magritte museum xl

Για τη νουβέλα Η έκτη μέρα της πρωτοεμφανιζόμενης Βασιλείας Γεωργίου (εκδ. Γαβριηλίδη)

Του Αλέξη Ζήρα

Το εύρημα του ζωντανού νεκρού ή του νεκρού που δεν πεθαίνει στη νουβέλα της Βασιλείας Γεωργίου, Η έκτη μέρα (Γαβριηλίδης 2015), έτσι όπως ενσωματώνεται στην αφήγηση κάθε άλλο παρά μας πηγαίνει σε ιστορίες γοτθικού τύπου ή σε ιστορίες μαγικού ρεαλισμού.

Ασφαλώς έχει χρησιμοποιηθεί στην ελληνική λογοτεχνία κι άλλες φορές, λ.χ. στο βιβλίο του Δημήτρη Μίγγα, Των κεκοιμημένων (Πόλις, 1999). Εξάλλου, υπάρχει ως αρχετυπική πηγή η γνωστή και πολυσχολιασμένη νουβέλα της Μεταμόρφωσης του Φ. Κάφκα, αλλά εδώ δεν δημιουργείται εκείνη η ειρωνική απόσταση της αποξένωσης: όλα συμβαίνουν σ΄έναν κόσμο ανθρωπομετρικό, χωρίς μεγάλες διογκώσεις, και για τούτο το δραματικό πρέπει να το αναζητήσει ο αναγνώστης σ΄ένα άλλο επίπεδο του βιβλίου. Ο Αλκιβιάδης ξυπνάει μια μέρα και αντιλαμβάνεται πως πέθανε, δεν το αντιλαμβάνονται όμως εξίσου οι δικοί του και οι φίλοι του. Στις έξι μέρες που ακολουθούν και καθώς το σώμα του διαλύεται, εκείνος είναι ο μόνος που τυραννιέται από αυτό τον παραλογισμό μιας ύπαρξης νεκροζώντανης. Οι άλλοι κάνουν σαν να μη βλέπουν. Γι΄αυτό και στο τέλος, για να επαναφέρει ο ίδιος την τάξη στη διασαλεμένη φύση των πραγμάτων αποφασίζει να αυτοκτονήσει. Παράλογο δηλαδή πάνω στο παράλογο!

Μήπως για τους άλλους, τους γύρω μας, ή για μας προς τους άλλους, το να ζούμε ή να μη ζούμε είναι ένα και το αυτό;

Αλλά έτσι κι αλλιώς το παράλογο στην ιστορία αυτή δεν παραξενίζει, διότι γίνεται μέρος της καθημερινότητας ή η ίδια η καθημερινότητα. Όπως είπαμε, οι οικείοι του Αλκιβιάδη αντιμετωπίζουν αυτή την κατάσταση ως κάτι το σχεδόν φυσιολογικό, κάτι που δεν τους είναι ξένο, όπως υπό άλλες συνθήκες θα έπρεπε να είναι ο θάνατος. Ο νεκρός δεν είναι ένα σώμα χωρίς πνοή και ζωή, από κάπου αντλεί τη δύναμη και συμμετέχει στο γίγνεσθαι, όπως προ του θανάτου του: μιλάει, τρώει, απαντάει στα τηλεφωνήματα. πλένει το πρόσωπό του, σκέπτεται, δεν έχει αποκοπεί από τα τυπικά έμβια ήθη ενός ανθρώπου. Εξακολουθεί να κάνει ό,τι έκανε, ενώ παράλληλα η σήψη προχωρεί. Και στο σημείο αυτό ασφαλώς ανοίγεται στον αναγνώστη η υφέρπουσα σάτιρα ηθών και νοοτροπιών που ενδεχομένως δημιουργεί υπόρρητα η συγγραφέας. Πόσες συμβάσεις και πάγιες αντιλήψεις του τρόπου ζωής μας αποδεικνύονται κενές περιεχομένου! Μήπως για τους άλλους, τους γύρω μας, ή για μας προς τους άλλους, το να ζούμε ή να μη ζούμε είναι ένα και το αυτό; Άπαξ λοιπόν και χάνεται η σημασία της διαχωριστικής γραμμής ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο, άπαξ και έχει χαθεί ο σεβασμός για το θάνατο και η σημασία της σχετικής τελετουργίας που παραπέμπει στην αρχέγονη εννοιολόγηση του κύκλου της ζωής, το απίθανο που προβάλλει η ιστορία του Αλκιβιάδη γίνεται κωμικό και εν τέλει γελοίο.

Χειρουργική διαύγεια και λογική

Δεν διακωμωδεί μέσω των προσώπων αλλά αφήνει τον αναγνώστη να το κάνει, μέσω των καταστάσεων ή των αντιθέσεων.

