alt

Για τη νουβέλα της Σταυρούλας Σκαλίδη Γραφείον ο φόβος (εκδ. Πόλις).

Του Κώστα Αγοραστού

Η αλήθεια μόνο έναντι θανάτου δίδεται.
Οδυσσέας Ελύτης, Τα ελεγεία της οξώπετρας, 1991

Η νέα νουβέλα της Σταυρούλας Σκαλίδη, Γραφείον ο φόβος, είναι μια ιστορία για την απώλεια, τη φιλία, τον ανολοκλήρωτο έρωτα, τις δεσμεύσεις και τις ενοχές των ανθρώπων. Οι ήρωές της έρχονται αντιμέτωποι με τον κατακερματισμό των κοινωνικών αξιών, τη διαφθορά των συμπολιτών τους και το έγκλημα αλλά την ίδια στιγμή και με τη γέννηση της ελπίδας για ζωή και δημιουργία.

Η αλήθεια της ιστορίας

Τα χρόνια της κρίσης και της έκπτωσης των αξιών, χωρίς να κατονομάζονται, σκιαγραφούνται με υποδειγματικό τρόπο, για ν’ αποτελέσουν αναπόσπαστο και στέρεο διάκοσμο στην ιστορία της Σκαλίδη.

Ο ήρωας, παλαίμαχος συντάκτης του αστυνομικού ρεπορτάζ, με πρόσχημα τη μη συμμόρφωση σε μια αλλαγή στο ύφος του κειμένου σύμφωνα με τις επιθυμίες του αρχισυντάκτη του, και αφορμή τη μείωση προσωπικού της εφημερίδας όπου εργαζόταν επί σειρά ετών, χάνει τη δουλειά του. Κι έπειτα τα γεγονότα ακολουθούν καταιγιστικό ρυθμό. Αποφασίζει να συνεχίσει να κάνει τα ρεπορτάζ του και τις έρευνές του αναρτώντας τες σε ένα μπλογκ στο διαδίκτυο. Ο μέντοράς του τού εμπιστεύεται μια πολύ σημαντική πληροφορία κι έπειτα από μερικές μέρες πεθαίνει κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες (ή μήπως τον δολοφονούν;). Ο ήρωας δέχεται απειλές και εκφοβισμούς για τη ζωή τη δική του και των κοντινών του προσώπων. Η σύντροφός του τον εγκαταλείπει και αυτός βρίσκεται μόνος σε ένα σπίτι μουντό και μια πόλη εχθρική. Παράλληλα, ένας τρόφιμος των φυλακών από την επαρχία και ένας νεαρός, ο οποίος είχε στρατολογηθεί στις τάξεις της φασιστικής πτέρυγας, κάποιας παρακρατικής οργάνωσης, του δίνουν στοιχεία, η αποκάλυψη των οποίων θα προκαλέσει σάλο στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας. Ανώτατα κυβερνητικά στελέχη και επιχειρηματίες εμπλέκονται στη χρηματοδότηση της εν λόγω οργάνωσης. Ένα ειδεχθές έγκλημα θα αποκαλυφθεί και μαζί του θα φανούν και τα βαθιά ρήγματα στην κοινωνία. Η ελπίδα και το φως στη ζωή του ήρωα έρχονται με την πρόσκαιρη επιστροφή της συντρόφου του και της νεογέννητης κόρης του. Τα χρόνια της κρίσης και της έκπτωσης των αξιών, χωρίς να κατονομάζονται, σκιαγραφούνται με υποδειγματικό τρόπο, για ν’ αποτελέσουν αναπόσπαστο και στέρεο διάκοσμο στην ιστορία της Σκαλίδη.

