Της Άλκηστης Σουλογιάννη

«Τα χάνομε όλα, τα χάνομε όλα, τα χάνομε όλα» Κοσμάς Πολίτης, Eroica

Ο χαμένος χωρόχρονος της ύστερης εφηβείας αποτελεί τον πυρήνα για τη θεματική ανάπτυξη του νέου από εκδοτικής πλευράς βιβλίου, αλλά στην πραγματικότητα ενός πρώιμου (1959) τεκμηρίου μιας ήδη μορφοποιημένης άποψης του Μένη Κουμανταρέα περί δημιουργικής γραφής. 

Του Γιώργου Βέη

Μια πολύ ισχυρή δόση ντοπιολαλιάς, αλλά και προσωποπαγείς, φιλολογικά ψαγμένοι τύποι, όπως π.χ.: ά΄θρωποι, σϊωπή, βαρβάκια, ξανά-μανά, πάρωρα, γαίμα, κάναλοι, σκαντάγιο, σαυράδα, συστηματική προβολή ασήμων αλλά καταλυτικών πτυχών του γενέθλιου μυκονιάτικου τοπίου, οιονεί ανθρωπολογικές μελέτες εν συνόψει, μαρτυρίες ζωής στοχαστικής και ιδιαίτερα ανοικτής φιλοσοφικά, αποσπάσματα συναντήσεων με διακεκριμένους δημιουργούς, π. χ. Μέλπω Αξιώτη, Γιώργος Σεφέρης, Βασίλης Βασιλειάδης, και βεβαίως άμεσες αυτοβιογραφικές καταθέσεις συνιστούν, μεταξύ άλλων, τα εμφανέστατα στοιχεία του υλικού εκείνου, από το οποίο έχει σπονδυλωτά σχηματιστεί το παρόν βιβλίο. 

Γράφει ο Κώστας Αγοραστός

Δεν είναι λίγες οι φορές που οι πρωτοεμφανιζόμενοι συγγραφείς επιλέγουν το πρώτο τους βιβλίο να είναι μια συλλογή διηγημάτων. Και αυτό, γιατί συνήθως, έχουν άγνοια κινδύνου. Τα σκόρπια κείμενα που έγραψαν μέσα στα χρόνια, οι σκέψεις τους, τα τυχαία περιστατικά που τους έχουν εντυπωθεί και γενικότερα το προσωπικό βίωμα, δύσκολα μετασχηματίζεται σε αυτό που λέμε λογοτεχνία. Ποιος είναι ο καταλύτης αυτής της μετάλλαξης; Μα, φυσικά, το ταλέντο.

Του Γιώργου Βέη

O εμφανώς κειμενικά πολύπειρος, βραβευμένος προ πολλού Αλέξης Πανσέληνος (1943), πολυμεταφρασμένος και δόκιμος μεταφραστής ο ίδιος, μας προτείνει σήμερα ένα επιστολικό μυθιστόρημα, το οποίο φέρνει αίφνης στο νου μας το σημαδιακό έργο του νομπελίστα Τζ. Μ. Κούτσι, με τίτλο Τα χρόνια του σιδήρου, το οποίο εκδόθηκε επίσης από το «Μεταίχμιο» το 2003. Ταυτοχρόνως, οι Σκοτεινές επιγραφέςσυνιστούν ένα προχωρημένο δείγμα ανιχνευτικής λογοτεχνίας, η οποία κλείνει εκ παραλλήλου μάτι τόσο στην απαιτητική ποιητική μετάπλαση των φαινομένων, όσο και στην αυθεντική, σαφώς εξειδικευμένη μαρτυρία χαρακτήρων και κοινωνικοπολιτικών συγκυριών.

Του Μάκη Πανώριου

Μπορεί ο τρόμος να είναι το αρχαιότερο συναίσθημα του ανθρώπου, σύμφωνα με τον Λάβκραφτ, αλλά και το ισχυρότερο όλων, το πλέον φοβερό στην υπαρξιακή του διάσταση. Εμφωλεύει, είτε με τις ρεαλιστικές είτε με τις μεταφυσικές του εκδοχές, στο εσωτερικό ανθρώπινο σύμπαν, αν δεν είναι μάλιστα, σύμφωνα με κάποια μάλλον μεταφυσική διερμηνεία του, και ουσιώδες στοιχείο του οργανισμού του. Ούτως ή άλλως η καταγωγή του παραμένει άγνωστη. Όπως εξάλλου και η… μορφή του.

