Για το φεστιβάλ χορού «Body Politics», το οποίο παρουσιάστηκε στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση από τις 26 μέχρι τις 30 Οκτωβρίου.

Του Νίκου Ξένιου

Το σώμα που υποφέρει και δηλώνει με «πολιτικό» τρόπο την οδύνη του είναι ο θεματολογικός άξονας που διατρέχει τις παραστάσεις χορού και έκφρασης που επέλεξε η Στέγη Ιδρύματος Ωνάση για να πλαισιώσει το μίνι φεστιβαλικό αφιέρωμα με τίτλο «Body Politics». Ενδιαφέροντα οne woman shows, που ιχνηλάτησαν πολλές διαφορετικές εκφάνσεις του πάσχοντος σώματος και στηλίτευσαν τις πολιτικές δομές και τις νόρμες που αυτό το σώμα απηχεί. 

Για τη παράσταση «Κατεστραμμένο δωμάτιο», σε σκηνοθεσία Μιχάλη Βιρβιδάκη, η οποία παρουσιάστηκε στο θέατρο «Σφενδόνη».

Του Νίκου Ξένιου

Είδαμε το Κατεστραμμένο δωμάτιο του Μάθιου Λέντον σε σκηνοθεσία Μιχάλη Βιρβιδάκη στο θέατρο «Σφενδόνη». Η τόσο προσεγμένη ελληνική μετάφραση είναι του Δημήτρη Κιούση και η επιμέλεια ήχου και εικόνας της Γαλάτειας Σαραντάκου. Η εξαιρετική αυτή παράσταση περιλαμβάνει τη συνομιλία τριών ηθοποιών, που τοποθετούνται πάνω στην αδυναμία του δυτικού ανθρώπου να δράσει, στο αίσθημα ματαιότητας κάθε παρέμβασης σε ανεπίλυτα ζητήματα της ανθρωπότητας, όπως είναι η βία, η καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και το προσφυγικό. Πρόκειται για το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας που εισηγήθηκε ο Μιχάλης Βιρβιδάκης στο θέατρο «Κυδωνία» των Χανίων, τα δύο άλλα μέρη της οποίας αποτελούν τα θεατρικά έργα Λαμπεντούζα του Άντερς Λουστγκάρτεν και Άγγελέ μου του Χένρι Νέιλορ, όλα σε προσεγμένη μετάφραση του Δημήτρη Κιούση.

Για την παράσταση «Η νύχτα των δολοφόνων» του Χοσέ Τριάνα σε σκηνοθεσία Μάνου Βαβαδάκη, η οποία παρουσιάζεται στο Θέατρο του Νέου Κόσμου (Κάτω χώρος).

Του Νίκου Ξένιου

Βγήκα ενθουσιασμένος από τον Κάτω Χώρο του Θεάτρου Νέου Κόσμου, ύστερα από την παράσταση Η νύχτα των δολοφόνων του Χοσέ Τριάνα σε σκηνοθεσία Μάνου Βαβαδάκη. Τρία αδέλφια, που έχουν καθήλωση στην εφηβεία, απομονώνονται στο υπόγειο του σπιτιού τους και σχεδιάζουν τη δολοφονία των γονιών τους, σε ένα έργο που σημειώνει τον απόηχο της ψυχανάλυσης και επιστρατεύει τα φροϋδικά δεδομένα για να κάνει μια αιμοσταγή, αλλά κατά βάθος τρυφερή δήλωση για το μη αυτονόητο της αγάπης. Ένα κείμενο υποδειγματικά μεταφρασμένο, μια παράσταση υποδειγματικά πειθαρχημένη.

Για την παράσταση «Tο Σώσε» του Michael Frayn, σε μετάφραση και σκηνοθεσία του Έκτορα Λυγίζου, η οποία παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση μέχρι και τις 27 Οκτωβρίου.

Του Νίκου Ξένιου

Συνέντευξη του σκηνοθέτη, σεναριογράφου και ηθοποιού Μιχάλη Βιρβιδάκη, καλλιτεχνικού διευθυντή του θεάτρου «Κυδωνία», με αφορμή την παράσταση «Το κατεστραμμένο δωμάτιο» του Μάθιου Λέντον, η οποία θα παρουσιαστεί από την Τετάρτη 10 έως και την Κυριακή 14 Οκτωβρίου στο θέατρο «Σφενδόνη».

