Τα βιβλία του φθινοπώρου: Τι θα διαβάσουμε τους μήνες που έρχονται

Τρεις «γεμάτοι» μήνες μένουν μέχρι και το τέλος αυτής της χρονιάς και οι εκδοτικοί οίκοι βρίσκονται σε κατάσταση εκτέλεσης των προγραμματισμών τους, με πυρετώδεις ρυθμούς και ασφυκτικά χρονικά περιθώρια. Επιλέξαμε βιβλία από ένα μεγάλο φάσμα ειδών και κατηγοριών, από 35 εκδοτικούς οίκους, οι οποίοι και ανταποκρίθηκαν σε σχετικό μας αίτημα.

 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ 

Μυθιστόρημα

Όσο διάστημα και αν μεσολαβήσει μεταξύ δύο βιβλίων, κανείς δεν μπορεί να μιλήσει για «επιστροφή» μιας και οι σπουδαίοι συγγραφείς δίνουν το «παρών» είτε με τα προηγούμενα βιβλία τους που επανακυκλοφορούν και συναντούν νέους αναγνώστες, είτε από τις καίριες δημόσιες παρεμβάσεις τους σε κρίσιμα ζητήματα επικαιρότητας. Συγγραφείς με αυτά τα χαρακτηριστικά (και όχι μόνο) είναι η Ιωάννα Καρυστιάνη και ο Αλέξης Πανσέληνος, των οποίων τα νέα μυθιστορήματα αναμένουμε το επόμενο διάστημα.

Η Καρυστιάνη με το μυθιστόρημα Ψιλά γράμματα (εκδ. Καστανιώτη) εξετάζει τα παιχνίδια του μυαλού και το αναπόδραστο της μνήμης: «Το βρόμικο κόλπο, να ξεχάσεις μόνον τα άσχημα αλλά να θυμάσαι τα ωραία, δεν πετυχαίνει, η μνήμη διεκδικεί τα νόμιμα, δηλαδή όλα ή τίποτε, δηλαδή ας μείνει κάποιος να θυμάται, να θυμάται και τα ψιλά γράμματα».

Ο Αλέξης Πανσέληνος από την άλλη είχε δώσει τον κεντρικό ρόλο στις αναμνήσεις του παρελθόντος στο βραβευμένο του Ελαφρά ελληνικά τραγούδια. Στο καινούργιο του μυθιστόρημα Λάδι σε καμβά (εκδ. Μεταίχμιο), παρακολουθούμε μια ιστορία ενηλικίωσης που εκτυλίσσεται το καλοκαίρι του 1966 όπου ο Σπύρος, μαθητής στη Σχολή Καλών Τεχνών, περνά τις διακοπές του σ’ ένα νησί, φιλοξενούμενος από την οικογένεια ενός ζωγράφου. Ένα σημαδιακό καλοκαίρι, όχι μόνο για τον ίδιο αλλά και για την οικογένεια που τον φιλοξενεί μιας και λίγο αργότερα, ο Απρίλιος του ’67 θα αλλάξει τα πάντα.

Νέο μυθιστόρημα και από τον Νίκο Α. Μάντη, με τίτλο Κιθαιρώνας (εκδ. Καστανιώτη), στο οποίο αποτολμά μια επαναπροσέγγιση του μύθου των Βακχών, όπου η μυθολογία, ο θρύλος και η Ιστορία συναντούν τη λογοτεχνία του φανταστικού, τον ακραίο ερωτισμό και τον σωματικό τρόμο.

Μυθιστορήματα, επίσης θα έχουμε από τους: Ελένη Πριοβόλου, Το δέντρο με τις φωλιές (εκδ. Καστανιώτη), Τέσυ Μπάιλα, Λέγε με Ισμαήλ (εκδ. Ψυχογιός), Διαμαντή Αξιώτη, Συλλέκτης κάθε μίσους (εκδ. Κίχλη), Ξενοφώντα Α. Μπρουντζάκη, Το λευκό κουστούμι (εκδ. Καστανιώτη), Κώστα Λαμπρόπουλο, Το πράσινο φτερό (εκδ. Αρμός), Γιώργο Στόγια, Όχι δεν χωριζόμαστε (εκδ. Μελάνι), Αύγουστο Κορτώ, Η μικρή λέξη αγάπη (εκδ. Πατάκη).

Η Δήμητρα Κολλιάκου στο νέο της μυθιστόρημα Αταραξία (εκδ. Πατάκη) εξετάζει τις ακαριαίες αλλαγές των διαπροσωπικών σχέσεων της ηρωίδας της λίγο πριν και κατά τη διάρκεια των λοκντάουν. Άνθρωποι που αγωνίζονται να γεφυρώσουν το χάσμα ανάμεσα στον Φόβο και την Αταραξία, μια ύστατη προσπάθεια για τη διάλυση της σύγχυσης.

Ο Βασίλης Τσιρώνης, Η αναγέννηση μιας γυναίκας (εκδ. Βακχικόν). Η καθημερινότητα της Νάντιας Ζώτου φαντάζει εκ πρώτης όψεως εύρυθμη και τακτοποιημένη· καθηγήτρια, συγγραφέας και δόκιμη αρθρογράφος κινείται σε χώρους που της παρέχουν ελευθερία, δημιουργικότητα και ασφάλεια. Τα πρωινά διδάσκει αρχαία ελληνικά σε απρόθυμους εφήβους, ενώ το υπόλοιπο της ημέρας το αφιερώνει στα αλλόκοτα διηγήματά της και τον πληκτικό εραστή της. Η ζωή της θα διαταραχθεί όταν μια φαινομενικά ασήμαντη αιμορραγία της μύτης της θα σημάνει την επιστροφή των κρίσεων πανικού που την κατέτρυχαν χρόνια πριν. 

Όταν ο Αμερικανός διπλωμάτης Φίλιπ Κέρτις βρίσκει σε ένα σκλαβοπάζαρο της Σμύρνης τη Γαρυφαλιά, μια νεαρή Ψαριανή, συγκλονίζεται από το βλέμμα της που εκλιπαρεί για ελευθερία. Αποφασίζει να την ελευθερώσει και να τη μεταφέρει στην πατρίδα του, όπου μια νέα περιπέτεια αρχίζει για το κορίτσι. Αυτό είναι το πλαίσιο του νέου μυθιστορήματος της Άννας Γρίβα, Η Ελληνίδα σκλάβα (εκδ. Μελάνι). 

Νέο μυθιστόρημα αναμένουμε και από τη Μάιρα Παπαθανασοπούλου με τίτλο Τα παιδιά της σιωπής (εκδ. Πατάκη). Η σκιά που ρίχνει ο Β ́ Παγκόσμιος Πόλεμος στη ζωή των ανθρώπων, τα ζητήματα ταυτότητας των ξεριζωμένων και τα τραύματα που αφήνουν στις παιδικές ψυχές τα πολιτικά παιχνίδια τρίτων είναι τα κεντρικά ζητήματα του μυθιστορήματος.

Νέο βιβλίο και για τη Βίκυ Τσελεπίδου με τίτλο 120 γραμμάρια (εκδ. Νεφέλη). Σ’ αυτό η οικογένεια, η απληστία, η εξαπάτηση κι η αναμασημένη πίκρα από γενιά σε γενιά λογοδοτούν για τη σημερινή μας κατάσταση. Η ασημαντότητα των σημαντικών κι η σημαντικότητα των ασήμαντων. Όσα μας δένουν στον ίδιο καμβά κι αυτά που μας χωρίζουν. Το κωμικοτραγικό πρόσωπο της ζωής κάτω απ' το οποίο υπογράφουν όλοι.

Νουβέλα

Η Αμάντα Μιχαλοπούλου στη νέα της νουβέλα Η μεταμόρφωσή της (εκδ. Καστανιώτη), αφηγείται μια ιστορία ενηλικίωσης για το τέλος των φύλων και την ερμαφρόδιτη φύση του ανθρώπου. Πρώτη φράση του βιβλίου: «Ένα πρωί που ξύπνησε από εφιάλτη, η Σάσα ανακάλυψε πως είχε μεταμορφωθεί σε άντρα». Ο Κώστας Ακρίβος στη νέα του νουβέλα Ανδρωμάχη (εκδ. Μεταίχμιο) αφηγείται την τραγική ιστορία μιας γυναίκας, μητέρας και βασίλισσας, που έζησε τις στάχτες της Τροίας και βρέθηκε στην ανάγκη να αγαπήσει ό,τι κανονικά θα 'πρεπε να μισεί με όλη την ψυχή της.

