Τι θα διαβάσουμε την άνοιξη: Μια επιλογή από τα βιβλία που θα δούμε στις προθήκες τους μήνες που έρχονται

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Μυθιστόρημα

Η Σώτη Τριανταφύλλου έπειτα από μια μεγάλη [συγγραφική] βόλτα σε ξένες χώρες, που κράτησε σχεδόν μια δεκαετία, «επιστρέφει» στην Αθήνα με το μυθιστόρημα Άκου το λιοντάρι (εκδ. Πατάκη). Το πορτρέτο μιας αθηναϊκής οικογένειας, των Λεοντάρηδων, μοιάζει με την ιστορία της γειτονιάς τους, της Φωκίωνος Νέγρη, που στη δεκαετία του 1960 και του 1970 ήταν γνωστή με το όνομα Βία Βένετο. Αργότερα, όλα πήγαν στραβά, σχεδόν όλα…

Νέο «χορταστικό» μυθιστόρημα αναμένουμε και από τον Δημήτρη Στεφανάκη, με τίτλο Μινώταυρος (εκδ. Μεταίχμιο). Ιστορικό μυθιστόρημα που καλύπτει τη χρονική περίοδο από τα τέλη του 19ου αιώνα ως τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και εκτυλίσσεται κατά κύριο λόγο στην Κρήτη.

Επίσης, μυθιστορήματα θα διαβάσουμε και από τους: Μάκη Καραγιάννη Η σκόνη του κόσμου όταν γκρεμίζεται (εκδ. Μεταίχμιο), Μαρίλη Μαργωμένου Εφήμερος (εκδ. Καστανιώτη), Γιάννη Σιώτο Μάνα πατρίδα, κακιά μητριά (εκδ. Καστανιώτη), Πάνο Δημάκη Το ποτάμι των χιλίων τυφλών (εκδ. Διόπτρα), Δημοσθένη Δαββέτα Οι δυο ζωές του συγγραφέα (εκδ. Νίκας), κι από τον Δημήτρη Αλεξίου, Άνθρωποι από χώμα (εκδ. Διόπτρα).

Νέο μυθιστόρημα αργότερα την άνοιξη και από τον Άρη Μαραγκόπουλο με (προσωρινό) τίτλο Mνημόσυνο ή εκδρομή (εκδ. Τόπος). Δεκέμβρης του 2016. Δεκαπέντε άνθρωποι κι ένα σκυλί συγκεντρώνονται εν είδει εκδρομής σε μια απόμερη ακτή της Βάρκιζας για να τιμήσουν την απροσδόκητη απώλεια δύο αγαπημένων συντρόφων, ενός πρώην ναυτικού και της Μεξικάνας γυναίκας του. Aυτό το παραθαλάσσιο μνημόσυνο υποχρεώνει να συγχρωτιστούν για λίγες ώρες διαφορετικοί άνθρωποι και παρόλο που, εκ πρώτης όψεως, δεν φαίνεται να συμβαίνει κάτι συνταρακτικό, τίποτε μετά από αυτό δεν είναι πλέον το ίδιο. Για κανέναν.

Αναμένουμε το επόμενο διάστημα τη μυθοπλαστική βιογραφία Μελίνα (εκδ. Κριτική) από τον Γιάννη Σκαραγκά. Η γυναίκα, οι ρόλοι, η Ελληνίδα, η πολιτικός όλα κομμάτια μιας πολυσύνθετης προσωπικότητας: μουσική, κινηματογράφος, θέατρο, πολιτική είναι τα πεδία στα οποία η Μελίνα Μερκούρη έγραψε ιστορία. Ήταν πράγματι τόσο τολμηρή; Φοβήθηκε ποτέ; Πώς γοήτευε τόσο μεγάλες προσωπικότητες οδηγώντας τους να της υποκλίνονται;

Ο Νικόλας Σεβαστάκης στο νέο του μυθιστόρημα Καταγωγή (εκδ. Πατάκη) αναμετράται με τις σιωπές της Ιστορίας, την αμηχανία των νεότερων και τα φαντάσματα που επιστρέφουν από το παρελθόν. Ο Άρης Χειμωνίτης θα βρεθεί μπροστά σε μια ανακάλυψη: η μητέρα του είχε συλληφθεί και βασανιστεί άγρια στη διάρκεια της δικτατορίας. Η ίδια η Δέσποινα Μπουζιάνη, αφοσιωμένη διορθώτρια, προτίμησε να μη μιλήσει στον γιο της για το παρελθόν της. Ο άντρας της, ο αρχιτέκτονας Μάνθος Χειμωνίτης, σεβάστηκε την επιλογή της. Από τη στιγμή που ο Άρης θα μάθει την ιστορία, η σχέση του με τους γονείς του και τον κόσμο θα φωτιστεί με ένα άλλο φως, οδηγώντας τον σε μια λυτρωτική αλλά επώδυνη πνευματική ενηλικίωση.

Νέο μυθιστόρημα και από τη Βασιλική Ηλιοπούλου με τίτλο Το αθώο (εκδ. Πόλις). Η απώλεια και το τραύμα, η ενοχή και η εξιλέωση, οι πάσης φύσεως εγκλεισμοί, το διαφορετικό, η διαρκής αναζήτηση για τις ρίζες που μας κρατούν συνδεδεμένους με το παρελθόν, και πάνω απ' όλα η ανάγκη για αποδοχή, αγάπη και δικαιοσύνη είναι ο καμβάς της ιστορίας της Εύας η οποία μεγαλώνει σε ίδρυμα από την ηλικία των έξι. Έχοντας χάσει τα δύο πιο αγαπημένα της πρόσωπα στη ζωή, τη μητέρα της και την αδερφή της, ο θάνατος του άντρα της στέκεται η αφορμή ώστε να επιστρέψει στο νησί της και να συναντήσει ξανά πρόσωπα και μέρη των παιδικών της χρόνων και να μάθει τι πραγματικά συνέβη στη μικρή της αδερφή, πριν αυτή εξαφανιστεί από προσώπου γης.

Έπειτα από δύο επιτυχημένα non fiction βιβλία [Όταν η αγάπη τολμά να πει το όνομά της και Μητέρα μηδέν παιδιών], τα οποία έθεσαν σημαντικά ζητήματα στον δημόσιο διάλογο και στήριξαν τις θέσεις του συγγραφέα με ισχυρά επιχειρήματα, ο Λύο Καλοβυρνάς περνά και πάλι στο μυθιστόρημα με το Όλες μας (εκδ. Gutenberg). Τρεις αδελφές πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Μια θηλυκή οικογένεια που δεν νιώθει οικογένεια. Μια μητέρα με ένα φοβερό μυστικό το οποίο μια ζωή προσπαθεί να κρύψει από τις κόρες της.

Μέχρι το τέλος της άνοιξης θα έχουμε και νέα μυθιστορήματα από τον Γιώργο Σκαμπαρδώνη και τον Χρήστο Χωμενίδη, στις εκδόσεις Πατάκη αμφότερα. Τέλος, ένα ταξίδι στις αρχές του προηγούμενου αιώνα και στα τσελιγκάτα των Σαρακατσάνων υπόσχεται με το νέο της μυθιστόρημα Ο χορός του αετού (εκδ. Κλειδάριθμος) η Νάγια Δαλακούρα. Οι ζωές των ηρώων, μέσα απόν την αφήγηση της Δαλακούρα, αναδεικνύουν το αρχέγονο πνεύμα της ορεσίβιας ζωής των Σαρακατσάνων, τη ζωή και τα πάθη τους. 

Νουβέλες

Έπειτα από πολυσέλιδα μυθιστορήματα, ο Κώστας Αρκουδέας επανέρχεται με τη νουβέλα Συλλέκτης μανιταριών (εκδ. Καστανιώτη), έναν φιλοσοφικό δυστοπικό μύθο.

Ακολουθώντας πολύ προσωπικούς ρυθμούς, ο Γιώργος Κουτσούκος, επανέρχεται εννέα χρόνια έπειτα από το βραβευμένο Ενυδρείο, με τη νουβέλα Μικρές αποστάσεις (εκδ. Κίχλη).

Η Λίλα Τρουλινού έχει ετοιμάσει τη νουβέλα Χρυσοβαλάντη και Ονούφρης για τις εκδόσεις Περισπωμένη. Ένα ζευγάρι έφηβων διδύμων, εκπληκτικής ομοιότητας και ιδανικής αυτάρκειας, δοκιμάζουν τα όρια της σχέσης τους και δοκιμάζονται στο σκληρό περιβάλλον της αγροτικής κρητικής επαρχίας.

«Η Γέφυρα των Λεμονιών» ή «Κούμπρι ελ Λεμούν» στ’ αραβικά ή «Pont Limoun» για τους λεβαντίνους, είναι η σιδερένια γέφυρα που περνάει πάνω από τα τρένα του Κεντρικού Σταθμού του Καΐρου, για να συνδέσει το κέντρο της πόλης με τη φτωχογειτονιά της Σούμπρα. Εκεί γεννιέται και μεγαλώνει ο Τάκης, χαϊδευτικό όνομα του Κώστα Φέρρη, ο οποίος με τη συνδρομή της Πέρσας Κουμούτση, αυτοβιογραφείται μυθοπλαστικά στη νουβέλα Η γέφυρα των λεμονιών (εκδ. Ποταμός).

Συλλογές διηγημάτων

Αν και τα μυθιστορήματά της έχουν επαινεθεί για την αρτιότητά τους, είναι τα διηγήματα της Μαρίας Κουγιουμτζή αυτά που χαρακτήρισαν και σφράγισαν τη γραφή της. Στη νέα της συλλογή Forever (εκδ. Καστανιώτη) θα συναντήσουμε ιστορίες σκοτεινές, αλλόκοτες, λυρικές και πάνω απ’ όλα τραγικά μεγαλειώδεις.

Ο Μιχάλης Μοδινός, έπειτα από εννέα μυθιστορήματα, θα παρουσιάσει το επόμενο διάστημα την πρώτη του συλλογή διηγημάτων Τα θαύματα του κόσμου (εκδ. Καστανιώτη). Όσα απασχολούσαν τον Μοδινό στα προηγούμενα βιβλία του, θα τα βρούμε κι εδώ συμπυκνωμένα, ενώ οι ήρωές του παρατηρούν, προσροφούν, ερωτεύονται και διερωτώνται, κι έτσι μας κάνουν συμμέτοχους των πληθωρικών συνειρμών τους.

Ο Ανδρέας Μήτσου στη νέα του συλλογή διηγημάτων Ο καουμπόης του Αλίμου (εκδ. Καστανιώτη), στήνει έναν ιδιότυπο κόσμο: Έξω από κάποιο σπίτι στον Άλιμο, συνωστίζεται μια ομάδα ανθρώπων –με μορφή αγελάδων–, ενώ ο ιδιοκτήτης του σπιτιού επιχειρεί με κραυγές και χειρονομίες να αποδιώξει όσους συνωστίζονται έξω.

Η Μαρία Τσιμά στη νέα της συλλογή Οι γυναίκες του Αντόν (εκδ. Στερέωμα) προσεγγίζει τις ηρωΐδες του Τσέχοφ και τους δίνει φωνή, μέσα από την πρωτοπρόσωπη αφήγηση του κάθε διηγήματος. Η αναζήτηση της αγάπης μέσα στις πιο αντίξοες κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συνθήκες. Γυναίκες πρωταγωνιστούν και στα διηγήματα της συλλογής της Όλγας Κοζάκου-Τσιάρα Οι ξένες (εκδ. Περισπωμένη). Είκοσι τέσσερα διηγήματα και είκοσι τέσσερα σχέδια για γυναίκες πρόσφυγες και μετανάστριες.

Η Λουκία Δέρβη επανέρχεται με μια νέα συλλογή διηγημάτων, που θα έχει τίτλο Ακούω φωνές (εκδ. Μεταίχμιο). Κορίτσια ερωτευμένα που τα βασανίζει ο πόθος, συγγραφείς σε αναζήτηση έμπνευσης, ήρωες παλιών έργων και μυθιστοριογράφοι εμβληματικοί, δειλοί εραστές του καλοκαιριού που δεν συναντήθηκαν ποτέ, κι άλλοι που θέλουν ν’ αλλάξουν τη ζωή τους με κάθε κόστος, αποκτούν φωνή και αφηγούνται τις ιστορίες τους, στα διηγήματα της συλλογής.

Η συλλογή διηγημάτων του Αντώνη Πάσχου Το αδελφομοίρι (εκδ. Στερέωμα) θα περιλαμβάνει οχτώ ιστορίες από τα χρόνια του εμφυλίου πολέμου στην ευρύτερη περιοχή της βόρειας Ελλάδας. Γλώσσα προφορική και άμεση, που αναμετράται με τους θρύλους της επαρχίας και τα στοιχειά της φύσης.

Αναμένουμε επίσης: Θανάσης Καραστάθης, Συλλογή διηγημάτων (προσωρινός τίτλος), (εκδ. Key Books), Δέσποινα Χαραλάμπους Από τη μεριά του προβάτου (εκδ. Γραφή).

Αστυνομικά

Από τα ονόματα που συζητιούνται πολύ τα τελευταία χρόνια στον χώρο της αστυνομικής λογοτεχνίας είναι και ο Δημήτρης Σίμος. Το νέο του βιβλίο, το ψυχολογικό θρίλερ Πάρε ανάσα (εκδ. Μεταίχμιο) θα κυκλοφορήσει τον Μάιο. Εκεί η Σύλβια Κώτσου έχει επιστρέψει εδώ και πέντε χρόνια μαζί με τις δύο κόρες της στο μέρος όπου μεγάλωσε, στη Χαλάστρα, ύστερα από μια δολοφονική υπόθεση στην Αθήνα, όπου πέθαναν ο άντρας της και ο πατέρας της, και πλέον εργάζεται ως δύτρια στο Δέλτα Αξιού, στις τοπικές μυδοκαλλιέργειες. Όταν ο δικηγόρος της οικογένειάς της βρίσκεται νεκρός στη θάλασσα των μυδιών και βαμμένος με γυναικεία χαρακτηριστικά, η ιστορία θα πάρει αναπάντεχη τροπή μέχρι τη λύση του μυστηρίου.

Νέο βιβλίο και για τον Βαγγέλη Γιαννίση με τίτλο Ο άλλος αδελφός (εκδ. Διόπτρα). Ο συγγραφέας αντλεί κι αυτή τη φορά την ιστορία του από το αστυνομικό ρεπορτάζ και αποφασίζει να εξιχνιάσει μια παλιά υπόθεση που είχε συνταράξει την Ελευσίνα πριν από μερικές δεκαετίες και για την οποία νέα στοιχεία ήρθαν στην επιφάνεια πέρσι και φέτος.