Του Νίκου Ξένιου

10 + 1 θεατρικές ερμηνείες της προηγούμενης θεατρικής σεζόν και ποιες από αυτές έχουμε την ευκαιρία να δούμε και φέτος.

Του Νίκου Ξένιου

Ψηφίδα προς ψηφίδα, η πλούσια χειμερινή σεζόν δεν άφησε μόνο την αίσθηση της μεγάλης ποικιλίας μεταφρασμένων έργων και έργων του νεοελληνικού ρεπερτορίου. Άφησε, παράλληλα, την εντύπωση μεγαλύτερης τόλμης ως προς την επιλογή των θεμάτων, μεγαλύτερης κινητικότητας σε περιοχές δυσερεύνητες του θεατρικού πειραματισμού, μεγαλύτερης πρωτοβουλίας του ελεύθερου, εμπορικού θεάτρου. Από όσες παραστάσεις μπορέσαμε να παρακολουθήσουμε κατά τον χειμώνα που πέρασε, ξεχωρίσαμε κάποιες ερμηνείες, χωρίς αυτό να σημαίνει κάποια βαθύτερη αξιολόγηση, και με την επιφύλαξη ότι μας διέφυγαν άλλες, εξίσου σημαντικές.

Ο Γιάννης Αναστασάκης με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος ανέβασε χθες στην Επίδαυρο τη δική του εκδοχή του «Ορέστη» του Ευριπίδη, σε ελεύθερη μετάφραση Γιώργου Μπλάνα. Είναι προς τιμήν του το ότι αφιέρωσε την παράσταση αυτή στη μνήμη της Χρύσας Σπηλιώτη.

Του Νίκου Ξένιου

Για την παράσταση «Θεσμοφοριάζουσες» του Αριστοφάνη, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, η οποία παρουσιάστηκε στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου.

Του Νίκου Ξένιου

Οι Θεσμοφοριάζουσες του Αριστοφάνη, στην άρτια σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου, τήρησαν χθες στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου συνέπεια προς το πρωτότυπο, στην πολύ καλή μετάφραση του Παντελή Μπουκάλα, με ολοκληρωμένη θέση για το έργο, επίλεκτο καστ ηθοποιών, εξαιρετική μουσική του Νίκου Κυπουργού και ξεχωριστή χορογραφία/κινησιολογία της Σεσίλ Μικρούτσικου. 

Για την παράσταση «Ελλάς Μονάχου», σε κείμενο και σκηνοθεσία Ανέστη Αζά και Πρόδρομου Τσινικόρη, η οποία παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών.

Του Νίκου Ξένιου

Η νέα δουλειά του Πρόδρομου Τσινικόρη και του Ανέστη Αζά για το φεστιβάλ Αθηνών έχει τον τίτλο Ελλάς Μονάχου, είναι συμπαραγωγή του θεάτρου Kammerspiele του Μονάχου και αφορά ένα φλέγον, πολύ φλέγον ζήτημα των καιρών μας: ως αποτέλεσμα θεατρικής έρευνας πάνω στο ζήτημα της μετανάστευσης σήμερα μέσα σε συνθήκες μιας συνεχιζόμενης οικονομικής κρίσης, προσπαθεί να στηλιτεύσει την οικονομική «κρίση» και την επέλαση των social media, τόσο στην Ελλάδα, όσο και στη Γερμανία. Στις μορφές αφήγησης που επιλέγει ο Πρόδρομος Τσινικόρης εμπλέκονται θεατρικά έργα, performance walks, διασκευές μυθιστορημάτων, ρηξικέλευθες, υβριδικές μορφές μεταξύ κινηματογράφου και θεάτρου, πάντως διαφορετικές εκδοχές του documentary devised theatre.

Τέσσερις παραστάσεις χορού του Φεστιβάλ Αθηνών με θέμα το Αλλότριο.

