alt

Για το μυθιστόρημα της Catherine Mavrikakis Ο ουρανός του Μπέι Σίτι (μτφρ. Τζένη Κωνσταντίνου, εκδ. Εστία).

Της Εύης Λαμπροπούλου

Είναι 1979. Η Έιμι ζει μια ροκ ζωή στο βαρετό Μπέι Σίτι όπου τη βρίσκει με τη δουλειά στα Κ-ΜΑΡΤ, το βερνίκι νυχιών, τους απανωτούς οργασμούς με τ' αγόρια, και τον Άλις Κούπερ, ενώ σνομπάρει τους Μπητλς που ακούν οι υπόλοιποι, εκτός από το White album. Αλλά καταπλακώνεται από τον βαρύ ουρανό και από κάτι.

Η αφήγηση είναι λυπητερή σαν στοιχειωμένο σπίτι ή σαν το πιο αντιαμερικανικό τραγούδι του Rufus Wainwright που καταλήγει, I'm so tired of America.

Η Catherine Mavrikakis μιλάει με πηχτή πρόζα για το κορίτσι των μεσοδυτικών πολιτειών, που παρατημένο από την παγερή μάνα του, ζει με την ψυχαναγκαστική θεία και τα απορρυπαντικά της. Στο σκοτάδι παραφυλάει μια αδερφή-σημαία από καιρό νεκρή. Στο σχολείο, η μοναξιά της γαλλικής μέσα σε μια πόλη που ομιλεί την αγγλική. Το πρώτο πρόσωπο πείθει ότι η συγγραφέας έχει ζήσει τις τραγικότητες που περιγράφει ή κάτι έστω γύρω από αυτές, ότι ο ουρανός είναι σκούρος μοβ πέρα από κάθε αμφισβήτηση και διάθεση για ζωή. Όταν όμως γκουγκλάρεις το Μπέι Σίτι για φωτογραφίες του ουρανού και των κλωνοποιημένων σπιτιών του, δεν βρίσκεις παρά μόνο ποταμόπλοια που πλέουν αμέριμνα μέσα σε μια σχεδόν ακατοίκητη πόλη - η Αμερική διατηρεί την επιφάνειά της καθαρή, αστραφτερή. Η αφήγηση είναι λυπητερή σαν στοιχειωμένο σπίτι ή σαν το πιο αντιαμερικανικό τραγούδι του Rufus Wainwright που καταλήγει, I'm so tired of America. Μόνο που η Έιμι δεν έχει κουραστεί από την Αμερική αλλά από την Ευρώπη και τα ερειπιώδη της φαντάσματα. Δεν πρόκειται για φτώχεια ή σκέτη υποκρισία: το πρόβλημα είναι βαθύτερο από τον καημό του Rufus και ριζώνει σε αρχαίες ηπείρους. Αυτή η τυπική μεσοδυτική οικογένεια έχει πιο σκοτεινά μυστικά από τις άλλες.

Όπως οι βαριές κουρτίνες του σαλονιού προστατεύουν τα έπιπλα από τον ήλιο, τα μυστικά προστατεύουν την επιφανειακή ηρεμία των κατοίκων του από την αλήθεια.

Είναι Εβραίοι. Σαράντα πέντε μέλη τους έχουν χαθεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, το μυστικό ταμπού είναι κλειδωμένο μέσα στη ντουλάπα με τα μεμοραμπίλια - εξάλλου, ο αμερικανικός ήλιος έχει σώσει πολύ κόσμο από το παρελθόν. Οι τάφοι μένουν κλειστοί: όπως οι βαριές κουρτίνες του σαλονιού προστατεύουν τα έπιπλα από τον ήλιο, τα μυστικά προστατεύουν την επιφανειακή ηρεμία των κατοίκων του από την αλήθεια. Που, σαν οτιδήποτε κουκουλωμένο, τους στοιχειώνει. Όπως η άξαφνη παρουσία των πεθαμένων παππούδων που ζουν μεταφυσικά, συμβολικά και ανατριχιαστικά στο υπόγειο συνιστώντας μια δυνατή εικόνα όλων των ζωντανών νεκρών που έχουν περάσει από κάποιο Άουσβιτς. Οι δυο επιζήσαντες ζουν σαν σκυλάκια που ελπίζουν μόνο σε ένα ξεροκόμματο και σε κάποια αδιαφορία. Σ' αυτήν ελπίζει και η Έιμι, πλην όμως επιμένει με αντιφατική λύσσα να μην ξεχαστεί το Άουσβιτς. Ως μοναδική επιζήσασα μιας οικογένειας Εβραίων,  ξεκληρισμένων αρχικά στο Άουσβιτς και μετά σε μια πυρκαγιά στην Αμερική, κουβαλάει τα πτώματα της οικογένειάς της μέσα σε όνειρα, σαν μικρά σακουλάκια με βαρίδια ραμμένα πάνω της, που δεν την αφήνουν να απογειωθεί, να ερωτευτεί ή να νιώσει αισιόδοξα: γεννήθηκε στην αισιόδοξη ήπειρο κατά λάθος, δεν δικαιούται τη λησμονιά.

