alt

Mεταμορφώσεις και σημεία του ανδρικού φαντάσματος στην τετραλογία του Σταύρου Σταυρόπουλου με αφορμή το Καπνισμένο Κόκκινο (εκδ. Σμίλη)

Της Πέπης Ρηγοπούλου

Η γυναίκα: Στον πληθυντικό που είναι ο επίμονος ενικός. Πανταχού απούσα στην παρουσία της και αντιστρόφως. Πεισματικά σιωπηλή συνομιλήτρια. Φωτογραφία, το βέβηλο εικόνισμα της νεωτερικότητας, ξόανο βέβηλης θεάς που ακούει τις κατηγόριες με ένα αδιόρατο, αρχαϊκό χαμόγελο. Ξέρει πως είναι οι προσευχές του άθεου στην θεά επιθυμία. Οι προσευχές τής αναθέτουν υψηλές αποστολές: Να ζωντανέψει τον έρωτα, να νικήσει τον ζόφο, να ξαναγεννήσει τον κόσμο: Όλες οι υψηλές αποστολές που ο άντρας προσκυνητής της αναθέτει έχουν να κάνουν με το πιο ασώματο που υπάρχει: το σώμα. Αλλά γυναίκα, μισητή, πολυπόθητη, τροφός της αγάπης, διαλύεται άσπλαχνα, έτσι μας λέει ο άντρας, στο πρώτο άγγιγμα που απαιτεί.  

Το σώμα: Απωθημένο συνώνυμο της γυναίκας.

Το σώμα: Απωθημένο συνώνυμο της γυναίκας. Αποτελείται από λαιμό, ώμους, μπράτσα, γοφούς, μηρούς, κνήμες. Το σώμα: Κατ’ εξοχήν αποτελείται από τα στήθη, από όπου ρέει το πολυπόθητο γάλα που είναι ζωή ή θάνατος. Το σώμα: Εξαρτήματα που η μεγάλη κούκλα, γυναίκα-απάτη, Πανδώρα /Λούλου, πρόγονος όλων των γυναικών, Πανδώρα/ Λούλου, καλόν κακόν αντ’ αγαθοίο, όμορφο κακό στη θέση του καλού, κληρονόμησε από τον επίβουλο Ερμή, τσιράκι του Δία, προστάτη των κλεφτών, εργολάβου του κάτω κόσμου. Εξαρτήματα που ο γλύπτης εραστής, προσκυνητής και καταστροφέας συνθέτει με αγωνία για να τα δει να γκρεμίζονται σαν τα έργα εκείνα που ο Τίνγκελι έστηνε μπροστά στα μάτια των θεατών του στην ατομική βάση του Άλαμο για να τα κάνει να χορέψουν και μετά να σωριαστούν σε κομμάτια ή στεριανά ναυάγια.

Η θάλασσα: Το πιο μεταφυσικό από τα πραγματικά.

Η θάλασσα: Το πιο μεταφυσικό από τα πραγματικά. Το πιο υλικό από τα όνειρα. Γαλήνια και τραυματισμένη. Επιθυμητή και τρομακτική. Τρομακτική διότι είναι επιθυμητή. Επίμονη, διαβρωτική. Κρύβοντας στο βυθό της το αβάσταχτο. Καλώντας μας για μια κατάδυση που δεν εγγυάται επιστροφή. Από στιγμή σε στιγμή, από στίχο σε στίχο, ποίημα σε ποίημα, έτοιμη να ξεχειλίσει ανεξέλεγκτα, να δώσει τον λόγο στους πνιγμένους, να μας δείξει τις ζωές μας φυλακισμένες ανάμεσα στις υποβρύχιες της σπηλιές. Η θάλασσα. Πηγή της ζωής, μήτρα του θανάτου. Γοργόνα/ Μέδουσα μεταμφιεσμένη σε Γοργόνα /Παναγιά ή το αντίστροφο. Μονίμως εγκυμονούσα το άδηλο, το επίβουλο ή το λυτρωτικό.

Η μήτρα: Πρώτο και τελευταίο καταφύγιο.

Η μήτρα: Πρώτο και τελευταίο καταφύγιο. Άλτερ έγκο της θάλασσας, υγρός κόσμος που γαληνεύει είτε φουρτουνιάζει και λυσσομανά σαν μια θάλασσα απόρριψης. Αλτερ έγκο της γης που μας γεννά και που μας περιμένει να επιστρέψουμε σε μεγάλα πιθάρια που μας φιλοξενούν σε στάση εμβρύων ή σε μικρές τεφροδόχες που μας δείχνουν τον φόβο σε μια χούφτα όχι σκόνη αλλά στάχτη. Σκότος νηδύος. Σκοτάδι υγρό που είναι ο νομοθέτης της ζωής θεών και θνητών. Ιερός ναός που επικαλείται χωρίς να γνωρίζει αν θα εισακουστεί ο κάθε οργασμός. Από την μήτρα της γης και της θάλασσας, την μήτρα του οργασμού αναδύεται το έμβρυο.

Το έμβρυο: Η προσφιλής μεταμόρφωση των ερώτων.