Επίσης, αστυνομικό είναι το νέο μυθιστόρημα της Ελένης Γκίκα που μόλις κυκλοφόρησε, με τον τίτλο Ο τελευταίος Άλυπος (εκδ. Αρμός). Σε μια παραθαλάσσια πόλη μια γυναίκα, φωνάζοντας τα ξόρκια της, πέφτει επάνω σε ένα δολοφονημένο κορίτσι. Στον σκουπιδότοπο, και με τον ίδιο τρόπο, θα βρεθούν δυο ακόμα δολοφονημένα παιδιά. Μια παλιά παρέα επιστρέφει. Κι ένας άγνωστος άντρας επιθυμώντας να παραμείνει αόρατος, που φαίνεται να γνωρίζει πολλά.

Πρωτοεμφανιζόμενοι

Πρωτοεμφανιζόμενος στην πεζογραφία, πολύπειρος στην ερευνητική δημοσιογραφία, ο Νικόλας Ζηργάνος γράφει το πρώτο του αστυνομικό μυθιστόρημα Επιχείρηση «Νόστος» – Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά (εκδ. Τόπος) με κεντρικό θέμα την αρχαιοκαπηλία και συνακόλουθα τη σκοτεινή πλευρά της Ασφάλειας, τη διαπλοκή των λαμπερών μίντια και το ημίφως των μπαρ της Αθήνας.

Με το whoduneit αστυνομικό μυθιστόρημα Γαμήλιος φόνος (εκδ. Νίκας) κάνει την πρώτη της εμφάνιση η Ιουστίνα Φιλιππίδου.

Ο Στάθης Πολίτης με το πρώτο του μυθιστόρημα Σπείρα (εκδ. Το Δόντι) αφηγείται μια ιστορία για τη φιλία και τον πόλεμο πηγαίνοντας από τις πολιτείες του αμερικανικού Νότου στη Γαλλική Ριβιέρα του Μεσοπολέμου και από το Λονδίνο του 1937 στην Πάτρα της δικτατορίας του Μεταξά.

Επανεκδόσεις

Φέτος συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη γέννηση της Άλκης Ζέη κι έτσι το 2023 έχει ανακηρυχθεί ως «Λογοτεχνικό Έτος Άλκης Ζέη». Με αυτή την αφορμή, οι εκδόσεις Μεταίχμιο θα επανακυκλοφορήσουν σε επετειακές συλλεκτικές εκδόσεις, με προσεγμένους προλόγους, έργα της Άλκης Ζέη, τα οποία έδωσαν το στίγμα της γραφής της και της χάρισαν μια θέση στο πάνθεο των σημαντικότερων συγγραφέων της χώρας μας. Συγκεκριμένα, θα επανακυκλοφορήσουν τα βιβλία της για ενήλικες Με μολύβι φάμπερ νούμερο 2 (πρόλογος: Χριστίνα Ντουνιά) και Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα (πρόλογος: Βαγγέλης Χατζηβασιλείου), καθώς και τα βιβλία για παιδιά Το καπλάνι της βιτρίνας (πρόλογος: Μαρίζα Ντεκάστρο), Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου (πρόλογος: Αγγελική Δαρλάση) και Ένα παιδί από το πουθενά (πρόλογος: Ελένη Μπούρα).

Συνεχίζονται με νέους τίτλους οι επανεκδόσεις των βιβλίων του Νίκου Καζαντζάκη. Το αμέσως επόμενο διάστημα θα κάνουν την εμφάνισή τους στους πάγκους των βιβλιοπωλείων Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, Ο τελευταίος πειρασμός, Βίος και πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά, Ασκητική και Αναφορά στον Γκρέκο, ενώ μέσα στην άνοιξη αναμένεται να κυκλοφορήσει Ο ασυμβίβαστος της Ελένης Ν. Καζαντζάκη. Όλοι οι τίτλοι με νέα αισθητική και νέα γραμματοσειρά, με τη φροντίδα των εκδόσεων Διόπτρα.

Αναμένουμε επίσης μια σχολιασμένη έκδοση, με προλεγόμενα και πλήθος κοινωνικών και ιστορικών παρατηρήσεων για το «βλάσφημο και κακόηθες» μυθιστόρημα του Εμμανουήλ Ροΐδη Η Πάπισσα Ιωάννα, από τον Δημήτρη Δημηρούλη για τις εκδόσεις Gutenberg.

Κάθε βιβλίο του Βασίλη Αλεξάκη αποτελεί ένα μοναδικό ταξίδι στη μεγάλη Ιστορία και σε ιδιωτικά βιώματα. Οι εκδόσεις Μεταίχμιο συνεχίζουν τις επανεκδόσεις των βιβλίων του με το μυθιστόρημα Η πρώτη λέξη. Ποια είναι η πρώτη λέξη που ξεστόμισε ο άνθρωπος; Όταν ένας καθηγητής συγκριτικής φιλολογίας πεθαίνει πριν προλάβει να το μάθει, η αδερφή του υπόσχεται να λύσει το αίνιγμα. Θα προχωρήσει την έρευνά της μέχρι το τέλος, γιατί αυτή η υπόσχεση είναι από αυτές που δεν μπορεί να μην κρατήσει κανείς.

Το μυθιστόρημα της Παυλίνας Παμπούδη Χάρτινη ζωή θα επανεκδοθεί σύντομα από τις εκδόσεις Ροές.

Όλα τα βιβλία της αγαπημένης πολλών αναγνωστών και αναγνωστριών Αλκυόνης Παπαδάκη επανεκδίδει η Διόπτρα. Μερικοί τίτλοι που μόλις κυκλοφόρησαν: Το ταξίδι που λέγαμε, Το κόκκινο σπίτι, Μια ατέλειωτη φυγή και Αμάν… αμάν! Κι αναμένονται πολλοί ακόμη. 

Συνέχεια των επανεκδόσεων για τρεις ξεχωριστούς συγγραφείς, τον Αργύρη Χιόνη, τον Η.Χ. Παπαδημητρακόπουλο και τον Νίκο Καχτίτση. Πρώτη θα κυκλοφορήσει η συλλογή αφηγημάτων Όντα και μη όντα, του Χιόνη, με επίμετρο της Γιώτας Κριτσέλη, λίγο μετά η συλλογή διηγημάτων Ο οβολός, του Παπαδημητρακόπουλου και θα ακολουθήσει το μυθιστόρημα Ο ήρωας της Γάνδης, του Καχτίτση, με φιλολογική επιμέλεια του Βίκτωρα Καμχή και της Γιώτας Κριτσέλη και επίμετρο του Ηλία Γιούρη. Και τα τρία βιβλία με τη φροντίδα των εκδόσεων Κίχλη.

Το μυθιστόρημα του Κοραή Δαμάτη «Το σπίτι μόνο», είχε αποκτήσει μια δυναμική «από στόμα σε στόμα», που ανακόπηκε με το κλείσιμο των εκδόσεων Γαβριηλίδη. Μια δεύτερη ευκαιρία θα του δώσουν οι εκδόσεις Βακχικόν επανεκδίδοντάς το τους επόμενους μήνες.

Επανέκδοση δύο μυθιστορημάτων βραβευμένων αντίστοιχα με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος του 1995 και του 1996. Αυτά δεν είναι άλλα από τον Χορό των ρόδων, του Αντώνη Σουρούνη και Τα ανίσχυρα ψεύδη του Ορέστη Χαλκιόπουλου, του Ανδρέα Μήτσου. Και τα δύο από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Τη χρονιά του 1995 όμως το Βραβείο Μυθιστορήματος του περιοδικού «Διαβάζω» απονεμήθηκε στον Γιάννη Κιουρτσάκη για το Σαν μυθιστόρημα, το οποίο επίσης θα επανεκδοθεί, από τις εκδόσεις Πατάκη.

Το βιβλίο της Λένας Διβάνη Εργαζόμενο αγόρι, επανακυκλοφορεί από τον Πατάκη είκοσι τρία χρόνια μετά την πρώτη του έκδοση και μοιάζει πιο επίκαιρο από ποτέ. Αντίστοιχα και το βιβλίο της Αγγέλας Καστρινάκη Έρωτας στον καιρό της ειρωνείας (εκδ. Κίχλη), δεκατέσσερα χρόνια έπειτα από την πρώτη κυκλοφορία, ξαναδουλεύτηκε και σύντομα θα βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία.

ΘΕΑΤΡΟ

Λίγες οι εκδόσεις των θεατρικών κειμένων, συγκριτικά με την υπόλοιπη βιβλιοπαραγωγή, αν και τα τελευταία χρόνια εξειδικευμένοι εκδοτικοί συμβάλλουν στο είδος με προσεγμένες εκδόσεις νεοελληνικών έργων καθώς και σημαντικών μεταφράσεων.

Τα έργα του William Shakespeare και η μετάφρασή τους είναι μια προσωπική και άτυπη αναμέτρηση του κάθε μεταφραστή με τα όριά του. Σύντομα αναμένουμε την κυκλοφορία ενός σπουδαίου έργου του Σαίξπηρ, Ο βασιλιάς Ριχάρδος Γ΄ σε μετάφραση Νίκου Χατζόπουλου, από τις εκδόσεις Gutenberg.

Αναμένουμε, επίσης και ένα βιβλίο με δύο θεατρικά κείμενα, Λοξοί δρόμοι / Το δέντρο (εκδ. Πατάκη) από την ποιήτρια Μαρία Λαϊνά.

Το θεατρικό κείμενο της Δήμητρας Παπαδήμα Μποστ και Φλωξ (εκδ. Νίκας) από την ομώνυμη παράσταση, στην οποία πρωταγωνιστούν ο Γιάννης Μποσταντζόγλου και ο Κώστας Φλωκατούλας.

ΠΟΙΗΣΗ

Ποιητικές συλλογές αναμένουμε από τη Λένα Καλέργη Ανήμερο (εκδ. Ίκαρος), τον Σωτήρη Κακίση Μια Δάφνη / Ανάποδα ο Άνεμος (εκδ. Βακχικόν) τον Γιώργο Βέλτσο Η καταστροφή της Μυκόνου το ’22 (εκδ. Πατάκη), την Αγγελική Πεχλιβάνη Εμπύρετα όνειρα (εκδ. Κίχλη), την Ασημίνα Ξηρογιάννη Μια απέραντη ματιά (εκδ. Βακχικόν), ενώ μόλις κυκλοφόρησε η συλλογή της Κρυστάλλης Γλυνιαδάκη Ημέρες καλοσύνης (εκδ. Πόλις).

Ο Γιάννης Αντιόχου συμπληρώνει φέτος 20 χρόνια από την πρώτη του ποιητική συλλογή και με αυτή την αφορμή στον τόμο Σώμα (εκδ. Ίκαρος), συγκεντρώνει και επανεξετάζει ποιήματα προερχόμενα από τις οκτώ συλλογές του καθώς επίσης και κάποια αδημοσίευτα που γράφτηκαν αυτά τα χρόνια.

Η συλλογή του Θεοδοσίου Άγγελου Παπαδημητρόπουλου Φωτολογεία (εκδ. Παπαδημητρόπουλος) περιλαμβάνει 61 συνθέσεις γραμμένες σε ελεγειακό δίστιχο, με λόγια γλώσσα. Η θεματολογία τους παρουσιάζει αξιοσημείωτο πλουραλισμό, ενώ σε κάθε μια από τις 61 συνθέσεις, το ζητούμενο είναι πάντα το φως.

Αναμένουμε επίσης μια επανέκδοση της ποιητικής συλλογής του Γιάννη Θεοδωράκη Λιποτάχτες (εκδ. Μετρονόμος) με πρόλογο του Σπύρου Αραβανή, η οποία είχε κυκλοφορήσει για πρώτη φορά το 1959.

Το πρώτο ποίημα της περίφημης συλλογής Φύλλα Χλόης και αυτό που έκανε τον Walt Whitman γνωστό σε όλο τον κόσμο, είναι το «Τραγούδι του εαυτού μου», το οποίο θα κυκλοφορήσει αυτόνομο και μεταφρασμένο και σχολιασμένο από τον Δημήτρη Δημηρούλη για τις εκδόσεις Gutenberg.

Από το Βακχικόν, Οι εσωτερικοί κύκλοι, επιλογή ποιημάτων του Αλβανού ποιητή Rudolf Marku (μτφρ. Πέτρος Τσερκέζης), για πρώτη φορά στη γλώσσα μας. Ο Ρούντολφ Μάρκου, «Poet Laureate» 2020-2022 στη γειτονική χώρα, έχει εκδώσει έντεκα βιβλία ποίησης και πέντε μυθιστορήματα. Έχει μεταφράσει, μεταξύ άλλων, Σαπφώ, T. S. Eliot, Ezra Pound, Κωνσταντίνο Καβάφη, W. H. Auden, G. Ungaretti στην αλβανική γλώσσα.

Επίσης, για πρώτη φορά στα ελληνικά η πλήρης σειρά των διαδοχικών ποιημάτων του Paul Valéry Τα ποιήματα του Νάρκισσου (εισαγωγή-μτφρ.: Βαγγέλης Κάσσος) σε φροντισμένη δίγλωσση έκδοση από την Περισπωμένη.

Η κλασική μετάφραση της Δανάης Στρατηγοπούλου στο Canto General του Pablo Neruda, πενήντα χρόνια έπειτα από την πρώτη έκδοση, επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Gutenberg.

Ένας ακόμη τόμος με επιλογές ποιημάτων της Emily Dickinson θα κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες. Τα προλεγόμενα και τη μετάφραση υπογράφει ο Κώστας Κουτσουρέλης και την έκδοση η Κίχλη.

Σύντομα θα και τη συλλογή της Ann Carson Η ομορφιά του συζύγου σε μετάφραση και εισαγωγή της Ευτυχίας Παναγιώτου και του Δημήτρη Αθηνάκη. Από τις εκδόσεις Πατάκη.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

Σύγχρονη

Χαρμόσυνες καμπάνες ηχούν για τους αναγνώστες που αγαπούν την Annie Ernaux, στο άκουσμα της αναγγελίας από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, για τέσσερα ακόμη βιβλία της, που θα εκδοθούν μέσα στο 2023, εκ των οποίων τα δύο πρώτα τους επόμενους μήνες. Η αρχή θα γίνει με το Πάθος, στο οποίο καταγράφεται η φυσική και σωματική πορεία της διετούς σχέσης της αφηγήτριας με έναν παντρεμένο ξένο. Θα ακολουθήσει Η ντροπή, ένας στοχασμός για την εμπειρία και τη δύναμη μιας βίαιης ανάμνησης να αντέχει στον χρόνο και να καθορίζει την τροχιά μιας ζωής. Οι μεταφράσεις σε όλα τα βιβλία της Ernaux είναι της Ρίτας Κολαΐτη.