alt
    Η Catherine Mavrikakis
 

Τη μέρα των δέκατων όγδοων γενεθλίων της, το λαμαρινένιο σπίτι μαζί με τους νεκροζώντανους γίνεται παρανάλωμα σε μια ανακουφιστική πυρκαγιά που θα μπορούσε ή θα ήθελε να είχε βάλει η ίδια – πολλοί θα ήθελαν να βάλουν φωτιά στα παιδικά τους χρόνια. Η μητρική της γλώσσα όμως παραμένει η γαλλική, η ιστορία της η Εβραϊκή. Η αλλαγή γλώσσας, ηπείρου και θρησκείας δεν αρκεί για ν' αλλάξει ο άνθρωπος, για να ησυχάσει. Συνεχίζει μόνη ανάμεσα στους ζωντανούς, αλλά υπερσυντροφευμένη από τους νεκρούς. Πάντα στραμμένη στον ουρανό, συμβιβασμένη με την μοβ απαισιοδοξία του, ελπίζοντας όμως σ' αυτόν, θα απογειωθεί χρόνια αργότερα, όταν ως πιλότος αεροσκαφών σκίζει τους ουρανούς από χώρα σε χώρα, μέχρι την ήρεμη Ινδία όπου λυτρώνεται επιτέλους από τα φαντάσματα. Τα ξεφορτώνεται στον ιερό υπόνομο του Γάγγη. Τότε, κόντρα στη μοιρολατρία, ανακαλύπτει τους γαλάζιους ουρανούς και τη μητρότητα. Η κόρη, που ονομάζει Χέβεν, μεγαλώνοντας ενσαρκώνει το όνομά της: γίνεται ουρανός και παράδεισος με την ικανότητα για ευτυχία που δεν διέθετε η μάνα της – που θέλει όταν πεθάνει να την κάψουν στο Γάγγη, πράγμα που σύμφωνα με τον Βουδισμό εγγυάται τον σταματημό των ατέρμονων μετενσαρκώσεων που σε επαναφέρουν υποχρεωτικά στον πόνο της ζωής. Ανάμεσα στην επιθυμία της για περαιτέρω επιθυμίες (τη ζωή), και στη νιρβάνα, (την απουσία επιθυμιών) διαλέγει τη δεύτερη, την πιο ανώδυνη μορφή ύπαρξης, διαλέγει την αγαμία και το ήρεμο τίποτα. Η μοίρα μοιάζει να νικάει.

Ένα υπαρξιακό παραλήρημα, φόρος τιμής στο αναπόδραστο του παρελθόντος αλλά και στη ζωή που επιμένει να σκάει στις στάχτες σαν ξεγελασμένο βλαστάρι.

