family-tree-390

Για τη συλλογή με αφηγήματα του Θάνου Κάππα Πικρούτσικα πικρούτσικα (Εκδόσεις της Εστίας)

Της Έλενας Μαρούτσου

I'm sitting here, doing nothing but ageing, είπε κάπου μέσα στο μουσικό του σύμπαν ο George Harrison και με αυτόν τον στίχο ως μότο επιλέγει να μας εισάγει στο δικό του λογοτεχνικό σύμπαν ο Θάνος Κάππας, στο πρώτο του βιβλίο.

Ο χρόνος είναι πράγματι το βαθύτερο θέμα των μικρών κειμένων που συνθέτουν αυτή τη συλλογή. Τόσο ο χρόνος που λιμνάζει μέσα μας σαν μνήμη, όσο και αυτός που κυλάει έξω από μας αδιάκοπα κι αδιάφορα σαν πραγματικότητα. Τα πρώτα είκοσι μικρά πεζά ψαρεύουν από τη λίμνη της μνήμης και μπαίνουν κάτω απ' τον τίτλο «Εμμονές και Καθηλώσεις», ενώ τα υπόλοιπα είκοσι αναμετρώνται με το ποτάμι μιας τραγικής και φαρσικής καθημερινότητας και φέρουν την ταμπέλα «Tragicomedia moderna».

Η νόσος που πλήττει τις συλλογές διηγημάτων

Πολλά από τα μικρά πεζά αυτού του βιβλίου έχουν φιλοξενηθεί σε περιοδικά, εφημερίδες, ιστολόγια, διαδικτυακούς τόπους και ανθολόγια διηγημάτων. Καθώς ξεφύλλιζα λοιπόν το βιβλίο –προτού το διαβάσω– με κυρίευσε ο φόβος μήπως η συλλογή πάσχει από μια νόσο που προσβάλλει πολλές συλλογές πεζών που κάπου κάποτε δημοσιεύτηκαν και μετά συγκεντρώθηκαν για να συνθέσουν ένα βιβλίο. Μιλάω για την ετερογένεια. Συχνά έχω την αίσθηση πως τα κείμενα σε παρόμοιες με αυτήν εδώ συλλογές, συνυπάρχουν κάπως βεβιασμένα και αμήχανα στον ίδιο χώρο μεταξύ τους, σαν περαστικοί που τους τράβηξαν με το ζόρι στη διαδήλωση μόνο και μόνο για να φαίνονται πολλοί. Το ξέρω γιατί κι εμένα το πρώτο μου βιβλίο μια τέτοια παθιασμένη και αμήχανη διαδήλωση ήταν. Καμία σχέση, όμως, με τη διαδήλωση του Κάππα.

Καθώς διάβαζα το βιβλίο, μπροστά μου σχηματίστηκε ένας πολύ συνεκτικός και ξεκάθαρος κόσμος. Ένα μικρό λογοτεχνικό σύμπαν που σελίδα τη σελίδα, κείμενο το κείμενο, ξεδιπλώνεται και σχηματίζει ένα, κατά τη γνώμη μου, πολύ γοητευτικό ψηφιδωτό. Οι ψηφίδες του –μικρούτσικα γυαλάκια που καθρεφτίζουν πότε τον περιβάλλοντα χώρο, πότε τον δημιουργό τους και πότε αυτόν που τα κοιτάει– είναι αυτά τα μικρά κείμενα, γραμμένα με χιούμορ, ειλικρίνεια και ένα είδος «αντρικής» –ας μου επιτραπεί η λέξη– συγκίνησης που φτάνει κατευθείαν στο στόχο σαν μαχαιριά.

Στην φαρέτρα του διηγήματος

Η αλήθεια είναι πως ο Θάνος Κάππας έχει διαλέξει μια φόρμα που –ενώ δεν χαίρει μεγάλης δημοτικότητας και οι περισσότεροι εκδότες την τρέμουν– έχει στην φαρέτρα της αυτό το ισχυρό όπλο. Το «ακαριαίο χτύπημα». Όπως λέει κι ο Αχιλλέας Κυριακίδης: «Το διήγημα [...] με την σχεδόν ακαριαία δραστικότητά του, στοχεύει περισσότερο στο ν' αφυπνίσει παρά να βαυκαλίσει∙ είναι μάλλον μια ένεση που αποσκοπεί στο να διεγείρει, παρά ένας ορός που ενσταλάζει ράθυμα διαβατήριες ουσίες ευρείας δράσεως» (Σημειώσεις για μια ιδιωτική θεωρία της λογοτεχνίας, εκδ. Κίχλη).

Με αυτές, λοιπόν, τις «ενέσεις» των σύντομων κειμένων του Κάππα, εισέρχεται στο αίμα μας ακέραιο το αίσθημα που τα συνοδεύει. Πρόκειται μάλιστα για ένα αίσθημα κάπως πικρό, που όμως ενέχει και μια γλυκιά απόλαυση, όπως στο πρώτο διήγημα, όπου ο αφηγητής θυμάται τη γιαγιά του να τρώει ένα πιάτο ραδίκια και κάθε τόσο να μονολογεί με ευχαρίστηση «Πικρούτσικα, πικρούτσικα». Εξού, και ο εύστοχος τίτλος του βιβλίου.

* Η ΕΛΕΝΑ ΜΑΡΟΥΤΣΟΥ είναι συγγραφέας και εκπαιδευτικός.

pikroutsikaΠικρούτσικα πικρούτσικα
Θάνος Κάππας
Εστία 2015
Σελ. 136, τιμή εκδότη: €11,00
 
politeia-link
 
 
 
 

 

 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

«Πλατεία Κλαυθμώνος» του Γιώργου Συμπάρδη (κριτική) – Μυστικά και ψέματα σε καιρούς σκοτεινούς

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Συμπάρδη «Πλατεία Κλαυθμώνος» (εκδ. Μεταίχμιο). 