Γι’ άλλη μια φορά το βραβείο Νόμπελ του 2021 σύστησε σε ένα τεράστιο κοινό έναν συγγραφέα (και έναν πολιτισμό) που δεν ήταν γνωστός όσο θα έπρεπε. Αν και ο Abdulrazak Gurnah έχει γράψει δέκα μυθιστορήματα και είναι ομότιμος καθηγη­τής Αγγλικής και Μετα-­αποικιακής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο του Κεντ, το Νόμπελ τον έβγαλε από την αφάνεια. Το μυθιστόρημα Παράδεισος (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Ψυχογιός) είναι το δεύτερο βιβλίο του που μεταφράζεται στα ελληνικά.

Η Υπόσχεση του Damon Galgut βραβεύθηκε με το Booker και αγαπήθηκε ιδιαίτερα [και] από τους Έλληνες αναγνώστες. Σύντομα θα βρίσκεται στα βιβλιοπωλεία το αμέσως προηγούμενο μυθιστόρημά του, το Αρκτικό καλοκαίρι (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ, εκδ. Διόπτρα). Ο Galgut παρακολουθώντας τη ζωή του E.M. Forster, ενός από τους σημαντικότερους Βρετανούς συγγραφείς, μιλά για την έμπνευση, τη σεξουαλικότητα και τη δημιουργία ως ταξίδι προς την αυτογνωσία.

Μετά το εξαιρετικό Άμνετ, το νέο βιβλίο της Ιρλανδής Μάγκι Ο’ Φάρελ έχει τον τίτλο Το πορτρέτο ενός γάμου (μτφρ. Αύγουστος Κορτώ, εκδ. Ψυχογιός). Χειμώνας του 1561. Η Λουκρητία, η Δούκισσα της Φεράρα, καλείται να συνοδεύσει τον σύζυγό της, τον Αλφόνσο, σε μια αναπάντεχη επίσκεψη σε μια εξοχική βίλα. Όταν κάθονται για δείπνο, η Λουκρητία αντιλαμβάνεται ότι ο Αλφόνσο την οδήγησε σε αυτή τη βίλα έχοντας κακό σκοπό. Σχεδιάζει να τη σκοτώσει. Η Δούκισσα είναι μόλις δεκαέξι ετών και έχει περάσει τη ζωή της κλεισμένη σε ένα μεγαλοπρεπές παλάτσο της Φλωρεντίας. Στην απομακρυσμένη αυτή βίλα είναι στο έλεος του ολοένα και πιο απρόβλεπτου συζύγου της. Mια φαντασμαγορική αποτύπωση της ιταλικής Αναγέννησης σε όλο της το μεγαλείο και σε όλη της τη σκληρότητα.

Πολυαναμενόμενο –και δεν είναι σχήμα λόγου, κρίνοντας από το πρώτο μυθιστόρημα, Ο συνοδοιπόρος– το δεύτερο βιβλίο του Viet Thanh Nguyen O Προσηλωμένος (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Utopia).

Μυθιστορηματική βιογραφία πολύ μεγάλων αξιώσεων επιχειρεί ο Colm Tóibín στο νέο του βιβλίο Ο μάγος (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου, εκδ. Ίκαρος). Η βιογραφία του Thomas Mann, του σπουδαίου συγγραφέα του Μαγικού Βουνού, παράλληλα, μπορεί να διαβαστεί σαν μια επική αφήγηση μιας οικογενειακής ιστορίας που διαδραματίζεται ανάμεσα σε δύο παγκόσμιους πολέμους και εκτείνεται στο βάθος του εικοστού αιώνα.

Έχουν ήδη γραφτεί πολλά για το μυθιστόρημα του Hernan Diaz Παρακαταθήκη (μτφρ. Κάλλια Παπαδάκη, εκδ. Μεταίχμιο), ήταν υποψήφιο στη μακρά λίστα των Μπούκερ του 2022, ενώ τα δικαιώματα για τη μεταφορά του σε μίνι σειρά του HBO, έχει εξασφαλίσει η Kate Winslet, η οποία και θα πρωταγωνιστεί. Η ιστορία του βιβλίου είναι τοποθετημένη στη Νέα Υόρκη της εποχής του κραχ του 1929, ενώ οι διαδοχικές αφηγήσεις που αλληλοσυμπληρώνονται και αλληλοαναιρούνται σχηματίζουν μια ανελέητη τοιχογραφία της εποχής και μια σκληρή κριτική του καπιταλισμού.

Με πιστό αναγνωστικό κοινό και στη χώρα μας, ο Haruki Murakami είναι από τους πιο πετυχημένους σύγχρονους συγγραφείς. Σύντομα στις νέες κυκλοφορίες θα δούμε μια συλλογή διηγημάτων του, με τίτλο Σε πρώτο ενικό (μτφρ. Βασίλης Κιμούλης, εκδ. Ψυχογιός). Στις οκτώ ιστορίες αυτής της νέας συλλογής ο αφηγητής είναι πάντα ένας μοναχικός άνδρας.

Ένα ακόμη μυθιστόρημα που έχει κάνει αίσθηση στην Αγγλία και σε λίγο θα βρίσκεται και στα ελληνικά βιβλιοπωλεία από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, είναι η Ανοιχτή θάλασσα του Βρετανογκανέζου συγγραφέα και φωτογράφου Caleb Azumah Nelson. Τη μετάφραση υπογράφει ο Αλέξης Καλοφωλιάς.

Ένα παλαιότερο βιβλίο της πάντα ενδιαφέρουσας Bernardine Evaristo μόλις κυκλοφόρησε. Το μυθιστόρημα Ξανθές ρίζες (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Gutenberg) ανήκει στην κατηγορία του «τι θα γινόταν αν…» Τι θα γινόταν αν οι όροι του δουλεμπορίου αντιστρέφονταν; Αν οι Αφρικανοί σκλάβωναν τους Ευρωπαίους; Θα άλλαζαν οι τρόποι με τους οποίους οι άνθρωποι δικαιολογούν την απάνθρωπη συμπεριφορά τους; Τι θα σήμαινε για τον πολιτισμό μας;

Η Maja Lunde από τη Νορβηγία, η οποία μας είχε επισκεφτεί πριν από λίγα χρόνια, επιστρέφει με το τέταρτο και τελευταίο βιβλίο της «Τετραλογίας του Περιβάλλοντος», με τίτλο Η ιστορία των δέντρων (μτφρ. Δέσποινα Παπαγρηγοράκη, εκδ. Κλειδάριθμος). H σειρά των τεσσάρων βιβλίων στοχεύει μεν στην περιβαλλοντική αφύπνιση, χαρακτηρίζεται δε από τις βαθιά ανθρώπινες ιστορίες δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στις οικογενειακές και διαπροσωπικές σχέσεις.

Για την πεζογραφία των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Barry Hannah συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους διηγηματογράφους του Νότου, και το όνομά του αναφέρεται πάντα πλάι σ’ αυτό του Γουίλιαμ Φόκνερ και της Φλάνερι Ο’ Κόνορ. Βαθιά συγκινητικός και καίριος, μέσα από τις ιστορίες του βιβλίου του Ψεύτες του νερού και άλλες ιστορίες (μτφρ. Νίκος Α. Μάντης, εκδ. Καστανιώτη) χαρτογραφεί τον μόχθο, την εκμετάλλευση, τον έρωτα, τα πάθη και τα μυστικά, όσων ζουν και εργάζονται στις προβλήτες του Μισισίπι, όσων θυσιάστηκαν στον πόλεμο του Βιετνάμ καθώς και όσων γύρισαν αλλά δεν βρήκαν ποτέ τον εαυτό τους.

Ένας πολύ αγαπημένος συγγραφέας των Ελλήνων αναγνωστών είναι και ο Jonathan Coe. Στο καινούργιο του βιβλίο Το διαιρεμένο βασίλειο – Μπόρνβιλ (μτφρ. Άλκηστις Τριμπέρη, εκδ. Πόλις) θα παρακολουθήσουμε, την ηρωίδα του, την εντεκάχρονη Μαίρη μαζι με την οικογένειά της (βρισκόμαστε στο 1945) και την καθημερινότητά τους στο Μπόρνβιλ, ένα ήρεμο προάστιο του Μπέρμιγχαμ. Στο Μπόρνβιλ λειτουργεί το πιο διάσημο εργοστάσιο σοκολάτας της Αγγλίας και για τη Μαίρη είναι το κέντρο του κόσμου· οι δρόμοι μυρίζουν σοκολάτα· ενώ σ’ αυτό το εργοστάσιο εργάζονται οι περισσότεροι φίλοι και γείτονές της οικογένειας εδώ και δεκαετίες. Η σύγχρονη ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας –από την τελετή της Στέψης της Βασίλισσας Ελισάβετ και τον Τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου, ως τους βασιλικούς γάμους, τις βασιλικές κηδείες, το Brexit και τον Κορωνοϊό–, με τον μοναδικό τρόπο του Jonathan Coe.

Τα τελευταία χρόνια έχει δημιουργηθεί ένα άτυπο «ραντεβού» ανάμεσα στους αναγνώστες και σε κάθε νέο βιβλίο του Bernhard Schlink· οι εκδόσεις Κριτική φροντίζουν να ανανεώνουν το ραντεβού. Το επόμενο διάστημα θα κυκλοφορήσει Η εγγονή σε μετάφραση του Απόστολου Στραγαλινού.

Ο Juan Villoro με το μυθιστόρημα Η γη της μεγάλης επαγγελίας (μτφρ. Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, εκδ. Καστανιώτη) επιχειρεί να δώσει τη μεγάλη εικόνα για το Μεξικό σήμερα. Μια εκτενής αλληγορία της κοινωνικής διαφθοράς και των προσωπικών τραυμάτων όπου οι αλήθειες ξεπηδούν μέσα από τα όνειρα.

Μια δυνατή, εντυπωσιακή φωνή που συμπεριλήφθηκε από τον Observer στους δέκα καλύτερους νέους συγγραφείς της Βρετανίας για το 2022. Ο λόγος για τον Daniel Wiles και το μυθιστόρημά του Το μερίδιο της γης (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). 1870, Αγγλία. Ο Μάικλ είναι ανθρακωρύχος. Βγάζει το ψωμί του κατεβαίνοντας κάθε μέρα στα έγκατα της γης στη «Μαύρη Χώρα», την περιοχή των ανθρακωρυχείων στην κεντρική Αγγλία. Αλλά αυτή δεν είναι ζωή γι’ ανθρώπους. Ο Μάικλ κάνει τα αδύνατα δυνατά, δουλεύει διπλή βάρδια για να μπορέσει ο γιος του ο Λιουκ να πάει σχολείο, να γλιτώσει από αυτή τη μοίρα. Ώσπου μια μέρα, κάτω στις στοές, βρίσκει μια φλέβα χρυσού. Αν βγάλει το χρυσάφι από εκεί μέσα, θα σωθεί κι ο ίδιος και το παιδί του. Αλλά ο Κέιν με τον οποίο δουλεύουν πλάι πλάι στη στοά, έχει άλλα σχέδια… Ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα για το απόγειο της βιομηχανικής επανάστασης και τις ζωές που θυσιάστηκαν για να συμβεί.

Ο συγγραφέας E.C. Osondu στο μυθιστόρημά του Όταν ο ουρανός είναι έτοιμος, τα αστέρια θα φανούν (μτφρ. Αλέξης Καλοφωλιάς, εκδ. Κριτική), περιγράφει το ταξίδι ενός παιδιού προς το άγνωστο, και συγκεκριμένα ενός αγοριού από τη Νιγηρία, το οποίο αποφασίζει να ταξιδέψει στη Ρώμη. Μοναδικό του εφόδιο οι ιστορίες που έχει ακούσει γι’ αυτή την πόλη. Όμως, πόσο προετοιμασμένος είναι για όσα θα συμβούν στην πορεία; Πόσο μακριά είναι διατεθειμένος να φτάσει για να πραγματοποιήσει τα όνειρά του;

Νέα μυθιστορήματα αναμένουμε επίσης από: τη Shelby van Pelt Πανέξυπνα πλάσματα (μτφρ. Ιλάειρα Διονυσοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο), Ngũgĩ wa Thiong’o Ο διάβολος στον σταυρό (μτφρ. Σταυρούλα Αργυροπούλου, εκδ. Καστανιώτη), Kim Hye-jin Η κόρη μου (μτφρ. Αμαλία Τζιώτη, εκδ. Ίκαρος), Audrey Magee Η αποικία (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Διόπτρα), Fabrice Caro Η πρόποση (μτφρ. Χαρά Σκιαδέλλη, εκδ. Ίκαρος), Pierre Assouline Το υπερωκεάνιο (μτφρ. Μαριάνθη Πάσχου, εκδ. Πόλις), Javier Marias Μπέρτα Ίσλα (μτφρ. Χριστίνα Θεοδωροπούλου, εκδ. Πατάκη), Lana Bastašic Πιάσε τον λαγό (μτφρ. από τα σερβοκροατικά Ισμήνη Ραντούλοβιτς, εκδ. Gutenberg), Jhumpa Lahiri Στις δικές μου διαδρομές (μτφρ. Άννα Παπασταύρου, εκδ. Gutenberg), Delphine De Vigan Ιδεοληψίες Ευγνωμοσύνης (μτφρ. Μήνα Πατεράκη-Γαρέφη, εκδ. Utopia).

Πρώτη εμφάνιση στα ελληνικά για τη Νιγηριανή συγγραφέα Eloghosa Osunde, με το βιβλίο της Αλήτες! (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, εκδ. Διόπτρα). Η Osunde ακολουθεί τη ζωή των περιθωριακών ηρώων στις φτωχογειτονιές του Λάγος αναμειγνύοντας σκληρό ρεαλισμό, μύθο και φαντασία. Πρώτη όμως εμφάνιση και για τον Sergio Ramírez από τη Νικαράγουα με το μυθιστόρημα Ο Τονγκολέλε δεν ήξερε να χορεύει (μτφρ. Μαρία Παλαιολόγου, εκδ. Ίκαρος). Ο επιθεωρητής Ντολόρες Μοράλες πρέπει να αντιμετωπίσει τον φοβερό τύπο με το παρατσούκλι «Τονγκολέλε», που κινεί τα νήματα στη διεφθαρμένη πολιτική της χώρας του. Στην πάντα ρευστή κατάσταση που επικρατεί στην Νικαράγουα οποιοσδήποτε αμφισβητεί την εξουσία, μπορεί να καταστραφεί ακόμη κι από ένα μικρό λάθος.