Του Νίκου Ξένιου

O Μπρούνο Μπελτράο και η ομάδα Grupode Rua, η Ηρώ Αποστολέλλη και η ομάδα Carnation, η Μαρλένε Φρέιτας και ο Γιάννης Μανταφούνης παρουσίασαν στο Φεστιβάλ Αθηνών τέσσερεις διαφορετικές προσεγγίσεις της αποξένωσης της ανθρώπινης μονάδας μέσα στον ποταμό συγκρούσεων που παράγει η προσπάθεια ένταξής της στο σκηνικό γεγονός. Από τις απλές έθνικ καταβολές του βραζιλιάνικου χορού έως την ήδη γνώριμη κωδικοποίηση της πορτογαλίδας Φρέιτας, από την εξατομίκευση όπου στοχεύει η Ηρώ Αποστολέλλη έως το δίπολο αυτοσαρκασμός/αποθέωση του Εγώ που εισηγήθηκε ο Μανταφούνης, ήταν ενδιαφέρον να διαπιστώσει κανείς πόσο αυτή η συγκρουσιακή κατάσταση απασχολεί τους δημιουργούς της κίνησης.

Για την παράσταση «Αγαμέμνων» του Αισχύλου, σε μετάφραση Γιώργου Μπλάνα και σκηνοθεσία Τσέζαρις Γκραουζίνις, η οποία παρουσιάζεται και απόψε στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου.

Του Νίκου Ξένιου

Ο Τσέζαρις Γκραουζίνις παρουσιάζει στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου τον «Αγαμέμνονα», το πρώτο έργο της τριλογίας του Αισχύλου «Ορέστεια», στη νέα μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα και σε συνεργασία με το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Κοζάνης. Ο Γιάννης Στάνκογλου υποδύεται τον Αγαμέμνονα και τον Αίγισθο, η Μαρία Πρωτόπαππα την Κλυταιμήστρα, η Ιώβη Φραγκάτου την Κασσάνδρα, ο Θοδωρής Κατσαφάδος τον τειχοσκόπο φρουρό και ο Αργύρης Πανταζάρας τον Κήρυκα. Συμμετέχει δωδεκαμελής χορός, ορχούμενος υπό την μουσική του Χάρη Πεγιάζη.

Για τη θεατρική παράσταση «Απομίμηση ζωής», σε σκηνοθεσία Kornél Mundruczó, η οποία παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών.

Του Νίκου Ξένιου

Είχα την τύχη να δω την Απομίμηση ζωής του Ούγγρου κινηματογραφιστή και διευθυντή του Proton Theatre Κόρνελ Μουντρουτζό στο φεστιβάλ Αθηνών, στην Πειραιώς 260. Ο Μούντρουτσο δίνει υψηλή αισθητική αξία στο πολιτικό θέατρο/ντοκουμέντο, με βλέμμα που διεισδύει στις αντιφάσεις της σύγχρονης ουγγρικής ζωής, και δη αυτής του κοινωνικού περιθωρίου, που προτείνει ένα κάτοπτρο αυτογνωσίας στους υπολοίπους. Υπερρεαλιστικό και λυρικό ταυτόχρονα, το θέατρό του αποκαλύπτει τη σκοτεινή, ζοφερή πλευρά της καθημερινότητας σε μια χώρα που δεν μπορεί να καυχάται για τα δημοκρατικά της ένστικτα. Ο ολοκληρωτισμός, η αιμομιξία, το τράφικινγκ και η πορνεία, ο ρατσισμός και η άτυπη αδικία που ευνοείται από τους θεσμούς, η βία που αναπαράγει τη βία, η απάθεια και η έλλειψη ανοχής είναι τα θέματα που απασχολούν τον Μουντρουτζό.

Για την παράσταση της Kat Válastur «Rasp Your Soul», η οποία παρουσιάζεται και σήμερα, 17 Ιουνίου, στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

