites Maisons. Μαζί, ένα πολύ προσωπικό βίντεο με τον συγγραφέα στο Σίδνεϊ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

«Η κοιλάδα της αταξίας» του Φρήντριχ Ντύρρενματτ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Φρήντριχ Ντύρρενματτ [Friedrich Dürrenmatt] «Η κοιλάδα της αταξίας» (σε νέα μτφρ. του Βασίλη Πατέρα, με επίμετρο της Πελαγίας Τσινάρη), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός ...

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

«Με στέβια και αγαύη» του Γιώργου Μπουρονίκου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βραβευμένο θεατρικό του Γιώργου Μπουρονίκου «Με στέβια και αγαύη», το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΖΕΝΙΕ: Συγγνώμη που θα ρωτήσω: Παιδιά δεν έχε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας, απλοί άνθρωποι, λοξές αφηγήσεις: Οκτώ ελληνικά μυθιστορήματα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και ξεχωρίζουν

Άγνωστες πτυχές της Ιστορίας ξεδιπλώνονται, ο παραλογισμός εισβάλλει, οι «απλοί» άνθρωποι παλεύουν κόντρα στις εξελίξεις, τους Άλλους και τους ίδιους τους εαυτούς τους – αυτά και πολλά ακόμα συναντάμε σε οκτώ μυθιστορήματα από Έλληνες συγγραφείς που κυκλοφόρησαν πρόσφατα.

Γράφει ...

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

Βιβλία για ένα καλοκαίρι με μυστήριο και ανατριχίλες: 21 αστυνομικά που ξεχωρίζουν

20 αστυνομικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα, ελληνικά και μεταφρασμένα, συν το γνωστό μας Κάσκο του Σέργιου Γκάκα, που είναι επανέκδοση. Για ένα καλοκαίρι γεμάτο μυστήριο και ανατριχίλες, αλλά και με κοινωνικό προβληματισμό. 

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...
Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Έξι βιβλία κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν

Τρεις συν τρεις προτάσεις κουίρ πεζογραφίας και ποίησης από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