Το μυθιστόρημα της Shokoofeh Azar Η φώτιση της πράσινης δαμασκηνιάς (μτφρ. Τέσυ Μπάιλα, εκδ. Βακχικόν) είναι μια συγκινητική και ευφάνταστη ιστορία που διαδραματίζεται στο Ιράν τη δεκαετία που ακολουθεί την Ισλαμική Επανάσταση του 1979, και την οποία αφηγείται το φάντασμα της Μπαχάρ, ενός δεκατριάχρονου κοριτσιού, η οικογένεια του οποίου αναγκάζεται να εγκαταλείψει το σπίτι της στην Τεχεράνη για μια νέα ζωή σε ένα μικρό χωριό, ελπίζοντας με αυτόν τον τρόπο να διατηρήσει τόσο την πνευματική της ελευθερία όσο και τη ζωή της. Το βιβλίο ήταν υποψήφιο για το Booker Prize 2020, υποψήφιο για National Book Award USA 2020 και υποψήφιο για το Stella Prize for Fiction in Australia 2018. 

Το επόμενο διάστημα θα έχουμε το βιβλίο του συγγραφέα της εξαιρετικής Ανωμαλίας Hervé Le Tellier Δένομαι πολύ εύκολα, σε μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη από τις εκδόσεις Opera. Ο ήρωάς μας κοντεύει τα πενήντα. Δεν υπάρχουν πενήντα τρόποι να είσαι πενήντα· μόνο δύο: ή πείθοντας τον εαυτό σου ότι είσαι ακόμα νέος, ή βαρυγκομώντας ότι έχεις ήδη γεράσει.

Το μυθιστόρημα Ο Μπαμπουκάρ προχωρούσε πρώτος (μτφρ. από τα ιταλικά: Μαρία Οικονομίδου, εκδ. Έναστρον) του Giovanni Dozzini είναι η ιστορία του Μπαμπουκάρ, του Ουσμάν, του Γιάγια και του Ρόμπερτ, τεσσάρων μεταναστών που αιτήθηκαν άσυλο, μόλις έφτασαν στην Ιταλία και αφού διέσχισαν τη μισή Αφρική και τη Μεσόγειο. Αμφιταλαντεύονται μεταξύ της ελπίδας ότι θα γίνει δεκτή η αίτησή τους και του φόβου ότι θα απελαθούν. Άλλος περιμένει την πρώτη ακρόαση από την Επιτροπή Μετανάστευσης και Ασύλου, άλλος να εκδικαστεί πρωτοβάθμια η προσφυγή του, ενώ κάποιος άλλος λαμβάνει το επίδομα και για λίγο μπορεί να συνεχίσει τη ζωή του χωρίς πολύ άγχος. Το μυθιστόρημα του Dozzini έχει πάρει το Bραβείο Λογοτεχνίας Ευρωπαϊκής Ένωσης 2019.

Από τις ίδιες εκδόσεις, εκδ. Έναστρον, αναμένεται να κυκλοφορήσει το βρετανικό μπεστ σέλερ που στα τέλη τού 2022 έγινε και ταινία από την Amazon Prime. Μια συναρπαστική αφήγηση για την αγάπη, τη διαφορετικότητα και την ανοχή της κοινωνίας απέναντί τους: Ο Αστυνομικός μου, του Bethan Roberts (μτφρ. Τέσυ Μπάιλα).

Λίγο πριν γίνει γνωστός και στη χώρα μας, για τους σωστούς λόγους, δηλαδή τα βιβλία του, ο Alexis Ravelo πέθανε από καρδιακή προσβολή στις 30.01 βυθίζοντας σε πένθος τα Κανάρια Νησιά –τόπος καταγωγής του– και τις πολιτιστικές στήλες με την είδηση του θανάτου του. Οι εκδόσεις Τόπος θα εκδώσουν τον Απρίλιο και τον Οκτώβριο του 2023 τα δύο πρώτα μυθιστορήματα της σειράς «Ελάδιο Μονρόι» (Τρεις κηδείες για τον Ελάδιο Μονρόι και Μόνο τους πεθαμένους και τα δύο σε μετάφραση Αγαθής Δημητρούκα), με ήρωα τον ομώνυμο φαλακρό συνταξιούχο ναυτικό και ερασιτέχνη ντετέκτιβ.

Ο συγγραφέας του βιβλίου Ορδέσα, ο Manuel Vilas έγραψε Τα φιλιά (μτφρ. Νάννα Παπανικολάου, εκδ. Ίκαρος) ένα μυθιστόρημα για την αγάπη εν καιρώ πανδημίας. Ο Σαλβαδόρ, πενηντάρης συνταξιούχος καθηγητής, γνωρίζει την Μονσερράτ, μια ελκυστική γυναίκα γύρω στα σαράντα που διατηρεί το μοναδικό παντοπωλείο στο ορεινό χωριό κοντά στη Μαδρίτη όπου έχει μετακομίσει ο Σαλβαδόρ. Είναι Μάρτιος του 2020 και λίγο μετά την άφιξη του Σαλβαδόρ, η Ισπανία μπαίνει σε lockdown. Η συνάντησή τους, που συνδυάζεται με την ανάγνωση του Δον Κιχώτη, πυροδοτεί ένα απόλυτο, αγνό και βαθιά σαρκικό συναίσθημα, που εξυψώνεται από την αναγκαστική απομόνωση.

Σε εξίσου σύγχρονο σκηνικό, αυτή τη φορά στο Λονδίνο του 2016, διαδραματίζεται το μυθιστόρημα της Monica Ali Γάμος από έρωτα (μτφρ. Αργυρώ Μαντόγλου, εκδ. Ψυχογιός). Μια νεαρή γιατρός ινδικής καταγωγής, η Γιασμίν, από μια συντηρητική οικογένεια πρόκειται να παντρευτεί έναν συνάδελφό της, γιο μιας απελευθερωμένης διανοούμενης μεγαλοαστικής καταγωγής. Η συνάντηση των δύο αυτών οικογενειών θα πυροδοτήσει εξελίξεις, καθώς η πίεση του επικείμενου γάμου θα αποκαλύψει τις ρωγμές στην «τέλεια» όψη των δύο οικογενειών.

Από το Λονδίνο μεταφερόμαστε στο Μπέλφαστ, όπου η Ιρλανδή Jan Carson με το μυθιστόρημά της Οι Εμπρηστές πήρε το βραβείο λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης 2019, το Blackwell's Books Kitschies Prize την ίδια χρονιά, ενώ ήταν υποψήφιο και για το Dalkey Book Prize 2020. Σύντομα θα κυκλοφορήσει και μεταφρασμένο στα ελληνικά από τον Απόστολο Θηβαίο, για τις εκδόσεις Βακχικόν. Σκηνικό της ιστορία το φλεγόμενο Μπέλφαστ. Κάποιος υποκινεί ένα σκηνικό βίας και τρόμου στην πόλη, και οι Αρχές μοιάζουν να τα έχουν χαμένα. Την ίδια στιγμή, ο δρ Τζόναθαν Μάρεϊ καλείται να μεγαλώσει μόνος τη νεογέννητη κορούλα του. Φοβάται πως η μικρή δεν είναι τόσο άκακη όσο φαίνεται και αναρωτιέται τι πρέπει να κάνει. Ταυτόχρονα, ο Σάμι Άγκνιου παλεύει με το σκοτεινό του παρελθόν και τρέμει τη βία που κυλά στο αίμα του, μια βία που ανησυχεί πως έχει κληροδοτήσει και στον γιο του.

Αστυνομικά και θρίλερ 

Οι αναγνώστες που αγαπούν τον Stephen King δεν θα χρειαστεί να περιμένουν πολύ ακόμη, έφτασε η ώρα να πάρουν στα χέρια τους το νέο του βιβλίο. Το Παραμύθι (μτφρ. Αντώνης Καλοκύρης, εκδ. Κλειδάριθμος) είναι μια ιστορία, με την οποία ο αναγνώστης καταδύεται στα πιο απύθμενα βάθη της φαντασίας του Κινγκ. Πρωταγωνιστής είναι ένα δεκαεπτάχρονο αγόρι που κληρονομεί τα κλειδιά ενός παράλληλου κόσμου και βρίσκεται να οδηγεί τη μάχη μεταξύ των δυνάμεων του καλού και του κακού. Να πούμε επίσης, ότι μόλις επανακυκλοφόρησε το κλασικό πλέον βιβλίο του Κινγκ Το πράσινο μίλι (μτφρ. Πητ Κωνσταντέας, εκδ. Κλειδάριθμος).

Από τον επίσης πολυγραφότατο και δημοφιλέστατο Michael Connely αναμένουμε το μυθιστόρημα Σκοτεινές ώρες (μτρφ. Χριστιάννα Σακελλαροπούλου, εκδ. Διόπτρα). Η ντετέκτιβ της Αστυνομίας του Λος Άντζελες Ρενέ Μπάλαρντ πρέπει να ενώσει τις δυνάμεις της με τον Χάρι Μπος για να αποδώσει δικαιοσύνη σε μια πόλη σημαδεμένη από τον φόβο και την κοινωνική αναταραχή που προκαλεί με το χτύπημά του ένας μεθοδικός δολοφόνος το βράδυ της παραμονής της Πρωτοχρονιάς. Επικρατεί χάος στο Χόλιγουντ καθώς πλησιάζει η αντίστροφη μέτρηση για την αλλαγή του χρόνου. Δουλεύοντας τη νυχτερινή της βάρδια ως συνήθως, η Ρενέ Μπάλαρντ είναι σε επιφυλακή για τον παραδοσιακό εορτασμό με πυροβολισμούς. Λίγα λεπτά μόλις μετά τα μεσάνυχτα η Μπάλαρντ καλείται σε μια μάντρα ανταλλακτικών αυτοκινήτων της οποίας ο σκληρά εργαζόμενος ιδιοκτήτης έπεσε νεκρός από μια σφαίρα – και μάλιστα στην καρδιά ενός πλήθους που γιόρταζε τον ερχομό του νέου έτους! Η Μπάλαρντ καταλήγει σύντομα στο συμπέρασμα ότι η φονική σφαίρα δεν μπορεί να έπεσε από τον ουρανό παρά συνδέεται με έναν άλλο ανεξιχνίαστο φόνο, μια υπόθεση που ερευνούσε κάποτε ο ντετέκτιβ Χάρι Μπος.

Επανεκδίδεται το αστυνομικό μυθιστόρημα του Jean-Christophe Grangé Η μαύρη γραμμή, σε νέα μετάφραση της Τίνας Πλυτά για τις εκδόσεις Καλέντη. Ενώ από την εξαιρετική σειρά μυθιστορημάτων του Γερμανού Volker Kutscher  που έχει δώσε και το υλικό για την δημοφιλή τηλεπτική σειρά Babylon Berlin αναμένεται το πέμπτο μυθιστόρημα με ήρωα των Γκέρεον Ρατ και τίτλο Επιχείρηση Άλμπεριχ (μτφρ. Δέσποινα Κανελλοπούλου).

Πληθώρα νέων τίτλων αστυνομικής λογοτεχνίας θα ζητήσουν την προσοχή μας τους επόμενους μήνες. Ξεχωρίσαμε τα εξής: Santiago Gamboa Η νύχτα θα είναι μεγάλη (μτφρ. Δήμητρα Σταυρίδου, εκδ. Διόπτρα), Arne Dahl, Τρία στην πέμπτη (μτφρ. Γρηγόρης Κονδύλης, εκδ. Μεταίχμιο), Michel Bussi Κώδικας Λουπέν (μτφρ. Σταύρος Παπασταύρου, εκδ. Πατάκη), Camilla Lackberg, Κούκος (μτφρ. Αγγελική Νάτση, εκδ. Μεταίχμιο), Jo Nesbo Ματωμένη σελήνη (μτφρ. Κρυστάλλη Γλυνιαδάκη, εκδ. Μεταίχμιο), Guillaume Musso Κάθε χρόνο στο Μανχάταν (μτφρ. Γιώργος Ξενάριος, εκδ. Κλειδάριθμος), Ian Rankin, Όσα δεν θέλω να πω (μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδ. Μεταίχμιο), Nicholas Blake Ο ειδεχθής χιονάνθρωπος (μτφρ. Δημήτρης Αρβανίτης, εκδ. Αλεξάνδρεια).

Μια ενδιαφέρουσα ιδέα υλοποιεί η συλλογή Μαρπλ στην οποία περιλαμβάνονται 12 ιστορίες από 12 σύγχρονες συγγραφείς – κοινό σημείο των ιστοριών: ότι όλες έχουν πρωταγωνίστρια τη δαιμόνια ντετέκτιβ, ενώ κοινό σημείο όλων των συγγραφέων ότι είναι θαυμάστριες της Agatha Christie. Συμμετέχουν: Naomi Alderman, Leigh Bardugo, Alyssa Cole, Lucy Foley, Elly Griffiths, Natalie Haynes, Jean Kwok, Val McDermid, Karen M. Mcmanus, Dreda Say Mitchell, Kate Mosse, Ruth Ware. Η μετάφραση είναι της Χίλντας Παπαδημητρίου για τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Κλασικά [για πρώτη φορά]

Είτε ως κλασικό εικονογραφημένο, είτε σε κάποια διασκευασμένη και πιο σύντομη εκδοχή, είτε ακόμη και σε μεταφορά στον κινηματογράφο, η ιστορία του Ροβινσόνα Κρούσου είναι σε όλους λίγο έως πολύ γνωστή. Αυτές τις μέρες κυκλοφόρησε το μυθιστόρημα έτσι όπως το έγραψε ο Daniel Defoe το 1719. Η μετάφραση ανήκει στον Γιώργο Μπαρουξή και το βιβλίο εντάσσεται στη σειρά «Μεγάλες αφηγήσεις» (υπεύθυνος σειράς: Δημήτρης Στεφανάκης) των εκδόσεων Μεταίχμιο.

Ο Cesare Pavese ανήκει στους συγγραφείς που ξεχωρίζουν οι Έλληνες αναγνώστες. Το επόμενο διάστημα θα εκδοθεί για πρώτη φορά στα Ελληνικά, ένα από τα σημαντικότερα έργα του, οι Διάλογοι με τη Λευκοθέα (μτφρ. Μαρία Χατζηκυριακίδου, Γιάννης Η. Παππάς, εκδ. Καστανιώτη). Είκοσι έξι σύντομοι αλλά γεμάτοι ένταση διάλογοι, πειστικοί, αλλά στα όρια του τραγικού, όπου οι θεοί και οι ήρωες της κλασικής Ελλάδας καλούνται να συζητήσουν για τη σχέση ανθρώπου-φύσης, τον αναπόδραστο χαρακτήρα της μοίρας, την αναγκαιότητα του πόνου και την αμετάκλητη καταδίκη του θανάτου.

