fukushimameltdown2

Για το βιβλίο της Ryoko Sékiguchi Δεν είναι από σύμπτωση, γραμμένο με αφορμή τις καταστροφές από τα τσουνάμι στην Ιαπωνία και το ατύχημα στη Φουκουσίμα που ακολούθησε, πέντε χρόνια πριν (μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα).

Του Γιώργου Βέη

Είμαι αντιμέτωπη με τη δυσκολία να φανταστώ, με τα όρια της φαντασίας μου.
(Από το βιβλίο, σελ. 104)

Η συγγραφέας, γεννημένη στο Τόκιο, ζει κι εργάζεται στο Παρίσι από το 1977, όπου, μεταξύ άλλων, μεταφράζει από τη γλώσσα της στα γαλλικά και αντιστρόφως διάφορα λογοτεχνικά έργα. Εκεί πληροφορείται από τους πρώτους τι συμβαίνει στην πατρίδα της, στις 11 Μαρτίου, πέντε χρόνια ακριβώς πριν. Σεισμός, τσουνάμι, πυρηνικό ατύχημα. Το τριπλό καταστροφικό συμβάν απονεκρώνει την ευρύτερη περιοχή του Τόκοχου. Αφού αρχίσει να καταγράφει τις φάσεις των δικών της εσωτερικών κραδασμών, κάποια στιγμή επιστρέφει κι εκείνη στο Τόκιο, όπως έπραξαν κι άλλοι συμπατριώτες και συμπατριώτισσές της στη διασπορά, μην αντέχοντας να ζουν εξ αποστάσεως τη μείζονα τραγωδία της Ιαπωνίας.

«Τις μέρες του τεράστιου κύματος στην Ινδονησία άκουσαν για πρώτη φορά οι περισσότεροι Γάλλοι τη λέξη «τσουνάμι». Τώρα, η λέξη ξαναμπήκε σε κυκλοφορία από τη χώρα καταγωγής της, σα να ήθελε να διεκδικήσει την πατρότητά της».

Οι συναφείς δηλώσεις της Ryoko Sékiguchi διατηρούν αλώβητο το στοιχείο του κυριολεκτικού πανικού. Απομονώνω για τις ανάγκες της εποπτικής στιγμής τα εξής χαρακτηριστικά: «Τις μέρες του τεράστιου κύματος στην Ινδονησία άκουσαν για πρώτη φορά οι περισσότεροι Γάλλοι τη λέξη «τσουνάμι». Τώρα, η λέξη ξαναμπήκε σε κυκλοφορία από τη χώρα καταγωγής της, σα να ήθελε να διεκδικήσει την πατρότητά της». Οι αποτιμήσεις ποικίλλουν σε ένταση, ενώ ταυτοχρόνως δίνεται κι ένα μέτρο των αντιδράσεων της γαλλικής κοινής γνώμης. Παράδειγμα από τη μέση της εμπύρετης αυτής κατάθεσής της: «Το σημείωμα του εκδότη της Monde χαρακτηρίζει τους Ιάπωνες "λαό πρόνοια". Λέει πως "οι Ιάπωνες δεν είχαν ποτέ τους καλλιεργήσει την αυταπάτη ότι μπορούσαν να στηριχτούν εντελώς στο κράτος". Ένα άρθρο πειστικό για πολλούς Ιάπωνες που το διάβασαν, ένα ακόμα ανάμεσα στα πολλά που προσπαθούν να εξηγήσουν τη στάση του πληθυσμού απέναντι στην καταστροφή». Το χρονικό, το οποίο απορρέει από αυτή τη δοκιμασία, απέδωσε αριστοτεχνικά στα ελληνικά ο δόκιμος μεταφραστής Παναγιώτης Ευαγγελίδης, ο οποίος διέμεινε στην Ιαπωνία πάνω από μια δεκαετία, ερχόμενος σε άμεση επαφή με ό, τι σήμερα καλούμε σύγχρονη ιαπωνική ιδιοπροσωπία.