H Kat Válastur (Κατερίνα Παπαγεωργίου), μια από τις πιο αναγνωρισμένες χορογράφους της χορευτικής σκηνής του Βερολίνου, παρουσιάζει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση την περφόρμανς «Rasp Your Soul», από τις 15 έως τις 17 Ιουνίου. Η παράσταση εκκινεί μιαν υπαρξιστικού προβληματισμού ενότητα την οποία η ελληνίδα δημιουργός τιτλοφορεί: «The Staggered Dances of Beauty» και θέμα της οποίας είναι η αλλοτριωτική επίδραση του χρόνου στην ανθρώπινη φύση (άλλα έργα της με παρόμοια θεματική ήταν το «Oh! Deep sea corpus I-IV» και το «Marginal sculptures of Newtopia») και η διαμόρφωση των διάφορων πολιτιστικών inputs σε διακριτές παραστασιακές συνθήκες: το πιο αποτελεσματικά από αυτά τα inputs φαίνεται να είναι η φωνή/γλώσσα, ως κώδικας επικοινωνίας, και η ψηφιακή τεχνολογία. Μια από τις σημαντικότερες παραστάσεις χορού της χρονιάς, που κλείνει τον χειμερινό κύκλο της Στέγης.

Για την παράσταση «Φαρενάιτ 451», σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου, η οποία παρουσιάστηκε στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.

Του Νίκου Ξένιου

Έπειτα από τη «Δίκη του Κάφκα» και τον «Κάντιτ» ο Θωμάς Μοσχόπουλος ανεβάζει το «Φάρεναϊτ 451» του Ρέι Μπράντμπερι στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Μαζί με το «1984» του Όργουελ και τον «Θαυμαστό Νέο Κόσμο» του Χάξλεϋ, το «Φάρεναϊτ 451» μιλά για ένα φουτουριστικό ολοκληρωτισμό μαζικής αποβλάκωσης. Οι 451 βαθμοί Φαρενάιτ είναι η θερμοκρασία όπου καίγεται το τυπογραφικό χαρτί και καταστέλλεται η ελευθερία του λόγου. Καλή μετάφραση σε μια παραγωγή ακριβή, με καλές ερμηνείες και ενδιαφέρουσα μουσική χαρακτηρίζουν την παράσταση, που όμως δεν καινοτομεί στην απόδοση των διαχρονικών νοημάτων του έργου, αλλά αναλώνεται σε κινηματογραφικές λύσεις κάπως ξεπερασμένες.

Για τις περφόρμανς των Arkadi Zaides «Talos» και Julien Gosselin «1993», οι οποίες παρουσιάστηκαν στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.

Του Νίκου Ξένιου

Δύο περφόρμανς με παραπλήσιο θέμα (μιαν Ευρώπη απογοητευτική) στο ξεκίνημα του Φεστιβάλ Αθηνών: η ποιότητα της πρώτης απορρέει από τη σκληρή φόρμα, την απλότητα της παραβολής που τη διακρίνει, τον αφηγηματικό της χαρακτήρα που παραπέμπει σε διάλεξη. Της δεύτερης, εμπνευσμένης και υπερβολικής, το θέμα είναι μια νέα Ευρώπη και μια νέα μορφή εθνικισμού. Και οι δυο παραστάσεις τίθενται κριτικά απέναντι στα οράματα της ενωμένης Ευρώπης. Ο Αρκάντι Ζάιντες είναι πολύ πιο μαχητικός και ελάχιστα θεατρικός, ενώ ο Ζυλιέν Γκοσλέν πολύ πιο θεωρητικός και με υψηλές προσδοκίες σκηνικού πειραματισμού. Με προφητικό τόνο  μιλά για το τέλος των ψευδαισθήσεων μιας Ευρώπης που βάδισε «εντός» Ιστορίας με μια σειρά πολεμικών συρράξεων και υποτίθεται ότι έκλεισε τον αιματηρό αυτόν κύκλο με τους δύο παγκοσμίους πολέμους του εικοστού αιώνα, την πτώση του τείχους του Βερολίνου, την κατάφωρη απομυθοποίηση των φασιστικών και κομμουνιστικών καθεστώτων και τον μεγάλο πόλεμο της πρώην Γιουγκοσλαβίας. Ως τελευταίο «ιστορικό» σταθμό αυτής της πορείας εθνικιστικής υστερίας αναφέρει τον ντεγκωλισμό. Και κατόπιν υπονομεύει την ίδια του την τοποθέτηση.

Για την παράσταση «Βαβέλ» του Χοροθεάτρου Οκτάνα, σε σκηνοθεσία Κωνσταντίνου Ρήγου, η οποία παρουσιάζεται μέχρι την 1η Ιουνίου στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.