Για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα, στη σειρά «Sub Rosa», το κλασικό, για την αμερικανική λογοτεχνία, έργο του Sherwood Anderson Πολλοί γάμοι (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, επίμετρο Ελένη Κεχαγιόγλου, εκδ. Πατάκη).

Το πρώτο βιβλίο της Elsa Morante Ψέμα και μάγια, που γράφτηκε αμέσως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο, μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά από τη Μαρία Φραγκούλη για τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Tο 1929, o Jorge Luis Borges μαζί με το δεύτερο Περιφερειακό Βραβείο Λογοτεχνίας που κέρδισε, πήρε και 3.000 πέσος, χάρη στα οποία μπόρεσε να αφιερώσει ολόκληρη εκελίνη τη χρονιά στην έρευνα για τον ποιητή Εβαρίστο Καριέγο. Γρήγορα όμως κατάλαβε ότι αυτό που έκανε ήταν μια βαθιά και αποκαλυπτική μελέτη για τον κόσμο του τάνγκο. Θα περάσουν τριάντα και πλέον χρόνια όταν θα χρειαστεί να ανασύρει όλες τις πληροφορίες της παλιάς του μελέτης, για να δώσει τέσσερις διαλέξεις τις Δευτέρες του Οκτωβρίου του 1965, στις επτά το απόγευμα, σε ένα διαμέρισμα της συνοικίας Κονστιτουσιόν του Μπουένος Άιρες. Τυπωμένες για πρώτη φορά σε βιβλίο, Τάνγκο (μτφρ. Μαρία Παλαιολόγου, εκδ. Πατάκη) οι διαλέξεις αυτές προσφέρουν τη θαυμαστή συνάντηση του Μπόρχες με το τάνγκο, που για τον ίδιο είναι ένα «σύμβολο ευτυχίας».

Ένα από τα όχι τόσο γνωστά μυθιστορήματα του Thornton Wilder, Η γυναίκα από την Άνδρο (μτφρ. Άννυ Σπυράκου) θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια, ενώ από τις εκδόσεις Περισπωμένη θα κυκλοφορήσει το αφήγημα του Arthur Schnitzler‎ Η Ξένη (μτφρ. – σημειώσεις – επίμετρο: Μάνος Περράκης). Δύο συγγραφείς με ιδιαίτερα διεισδυτική ματιά πάνω στις σχέσεις των δύο φύλων, οι οποίοι άσκησαν –ο καθένας με τον τρόπο του– κριτική στην αστική ηθική.

Κλασικά [σε νέες μεταφράσεις]

Δύο φορές τον χρόνο, εδώ και πολλά χρόνια που καταγράφουμε και προτείνουμε τις πιο ενδιαφέρουσες νέες εκδόσεις, θα υπάρχει κάθε φορά και ένα τουλάχιστον βιβλίο με υψηλές μεταφραστικές, σχολιαστικές και επιμελειακές απαιτήσεις που δικαιωματικά λαμβάνει τον χαρακτηρισμό: μεταφραστικός και εκδοτικός άθλος.

Η μετάφραση με ομοιοκαταληξία του Σπύρου Καρέλα για τη Θεία Κωμωδία: Κόλαση, του Δάντη με την εισαγωγή και τα σχόλια της Άννας Γρίβα είναι μια τέτοια περίπτωση. Μια δεύτερη ο νέος τόμος στη σειρά «Orbis Literæ», το μυθιστόρημα του Saul Bellow Το δώρο του Χάμπολντ [βραβευμένο με το Pulitzer 1976], σε μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου για τις εκδόσεις Gutenberg.

Δύο νέες μεταφράσεις στη σειρά των βιβλίων του William Golding και της Carson McCullers θα βρίσκονται σύντομα στα βιβλιοπωλεία. Το δεύτερο μέρος της τριλογίας του Golding «Στα πέρατα της γης» με τίτλο Σε απόσταση αναπνοής, στο οποίο συνεχίζεται το ταξίδι από τη Βρετανία προς την Αυστραλία, ένα ταξίδι μύησης και ενηλικίωσης, καθώς και το μυθιστόρημα της McCullers Ρολόι χωρίς δείκτες. Ο ακαταπόνητος Μιχάλης Μακρόπουλος υπογράφει τη μετάφραση και στα δύο βιβλία. Από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Ένα εμβληματικό αφήγημα, που σημάδεψε πολλές γενιές αναγνωστών, αναμένουμε να κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες σε νέα μετάφραση. Αναφερόμαστε στο μυθιστόρημα της Betty Smith Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν, σε μετάφραση της Μαρίας Φακίνου. Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Άλλο ένα κλασικό αμερικανικό μυθιστόρημα που θα διαβάσουμε το επόμενο διάστημα είναι Ο βοηθός του Bernard Malamud σε μετάφραση της Κατερίνας Σχινά, από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Η Iris Murdoch είναι μια σπουδαία Ιρλανδή συγγραφέας κι ενώ πολλά από τα βιβλία της είχαν κυκλοφορήσει στα ελληνικά από τις εκδόσεις Χατζηνικολή, εδώ και χρόνια δεν ανατυπώνονται πια. Μια νέα εκδοτική πορεία στα βιβλία της Murdoch επιφυλάσσουν οι εκδόσεις Gutenberg και το κάνουν με τις καλύτερες συνθήκες, ξεκινώντας από το βιβλίο που της χάρισε το Μπούκερ το 1978, Θάλασσα, θάλασσα, σε μετάφραση της Αθηνάς Δημητριάδου.

Νέα μετάφραση και για την εμβληματική νουβέλα του Joseph Conrad Η καρδιά του σκότους από τον Μιχάλη Μακρόπουλο για τις εκδόσεις Κίχλη. Ο τόμος θα περιλαμβάνει συνοδευτικά κείμενα που φωτίζουν τις διάφορες όψεις της νουβέλας και την εποχή της. 

Νέα μετάφραση και για το σχεδόν αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα του D. H. Lawrence Γιοι και εραστές, από τη Βάσια Τζανακάρη για τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Μετά τον παθιασμένο έρωτα με τον Γουόλτερ Μόρελ, έναν απλοϊκό, μέθυσο ανθρακωρύχο, η Γκέρτρουντ Κοπάρντ, μια καλλιεργημένη και καλοαναθρεμμένη γυναίκα, γίνεται σύζυγός του και έρχεται αντιμέτωπη με τις δυσκολίες της ζωής σε νοικιασμένο σπίτι, όπου είναι αναγκασμένη να ζει με τον χαμηλό μισθό του συζύγου της και χωρίς να αντλεί από τη ζωή της καμία ιδιαίτερη ικανοποίηση.

Συνέχεια και για την καλαίσθητη σειρά «Τα Κλασικά» από τις εκδόσεις Ψυχογιός με το αριστούργημα του Gustave Flaubert Μαντάμ Μποβαρί. Τη μετάφραση υπογράφει η Ρίτα Κολαΐτη.

Αναμένουμε επίσης: H.G. Wells Το τέλος της μοναξιάς (μτφρ. Δημήτρης Δημοκίδης) και Robert Seethaler Το χωράφι (μτφρ. Γιάννης Καλιφατίδης). Από τις εκδόσεις Utopia. Καθώς και μια συλλογή διηγημάτων του Thomas Hardy με (προσωρινό) τίτλο Ιστορίες από το Ουέσσεξ και άλλα διηγήματα, σε μετάφραση της Έφης Φρυδά για τις εκδόσεις Ροές.

Νέα μετάφραση και για το μυθιστόρημα του Graham Greene Ο επίτιμος πρόξενος (μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, εκδ. Πόλις). Γραμμένο το 1973 ήταν ένα από τα αγαπημένα βιβλία του Greene χωρίς να σημειώσει τις πωλήσεις άλλων βιβλίων του.

Ο Charles Bukowski και τα [πολλά] βιβλία του βρίσκονται κάθε χρόνο, σταθερά, στα πλάνα των νέων εκδόσεων μεγάλων αλλά και μικρότερων εκδοτικών. Οι εκδόσεις Μεταίχμιο έχουν επανακυκλοφορήσει τελευταία κάποια βιβλία του, ενώ αναμένουμε άλλο ένα, Ιστορίες καθημερινής τρέλας, σε νέα μετάφραση του Γιάννη Λειβαδά. Επίσης, νέα μετάφραση και για το βιβλίο του William S. Burroughs Ο τόπος των νεκρών δρόμων, από τον Γιώργο Μπέτσο για τις εκδόσεις Τόπος.

Νέα μετάφραση και για τις ιστορίες του Edgar Allan Poe Οι φόνοι της οδού Μοργκ και άλλα διηγήματα (μτφρ. Βιολέττα Ζεύκη, εκδ. Διόπτρα). Δυο γυναίκες, μητέρα και κόρη, βρίσκονται φρικτά δολοφονημένες σ’ ένα κτίριο της οδού Μοργκ στο Παρίσι. Το δωμάτιό τους, στον τέταρτο όροφο, ήταν κλειδωμένο. Πώς μπόρεσε ο δολοφόνος να τις προσεγγίσει; Και γιατί τους επιτέθηκε με τόσο άγριο τρόπο; Η υπόθεση κινεί το ενδιαφέρον ενός ερασιτέχνη ντετέκτιβ, του Ογκύστ Ντυπέν, που θα προσπαθήσει να λύσει το αίνιγμα με τη λογική…

Επανεκδόσεις [Κλασικά + Σύγχρονα]

Η επανακυκλοφορία ενός ιδιαίτερου βιβλίου της Simone de Beauvoir, μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Το Ένας πολύ γλυκός θάνατος (μτφρ. Γιώργος Ξενάριος) αποτελεί το χρονικό του θανάτου της μητέρας της Beauvoir. Ανελέητη ειλικρίνεια αλλά και βαθύς ανθρωπισμός διακρίνονται στη γραφή αυτού του τόσο προσωπικού βιβλίου.

Όταν κυκλοφόρησε, το 1952, το βιβλίο της Patricia Highsmith Κάρολ, χαρακτηρίστηκε ως «μυθιστόρημα για μια αγάπη που η κοινωνία απαγορεύει». Η επανέκδοση από το Μεταίχμιο, σε μετάφραση του Θοδωρή Τσαπακίδη, εκτός από νέο εξώφυλλο, περιλαμβάνει και ένα επίμετρο της Highsmith.

Επανέκδοση και για το βιβλίο του Adams Douglas Η ζωή, το σύμπαν και τα πάντα (μτφρ. Δημήτρης Αρβανίτης, εκδ. Μίνωας). Οι κάτοικοι του πλανήτη Κρίκιτ ζούσαν ευτυχισμένοι μέχρι που εμφανίστηκε ένα διαστημόπλοιο στον ουρανό τους, που συνετρίβη, και τότε συνειδητοποίησαν ότι δεν είναι μόνοι τους στο σύμπαν, πράγμα που τους ενόχλησε και αποφάσισαν να το καταστρέψουν. Τώρα μόνο πέντε υπάρξεις στέκονται ανάμεσα στα δολοφονικά ρομπότ του πλανήτη και τον στόχο τους, τον ολοκληρωτικό αφανισμό. Είναι ο Άρθουρ Ντεντ, ένας ήρεμος ταξιδιώτης του διαστήματος και του χρόνου· ο Φορντ Έσκορτ, ο καλύτερός του φίλος, ο οποίος αποφασίζει να τρελαθεί για να δει αν του αρέσει· ο Σλάρτιμπαρτφαστ, ο αδάμαστος υπερασπιστής της Εκστρατείας για τον Πραγματικό Χρόνο, ο οποίος ταξιδεύει με ένα σκάφος που τροφοδοτείται από την παράλογη συμπεριφορά· ο Ζάφοντ Μπίμπλιμπροξ, ο δικέφαλος πρώην πρόεδρος του γαλαξία, και η Τρίλιαν, η σέξι δόκιμος του διαστήματος, που διχάζεται ανάμεσα στον έρωτά της για έναν επίμονο Θεό του Κεραυνού και την αγάπη της για τον καταθλιπτικό Μπίμπλιμπροξ.

Τέσσερα σπουδαία κείμενα της παγκόσμιας πεζογραφίας –ορισμένα εξ αυτών εξαντλημένα– σε παλαιότερες μεταφράσεις επανακυκλοφορούν οι εκδόσεις Νίκας. Leon Tolstoi Η Σονάτα του Κρόιτσερ (μτφρ. Κοραλία Μακρή), Maxim Gorky Τα ρημάδια της ζωής (μτφρ. Κοραλία Μακρή), Nikolai Gogol Το παλτό (μτφρ. Κώστας Μηλτιάδης) και Wolfgang Goethe Ράινεκε Φουξ (Το παραμύθι της αλεπούς) (μτφρ. Ι.Ν. Γρυπάρη).

Δυο κλασικές νουβέλες του Stefan Zweig αναμένεται να επανεκδώσει ο Γκοβόστης. Είκοσι τέσσερις ώρες από τη ζωή μιας γυναίκας (μτφρ. Λ. Καστανάκης) και Σύγχυση αισθημάτων (μτφρ. Άλεξ Καρρέρ). Αν διατηρούσαν και τα εκπληκτικά εξώφυλλα των πρώτων εκδόσεων...

