Για την παράσταση 4:48 Ψύχωση της Σάρα Κέιν, από το Θέατρο Δωματίου της Άντζελας Μπρούσκου και της Παρθενόπης Μπουζούρη, που παίζεται έως και αύριο, 14 Μαΐου, στο «Θησείο»

Του Νίκου Ξένιου

“Do with it what you will, just  remember –writing  it killed me!” (Rebellato 2009) [1]

Πυκνό, σκληρό, ασφυκτικό, το 4:48 Ψύχωση της Σάρα Κέιν είναι πρωτοποριακό θεατρικό κείμενο, που απαιτεί απόλυτο δόσιμο ηθοποιών και θεατών. Πρόκειται για το τελευταίο έργο της βρετανίδας συγγραφέως, που πρωτοανέβηκε από το  Royal Court's Jerwood Theatre στις 23 Ιουνίου του 2000. Μια συγκλονιστική παράσταση, για δυο ακόμη βραδιές, από το Θέατρο Δωματίου της Άντζελας Μπρούσκου και της Παρθενόπης Μπουζούρη στο «Θησείο» [2]

Για την παράσταση Zvizdal, της ομάδας Berlin, που παίζεται χθες και σήμερα, 11 Μαΐου, στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, στο πλαίσιο του Fast Forward Festival. 

Του Νίκου Ξένιου

Για την παράσταση Colossus, σε σκηνοθεσία Θάνου Παπακωνσταντίνου, η οποία παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.

Του Νίκου Ξένιου

Ένας γαλάζιος ουρανός βγαλμένος από την Ορέστεια
Ορθώνεται σαν αψίδα από πάνω μας. Ω πατέρα, είσαι από μόνος σου
Ρωμαλέος και ιστορικός σαν Ρωμαϊκή Αρένα.
Στρώνω για το γεύμα μου πάνω σ' ένα λόφο με μαύρα κυπαρίσσια.
Τα διαμπερή σου κόκκαλα και ακάνθινα μαλλιά είναι σκορπισμένα
(Colossus, από τα Ποιήματα της Σύλβια Πλαθ, μτφρ. Κατερίνα Ηλιοπούλου, Ελένη Ηλιοπουλου, εκδ. Κέδρος)

Ως τρίτο μέρος της τριλογίας Carnage (Σφαγή) μετά από τα έργα Venison (2012) και Pedestal (2013), εμπνευσμένα από τις Ευμενίδες και τις Χοηφόρους αντίστοιχα, η ομάδα helter skelter Co του Θάνου Παπακωνσταντίνου παρουσιάζει στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης την παράσταση Colossus (Κολοσσός) που αντιστοιχεί στον «Αγαμέμνονα» του Αισχύλου. Μια δύσκολη παράσταση, που αμφιβάλλω αν μπορεί να κοινωνήσει τον στόχο της στο ευρύ κοινό.

Για την παράσταση Hearing, σε σκηνοθεσία του Amir Reza Koohestani, η οποία παρουσιάστηκε στη Μικρή Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

Eπιστρατεύοντας οικεία σύμβολα και δημιουργώντας χαρακτήρες που μεταφέρουν την κριτική του στα καθ’ημάς ο Αμίρ Ρεζά Κουχεστανί πραγματεύεται το τριπλό ζήτημα της δικαιοσύνης, της προσωπικής ευθύνης και της καταστολής των ατομικών ελευθεριών από μια κοινωνία-δικαστή. Η ποιητική γραφή εισβάλλει στον νατουραλισμό στο καυστικό έργο Hearing, που γράφτηκε κατά τη διάρκεια της διαμονής του ιρανού δραματουργού στην Academie Schloss Solitude της Στουτγάρδης (2014-15) και που παρουσιάστηκε στη Μικρή Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση. Το έργο έκανε πρεμιέρα στο City Hall της Τεχεράνης το 2015, κάνοντας το «Συμβούλιο Επιτήρησης και Αποτίμησης» του Ιράν να ρίξει και πάλι την αυστηρή λογοκριτική του ματιά στο έργο μιας από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες του σύγχρονου θεάτρου.