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Επτά γυναικών το πάθος και τα πάθη ιστορούνται στα καινούργια διηγήματα της Έρσης Σωτηροπούλου. Τα πάθη που υφίστανται από εξωγενείς παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν τη ζωή τους. Τα πάθη στα οποία υποβάλλονται από την ιδιοσυγκρασία και τον ψυχισμό τους. Το πάθος τους για πνευματική δημιουργία, για τον έρωτα, για την ατομική ελευθερία και αυτοδιάθεση, για τη ζωή.

Του Μάκη Πανώριου

Το μεγάλο πρόβλημα με το σύντομο διήγημα, το αποκαλούμενο και μικρή φόρμα, είναι να κατορθώσει ο συγγραφέας του να «παγιδέψει» σε ένα πυκνό, «μικρό» κείμενο, όχι μόνο μια συγκεκριμένη ιστορία, με τις ανάλογες νοηματικές, και όχι μόνο, βέβαια, συμπαραδηλώσεις και διακλαδώσεις της, αλλά να του προσδώσει αληθοφάνεια.

Tου Κώστα Αγοραστού

Του Κωστή Παπαδημητρίου

Δύο γιατροί, από τη μια ο μεγαλύτερος σε ηλικία Στάθης που είναι διάσημος διευθυντής πολυτελούς ιδιωτικής κλινικής, και από την άλλη ο σαραντάρης Φίλιππος που εργάζεται σε δημόσιο νοσοκομείο, δένουν τις ζωές και τα πεπρωμένα τους μέσα από έναν αναπάντεχο φόνο. Ένας μυστηριώδης και ισχυρός επιχειρηματίας, γνωστός ως «ο Μάγος», σαν ένας σύγχρονος θεός, βρίσκεται πάνω απ' όλους και όλα.

Του Δημήτρη Αργασταρά

Το ‘‘Χαμένα Κορμιά’’ (Τετράγωνο, 2011) είναι το πρώτο μυθιστόρημα του δημοσιογράφου Διονύση Μαρίνου. Η ιδέα του παράδοξη όσο και καίρια: οι κάτοικοι μιας ολόκληρης χώρας αρχίζουν να χάνονται, να εξαφανίζονται χωρίς προειδοποίηση, το κοινωνικό σύνολο μειώνεται δραματικά υπό μυστηριώδεις συνθήκες. Η ‘‘νόσος της απουσίας’’ ξεκινά μεμονωμένα και εξαπλώνεται σε μεγάλους αριθμούς. Και αν τα ‘‘Χαμένα Κορμιά’’ φαίνεται να απηχούν μια Σαραμάγκια γοητεία, ο Μαρίνος κάνει κάτι παραπάνω από την σύνθεση ενός μιμητικού ‘‘Περί Εξαφανίσεως’’, με αποτελέσματα που δεν μπορούμε να προσπεράσουμε αδιάφορα.

Του Μάκη Πανώριου

Ένα κείμενο που ονομάζεται-χαρακτηρίζεται ‘μυθιστόρημα’, πρέπει, σύμφωνα με τα λογοτεχνικά δεδομένα, να επιβεβαιώνει απόλυτα τον χαρακτηρισμό του. Πρέπει δηλαδή να αφηγείται μια φανταστική ιστορία, ανεξαρτήτου είδους, και ανεξαρτήτων διακλαδώσεών της, που συνήθως επιβάλλει η φόρμα του, η επιλογή της οποίας ανήκει αποκλειστικά στον συγγραφέα της. Αναμφισβήτητα πρέπει να το διαπνέει από αρχής μέχρι τέλους του μια κάποια ιδεολογία που προκάλεσε την οικοδόμησή του.

Της Έλενας Χουζούρη

Μια γνωστή λαϊκή παροιμία λέει: «Η καλή μέρα από το πρωί φαίνεται». Παραφράζοντας μπορεί να πει κανείς: «Η καλή λογοτεχνία από την πρώτη σελίδα φαίνεται». Αυτό ισχύει στην περίπτωση του 30χρονου Μιχάλη Γενάρη και του πρώτου μυθιστορήματός του Πρίγκιπες και δολοφόνοι το οποίο δικαίως τιμήθηκε με το Βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα του περιοδικού Διαβάζω. 