NON FICTION

Iστορία /  Αρχαιότητα / Γεωπολιτική / Πόλεις

Η ιστορία των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, μιας από τις κοινότητες που μαρτύρησαν περισσότερο στο Ολοκαύτωμα, έχει επιτέλους το βιβλίο της. Από πού ήρθαν; Πότε; Ποιοι ήταν; Σεφαραδίτες 1492–1932. Από την Ισπανία στην Οθωμανική Αυτοκρατορία και την ελληνική Θεσσαλονίκη των Ιακώβ Σιμπή και Καρίνα Λάμψα. Στα μέσα του 15ου αιώνα, εκατοντάδες χιλιάδες Εβραίοι που αρνήθηκαν να προσηλυτιστούν στον χριστιανισμό απελάθηκαν από την Ισπανία, αφήνοντας πίσω τους ένα θαυμαστό παρελθόν. Μετά από πολλές περιπέτειες, οι περισσότεροι Σεφαραδίτες (Σφαράντ σημαίνει Ισπανία), κατέφυγαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, όπου με τις δεξιότητές τους, την τεχνογνωσία τους και τον πολιτισμό τους, οικοδόμησαν μια νέα ζωή. Εγκαταστάθηκαν στις μεγάλες πόλεις-λιμάνια, ίδρυσαν δεκάδες κοινότητες με προχωρημένη μορφή αυτονομίας και διέπρεψαν στην ιατρική, τη διπλωματία και το διεθνές εμπόριο. Ειδικότερα η κοινότητα της Θεσσαλονίκης αναπτύχθηκε με γοργούς ρυθμούς, γνώρισε ημέρες δόξας, και αίγλη της ως «Ιερουσαλήμ των Βαλκανίων» διατηρήθηκε για εκατοντάδες χρόνια αφότου έδυσε ο ήλιος της. Πέντε αιώνες αργότερα, οι περισσότεροι Σεφαραδίτες της Θεσσαλονίκης βρήκαν τραγικό θάνατο στο Άουσβιτς. Μια τεκμηριωμένη περιήγηση στην ιστορία των Σεφαραδιτών Εβραίων, με το χρονικό του διωγμού τους από την Ιβηρική Χερσόνησο και την εξιστόρηση της ζωής τους στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, με έμφαση στη Θεσσαλονίκη, έως τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα.

Μια επίσης εξαιρετική έκδοση από τις εκδόσεις Καπόν, συνεργασία πολλών επιστημόνων, με θαυμάσια τυποτεχνική επιμέλεια: Τίτλος: Οθωμανικά Μνημεία στην Ελλάδα. Κληρονομιές υπό διαπραγμάτευση. Επιμέλεια: Ηλίας Κολοβός, Γιώργος Πάλλης, Παναγιώτης K. Πούλος. Το βιβλίο εξετάζει τα οθωμανικά μνημεία της Ελλάδας ως την κληρονομιά μιας ιστορικής περιόδου που υπόκειται σε πολλαπλές αναγνώσεις. Το συλλογικό αυτό έργο συγκεντρώνει πρωτότυπες μελέτες που καλύπτουν μεγάλο εύρος επιστημονικών κλάδων, όπως η ιστορία της τέχνης, η αρχαιολογία, η αρχιτεκτονική και οι σπουδές του αστικού χώρου. Μέσα από πλούσιο αδημοσίευτο αρχειακό, φωτογραφικό και επιγραφικό υλικό οι συγγραφείς του βιβλίου εμπλουτίζουν την γνώση της ιστορίας εμβληματικών οθωμανικών μνημείων των ελληνικών πόλεων και αναδεικνύουν άγνωστες πτυχές της αρχιτεκτονικής του αγροτικού χώρου της Ελλάδας. Στις σελίδες του ζωντανεύουν οι ιστορίες τόπων, κτιρίων και ανθρώπων από την οθωμανική περίοδο έως τις μέρες μας και τροφοδοτούν τον διάλογο για την θέση και το ρόλο αυτής της ιδιαίτερης κληρονομίας στην σύγχρονη Ελλάδα. 

Ο βραβευμένος ιστορικός και δημοσιογράφος Volker Ullrich στο βιβλίο του Οκτώ μέρες του Μάη – Η τελευταία εβδομάδα του Τρίτου Ράιχ (μτφρ. Σίσσυ Παπαδάκη, εκδ. Gutenberg) συνθέτει, μέσα από πλήθος μαρτυρίες και ντοκουμέντα, μια συναρπαστική εικόνα της χαώδους περιόδου, ανάμεσα στον πόλεμο και την ειρήνη. Τι μεσολάβησε από τις 30 Απριλίου που ο Χίτλερ αυτοκτόνησε μέχρι τη «Μέρα της νίκης» στις 9 Μαΐου; Ποια σχέδια εξύφαναν οι στενοί συνεργάτες του δικτάτορα για να αποφύγουν την ολική καταστροφή της Γερμανίας; Πώς προσπάθησε καθένας από αυτούς να διασωθεί; Ποιοι και πώς κατάφεραν να εξασφαλίσουν μια άνετη ζωή μεταπολεμικά; 

Ο διεθνολόγος Σπύρος Κατσούλας εξετάζει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις κάτω από ένα νέο πρίσμα. Στο βιβλίο του Διλήμματα στο τρίγωνο (μτφρ. Γωγώ Αρβανίτη, εκδ. Διόπτρα). Η γεωπολιτική αναγκαιότητα έφερε τις ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο. Παρότι οι ΗΠΑ χρειάζονταν τόσο την Ελλάδα όσο και τη Τουρκία για να επιτύχουν τους στόχους τους, οι δύο πυλώνες της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ έφτασαν έξι φορές στο κατώφλι του πολέμου. Οι ΗΠΑ έπρεπε κάθε φορά να βρουν τρόπο να τους συγκρατήσουν, προκειμένου να αποφύγουν μια ολέθρια σύγκρουση που θα οδηγούσε σε ρήξη τη συμμαχία και απώλεια του ελέγχου της Γέφυρας του Ρίμλαντ (ή της γεωπολιτικά πολύτιμης  ανατολικής Μεσογείου), χωρίς όμως να χαλάσουν τις σχέσεις τους ούτε με τη μία αλλά ούτε και με την άλλη πλευρά.

Το βιβλίο του Κωνσταντίνου Καψάσκη Οι Βρετανικές μυστικές υπηρεσίες στην Ελλάδα 1940-1947 (εκδ. Αλεξάνδρεια) εξετάζει δύο κρίσιμα θέματα, όπως προκύπτουν από διεξοδική έρευνα στα βρετανικά, αμερικανικά και ελληνικά κρατικά αρχεία: Πρώτον, προσπαθεί να προσδιορίσει την επίδραση των βρετανικών Μυστικών Υπηρεσιών στην Ελλάδα κατά την διάρκεια τριών περιόδων: στην αρχή του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, κατά τη διάρκεια της ελληνικής αντίστασης εναντίον του Άξονα, και τέλος κατά την πρώιμη μεταπολεμική περίοδο, εξετάζοντας τον διαφορετικό ρόλο που αυτές κάθε φορά έπαιξαν. Και δεύτερον, εξετάζει τις συνέπειες της  εμπλοκής των βρετανικών Μυστικών Υπηρεσιών στον ελληνικό Εμφύλιο, και ιδιαίτερα το αποτέλεσμα που είχε η διττή πολιτική την οποία ακολούθησαν οι Βρετανοί στην Ελλάδα επιδιώκοντας δύο αλληλοαποκλειόμενους, όπως αποδείχτηκε, στόχους, έναν στρατιωτικό κι έναν πολιτικό.

Ο Παναγιώτης Πασχαλίδης αναδεικνύει ένα από τα κομβικά θέματα των Βαλκανίων, που δεν είναι άλλο από τις απόπειρες, κατά καιρούς, ανασυγκρότησής τους στη μελέτη του Η διαρκής ανασυγκρότηση των Βαλκανίων – Αναπαραστάσεις Πολιτικής και Επικοινωνίας (1999-2004) (εκδ. Επίκεντρο). Αντίθετα με προσεγγίσεις που μυθοποιούν την έννοια των Βαλκανίων (γεωγραφία, ιστορία, πολιτισμός), η μελέτη αυτή αποτυπώνει τη δυσκολία της διαμόρφωσης συνολικών αφηγημάτων που να περιλαμβάνουν όλους τους μετασχηματισμούς από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου μέχρι σήμερα.

Δυο τόμοι συμπυκνωμένης πληροφορίας αναμένονται το αμέσως επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο. Ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ, John Keane έγραψε τη Σύντομη ιστορία της δημοκρατίας (μτφρ. Γιώργος Μαραγκός). Ένα προκλητικό ανάγνωσμα, γραμμένο με πάθος από έναν χαρισματικό συγγραφέα, και γεμάτο συναρπαστικά παραδείγματα για δημοκρατικές καινοτομίες από τη Νότια Αφρική και τη Μογγολία, μέχρι την Ισπανία και την Ινδονησία. Η Αυστραλή ιστορικός Sheila Fitzpatrick υπογράφει τον τόμο Σύντομη ιστορία της Σοβιετικής Ένωσης (μτφρ. Γιώργος Μπαρουξής). Από την επανάσταση και τον Λένιν μέχρι τη Μεγάλη Εκκαθάριση του Στάλιν, από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι την περεστρόικα του Γκορμπατσόφ, το βιβλίο αυτό είναι ένα ζωντανό, έγκυρο απόσταγμα εβδομήντα πέντε χρόνων κομμουνιστικής διακυβέρνησης και της κατάρρευσης μιας αυτοκρατορίας.

Το στοχαστικό δοκίμιο του Sven Lindqvist Εξοντώστε όλα αυτά τα κτήνη! (μτφρ. από τα Σουηδικά: Δημήτρης Ράπτης, εκδ. Ποταμός) είναι μια ιστορία της γενοκτονίας. Το βιβλίο αφηγείται ένα ταξίδι στην αφρικανική έρημο, ενώ ταυτόχρονα ταξιδεύει αναπόταμα την νεότερη ιστορία ως τις πηγές των γενοκτονιών του 20ου αιώνα, φέρνοντας στο φως τις ρίζες του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Το νέο βιβλίο του Ian Kershaw Προσωπικότητα και εξουσία – Δημιουργοί και καταστροφείς της μοντέρνας Ευρώπης (μτφρ. Κώστας Πανσέληνος, εκδ. Αλεξάνδρεια) είναι μια συναρπαστική, διαυγής και τολμηρή απόπειρα κατανόησης αυτών των ηγετών, που πρωταγωνίστησαν δραματικά είτε στην παγκόσμια είτε σε μια πιο περιορισμένη εθνική σκηνή (από τον Λένιν και τον Στάλιν μέχρι τον Χίτλερ και τον Μουσολίνι κι από τον Τίτο μέχρι τον Φράνκο).

Ο Παντελής Καψής στο βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε Η πτώση – 2011: Το έτος μηδέν της Κεντροαριστεράς (εκδ. Μεταίχμιο) διερευνά τον άγνωστο πόλεμο στη σκιά του μνημονίου και αναζητά απαντήσεις γύρω από την περιπέτεια της Κεντροαριστεράς, θέτοντας καυτά ερωτήματα που πυροδοτούν έντονες συζητήσεις.

Ο Γιάννης Γρυντάκης, ο Γιώργος Δάλκος, ο Άγγελος Χόρτης και ο Έκτορας Χόρτης, η γνωστή ομάδα ιστορικών και συγγραφέων, επιστρέφουν με το βιβλίο Όσα δεν γνωρίζατε για την Αρχαία Ελλάδα (εκδ. Μεταίχμιο). Βουτώντας στον ωκεανό της αρχαίας ελληνικής ιστορίας, επιλέγουν σύντομα κείμενα αρχαίων συγγραφέων αλλά και νεότερων μελετητών για να φέρουν τους αναγνώστες σε επαφή με όψεις της ζωής, της βιοθεωρίας και των ποικίλων εκφράσεων του πολιτισμού των αρχαίων Ελλήνων.

Φιλόδοξο και παράτολμο το βιβλίο του Δημήτρη Λένη Θεωρίες συνωμοσίας (εκδ. Τόπος), κι αυτό γιατί υπάρχουν τόσες πολλές, που ακόμα και η καταγραφή τους είναι αδύνατη. Το βιβλίο αποδεικνύει, με πλειάδα παραδειγμάτων, ότι στην πραγματικότητα οι λαϊκές θεωρίες συνωμοσίας είναι αντανάκλαση του κυρίαρχου λόγου μέσα από ένα ακροδεξιό φίλτρο. Αν υπάρχει μία θεωρία συνωμοσίας από την οποία προέρχονται όλες οι υπόλοιπες, αυτή είναι ακριβώς η κυρίαρχη αντίληψη. Μια «Κρατική Θεωρία Συνωμοσίας», που ρόλος της είναι η διατήρηση της κοινωνικής ειρήνης σε ένα σύστημα, που στην καρδιά του, είναι και θα παραμείνει ανειρήνευτο. 

Μετά τον Δία και τον Διόνυσο κυκλοφορεί το τρίτο βιβλίο της σειράς «Θεοί και Ήρωες του Αρχαίου Κόσμου», που φωτίζει με νέο τρόπο πολλά από τα πιο σημαντικά όντα που έγιναν αντικείμενο λατρείας στην κλασική αρχαιότητα. Ο Οιδίποδας (μτφρ. Κάτια Μαργαρίτη, εκδ. Καλέντη) του Lowell Edmunds καταφέρνει αυτό που κανένα άλλο έργο για τον συγκεκριμένο μύθο δεν έχει πετύχει ποτέ. Αναλύει την ποικίλη ιστορία του μύθου από τους αρχαίους χρόνους μέχρι σήμερα και το ευρύ φάσμα των μέσων με τα οποία αναπαραστάθηκε, αποτελώντας έναν αναντικατάστατο οδηγό για τον μύθο του Οιδίποδα.

Από τις εκδόσεις Επίκεντρο και πάλι, ένα ιδιαίτερο βιβλίο: Το αφήγημα / πολιτική μαρτυρία Ο Βασίλης – ψευδώνυμο Γιάννης – στην αριστερά του Θόδωρου Σούμα, είναι μια αυτοβιογραφική ιστορία της δικτατορίας και της μεταπολίτευσης. Διηγείται, μάλλον ανάλαφρα, χιουμοριστικά, και όταν απαιτείται, συναισθηματικά και δραματικά, και μερικές φορές αποστασιοποιημένα, την πολυπλόκαμη και πολυετή ιστορία της ένταξης ενός νέου, των φίλων και συναγωνιστών του στην αντιδικτατορική πολιτική, επί χούντας, και περαιτέρω στην ανανεωτική αριστερά, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, ως τα χρόνια της μεταπολίτευσης και της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, και της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ επί Α. Παπανδρέου και Κ. Σημίτη. Το μυθιστορηματικό, βιωματικό αφήγημα δεν διηγείται ηρωικές ή επαναστατικές, συνταρακτικές πράξεις, παρά μόνο την καθημερινότητα μερικών, ανήσυχων, πολιτικοποιημένων νέων και ορισμένων, πολιτικοποιημένων, ανήσυχων μεσηλίκων της ευρωαριστεράς. 

