magritte museum xl

Για τη νουβέλα Η έκτη μέρα της πρωτοεμφανιζόμενης Βασιλείας Γεωργίου (εκδ. Γαβριηλίδη)

Του Αλέξη Ζήρα

Το εύρημα του ζωντανού νεκρού ή του νεκρού που δεν πεθαίνει στη νουβέλα της Βασιλείας Γεωργίου, Η έκτη μέρα (Γαβριηλίδης 2015), έτσι όπως ενσωματώνεται στην αφήγηση κάθε άλλο παρά μας πηγαίνει σε ιστορίες γοτθικού τύπου ή σε ιστορίες μαγικού ρεαλισμού.

Ασφαλώς έχει χρησιμοποιηθεί στην ελληνική λογοτεχνία κι άλλες φορές, λ.χ. στο βιβλίο του Δημήτρη Μίγγα, Των κεκοιμημένων (Πόλις, 1999). Εξάλλου, υπάρχει ως αρχετυπική πηγή η γνωστή και πολυσχολιασμένη νουβέλα της Μεταμόρφωσης του Φ. Κάφκα, αλλά εδώ δεν δημιουργείται εκείνη η ειρωνική απόσταση της αποξένωσης: όλα συμβαίνουν σ΄έναν κόσμο ανθρωπομετρικό, χωρίς μεγάλες διογκώσεις, και για τούτο το δραματικό πρέπει να το αναζητήσει ο αναγνώστης σ΄ένα άλλο επίπεδο του βιβλίου. Ο Αλκιβιάδης ξυπνάει μια μέρα και αντιλαμβάνεται πως πέθανε, δεν το αντιλαμβάνονται όμως εξίσου οι δικοί του και οι φίλοι του. Στις έξι μέρες που ακολουθούν και καθώς το σώμα του διαλύεται, εκείνος είναι ο μόνος που τυραννιέται από αυτό τον παραλογισμό μιας ύπαρξης νεκροζώντανης. Οι άλλοι κάνουν σαν να μη βλέπουν. Γι΄αυτό και στο τέλος, για να επαναφέρει ο ίδιος την τάξη στη διασαλεμένη φύση των πραγμάτων αποφασίζει να αυτοκτονήσει. Παράλογο δηλαδή πάνω στο παράλογο!

Μήπως για τους άλλους, τους γύρω μας, ή για μας προς τους άλλους, το να ζούμε ή να μη ζούμε είναι ένα και το αυτό;

Αλλά έτσι κι αλλιώς το παράλογο στην ιστορία αυτή δεν παραξενίζει, διότι γίνεται μέρος της καθημερινότητας ή η ίδια η καθημερινότητα. Όπως είπαμε, οι οικείοι του Αλκιβιάδη αντιμετωπίζουν αυτή την κατάσταση ως κάτι το σχεδόν φυσιολογικό, κάτι που δεν τους είναι ξένο, όπως υπό άλλες συνθήκες θα έπρεπε να είναι ο θάνατος. Ο νεκρός δεν είναι ένα σώμα χωρίς πνοή και ζωή, από κάπου αντλεί τη δύναμη και συμμετέχει στο γίγνεσθαι, όπως προ του θανάτου του: μιλάει, τρώει, απαντάει στα τηλεφωνήματα. πλένει το πρόσωπό του, σκέπτεται, δεν έχει αποκοπεί από τα τυπικά έμβια ήθη ενός ανθρώπου. Εξακολουθεί να κάνει ό,τι έκανε, ενώ παράλληλα η σήψη προχωρεί. Και στο σημείο αυτό ασφαλώς ανοίγεται στον αναγνώστη η υφέρπουσα σάτιρα ηθών και νοοτροπιών που ενδεχομένως δημιουργεί υπόρρητα η συγγραφέας. Πόσες συμβάσεις και πάγιες αντιλήψεις του τρόπου ζωής μας αποδεικνύονται κενές περιεχομένου! Μήπως για τους άλλους, τους γύρω μας, ή για μας προς τους άλλους, το να ζούμε ή να μη ζούμε είναι ένα και το αυτό; Άπαξ λοιπόν και χάνεται η σημασία της διαχωριστικής γραμμής ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο, άπαξ και έχει χαθεί ο σεβασμός για το θάνατο και η σημασία της σχετικής τελετουργίας που παραπέμπει στην αρχέγονη εννοιολόγηση του κύκλου της ζωής, το απίθανο που προβάλλει η ιστορία του Αλκιβιάδη γίνεται κωμικό και εν τέλει γελοίο.

Χειρουργική διαύγεια και λογική

Δεν διακωμωδεί μέσω των προσώπων αλλά αφήνει τον αναγνώστη να το κάνει, μέσω των καταστάσεων ή των αντιθέσεων.