Η ιστορία του Ζυλ, του Πιερ και της Μαριάν ξεδιπλώνεται στη νέα νουβέλα του Χρήστου Χρυσόπουλου, Μασσαλία (εκδ. Νεφέλη). Ο ανομολόγητος έρωτας δύο αγοριών από τη Μασσαλία για ένα κορίτσι που έφτασε στο λιμάνι, διωγμένη από τον πόλεμο της Αλγερίας. Η ιστορία γεφυρώνει τη θλίψη με τη σκληρότητα μιας πόλης που θα μπορούσε να είναι η αλληγορία της αγάπης. Το άνοιγμα προς τη θάλασσα. Η μελαγχολία της Μασσαλίας.

Η Κωνσταντία Σωτηρίου, έπειτα από την τριλογία με τις βραβευμένες νουβέλες της, επανέρχεται με το Brandy Sour (εκδ. Πατάκη) και γράφει για το Μεγάλο Παλάτι της Λήδρας, για το πώς το κτίσιμο, η δόξα και η κατάρρευση ενός κτιρίου μπορεί να αντανακλά το κτίσιμο, τις «φασαρίες» και τον σπαραγμό μιας ολόκληρης χώρας.

Οκτώ χρόνια πέρασαν από το προηγούμενο βιβλίο του Γιώργου Κουτσούκου, και το επόμενο διάστημα αναμένουμε την κυκλοφορία της νέας του νουβέλας Μικρές αποστάσεις (εκδ. Κίχλη).

Διηγήματα

Μια συλλογή διηγημάτων, με τίτλο Ιστορίες από ένα περασμένο μέλλον (εκδ. Κίχλη), θα είναι το επόμενο συγγραφικό βήμα του Μιχάλη Μακρόπουλου. Ιστορίες στον πυρήνα των οποίων βρίσκεται πάντα ο άνθρωπος: ο τρωτός, πάσχων άνθρωπος απέναντι στην αμείλικτη κυριαρχία της εικόνας ή σ’ έναν ολέθριο πόλεμο – στην τυφλή, ωμή βία.

Ο Μισέλ Φάις συνεχίζει να εξερευνά τις δυνατότητες της μικρής φόρμας με το νέο του βιβλίο Εξουθένωση – Ντοκιμαντέρ ονείρων (εκδ. Πατάκη). Πενήντα οκτώ ιστορίες στη φόρμα του διαλόγου ή του μονολόγου. Πενήντα οκτώ ντοκιμαντέρ ονείρων που βλέπουν ή υποδύονται ότι βλέπουν οι εξουθενωμένοι ήρωες αυτής της ομόκεντρης συλλογής διηγημάτων.

Δεύτερη συλλογή διηγημάτων για τον Ανδρέα Νικολακόπουλο με τίτλο Σάλτος (εκδ. Ίκαρος). Δεκατρείς ιστορίες στις οποίες συναντάμε τους ήρωές του σε θάλασσες, σε βουνά, σε δάση, σε πόλεις, σε τρένα, σε πανεπιστημιακά εργαστήρια ακόμη και ανάμεσα στα σύννεφα.

Ο συγγραφέας εκπαιδευτικών βιβλίων και ποιητής Αγαθοκλής Αζέλης κάνει την πρώτη του απόπειρα στον χώρο της μυθοπλασίας με το βιβλίο του Στις μυλόπετρες του χρόνου (εκδ. Μεταίχμιο), μια συλλογή διηγημάτων «μπονσάι» με θέμα τον κοινωνικό και πολιτισμικό μετασχηματισμό του ορεινού όγκου της Ελλάδας κατά τον 20ό αιώνα.

Συλλογές διηγημάτων θα διαβάσουμε και από τους: Τάσο Γουδέλη, Η γοητεία των υποσχέσεων (εκδ. Πατάκη), Βασίλη Δανέλλη, Ο άνθρωπος που έχασε τον εαυτό του (και άλλες αληθινές ιστορίες) (εκδ. Καστανιώτη), Ελένη Καραγιάννη, Δικαίωμα στον παράδεισο (εκδ. Αρμός), Σπύρο Λ. Βρεττό, Η ψίχα και άλλες ασπρόμαυρες ιστορίες (εκδ. Μελάνι), Δημήτρη Γ. Μαγριπλή, Ένα καράβι με σημαία ελληνική (εκδ. Νεφέλη).

Ιδρυτής και ψυχή στο Μικρό Πολυτεχνείο εδώ και δεκαεννιά χρόνια, ο Θράσος Καμινάκης θα μας δώσει τη συλλογή διηγημάτων Τρία δεκαοχτώ (εκδ. Καστανιώτη), ενώ η Εύα Στάμου, με το ένατο βιβλίο της, τη συλλογή διηγημάτων Η επίσκεψη (εκδ. Αρμός) θα ξεδιπλώσει τις χαμηλόφωνες εκμυστηρεύσεις και τις βίαιες εξάρσεις των ηρώων της, μέσα από αφηγήσεις για τη φαντασίωση, την εμμονή, την παρόρμηση και την επιθυμία.

Τα τελευταία χρόνια ο Χάρης Βλαβιανός έχει δοκιμαστεί και στον πεζό λόγο, με επιτυχία κατά τη γνώμη μας. Από το αυτοβιογραφικό Το αίμα νερό και το συγκινητικό Τώρα θα μιλήσω εγώ, μέχρι και Το κρυφό ημερολόγιο του Χίτλερ, προϊόν μελέτης, άσκησης ύφους και ενσυναίσθησης του ήρωά του. Με την τέταρτη απόπειρά του σε πεζό κείμενο, Πλατωνικοί διάλογοι ή γιατί στο σπήλαιο όλοι κάνουν πάρτι (εκδ. Πατάκη), που αναμένουμε σύντομα, ανεβάζει τον πήχη και επιχειρεί κάτι πιο δύσκολο από τη συναισθηματική φόρτιση και τη δραματική κορύφωση – την ανάδειξη της αστείας πλευράς των σχέσεων μέσω ανελέητου αυτοσαρκασμού. «Πρόκειται για μια σειρά από ιλαροτραγικούς ‟διαλόγους” ανάμεσα σε συζύγους, εραστές, φίλους, ή και αγνώστους, που φέρνουν στο φως το πιο βασικό χαρακτηριστικό των ανθρώπινων σχέσεων: την αδυναμία ουσιαστικής επικοινωνίας».

Όχι με τον όρο «διηγήματα» αλλά ως ένα πολυμορφικό πεζό, που αναμιγνύει τη μυθοπλασία με το δοκίμιο και τη σάτιρα με το επιτάφιο επίγραμμα χαρακτηρίζεται το νέο εγχείρημα της Μαρίας Γιαγιάννου R.I.F. – Ο θάνατος στο φέισμπουκ (εκδ. Στερέωμα). Δεύτερο «θανατικό» στις εκδόσεις, κι αν είναι τόσο επιτυχημένο όσο το πρώτο, ευχόμαστε… να τριτώσει!

Υβριδικό θα είναι και το νέο βιβλίο της Παυλίνας Μάρβιν, μια συλλογή από πεζά και ποιήματα με τίτλο Θαύματα στου Πολύφημου. Σονέτα για την πολυκατοικία μου – Σβήστε τους φάρους για τον Ιβάν Ισμαήλοβιτς (εκδ. Κίχλη).

Αστυνομική πεζογραφία

Σύντομα αναμένουμε το νέο νουάρ μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη Τα σχέδια του χάους (εκδ. Ίκαρος), το οποίο διαδραματίζεται στην Ελλάδα και το εξωτερικό, και όπως διαβάζουμε, ανάμεσα στους πρωταγωνιστές της ιστορίας, θα υπάρχει και ένας γνώριμος χαρακτήρας από προηγούμενο βιβλίο, στην αρχή της ζωής του.