Της Μαργαρίτας Φρανέλη

«Δράμα δεν είναι παρά η αναμέτρηση της προσδοκίας με την πραγματικότητα.». Να ένας από τους –ελάχιστους, μην πανικοβάλλεστε– ορισμούς που περιλαμβάνονται στο νέο μυθιστόρημα του Νίκου Παναγιωτόπουλου και ταιριάζει γάντι σε όλες τις προβολές που κάνει ο συγγραφέας: στη χώρα, τη γενιά και την παιδεία μας, αλλά και σε κάθε λογής λιγούρα για ευρωπαϊκό προφίλ, για μουράτο ανφάς, για χλιδάτη εξάρτυση.

Σκέψεις για τα μικρά πεζά της Νίκης-Ρεβέκκας Παπαγεωργίου

Της Παυλίνας Μάρβιν

Σ ε  θ υ μ ά μ α ι  σ α ν π ό λ η

Σε θυμάμαι σαν πόλη, σα να υπήρξε μια χώρα με πρωτεύουσα εσένα. Για να ξεφύγω από σένα έπαιρνα τα όρη και τα βουνά, και τριγυρνούσα τις Κυριακές στα προάστια. Σε θυμάμαι με κήπους κι ανάκτορα, με δικαστήρια και θέατρα, τώρα που πλήττω μες τα μικρά χωριά και το χορτάρι ψηλώνει. 

Tου Κώστα Αγοραστού

Με την ψυχολογία δύο έφηβων κοριτσιών επιχειρεί να αναμετρηθεί η Βασιλική Πέτσα στην πρώτη της νουβέλα με τίτλο Θυμάμαι.

Του Μάκη Πανώριου

Μπορεί το έργο τέχνης να προκαλεί το θαυμασμό και να ερεθίζει τη σκέψη με αυτό που εκπέμπει, με αυτό που θέλει να πει. Και ίσως αυτή να είναι και «επιφανειακά» η πρόθεση του δημιουργού του. Στην πραγματικότητα όμως, φέρνει στο φως μία ακόμη αινιγματική παράμετρο του άγνωστου «Άλλου» εαυτού του.

Της Έλενας Χουζούρη

Δεν είναι σίγουρο αν είναι λίγοι και μιας κάποιας ηλικίας αυτοί που ακούνε ακόμη τζαζ, όπως πιθανολογεί με μελαγχολία ο ήρωας του ομότιτλου διηγήματος του Γιάννη Μπασκόζου, το σίγουρο είναι ότι δεν είναι εύκολο να «παίξεις» με τη μουσική και μάλιστα να την μετατρέψεις σε αφηγηματικό πεδίο διαφορετικών μουσικών αποχρώσεων και ιδιωμάτων.

Του Κώστα Αγοραστού

Ο Τζόνι και η Λούλου δεν είναι απλώς δυο νέοι που έφυγαν από την Αθήνα για να ταξιδέψουν προς την Κωνσταντινούπολη. Δεν ψάχνουν τη χαρά του ταξιδιού με μποέμ διάθεση και σκοπό να ζήσουν περιπέτειες μέχρι να φτάσουν στον προορισμό τους.

Για τη συλλογή διηγημάτων «Το καράβι του θανάτου και άλλες ιστορίες» του Δημοσθένη Βουτυρά που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Τόπος. 

Του Μάκη Πανώριου

Της Παυλίνας Μάρβιν

«Ο φίλος μου Γιώργος Μακρής άνοιξε ένα/ μικρό κατάστημα με ψιλικά/ πελάτες του είναι όλοι όσοι σ’ αυτό τον κόσμο/ τον βασάνισαν/ πελάτες του δ ε ν ε ί ν α ι όσοι αυτός βασάνισε·/ δικάστηκε/ κι έχει αθωωθεί.», γράφει ο Μίλτος Σαχτούρης, στην τελευταία σελίδα του τόμου των 542 σελίδων με τίτλο «ΓΡΑΠΤΑ ΓΙΩΡΓΟΥ Β. ΜΑΚΡΗ».