Πρώτο βιβλίο της Βασιλείας Γεωργίου (γεν.1991) Η έκτη μέρα. Δεν της λείπουν τα χαρίσματα. Εκτός από την αναπαραστατική της ικανότητα έχει επίσης αίσθηση του ουσιώδους και του περιττού. Δεν πλατειάζει πουθενά, πηγαίνει καίρια στην εικόνα που την ενδιαφέρει και μένει σ' αυτήν. Επίσης, δεν διακωμωδεί μέσω των προσώπων αλλά αφήνει τον αναγνώστη να το κάνει, μέσω των καταστάσεων ή των αντιθέσεων. Θα έλεγα όμως ότι η χειρουργική διαύγεια και η λογική που κυριαρχούν παντού σ' ένα θέμα εξ ορισμού σκοτεινό έχουν και δυο σημαίνουσες αρνητικές επιπτώσεις στη νουβέλα της : πρώτα, η αφήγηση αποδραματοποιείται σε τέτοιο σημείο ώστε τον βασικό ρόλο να παίζει το εποπτικό βλέμμα και ελάχιστα η φαντασία, δηλαδή το έσω βλέμμα· έπειτα, ο στρωτός, γειωμένος ρεαλισμός, ο χωρίς σκαμπανεβάσματα, δημιουργεί την αίσθηση μιας αφήγησης που μένει στα ορατά, στα ρηχά νερά και που έτσι συν τω χρόνω χάνει τη δύναμή της, δίνει την εντύπωση ότι επαναλαμβάνεται, εξαντλώντας έτσι ακόμα και το κεντρικό εύρημα της ιστορίας.

* Ο ΑΛΕΞΗΣ ΖΗΡΑΣ είναι κριτικός λογοτεχνίας. 

h ekth mera basileia gewgiouΗ έκτη μέρα
Βασιλεία Γεωργίου
Γαβριηλίδης 2015
Σελ.152, τιμή εκδότη €9,54

politeia link 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

Για το μυθιστόρημα της Σώτης Τριανταφύλλου «Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό - Χρονικό σε πόλεις με ποτάμι» (εκδ. Πατάκη). Η κεντρική φωτογραφία, που κοσμεί το εξώφυλλο, είναι του Στάνλεϊ Κιούμπρικ.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«… άμμος» του Μιχάλη Μακρόπουλου (κριτική) – Memento mori

«… άμμος» του Μιχάλη Μακρόπουλου (κριτική) – Memento mori

Για τη νουβέλα του Μιχάλη Μακρόπουλου «...Άμμος» (εκδ. Κίχλη). 

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Ένας θολός ουρανός, η θάλασσα σαν μια θαμπή μεμβράνη, όλο το σκηνικό εκτεθειμένο σε έναν εμμονικό νοτιά, που όλα τα μεταπλάθει ...

«Τώρα είναι μετά» του Γιάννη Γαβαλά (κριτική) – Η αναζήτηση του καλού μέσα στο παράδοξο

«Τώρα είναι μετά» του Γιάννη Γαβαλά (κριτική) – Η αναζήτηση του καλού μέσα στο παράδοξο

Για το μυθιστόρημα του Γιάννη Γαβαλά «Τώρα είναι μετά» (εκδ. Ροδακιό). 

Γράφει η Ζέτα Κουντούρη 

Αυτοτοσαρκασμός και λεπτή ειρωνεία διατρέχουν το μυθιστόρημα του Γιάννη Γαβαλά με τον παράξενο τίτλο ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«You» – Στο μυαλό ενός βιβλιόφιλου σύγχρονου κατά συρροή δολοφόνου

«You» – Στο μυαλό ενός βιβλιόφιλου σύγχρονου κατά συρροή δολοφόνου

Για την τηλεοπτική σειρά «You», που είναι διαθέσιμη σε μεγάλο συνδρομητικό κανάλι, καθώς και για τα μυθιστορήματα της Κάρολαϊν Κέπνες (Caroline Kepnes) που την ενέπνευσαν. 

Γράφει ο Αντώνης Γουλιανός 

O χαρακ...

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

«Ο ρόλος των ΜΚΟ στο κοινωνικό κράτος»: Εκδήλωση για το δοκίμιο του Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού»

Παρουσίαση του δοκιμίου του επίκουρου καθηγητή Νίκου Κουραχάνη «Η βιομηχανία του ανθρωπισμού: ΜΚΟ και κοινωνική πολιτική στην Ελλάδα» (εκδόσεις Τόπος) την Τρίτη, 20 Μαΐου, στις 7:30 μ.μ. στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

Επιμέλεια: Book Press

...
Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Βραβείο Κλεψύδρα 2025: Ανακοινώθηκε η μακρά λίστα – Τα βιβλία και οι συγγραφείς τους

Ανακοινώθηκε η μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλία που κυκλοφόρησαν το έτος 2024. Στην κεντρική εικόνα, από πρόσφατη βράβευση.

Επιμέλεια: Book Press

Στη μακρά Λίστα του Λογοτεχνικού Βραβείου Κλεψύδρα 2025 που αφορά βιβλ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα των Νίκι Φρεντς [Nicci French] «Δεν θα τελειώσει έτσι» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Κίρα άκουγε αν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