Για την παράσταση Θεία Κωμωδία, του Δάντη, σε σκηνοθεσία Αργυρώς Χιώτη, η οποία παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

Η Θεία Κωμωδία της ομάδας Vasistas σε σκηνοθεσία Αργυρώς Χιώτη στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση ήταν μια σκηνική αφήγηση ενός σύνθετου κειμένου που περιλάμβανε επιλεγμένα αποσπάσματα από την «Κόλαση», το «Καθαρτήριο» και τον «Παράδεισο», ένα αναλόγιο/οδοιπορικό της φαντασίας στον άλλο κόσμο που επιχειρεί να φέρει στα μέτρα της εποχής μας το εμβληματικό έργο της όψιμης μεσαιωνικής γραμματείας, συνδυάζοντάς το με σύγχρονη ποίηση. Στην παράσταση τηρήθηκε ο αλληγορικός, πολύσημος και αυτοβιογραφικός χαρακτήρας της Θείας Κωμωδίας, που συνοψίζει τις κοσμολογικές και ηθικές αντιλήψεις της εποχής του Dante Alighieri (τέλη 13ου με αρχές 14ου αιώνα).

Για την παράσταση The curing room, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζιά, η οποία παρουσιάζεται στο θέατρο Vault μέχρι και τις 28 Μαΐου.

Του Νίκου Ξένιου

Τόπος έρημος και παρατημένος. Τα συμμαχικά στρατεύματα εγκαταλείπουν την Πολωνία, το 1944. Επτά σοβιετικοί στρατιώτες εγκαταλείπονται από τους αποχωρούντες Ναζί κλειδωμένοι στην υπόγεια κρύπτη ενός μοναστηριού της Πολωνίας, χωρίς ρούχα, φαγητό, νερό και ξεχνιούνται εκεί. Μένουν κλεισμένοι τριάντα έξι μέρες με κορυφούμενη πείνα και δίψα, που τους οδηγεί στον κανιβαλλισμό. Bασισμένο σε αληθινά γεγονότα, το θεατρικό έργο Curing Room του Ντέηβιντ Ίαν Λη ανεβαίνει σε έξοχη μετάφραση Αντώνη Γαλέου στο θέατρο Vault, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζιά. Ορμώμενος από μια περίσταση εξαιρετικά σπάνια και τραγική, ο συγγραφέας επιχειρεί μια καταγγελία του καθημερινού κανιβαλισμού, τη στιγμή που έτσι λειτουργεί καθένας στην ειρήνη και πολύ περισσότερο στον πόλεμο, τον πόλεμο που συνεχίζεται.

Για την παράσταση της Maria Hassabi Staged?, η οποία παρουσιάστηκε στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

H προσωπική και εντελώς ξεχωριστή πορεία της Μαρίας Hasabi (κατά κόσμον Χασάπη, κυπριακής καταγωγής) στη σκηνή της Νέας Υόρκης, καθώς και η εικαστική ματιά της, τοποθετούν το έργο της Staged? στα όρια χορού και performance. Μαζί με τους νεοϋορκέζους Τζέση Γκολντ, Χριστούλα Χάρακα και Όιζιν Μόναγκαν οριοθετούν το ανθρώπινο σώμα ως αργά κινούμενο γλυπτό, δίνοντας έμφαση στις μεταβατικές, ενδιάμεσες κινήσεις και στη λεπτή ποιότητα της μετάβασης.  Πρόκειται για μια μελέτη για τον χρόνο της παράστασης, όπως αυτός προεκτείνεται στο άπειρο. Ως εκθεσιακός χώρος μουσείου, η κεντρική σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση καλεί τους θεατές σε μια τελετουργία υπομονής και κατάνυξης.

Για την παράσταση χορού Τοπία, σε χορογραφίες Ντάγκλας Λη, Μπενζαμέν Μιλπιέ και Αντώνη Φωνιαδάκη, η οποία παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής - Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος» στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Επόμενες παραστάσεις στις 5, 6 και 10 Μαΐου.

Του Νίκου Ξένιου

Ο Ντάγκλας Λη παρουσιάζει τη νέα του δημιουργία με τίτλο Fortress πάνω σ’ ένα κομμάτι για σόλο πιάνο του Έτσιο Μπόσσο, ο Μπενζαμέν Μιλπιέ παρουσιάζει τη χορογραφία του με τίτλο Sarabande, βασισμένη στις Σονάτες και Παρτίτες για σόλο βιολί και στην Παρτίτα για σόλο φλάουτο του Γιόχαν Σεμπάστιαν Μπαχ, ενώ ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Ε.Λ.Σ. Αντώνης Φωνιαδάκης παρουσιάζει την πρώτη συνεργασία του με το Μπαλέτο της Λωρραίνης το 2014, επιλέγοντας ένα από τα πιο δημοφιλή κομμάτια του Τζων Άνταμς, το Shaker Loops, σε απόδοση για πιάνο [1] για να ολοκληρώσει το τρίπτυχο Τοπία του Μπαλέτου της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Ερμηνεύουν πρώτοι χορευτές, σολίστ, κορυφαίοι (ημι-σολίστ) και μέλη του μπαλέτου της Ε.Λ.Σ..

