Contemporary artwork 16

Για τη συλλογή διηγημάτων του Ιγνάτη Χουβαρδά, Υπόκλιση στον πειρασμό (εκδ. Οδός Πανός).

Του Διονύση Στεργιούλα

Οκτώ διηγήματα συγκροτούν τη συλλογή με τίτλο Υπόκλιση στον πειρασμό του ποιητή και πεζογράφου Ιγνάτη Χουβαρδά: “Με το βιολί στον ώμο”, “Σύντομη διαμονή σε θέρετρο”, “Η πόλη με τις σκιές”, “Η περίπτωση της γειτονοπούλας”, “Ρίχνοντας μια μποτίλια στον ωκεανό”, “Ένα χέλι που γλιστρά και φεύγει”, “Επισκέψεις στην επαρχία, επιστροφή”, “Το αλλόκοτο ημερολόγιο του Κύριλλου και οι φίλοι του”. Τα περισσότερα διηγήματα εστιάζονται στο πρόσωπο μίας κεντρικής ηρωίδας, συνήθως ενός κοριτσιού που για ένα διάστημα πρωταγωνίστησε στη ζωή του αφηγητή. Η ηρωίδα είναι συχνά απούσα ως φυσικό πρόσωπο και τη γνωρίζουμε μέσα από τις σκέψεις και τις αναπολήσεις του. Η προσωπικότητά της όμως και κάποια από τα υλικά που τη συνθέτουν, είτε διαχέονται σε άλλα γυναικεία πρόσωπα, υπαρκτά στον ενεστώτα χρόνο του διηγήματος, είτε έχουν κατακτήσει ολοκληρωτικά τη συνείδηση του αφηγητή, ο οποίος ζει και κινείται μέσα σε ένα σύννεφο μνήμης και νοσταλγίας.

Οι εναλλαγές από τη γενική εικόνα στη λεπτομέρεια, από το παρελθόν στο παρόν, από το βλέμμα στη μνήμη, από τον εσωτερικό μονόλογο στην εξωτερική πραγματικότητα είναι διαρκείς και κρατούν σε εγρήγορση τον αναγνώστη.

Οι εναλλαγές από τη γενική εικόνα στη λεπτομέρεια, από το παρελθόν στο παρόν, από το βλέμμα στη μνήμη, από τον εσωτερικό μονόλογο στην εξωτερική πραγματικότητα είναι διαρκείς και κρατούν σε εγρήγορση τον αναγνώστη.

Υπάρχει σχεδόν πάντα στη σκέψη του αφηγητή το μοτίβο ενός προ της πτώσεως παραδείσου, με τον ίδιο ως άντρα και με μία μυθοποιημένη γυναίκα που την ακολουθεί ή την παρακολουθεί στα μονοπάτια του δάσους των πολυκατοικιών. Τα άλλα πρόσωπα λειτουργούν συμπληρωματικά, ως σκιές στο φόντο των διηγημάτων. Με σχεδόν επαναλαμβανόμενο και προβλέψιμο τρόπο ο αφηγητής μιλά για τη διαμονή του σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και για πραγματικά ταξίδια που συνδέονται με ταξίδια της μνήμης σε συγκεκριμένα πρόσωπα και στιγμές του παρελθόντος. Η μη ολοκλήρωση της αρχετυπικής σχέσης (που θα είχε ως συνέπεια την έξοδο ή την έξωση από τον παράδεισο) στοιχειώνει το περιεχόμενο των διηγημάτων, με το κέντρο βάρους να μετατοπίζεται διαρκώς από το παρελθόν στο παρόν και αντίστροφα και με τον ήρωα μοιρασμένο σε δύο κόσμους. Μόνη ελπίδα η εύρεση ενός άλλου προσώπου που με τη σειρά του θα μυθοποιηθεί, ώστε η ίδια διαδρομή να συνεχίζεται επ' αόριστον σε μία κυκλική πορεία επανάληψης.