Νέο βιβλίο και από τον Τεύκρο Μιχαηλίδη με τίτλο Εικασία 3Ν συν 1 (εκδ. Ψυχογιός). Μια στρίπερ-μαθηματικός, ένας ναρκομανής πρώην γκόλντεν-μπόι κι ένας γραφικός άστεγος με πλατιά μόρφωση, συνθέτουν έναν περίπλοκο γρίφο με κωδική ονομασία «εικασία 3ν + 1», τον οποίο καλείται να αποκωδικοποιήσει η Όλγα Πετροπούλου, του τμήματος εγκλημάτων κατά της ζωής. Εξαιρετικά περίπλοκος γρίφος ή μήπως απλώς «τρεις νεκροί κι ύστερα άλλος ένας…»

Επίσης, αναμένουμε σύντομα και το βιβλίο της Έλενας Μπολονάση, Ο λύκος μένει σπίτι (εκδ. Ψυχογιός).

Τα δύο πρώτα αστυνομικά μυθιστορήματα του Δημήτρη Σίμου Τα βατράχια και Τυφλά ψάρια επανεκδίδονται από το Μεταίχμιο.

Πρωτοεμφανιζόμενοι

Με ένα φιλόδοξο μυθιστόρημα ενηλικίωσης, με τίτλο Πώς ο Ιγνάτιος Καραθοδωρής έχασε τα πάντα (εκδ. Μεταίχμιο), ο Άρης Αλεξανδρής κάνει την είσοδό του στον χώρο της πεζογραφίας. Ένα bildungsroman για την ξέφρενη και εκστατική πορεία ενός νεαρού φοιτητή, που έρχεται στην Αθήνα, και πριν προλάβει να εξερευνήσει όλες τις δυνατότητες της πόλης, χάνει τον εαυτό του σε σκοτεινά ψηφιακά μονοπάτια.

Με το αστυνομικό μυθιστόρημα Το τελευταίο κορίτσι (εκδ. Τόπος) κάνει την πρώτη του εμφάνιση ο σκηνοθέτης Γιάννης Ξανθόπουλος. Ο συγγραφέας εμπνέεται από την προσπάθεια μιας νεαρής, γεμάτης ζωή κοπέλας να απεγκλωβιστεί από την ασφυκτική κοινότητα όπου ζει.

Πίσω από το ηθικό δίλημμα της κάλυψης ή μη ενός ενόχου, ανατέμνεται ο κοινωνικός χάρτης της επαρχιακής Ελλάδας στη δεκαετία του 1980 και ανασύρονται οι βαθύτερες αιτίες που τα επόμενα χρόνια υπέσκαψαν το υπέδαφος μιας ηθικά κυρίως, καταχρεωμένης χώρας.

Συλλογικό μυθιστόρημα με τίτλο Ηφαίστειο (εκδ. Ιωλκός) αναμένουμε σύντομα. Ηθικός αυτουργός, ο οποίος έγραψε τον πρόλογο και είχε τη γενική επιμέλεια, ο Κώστας Β. Κατσουλάρης. Το σπονδυλωτό αυτό μυθιστόρημα είναι ένα ομαδικό εγχείρημα δέκα νέων συγγραφέων, μια πολυπλόκαμη ιστορία με εντάσεις και πάθη που διαδραματίζεται ένα Πάσχα μετά την πανδημία, στη Νίσυρο.  

Πρώτη απόπειρα στην πεζογραφία, και μάλιστα με μυθιστόρημα, για τον δικηγόρο και καθηγητή πανεπιστημίου Ξενοφώντα Κοντιάδη, με τίτλο Η τρέλα να αλλάξουν τον κόσμο (εκδ. Τόπος). Η σχέση του Μπελογιάννη με τη σύντροφό του Έλλη Ιωαννίδη, το τίμημα που πλήρωσαν ο αστός διανοούμενος Δημήτρης Μπάτσης και η νεόνυμφη γυναίκα του, οι τραγικές ιστορίες του Ηλία Αργυριάδη και του Νίκου Καλούμενου που εκτελέστηκαν μαζί με τον Μπελογιάννη, ο μυστηριώδης θάνατος του δημοσιογράφου Τζορτζ Πολκ, οι πλεκτάνες των ξένων υπηρεσιών και του παρακράτους, οι στημένες δίκες, οι εσωτερικές συγκρούσεις της Αριστεράς και τα τραγικά διλήμματα εκείνων που είχαν την τρέλα να ονειρευτούν να αλλάξουν τον κόσμο.  

Δύο πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς στην πεζογραφία, τον Βασίλη Τσιμπούκη και την Άρτεμη Ψιλοπούλου, οι οποίοι έχουν γράψει από μια νουβέλα, Συγκάτοικος, 32 κομμάτια και Τι δεν έχει πεθάνει, αντίστοιχα, είναι η πρόταση των εκδόσεων Loggia στη νεοελληνική πεζογραφία.

Συλλογές διηγημάτων αναμένουμε επίσης από τους πρωτοεμφανιζόμενους: Μαρία Καλιόρη, Οι καλοί πεζοπόροι (εκδ. Ιωλκός), όπου τραυματικές ιστορικές μνήμες διαθλώνται μέσα από τον ψυχισμό των ηρώων στη σημερινή εποχή, και Γιώργο Τούλα, Μακρινές γειτονιές (εκδ. Πόλις).

Επανεκδόσεις

Εκδοτικό γεγονός η επανέκδοση όλων των βιβλίων του Νίκου Καζαντζάκη από τις εκδόσεις Διόπτρα. Θερμή ήταν η υποδοχή των πρώτων τίτλων [Ασκητική, Ταξιδεύοντας – Ισπανία, Ο καπετάν Μιχάλης και Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά], ενώ με ενδιαφέρον αναμένεται το αμέσως επόμενο διάστημα η κυκλοφορία ενός αδημοσίευτου μυθιστορήματος του Καζαντζάκη, με τίτλο Ο ανήφορος. Και μέχρι το τέλος της χρονιας αναμένουμε ακόμη τέσσερις επανεκδόσεις βιβλίων του: Ο Χριστός ξανασταυρώνεται, Αναφορά στον Γκρέκο, Ο φτωχούλης του Θεού, Οι αδερφοφάδες. Από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Εξίσου σημαντική είναι και η σειρά των επανεκδόσεων των βιβλίων του Φώτη Κόντογλου από το Μεταίχμιο. Ύστερα από τα Βασάντα, Ο κουρσάρος Πέδρο Καζάς και Το Αϊβαλί η πατρίδα μου, αναμένουμε ακόμα δύο βιβλία του. Το Ιστορίες και περιστατικά, που αποτελεί αναστατική έκδοση του βιβλίου που εκδόθηκε το 1944 και θα συνοδεύεται από επίμετρο του Σταύρου Ζουμπουλάκη και το Ο Θεός Κόνανος και το μοναστήρι του το λεγόμενο καταβύθιση, κι αυτό σε αναστατική έκδοση του βιβλίου του 1943. Ο Σταύρος Ζουμπουλάκης υπογράφει και εδώ ένα κείμενο για την εκδοτική ιστορία του βιβλίου.

Άλλη μια φροντισμένη επανέκδοση βιβλίου του Μένη Κουμανταρέα, από τις εκδόσεις Πατάκη, αναμένουμε το επόμενο διάστημα. Πρόκειται για ένα από τα μπεστ σέλερ του, και δεν είναι άλλο από το Η φανέλα με το εννιά. Η ιστορία του Βασίλη Σερέτη –αυτός που αργότερα ονόμασαν Μπιλ– που φεύγει μια ζωή κυνηγημένος από τη μια πόλη στην άλλη, αφήνοντας πίσω του ομάδες και προπονητές, έχει μεταφερθεί στον κινηματογράφο από τον Παντελή Βούλγαρη.

Συνέχεια των επανεκδόσεων για τρεις ξεχωριστούς συγγραφείς, τον Αργύρη Χιόνη, τον Η.Χ. Παπαδημητρακόπουλο και τον Νίκο Καχτίτση. Πρώτη θα κυκλοφορήσει η συλλογή αφηγημάτων Όντα και μη όντα, του Χιόνη, με επίμετρο της Γιώτας Κριτσέλη, λίγο μετά η συλλογή διηγημάτων Ροζαμούνδη, του Παπαδημητρακόπουλου και θα ακολουθήσει το μυθιστόρημα Ο ήρωας της Γάνδης, του Καχτίτση, με φιλολογική επιμέλεια του Βίκτωρα Καμχή και της Γιώτας Κριτσέλη και επίμετρο του Ηλία Γιούρη. Και τα τρία βιβλία με τη φροντίδα των εκδόσεων Κίχλη.