Κυριακή μεσημέρι. Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Λίγες μέρες απομένουν ακόμη για το καθιερωμένο πλέον Φεστιβάλ Εφηβικού Θεάτρου. Καινούργια κείμενα από την Ελλάδα και όλον κόσμο, αλλά και έργα που έχουν γνωρίσει μεγάλη επιτυχία ανεβαίνουν κάθε χρόνο από διαφορετικά σχολεία της Αττικής, που δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους στο σανίδι.

Του Γιώργου Μητρόπουλου

Για τις παραστάσεις του 4ου Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων, οι οποίες παρουσιάστηκαν στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

Οι τρεις από τις χορογραφίες του 4ου Φεστιβάλ Νέων Χορογράφων στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση είχαν κάποια κοινά: την έμφαση στον βαθμό μηδέν της κίνησης, την έμφαση στο ελάχιστο της μετατόπισης του ανθρώπινου σώματος, ενώ αέρας εκτοπίζεται και αλλαγές επέρχονται στον περιβάλλοντα χώρο. Η υβριδικότητα και ο έντονα εικαστικός χαρακτήρας των νέων αυτών χορογραφιών εγείρουν ζήτημα επαφής με το ανοίκειο, θέτουν επί τάπητος τη σχέση μας με το καθημερινό, διανοίγουν ορίζοντες παρατήρησης κρυφών αρμονικών σχέσεων ανάμεσα στο ανθρώπινο σώμα και το κοινωνικό (αστικό ή άλλο) περιβάλλον.

Για την παράσταση Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο, σε σκηνοθεσία Νίκου Διαμαντή, η οποία παρουσιάζεται στο θέατρο Σημείο.

Του Νίκου Ξένιου

Τα δύο αντίθετα: ο Πίντερ με το νόημα κρυμμένο σε όσα δεν λέγονται, ο Προυστ με τις συνεχείς επαναλήψεις. Η διασκευή του Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο για τον κινηματογράφο από τον Χάρολντ Πίντερ ήταν το αποτέλεσμα μιας τρίμηνης μελέτης του Προυστ και μιας προσπάθειας να περιληφθεί στο σενάριο συνολικά το πολύτομο έργο. Με συμβουλή του Μπέκετ ο Πίντερ ξεκίνησε από το τέλος: ξανακερδίζοντας τον χαμένο χρόνο. Ήταν μια παραγγελία του 1972 από τον Τζόζεφ Λόουζι και τη μελετήτρια του Προυστ Μπάρμπαρα Μπρέι, που είχε τον τίτλο «Σενάριο Προυστ» και που ποτέ δεν πραγματοποιήθηκε. Αφηγητής είναι ο ίδιος ο Μαρσέλ Προυστ. Στο θέατρο «Σημείο», σε μετάφραση Αντώνη Γαλέου και σκηνοθεσία Νίκου Διαμαντή.

Για την παράσταση της ομάδας Nova Melancholia Τα χρόνια της αθωότητας, σε σκηνοθεσία Βασίλη Νούλα, η οποία παρουσιάζεται στη Μικρή Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση μέχρι και τις 26 Μαρτίου.

Του Νίκου Ξένιου

Η περφόρμανς Τα χρόνια της αθωότητας της ομάδας Nova Melancholia που παρουσιάζεται στη Μικρή Σκηνή της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση βασίζεται σε ένα κεφάλαιο της πολιτικής-ερωτικής αλληγορίας Αυτοκράτειρα του Δούκα Καπάνταη (εκδ. Νεφέλη) [1]. Επί σκηνής οι ηθοποιοί Κώστας Κουτσολέλος, Βίκυ Κυριακουλάκου, Αλέξια Σαραντοπούλου, Δέσποινα Χατζηπαυλίδου και το μουσικό σχήμα «Το κορίτσι κοιμάται».

