alt

Για τη νουβέλα της Σταυρούλας Σκαλίδη Γραφείον ο φόβος (εκδ. Πόλις).

Του Κώστα Αγοραστού

Η αλήθεια μόνο έναντι θανάτου δίδεται.
Οδυσσέας Ελύτης, Τα ελεγεία της οξώπετρας, 1991

Η νέα νουβέλα της Σταυρούλας Σκαλίδη, Γραφείον ο φόβος, είναι μια ιστορία για την απώλεια, τη φιλία, τον ανολοκλήρωτο έρωτα, τις δεσμεύσεις και τις ενοχές των ανθρώπων. Οι ήρωές της έρχονται αντιμέτωποι με τον κατακερματισμό των κοινωνικών αξιών, τη διαφθορά των συμπολιτών τους και το έγκλημα αλλά την ίδια στιγμή και με τη γέννηση της ελπίδας για ζωή και δημιουργία.

Η αλήθεια της ιστορίας

Τα χρόνια της κρίσης και της έκπτωσης των αξιών, χωρίς να κατονομάζονται, σκιαγραφούνται με υποδειγματικό τρόπο, για ν’ αποτελέσουν αναπόσπαστο και στέρεο διάκοσμο στην ιστορία της Σκαλίδη.

Ο ήρωας, παλαίμαχος συντάκτης του αστυνομικού ρεπορτάζ, με πρόσχημα τη μη συμμόρφωση σε μια αλλαγή στο ύφος του κειμένου σύμφωνα με τις επιθυμίες του αρχισυντάκτη του, και αφορμή τη μείωση προσωπικού της εφημερίδας όπου εργαζόταν επί σειρά ετών, χάνει τη δουλειά του. Κι έπειτα τα γεγονότα ακολουθούν καταιγιστικό ρυθμό. Αποφασίζει να συνεχίσει να κάνει τα ρεπορτάζ του και τις έρευνές του αναρτώντας τες σε ένα μπλογκ στο διαδίκτυο. Ο μέντοράς του τού εμπιστεύεται μια πολύ σημαντική πληροφορία κι έπειτα από μερικές μέρες πεθαίνει κάτω από μυστηριώδεις συνθήκες (ή μήπως τον δολοφονούν;). Ο ήρωας δέχεται απειλές και εκφοβισμούς για τη ζωή τη δική του και των κοντινών του προσώπων. Η σύντροφός του τον εγκαταλείπει και αυτός βρίσκεται μόνος σε ένα σπίτι μουντό και μια πόλη εχθρική. Παράλληλα, ένας τρόφιμος των φυλακών από την επαρχία και ένας νεαρός, ο οποίος είχε στρατολογηθεί στις τάξεις της φασιστικής πτέρυγας, κάποιας παρακρατικής οργάνωσης, του δίνουν στοιχεία, η αποκάλυψη των οποίων θα προκαλέσει σάλο στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας. Ανώτατα κυβερνητικά στελέχη και επιχειρηματίες εμπλέκονται στη χρηματοδότηση της εν λόγω οργάνωσης. Ένα ειδεχθές έγκλημα θα αποκαλυφθεί και μαζί του θα φανούν και τα βαθιά ρήγματα στην κοινωνία. Η ελπίδα και το φως στη ζωή του ήρωα έρχονται με την πρόσκαιρη επιστροφή της συντρόφου του και της νεογέννητης κόρης του. Τα χρόνια της κρίσης και της έκπτωσης των αξιών, χωρίς να κατονομάζονται, σκιαγραφούνται με υποδειγματικό τρόπο, για ν’ αποτελέσουν αναπόσπαστο και στέρεο διάκοσμο στην ιστορία της Σκαλίδη.