alt
    Η Σταυρούλα Σκαλίδη
 

Η αλήθεια των ηρώων

Ο ήρωας της νουβέλας της Σκαλίδη αποτίει φόρο τιμής προς όλους τους ενσυνείδητους και ακαταπόνητους δημοσιογράφους, των εφημερίδων κατά κύριο λόγο. Το μεγαλύτερο πάθος του πρωταγωνιστή αφορά την αλήθεια και την αναζήτησή της. Και η αλήθεια συχνά έχει υψηλό κόστος. Δια στόματός του η συγγραφέας γράφει: «Φυγάς από τη ζωή μου για τουλάχιστον είκοσι χρόνια, όσα δούλευα. Κρυμμένος πίσω από τόνους δημοσιογραφικό χαρτί, από αλλεπάλληλα τηλεφωνήματα, από μελάνια, φήμες και ειδήσεις. Απέφευγα όπως ο διάολος το λιβάνι, εμένα. Έτρεχα –κι ακόμα τρέχω– για άλλους, αλλά εγώ στην απέξω. Μην τυχόν και δω καμιά στάλα τον εαυτόν μου. Ένιωθα υπαρκτός μόνο όταν έβλεπα τις τυπωμένες μου λέξεις». Ο ήρωάς της προσπαθεί να κρατηθεί στην καθημερινότητά του από αξίες που έχουν εκλείψει και ανθρώπους που έχουν χαθεί. Η ζωή του θα ανατραπεί. Η ελευθερία του θα χαθεί. Μάταια επιχειρεί να εξηγήσει τον κόσμο υπό το πρίσμα της τιμιότητας και της αλήθειας. Θα το καταφέρει μόνο μέσα από τα μάτια της νεογέννητης κόρης του και με απεύθυνση προς αυτήν.

Η αλήθεια της γραφής

Η Σκαλίδη με αυτό το βιβλίο της αφήνει πίσω της μια εποχή άνυδρη και μουντή. Και παράλληλα αποδεικνύει ότι ακόμη και σε τέτοιες εποχές η δημιουργία και το φως μπορεί να ξεπηδήσουν από παντού.

Καθώς ξετυλίγεται η ιστορία, η Σκαλίδη κλιμακώνει την ένταση της γραφής της με τρόπο αξιοπρόσεκτο. Στην αρχή με μικρές και κοφτές προτάσεις, το κείμενο υποβάλλει τον αναγνώστη σε έναν αυστηρό ρυθμό, πλήρως συντονισμένο με την ανάσα και τις σκέψεις του αφηγητή-ήρωα. Μουσικότητα προσεκτικά “χτισμένη” που μοιάζει σαν το πρελούδιο της επερχόμενης καταστροφής. Κι έπειτα οι φράσεις μεγαλώνουν, οι σκέψεις εκφράζουν αγωνία και φόβο. Και αμηχανία. Γι’ αυτό που συμβαίνει, για το πόσο βαθιές είναι οι σχέσεις της εξουσίας με τη διαφθορά και την ανθρώπινη απληστία. Και όλα αυτά στο βυθό, γιατί στην επιφάνεια υπάρχει φαινομενική ησυχία και ανησυχητική σιωπή. Η γλώσσα της αφήγησης της Σκαλίδη, με όλες της τις διακυμάνσεις και τις αλλαγές στη θερμοκρασία των φράσεων, αποτυπώνει με ακρίβεια το παραπάνω κλίμα συμβάλλοντας στο άρτιο αποτέλεσμα του βιβλίου.

Η αλήθεια της συγγραφέως

Σ’ αυτό το τρίτο της βιβλίο, η Σταυρούλα Σκαλίδη φωτογραφίζει εκφάνσεις των ημερών της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης χωρίς καταγγελτική διάθεση. Έχοντας και η ίδια περάσει από τη στενωπό της απόλυσης και της ανεργίας, χρησιμοποιεί το προσωπικό της βίωμα και καταγράφει με ψυχραιμία τις δαιδαλώδεις συνέπειες αυτών που ζούμε τα τελευταία χρόνια. Ανεργία, διαφθορά, κατακόρυφη αύξηση ρατσιστικών και φασιστικών επεισοδίων. Αλλά και τις μικρές, προσωπικές χαρές και λύπες στο μικρόκοσμο του καθενός. Την ανθοφορία των λουλουδιών, το αίνιγμα του έρωτα, τη συμβίωση των ανθρώπων. Η Σκαλίδη με αυτό το βιβλίο της αφήνει πίσω της μια εποχή άνυδρη και μουντή. Και παράλληλα αποδεικνύει ότι ακόμη και σε τέτοιες εποχές η δημιουργία και το φως μπορεί να ξεπηδήσουν από παντού.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.