Επανέκδοση της νουβέλας του Νικόλαου Χατζιδάκη Απόκοσμη αγάπη (εκδ. Νεφέλη), καθώς και των βιβλίων της Αλκυόνης Παπαδάκη από τις εκδόσεις Διόπτρα. Στους πάγκους των βιβλιοπωλείων θα δούμε τα εξής βιβλία: Το χρώμα του φεγγαριού, Τι σου είναι η αγάπη τελικά…, Σαν χειμωνιάτικη λιακάδα, Η μπόρα, Στον ίσκιο των πουλιών, Βαρκάρισσα της χίμαιρας, Αν ήταν όλα… αλλιώς, Στο ακρογιάλι της ουτοπίας, Οι κάργιες, Θα ξαναρθούν τα χελιδόνια, Σ’ ένα γύρισμα της ζωής.

 ΠΟΙΗΣΗ 

Κοίτασμα χρυσού η βραβευμένη ποιήτρια Λουίζ Γκλικ και κάθε της βιβλίο πολύτιμο εξόρυγμα για τις εκδόσεις Στερέωμα. Αναμένεται η κυκλοφορία της συλλογής Ο θρίαμβος του Αχιλλέα (μτφρ. Χάρης Βλαβιανός). To βιβλίο απέσπασε το 1985 το National Book Critics Circle Award.

Τη συλλογή της Αν Κάρσον Η ομορφιά του συζύγου, αναμένουμε σύντομα από τις εκδόσεις Πατάκη. Μετάφραση και εισαγωγή από την Ευτυχία Παναγιώτου και τον Δημήτρη Αθηνάκη.

Ένας ακόμη τόμος με επιλογές ποιημάτων της Έμιλυ Ντίκινσον αναμένουμε να κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες. Τα προλεγόμενα και τη μετάφραση υπογράφει ο Κώστας Κουτσουρέλης και την έκδοση η Κίχλη.

Για πρώτη φορά, στα ελληνικά, συγκεντρωμένο σε έναν τόμο μεγάλο μέρος του έργου του Τζον Κητς. Τίτλος, Σονέτα, ωδές, «Η πτώση του Υπερίωνα» και άλλα ποιήματα (μτφρ. Γιώργος Βάρσος, εκδ. Gutenberg).

Δίγλωσση έκδοση.Επίσης, δύο νέες συγκεντρωτικές εκδόσεις με τα ποιήματα της Σαπφώς, θα κυκλοφορήσουν το επόμενο διάστημα. Η έκδοση του Κέδρου θα έχει τον τίτλο, Τα ποιήματα και θα περιλαμβάνει το σύνολο των ποιημάτων της καθώς και τρία «νέα» ποιήματα: «Το τραγούδι του Τιθωνού», «Το τραγούδι των αδελφών» και «Το τραγούδι της Κύπριδος», τα οποία ανακαλύφθηκαν σε πάπυρους ιδιωτικών συλλογών και παρουσιάστηκαν σε συνέδρια τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια. Ο πρόλογος, η μετάφραση και τα σχόλια ανήκουν στην Τασούλα Καραγεωργίου, διδάκτωρ κλασικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης. Η έκδοση από το Σαιξπηρικόν, με τίτλο Άπαντα ποιητικά θα είναι δίγλωσση και θα περιλαμβάνει όλα τα σωζόμενα ποιήματα και αποσπάσματα της Σαπφώς μεταφρασμένα και σχολιασμένα από τον Βασίλη Παπαγεωργίου.

Από τις εκδόσεις Σαιξπηρικόν αναμένουμε και την ποιητική συλλογή του Jim Morrison, Μια αμερικανική προσευχή, σε νέα αναθεωρημένη μετάφραση από τον Γιώργο Αλισάνογλου, και σε δίγλωσση έκδοση με σπάνιο φωτογραφικό υλικό.

Από τις εκδόσεις Στερέωμα, μας συστήνεται η ποιήτρια Anise Koltz από το Λουξεμβούργο, η οποία τιμήθηκε το 2018 με το «Goncourt de Poésie», ένα από τα σημαντικότερα γαλλικά ποιητικά βραβεία, ενώ είχε προηγηθεί το 2008, για το σύνολο του έργου της, το βραβείο «Jean Arp», το οποίο απονέμεται σε συγγραφείς «που επέλεξαν να εκφραστούν στη γαλλική γλώσσα σε ένα πολιτισμικό περιβάλλον όπου η επιλογή αυτή δεν είναι αυτονόητη». Anise Koltz, λοιπόν, Το αλλού των λέξεων, επιλογή-εισαγωγή-μετάφραση Μαρία Παπαδήμα, επίμετρο Νίκος Ζόμπολας, Εικονογράφηση Στέφανος Ρόκος.

Από το Βακχικόν, Οι εσωτερικοί κύκλοι, επιλογή ποιημάτων του Αλβανού ποιητή Ρούντολφ Μάρκου (μτφρ. Πέτρος Τσερκέζης), για πρώτη φορά στη γλώσσα μας. Ο Ρούντολφ Μάρκου, «Poet Laureate» 2020-2022 στη γειτονική χώρα, έχει εκδώσει έντεκα βιβλία ποίησης και πέντε μυθιστορήματα. Έχει μεταφράσει, μεταξύ άλλων, Σαπφώ, T. S. Eliot, Ezra Pound, Κωνσταντίνο Καβάφη, W. H. Auden, G. Ungaretti στην αλβανική γλώσσα.

Τη συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του Δημήτρη Δασκαλόπουλου, με τίτλο Εκ νέου: Ποιήματα 1958-2018 (εκδ. Πατάκη), στην οποία περιλαμβάνονται τα ποιήματα όλων των ποιητικών συλλογών που έχει μέχρι σήμερα εκδώσει.

Ο τρίτος συγκεντρωτικός τόμος με ποιήματα της Ζέφης Δαράκη, Τα ποιήματα 2006-2016, αναμένεται σύντομα, κι αυτός όπως και οι προηγούμενοι δύο, από τις εκδόσεις Νεφέλη.

Την πέμπτη ποιητική συλλογή του Αργύρη Παλούκα Τελευταίο σκοτάδι (εκδ. Κριτική) αναμένουμε το επόμενο διάστημα. Ποιήματα που δηλώνουν χωρίς οποιονδήποτε περισπασμό ότι υπάρχει πλέον μόνο ο χρόνος κατά τον οποίο τα πράγματα πρέπει να λέγονται με το όνομά τους.

Νέα ποιητική συλλογή αναμένουμε και από τον Χρίστο Παπαγεωργίου, Περιττά κιλά (εκδ. Καστανιώτη), τον Γιάννη Μεταξά, Φεγγίτες (εκδ. Ίκαρος), την Ιφιγένεια Ντούμη, Όλα μ’ αρέσουν (εκδ. Καστανιώτη), τον Δημήτρη Πέτρου, Εικοστός κόσμος (εκδ. Πόλις), τη Μαρία Πατακιά, Υπάρχω, άρα; (εκδ. Μελάνι), τη Θέκλα Γεωργίου, Υποθαλάμια (εκδ. Σαιξπηρικόν), την Κούλα Αδαλόγλου, Ο δρόμος της επιστροφής είναι απόκρημνος (εκδ. Μελάνι), τον Ορφέα Απέργη, Δασκαλόπετρα (εκδ. Νεφέλη), τη Μαρία-Μαλαματή Πετρίδου, Οι θάλασσες του χειμώνα (εκδ. Σαιξπηρικόν).