alt
    Η Σταυρούλα Σκαλίδη
 

Η αλήθεια των ηρώων

Ο ήρωας της νουβέλας της Σκαλίδη αποτίει φόρο τιμής προς όλους τους ενσυνείδητους και ακαταπόνητους δημοσιογράφους, των εφημερίδων κατά κύριο λόγο. Το μεγαλύτερο πάθος του πρωταγωνιστή αφορά την αλήθεια και την αναζήτησή της. Και η αλήθεια συχνά έχει υψηλό κόστος. Δια στόματός του η συγγραφέας γράφει: «Φυγάς από τη ζωή μου για τουλάχιστον είκοσι χρόνια, όσα δούλευα. Κρυμμένος πίσω από τόνους δημοσιογραφικό χαρτί, από αλλεπάλληλα τηλεφωνήματα, από μελάνια, φήμες και ειδήσεις. Απέφευγα όπως ο διάολος το λιβάνι, εμένα. Έτρεχα –κι ακόμα τρέχω– για άλλους, αλλά εγώ στην απέξω. Μην τυχόν και δω καμιά στάλα τον εαυτόν μου. Ένιωθα υπαρκτός μόνο όταν έβλεπα τις τυπωμένες μου λέξεις». Ο ήρωάς της προσπαθεί να κρατηθεί στην καθημερινότητά του από αξίες που έχουν εκλείψει και ανθρώπους που έχουν χαθεί. Η ζωή του θα ανατραπεί. Η ελευθερία του θα χαθεί. Μάταια επιχειρεί να εξηγήσει τον κόσμο υπό το πρίσμα της τιμιότητας και της αλήθειας. Θα το καταφέρει μόνο μέσα από τα μάτια της νεογέννητης κόρης του και με απεύθυνση προς αυτήν.

Η αλήθεια της γραφής

Η Σκαλίδη με αυτό το βιβλίο της αφήνει πίσω της μια εποχή άνυδρη και μουντή. Και παράλληλα αποδεικνύει ότι ακόμη και σε τέτοιες εποχές η δημιουργία και το φως μπορεί να ξεπηδήσουν από παντού.

Καθώς ξετυλίγεται η ιστορία, η Σκαλίδη κλιμακώνει την ένταση της γραφής της με τρόπο αξιοπρόσεκτο. Στην αρχή με μικρές και κοφτές προτάσεις, το κείμενο υποβάλλει τον αναγνώστη σε έναν αυστηρό ρυθμό, πλήρως συντονισμένο με την ανάσα και τις σκέψεις του αφηγητή-ήρωα. Μουσικότητα προσεκτικά “χτισμένη” που μοιάζει σαν το πρελούδιο της επερχόμενης καταστροφής. Κι έπειτα οι φράσεις μεγαλώνουν, οι σκέψεις εκφράζουν αγωνία και φόβο. Και αμηχανία. Γι’ αυτό που συμβαίνει, για το πόσο βαθιές είναι οι σχέσεις της εξουσίας με τη διαφθορά και την ανθρώπινη απληστία. Και όλα αυτά στο βυθό, γιατί στην επιφάνεια υπάρχει φαινομενική ησυχία και ανησυχητική σιωπή. Η γλώσσα της αφήγησης της Σκαλίδη, με όλες της τις διακυμάνσεις και τις αλλαγές στη θερμοκρασία των φράσεων, αποτυπώνει με ακρίβεια το παραπάνω κλίμα συμβάλλοντας στο άρτιο αποτέλεσμα του βιβλίου.

Η αλήθεια της συγγραφέως

Σ’ αυτό το τρίτο της βιβλίο, η Σταυρούλα Σκαλίδη φωτογραφίζει εκφάνσεις των ημερών της κοινωνικής και οικονομικής κρίσης χωρίς καταγγελτική διάθεση. Έχοντας και η ίδια περάσει από τη στενωπό της απόλυσης και της ανεργίας, χρησιμοποιεί το προσωπικό της βίωμα και καταγράφει με ψυχραιμία τις δαιδαλώδεις συνέπειες αυτών που ζούμε τα τελευταία χρόνια. Ανεργία, διαφθορά, κατακόρυφη αύξηση ρατσιστικών και φασιστικών επεισοδίων. Αλλά και τις μικρές, προσωπικές χαρές και λύπες στο μικρόκοσμο του καθενός. Την ανθοφορία των λουλουδιών, το αίνιγμα του έρωτα, τη συμβίωση των ανθρώπων. Η Σκαλίδη με αυτό το βιβλίο της αφήνει πίσω της μια εποχή άνυδρη και μουντή. Και παράλληλα αποδεικνύει ότι ακόμη και σε τέτοιες εποχές η δημιουργία και το φως μπορεί να ξεπηδήσουν από παντού.

* Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.

altΓραφείον ο φόβος
Μια πολλαπλή ήττα
Σταυρούλα Σκαλίδη
Πόλις 2015
Σελ. 168, τιμή εκδότη €12,00

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΣΚΑΛΙΔΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ιερεμιάδα» της Χλόης Κουτσουμπέλη (κριτική) – Μια δυστοπία με πολιτικές διαστάσεις

«Ιερεμιάδα» της Χλόης Κουτσουμπέλη (κριτική) – Μια δυστοπία με πολιτικές διαστάσεις

Για το μυθιστόρημα της Χλόης Κουτσουμπέλη «Ιερεμιάδα» (εκδ. Εστία). Κεντρική εικόνα: Στιγμιότυπο από την ταινία «Blindness» που στηρίζεται στο μυθιστόρημα του Ζοζέ Σαραμάγκου «Περί τυφλότητας». 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

...
«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

The Athens Prize for Literature 2022: Οι λίστες με τους υποψήφιους, σε ελληνικό και ξένο μυθιστόρημα

Στην Αίθουσα Τελετών του Δημαρχιακού Μεγάρου στην Πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως (πρώην Πλατεία Κοτζιά), θα απονεμηθούν εφέτος, για δέκατη έβδομη χρονιά, τα βραβεία μυθιστορήματος «The Athens Prize for Literature» του περιοδικού (δε)κατα για το 2022. Η ανακοίνωση των νικητών και ταυτόχρονα η απονομή θα γίνουν την Πέμπτ...

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Χριστουγεννιάτικη γιορτή από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης: Σαββατοκύριακο στην Πλάκα, με Αργύρη Μπακιρτζή, κεράσματα και μεγάλες προσφορές

Οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης διοργανώνουν χριστουγεννιάτικη γιορτή βιβλίου το Σάββατο 9 & την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου από τις 11:00 μέχρι και τις 19:00 στην οδό Θουκυδίδου 4, στην Πλάκα και υπόσχονται δύο μέρες γεμάτες με μουσική, κεράσματα, προτάσεις για δώρα και μεγάλες προσφορές.

Επιμέλεια: ...

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Εορταστικό τετραήμερο των εκδόσεων Ψυχογιός στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης

Από σήμερα (7/12) έως και την Κυριακή (10/12) οι εκδόσεις Ψυχογιός ετοιμάζουν μια χριστουγεννιάτικη γιορτή για μικρούς και μεγάλους στη Δημοτική Αγορά Κυψέλης με bazaar βιβλίων, εκδηλώσεις και δράσεις για τα παιδιά. «Τίτλοι λογοτεχνίας για μικρούς και μεγάλους, bazaar βιβλίων, συναντήσεις με συγγραφείς & συναρπα...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

«Τρότζαν» του Θανάση Χειμωνά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Θανάση Χειμωνά «Τρότζαν, που κυκλοφορεί στις 8 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Πατάκη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Άνοιξα τα μάτια μου. Το μυαλό μου, αδειανό. Γύρω μου, φως. Έντονο. Εκτυφλωτικό. Συνειδητοπο...

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

«Αχ, Ευρώπη! Κείμενα για το μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» του Γιούργκεν Χάμπερμας (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Γιούργκεν Χάμπερμας [Jürgen Habermas] «Αχ Ευρώπη! – Κείμενα για το Μέλλον της Ευρώπης και την δημόσια σφαίρα» (μτφρ. – προλεγόμενα – σχόλια: Δημήτρης Υφαντής), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 15 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Printa / Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγορα...

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

«Πολύ αργά πια» της Κλερ Κίγκαν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Κλερ Κίγκαν [Claire Keegan] «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Την Παρασκευή, 29 Ιουλίου, το...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Τα δέκα καλύτερα βιβλία του 2023 σύμφωνα με τους New York Times

Η συντακτική ομάδα των New York Times ξεχώρισε τα καλύτερα βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2023, επιλέγοντας πέντε έργα μυθοπλασίας και πέντε δοκίμια. Στην κεντρική εικόνα, η Ζέιντι Σμιθ [Zadie Smith], συγγραφέας του «The fraud», το οποίο αναφέρεται στη λίστα ως ένα από τα πέντε σημαντικότερα μυθιστορήματα του έτους που ...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Βιβλία για το σύγχρονο επιχειρείν: 5 επιλογές από πρόσφατες εκδόσεις

Βιβλία για το σύγχρονο επιχειρείν: 5 επιλογές από πρόσφατες εκδόσεις

Οι πρωτοπόροι των σημαντικών επιχειρήσεων του κόσμου, οι τρόποι να διαπραγματευόμαστε με αποτέλεσμα και πώς θα βρούμε αυτό που ψάχνουμε στον εργασιακό τομέα. Πέντε βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα και μπορούν να μας κινητοποιήσουν. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