ryoko sekiguchi700Μπορεί κανείς να αντιληφθεί αμέσως το συγκεκριμένο μέγεθος του ρήγματος, το οποίο υπέστη ο εθνικός κορμός στο πνευματικό και ηθικό κυρίως πεδίο. Αρκεί να ληφθούν υπόψη οι παλαιότερες, καθόλα έγκυρες επισημάνσεις από το εσωτερικό της ιαπωνικής πραγματικότητας. Παραπέμπω στην προκειμένη περίπτωση στους κανόνες του Ιναζό Νιτόμπε, όπως διατυπώθηκαν, το 1905, στο θεμελιώδες έργο του Bushido, the Soul of Japan: «Ξύσε έναν Γιαπωνέζο, ακόμη και των πιο προοδευτικών ιδεών, και θα ξεπροβάλει ένας σαμουράι. Η μεγάλη κληρονομιά της τιμής, της ανδρείας και όλων των πολεμικών αρετών είναι, όπως ο καθηγητής Κραμπ πολύ ταιριαστά το θέτει, "ό,τι μάς έχουν εμπιστευτεί και αποτελεί το τιμάριο το αναπαλλοτρίωτο από τον θάνατο και από τις γενιές που έρχονται”. Οι προκλήσεις του παρόντος είναι να φυλάξουμε αυτή την κληρονομιά χωρίς να αφαιρέσουμε ένα γιώτα από το αρχαίο πνεύμα της. Οι προκλήσεις του μέλλοντος θα είναι να διευρύνουμε έτσι το πεδίο της, ώστε να εφαρμόζεται σε όλες τις διαδρομές και τις σχέσεις της ζωής». (Βλ. την εκδοχή του στα ελληνικά από τον Βύρωνα Πολύδωρα, στις εκδόσεις του «Καστανιώτη», 1996). Η μαρτυρία της Ryoko Sékiguchi έρχεται να υπομνηματίσει την ειδικότερη εκτίμηση για τις ποιότητες και τις ποσότητες, οι οποίες χαρακτηρίζουν εν γένει την Ιαπωνία του προηγούμενου αιώνα. Αρκεί να αντιπαραβάλουμε φέρ’ ειπείν την ετυμηγορία της Ρουθ Μπένεντικτ, όπως αποκρυσταλλώνεται στη δεκαετία του 1940 και καταχωρείται στο περιώνυμο δοκίμιό της, προϊόν εξαντλητικών μελετών, που φέρει τον τίτλο Το Χρυσάνθεμο και το Ξίφος. Είναι αρκούντως αποκαλυπτική, καθόσον μεταφέρει ως εμάς σήμερα τους χαρακτηριστικούς παλμούς και την ορμή των κατακλυσμικών αλλαγών, οι οποίες σημειώθηκαν τότε εκεί. Παραθέτω ενδεικτικά: «Η Ιαπωνία, γυρίζοντας την πλάτη στο μεσαίωνά της στα τελευταία πενήντα χρόνια του δέκατου ένατου αιώνα και όντας αδύναμη όπως είναι σήμερα η Ταϊλάνδη, γέννησε ηγέτες ικανούς να αντιληφθούν σε βάθος και να ολοκληρώσουν μιαν από τις πλέον επιτυχείς αποστολές, στο πολιτικό επίπεδο, που επεχείρησε να πραγματοποιήσει οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο». Το Δεν είναι από σύμπτωση διαβάζεται συνεπώς και ως λυρικο-καταγγελτική έκφανση μιας οργισμένης συγγραφέως στους αντίποδες των όσων θετικών εκτιμήσεων για τη χώρα της έχουν κοινοποιηθεί και στην καθ΄ημάς Δύση. 

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ είναι ποιητής.

altΔεν είναι από σύμπτωση
Ιαπωνικό χρονικό
Ryoko Sékiguchi
Μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης
Άγρα 2015
Σελ. 144, τιμή εκδότη €11,50

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η ποιητική της Άπω Ανατολής» της Ευσταθίας Δήμου (κριτική) – Χαϊκού, ένα παρεξηγημένο ποιητικό είδος

«Η ποιητική της Άπω Ανατολής» της Ευσταθίας Δήμου (κριτική) – Χαϊκού, ένα παρεξηγημένο ποιητικό είδος

Για τη μελέτη της Ευσταθίας Δήμου «Η ποιητική της Άπω Ανατολής: Ψήγματα Χρυσού σε νεοελλήνων την εμφάνεια» (εκδ. Κουκκίδα). Kεντρική εικόνα: το έργο του Κατσουσίκα Χοκουσάι «Το μεγάλο κύμα έξω από την Καναγκάβα» (1831). 

Γράφει ο Γιώργος Δελιόπουλος

...
«Τα Ελληνικά Περιοδικά του 19ου αιώνα (Τόμος Α' και Β')» της Μάρθας Καρπόζηλου (κριτική)

«Τα Ελληνικά Περιοδικά του 19ου αιώνα (Τόμος Α' και Β')» της Μάρθας Καρπόζηλου (κριτική)

Για το έργο της Μάρθας Καρπόζηλου «Τα Ελληνικά Περιοδικά του 19ου αιώνα» (Τόμος Α΄, σ. 224 και Β΄, σ. 410), από τις εκδ. Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων.

Γράφει ο Γιάννης Σ. Παπαδάτος

Κυρίαι και Κύριοι, ...

«Μυστική γνώση» του Ανδρέα Κ. Παπανικολάου (κριτική) – Μια επιστημονική προσέγγιση του μυστικισμού

«Μυστική γνώση» του Ανδρέα Κ. Παπανικολάου (κριτική) – Μια επιστημονική προσέγγιση του μυστικισμού

Για το βιβλίο «Μυστική γνώση» του Ανδρέα Κ. Παπανικολάου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg. «Μια επιστημονική προσέγγιση του θρησκευτικού, φιλοσοφικού και φαρμακογενούς μυστικισμού». 

Γράφει ο Μύρων Ζαχαράκης

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Οι εκδόσεις Βακχικόν γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023

Οι εκδόσεις Βακχικόν γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023

Οι εκδόσεις Βακχικόν γιορτάζουν την Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023 συμμετέχοντας σε ενδιαφέρουσες και άκρως ποιητικές δράσεις. 

Επιμέλεια: Book Press

Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης 2023 στον Κήπο του Αρχαιολογικού Μουσε...

«Ο αδελφός μου ο Αμαντέους» του Μηνά Βιντιάδη, σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (κριτική)

«Ο αδελφός μου ο Αμαντέους» του Μηνά Βιντιάδη, σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών (κριτική)

Για την παράσταση «Ο αδελφός μου ο Αμαντέους» του Μηνά Βιντιάδη, σε σκηνοθεσία Βάνας Πεφάνη, που παρουσιάζεται στη Μουσική Βιβλιοθήκη «Λίλιαν Βουδούρη» του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Φωτογραφίες: Γιώτα Εφραιμίδου.

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

...
«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Μιχάλη Μοδινού «Τα θαύματα του κόσμου», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

XVI
Η Κοκκινοσκουφίτσα στον Βασιλικό Κήπο ...

«Ο άλλος αδερφός» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Ο άλλος αδερφός» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Ο άλλος αδερφός», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 22 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τύµµα τύµµατι τεῖσαι»
...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