Του Νίκου Ξένιου

Ακούραστος ο Κωνσταντίνος Ρήγος, στο φυσικό του περιβάλλον και πάλι, χέρι χέρι με τη Μαρκέλλα Μανωλιάδη και τους τρεις άντρες χορευτές του: η «Οκτάνα» παρουσιάζει, έπειτα από εκτενή αυτοσχεδιασμό, τη «Βαβέλ» στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Το έργο, θα μπορούσε κανείς να πει, είναι προφητικό για την ανθρωπότητα του μεταπυρηνικού ολέθρου. Λάβα φλεγόμενη καλύπτει τη σκηνή, αποκαΐδια μετά από την καταστροφή: μπορεί να ξαναδημιουργηθεί η ανθρωπότητα μετά το τέλος; 

Για την παράσταση «Ανώνυμο» σε σύλληψη & χορογραφία της Τζένης Αργυρίου, η οποία παρουσιάζεται και σήμερα στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

Η performance maker και media artist Τζένη Αργυρίου παρουσιάζει την παράσταση «Ανώνυμο» στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης, αντιπαραθέτοντας τη σωματικότητα των χορευτών της ομάδας amorphy.org στο «ασώματο» υποκατάστατο της ανθρώπινης παρουσίας που διανοίχθηκε από την ψηφιακή τεχνολογία κατά τις δύο τελευταίες δεκαετίες. Μια παράσταση που προέκυψε από residency στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση το 2016 και της οποίας η άκρως εγκεφαλική σύλληψη μεταπλάθεται σε ένα θαύμα σωματικότητας, κατορθώνοντας να πετύχει υψηλό βαθμό μέθεξης του κοινού.

Για την παράσταση «Camp Europe» σε σκηνοθεσία Μαρίλλης Μαστραντώνη, η οποία παρουσιάστηκε στο θέατρο Χυτήριο.

Του Νίκου Ξένιου

Στο θέατρο «Χυτήριο» το διεθνές project «Camp Εurope» της Μαρίλλης Μαστραντώνη θίγει την προσφυγική και τη μεταναστευτική κρίση: ύστερα από έρευνα πάνω σε τέσσερις ιστορικές περιόδους και τέσσερεις τόπους μεταναστεύσεων κι έπειτα από επιχορηγούμενη διαμονή (residency) καλλιτεχνών στο Βερολίνο, στη Βουδαπέστη, στη Σμύρνη και στην Αθήνα, η ομάδα ΕΝΤΡΟΠΙΑ παρουσιάζει μια πολιτική περφόρμανς. 

Για την παράσταση «Baling Talks» σε σκηνοθεσία Mark Teh, η οποία παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του Onassis Fast Forward Festival 5–Athens, το οποίο διεξήχθει από τις 2 μέχρι και τις 16 Μαΐου.

Της Τόνιας Μάκρα

Για την όπερα «Ζ», σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου, που παρουσιάστηκε στην Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Της Τόνιας Μάκρα

Τη δολοφονία του βουλευτή της ΕΔΑ Γρηγόρη Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη το 1963 δεν την άγγιξε η λήθη. Το αντίθετο, σφράγισε ανεξίτηλα την πολιτική ζωή του τόπου, εμπνέοντας ταυτόχρονα υψηλής καλλιτεχνικής αξίας δημιουργίες, με πρώτο το εμβληματικό μυθιστόρημα του Βασίλη Βασιλικού Ζ, στο οποίο βασίστηκε η έξοχη ομότιτλη όπερα που ανέβηκε τον Μάρτιο και Απρίλιο στην Εναλλακτική Σκηνή της Λυρικής στο Κέντρο Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος. Η σύγχρονου ιδιώματος μουσική του διακεκριμένου Έλληνα συνθέτη της διασποράς Μηνά Μπορμπουδάκη σε αρμονία με την αιχμηρή σκηνοθετική ματιά της Κατερίνας Ευαγγελάτου πιστεύω ότι ανέδειξαν το Ζ σε κορυφαίο έργο του λυρικού θεάτρου.

Για την παράσταση «Équilibre / Cacti» σε χορογραφία του Αντώνη Φωνιαδάκη (Équilibre) και του Αλεξάντερ Έκμαν (Cacti), η οποία παρουσιάστηκε στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.