Για την παράσταση του Claudio Tolcachir Η παράλειψη της οικογένειας Κόλεμαν, σε σκηνοθεσία της Μαριτίνας Πάσσαρη, η οποία παρουσιάζεται στη δεύτερη σκηνή, στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας.

Του Νίκου Ξένιου
Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Πίττας

Όταν πεθαίνει η τεράστια γιαγιά τα πράγματα εξωθούνται στις πραγματικές τους διαστάσεις. Ο ένας εγκαταλείπει τον άλλον, σαν σε καράβι που βουλιάζει. Ο Κλαούντιο Τολκατσίρ γεννήθηκε στο Μπουένος Άιρες το 1975 και τα έργα του έχουν παρουσιαστεί σε περισσότερες από είκοσι χώρες κι έχουν μεταφραστεί σε έξι γλώσσες. Η παράλειψη της οικογένειας Κόλεμαν συμπληρώνει φέτος δεκατρία χρόνια επιτυχίας στην Αργεντινή και παρουσιάζεται σε πανελλήνια πρώτη, στο Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας σε πολύ καλή μετάφραση Μαρίας Χατζηεμμανουήλ και σε εξαιρετική σκηνοθεσία Μαριτίνας Πάσσαρη.

Για την παράσταση Women of Passion, Women of Greece, σε σκηνοθεσία Τατιάνας Λύγαρη, η οποία παρουσίαζεται στο θέατρο Τρένο στο Ρουφ.

Του Νίκου Ξένιου

Η Ευγενία Αρσένη, η οποία πριν από λίγο καιρό παρουσίασε δύο όπερες στην Αμερική, επιστρέφει στην Αθήνα για να παρουσιάσει το αγγλόφωνο έργο της Women of Passion, Women of Greece, σε σκηνοθεσία Τατιάνας Λύγαρη, με την Εβελίνα Αραπίδη να ενσαρκώνει, σε τριπλό μονόλογο, τρεις εμβληματικές γυναικείες φιγούρες της τέχνης και της πολιτικής: τη Μαρία Κάλλας, τη Μελίνα Μερκούρη και μια θεατρική περσόνα που ερμήνευσαν οι δύο πρώτες, τη Μήδεια.

Για την παράσταση Enter Sandman, που βασίζεται στη νουβέλα «Ζάντμαν» του E.T.A. Hoffmann, σε σκηνοθεσία Θέμελη Γλυνάτση, στο θέατρο Skrow.

Του Νίκου Ξένιου

Σε μετάφραση Γιάννη Καλιφατίδη, σκηνικά και κοστούμια της Αλεξίας Θεοδωράκη, φωτισμούς Στέλλας Κάλτσου και animation Μάριου Γαμπιεράκη και Χρυσούλας Κοροβέση, ο Θέμελης Γλυνάτσης σκηνοθετεί, στο θέατρο Skrow, σε μιαν αισθητικά άρτια παράσταση το Enter Sandman, που βασίζεται στη νουβέλα «Ζάντμαν» του E.T.A. Hoffmann. Ιδιότυπο δείγμα γραφής του όψιμου γερμανικού ρομαντισμού, το «Ζάντμαν» είναι μια επιστολική gothic νουβέλα τρόμου: για αυτό που δεν είναι απόλυτα οικείο, ούτε και απόλυτα παραξενιστικό. Για εκείνο το «άλλο», που όμως είναι το δίδυμό μας. Για τις φρίκες του σκοτεινού παιδικού μας δωματίου όταν έσβηναν τα φώτα και όταν απουσίαζε ο πατέρας.

Για τη θεατρική μεταφορά του εκτεταμένου διηγήματος Εις ελευθερίαν της Ελεονώρας Σταθοπούλου, σε διασκευή και σκηνοθεσία Μαρίας Αιγινήτου. (φωτ. Γιάννης Πρίφτης)

Του Θάνου Κάππα

Για την παράσταση Πλατεία Ηρώων, του Thomas Bernhard, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, η οποία παρουσιάζεται στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων - Λευτέρης Βογιατζής.

Του Νίκου Ξένιου

Παρά το γεγονός ότι ο Τόμας Μπέρνχαρντ υποστήριξε κάποτε πως «το θέατρο είναι μια ένωση τελματόβιων», ο ίδιος άφησε δεκαοκτώ θεατρικά έργα, 10 μικροδράματα, ένα έργο για μπαλέτο με φωνές και ένα λιμπρέτο για όπερα δωματίου, ακολουθώντας την παράδοση του Χάινριχ φον Κλάιστ και του Γκέοργκ Μπίχνερ. Στην Πλατεία Ηρώων που παρακολουθήσαμε στο θέατρο της Οδού Κυκλάδων σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά η προσωπικότητα του μεταστάντος καθηγητή Σούστερ διαγράφεται μέσα από τα λόγια των άλλων. Μiα παράσταση που δεν θα ξεχάσουμε ποτέ.

