family-tree-390

Για τη συλλογή με αφηγήματα του Θάνου Κάππα Πικρούτσικα πικρούτσικα (Εκδόσεις της Εστίας)

Της Έλενας Μαρούτσου

I'm sitting here, doing nothing but ageing, είπε κάπου μέσα στο μουσικό του σύμπαν ο George Harrison και με αυτόν τον στίχο ως μότο επιλέγει να μας εισάγει στο δικό του λογοτεχνικό σύμπαν ο Θάνος Κάππας, στο πρώτο του βιβλίο.

Ο χρόνος είναι πράγματι το βαθύτερο θέμα των μικρών κειμένων που συνθέτουν αυτή τη συλλογή. Τόσο ο χρόνος που λιμνάζει μέσα μας σαν μνήμη, όσο και αυτός που κυλάει έξω από μας αδιάκοπα κι αδιάφορα σαν πραγματικότητα. Τα πρώτα είκοσι μικρά πεζά ψαρεύουν από τη λίμνη της μνήμης και μπαίνουν κάτω απ' τον τίτλο «Εμμονές και Καθηλώσεις», ενώ τα υπόλοιπα είκοσι αναμετρώνται με το ποτάμι μιας τραγικής και φαρσικής καθημερινότητας και φέρουν την ταμπέλα «Tragicomedia moderna».

Η νόσος που πλήττει τις συλλογές διηγημάτων

Πολλά από τα μικρά πεζά αυτού του βιβλίου έχουν φιλοξενηθεί σε περιοδικά, εφημερίδες, ιστολόγια, διαδικτυακούς τόπους και ανθολόγια διηγημάτων. Καθώς ξεφύλλιζα λοιπόν το βιβλίο –προτού το διαβάσω– με κυρίευσε ο φόβος μήπως η συλλογή πάσχει από μια νόσο που προσβάλλει πολλές συλλογές πεζών που κάπου κάποτε δημοσιεύτηκαν και μετά συγκεντρώθηκαν για να συνθέσουν ένα βιβλίο. Μιλάω για την ετερογένεια. Συχνά έχω την αίσθηση πως τα κείμενα σε παρόμοιες με αυτήν εδώ συλλογές, συνυπάρχουν κάπως βεβιασμένα και αμήχανα στον ίδιο χώρο μεταξύ τους, σαν περαστικοί που τους τράβηξαν με το ζόρι στη διαδήλωση μόνο και μόνο για να φαίνονται πολλοί. Το ξέρω γιατί κι εμένα το πρώτο μου βιβλίο μια τέτοια παθιασμένη και αμήχανη διαδήλωση ήταν. Καμία σχέση, όμως, με τη διαδήλωση του Κάππα.

Καθώς διάβαζα το βιβλίο, μπροστά μου σχηματίστηκε ένας πολύ συνεκτικός και ξεκάθαρος κόσμος. Ένα μικρό λογοτεχνικό σύμπαν που σελίδα τη σελίδα, κείμενο το κείμενο, ξεδιπλώνεται και σχηματίζει ένα, κατά τη γνώμη μου, πολύ γοητευτικό ψηφιδωτό. Οι ψηφίδες του –μικρούτσικα γυαλάκια που καθρεφτίζουν πότε τον περιβάλλοντα χώρο, πότε τον δημιουργό τους και πότε αυτόν που τα κοιτάει– είναι αυτά τα μικρά κείμενα, γραμμένα με χιούμορ, ειλικρίνεια και ένα είδος «αντρικής» –ας μου επιτραπεί η λέξη– συγκίνησης που φτάνει κατευθείαν στο στόχο σαν μαχαιριά.