Του Νίκου Ξένιου

Για τη χορογραφική εγκατάσταση «17 gestures forced to uttered» της Ίριδας Καραγιάν, που παρουσιάζεται έως και αύριο, 6 Μαΐου. 

Της Παρασκευής Τεκτονίδου

Σκέψεις με αφορμή το 5ο Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση

Της Κλημεντίνης Βουνελάκη

Θα μπορούσε να είναι ο τίτλος του 5ου Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων στη Στέγη (28 & 29 Απριλίου 2018) που αποδείχτηκε εξαιρετικά ενδιαφέρουσα εμπειρία για πολλούς και διαφορετικούς λόγους: πριν απ’ όλα γιατί μπόρεσε να καταγράψει ανησυχίες και εξερευνήσεις της νέας γενιάς του χορού γύρω από την αναπαράσταση και την πρόσληψη του σώματος στην ελληνική χορευτική σκηνή, που έχει αλλάξει δραματικά στις δυο πρώτες δεκαετίες του 21ου αιώνα.

Για την παράσταση «Requiem pour L.», των Alain Platel & Fabrizio Cassol, η οποια παρουσιάζεται και απόψε στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

Η εξαίσια ομάδα «Les Ballets C de la B» του βέλγου χορογράφου Αλαίν Πλατέλ και ο μουσικοσυνθέτης Φαμπρίτσιο Κασόλ παρουσιάζουν τη μουσικοθεατρική περφόρμανς «Requiem pour L.» στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Ο Φαμπρίτσιο Κασόλ εξερευνά τις μουσικές διασταυρώσεις γκόσπελ, τζαζ, αφρικανικής έθνικ και όπερας δημιουργώντας μιαν ομάδα δεκατεσσάρων μουσικών από διαφορετικές ηπείρους και γεφυρώνοντας τις πολιτιστικές τους διαφορές. Ο Αλαίν Πλατέλ, με τη σειρά του, αναζητά μαζί με τους ερμηνευτές του τη σωματική αποτύπωση του βιώματος του θανάτου και των αποχαιρετιστήριων τελετών, επιλέγοντας το ημιτελές «Requiem» του Μότσαρτ. Αυτή η επιθανάτια τελετή, το ύστατο σημείο της μυθικής πορείας του μεγάλου συνθέτη, γίνεται εφαλτήριο για μια δημιουργία που άφησε εκστασιασμένο το αθηναϊκό κοινό.  

Για την παράσταση «O Καραφλομπέκατσος και η Σπυριδούλα» σε σκηνοθεσία του Κωνσταντίνου Μάρκελλου, στο θέατρο «Σταθμός».

Του Νίκου Ξένιου

Δύο διηγήματα από τη συλλογή της Λένας Κιτσοπούλου Το μάτι του ψαριού άψογα εναρμονισμένα στην παράσταση O Καραφλομπέκατσος και η Σπυριδούλα του Κωνσταντίνου Μάρκελλου. Ατμόσφαιρα εκμυστήρευσης και ύφος noir, έκφραση καταπιεσμένων συναισθημάτων, femmes fatales, αλμοδοβαρική αισθητική και μεγάλος βαθμός ευαισθησίας χαρακτηρίζουν την παράσταση αυτή, που μετατρέπει χαλαρές καταστάσεις σε γκροτέσκα δράματα. Μία από τις καλύτερες παραστάσεις της χρονιάς.

Για την παράσταση «Βάκχες» του Ευριπίδη, βασισμένη στη μετάφραση του Γιώργου Χειμωνά, σε σκηνοθεσία του Άρη Μπινιάρη, η οποία θα παρουσιάζεται μέχρι και την 1η Απριλίου στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή ©

Ο Άρης Μπινιάρης άφησε έκθαμβο το κοινό της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση με μια κάθε άλλο παρά κλασική εκδοχή των «Βακχών» του Ευριπίδη, διασκευή της μετάφρασης του Γιώργου Χειμωνά. Κινούμενος στην περιοχή του τελεστικού δράματος και εναρμονίζοντας τη ροκ αυτοσχεδιαστική σύνθεση του Βίκτωρα Κουλουμπή (ηλεκτρικό μπάσο) και του Πάνου Σαρδέλη (τύμπανα) με την κινησιολογία της Αμαλίας Μπένετ, ο σκηνοθέτης ανέθεσε στους δέκα λευκοντυμένους ηθοποιούς του να εκτελέσουν μιαν αιμοσταγή συναυλία στην κλειστή σκηνή του σύγχρονου θεάτρου, με πρόθεση να διηγηθεί μια παραβολή.

