fukushimameltdown2

Για το βιβλίο της Ryoko Sékiguchi Δεν είναι από σύμπτωση, γραμμένο με αφορμή τις καταστροφές από τα τσουνάμι στην Ιαπωνία και το ατύχημα στη Φουκουσίμα που ακολούθησε, πέντε χρόνια πριν (μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης, εκδ. Άγρα).

Του Γιώργου Βέη

Είμαι αντιμέτωπη με τη δυσκολία να φανταστώ, με τα όρια της φαντασίας μου.
(Από το βιβλίο, σελ. 104)

Η συγγραφέας, γεννημένη στο Τόκιο, ζει κι εργάζεται στο Παρίσι από το 1977, όπου, μεταξύ άλλων, μεταφράζει από τη γλώσσα της στα γαλλικά και αντιστρόφως διάφορα λογοτεχνικά έργα. Εκεί πληροφορείται από τους πρώτους τι συμβαίνει στην πατρίδα της, στις 11 Μαρτίου, πέντε χρόνια ακριβώς πριν. Σεισμός, τσουνάμι, πυρηνικό ατύχημα. Το τριπλό καταστροφικό συμβάν απονεκρώνει την ευρύτερη περιοχή του Τόκοχου. Αφού αρχίσει να καταγράφει τις φάσεις των δικών της εσωτερικών κραδασμών, κάποια στιγμή επιστρέφει κι εκείνη στο Τόκιο, όπως έπραξαν κι άλλοι συμπατριώτες και συμπατριώτισσές της στη διασπορά, μην αντέχοντας να ζουν εξ αποστάσεως τη μείζονα τραγωδία της Ιαπωνίας.

«Τις μέρες του τεράστιου κύματος στην Ινδονησία άκουσαν για πρώτη φορά οι περισσότεροι Γάλλοι τη λέξη «τσουνάμι». Τώρα, η λέξη ξαναμπήκε σε κυκλοφορία από τη χώρα καταγωγής της, σα να ήθελε να διεκδικήσει την πατρότητά της».

Οι συναφείς δηλώσεις της Ryoko Sékiguchi διατηρούν αλώβητο το στοιχείο του κυριολεκτικού πανικού. Απομονώνω για τις ανάγκες της εποπτικής στιγμής τα εξής χαρακτηριστικά: «Τις μέρες του τεράστιου κύματος στην Ινδονησία άκουσαν για πρώτη φορά οι περισσότεροι Γάλλοι τη λέξη «τσουνάμι». Τώρα, η λέξη ξαναμπήκε σε κυκλοφορία από τη χώρα καταγωγής της, σα να ήθελε να διεκδικήσει την πατρότητά της». Οι αποτιμήσεις ποικίλλουν σε ένταση, ενώ ταυτοχρόνως δίνεται κι ένα μέτρο των αντιδράσεων της γαλλικής κοινής γνώμης. Παράδειγμα από τη μέση της εμπύρετης αυτής κατάθεσής της: «Το σημείωμα του εκδότη της Monde χαρακτηρίζει τους Ιάπωνες "λαό πρόνοια". Λέει πως "οι Ιάπωνες δεν είχαν ποτέ τους καλλιεργήσει την αυταπάτη ότι μπορούσαν να στηριχτούν εντελώς στο κράτος". Ένα άρθρο πειστικό για πολλούς Ιάπωνες που το διάβασαν, ένα ακόμα ανάμεσα στα πολλά που προσπαθούν να εξηγήσουν τη στάση του πληθυσμού απέναντι στην καταστροφή». Το χρονικό, το οποίο απορρέει από αυτή τη δοκιμασία, απέδωσε αριστοτεχνικά στα ελληνικά ο δόκιμος μεταφραστής Παναγιώτης Ευαγγελίδης, ο οποίος διέμεινε στην Ιαπωνία πάνω από μια δεκαετία, ερχόμενος σε άμεση επαφή με ό, τι σήμερα καλούμε σύγχρονη ιαπωνική ιδιοπροσωπία.