 ΜΕΤΑΦΡΑΣΜΕΝΗ ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ 

Σύγχρονη πεζογραφία

Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των βραβευμένων βιβλίων και τα αντανακλαστικά των εκδοτών έχουν χαρίσει στους αναγνώστες σημαντικές εκδόσεις, σχεδόν ταυτόχρονα με τις πρώτες κυκλοφορίες. Ένα από τα ονόματα που δικαίως συζητήθηκαν και διαβάστηκαν με θέρμη ήταν και αυτό της Όλγκα Τοκάρτσουκ. Όλοι οι νομπελίστες συγγραφείς μεταφράζονται και βγαίνουν από τα στενά όρια της γλώσσας τους, λίγοι όμως αποκτούν ακαριαία και αβίαστα αυτή την ιδιαίτερη σχέση με το παγκόσμιο αναγνωστικό κοινό. Στα ελληνικά έχουν μεταφραστεί τρία βιβλία της Τοκάρτσουκ, ενώ σύντομα αναμένεται η κυκλοφορία του ιστορικού μυθιστορήματος Τα βιβλία του Ιακώβ (μτφρ. από τα πολωνικά Αλεξάνδρα Δ. Ιωαννίδου), με το οποίο τιμήθηκε για δεύτερη φορά με το σημαντικότερο πολωνικό λογοτεχνικό βραβείο Nike, ενώ συμπεριλήφθηκε στη βραχεία λίστα των υποψηφίων για το Διεθνές Βραβείο Booker (2022) που κέρδισε με τους Πλάνητες το 2018. Όλα τα βιβλία της Όλγκα Τοκάρτσουκ κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Δεκαέξι χρόνια έχουν περάσει από το τελευταίο βιβλίο του Κόρμακ ΜακΚάρθι, και η επανάκαμψή του θα γίνει με την κυκλοφορία –με διαφορά ενός μήνα– δύο νέων μυθιστορημάτων του στις Ηνωμένες Πολιτείες. Πρώτο θα κυκλοφορήσει Ο επιβάτης στο οποίο θα πρωταγωνιστεί ο Μπόμπι, ένας δύτης στη Νέα Ορλεάνη το 1980, που θα ερευνά τα συντρίμμια ενός βυθισμένου αεροσκάφους και θα στοιχειώνεται από τις αναμνήσεις του πατέρα και της αδελφής του. Στο Stella Maris, που θα εκδοθεί έναν μήνα μετά, θα πρωταγωνιστεί η αδελφή του Μπόμπι, η Αλίσια, έγκλειστη σε ψυχιατρικό ίδρυμα στο Ουισκόνσιν. Η μετάφραση και των δύο θα είναι του Γιώργου Κυριαζή και όπως έχουν ανακοινώσει οι εκδόσεις Gutenberg, η ελληνική έκδοση θα κυκλοφορήσει ταυτόχρονα με την αμερικάνικη.

Παρ’ όλη τη δύναμη, την ευρηματικότητα, τον λυρισμό και την σπουδαία λογοτεχνική παράδοση που φέρουν οι γλώσσες της Γηραιάς Ηπείρου, πολλοί είναι αυτοί που υποστηρίζουν πώς ό,τι πραγματικά καινούργιο και ριζοσπαστικό τα 100 τελευταία χρόνια στην τέχνη προέρχεται από την άλλη πλευρά του Ατλαντικού Ωκεανού. Η Χάνια Γιαναγκιχάρα συγκεντρώνει –στα βιβλία της αλλά και στην προσωπικότητά της– όλα εκείνα τα γνωρίσματα που έρχονται απέναντι από τον μέσο Ευρωπαίο. Υπέρμετρη φιλοδοξία, επίκληση στο ασφυκτικό συναίσθημα, ολοκληρωτική συντριβή, εσωστρεφές βλέμμα, αναγέννηση. Το τρίτο μυθιστόρημα της Γιαναγκιχάρα Προς τον παράδεισο (μτφρ. Μαρία Ξυλούρη, εκδ. Μεταίχμιο) είναι μια μεγάλη μοναχική πορεία προς την αγάπη.

Πριν προλάβει κανείς να αναπτύξει επιχειρήματα υπέρ της αμερικανικής λογοτεχνίας, ο Τζούλιαν Μπαρνς με το νέο του μυθιστόρημα Ελίζαμπεθ Φιντς (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Μεταίχμιο) καταρρίπτει κάθε βεβαιότητα. Ένα μυθιστόρημα φόρος τιμής στη φιλοσοφία και μια προσεκτική και στοχαστική αποτίμηση της Ιστορίας.

Η Toni Morrison έγραψε ένα και μόνο διήγημα στη συγγραφική της καριέρα και το ονόμασε Recitatif (μτφρ. Κατερίνα Σχινά, εκδ. Παπαδόπουλος). Στο recitatif η φωνή αφηγείται μελωδικά και η μουσική επενδύει τις διακυμάνσεις του λόγου. Δύο γυναίκες αχώριστες χάνουν την επαφή τους στη διαδρομή της ζωής για να βρεθούν ξανά, μεγαλύτερες και αλλαγμένες. Όπως η φωνή και η μελωδία, έτσι και οι δύο φίλες ακολουθούν τις διακυμάνσεις μιας ιδιότυπης σύνθεσης, γραμμένης μόνο για εκείνες.

Με ενδιαφέρον αναμένουμε και το νέο μυθιστόρημα του Ματιάς Ενάρ με τίτλο Το ετήσιο συμπόσιο της συντεχνίας των νεκροθαφτών (μτφρ. Σοφία Διονυσοπούλου, εκδ. Στερέωμα). Για τις ανάγκες της διατριβής του με θέμα "η ζωή στην επαρχία τον 21ο αιώνα", ο φοιτητής ανθρωπολογίας Νταβίντ Μαζόν εγκαθίσταται στο Λα Πιέρ-Σαιν-Κριστόφ, ένα φανταστικό χωριό στην άκρη του Μαραί Πουατεβέν, για να παρατηρήσει τις συνήθειες και τα έθιμα των γραφικών κατοίκων του - με επικεφαλής τον δήμαρχο, τον πληθωρικό ιδιοκτήτη του τοπικού γραφείου κηδειών. Κι εκεί αντιλαμβάνεται ότι η Ιστορία προχωρεί με επικυρίαρχο της ζωής τον θάνατο – εκτός από τρεις ημέρες, στη διάρκεια των οποίων συνάπτει ανακωχή, προσφέροντας στους πιο πιστούς υπηρέτες του μια συγκλονιστική ανάπαυλα: το ετήσιο συμπόσιο της Συντεχνίας των Νεκροθαφτών.

Ο συγγραφέας της Πυξίδας (Βραβείο Goncourt 2015) αποκαλύπτει τον λαϊκό πολιτισμό σε όλο το βάθος του, επιστρατεύοντας τη μυθολογία, τη λογοτεχνία, την πολιτική και την επιστήμη για να ζωογονήσουν με τους χυμούς τους μια αφήγηση γεμάτη οίστρο, ιλαρότητα και χιούμορ.

Επίσης από τη Γαλλία και τις εκδόσεις Στερέωμα, μας συστήνεται η Sarah Chiche, με το μυθιστόρημα Κρόνος (μτφρ. Έφη Κορομηλά): Ένα μυθιστόρημα για το λυκόφως ενός κόσμου, για τη δοκιμασία του πένθους, για την ψυχική ασθένεια που είναι καταδίκη πριν γίνει ευκαιρία. Και ταυτόχρονα μια μεγάλη ιστορία αγάπης, ενός παιδιού που έπρεπε να έχει πεθάνει αλλά έγινε συγγραφέας και έγινε συγγραφέας επειδή, ένα βράδυ, έδωσε μια υπόσχεση στο φάντασμα του πατέρα της.

Και από τη Γαλλία στον Καναδά και σε μια συγγραφέα που την έχουν ξεχωρίσει και οι Έλληνες αναγνώστες με μόλις δύο μυθιστορήματα· αλλά τι μυθιστορήματα. Αναφερόμαστε, βέβαια στην Έμιλι Σεντ Τζον Μάντελ και στο τρίτο της μυθιστόρημα Η θάλασσα της ηρεμίας, που αναμένουμε σύντομα. Η μετάφραση και στο τρίτο αυτό βιβλίο της, είναι της Βάσιας Τζανακάρη, από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Το βιβλίο Ο δυτικός ορίζοντας (μτφρ. Γιώργος Ποντίφηκας) της Άννας Κουάνι είναι η εκδοτική πρόταση των εκδόσεων Petites-Maisons. Μυθιστόρημα σε συνέχειες και συνάμα δοκίμιο για την πολιτισμική πολυμορφία της Αυστραλίας, γράφτηκε για το περιοδικό HEAT στα τέλη της δεκαετίας του '90 ως απάντηση στην άνοδο του εθνικισμού. Ένα έργο εν προόδω, που διαδραματίζεται σε μια περιοχή στο σύνορο ανάμεσα στο τοπικό και το παγκόσμιο.