Για την παράσταση «Baby» του Christopher Durang σε σκηνοθεσία της Αναστασίας Κουμίδου, στο Black Box στο Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης».

Της Εύας Στάμου

Ένας κλασικός θεατρικός τόπος είναι το πεδίο της οικογένειας. Η μαύρη κωμωδία του Christopher Durang Baby (ή «Baby with the bath water» όπως είναι ο πλήρης τίτλος του πρωτότυπου), που παίζεται στο Black Box του Ιδρύματος «Μιχάλης Κακογιάννης», σε σκηνοθεσία Αναστασίας Κουμίδου, ανατρέπει παραδοσιακές αντιλήψεις για τη μητρότητα και την πατρότητα, σχολιάζοντας ταυτόχρονα με καυστικότητα τον ρόλο του εκπαιδευτικού συστήματος για την ψυχική ανάπτυξη του παιδιού, και θέτει με τρόπο ανάλαφρο σοβαρά ερωτήματα για τη διαδικασία του αυτοπροσδιορισμού της ταυτότητας φύλου.

Σκέψεις με αφορμή την παράσταση του Δημήτρη Παπαϊωάννου «Ο Μεγάλος Δαμαστής» στη Λισαβόνα (Centro Cultural de Belém), στις 3 Μαρτίου 2018.

Του Παναγιώτη Λογγινίδη

«Νύν δ’ ουκ έθ’ ώς κεν θάνατον και κήρας αλύξαι» διαπιστώνει η Δήμητρα στον ομηρικό της ύμνο, αφού οι θνητοί απέδειξαν για άλλη μια φορά ότι, κάπου στην πορεία των πραγμάτων, μια αδέξια κίνησή τους θα τους στερήσει το αυτονόητο για τη Θεά Δήμητρα, την αθανασία. Ο «Μεγάλος Δαμαστής», άλλως ο πανδαμάτωρ αν θεωρήσουμε ότι η λέξη «μεγάλος» εμπερικλείει υπερτροφική αναπαράσταση μιας ασύλληπτης παντο-δυναμίας, είναι χωρίς αμφιβολία η σχέση του ανθρώπου με τον χρόνο, όπως αυτή συμβολοποιείται στον άχρονο θεό.

Για την παράσταση «Οι Δούλες» του Jean Genet, σε σκηνοθεσία και μετάφραση της Μαριάννας Κάλμπαρη, η οποία παρουσιάζεται στο «Υπόγειο» του Θεάτρου Τέχνης – Καρόλου Κουν. 

Του Νίκου Ξένιου
Φωτογραφία © Σταύρος Χαμπάκης

Προσπάθησα να εδραιώσω μιαν αποστασιοποίηση, που επιτρέποντας το ρητορικό ύφος, θα μετέφερε το θέατρο μέσα στο θέατρο.
Έτσι, έλπιζα να πετύχω και την κατάργηση των χαρακτήρων... και να τους αντικαταστήσω με σύμβολα όσο το δυνατόν πιο απομακρυσμένα
στην αρχή από αυτό που αντιπροσωπεύουν, εξακολουθώντας όμως να είναι προσκολλημένα σ' αυτό,
για να μπορούν να συνδέσουν –χρησιμοποιώντας μόνο αυτά τα μέσα- τον συγγραφέα με το κοινό.
Ζαν Ζενέ

Οι τόσο γνώριμες στο ελληνικό κοινό «Δούλες» («Les bonnes», 1947) του Ζαν Ζενέ, στο Υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης στη σκηνοθεσία της Μαριάννας Κάλμπαρη αναδεικνύουν τη γκρίζα ζώνη της αστικής ζωής μέσα από μιαν αλληγορία της σύνθλιψης του ανθρώπου από την εξουσία. Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στο Θέατρο Τέχνης πριν από πενήντα χρόνια σε σκηνοθεσία Δημήτρη Χατζημάρκου. Μια πολύ καλή παράσταση, με περιθώρια μεγάλης εξέλιξης.

