family-tree-390

Για τη συλλογή με αφηγήματα του Θάνου Κάππα Πικρούτσικα πικρούτσικα (Εκδόσεις της Εστίας)

Της Έλενας Μαρούτσου

I'm sitting here, doing nothing but ageing, είπε κάπου μέσα στο μουσικό του σύμπαν ο George Harrison και με αυτόν τον στίχο ως μότο επιλέγει να μας εισάγει στο δικό του λογοτεχνικό σύμπαν ο Θάνος Κάππας, στο πρώτο του βιβλίο.

Ο χρόνος είναι πράγματι το βαθύτερο θέμα των μικρών κειμένων που συνθέτουν αυτή τη συλλογή. Τόσο ο χρόνος που λιμνάζει μέσα μας σαν μνήμη, όσο και αυτός που κυλάει έξω από μας αδιάκοπα κι αδιάφορα σαν πραγματικότητα. Τα πρώτα είκοσι μικρά πεζά ψαρεύουν από τη λίμνη της μνήμης και μπαίνουν κάτω απ' τον τίτλο «Εμμονές και Καθηλώσεις», ενώ τα υπόλοιπα είκοσι αναμετρώνται με το ποτάμι μιας τραγικής και φαρσικής καθημερινότητας και φέρουν την ταμπέλα «Tragicomedia moderna».

Η νόσος που πλήττει τις συλλογές διηγημάτων

Πολλά από τα μικρά πεζά αυτού του βιβλίου έχουν φιλοξενηθεί σε περιοδικά, εφημερίδες, ιστολόγια, διαδικτυακούς τόπους και ανθολόγια διηγημάτων. Καθώς ξεφύλλιζα λοιπόν το βιβλίο –προτού το διαβάσω– με κυρίευσε ο φόβος μήπως η συλλογή πάσχει από μια νόσο που προσβάλλει πολλές συλλογές πεζών που κάπου κάποτε δημοσιεύτηκαν και μετά συγκεντρώθηκαν για να συνθέσουν ένα βιβλίο. Μιλάω για την ετερογένεια. Συχνά έχω την αίσθηση πως τα κείμενα σε παρόμοιες με αυτήν εδώ συλλογές, συνυπάρχουν κάπως βεβιασμένα και αμήχανα στον ίδιο χώρο μεταξύ τους, σαν περαστικοί που τους τράβηξαν με το ζόρι στη διαδήλωση μόνο και μόνο για να φαίνονται πολλοί. Το ξέρω γιατί κι εμένα το πρώτο μου βιβλίο μια τέτοια παθιασμένη και αμήχανη διαδήλωση ήταν. Καμία σχέση, όμως, με τη διαδήλωση του Κάππα.

Καθώς διάβαζα το βιβλίο, μπροστά μου σχηματίστηκε ένας πολύ συνεκτικός και ξεκάθαρος κόσμος. Ένα μικρό λογοτεχνικό σύμπαν που σελίδα τη σελίδα, κείμενο το κείμενο, ξεδιπλώνεται και σχηματίζει ένα, κατά τη γνώμη μου, πολύ γοητευτικό ψηφιδωτό. Οι ψηφίδες του –μικρούτσικα γυαλάκια που καθρεφτίζουν πότε τον περιβάλλοντα χώρο, πότε τον δημιουργό τους και πότε αυτόν που τα κοιτάει– είναι αυτά τα μικρά κείμενα, γραμμένα με χιούμορ, ειλικρίνεια και ένα είδος «αντρικής» –ας μου επιτραπεί η λέξη– συγκίνησης που φτάνει κατευθείαν στο στόχο σαν μαχαιριά.

Στην φαρέτρα του διηγήματος

Η αλήθεια είναι πως ο Θάνος Κάππας έχει διαλέξει μια φόρμα που –ενώ δεν χαίρει μεγάλης δημοτικότητας και οι περισσότεροι εκδότες την τρέμουν– έχει στην φαρέτρα της αυτό το ισχυρό όπλο. Το «ακαριαίο χτύπημα». Όπως λέει κι ο Αχιλλέας Κυριακίδης: «Το διήγημα [...] με την σχεδόν ακαριαία δραστικότητά του, στοχεύει περισσότερο στο ν' αφυπνίσει παρά να βαυκαλίσει∙ είναι μάλλον μια ένεση που αποσκοπεί στο να διεγείρει, παρά ένας ορός που ενσταλάζει ράθυμα διαβατήριες ουσίες ευρείας δράσεως» (Σημειώσεις για μια ιδιωτική θεωρία της λογοτεχνίας, εκδ. Κίχλη).