altΓραφείον ο φόβος
Μια πολλαπλή ήττα
Σταυρούλα Σκαλίδη
Πόλις 2015
Σελ. 168, τιμή εκδότη €12,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΣΚΑΛΙΔΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ήλιος με ξιφολόγχες» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ξεκινάει άκρως δελεαστικά. Εν έτει 1931 μια τυχαία φωτιά σε χαμοκέλα της Θεσσαλο...

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Στόγια «Όχι δεν χωριζόμαστε» (εκδ. Μελάνι). Κεντρική εικόνα: © Tegan Mierle (Unsplash).

Γράφει ο Νίκος Σαλτερής

Ο Γιώργος Στόγιας, γεννημένος στην Αθήνα (1973) σπούδασε στην Κρήτη και στη...

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Ν. Μπασκόζου (προδημοσίευση)

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Ν. Μπασκόζου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιάννη Ν. Μπασκόζου «Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι νεραντζιές τρελαίνονται την άνοιξη στο Παγκράτι. Οι μυρωδιές τους α...

Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2022: Στη Μαρία Λαϊνά το Μεγάλο Βραβείο

Κρατικά Λογοτεχνικά Βραβεία 2022: Στη Μαρία Λαϊνά το Μεγάλο Βραβείο

Ανακοινώθηκαν τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας, Λογοτεχνικής Μετάφρασης και Παιδικού Βιβλίου καθώς και το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων, το οποίο απονέμεται στη Μαρία Λαϊνά για τη συνολική προσφορά της στα Γράμματα. Τα βραβεία αφορούν βιβλία που κυκλοφόρησαν μέσα στο 2021. Φωτογραφία © Αργυρώ Μπο...

Οι εκδότες χαιρετίζουν την εισαγωγή του «πολλαπλού σχολικού βιβλίου» μα ετοιμάζουν προσφυγή στο ΣΤΕ «για την άκρως προβληματική διαδικασία»

Οι εκδότες χαιρετίζουν την εισαγωγή του «πολλαπλού σχολικού βιβλίου» μα ετοιμάζουν προσφυγή στο ΣΤΕ «για την άκρως προβληματική διαδικασία»

H Σύμπραξη Εκδοτών προσφεύγει στο ΣτΕ με στόχο την επανεξέταση των όρων της Πρόσκλησης του υπουργείου Παιδείας σχετικά με το πολλαπλό σχολικό εγχειρίδιο ενώ ταυτόχρονα καταθέτουν τις δικές τους προτάσεις. 

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Ν. Μπασκόζου (προδημοσίευση)

«Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών» του Γιάννη Ν. Μπασκόζου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιάννη Ν. Μπασκόζου «Η μπαλάντα των ανίδεων και καλών», το οποίο κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι νεραντζιές τρελαίνονται την άνοιξη στο Παγκράτι. Οι μυρωδιές τους α...

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου «Έρωτες, έρωτες, έρωτες» – δώδεκα ιστορίες με πρωταγωνιστές που επιμένουν να παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής τους επιθυμίας. Δώδεκα παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, με την τελευταία και μεγαλύτερη να αγκαλιάζει όλες τις προηγούμενες. Κυκλο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Δύο αξιοπρόσεκτα ελληνικά αστυνομικά

Δύο αξιοπρόσεκτα ελληνικά αστυνομικά

Δύο ελληνικά αστυνομικά μυθιστορήματα που ξεχωρίζουν: «Το τελευταίο κορίτσι» (εκδ. Τόπος), του Γιάννη Ξανθόπουλου και «Το σπάσιμο» (εκδ. Μεταίχμιο), του Τάσου Παπαναστασίου.

Γράφει η Χίλντα Παπαδημητρίου

...

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