Το έμβρυο: Η προσφιλής μεταμόρφωση των ερώτων: εραστή είτε ερωμένης. Όταν στις διαχύσεις τους οι εραστές γίνονται μωρά, ζουν απλώς το προκαταρκτικό στάδιο. Προπονούνται για να γίνουν έμβρυα, ανθρώπινα είτε προ-ανθρώπινα. Το έμβρυο αναδεύει μέσα στην μήτρα, μέσα στην θάλασσα. Κουλουριάζεται, παίρνει την πρωταρχική στάση που γνωρίζει από πάντα, και που την ξαναθυμούνται οι μύστες, αυτοί που ονομάζονται και διπλο-γεννημένοι και επίσης οι νεκροί στις προϊστορικές ταφές.   

Ο άντρας αναθέτει στην γυναίκα, στην θάλασσα, στην μήτρα, στο έμβρυο, το ανέφικτο που επιμένει να θεωρεί αυτονόητο: Να ξαναγεννήσει τον κόσμο. Θα  πείτε: Στην πραγματικότητα αναθέτει στην γυναίκα-θάλασσα-μήτρα να ξαναγεννήσει τον ίδιο ως έμβρυο. Να τον ξαναγεννήσει σωστά. Ως αθάνατο.

Ποίηση βέβηλη και ιερή: ξόρκι για να μας ξεχάσει ο θάνατος.

* Ο πίνακας είναι της Jeffrey Catherine Jones.

* Η ΠΕΠΗ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΥ είναι καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης και Αισθητικής, Επικοινωνίας και Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών.

altΚαπνισμένο κόκκινο
Σταύρος Σταυρόπουλος
Σμίλη 2013
Σελ. 120, τιμή εκδότη € 9,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ο τελευταίος Άλυπος» της Ελένης Γκίκα (κριτική)

«Ο τελευταίος Άλυπος» της Ελένης Γκίκα (κριτική)

Για το αστυνομικό μυθιστόρημα της Ελένης Γκίκα «Ο τελευταίος Άλυπος» (εκδ. Αρμός). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από τη σειρά  «Klim» (2015).

Γράφει ο Γιώργος Ρούσκας

Δεν έχω πεισθεί ότι ...

«Brandy Sour» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Το Ledra Palace της Λευκωσίας υπογράφει την Ιστορία

«Brandy Sour» της Κωνσταντίας Σωτηρίου (κριτική) – Το Ledra Palace της Λευκωσίας υπογράφει την Ιστορία

Για το μυθιστόρημα της Κωνσταντίας Σωτηρίου «Brandy Sour» (εκδ. Πατάκη). Στην κεντρική εικόνα, καρτ ποστάλ που απεικονίζει το Λήδρα Πάλας (Λεβέντειο Δημοτικό Μουσείο, φωτογραφία του Κυρακού Ζαρταριάν, περ. 1954).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

...
«Το αλάτι του Bad Ischl» του Κώστα Μαυρουδή (κριτική)

«Το αλάτι του Bad Ischl» του Κώστα Μαυρουδή (κριτική)

Για το βιβλίο με πεζά κείμενα του Κώστα Μαυρουδή «Το αλάτι του Bad Ischl» (εκδ. Κίχλη).

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου

Αυτό που χαρακτηρίζει τα κείμενα του Κώστα Μαυρουδή, ως γνήσιου «εστέτ», αισθητή της γραφής, είναι ότι ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Μιχάλη Μοδινού «Τα θαύματα του κόσμου», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

XVI
Η Κοκκινοσκουφίτσα στον Βασιλικό Κήπο ...

«Επιτάφιος Θρήνος- Εννέα παραλλαγές»: Η έκθεση ζωγραφικής του Γιάννη Κονταράτου στην Εθνική Βιβλιοθήκη

«Επιτάφιος Θρήνος- Εννέα παραλλαγές»: Η έκθεση ζωγραφικής του Γιάννη Κονταράτου στην Εθνική Βιβλιοθήκη

Η έκθεση ζωγραφικής του Γιάννη Κονταράτου, «Επιτάφιος Θρήνος- Εννέα παραλλαγές» που παρουσιάζεται στην Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος είναι μια σύγχρονη ματιά πάνω στο θέμα της απώλειας και του πένθους. Η έκθεση είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Φίλιππου Τσιμπόγλου (1956-2023).

Επιμέλεια: Book Press ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

«Συλλέκτης μανιταριών» του Κώστα Αρκουδέα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη νουβέλα του Κώστα Αρκουδέα «Συλλέκτης μανιταριών», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο πολιτικάντης ήταν μιμητικό ον. Δανειζόταν συμπεριφορές από τους ανθρώπου...

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

«Τα θαύματα του κόσμου» του Μιχάλη Μοδινού (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων του Μιχάλη Μοδινού «Τα θαύματα του κόσμου», που θα κυκλοφορήσει στις 27 Μαρτίου από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

XVI
Η Κοκκινοσκουφίτσα στον Βασιλικό Κήπο ...

«Ο άλλος αδερφός» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

«Ο άλλος αδερφός» του Βαγγέλη Γιαννίση (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Βαγγέλη Γιαννίση «Ο άλλος αδερφός», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 22 Μαρτίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Τύµµα τύµµατι τεῖσαι»
...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