Στην φαρέτρα του διηγήματος

Η αλήθεια είναι πως ο Θάνος Κάππας έχει διαλέξει μια φόρμα που –ενώ δεν χαίρει μεγάλης δημοτικότητας και οι περισσότεροι εκδότες την τρέμουν– έχει στην φαρέτρα της αυτό το ισχυρό όπλο. Το «ακαριαίο χτύπημα». Όπως λέει κι ο Αχιλλέας Κυριακίδης: «Το διήγημα [...] με την σχεδόν ακαριαία δραστικότητά του, στοχεύει περισσότερο στο ν' αφυπνίσει παρά να βαυκαλίσει∙ είναι μάλλον μια ένεση που αποσκοπεί στο να διεγείρει, παρά ένας ορός που ενσταλάζει ράθυμα διαβατήριες ουσίες ευρείας δράσεως» (Σημειώσεις για μια ιδιωτική θεωρία της λογοτεχνίας, εκδ. Κίχλη).

Με αυτές, λοιπόν, τις «ενέσεις» των σύντομων κειμένων του Κάππα, εισέρχεται στο αίμα μας ακέραιο το αίσθημα που τα συνοδεύει. Πρόκειται μάλιστα για ένα αίσθημα κάπως πικρό, που όμως ενέχει και μια γλυκιά απόλαυση, όπως στο πρώτο διήγημα, όπου ο αφηγητής θυμάται τη γιαγιά του να τρώει ένα πιάτο ραδίκια και κάθε τόσο να μονολογεί με ευχαρίστηση «Πικρούτσικα, πικρούτσικα». Εξού, και ο εύστοχος τίτλος του βιβλίου.

* Η ΕΛΕΝΑ ΜΑΡΟΥΤΣΟΥ είναι συγγραφέας και εκπαιδευτικός.

pikroutsikaΠικρούτσικα πικρούτσικα
Θάνος Κάππας
Εστία 2015
Σελ. 136, τιμή εκδότη: €11,00
 
politeia-link
 
 
 
 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ήλιος με ξιφολόγχες» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ξεκινάει άκρως δελεαστικά. Εν έτει 1931 μια τυχαία φωτιά σε χαμοκέλα της Θεσσαλο...

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

«Όχι δεν χωριζόμαστε» του Γιώργου Στόγια (κριτική) – Ενίοτε συμβαίνουν «ατυχήματα»

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Στόγια «Όχι δεν χωριζόμαστε» (εκδ. Μελάνι). Κεντρική εικόνα: © Tegan Mierle (Unsplash).

Γράφει ο Νίκος Σαλτερής

Ο Γιώργος Στόγιας, γεννημένος στην Αθήνα (1973) σπούδασε στην Κρήτη και στη...

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

«Όλες μας» του Λύο Καλοβυρνά (κριτική) – Ισχύς εν τη ενώσει

Για το μυθιστόρημα του Λύο Καλοβυρνά «Όλες μας» (εκδ. Gutenberg). Κεντρική εικόνα: © Diego San / Unsplash.

Γράφει η Χριστίνα Μουκούλη

Γυναικοκτο...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

«Ήλιος με ξιφολόγχες» του Γιώργου Σκαμπαρδώνη (κριτική) – Μεσοπόλεμος εντός, εκτός και επί ταυτά

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη «Ήλιος με ξιφολόγχες» (εκδ. Πατάκη).

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Το τελευταίο μυθιστόρημα του Γιώργου Σκαμπαρδώνη ξεκινάει άκρως δελεαστικά. Εν έτει 1931 μια τυχαία φωτιά σε χαμοκέλα της Θεσσαλο...

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

«Στο σπίτι των ονείρων» της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο (κριτική) – Γιατί μια κουίρ γυναίκα παραμένει σε μια κακοποιητική σχέση;

Για το βιβλίο της Κάρμεν Μαρία Ματσάδο «Στο σπίτι των ονείρων»  (μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Αντίποδες). Κεντρική εικόνα, πλάνο από την ταινία Ταρ, του Τοντ Φιλντ, όπου μεταξύ άλλων παρουσιάζεται μια κακοποιητική σχέση ανάμεσα σε δύο γυναίκες.

Γράφει η ...