Σε ένα από τα διηγήματα (“Η περίπτωση της γειτονοπούλας”) ο πρωταγωνιστής παρακολουθεί κρυφά από τη μισάνοιχτη πόρτα ένα κορίτσι που κάνει ντους στο μπάνιο του σπιτιού της και με απόλυτο θαυμασμό διατυπώνει έναν ύμνο στο γυναικείο σώμα. Λίγο αργότερα, ενώ του δίνεται η ευκαιρία να προχωρήσει περισσότερο μαζί της, δεν θα το κάνει. Της λέει μόνο, πριν φύγει από το σπίτι της: “Ήταν υπέροχα, Όλγα, είσαι ένα όνειρο”. Το κορίτσι συνεχίζει τη ζωή του κάνοντας άλλη σχέση, ενώ ο ήρωας παραμένει μόνος αναπολώντας την ομορφιά της. Το διήγημα (για την ακρίβεια το τελευταίο μέρος του) μοιάζει να είναι δομημένο με εμφανές πρότυπο το “Όνειρο στο κύμα” του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη. Πρόκειται δηλαδή πιθανότατα για ενδολογοτεχνική αναφορά, παρόλο που το περιεχόμενο στην πρώτη ανάγνωση θυμίζει βιωματική καταγραφή.

Ο εξωτερικός τρισδιάστατος χώρος, οι πόλεις, τα σπίτια, η θάλασσα, οι δρόμοι, λειτουργούν σχεδόν πάντα ως προέκταση των αισθημάτων και των σκέψεων του αφηγητή.

Σε άλλα διηγήματα θυμόμαστε τον Καβάφη και τους στίχους του για τις επιθυμίες που “μαυροφορούν”: “Και ήμουνα τόσες φορές τόσο κοντά. / Και πώς παρέλυσα, και πώς δειλίασα· / γιατί να μείνω με κλειστά τα χείλη· / και μέσα μου να κλαίει η άδεια μου ζωή, / και να μαυροφορούν οι επιθυμίες μου” (“Ο Σεπτέμβρης του 1903”). Μεταφέρω ένα απόσπασμα από το βιβλίο: “Φοβήθηκα και σταμάτησα. Κι έμεινα μόνος να περιπλανιέμαι στα σκοτεινά δρομάκια και να αναλογίζομαι πως έχασα ένα όνειρο, γιατί είχα δειλιάσει την τελευταία στιγμή” (“Ένα χέλι που γλιστρά και φεύγει”).

Ο συγγραφέας φαίνεται να έχει δεχτεί επιρροές και από τον ποιητή Νίκο-Αλέξη Ασλάνογλου και ιδιαίτερα από το βιβλίο του με τίτλο Τρία ποιήματα. Και γενικότερα όμως τα διηγήματα του Ιγνάτη Χουβαρδά έχουν εσωτερική σχέση με την ποίηση του Ασλάνογλου ως προς την εξής παράμετρο: Ο εξωτερικός τρισδιάστατος χώρος, οι πόλεις, τα σπίτια, η θάλασσα, οι δρόμοι, λειτουργούν σχεδόν πάντα ως προέκταση των αισθημάτων και των σκέψεων του αφηγητή.

Στο τελευταίο διήγημα του βιβλίου ο ήρωας τριγυρίζει στους δρόμους της Θεσσαλονίκης αναζητώντας την ιδεατή θηλυκότητα στα πρόσωπα και τα σώματα άγνωστων φοιτητριών, με τον ίδιο τρόπο που ο πρωταγωνιστής της “Πείνας” του Κνουτ Χάμσουν ψάχνει στους δρόμους τη στοιχειώδη τροφή για να επιβιώσει. Το βλέμμα όμως δεν αρκεί για να προσφέρει ολοκληρωμένη ικανοποίηση, ενώ ταυτόχρονα η προοπτική της ερωτικής συνεύρεσης απομυθοποιεί τις γυναίκες που τον γοητεύουν. Έτσι τα αδιέξοδα μεγεθύνονται και ο αφηγητής, ως άλλος Τάνταλος,  αντιλαμβάνεται τον ψυχαναγκαστικό εγκλωβισμό του στο κυνήγι μιας ουτοπίας.

* Ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΤΕΡΓΙΟΥΛΑΣ είναι συγγραφέας.

altΥπόκλιση στον πειρασμό
Ιγνάτης Χουβαρδάς
Οδός Πανός 2014
Σελ. 128, τιμή εκδότη €11,94

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΙΓΝΑΤΗ ΧΟΥΒΑΡΔΑ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

«Η λίμπιντο των αγγέλων» του Νίκου Μάντζιου (κριτική) – Όταν η τέχνη ευαισθητοποιεί

Για το μυθιστόρημα του Νίκου Μάντζιου «Η λίμπιντο των αγγέλων» (εκδ. Γραφή).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Για μας τους κριτικούς δεν πρέπει να παίζει ρόλο το όνομα του συγγραφέα: αν είναι γνωστός με περγαμηνές στο ενεργητικό του, δεν σημαίνει ...

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

«Ένα κομμάτι χαρτί» του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη (κριτική) – Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα για τη μαυρίλα του Εμφυλίου

Για το μυθιστόρημα του Δημήτρη (Τάκη) Φραγκούλη «Ένα κομμάτι χαρτί» (εκδ. Αλεξάνδρεια). Κεντρική εικόνα: © Roman Kraft (Unsplash). 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Το μόνο που αλλάζει είναι το παρελθόν, όλες οι άλλ...

«Η φωνή της» (κριτική) – Πενήντα τρεις γυναίκες γράφουν για την έμφυλη βία

«Η φωνή της» (κριτική) – Πενήντα τρεις γυναίκες γράφουν για την έμφυλη βία

Για το συλλογικό έργο «Η φωνή της» (εκδ. Καστανιώτη). Κεντρική εικόνα: © Oscar Keys (Unsplash). 

Γράφει η Ιωάννα Σπηλιοπούλου

Πενήντα τρεις γράφουσες, μέλη του Δικτύου γυναικών συγγραφέων κατά της ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Αυτή είναι η βραχεία λίστα για το Βραβείο Μπούκερ 2023

Οι έξι συγγραφείς που επιλεχτήκαν από την κριτική επιτροπή «παρουσιάζουν έργα εντυπωσιακής δομής». Ανάμεσά τους βρίσκονται δύο πρωτοεμφανιζόμενοι πεζογράφοι. Στη φωτογραφία, η υποψήφια Σάρα Μπερνστάιν [Sarah Bernstein].

Επιμέλεια: Book Press

...
Με «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά ξεκινάει το πρόγραμμα της Στέγης για το φθινόπωρο

Με «Το σπίτι» του Δημήτρη Καραντζά ξεκινάει το πρόγραμμα της Στέγης για το φθινόπωρο

Ο Δημήτρης Καραντζάς επιστρέφει στη Στέγη με μια περφόρμανς–παραβολή για τη βία, τον εθισμό στην εικόνα και την κατάργηση των ψευδαισθήσεων ή, αλλιώς, για την πραγματικότητα που, ό,τι κι αν κάνεις για να την αποφύγεις, αργά ή γρήγορα θα έρθει να σε βρει.

Επιμέλεια: Book Press

Από τις 30 Σεπτεμβρί...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

«Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» της Τζορντάνα Λεβίν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο της Τζορντάνα Λεβίν [Jordanna Levin] «Manifest – Υλοποίησε τη ζωή των ονείρων σου» (μτφρ. Νοέλα Ελιασά), που θα κυκλοφορήσει στις 25 Σεπτεμβρίου από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

«Ηλίας Πετρόπουλος: Σκληρός από τρυφερότητα» του Τζον Τέιλορ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση του προλόγου του μεταφραστή Γιώργου Ι. Αλλαμανή, στο βιβλίο του Τζον Τέιλορ [John Taylor] «Σκληρός από τρυφερότητα – Ο Έλληνας ποιητής και λαογράφος του άστεως Ηλίας Πετρόπουλος», το οποίο κυκλοφορεί αυτές τις μέρες από τις εκδόσεις Δίχτυ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...
«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

«Ο Πολωνός» του Τζ.Μ. Κουτσί (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Τζ.Μ. Κουτσί [J.M. Coetzee] «Ο Πολωνός» (μτφρ. Χριστίνα Σωτηροπούλου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 4 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

4 σημαντικές εκδόσεις για την Αθήνα – Όψεις μιας πόλης σε διαρκή κίνηση

Τέσσερις εκδόσεις για τη μελέτη, το σήμερα και το άλλοτε της Αθήνας. Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία της Διονυσίας Αλεξιάδου, από το λεύκωμα των εκδόσεων Καπόν «Η Αθήνα στον καιρό της πανδημίας».

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