Υπάρχουν αντικαπιταλιστικές διαθέσεις: η Έιμι παραιτήθηκε από τα Κ-Mart, το κρέας και την κατανάλωση σε καθημερινή βάση. Δεν μπόρεσε όμως να παραιτηθεί από τον καθημερινό πόνο, ή το πετρέλαιο, τον μοναδικό θεό μας. Ενώ έβαζε βενζίνη, γέμιζε τους πνεύμονές της με την γλυκιά μυρωδιά: προσπαθούσε να πειστεί για την ομορφιά της ζωής. Υπάρχουν ξέφρενες ευτυχισμένες στιγμές, όπως οι αγκαλιές με την κόρη, η στιγμή που αντικρίζει τον ωκεανό από κοντά με όλην την ιερότητά του, ή όταν γκαζώνουν τη Μάστανγκ στον δρόμο με το ωραίο αγόρι που δεν μπορεί να ερωτευτεί, «Δε μπορεί να καταλάβει ότι μεταξύ μας δε συμβαίνει τίποτα που να μην έχει ήδη τελειώσει. Ότι θα παντρευτεί μια πρώην τσηρλήντερ, κι ούτε που θα θυμάται πια τον Άλις Κούπερ». Υπάρχει πυρομανία και ψύχωση. Υπάρχει χιούμορ, όπως η αποδόμηση των «τρε σικ» θειάδων που επιμένουν να τρώνε επιτηδευμένα γεύματα. Υπάρχει και η ηδονή των λέξεων που είναι βαλμένες κομψά η μία δίπλα στην άλλη. Ένα υπαρξιακό παραλήρημα, φόρος τιμής στο αναπόδραστο του παρελθόντος αλλά και στη ζωή που επιμένει να σκάει στις στάχτες σαν ξεγελασμένο βλαστάρι, το βιβλίο θα ευχαριστούσε εξίσου τον Τομ Ρόμπινς, τον Γιουνγκ και τον Γιογκανάντα. Α, και τον Άλις Κούπερ.

* Η ΕΥΗ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ είναι συγγραφέας.

alt

Ο ουρανός του Μπέι Σίτι
Catherine Mavrikakis
Μτφρ. Τζένη Κωνσταντίνου
Εστία 2015
Σελ. 312, τιμή εκδότη €18,00

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

Για το τελευταίο βιβλίο του Γκυστάβ Φλωμπέρ [Gustave Flaubert] «Τρεις ιστορίες» (μτφρ. Τιτίκα Δημητρούλια, επίμετρο Σωτήρης Παρασχάς, εκδ. Αντίποδες).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

«Συγκρίνοντας την εικόνα με το κείμενο, ο αναγνώστης θα σκεφτόταν: “Δεν καταλαβαίνω τίποτα, πώς έ...

«In Memoriam» της Άλις Γουίν (κριτική) – Η απαγορευμένη αγάπη δυο αγοριών με φόντο τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο

«In Memoriam» της Άλις Γουίν (κριτική) – Η απαγορευμένη αγάπη δυο αγοριών με φόντο τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο

Για το μυθιστόρημα της Άλις Γουίν (Alice Winn) «In Memoriam» (μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, εκδ. Ίκαρος). © κεντρικής εικόνας: James Gardiner and Nell Barllett Collection/ Media Drum World 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Εκ...

«Ζυγός» του Ντον ΝτεΛίλο – Το μυθιστόρημα ως σύστημα, το σύστημα ως θεωρία συνωμοσίας

«Ζυγός» του Ντον ΝτεΛίλο – Το μυθιστόρημα ως σύστημα, το σύστημα ως θεωρία συνωμοσίας

Για την παρεξηγημένη έννοια του «μεταμοντερνισμού», για το «μυθιστόρημα συστημάτων», τον ρεαλισμό και τις παραφυάδες του, αλλά και για τις λανθασμένες αναγνώσεις του μυθιστορήματος του Ντον ΝτεΛίλο [Don DeLillo] «Ζυγός», που κυκλοφόρησε πέρυσι ξανά στη χώρα μας, σε νέα μετάφραση (μτφρ. Αλέξης Κ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Στην Αθηνά Ψυλλιά το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ – Για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ

Στην Αθηνά Ψυλλιά το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ – Για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ

Η Αθηνά Ψυλλιά τιμήθηκε με το 5ο Βραβείο Μετάφρασης ΛΕΑ (Λογοτεχνία Εν Αθήναις) για το μυθιστόρημα «Αρχαία καλλιέργεια» του Ραντουάν Νασσάρ (Raduan Nassar), που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη. © για τις εικόνες: Sissy Morfi 

Επιμέλεια: Book Press

...
«Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» του Γιώργου Σιακαντάρη (κριτική) – Αναγνωρίζοντας τις μεταλλάξεις κόντρα στον κυνισμό

«Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» του Γιώργου Σιακαντάρη (κριτική) – Αναγνωρίζοντας τις μεταλλάξεις κόντρα στον κυνισμό

Για το δοκίμιο του Γιώργου Σιακαντάρη «Τι δημοκρατίες θα υπάρχουν το 2050; – Μεταδημοκρατία, μεταπολιτική, μετακόμματα» (εκδ. Αλεξάνδρεια). 