Για την παράσταση της Bouchra Ouizguen Ottof, η οποία παρουσιάζεται στη Μικρή Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, μέχρι και απόψε 23.02.

Του Νίκου Ξένιου

Στο Μαρόκο ο χορός γνωρίζει άνθηση, όμως ακολουθώντας τα δικά του μονοπάτια. Εφαρμόζοντας τα διδάγματα του σύγχρονου χορού στην παράδοση των γυναικών «Αΐτας» που εμφανίζονται στους γάμους, η νέα χορογράφος Μπούτσρα Ουισγκουέν μαζί με τέσσερεις πληθωρικές, αισθησιακές, ώριμες σε ηλικία χορεύτριες από το Μαρακές, που τρικλίζουν, παλεύουν με το άπειρο, προσεύχονται σε άγνωστη κατεύθυνση, περιστρέφονται, αποκαλύπτουν και αποκαλύπτονται, παρουσιάζει την παράσταση Ottof στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. Ένα σπάνιο θέαμα, μια μοναδική εμπειρία.

Για την παράσταση Βίκτωρ ή τα παιδιά στην εξουσία, του Roger Vitrac, σε σκηνοθεσία της Μαριάννας Κάλμπαρη, η οποία παρουσιάζεται στο Θέατρο Τέχνης - Κάρολος Κουν, στη σκηνή της Φρυνίχου.

Του Νίκου Ξένιου

Το Βίκτωρ ή τα παιδιά στην εξουσία που πρωτοπαρουσιάστηκε στην Ελλάδα από τον Κάρολο Κουν το 1973-74, ανεβαίνει και πάλι στο Θέατρο Τέχνης ως μουσική παράσταση σε παγκόσμια πρώτη, σε λιμπρέττο Σταμάτη Κραουνάκη. «Οταν γράφτηκε και πρωτοπαίχτηκε το έργο θεωρήθηκε τρομερά πρωτοποριακό, διότι έφερνε μια φόρμα στα θεατρικά δρώμενα αρκετά διαφορετική» λέει η σκηνοθέτις, κ. Κάλμπαρη. «Σήμερα, φυσικά, τα πράγματα στο θέατρο έχουν προχωρήσει τόσο στη γραφή όσο και στη σκηνοθεσία. Και θεωρώ πως μέσα από τη μουσική φόρμα το κείμενο αυτό ξαναβρίσκει τη δύναμή του». Το έργο ξεγυμνώνει την υποκρισία των ενηλίκων, τις μοιχείες και τις μικρές τους απάτες, την καταπίεση και τον αυταρχισμό τους. Είναι μια μεγάλη στιγμή για το Θέατρο Τέχνης και ένα πραγματικό άλμα του Σταμάτη Κραουνάκη στο σύμπαν της μουσικής/θεατρικής δημιουργίας στη χώρα μας.

Είναι μια γεμάτη χρονιά φέτος για τον Δημήτρη Καραντζά. Μετά το τέλος των παραστάσεων της «Δωδέκατης Νύχτας» στο Εθνικό Θέατρο, ανέβασε στις αρχές Φεβρουαρίου στο Θέατρο της Οδού Κυκλάδων την «Πλατεία Ηρώων», το κύκνειο άσμα του Τόμας Μπέρνχαρντ. Από τις 20 Φεβρουαρίου επαναλαμβάνει την μεγάλη περσινή του επιτυχία «Τα κύματα» της Βιρτζίνια Γουλφ, που από τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση μετακομίζουν στο θέατρο Σφενδόνη.

Του Γιώργου Μητρόπουλου

Για την παράσταση Αθήνα, Γραμμή 1, σε σκηνοθεσία Σοφίας Βγενοπούλου, η οποία παρουσιάζεται και απόψε στη Μικρή Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.