Νέo μυθιστόρημα αναμένουμε επίσης από τον κορυφαίο Ισραηλινό συγγραφέα David Grossman, Η ζωή παίζει μαζί μου (μτφρ. Λουίζα Μιζάν, εκδ. Ψυχογιός), καθώς και από τους: Sarah Chiche Κρόνος (μτφρ. Έφη Κορομηλά, εκδ. Στερέωμα), Marieke Lucas Rijneveld, Η υπέροχη αγαπημένη μου (μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου, εκδ. Ίκαρος), Irene Solà, Τραγουδώ εγώ και το βουνό χορεύει (μτφρ. Μαρία Παλαιολόγου, εκδ. Ίκαρος), Manuel Vilas, Τα φιλιά (μτφρ. Νάννα Παπανικολάου, εκδ. Ίκαρος), Lionel Duroy, Ευγενία (μτφρ. Εύα Γεωργουσοπούλου, εκδ. Πόλις).

Το επόμενο διάστημα αναμένουμε και το πιο πρόσφατο μυθιστόρημα του Ζάουμε Καμπρέ Μας καταβροχθίζει η φωτιά (μτφρ. Ευρυβιάδης Σοφός, εκδ. Πόλις).

Σύντομα επίσης, θα εκδοθεί το ντεμπούτο της Nadifa Mohamed H δίκη του Ματάν (εκδ. Διόπτρα) – μυθιστόρημα στη βραχεία λίστα για το βραβείο Booker και για το βραβείο Costa το 2021. Το μυθιστόρημα της Mohamed είναι πολλά περισσότερα από μια ιστορία φόνου και απόδοσης δικαιοσύνης αλλά συνδυάζει την κοινωνική παρατήρηση με την ενσυναίσθηση προς τους ήρωες.

Από τον ίδιο εκδοτικό οίκο, σύντομα θα έχουμε στις προθήκες ένα μυθιστόρημα που διαβάστηκε και συζητήθηκε πολύ τελευταία: τίτλος του, Λεωφόρος Λίνκολν, και συγγραφέας του ο Amor Towles. Ένα road μυθιστόρημα που ανανεώνει την παράδοση των Kerouac, Steinbeck και Wolf. Με πλοκή που απλώνεται σε διάστημα δέκα ημερών, το μυθιστόρημα του Towles αποτελεί μια πολυεπίπεδη περιπέτεια αυτοανακάλυψης, γεμάτη ετερόκλητους χαρακτήρες, από περιπλανώμενους που ζουν μέρα με τη μέρα ακολουθώντας τις γραμμές του τρένου και πληθωρικούς αρτίστες του βαριετέ μέχρι αριστοκράτες του Άπερ Ιστ Σάιντ. Όπως σημείωσεΈνα συναρπαστικό, απολαυστικό ταξίδι· ένα μυθιστόρημα ζωντανό, χειμαρρώδες και συγκινητικό.

Όσοι έχουν διαβάσει το πρώτο βιβλίο του Μαξ Πόρτερ Η θλίψη είναι ένα πράγμα με φτερά (μτφρ. Ιωάννα Αβραμίδου, εκδ. Πόλις) και γοητεύθηκαν από τη γραφή του Πόρτερ είναι βέβαιο ότι θα τον «ακολουθούν» σε κάθε του βιβλίο. Το τρίτο του βιβλίο, Ο θάνατος του Φράνσις Μπέικον (μτφρ. Θωμάς Συμεωνίδης, εκδ. Σαιξπηρικόν) αναμένεται το επόμενο διάστημα.

Για πολλούς Το κουρδιστό πουλί του Χαρούκι Μουρακάμι είναι το καλύτερό του βιβλίο. Σύντομα θα βρίσκεται ξανά στα βιβλιοπωλεία, σε νέα μετάφραση της Αργυρώς Μαντόγλου από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Τοποθετημένο στη δεκαετία του 1940, τη «χρυσή» μεταπολεμική εποχή για τη μεγαλύτερη κινηματογραφική βιομηχανία του πλανήτη στο Λος Άντζελες, αλλά και στην άνοδο του φασισμού και του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου στην Ευρώπη, είναι το μυθιστόρημα Η Mercury παρουσιάζει, του Άντονι Μάρα που κυκλοφόρησε στις αρχές του καλοκαιριού. Χάρη στον άοκνο Αχιλλέα Κυριακίδη και στις εκδόσεις Ίκαρος, σύντομα θα βρίσκεται στους πάγκους των βιβλιοπωλείων.

Στην ίδια εποχή αναφέρεται και το βιβλίο του Mπέρνχαρντ Σλινκ 20ή Ιουλίου (μτφρ. Γιώργος Δεπάστας, εκδ. Κριτική). Ο Σλινκ χρησιμοποιεί τη θεατρική φόρμα για να ξεδιπλώσει ερωτήματα όπως: Δεν θα έπρεπε η απόπειρα δολοφονίας του Χίτλερ να γίνει το 1931; Τότε που ακόμα υπήρχε η δυνατότητα, μια και δεν είχε ανέβει ακόμα στην εξουσία και δεν ήταν τόσο προστατευμένος; Πώς σχετίζεται αυτό με τον αρχηγό της Γερμανικής Δράσης; Τι μπορεί να μας διδάξει κάτι τέτοιο για το μέλλον; Είναι προτιμότερο να κρατήσει κανείς τα χέρια του καθαρά ή να ρισκάρει να τα λερώσει; Ένα μάθημα ηθικής, υπευθυνότητας και λήψης αποφάσεων.

Όταν ο Ίαν Ράνκιν ολοκλήρωσε ένα μισοτελειωμένο μυθιστόρημα του Γουίλιαμ ΜακΊλβανι γεννήθηκε Το σκοτάδι παραμένει (μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδ. Μεταίχμιο). Οι προσδοκίες των αναγνωστών είχαν θέσει τον πήχη πολύ ψηλά και όπως όλα δείχνουν δικαιώνονται. Μια κορυφαία στιγμή για το tartan noir.

Αν και πλέον ό,τι έγραψε έγραψε, ευτυχώς όμως ο Philip Kerr ήταν πολυγραφότατος και υπάρχουν ακόμα αρκετά βιβλία του προς μετάφραση. Το επόμενο διάστημα θα έχουμε έτοιμο το The One from the Other σε μετάφραση του Γιώργου Μαραγκού από τις εκδόσεις Κέδρος.

Οι μεταφορές του βασιλιά (μτφρ. Παναγιώτης Κεχαγιάς, εκδ. Gutenberg) το μυθιστόρημα του Τζόσουα Κόεν, είναι ένας από τους νέους τίτλους που θα εκδοθούν στην επιτυχημένη σειρά «Aldina» του Gutenberg. Δύο νεαροί Εβραίοι, πρώην στρατιώτες στη Γάζα ταξιδεύουν στη Νέα Υόρκη για να εργαστούν στον θείο του ενός, τον Ντέιβιντ Κίνγκ, φιλόδοξο Εβραιοαμερικανό δεύτερης γενιάς και ιδιοκτήτη μεταφορικής εταιρείας. Πρώτη εργασία που τους αναθέτει είναι να κάνουν ουσιαστικά αυτό έκαναν και στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη: να διώχνουν από τα σπίτια τους ανεπιθύμητους ενοικιαστές. O Χάρολντ Μπλουμ δεν χαρακτήρισε τυχαία τον Κόεν «έναν από τους κορυφαίους Εβραιοαμερικανούς συγγραφείς όλων των εποχών».