Tης Νέλλης Βουτσινά

Έτος 1799: καθώς ο αιώνας των Φώτων και της Γαλλικής Επανάστασης εκπνέει, οι ευρωπαϊκές μοναρχίες έχουν ήδη καταλάβει ότι η γαλλική "εκτροπή" είναι κολλητική. Ο Βοναπάρτης στο όνομα της Επανάστασης έχει ήδη ολοκληρώσει την Ιταλική Εκστρατεία, θέτοντας υπό τον έλεγχό του την Β. Ιταλία, ενώ τώρα βρίσκεται στην Αίγυπτο. Η Ευρώπη σε αναβρασμό, όχι μόνο στο κατώφλι του μέλλοντός της, αλλά και των συνόρων της: τα παλαιά καθεστώτα τρίζουν καθώς οι επαναστατικές ιδέες ριζώνουν στις συνειδήσεις, ενώ η Εκστρατεία στην Αίγυπτο θα ανακινήσει έναν άλλοτε φαντασιακό, άλλοτε πραγματικό, πάντως γόνιμο διάλογο, αυτόν της Δύσης με την Ανατολή. 

Η νέα νουβέλα του Game Boy της ελληνικής λογοτεχνίας.

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Συμβαίνει κάποτε στη ζωή και στην Τέχνη να διασταυρώνεσαι απροσδόκητα με το πολύτιμο. Τότε στερεώνεται η βεβαιότητά σου πως τα τιμαλφή φέρουν εκ γενετής την χάρι της δωρεάς, υπήρξαν για να προσφερθούν, δημιουργήθηκαν για να τιμήσουν την ύπαρξη. Το τιμαλφές δώρημα της Γιάννας Λάμπρου προσφέρθηκε στην ανάγνωση διακριτικά, όπως ταιριάζει στα πολύτιμα, αλλά στο πρώτο ξεφύλλισμα καταυγάζεται η ψυχή του αναγνώστη απ’ τις εκλάμψεις του κειμένου. 

Της Έλενας Χουζούρη

Όταν ο Nick Hornby έγραφε το High Fidelity ίσως δεν θα μπορούσε να φανταστεί ότι το «κόλλημα» με τα βινύλια ήταν δυνατόν εκτός από το να καταστρέψει μια ερωτική σχέση να οδηγήσει κάποιον μέχρι το φόνο. Είναι όμως έτσι; Μπορεί κάποιος να σκοτώσει για μια χούφτα βινύλια, και όχι δολάρια, όπως γνωρίζαμε έως σήμερα; 

Του Κώστα Κατσουλάρη

«Σκοτείνιαζε, τα φώτα άναβαν στους δρόμους που διασχίζαμε κι όλα μου φαίνονταν σωστά. Οι άνθρωποι ήταν καλοί και τίμιοι, όλοι τους. Η ζωή περίπλοκη και σύντομη.»

Ο Στέφανος, ο κεντρικός ήρωας του τελευταίου μυθιστορήματος της Αμάντας Μιχαλοπούλου, είναι αποπροσανατολισμένος. Όπως κάποια πουλιά, «τυχαίους επισκέπτες» τα λένε, που άλλοτε από απροσεξία, άλλοτε ακολουθώντας κάποιο πειρασμό χάνουν το σμήνος τους, έτσι κι εκείνος μοιάζει να έχει απολέσει τον συνδετικό κρίκο με ό,τι ονομάζεται φυλή, πατρίδα, αίσθημα του ανήκειν.

Της Άλκησις Σουλογιάννη

Μνήμη Γιάννη Βαρβέρη

Τα λογοτεχνικά κείμενα του Κώστα Γ. Παπαγεωργίου αποτελούν ιδιαιτέρως ενδιαφέρουσες παραδειγματικές εφαρμογές δημιουργικής γραφής, τόσο επειδή προβάλλουν συγκεκριμένες θεματικές σταθερές που λειτουργούν ως ορόσημα για την εξέλιξη ενός πρωτότυπου σημασιολογικού σύμπαντος, όσο και επειδή έχουν ήδη εκτιμηθεί ως προτάσεις για τη χρήση της γλώσσας στη διάσταση του ευρηματικού συνδυασμού στοιχείων που παραβιάζουν τα συμβατικά όρια ανάμεσα στην ποίηση και στην πεζογραφία, υπό την προϋπόθεση ότι αυτά τα δύο είδη αποτελούν διαφορετικά κατά την κοινή αντίληψη πεδία λογοτεχνικής παραγωγής. 