Τέλος, ένα λεύκωμα αφιερωμένο στα Ιωάννινα, πολυτελές, πλήρες, εξαιρετικό, αποτέλεσμα της δουλειάς μιας μεγάλης ομάδας επιστημόνων: ΙΩΑΝΝΙΝΑ. Πορεία στον τόπο και στον χρόνο. Συγγραφείς: Κωνσταντίνος Σουέρεφ, Βαρβάρα Παπαδοπούλου, Θέτις Ξανθάκη, Ηλίας Κολοβός, Αλέξανδρος Μωυσής, Ιουλία Παπασταύρου. Μία έκδοση για το παλίμψηστο της σύνθετης, πολυπρόσωπης, και σίγουρα ενδιαφέρουσα, φυσιογνωμίας της πόλης των Ιωαννίνων στον χρόνο και στον τόπο μέσα από τα κείμενα σημαντικών μελετητών και πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Από τις πρώτες μαρτυρίες της ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή (στην αυγή της προϊστορίας έως και τη Δωδώνη και το πανάρχαιο μαντείο του Δία) έως τους βυζαντινούς χρόνους και την ανάδυση της πόλης των Ιωαννίνων ανιχνεύοντας το πέρασμα των διαφόρων κατακτητών και ηγεμόνων μέσα από τα οχυρωματικά και αμυντικά τους έργα στο Κάστρο.Κι από τους οθωμανικούς χρόνους, τη συνύπαρξη των διαφορετικών κοινοτήτων στην πόλη, την «οθωμανοποίηση» του Κάστρου, την περίοδο του Αλή Πασά και των Οθωμανικών Μεταρρυθμίσεων, μέχρι το σύγχρονο αρχιτεκτονικό τοπίο της πόλης, πάνω στο οποίο «εγγράφονται», εν είδει επιλόγου, όλες οι προηγούμενες περίοδοι της πόλης.

Κοινωνία / Οικονομία / Γλώσσα

Μια διαφορετική Ιστορία του 20ού αιώνα, παρουσιάζει η Ζέφη Κόλλια στο βιβλίο της Βελονιές της πρωτοπορίας (εκδ. Μεταίχμιο). Από την Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού και την ακμή της Belle Époque μέχρι το Μιλένιουμ, η συγγραφέας εξετάζει τα κυρίαρχα αισθητικά ρεύματα της μόδας αλλά και τις υποκουλτούρες, τα κινήματα, το σινεμά, τη μουσική, τα πολιτικά, κοινωνικά, φιλοσοφικά και καλλιτεχνικά ρεύματα, που διαμόρφωσαν την ενδυματολογική αισθητική του 20ού αιώνα.

Μια πιο εξειδικευμένη μελέτη αποτελεί ο συλλογικός τόμος Μετάξι και Πορφύρα. Ο κόσμος του Βυζαντινού και μεταβυζαντινού υφάσματος, με την επιστημονική επιμέλεια των: Νικόλαου Βρυζίδη, Πασχάλη Ανδρούδη και Marielle Martiniani-Reber για τις εκδόσεις Καπόν. Η ομάδα των επιμελητών και συγγραφέων του τόμου, αποτελούμενη από μελετητές με αλληλοσυμπληρωματικά ενδιαφέροντα και εξειδικεύσεις, δημιούργησε τον παρόντα τόμο προσφέροντας μία σύνοψη τόσο των σημαντικότερων τοπικών παραγωγών, όσο και των υφαντών που έφταναν από Δύση και Ανατολή στις πολύβουες αγορές του Βυζαντίου και της οθωμανικής Ελλάδας.

Μια έμμεση κοινωνιολογική μελέτη κάνει ο Παναγιώτης Καρώνης στο βιβλίο του Γλωσσάρι στο χακί (εκδ. Το Δόντι) κι αυτό γιατί πέρα από την καταγραφή λέξεων και εκφράσεων που έχει συγκεντρώσει, συνοδεύει τη μελέτη του και με μια βιβλιογραφία με καταγραφές, μαρτυρίες, λογοτεχνικά και λαογραφικά ελληνικά βιβλία γύρω από τον στρατό και τον πόλεμο.

Για όσους θέλουν να εμβαθύνουν στον τομέα των επενδύσεων Ο έξυπνος επενδυτής (μτφρ. Κατερίνα Μπασαγιάννη, εκδ. Κλειδάριθμος) του Benjamin Graham θεωρείται η βίβλος των επενδύσεων και ο Graham o μεγαλύτερος σύμβουλος επενδύσεων του εικοστού αιώνα. Το βιβλίο του μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά, καλύπτοντας ένα κενό στην ελληνική βιβλιογραφία. 

Ιδέες / Φιλοσοφία / Ψυχανάλυση

Βιβλία αναφοράς για τη νεοελληνική κοινωνία, γραμμένα από έναν ταλαντούχο, οξυδερκή και ευαίσθητο δημιουργό. Εξαντλημένα και τα δύο τα τελευταία χρόνια. Τα βιβλία του Μάνου Χατζιδάκι, Ο καθρέφτης και το μαχαίρι, με τα τριάντα έξι κείμενα –που δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες ή εκφωνήθηκαν από τον ίδιο–, και με τις σχολιασμένες φωτογραφίες, καθώς επίσης (με ελαφρώς παραλλαγμένο τον τίτλο) Σχόλια του Τρίτου, κυκλοφορούν ξανά από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Ο τίτλος του βιβλίου του Bertrand Buffon Νεωτερικότητα και χυδαιότητα (μτφρ. Ορέστης Χρυσικόπουλος, εκδ. Ποταμός) είναι στο πνεύμα των δυο βιβλίων του Μάνου Χατζιδάκι. Το χυδαίο έχει παρεισφρύσει στη συμπεριφορά, στη γλώσσα, στην εμφάνιση, στις τέχνες, σε τέτοιο δε βαθμό και ένταση που καθίσταται σχεδόν αόρατο. Το συναντάμε στα πλήθη, αλλά και στις ελίτ, ασύδοτο στις διαφημίσεις, στα μίντια και στα κοινωνικά δίκτυα. Μια χυδαιότητα ανερυθρίαστη, ενίοτε επιθετική.

Ένας τόμος με δοκίμια του Σταύρου Ζουμπουλάκη και τίτλο Ηθική της αγάπης και πολιτική πράξη (εκδ. Πόλις) αναμένεται σύντομα. Δοκίμια που αναφέρονται στην ηθική, τη φιλοσοφία και την πολιτική. Συζητιούνται κείμενα των Ζακ Μαριταίν, Σιμόν Βέιλ, Αλβέρτου Σβάιτσερ, Πώλ Ρικαίρ, Χανς Γιόνας, Έττυ (Εσθήρ) Χίλλεσουμ, Σαούλ Φρηντλαίντερ, Τζορτζ Όργουελ, Τόνυ Τζαντ, Βάτσλαβ Χάβελ.

Μέχρι το καλοκαίρι θα κυκλοφορήσει και ο 3ος τόμος (Μέρος Α΄: Παράρτημα) του εμβληματικού Ο κόσμος ως βούληση και παράσταση του Arthur Schopenhauer. Εισαγωγή – μετάφραση – σχόλια – σημειώσεις: Δημήτρης Υφαντής, για τις εκδόσεις Ροές. Μια έκδοση state of the art.

Αυτοβελτίωση / Ψυχανάλυση /  Εμείς και οι άλλοι

Υπεροχή, είναι ο τίτλος του νέου βιβλίου του Robert Greene (μτφρ. Χριστόδουλος Λιθαρής, εκδ. Διόπτρα), έπειτα από τα Δύναμη: Οι 48 νόμοι της και Οι νόμοι της ανθρώπινης φύσης, ένα σημαντικό έργο που αποκαλύπτει ότι το μυστικό της γνώσης βρίσκεται ήδη μέσα μας. Όλοι μπορούμε να ωθήσουμε τον εαυτό μας και τις δεξιότητές μας στο υψηλότερο δυνατό σημείο, φτάνει να έχουμε πάθος και αγάπη για όσα κάνουμε και να ακολουθήσουμε το μονοπάτι της σοφίας που ήδη υπάρχει. Αυθεντίες από το παρελθόν και το παρόν δίνουν με το παράδειγμά τους σαφείς οδηγίες και το μόνο που χρειάζεται είναι να κάνουμε πράξη τη θεωρία. Ο συγγραφέας αναλύει τα βήματα προς την υπεροχή μέσα από προσωπικότητες που έγραψαν ιστορία, όπως οι αδελφοί Ράιτ, ο Αϊνστάιν, ο Γκαίτε κ.ά., και φέρνει τα διδάγματά τους στον 21ο αιώνα, βάζοντάς τα σε πρακτική εφαρμογή.

Στα χνάρια του διάσημου πατέρα του κινείται ο Demian Bucay, ψυχίατρος και ψυχοθεραπευτής με το νέο του βιβλίο Απιστία (μτφρ. Κων/να Επισκοποπούλου, εκδ. Opera), το οποίο κυκλοφορεί σύντομα. Βασισμένος στην επαγγελματική του εμπειρία και αντλώντας παραδείγματα από τη λογοτεχνία και τον κινηματογράφο, ο Bucay πραγματεύεται τα δύσκολα θέματα που αντιμετωπίζουν τα σημερινά ζευγάρια, από την απιστία και τη ζήλια μέχρι τη διαχείριση του χρόνου και τη λύση των διαφωνιών.

Ο ψυχολόγος - ψυχοθεραπευτής Ιάκωβος Σιανούδης στο βιβλίο του Κάθε εβδομάδα, ίδια ώρα: Η τέχνη της θεραπείας (εκδ. Αγγελάκη) επιχειρεί μια ολοκληρωμένη προσέγγιση στο γιατί αλλά και στο πώς οι άνθρωποι σχετιζόμαστε με όσα μας κινούν το ενδιαφέρον, αλλά και πώς προσεγγίζουμε τα ευάλωτα κομμάτια μας, που χρειάζονται φροντίδα.

Manifest, επτά βήματα για να ζήσεις τη ζωή που ονειρεύεσαι της Roxie Nafousi (μτφρ. Ειρήνη Παϊδούση, εκδ. Ψυχογιός). Άλλαξε τη ζωή σου με τον πρώτο αληθινά πρακτικό οδηγό manifesting, την απίστευτα δημοφιλή πρακτική προσωπικής ανάπτυξης, που θα σου προσφέρει τον τρόπο να πραγματοποιήσεις τα όνειρά σου… Γραμμένο από την coach προσωπικής ανάπτυξης και «Βασίλισσα του Manifesting» Ρόξι Ναφούσι, το βιβλίο αυτό είναι o απαραίτητος οδηγός για οποιονδήποτε θέλει να νιώσει πως κρατάει το τιμόνι της ζωής του. Σε μόλις επτά απλά βήματα, θα μπορέσεις να κατανοήσεις την πραγματική τέχνη του manifesting / της υλοποίησης και να δημιουργήσεις τη ζωή που πάντα ονειρευόσουν.

Τα κείμενα που περιλαμβάνει το βιβλίο των Νίκου Κουραβάνα και Ελένης Παπαδοπούλου [ψυχολόγοι-ψυχοθεραπευτές, MSc] Κράτα μου το χέρι… (εκδ. Αγγελάκη) επιχειρούν να εξασκήσουν τον αναγνώστη στο να γίνει παρατηρητής του εαυτού του, στη γνωριμία, τη μελέτη και την επαφή με την πραγματική εικόνα της ύπαρξής του, τον πραγματικό ή καλύτερα τον αληθινό εαυτό (true self) όπως τον περιέγραψε ο σπουδαίος ψυχαναλυτής, Donald Winnicott, θέτοντας έτσι σε λειτουργία την κριτική σκέψη, την εκτίμηση και την αξιολόγηση, για να μπορέσει να απορρίπτει ευκολότερα ό,τι δεν χρειάζεται και να κρατά ό,τι τον ενδυναμώνει ψυχικά.

Η Μάρω Βαμβουνάκη ήταν ανέκαθεν μοιρασμένη ανάμεσα στην πεζογραφία και την ψυχολογία. Το βιβλίο της Η νοσταλγία κι εγώ (εκδ. Αρμός) ανήκει στο πεδίο της ψυχολογίας.

Στο βιβλίο Τα δεσμά του έρωτα (μτφρ. Γρηγόρης Λαυρεντιάδης, εκδ. University Studio Press) η διακεκριμένη φεμινίστρια θεωρητικός και ψυχαναλύτρια Jessica Benjamin εξηγεί γιατί αποδεχόμαστε και διαιωνίζουμε σχέσεις επιβολής και υποταγής. Μας αποκαλύπτει πως η κυριαρχικότητα αποτελεί μια σύνθετη ψυχολογική διαδικασία που παγιδεύει και τους δύο συμμετέχοντες σε δεσμά συνενοχής, καθώς καταδεικνύει τους τρόπους με τους οποίους η επιβολή υποκρύπτεται στην οικογενειακή μας ζωή, τους κοινωνικούς μας θεσμούς και ιδίως τις σεξουαλικές μας σχέσεις παρά τη συνειδητή μας δέσμευση στην ισότητα και την ελευθερία.

Δεν υπάρχει πιο δυσερμήνευτο ζήτημα από τις ανθρώπινες σχέσεις, και αν βάλουμε στην εξίσωση τον παράγοντα «ερωτικές» σχέσεις, τότε τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο περίπλοκα. Το βιβλίο της Mona Chollet Εφευρίσκοντας τον έρωτα ξανά – Πώς η πατριαρχία σαμποτάρει τις ετεροφυλικές σχέσεις (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, εκδ. Στερέωμα) προτείνει μια σειρά από διασαφηνίσεις για ένα ζήτημα που στοιχειώνει τις φεμινίστριες εδώ και δεκαετίες και που επανέρχεται σήμερα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντός τους: το ζήτημα του ετεροφυλοφιλικού έρωτα.

Brianna Wiest: Το βουνό είσαι εσύ (εκδ. Κλειδάριθμος). Σταμάτα να εμποδίζεις τα όνειρά σου και πραγματοποίησέ τα Οι αυτοϋπονομευτικές συμπεριφορές είναι ένας από τους συνηθέστερους λόγους που αντιστεκόμαστε σε κάθε προσπάθεια αλλαγής. Ωστόσο, αν συνειδητοποιήσουμε τις καταστροφικές μας συνήθειες και ενισχύσουμε τη συναισθηματική μας νοημοσύνη, μπορούμε να απαλλαγούμε από κατάλοιπα παλαιότερων εμπειριών, να αγαπήσουμε την καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας και να ενεργούμε σύμφωνα με αυτή παύοντας να στεκόμαστε εμπόδιο στον ίδιο μας τον δρόμο και στην πραγμάτωση των στόχων μας. 