Από τη συγγραφέα του Πλοίου των τρελών Katherine Anne Porter έρχεται μια συλλογή από τρεις μικρές νουβέλες με τίτλο Χλωμό άλογο, χλωμός αναβάτης (μτφρ. Έφη Τσιρώνη), που έχει αποσπάσει διθυραμβικές κριτικές και είναι επώδυνα επίκαιρη, καθώς η ομώνυμη νουβέλα είναι εμπνευσμένη από την προσωπική πάλη της Porter με τη γρίπη του 1918 σε ηλικία 20 ετών. Από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Το βραβευμένο με το σημαντικότερο ιταλικό βραβείο λογοτεχνίας Strega 2022 βιβλίο Ασυμβίβαστοι (μτφρ. Δήμητρα Δότση, εκδ. Κλειδάριθμος) είναι ένα σημαντικό μυθιστόρημα για τη γενιά των εκπατρισμένων, την επιθυμία και τον σεξουαλικό πειραματισμό.

Ο Mario Desiati απεικονίζει τις αμέτρητες πολυπλοκότητες μιας άνισης, ρευστής και ξεριζωμένης γενιάς: της δικής του. Η γενιά εκείνων που είναι σαράντα ετών σήμερα και δεν φοβήθηκαν να απομακρυνθούν από το σπίτι τους για να βρουν τη θέση τους στον κόσμο, εκείνων που νιώθουν απάτριδες. 

Επίσης: Το μυθιστόρημα του Έβαλντ Φλίσαρ Μακάρι να είχα χρόνο (μτφρ. Αλεξάνδρα Παπαμανώλη), από τις εκδόσεις Βακχικόν. Ο πιο πολυμεταφρασμένος Σλοβένος συγγραφέας επανέρχεται με νέο βιβλίο του στα ελληνικά, είκοσι χρόνια από την προηγούμενη ελληνική μετάφραση βιβλίου του, με το υποψήφιο για βραβείο Kresnik 2010 μυθιστόρημα.  

Κι ένα μυθιστόρημα από τον δημοφιλή χώρο της λογοτεχνίας του φανταστικού, που έχει κάνει πάταγο παγκοσμίως, αναμένεται από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος τον Δεκέμβριο: Tο βασίλειο των δαιμονίων της Kerri Maniscalco (μτφρ. Γωγώ Αρβανίτη), νεανικό μυθιστόρημα φαντασίας με περισσότερες από 140.000 κριτικές στο goodreads. Μια ιστορία που συνδυάζει μυστήριο, αγωνία, και ανατρεπτική πλοκή, ως είθισται. Χαράς ευγγέλια για τους πολυπλιθείς φαν του είδους. 

Από τις εκδόσεις Μίνωας, επίσης, δυο πασίγνωστα βιβλία της (ελαφρώς παρωδιακής) επιστημονικής φαντασίας θα εγκαινιάσουν την έκδοση συνολικά πέντε βιβλίων του Ντάγκλας Άνταμς. Τα βιβλία Γυρίστε τον γαλαξία με οτοστόπ και Το ρεστοράν στο τέλος του σύμπαντος, σε μετάφραση του Δημήτρη Αρβανίτη, θα κυκλοφορήσουν με νέα εξώφυλλα και με προλόγους σπουδαίων λογοτεχνικών και μη προσωπικοτήτων. 

Τα βιβλία μυστηρίου και γρίφων έχουν το «ιερό τους δισκοπότηρο» κι αυτό είναι το Οστό του Κάιν, ο πιο δύσκολος γρίφος στην ιστορία της λογοτεχνίας! Από το 1934 μέχρι σήμερα, χιλιάδες άνθρωποι έχουν ξεχυθεί στο κυνήγι των δολοφόνων που κρύβονται στις σελίδες του, ελάχιστοι όμως κατάφεραν να βγουν νικητές... Ο επίδοξος λύτης καλείται να εντοπίσει τους θύτες και τα θύματα, αφού πρώτα βυθιστεί στον λαβύρινθο με τα αινίγματα και τα ερωτηματικά που τόσο επιδέξια έστησε ο δημιουργός σταυρολέξων Έντουαρντ Πόουις Μάδερς, ο περιβόητος «Τορκεμάδα» της εφημερίδας Observer. Τώρα επιτέλους κρατάμε στα χέρια μας την ελληνική έκδοση από τις εκδόσεις Οξύ.

Τέλος, στη σειρά «Aldina» του Gutenberg αναμένεται να εκδοθούν επίσης (ή μόλις κυκλοφόρησαν): Jon Fosse, Το άλλο όνομα – Επταλογία I & II (μτφρ. από τα νορβηγικά Σωτήρης Σουλιώτης), Heinz Helle, Η υπέρβαση της βαρύτητας (μτφρ. από τα γερμανικά Λένια Μαζαράκη), Tessa Hadley, Αργά μέσα στη μέρα (μτφρ. Άγγελος Αγγελίδης, Μαρία Αγγελίδου), Claire Messud, Η γυναίκα του επάνω ορόφου (μτφρ. Ρένα Χατχούτ), Rumena Buzarovska, Ο άντρας μου (μτφρ. από τα μακεδονικά Αλεξάνδρα Ιωαννίδου), Jeanette Winterson, Frankissstein (μτφρ. Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης).  

Κλασικά [για πρώτη φορά]

Κάθε φορά που πρόκειται να κυκλοφορήσει ένας νέος τόμος στη σειρά «Orbis Literæ» των εκδόσεων Gutenberg είναι μια πρώτης τάξεως είδηση. Όταν πρόκειται να εμφανιστούν στους πάγκους των βιβλιοπωλείων δύο νέα βιβλία της σειράς, αυτό είναι ένα πρώτης τάξεως σκάνδαλο! Αναμένουμε, λοιπόν «το πιο σημαντικό τουρκικό μυθιστόρημα του 20ού αιώνα» κατά την UNESCO, με τίτλο Οι αποσυνάγωγοι, του Oğuz Atay, σε μετάφραση από τα τουρκικά της Νίκης Σταυρίδη. Καθώς και το μυθιστόρημα που χάρισε το βραβείο Πούλιτζερ στον Σολ Μπέλοου, Το δώρο του Χάμπολντ, σε μετάφραση της Μαργαρίτας Ζαχαριάδου. Και στα δύο μυθιστορήματα ο κεντρικός ήρωας περνά μια υπαρξιακή κρίση όταν αυτοκτονεί/πεθαίνει ο καλύτερός του φίλος.

Για την πεζογραφία των Ηνωμένων Πολιτειών, ο Μπάρι Χάνα συγκαταλέγεται ανάμεσα στους κορυφαίους διηγηματογράφους του Νότου, και το όνομά του αναφέρεται πάντα πλάι σ’ αυτό του Γουίλιαμ Φόκνερ και της Φλάνερι Ο’ Κόνορ. Βαθιά συγκινητικός και καίριος, μέσα από τις ιστορίες του βιβλίου του Ψεύτες του νερού και άλλες ιστορίες (μτφρ. Νίκος Α. Μάντης, εκδ. Καστανιώτη) χαρτογραφεί τον μόχθο, την εκμετάλλευση, τον έρωτα, τα πάθη και τα μυστικά, όσων ζουν και εργάζονται στις προβλήτες του Μισισίπι, όσων θυσιάστηκαν στον πόλεμο του Βιετνάμ καθώς και όσων γύρισαν αλλά δεν βρήκαν ποτέ τον εαυτό τους.

Είτε ως κλασικό εικονογραφημένο, είτε σε κάποια διασκευασμένη και πιο σύντομη εκδοχή, είτε ακόμη και σε μεταφορά στον κινηματογράφο, η ιστορία του Ροβινσόνα Κρούσου είναι σε όλους λίγο έως πολύ γνωστή. Το επόμενο διάστημα αναμένουμε την κυκλοφορία του μυθιστορήματος έτσι όπως το έγραψε ο Ντάνιελ Ντεφόου το 1719. Η μετάφραση ανήκει στον Γιώργο Μπαρουξή και το βιβλίο εντάσσεται στη σειρά «Μεγάλες αφηγήσεις» (υπεύθυνος σειράς: Δημήτρης Στεφανάκης) των εκδόσεων Μεταίχμιο.

Για πρώτη φορά στην ελληνική γλώσσα, στη σειρά «Sub Rosa», το κλασικό, για την αμερικανική λογοτεχνία, έργο του Σέργουντ Άντερσον Πολλοί γάμοι (μτφρ. Ανδρέας Παππάς, επίμετρο Ελένη Κεχαγιόγλου, εκδ. Πατάκη).