ryoko sekiguchi700Μπορεί κανείς να αντιληφθεί αμέσως το συγκεκριμένο μέγεθος του ρήγματος, το οποίο υπέστη ο εθνικός κορμός στο πνευματικό και ηθικό κυρίως πεδίο. Αρκεί να ληφθούν υπόψη οι παλαιότερες, καθόλα έγκυρες επισημάνσεις από το εσωτερικό της ιαπωνικής πραγματικότητας. Παραπέμπω στην προκειμένη περίπτωση στους κανόνες του Ιναζό Νιτόμπε, όπως διατυπώθηκαν, το 1905, στο θεμελιώδες έργο του Bushido, the Soul of Japan: «Ξύσε έναν Γιαπωνέζο, ακόμη και των πιο προοδευτικών ιδεών, και θα ξεπροβάλει ένας σαμουράι. Η μεγάλη κληρονομιά της τιμής, της ανδρείας και όλων των πολεμικών αρετών είναι, όπως ο καθηγητής Κραμπ πολύ ταιριαστά το θέτει, "ό,τι μάς έχουν εμπιστευτεί και αποτελεί το τιμάριο το αναπαλλοτρίωτο από τον θάνατο και από τις γενιές που έρχονται”. Οι προκλήσεις του παρόντος είναι να φυλάξουμε αυτή την κληρονομιά χωρίς να αφαιρέσουμε ένα γιώτα από το αρχαίο πνεύμα της. Οι προκλήσεις του μέλλοντος θα είναι να διευρύνουμε έτσι το πεδίο της, ώστε να εφαρμόζεται σε όλες τις διαδρομές και τις σχέσεις της ζωής». (Βλ. την εκδοχή του στα ελληνικά από τον Βύρωνα Πολύδωρα, στις εκδόσεις του «Καστανιώτη», 1996). Η μαρτυρία της Ryoko Sékiguchi έρχεται να υπομνηματίσει την ειδικότερη εκτίμηση για τις ποιότητες και τις ποσότητες, οι οποίες χαρακτηρίζουν εν γένει την Ιαπωνία του προηγούμενου αιώνα. Αρκεί να αντιπαραβάλουμε φέρ’ ειπείν την ετυμηγορία της Ρουθ Μπένεντικτ, όπως αποκρυσταλλώνεται στη δεκαετία του 1940 και καταχωρείται στο περιώνυμο δοκίμιό της, προϊόν εξαντλητικών μελετών, που φέρει τον τίτλο Το Χρυσάνθεμο και το Ξίφος. Είναι αρκούντως αποκαλυπτική, καθόσον μεταφέρει ως εμάς σήμερα τους χαρακτηριστικούς παλμούς και την ορμή των κατακλυσμικών αλλαγών, οι οποίες σημειώθηκαν τότε εκεί. Παραθέτω ενδεικτικά: «Η Ιαπωνία, γυρίζοντας την πλάτη στο μεσαίωνά της στα τελευταία πενήντα χρόνια του δέκατου ένατου αιώνα και όντας αδύναμη όπως είναι σήμερα η Ταϊλάνδη, γέννησε ηγέτες ικανούς να αντιληφθούν σε βάθος και να ολοκληρώσουν μιαν από τις πλέον επιτυχείς αποστολές, στο πολιτικό επίπεδο, που επεχείρησε να πραγματοποιήσει οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο». Το Δεν είναι από σύμπτωση διαβάζεται συνεπώς και ως λυρικο-καταγγελτική έκφανση μιας οργισμένης συγγραφέως στους αντίποδες των όσων θετικών εκτιμήσεων για τη χώρα της έχουν κοινοποιηθεί και στην καθ΄ημάς Δύση. 

* Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΗΣ είναι ποιητής.

altΔεν είναι από σύμπτωση
Ιαπωνικό χρονικό
Ryoko Sékiguchi
Μτφρ. Παναγιώτης Ευαγγελίδης
Άγρα 2015
Σελ. 144, τιμή εκδότη €11,50

alt

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Επιβίωση και Ιερότητα: Η πρώιμη ανθρωπότητα, το ελληνικό κοσμοσύστημα και τα μυστήρια της Ελευσίνας» της Αλεξάνδρας Θεοδωροπούλου (κριτική)

«Επιβίωση και Ιερότητα: Η πρώιμη ανθρωπότητα, το ελληνικό κοσμοσύστημα και τα μυστήρια της Ελευσίνας» της Αλεξάνδρας Θεοδωροπούλου (κριτική)

Για το βιβλίο της Αλεξάνδρας Θεοδωροπούλου «Επιβίωση και Ιερότητα: Η πρώιμη ανθρωπότητα, το ελληνικό κοσμοσύστημα και τα μυστήρια της Ελευσίνας» (εκδ. Παπαζήση).