Με αυτές, λοιπόν, τις «ενέσεις» των σύντομων κειμένων του Κάππα, εισέρχεται στο αίμα μας ακέραιο το αίσθημα που τα συνοδεύει. Πρόκειται μάλιστα για ένα αίσθημα κάπως πικρό, που όμως ενέχει και μια γλυκιά απόλαυση, όπως στο πρώτο διήγημα, όπου ο αφηγητής θυμάται τη γιαγιά του να τρώει ένα πιάτο ραδίκια και κάθε τόσο να μονολογεί με ευχαρίστηση «Πικρούτσικα, πικρούτσικα». Εξού, και ο εύστοχος τίτλος του βιβλίου.

* Η ΕΛΕΝΑ ΜΑΡΟΥΤΣΟΥ είναι συγγραφέας και εκπαιδευτικός.

pikroutsikaΠικρούτσικα πικρούτσικα
Θάνος Κάππας
Εστία 2015
Σελ. 136, τιμή εκδότη: €11,00
 
politeia-link
 
 
 
 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η Προμηθέα» του Κώστα Βούλγαρη (κριτική) – Λόγος εκ λόγου και εν λόγω

«Η Προμηθέα» του Κώστα Βούλγαρη (κριτική) – Λόγος εκ λόγου και εν λόγω

Για την ιδιότυπη συλλογή κειμένων του Κώστα Βούλγαρη «Η Προμηθέα» (εκδ. Κουκκίδα). Στην κεντρική εικόνα, ο πίνακας «Πορτραίτο» του Καζιμίρ Μαλέβιτς που κοσμεί το εξώφυλλο της έκδοσης.

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου 

Λόγος εκ λόγου και εν λόγ...

«Προ πολλού και προ ολίγου» του Φίλιππου Δρακονταειδή (κριτική) – Από την Ιστορία στη μυθοπλασία και τανάπαλιν

«Προ πολλού και προ ολίγου» του Φίλιππου Δρακονταειδή (κριτική) – Από την Ιστορία στη μυθοπλασία και τανάπαλιν

Για τη συλλογή διηγημάτων του Φίλιππου Δρακονταειδή «Προ πολλού και προ ολίγου» (εκδ. Κέδρος). Στην κεντρική εικόνα, ο πίνακας «Το κοντσέρτο για φλάουτο του Μεγάλου Φρειδερίκου στο Σαν-Σουσσί» του Άντολφ φον Μέντσελ. 

Γράφει ο Κώστας Λογαράς

...

«Η διασκευή του εαυτού μου στις 06:30» του Θάνου Σταθόπουλου (κριτική) – Κείμενα που χτίζονται από θραύσματα

«Η διασκευή του εαυτού μου στις 06:30» του Θάνου Σταθόπουλου (κριτική) – Κείμενα που χτίζονται από θραύσματα

Για την «αυτοανθολογία» του Θάνου Σταθόπουλου «Η διασκευή του εαυτού μου στις 06:30», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος. 

Γράφει η Μαρία Μανωλοπούλου

06:30. Η μέρα αιωρείται ανάμεσα στο φως και το σκοτάδ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Η Προμηθέα» του Κώστα Βούλγαρη (κριτική) – Λόγος εκ λόγου και εν λόγω

«Η Προμηθέα» του Κώστα Βούλγαρη (κριτική) – Λόγος εκ λόγου και εν λόγω

Για την ιδιότυπη συλλογή κειμένων του Κώστα Βούλγαρη «Η Προμηθέα» (εκδ. Κουκκίδα). Στην κεντρική εικόνα, ο πίνακας «Πορτραίτο» του Καζιμίρ Μαλέβιτς που κοσμεί το εξώφυλλο της έκδοσης.

Γράφει η Διώνη Δημητριάδου 

Λόγος εκ λόγου και εν λόγ...