Από τις εκδόσεις Key Books προτείνονται αρκετοί και ιδιαίτερα αξιόλογοι τίτλοι στην κατηγορία των βιβλίων αυτοβελτίωσης και αυτογνωσίας. Μεταξύ αυτών, το πολύ διαφωτιστικό Όταν το σώμα λέει Όχι, του Gabor Mate (μτφρ. Μαρία Κουκιάδη), Τα υπέροχα μυστικά της ζωής του Gaur Gopal Das (μτφρ. Εριέττα Βασιλείου-Σγουρού), Πώς η άσκηση απογειώνει τη ζωή σου του John Ratey (μτφρ. Βασίλης Πουλάκος).

Τέλος, η Γιούλη Ψαρράκη στο βιβλίο της Άνευ (εκδ. Αρμός) δίνει έναν χρήσιμο οδηγό για όσους θέλουν να επαναπροσδιορίσουν τη σχέση τους με το αλκοόλ και να συναντηθούν με την αλήθεια τους. 

Αρχιτεκτονική / Φωτογραφία / Τέχνη

Ο ιστορικός τέχνης ομότιμος καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Άλκης Χαραλαμπίδης, συμπύκνωσε στο βιβλίο του Μια μικρή ιστορία της τέχνης (University Studio Press) την τέχνη της Δύσης από το 30.000 π.Χ. περίπου ως τις μέρες μας.

Στο φωτογραφικό λεύκωμα Η Αθήνα στον καιρό της πανδημίας (εκδ. Καπόν) η φωτογράφος Διονυσία Αλεξιάδη με ειδική άδεια κυκλοφορίας, είχε την ευκαιρία να φωτογραφήσει το κέντρο της Αθήνας και να απαθανατίσει την απόκοσμη όψη της πόλης. Η Αθήνα προβάλλεται λαμπρή στο αττικό φως. Άδεια όμως από κατοίκους, οχήματα, επισκέπτες. Μια πόλη σαν κινηματογραφικό σκηνικό, μια πρωτεύουσα αγνώριστη. Τις φωτογραφίες επενδύει με σύντομα κείμενα, εν είδει σχολίου και παρατήρησης, ο συγγραφέας και δημοσιογράφος, Νίκος Βατόπουλος.

Στο βιβλίο της Ευαγγελίας Διαμαντοπούλου Ο Θεόφιλος στο Πήλιο – Ζητήματα ζωγραφικής σκηνοθεσίας (εκδ. Επίκεντρο) επιχειρείται η ανάλυση των εικόνων του Θεόφιλου και προσεγγίζονται ζητήματα της ζωγραφικής του σκηνοθεσίας. Τα ζητήματα αυτά αφορούν κυρίως στον θεατρικό τρόπο με τον οποίο συνθέτει κάθε φορά το σκηνικό των ζωγραφικών του παραστάσεων, έτσι ώστε να αποδίδεται το φυσικό περιβάλλον και να κατανέμονται τα αρχιτεκτονικά στοιχεία.

Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένουμε και το λεύκωμα-αφιέρωμα στο Θόδωρο Παπαγιάννη Μύθοι και σύμβολα (εκδ. Νίκας). Ο Θεόδωρος Παπαγιάννης, ομότιμος καθηγητής της ΑΣΚΤ, είναι ένας γλύπτης που εδώ και μισόν αιώνα υπηρετεί τη μεγάλη παράδοση της ελληνικής γλυπτικής, συνδυάζοντας στο έργο του τόσο τον λαϊκό πολιτισμό και τη διακοσμητική δεξιοτεχνία της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Ηπείρου, όσο και τον πριμιτιβιστικό μοντερνισμό των αρχών του περασμένου αιώνα.

Το βιβλίο Σύγχρονες αρχιτεκτονικές θεωρήσεις – Σχέσεις φιλοσοφίας και αρχιτεκτονικής (University Studio Press) της Δήμητρας Χατζησάββα, πραγματεύεται τη χαρτογράφηση των βασικών θεωρητικών ρευμάτων της μεταπολεμικής αρχιτεκτονικής, με ιδιαίτερη έμφαση στην αρχιτεκτονική δημιουργία από το 1960 έως το 2020.

Λογοτεχνικές / Θεατρικές / Κινηματογραφικές Μελέτες

Η Margaret Atwood και η Louise Glück δεν είναι τυχαία βραβευμένες με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Το πεζογραφικό έργο της Atwood είναι σπουδαίο και πρωτοποριακό όμως η συγγραφική της περσόνα έχει και μια πλευρά με κριτική άποψη για όλα όσα αγάπησε, όλα όσα τη διαμόρφωσαν, τους συγγραφείς-συνοδοιπόρους αλλά και προβληματισμούς σχετικά με την καταστροφή του πλανήτη και την κλιματική κρίση μέχρι τα δικαιώματα των γυναικών σε κάθε εποχή. Όλες οι αναφορές της και οι εμμονές της έτσι όπως τις κατέγραψε σε μια πλειάδα κειμένων έχουν συγκεντρωθεί στον τόμο Φλέγοντα ερωτήματα (μτφρ. Βάσια Τζανακάρη, εκδ. Ψυχογιός).

Αντίστοιχη είναι και η περίπτωση της Louise Glück. Το ποιητικό της έργο, καθώς μεταφράζεται και στη γλώσσα μας, είναι προσβάσιμο σε όποιον θέλει να εξερευνήσει το ποιητικό της σύμπαν. Η συλλογή δοκιμίων Αποδείξεις και θεωρίες (μτφρ. Γιώργος Λαμπράκος, εκδ. Στερέωμα), που θα κυκλοφορήσει σύντομα, είναι η κριτική της πλευρά, η οποία διαθέτει εξίσου ακριβή γλώσσα, σπάνια διεισδυτικότητα και ενόραση, στοιχεία που χαρακτηρίζουν και την ποίησή της.

Ο Αναστάσης Βιστωνίτης στον τόμο Το Παρασκήνιο της μνήμης – Για τη λογοτεχνία, τις ιδέες, την Ιστορία (εκδ. Καστανιώτη) οργανώνει ένα συναρπαστικό ταξίδι με βασικούς άξονες τη λογοτεχνία, τις ιδέες, το έργο αλλά και τους τόπους όπου έζησαν μεγάλοι συγγραφείς και διανοητές. 

Ο κινηματογράφος είναι ένα πεδίο όπου μπορούν να συναντηθούν τεχνικές, ιδέες, στοχασμοί. Η Δήμητρα Δήμου με τη μελέτη της Η καντιανή ηθική στον κινηματογράφο - ανάδειξη παραδειγμάτων κατηγορικής προσταγής σε κινηματογραφικές αναπαραστάσεις (εκδ. Βακχικόν), εκτελεί ένα πείραμα ανίχνευσης φιλοσοφικών ιδεών σε μη αναμενόμενες και υπεράνω φιλοσοφικής υποψίας κινηματογραφικές παραγωγές. Τελικός στόχος: η διαμόρφωση μιας διαφορετικής ανάγνωσης τόσο του κλασικού, όσο και του «pop» κινηματογράφου και πάντως σίγουρα όχι ο εξαναγκασμός υιοθέτησης μιας περιχαρακωμένης οπτικής, αλλά μάλλον το αντίθετο. 

Η αρχαία ελληνική γραμματεία έχει μελετηθεί εξαντλητικά αποδεικνύοντας τόσο το βάθος και την πολυπλοκότητα των κειμένων όσο και την ευστροφία των μελετητών. Η Γαλλίδα φιλόσοφος Rachel Belpaloff με το δοκίμιό της Για την Ιλιάδα (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, εκδ. Μάγμα) αναδεικνύει φιλοσοφικές, ανθρωπολογικές και λογοτεχνικές πτυχές γύρω από το έπος της Ιλιάδας και τον ομηρικό κόσμο, γενικότερα. Στο επίμετρο το κείμενο του Hermann Broch «Το ύφος της μυθικής εποχής».

Σύντομα θα κυκλοφορήσει και η ανθολογία Όνειρα (μτφρ. Λευτέρης Αναγνώστου, επίμετρο: Burkhardt Lindner, εκδ. Αλεξάνδρεια), με κείμενα του Walter Benjamin. Συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά τα καταγραμμένα όνειρα που δημοσιεύτηκαν εν ζωή και σώζονται στα κατάλοιπα καθώς και οι θεωρητικοί στοχασμοί του Benjamin πάνω στο όνειρο. Προβάλλεται έτσι μια πλευρά του έργου του που μέχρι τώρα είχε προσεχτεί λιγότερο, αλλά είχε κεντρική σημασία για το γράψιμο και τη σκέψη του. Απαιτήθηκε γι’ αυτό μια εργασία αναζήτησης στο σώμα των Απάντων του, καθώς τόσο τα όνειρα όσο και οι στοχασμοί πάνω σε αυτά βρίσκονται διάσπαρτα στα πιο διαφορετικά σημεία του συνολικού του έργου.

Με ενδιαφέρον θα διαβάσουμε και το βιβλίο του Στάθη Λιβαθινού με [προσωρινό] τίτλο Τρεις εποχές. Σημειώσεις ενός σκηνοθέτη του θεάτρου (εκδ. Πατάκη). «Παραδείγματα προς μίμηση δεν υπάρχουν, κι ας λένε. Ο καθένας μας είναι και ο δρόμος του. Η ζωή δε βιώνεται εξ απομιμήσεως. Αν όμως βρισκόταν κάτι μέσα σε όλα αυτά που θα μπορούσε να ερεθίσει έναν νέο καλλιτέχνη να πιάσει ένα νήμα χωρίς να φοβηθεί, και με όποιο τίμημα να τολμήσει να κάνει τα δικά του λάθη, θα ήταν για μένα μια ευεργετική και σωτήρια έκβαση και ίσως η απώτερη και ταπεινή φιλοδοξία μου, που θα δικαίωνε την προσπάθεια να γράψω αυτές τις σελίδες».

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει και το βιβλίο του Θανάση Μήνα Για τον Πύνσον (εκδ. Πόλις). Όπως σημειώνει και ο συγγραφέας: «Το παρόν βιβλίο δεν αποτελεί βιογραφία του Πύνσον. Ελάχιστα άλλωστε γνωρίζουμε για τη ζωή του. Δεν αποτελεί επίσης κριτική αποτίμηση του έργου του. Αντίθετα, αφενός αναζητά τις ρίζες της πυντσονικής γραφής και τα στοιχεία εκείνα που διαμόρφωσαν το προσωπικό ύφος του, αφετέρου καταπιάνεται με μια σειρά από θέματα που τον απασχολούν στα σημαντικότερα μυθιστορήματά του (V, Η Συλλογή των 49 στο Σφυρί, Το Ουράνιο Τόξο της Βαρύτητας, Mason & Dixon, Ενάντια στη Μέρα, Έμφυτο Ελάττωμα): τον πόλεμο, την εξαπάτηση και τη συνωμοσία, την παράνοια που χαρακτηρίζει πλευρές του αμερικανικού τρόπου ζωής, τη σχέση του με το κίνημα (The Movement) και τη μουσική της δεκαετίας του 1960, την επιστήμη, με έμφαση στην έννοια της εντροπίας, την οποία ο Πύνσον δανείζεται από την θερμοδυναμική και την εισάγει στην οντολογία». 

Βιογραφίες

Κινούμενος στο όριο της μυθοπλασίας και της βιογραφίας, ο Paul Auster στο νέο του βιβλίο Φλεγόμενο αγόρι: Η ζωή και το έργο του Stephen Crane (μτφρ. Ιωάννα Ηλιάδη, εκδ. Μεταίχμιο) μας συστήνει μια παραγνωρισμένη συγγραφική μεγαλοφυΐα, τον Stephen Crane. Το ταλέντο και η γενναιοδωρία του Auster συγκλίνουν στην αποτύπωση μιας δραματικής βιογραφίας ενός ιδιοφυούς συγγραφέα, με τον τρόπο που μόνο ένας άλλος μετρ της λογοτεχνίας θα μπορούσε να γράψει.

Είναι γεγονός ότι στη χώρα μας σπανίζουν οι συγγραφείς-βιογράφοι, και αυτό γιατί δεν αρκεί να γνωρίζουν τον τρόπο που θα αφηγηθούν μια ιστορία, αλλά θα πρέπει να κάνουν έρευνα, να διασταυρώσουν πληροφορίες, να καταρρίψουν στερεότυπα, να αναδείξουν τα σημεία (προσωπικής και επαγγελματικής) καμπής για τον εκάστοτε βιογραφούμενο. Μεθοδικά, με ζήλο και ιδιαίτερη φροντίδα εργάστηκε και ο Θανάσης Γιώγλου για το βιβλίο Σταύρος Κουγιουμτζής – Ο άρχων του μινόρε (εκδ. Μετρονόμος). Αναλυτική καταγραφή της δισκογραφίας του, μαρτυρίες και συνεντεύξεις από δεκάδες σημαντικούς καλλιτέχνες και ανθρώπους του τραγουδιού, φίλους και συνεργάτες, αλλά και πρόσωπα από οικογενειακό του περιβάλλον.

Στα μέσα της άνοιξης θα εκδοθεί και μια συλλογή από αδημοσίευτες επιστολές, οι οποίες θα σκιαγραφούν τη ζωή του John Le Carre, με τίτλο Η ιδιωτική ζωή ενός κατασκόπου (εκδ. Bell).

Ο Θανάσης Λάλας μετά τον Στέλιο Καζαντζίδη και τον Μίκη Θεοδωράκη, έχει ετοιμάσει έναν τόμο για τον Ανδρέα Παπανδρέου με τίτλο Δεν μετανιώνω για ό,τι κι αν έζησα, γι' αυτό αποφασίζω να στα διηγηθώ (εκδ. Αρμός). Άτυπη βιογραφία μέσα από αφηγήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου.

Το ενδιαφέρον αναγνωστών, κριτικών καθώς και εκδοτών γύρω από τον Νίκο Καζαντζάκη αναζωπυρώθηκε πέρσι και όπως δείχνουν τα πράγματα θα τροφοδοτηθεί και φέτος και με αρκετές παράπλευρες εκδόσεις, εκτός από τις επανεκδόσεις των έργων του. Έτσι, σύντομα θα έχουμε την κυκλοφορία του τόμου Καζαντζάκης - Σιπριό: Συνομιλίες (μτφρ. από τα γαλλικά: Μαρία Δ. Φλετορίδου, εκδ. Καστανιώτη) στον οποίο θα περιλαμβάνεται η τελευταία συνέντευξη του Καζαντζάκη την άνοιξη του 1957 στον Pierre Sipriot. Επίσης, θα περιλαμβάνονται δύο κείμενα του Σιπριό και επιλογή δεκαέξι Αξιωμάτων από την Ασκητική καθώς και χρονολόγιο.