Του Νίκου Ξένιου

Κλασικό μιούζικαλ για τη ζωή στον Υπόγειο της χαοτικής μεγαλούπολης είναι η ελληνική διασκευή του έργου του γερμανού Φόλκερ Λούντβιχ (Μορμόλης, Μια γιορτή στου Παπαδάκη, Τζέλα, Λέλα, Κόρνας και Κλεομένης, Είστε και φαίνεστε) Linie 1, που παρουσιάζει στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση η Σοφία Βγενοπούλου με τη νεανική ομάδα Grasshopper Youth και με τη συνδρομή επαγγελματιών του θεάτρου, της λογοτεχνίας και της μουσικής.

Η Εταιρεία Θεάτρου «Θέση» παρουσιάζει κάθε Κυριακή στις 3 μ.μ. στο θέατρο «Θησείον» την κωμωδία του Ουίλιαμ Σαίξπηρ Όνειρο καλοκαιρινής νύχτας, σε σκηνοθεσία Μιχάλη Σιώνα.

Του Νίκου Ξένιου

Πέντε νέοι ηθοποιοί, απόφοιτοι της σχολής του Κ.Θ.Β.Ε., παρουσιάζουν ως πρώτη τους παραγωγή μια καλά ενορχηστρωμένη «παρτιτούρα» του κλασικού αυτού έργου, διασκευασμένο με χιούμορ σε σύγχρονη γλώσσα. Με λιτά σκηνικά αντικείμενα, μάσκες, ζωντανή μουσική, στοιχεία παντομίμας και αυτοσχεδιασμούς ενταγμένους στη σκηνοθεσία συντίθεται μια παράσταση αξιόλογη που εισάγει και τον πιο αμύητο θεατή στο σαιξπηρικό σύμπαν.

Είδαμε τις Ευτυχισμένες μέρες του Μπέκετ στο θέατρο BIOS της οδού Πειραιώς, σε μετάφραση Διονύση Καψάλη και σκηνοθεσία Σύλβιας Λιούλιου, σκηνικά Άγγελου Μέντη και με την Όλια Λαζαρίδου στον ρόλο της Γουίνι. Δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερος ρόλος για την Όλια Λαζαρίδου, που βρίσκεται στο απόγειο της ερμηνευτικής της ωριμότητας.

Του Νίκου Ξένιου

Το κείμενο γράφτηκε στα αγγλικά από τον Οκτώβριο του 1960 ως τον Μάιο του 1961. Ο Μπέκετ το μετέφρασε στα γαλλικά ολοκληρώνοντάς το τον Νοέμβριο του 1962. Ο γαλλικός του τίτλος ήταν Oh les beaux jours, από το ποίημα του Πωλ Βερλαίν Colloque sentimental. Παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Cherry Lane Theater της Νέας Υόρκης στις 17 Σεπτεμβρίου 1961. Η Γουίνυ ενταφιασμένη ως επάνω από τη μέση της, στο κέντρο ενός τύμβου, είναι το γυναικείο πρόσωπο του Μπέκετ που αναζητά τα όρια της γλώσσας. Η Γουίνυ μονολογεί και διαρκώς αναζητά μια επιβεβαίωση από τον Γουίλυ πως είναι εκεί και την ακούει. Όταν η Γουίνι νιώθει πως η γη τη ρουφά προς τα κάτω, αρχίζει να τραγουδά. Το πολυπαιγμένο αυτό έργο είναι μια «παρτιτούρα» που ο ηθοποιός καλείται να εκτελέσει. Τα λόγια της προσμετρώνται ως χρονομέτρηση των ωρών της ίδιας, πάντα, πανομοιότυπης μέρας, καθώς το καύμα του ήλιου την φωτίζει. Είναι θαμμένη αρχικά ως τη μέση και στη συνέχεια ως το λαιμό, και οι λέξεις της φέρουν βαρύ υπαρξιακό φορτίο, καθώς προσπαθεί να υιοθετήσει «φιλικό» τόνο για να ανακοινώσει σε όλους μας τον θρίαμβο της φθαρτής ύλης πάνω στην ανθρώπινη συνείδηση.

Για την παράσταση Καλιγούλας, του Albert Camus, σε σκηνοθεσία Αλίκης Δανέζη-Knutsen, η οποία παρουσιάζεται στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά μέχρι και τις 26 Μαρτίου 2017.