«Αμνοί και Λέοντες» του Γιάννη Μόσχου (προδημοσίευση)

«Αμνοί και Λέοντες» του Γιάννη Μόσχου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιάννη Μόσχου «Αμνοί και Λέοντες», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 29 Απριλίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Καλώς τα παλικάρια! Τι κάνετε, ωρέ λεβέντες;» έτριξε το μοναστήρι η...

«Το τέλος των ψευδαισθήσεων» του Αντρέας Ρέκβιτς (κριτική) – Η κρίση του φιλελεύθερου καπιταλισμού και πιθανές εναλλακτικές

«Το τέλος των ψευδαισθήσεων» του Αντρέας Ρέκβιτς (κριτική) – Η κρίση του φιλελεύθερου καπιταλισμού και πιθανές εναλλακτικές

Για το δοκίμιο του Αντρέας Ρέκβιτς (Andreas Reckwitz) «Το τέλος των ψευδαισθήσεων - Πολιτική, οικονομία και κουλτούρα στην ύστερη νεωτερικότητα», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια, σε μετάφραση της Ευαγγελίας Τόμπορη. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Αμνοί και Λέοντες» του Γιάννη Μόσχου (προδημοσίευση)

«Αμνοί και Λέοντες» του Γιάννη Μόσχου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιάννη Μόσχου «Αμνοί και Λέοντες», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 29 Απριλίου από τις εκδόσεις Τόπος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Καλώς τα παλικάρια! Τι κάνετε, ωρέ λεβέντες;» έτριξε το μοναστήρι η...

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (προδημοσίευση)

«Θα πέσει η νύχτα» του Κωνσταντίνου Τζαμιώτη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Κωσταντίνου Τζαμιώτη «Θα πέσει η νύχτα», το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 30 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ποδηλατούσε πάνω από ώρα, όταν έφτασαν επιτέλους στο ...

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

«Η χλωμή κυρία» του Αλέξανδρου Δουμά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από την νουβέλα του Αλέξανδρου Δουμά [Alexandre Dumas], «Η χλωμή κυρία» (εισαγωγή – μτφρ. – επίμετρο: Γιώργος Θάνος), η οποία θα κυκλοφορήσει στις 28 Απριλίου στη σειρά «microMEGA/Λογοτεχνία», των εκδόσεων Ροές.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Τι θέλει να μας πει;» – Δύο οδηγοί συνύπαρξης μας μαθαίνουν τη γλώσσα του σώματος του σκύλου και της γάτας

«Τι θέλει να μας πει;» – Δύο οδηγοί συνύπαρξης μας μαθαίνουν τη γλώσσα του σώματος του σκύλου και της γάτας

Δύο οδηγοί συνύπαρξης με τα αγαπημένα μας κατοικίδια, τη γάτα και τον σκύλο, απαντούν στο ερώτημα «Τι θέλει να μας πει;» το ζωάκι μας. «Γάτα - Τι θέλει να μας πει;» και «Σκύλος - Τι θέλει να μας πει;» της Lili Chin σε μετάφραση Κωνσταντίνας Τσιάγκα από τις εκδόσεις Πεδίο.

Επιμέλεια: Book Press ...

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 καλά ιστορικά βιβλία που κυκλοφόρησαν πρόσφατα

Οι Ρωμαίοι αυτοκράτορες, η πτώση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η βασιλεία στην Ελλάδα, η ιστορία της αμερικανικής πολιτικής αλλά και η πρόσφατη περίοδος της άγριας ελληνικής οικονομικής κρίσης είναι μερικά από τα θέματα που εξετάζονται. Δέκα πρόσφατα ιστορικά βιβλία που μας βοηθούν να πλοηγηθούμε στα σκοτεινά νερά τ...

7 αστυνομικά από τις εκδόσεις Βακχικόν

7 αστυνομικά από τις εκδόσεις Βακχικόν

Επτά αστυνομικά για τους φίλους του είδους κυκλοφόρησαν τον τελευταίο χρόνο από τις εκδόσεις Βακχικόν. Στην κεντρική εικόνα, στοιχείο από το εξώφυλλο του «Αριμάν», του Παναγιώτη Κωνσταντόπουλου.

Επιμέλεια: Book Press

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