Για την παράσταση «Κλάρα Σούμαν: τα χαρισματικά πρόσωπα μιας υπερμαριονέτας», σε κείμενο της Μαρίας Γιαγιάννου και σκηνοθεσία Μιλτιάδη Φιορέντζη, η οποία παρουσιάζεται στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων – «Λευτέρης Βογιατζής».

Του Νίκου Ξένιου

Στο θέατρο της Οδού Κυκλάδων είδαμε το έργο της Μαρίας Γιαγιάννου Κλάρα Σούμαν: τα χαρισματικά πρόσωπα μιας υπερμαριονέτας. Ο Μιλτιάδης Φιορέντζης φέρνει επί σκηνής τον ήχο του πιάνου της εξαιρετικής Βικτωρίας Κιαζίμη και τη βαθειά, συγκινητική φωνή του βαρύτονου Νικόλα Καραγκιαούρη και δίνει με δεξιοτεχνία σάρκα και οστά στον ποιητικό λόγο των ημερολογίων του Ρόμπερτ και της Κλάρα Σούμαν. Το κείμενο ερμηνεύουν μέσα από τα studiolo τους η Μαρία Όλγα Αθηναίου και ο ίδιος ο σκηνοθέτης. Η Κλάρα Σούμαν είναι μια «πλαγγόνα», μια κούκλα, μια «υπερμαριονέτα», ενώ δυο παράλληλοι μονόλογοι παραπέμπουν ευθέως στον Κλάιστ τον Χόφμαν [1] και τον Καμίσο [2], ώστε να αποδοθεί το σταδιακό «ξεκούρδισμα» του πνεύματος του Σούμαν, σε μιαν εφιαλτική κατωφέρεια που ακολουθεί αυτό το puppetry δημιουργίας.

Για την παράσταση «Ψηλά από τη γέφυρα», σε σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη, η οποία παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου.

Του Νίκου Ξένιου

Ένα απ’ τα σημαντικότερα έργα του παγκοσμίου ρεπερτορίου, το Ψηλά από τη γέφυρα του Άρθουρ Μίλερ, ανεβαίνει στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, με πρωταγωνιστή τον Γιώργο Κιμούλη, σε σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη και σε κοινή τους μετάφραση του έργου. Το έργο μιλά για τον μικρόκοσμο των μεταναστών της περιοχής Red Hook του Μπρούκλιν. Πραγματευόμενος τις ταξικές διαφορές ανάμεσα στη φιλοξενούσα κουλτούρα και την «κλειστή» κουλτούρα των μεταναστών, τις διαφορές του φύλου και της ηλικίας και το στοιχείο της ηθικής και της τραγωδίας στην ανθρώπινη ζωή, ο Μίλερ καυτηριάζει το ταξικό σύστημα της Αμερικής του ’50 που οδηγεί τον Εντι Καρμπόνε σε αδιέξοδο. Το bloody course της υπόθεσης βασίζεται στην ανεδαφική επιδίωξη της ευτυχίας: το έργο είναι, κατά κύριον λόγο, απαισιόδοξο.

Για την παράσταση του Akram Khan «Xenos», η οποία παρουσιάστηκε τις προηγούμενες μέρες στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

Ως αφιέρωμα στην επέτειο των εκατό χρόνων από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο Άκραμ Καν κάνει παγκόσμια πρώτη με την αριστουργηματική του περφόρμανς «Xenos» στην κεντρική αίθουσα της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Θέμα της παράστασης είναι η ξενοφοβία, η απώλεια της ανθρωπιάς, αλλά και η κατάσταση της ύπαρξης σε «ενέδρα», σε «συναγερμό», πάνω στη «νησίδα» όπου απομονώνεται ο διαφορετικός στη Δύση: πρόκειται για ένα δοκίμιο πάνω στην ετερότητα και τον φόβο για τον Άλλο που αποτέλεσε το κυριότερο κοινωνικό σύμπτωμα στις παραμονές των δύο παγκοσμίων πολέμων.