Του Νίκου Ξένιου

Είδαμε τον Καλιγούλα [1] του Αλμπέρ Καμύ στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, σε σκηνοθεσία Αλίκης Δανέζη-Knutsen, με τον Γιάννη Στάνκογλου στον ομώνυμο ρόλο. Το έργο αυτό, που ανά δεκαετία απασχολούσε τους σκηνοθέτες, αμέσως μετά τον πόλεμο δημιουργούσε συνειρμούς με τον Χίτλερ, ενώ κατά καιρούς το κοινό τον ταύτιζε με διάφορους πολιτικούς: όμως δεν επρόκειτο για μια αλληγορία της σατανικής πολιτικής προσωπικότητας, παρά για μια πραγμάτευση της φιλοσοφικής απολυταρχίας, που εκ φύσεως συνδέεται με τη φιλοσοφία του Παραλόγου. Ο Καμύ παράγει μέσω της δραματικής πράξης μια παραβολή φιλοσοφικού και πολιτικού επιχειρήματος.

Ο Γιώργος Στόγιας είδε τρεις παραστάσεις για παιδιά, δύο στην Αθήνα και μία στην Κύπρο, και μας περιγράφει τις εντυπώσεις του, θετικές, αρνητικές ή απρόσμενα ενθουσιαστικές.

Και οι καλύτερες παραδόσεις κάποτε σπάνε. Μια τέτοια παράδοση ήταν ότι, κάθε χρόνο, η παράσταση στης Καλογεροπούλου, στο Θέατρο Πόρτα, ήταν η απόλυτη εγγύηση για ποιοτικό παιδικό θέατρο που θα μάγευε εξίσου μικρούς και μεγάλους (τρανή απόδειξη, το Παπούτσι πάνω στο πιάνο που παίζεται ακόμα, κι αν δεν το έχετε δει, σπεύσατε). Τι πήγε λάθος στο Ένας Δράκος, μα ποιος Δράκος; Πώς είναι δυνατόν να αστόχησε ο Μοσχόπουλος και η ομάδα του;

Για την παράσταση Μαύρο χιόνι, διασκευή έργου του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, από τον Κώστα Φιλίππογλου και την Δήμητρα Κονδυλάκη, σε σκηνοθεσία Κ. Φιλίππογλου, στο Θέατρο Πόρτα.

Του Νίκου Ξένιου

Στο θέατρο «Πόρτα» είδαμε το ημιτελές -αυτοβιογραφικό- «Θεατρικό μυθιστόρημα» του Μιχαήλ Μπουλγκάκοφ, όπως το μεταφέρει στη σκηνή ο Κώστας Φιλίππογλου υπό τον τίτλο «Μαύρο χιόνι. Το ημερολόγιο ενός μακαρίτη». Τη δραματουργία της παράστασης υπογράφει η Δήμητρα Κονδυλάκη, ενώ το κείμενο διαμορφώθηκε σε συνεργασία με τους ηθοποιούς κατά τη διάρκεια των προβών. Το «Θεατρικό Μυθιστόρημα» είναι ένα κείμενο-φάντασμα, ένα κείμενο «μη γεγονός», κατ' ουσίαν πρόκειται για την επινόηση ενός συγγραφέα που έχει αυτοκτονήσει αφού έγραψε το προσωπικό του ημερολόγιο. Η είσοδος του νέου αυτού συγγραφέα στους λογοτεχνικούς κύκλους και το πάθος του για το θέατρο έρχονται σε κατά μέτωπον αντίθεση με την οικτρή πραγματικότητα του κατευθυνόμενου λόγου που εκφέρει η Τέχνη σε ένα ολοκληρωτικό, γραφειοκρατικό σύστημα καλλιτεχνικής παραγωγής σαν της σταλινικής Ε.Σ.Σ.Δ. 

Η Ομάδα Σημείο Μηδέν παρουσιάζει, σε σκηνοθεσία Σάββα Στρούμπου, στο πλαίσιο του Κύκλου «Λέξεις επί Σκηνής» του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών, τον μονόλογο του Θωμά Συμεωνίδη Υπάρχει επίσης την Πέμπτη 2 Φεβρουαρίου 2017, στις 19.00. Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Επιμ. Λεωνίδας Καλούσης

Ο μονόλογος «Υπάρχει επίσης» βασίζεται στην αντιφατική σχέση που είχε ο ποιητής Paul Celan με τον φιλόσοφο Theodor Adorno. Μελανό σημείο στη σχέση τους, ο πολύ γνωστός αφορισμός του Adorno ότι «το να γράφεις ποιήματα μετά το Άουσβιτς είναι βαρβαρότητα». Κεντρικό γεγονός, μία συνάντηση που δεν έγινε τελικά ποτέ. Στη θέση αυτής της συνάντησης, ο Celan έγραψε τη Συνομιλία στα βουνά.