Γράφει ο Κωνσταντίνος Β. Πρώιμος

Ιαχές της φυσικής κα...

«Οι Μυκήνες δεν ήταν το παν – Καμπανελλικά ανάλεκτα» του Γιώργου Π. Πεφάνη (κριτική) – Στη ρωγμή του αθέατου εαυτού

«Οι Μυκήνες δεν ήταν το παν – Καμπανελλικά ανάλεκτα» του Γιώργου Π. Πεφάνη (κριτική) – Στη ρωγμή του αθέατου εαυτού

Για το βιβλίο του Γιώργου Π. Πεφάνη «Οι Μυκήνες δεν ήταν το παν – Καμπανελλικά ανάλεκτα» (εκδ. Κάπα Εκδοτική). Στην κεντρική εικόνα, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης.

Γράφει η Ελευθερία Ράπτου

Οι Μυκήνες δεν ήταν το παν ...

«Τετράδια Αμερικής: Περιπλάνηση στην Αμερική του πολιτισμού και της πολιτικής» του Ντίνου Σιώτη (κριτική)

«Τετράδια Αμερικής: Περιπλάνηση στην Αμερική του πολιτισμού και της πολιτικής» του Ντίνου Σιώτη (κριτική)

Για το βιβλίο του Ντίνου Σιώτη «Τετράδια Αμερικής: Περιπλάνηση στην Αμερική του πολιτισμού και της πολιτικής» (εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: © Richard Tao (Unsplash).

Γράφει ο Αντώνης Μακρυδημήτρης

Yet the ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Τίλντα Σουίντον, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Πάτι Σμιθ & Λένα Πλάτωνος, μεταξύ πολλών άλλων, στο φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Τίλντα Σουίντον, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Πάτι Σμιθ & Λένα Πλάτωνος, μεταξύ πολλών άλλων, στο φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Τίλντα Σουίντον, Θεόδωρος Τερζόπουλος, Πάτι Σμιθ & Λένα Πλάτωνος, μεταξύ πολλών άλλων, κοσμούν το φετινό, πλουσιότατο και άκρως ερεθιστικό, πρόγραμμα της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. «Και τώρα, τι κάνουμε; Δεν περιμένουμε. Ούτε συνεχίζουμε αμέριμνοι. Μιλάμε και φωνάζουμε για τις πληγές, που πρέπει να τις νιώ...

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

«Χορός στα ποτήρια» της Γεωργίας Τάτση (κριτική) – Δύο καλογραμμένες νουβέλες με ιστορικές και πολιτικές ρίζες

Για την επανακυκλοφορία του βιβλίου της Γεωργίας Τάτση «Χορός στα ποτήρια» (εκδ. Βακχικόν, δύο νουβέλες). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία από την ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου «Θίασος» (1974-’75) 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Iεροτελεστικός από τη...

Διαβάζοντας με τον Γιώργο Τζαβάρα

Διαβάζοντας με τον Γιώργο Τζαβάρα

Πρόσωπα από το χώρο των τεχνών, των ιδεών και του πολιτισμού, αποκαλύπτουν τον δικό τους αναγνωστικό χαρακτήρα, τη μύχια σχέση τους με το βιβλίο και την ανάγνωση. Σήμερα, ο σκηνοθέτης και ηθοποιός Γιώργος Τζαβάρας.

Eπιμέλεια: Book Press

Ποιο βι...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

«Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα» του Βαγγέλη Μαργιωρή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαγγέλη Μαργιωρή «Το σπίτι με την κόκκινη πόρτα», το οποίο κυκλοφορεί στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Ήρωες, μίξερ, μανταλάκια, σερβιέτες…» Μέσα στο ...

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