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Άνα Μαρία Σούα: «Η ζωή είναι τρελή, παράλογη, κωμική και τραγική – το ίδιο και οι ιστορίες μου!»

Συνέντευξη με την Αργεντινή συγγραφέα Άνα Μαρία Σούα [Ana María Shua], με αφορμή την ανθολογία διηγημάτων της «Σκυλίσια ζωή και άλλες ακροβασίες» (μτφρ. Άννα Βερροιοπούλου, εκδ. Βακχικόν). Η συγγραφέας θα βρεθεί στην Αθήνα τις επόμενες μέρες, καλεσμένη του 15ου Φεστιβάλ ΛΕΑ.

Συνέ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

«Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» του Γκούναρ Στόλεσεν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γκούναρ Στόλεσεν [Gunnar Staalesen] «Τα ρόδα δεν πεθαίνουν ποτέ» (μτφρ. Βαγγέλης Γιαννίσης), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 7 Ιουνίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Υπάρχουν κάποιε...

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

«Έρωτες, έρωτες, έρωτες» του Βαγγέλη Ραπτόπουλου (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Βαγγέλη Ραπτόπουλου «Έρωτες, έρωτες, έρωτες» – δώδεκα ιστορίες με πρωταγωνιστές που επιμένουν να παλεύουν για την ικανοποίηση της ερωτικής τους επιθυμίας. Δώδεκα παραλλαγές πάνω στο ίδιο θέμα, με την τελευταία και μεγαλύτερη να αγκαλιάζει όλες τις προηγούμενες. Κυκλο...

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

«Αρκτικό καλοκαίρι» του Ντέιμον Γκάλγκατ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Ντέιμον Γκάλγκατ [Damon Galgut] «Αρκτικό καλοκαίρι» (μτφρ. Κλαίρη Παπαμιχαήλ), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 24 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Οι δύο άντρες κάθονταν στις πο...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Πατριαρχία, φεμινισμός και κουίρ λογοτεχνία – Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ* και Καλοβυρνάς δίνουν απαντήσεις

Λογοτεχνία, έμφυλες ταυτότητες, πατριαρχία, φεμινιστικό κίνημα, γυναικεία γραφή. Αμάντα Μιχαλοπούλου, Αλεξάνδρα Κ*, Λύο Καλοβυρνάς φωτίζουν όψεις ενός ζητήματος που μας αφορά περισσότερο απ΄ όσο ίσως πιστεύουμε, ενώ ακολουθεί επιλογή βιβλίων ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας από τις πρόσφατες ...

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Τα 25 καλύτερα λογοτεχνικά έργα γραμμένα από γυναίκες συγγραφείς – από τη Μέρι Σέλεϊ στην Έλενα Φερράντε

Σε δημοσίευσή της στον Independent, η αρθρογράφος Clarisse Loughrey ξεχώρισε τα εικοσιπέντε σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα που γράφτηκαν από γυναίκες συγγραφείς. Στη φωτογραφία, μία από αυτές, η Octavia E. Butler [1947 - 2006], συγγραφέας μυθιστορημάτων επιστημονικής φαντασίας με έντονο κοινωνικό και πολιτικό υ...

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

«Φάκελος αρχαιοκαπηλία»: Νικόλας Ζηργάνος, Ανδρέας Αποστολίδης και Γιάννης Μαρής

Φάκελος αρχαιοκαπηλία με προτάσεις τριών βιβλίων: «Επιχείρηση “Νόστος”: Ένα χρυσό στεφάνι και μια Κόρη για τον Αλέξη Καρρά» (εκδ. Τόπος), του Νικόλα Ζηργάνου, «Αρχαιοκαπηλία και εμπόριο αρχαιοτήτων – Μουσεία, έμποροι τέχνης, οίκοι δημοπρασιών, ιδιωτικές συλλογές» (εκδ. Άγρα), του Ανδρέα Αποστολίδη και  «Ίλ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