Για την παράσταση Δον Ζουάν, σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού, η οποία παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, μέχρι και τις 19 Φεβρουαρίου 2017.

Του Νίκου Ξένιου

Ο Μιχαήλ Μαρμαρινός μάς αιφνιδιάζει και πάλι στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση με τον Δον Ζουάν του Μολιέρου σε μετάφραση Δημήτρη Δημητριάδη και δραματουργική επεξεργασία Μαρμαρινού-Κύργια. Ο Δον Ζουάν του κύριου Μαρμαρινού είναι ένας ιδαλγός που αδημονεί να γευτεί όλες τις ερωτικές του κατακτήσεις, λειτουργώντας ως σκεπτικιστής που μάς θέτει προ του κατόπτρου της αναγνώρισης της επιθυμίας μας και της ανελευθερίας μας να την πραγματώσουμε.

Ο Γιώργος Στόγιας είδε τέσσερις παραστάσεις για ενήλικες μέσα στις Γιορτές και μας περιγράφει τις εντυπώσεις του, θετικές, αρνητικές ή απρόσμενα ενθουσιαστικές.

Για την παράσταση του Jérôme Bel Gala, η οποία παρουσιάζεται στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση, ακόμη και σήμερα.

Του Νίκου Ξένιου
Φωτογραφία: Ιωαννα Χατζηανδρεου

Η κατανόησή μας μιας παράστασης αλλάζει ριζικά με τη γνωριμία μας με το έργο του Ζερόμ Μπελ. Η άποψή του πως ο κλασικός χορός αναπαριστά το ανθρώπινο σώμα με πολύ υπολογισμένο τρόπο παραμελώντας την εξεικόνιση του αληθινού κόσμου ανακλάται στη δουλειά του. Δεν είναι τόσο το αισθητικό αποτέλεσμα της δουλειάς αυτής, όσο η αργή, βασανιστική δουλειά προετοιμασίας της. Aκόμη, ο ιδιότυπος, ιδιοσυγκρασιακός τρόπος επαφής με το κοινό, που αποθέωσε κυριολεκτικά την παράσταση Gala χθες, στην κεντρική σκηνή της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών, ενώ έξω το χιόνι το έστρωνε στη νυχτερινή Αθήνα.

Για την παράσταση Αμάραντα, σε κείμενα του Παύλου Μάτεσι και της Γλυκερίας Μπασδέκη και σκηνοθεσία του Γιάννη Σκουρλέτη, η οποία παρουσιάζεται στο Faust.

Του Νίκου Ξένιου

Το Αμάραντα είναι μια παράσταση βασισμένη σε κείμενα του Παύλου Μάτεσι και της Γλυκερίας Μπασδέκη. Στο σπονδυλωτό Μικροαστικό δίκαιο του Μάτεσι οι ήρωες αναχωρούν για το τσίρκο, ενώ μια βουή ακούγεται από μακριά. Στην παράσταση της bijoux de kant προστέθηκαν οι μονόλογοι που έγραψε η Γλυκερία Μπασδέκη για τους πρωταγωνιστικούς χαρακτήρες: τον Μέμο, τον Στάμο, τη Μερόπη και την πολλές φορές πεθαμένη Αντώνα. Μια σημαντική παράσταση, γεμάτη μεταφορές, ένα νατουραλιστικό θέατρο με σαφές πολιτικό μήνυμα.

Για την παράσταση Τι απέγινε η Μπέημπι Τζέιν, σε σκηνοθεσία Απόλλωνα Παπαθεοχάρη, η οποία παρουσιάζεται στο θέατρο Σφενδόνη.

Του Κώστα Αγοραστού

Τα δικαιώματα της θεατρικής διασκευής της διάσημης ταινίας του 1962, Τι απέγινε η Μπέημπι Τζέιν, βασισμένη στο βιβλίο του Henry Farell, στην οποία πρωταγωνιστούσε η Betty Davis και η Joan Crawford, μόλις «ελευθερώθηκαν» και η ελληνική της εκδοχή (σε παγκόσμια πρώτη) παρουσιάζεται στο Θέατρο Σφενδόνη. Τους πρωταγωνιστικούς ρόλους κρατούν δύο σπουδαίες ερμηνεύτριες, η Ρούλα Πατεράκη και η Ρένη Πιττακή.