Γράφει ο Λάμπρος Α. Φλιτούρης

Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης μάς βομβαρδίζου...

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

«Τρεις ιστορίες» του Γκυστάβ Φλωμπέρ – Στην καρδιά της μυθοπλασίας

Για το τελευταίο βιβλίο του Γκυστάβ Φλωμπέρ [Gustave Flaubert] «Τρεις ιστορίες» (μτφρ. Τιτίκα Δημητρούλια, επίμετρο Σωτήρης Παρασχάς, εκδ. Αντίποδες).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

«Συγκρίνοντας την εικόνα με το κείμενο, ο αναγνώστης θα σκεφτόταν: “Δεν καταλαβαίνω τίποτα, πώς έ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

«Η απόδραση της τελείας» του Γιάννη Ζευγώλη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Γιάννη Ζευγώλη «Η απόδραση της τελείας», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες ημέρες από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Σας μάζεψα, αγαπημένα μου σημεία, όλα εδώ για να σας ανακοινώσω την ...

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

«Μου πέθανες» του Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αφήγημα του Πορτογάλου συγγραφέα Ζοζέ Λουίς Πεϊσότο [José Luís Peixoto], «Μου πέθανες» (μτφρ. Ζωή Καραμπέκιου), το οποίο θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Μπήκα σ...

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

«Ένα δικό του δωμάτιο» του Παναγιώτη Γούτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Παναγιώτη Γούτα «Ένα δικό του δωμάτιο», η οποία θα κυκλοφορήσει στις 30 Μαΐου από τις εκδόσεις Ρώμη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΔΑΚΡΥΑ

Γέρασε πια, θα πλησιάζει τα ενε...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 πρόσφατα κουίρ βιβλία για τον «μήνα υπερηφάνειας»

Ιούνιος, μήνας υπερηφάνειας και διεκδικήσεων για τα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα. Επιλέξαμε 10 βιβλία του 2025 με κουίρ χαρακτήρες που απομακρύνονται από τη στερεοτυπική αναπαράσταση και αποκτούν ρεαλιστικές διαστάσεις. Στην κεντρική εικόνα, έργο της κουίρ καλλιτέχνιδας των αρχών του 20ου αιώνα Gluck. 

Γράφει η ...

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Τραύμα σε ψυχή και σώμα: Πέντε πρόσφατα δοκίμια ψυχανάλυσης που ξεχωρίζουν

Πέντε μελέτες που κυκλοφόρησαν προσφάτα πραγματεύονται τη σχέση του νου με το σώμα, την έννοια του «τραύματος», αλλά και τη θέση της ψυχανάλυσης στον σύγχρονο κόσμο. Κεντρική εικόνα: Ο Σίγκμουντ Φρόιντ.

Γράφει ο Σόλωνας Παπαγεωργίου

...
Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Καρδιά, εγκέφαλος, τραύμα, αυτισμός: Τέσσερα βιβλία για την κατανόηση του ανθρώπινου οργανισμού από τις εκδόσεις Gutenberg

Ποιος είναι ο ακριβής ρόλος της καρδιάς και ποιος του εγκεφάλου; Ποιοι μύθοι σχετικά με αυτά τα δύο όργανα καλλιεργούνται από τη σύγχρονη κουλτούρα; Τι αποτελεί «τραυματική εμπειρία» και πώς μπορούμε να αλληλεπιδράσουμε αποτελεσματικά με τα νεαρά αυτιστικά άτομα; Τέσσερα νέα βιβλία από τις εκδόσεις Gutenberg καταπιά...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