Πρώτο βιβλίο της Βασιλείας Γεωργίου (γεν.1991) Η έκτη μέρα. Δεν της λείπουν τα χαρίσματα. Εκτός από την αναπαραστατική της ικανότητα έχει επίσης αίσθηση του ουσιώδους και του περιττού. Δεν πλατειάζει πουθενά, πηγαίνει καίρια στην εικόνα που την ενδιαφέρει και μένει σ' αυτήν. Επίσης, δεν διακωμωδεί μέσω των προσώπων αλλά αφήνει τον αναγνώστη να το κάνει, μέσω των καταστάσεων ή των αντιθέσεων. Θα έλεγα όμως ότι η χειρουργική διαύγεια και η λογική που κυριαρχούν παντού σ' ένα θέμα εξ ορισμού σκοτεινό έχουν και δυο σημαίνουσες αρνητικές επιπτώσεις στη νουβέλα της : πρώτα, η αφήγηση αποδραματοποιείται σε τέτοιο σημείο ώστε τον βασικό ρόλο να παίζει το εποπτικό βλέμμα και ελάχιστα η φαντασία, δηλαδή το έσω βλέμμα· έπειτα, ο στρωτός, γειωμένος ρεαλισμός, ο χωρίς σκαμπανεβάσματα, δημιουργεί την αίσθηση μιας αφήγησης που μένει στα ορατά, στα ρηχά νερά και που έτσι συν τω χρόνω χάνει τη δύναμή της, δίνει την εντύπωση ότι επαναλαμβάνεται, εξαντλώντας έτσι ακόμα και το κεντρικό εύρημα της ιστορίας.

* Ο ΑΛΕΞΗΣ ΖΗΡΑΣ είναι κριτικός λογοτεχνίας. 

h ekth mera basileia gewgiouΗ έκτη μέρα
Βασιλεία Γεωργίου
Γαβριηλίδης 2015
Σελ.152, τιμή εκδότη €9,54

politeia link 

 

 

 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

Για το μυθιστόρημα της Αγλαΐας Μπλιούμη «Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» (εκδ. Κέδρος). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία μεταναστών στο Μόναχο το 1960.

Γράφει ο Ανδρέας Καρακίτσιος

Πρόκειται για ένα λογοτ...

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

Για το μυθιστόρημα της Λίνας Φυτιλή «Χρυσός κήπος, Άλτσιν μπαχτσεσί» (εκδ. Εστία). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία ©  Κώστας Μπαλάφας / Αρχείο Κ. Μπουμπουρή. 

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Η ...

Μαρία Καλιόρη, Ηλίας Μπιστολάς, Χριστίνα Ιωάννου: Νέες φωνές, νέοι δρόμοι (κριτική)

Μαρία Καλιόρη, Ηλίας Μπιστολάς, Χριστίνα Ιωάννου: Νέες φωνές, νέοι δρόμοι (κριτική)

Για τη συλλογή διηγημάτων της Μαρίας Καλιόρη «Οι καλοί πεζοπόροι» (εκδ. Ιωλκός), το μυθιστόρημα του Ηλία Μπιστολά «Χώμα στα μάτια, στα αυτιά, στο στόμα» (εκδ. Τόπος) και τη συλλογή διηγημάτων της Χριστίνας Ιωάννου «Ταξίδι στο φούρνο» (εκδ. Ιωλκός).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ημερίδα για την «Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη, στα Χανιά

Ο Πανελλήνιος Όμιλος Φίλων του ποιητή Μανόλη Αναγνωστάκη διοργανώνει στις 27 Μαρτίου 2023 στο θέατρο ΚΥΔΩΝΙΑ στα Χανιά, ημερίδα με θέμα: Νοούμενα και υπονοούμενα στο θεατρικό έργο «Η Κασέτα» της Λούλας Αναγνωστάκη. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Λούλας Αναγνωστάκη από τον Σπύρο Στάβερη.

...
«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία – Με αφορμή το βιβλίο «Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας» του Rodric Braithwaite

Οι εκδόσεις Ψυχογιός διοργανώνουν συζήτηση για τον πόλεμο στην Ουκρανία, με αφορμή το βιβλίο του Rodric Braithwaite «Μια Σύντομη Ιστορία της Ρωσίας», απόψε, Πέμπτη 23 Μαρτίου, στο βιβλιοπωλείο LIBER.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

«Παράδεισος» του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Αμπντουλραζάκ Γκούρνα [Abdulrazak Gurnah] «Παράδεισος» (μτφρ. Κατερίνα Σχινά), το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πρώτα το αγόρι. Το λέγανε Γ...

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

«Σε πρώτο ενικό» του Χαρούκι Μουρακάμι (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση μέρους διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Χαρούκι Μουρακάμι [Haruki Murakami] «Σε πρώτο ενικό» (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης), η οποία θα κυκλοφορήσει αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

With the ...

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

«Η νοσταλγία κι εγώ» της Μάρως Βαμβουνάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Μάρως Βαμβουνάκη «Η νοσταλγία κι εγώ», που θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαρτίου από τις εκδόσεις Αρμός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

— Αναρωτιέμαι τι νοσταλγείς;
— …
— Νοσταλγείς κάτι που συνέβη ή κάτι πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