Γράφει η Άννα Αφεντουλίδου

Η ...

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

«Φλόρενς Μπλαντ» του Ανδρέα Νικολακόπουλου (κριτική) – Πεθαίνοντας σαν ήπειρος

Για το μυθιστόρημα του Ανδρέα Νικολακόπουλου «Φλόρενς Μπλαντ» (εκδ. Ίκαρος). Κεντρική εικόνα: Ο πίνακας του Jean Siméon Chardin, «The Kitchen Maid» (1738), λάδι σε καμβά.

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Έπειτα από δύο παρόμοιας λογικής συλλογές δ...

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

«Ανάληψη» του Ηλία Λ. Παπαμόσχου (κριτική) – Η αταξίδευτη μοίρα των ανθρώπων

Για το μυθιστόρημα του Ηλία Λ. Παπαμόσχου «Ανάληψη» (εκδ. Πατάκη) – Για ένα πραγματικό ναυάγιο στην Καστοριά του 1929. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Θλίψη σαν κάρβουνο αναμμένο, πένθος που τυλίγει όπως η αράχνη τα σώ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Η Εταιρεία Συγγραφέων αφιερώνει στη μνήμη του την επόμενη Ημέρα Ποίησης

Με ανακοίνωσή της η Εταιρεία Συγγραφέων αποχαιρετά των δύο φορές Πρόεδρό της Βασίλη Βασιλικό και ανακοινώνει ότι η Ημέρα Ποίησης 2024 θα είναι αφιερωμένη στη μνήμη του ανθρώπου που εισηγήθηκε στην UNESCO την 21 Μαρτίου ως Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης

...
Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Βασίλης Βασιλικός (1934-2023): Ένας αποχαιρετισμός από τον Αλέξη Ζήρα

Ακολουθεί επιμνημόσυνο κείμενο του Αλέξη Ζήρα, πρώην Προέδρου της Εταιρείας Συγγραφέων, για τον Βασίλη Βασιλικό.

Ένας αποχαιρετισμός στον Βασίλη Βασιλικό

Για πολλά χρόνια, τουλάχιστον από τη δεκαετία του 1970 ως το κλείσιμο...

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

«Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» του Δημοσθένη Δαββέτα (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από βιβλίο του Δημοσθένη Δαββέτα «Το τέλος της Αισθητικής; Τεχνομηδενισμός και Σύγχρονη Τέχνη» (Επίμετρο: Μάνος Στεφανίδης) το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Νίκας.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

...

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

«Χωριό Ποτέμκιν» του Γιώργου Παναγή (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα του Γιώργου Παναγή «Χωριό Ποτέμκιν», που κυκλοφορεί στις 28 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις Τόπος. [Η έκφραση «Χωριό Ποτέµκιν» (ρωσικά: по­тёмкинские деревни) περιγράφει ένα κατασκεύασµα που έχει στόχο να αποκρύψει την αλήθεια ή να εξωραΐσει µια κατάσταση].

Επιμέλεια:...

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

«Ο Γιουγκοσλάβος» της Άνα Βούτσκοβιτς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Άνα Βούτσκοβιτς [Ana Vučković] «Ο Γιουγκοσλάβος» (μτφρ. Απόστολος Θηβαίος), το οποίο κυκλοφορεί αρχές Δεκεμβρίου από τις εκδόσεις Βακχικόν.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η ΜΠΑΝΑΝΑ

...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

«Ο βίος βραχύς, η δε τέχνη μακρή» – Αυτοβιογραφίες και βιογραφίες, 15+1 επιλογές από τις πρόσφατες εκδόσεις

Τι κοινό μπορεί να έχει η Μαρινέλλα με τον Έλον Μάσκ; Η Μαρία Κάλλας με τον Ανδρέα Παπανδρέου και ο Πρίγκιπας Χάρι με τον Διονύση Σιμόπουλο; Οι βιογραφίες όλων αυτών, και μερικές ακόμη, κυκλοφόρησαν τους προηγούμενους μήνες και σας τις παρουσιάζουμε.

Γράφει ο Κώστας Αγοραστό...

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Κλερ Κίγκαν – Η Ιρλανδή που ανέδειξε τις χάρες της μικρής φόρμας

Η Ιρλανδή συγγραφέας έχει αγαπηθεί από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό και όχι άδικα. Τι είναι αυτό που την κάνει ιδιαίτερη και γιατί η πρόσφατη νουβέλα της «Πολύ αργά πια» (μτφρ. Μαρτίνα Ασκητοπούλου, εκδ. Μεταίχμιο) την καταξιώνει. 

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος ...

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

12 βιβλία που μας φέρνουν κοντά στην επιστήμη: Από την Τεχνητή Νοημοσύνη στα Φράκταλ, από τον Χρόνο στους Αλγόριθμους

Είναι βιβλία που φέρνουν τις επιστήμες (κυρίως θετικές) πιο κοντά μας και τις κάνουν πιο εύληπτες και γοητευτικές. Επιλέγουμε ορισμένα από τα καλύτερα που κυκλοφόρησαν πρόσφατα. Κεντρική εικόνα: Ο Ράσελ Κρόου, ως ο μαθηματικός Τζον Νας, στην ταινία «Ενας υπέροχος άνθρωπος», του Ρον Χάουαρντ.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