Μεθυσμένοι δορυφόροι του έρωτα

Του Δημοσθένη Κερασίδη

Υπάρχουν κάποια βιβλία τα οποία θα μπορούσαν ίσως να χαρακτηριστούν ως εικόνες μιας μεσοχείμωνης άνοιξης, επειδή μας πηγαίνουν σε μια εποχή φωτεινή, ενόσω η γύρω πραγματικότητα δείχνει σαν να ερωτοτροπεί με την παρακμή και την αυτοκαταστροφή. Ένα τέτοιο βιβλίο, που διεκδικεί το ξέφωτο ως στάση προσωπική-πολιτική, είναι και Ο Σπούτνικ ταξιδεύει ακόμα, γιατί μας ταξιδεύει σε μια δεκαετία μυθική, πυρετώδη, εφηβική, επηρμένη, οργισμένη, αθώα, με σημαία την αναζήτηση της πρωτογένειας των αισθήσεων, θεμελιακή και εκθεμελιωτική, ερωτική, επαναστατική, φωτισμένη αλλά και φαντασμένη, δημιουργική και τεμπέλικη συγχρόνως, όπως ήταν η δεκαετία του ’60. 

Της Ελένης Φουρνάρου

Η Πελαγία απόκτησε τον ισόβιο χαρακτηρισμό “δεσποινίς” μόλις στα φοιτητικά της χρόνια, όταν αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το Μαθηματικό και τα όνειρά της για να συμβάλλει στην οικογενειακή οικονομία – είχε μόλις πεθάνει ο πατέρας της και κάποιος έπρεπε να φροντίσει τη μάνα και τα μικρότερα αγόρια. 

Του Στρατή Χαβιαρά

Μου φαίνεται πως ο Βασίλης ο Κουνέλης μάζευε ζόρι από καιρό για να γράψει ένα πρώτο μυθιστόρημα που δε θα ήταν μόνο καλό και εκδόσιμο. Απλώς αναζητούσε «σηματωρό και κήρυκα», όπως έγραψε ο Ελύτης για το δικό του ξεκίνημα. Και καμιά φορά φτάνει να νομίζεις ότι τον βρήκες – τον σηματωρό και κήρυκα – για να βρεις το δρόμο και να ακουστείς στα πέρατα της ερημίας.

Του Γιώργου Χ. Θεοχάρη

Εκεί που έλεγα δεν θα φτάσω ποτέ, μετά από μια στροφή-φουρκέτα του επαρχιακού δρόμου, πίσω απ’ το βουνό, φάνηκε η θάλασσα. Σε πέντε λεπτά ήμουν στην παραλία. […]. Το μέρος είναι πέντε δρομάκια και μια μικρή παραλία με βότσαλο και πεντακάθαρα νερά. […]. Η μεγαλύτερη (…) βόλτα είναι εκατόν πενήντα μέτρα, όσο και η παραλία. […].

Του Μάκη Πανώριου

Ακόμη κι όταν η Φανταστική Λογοτεχνία δίνει την εντύπωση ότι εκτρέπεται σε σουρεαλιστικούς, «εξωφρενικούς» μύθους που προσιδιάζουν στο παραμύθι, αφηγούμενη ιστορίες που υπερβαίνουν τον ρεαλισμό και τον νατουραλισμό, στο βάθος τους εύκολα μπορεί να ανιχνεύσει ο αναγνώστης τη φιλοσοφική, και όχι μόνο, προβληματική –και ανάγκη– που έχουν υπαγορεύσει τη συγκεκριμένη επινόησή τους, τουλάχιστον σε επίπεδο λογοτεχνικού είδους με συγκεκριμένα σύμβολα.

Του Κώστα Κατσουλάρη

Το τελευταίο μυθιστόρημα της Ιωάννας Καρυστιάνη, «Τα σακιά», είναι ένα ανάγνωσμα υποβλητικό, σκληρό, γοητευτικό όσο και, στιγμές στιγμές, δυσβάσταχτο. Οι δυο βασικοί του ήρωες, η 50χρονη πια Βιβή Χολέβα και ο τριαντάχρονος γιος της Λίνος, εκφράζουν διαφορετικές όψεις του «τέρατος», καθώς εκείνος αποδεικνύεται κατ’ εξακολούθηση βιαστής-δολοφόνος, ένας σύγχρονος «δράκος» του αθηναϊκού κέντρου. Η Καρυστιάνη, σε 350 πυκνές σελίδες, στήνει ένα σκηνικό υψηλής έντασης, μέσα στο οποίο τα πρόσωπά της συνθλίβονται διαδοχικά και αλλεπάλληλα, μέχρι την τελική –περιορισμένη, κατ’ ανάγκην– κάθαρσή τους.