Ο Γιόζεφ Ροτ είναι από τους συγγραφείς που οι Έλληνες αναγνώστες έχουν ξεχωρίσει και παρακολουθούν κάθε νέα έκδοση κειμένων του. Το επόμενο διάστημα αναμένουμε τον τόμο Ο τυφλός καθρέφτης (μτφρ. Γιώργος Δεπάστας, εκδ. Κριτική), στον οποίο συστεγάζονται το ομώνυμο κείμενο «Ο τυφλός καθρέφτης», με τον υπότιτλο «ένα μικρό μυθιστόρημα», καθώς και το «Απρίλης, η ιστορία μιας αγάπης», δημοσιευμένα αμφότερα το 1925.

Ένας κλασικός της Ιαπωνικής λογοτεχνίας, ο Οσάμου Νταζάι (Osamu Dazai, 1909-1948), μας συστήθηκε φέτος... πολλαπλώς. Το γνωστότερο μυθιστόρημά του, με τίτλο Όχι άνθρωπος πια, κυκλοφόρησε τον Ιούνιο από τις εκδόσεις Biblioteque, σε μετάφραση Πάνου Σταθόγιαννη. Τώρα μας επανασυστήνεται από δύο μεγάλους εκδοτικούς οίκους, σχεδόν ταυτόχρονα. Από τις εκδόσεις Gutenberg έχει ήδη κυκλοφορήσει το πολύ σημαντικό αυτό μυθιστόρημα, που είναι διαχρονικά το δεύτερο μυθιστόρημα σε πωλήσεις στην Ιαπωνία, με τον τίτλο Δεν ήμουν πια άνθρωπος (μτφρ. Στέλιος Παπαλεξανδρόπουλος, από τα ιαπωνικά).

«Μπροστά στους ανθρώπους έτρεμα πάντα από φόβο. Επειδή δεν είχα την παραμικρή αυτοπεποίθηση στα λόγια μου και στη συμπεριφορά μου κρατούσα μυστική, μόνο για τον εαυτό μου, την αγωνία και το άγχος μου, βαθιά σ' ένα μικρό κουτί μέσα στο στήθος. Κι έτσι, κρύβοντας καλά καλά όλη τη μελαγχολία και τη νευρικότητά μου, για να μη φανούν, προσποιούμενος με όλη μου τη δύναμη μια ουράνια αισιοδοξία, βαθμηδόν τελειοποιούσα τον εαυτό μου στο ρόλο του εκκεντρικού γελωτοποιού».

Από τις εκδόσεις Διόπτρα αναμένεται το ίδιο μυθιστόρημα του Osamu Dazai, ένα κλασικό έργο της ιαπωνικής κουλτούρας που έχει γίνει θρύλος στον χώρο των manga, με τον ελαφρώς διαφοροποιημένο τίτλο Όχι πια άνθρωπος. Παρουσιάζοντας τον εαυτό του ως αποτυχημένο, ο ήρωας πασχίζει να ζήσει μια φυσιολογική ζωή, ακόμα κι όταν αισθάνεται ανίκανος να κατανοήσει τα ανθρώπινα όντα.

Οι προσπάθειες του Γιόζο να συμφιλιωθεί με τον κόσμο γύρω του ξεκινούν από την παιδική του ηλικία και τελικά οδηγούν σε μια αποτυχημένη απόπειρα αυτοκτονίας μετά την ενηλικίωσή του. Καταγράφοντας τις περιστασιακές σκληρότητες της ζωής και τις φευγαλέες στιγμές ανθρώπινης σύνδεσης και τρυφερότητας, θα πει: «Δεν μπορώ καν να διανοηθώ πώς είναι να ζει κάποιος σαν ανθρώπινο ον». Τη μετάφραση έχει κάνει η Έφη Τσιρώνη.

Τριπλή ευκαιρία να ανακαλύψουμε έναν σημαντικότατο Ιάπωνα συγγραφέα, με την ευχή σύντομα να έχουμε και άλλα βιβλία του στη γλώσσα μας.

Τέλος, μια σημαντική συνεισφορά από τις Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης και του συγγραφέα-μεταφραστή Φίλιππου Δ. Δρακονταειδή είναι η τρίτομη έκδοση (σε κασετίνα) του συνόλου των Δοκιμίων του Michel de Montaigne. O Γάλλος στοχαστής Μισέλ ντε Μονταίνι (1533-1592), όταν αποτραβήχτηκε στον πύργο του εγκαταλείποντας τη θέση του στο Κοινοβούλιο του Μπορντώ, παραμένοντας όμως δημόσιο πρόσωπο, απειλούμενο αλλά και σεβαστό στους Θρησκευτικούς Πολέμους που συντάραζαν επί δεκαετίες τη Γαλλία, αποφάσισε να γράψει ένα βιβλίο «καλής πίστης», αφιερωμένο «στην προσωπική ωφέλεια των συγγενών και φίλων». Εμπλουτίζοντας και επεκτείνοντας το κείμενό του κατά τα τελευταία είκοσι δύο χρόνια της ζωής του με θέματα που δημιουργεί η ροή του βίου, ερωτήματα καθημερινά πλάι σε ουσιώδη, πρόσθεσε στην παγκόσμια γραμματεία το «δοκίμιο», δηλαδή τις διαδοχικές προσπάθειες να δοθούν απαντήσεις, ενώ δεν λείπουν οι αμφιβολίες. Σε κάθε περίπτωση, η απορία «Τι ξέρω;» (ώστε να ξέρω τι απαντώ) παρέμεινε παρούσα, ένα παιχνίδι που δεν έχει πάψει να αναζητεί τους παίκτες του. Με συνομιλητές προσωπικότητες της εποχής του, με αναφορές στην αρχαία ελληνική και λατινική σκέψη, ο Μονταίνι δεν απέφυγε να εγγραφούν τα τρία «βιβλία» των δοκιμίων του στον Κατάλογο των Απαγορευμένων Βιβλίων (Index) της Καθολικής Εκκλησίας, και εκεί έμειναν επί αιώνες.

Η παρούσα έκδοση είναι η πρώτη πλήρης μετάφραση του έργου στα ελληνικά και υποστηρίζεται από υποσημειώσεις και σχόλια.

Κλασικά [σε νέες μεταφράσεις]

Από τον Ντανίλο Κις, έναν από τους σημαντικότερους Σέρβους συγγραφείς, θα έχουμε την ευκαιρία να διαβάσουμε σε νέα μετάφραση του Χρήστου Γκούβη, την εμβληματική συλλογή του Ένας τάφος για τον Μπόρις Νταβίντοβιτς (εκδ. Καστανιώτη).

Ο Τσαρλς Μπουκόβσκι μπορεί να μη θεωρείται (για την ώρα) «κλασικός» συγγραφέας, είναι όμως από τους πλέον επιδραστικούς. Τα κείμενα που περιλαμβάνονται στον τόμο Σημειώσεις ενός πορνόγερου (μτφρ. Γιάννης Λειβαδάς, εκδ. Μεταίχμιο) άρχισαν να δημοσιεύονται τον Μάιο του 1967 στην εναλλακτική εφημερίδα του Λος Άντζελες «Open City» και πολύ γρήγορα έκαναν τον συγγραφέα τους διάσημο σε όλο τον κόσμο.

Κάνοντας μια μικρή παρασπονδία και εντάσσοντας από τώρα τον Καζούο Ισιγκούρο στους κλασικούς [γιατί θα γίνει!], σημειώνουμε ότι αναμένουμε την έκδοση της σπουδαίας συλλογής διηγημάτων του Νυχτωδίες, σε νέα μετάφραση της Αργυρώς Μαντόγλου, από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Νέα μετάφραση και για την εμβληματική νουβέλα του Τζόζεφ Κόνραντ Η καρδιά του σκότους από τον Μιχάλη Μακρόπουλο για τις εκδόσεις Κίχλη. Ο τόμος θα περιλαμβάνει συνοδευτικά κείμενα που φωτίζουν τις διάφορες όψεις της νουβέλας και την εποχή της.

Αναμένουμε επίσης τη νουβέλα της Κάρσον ΜακΚάλλερς Η παράνυφος (μτφρ. Έφη Τσιρώνη, εκδ. Διόπτρα). Σε μια μικρή πόλη του αμερικανικού Νότου η έφηβη Φράνκι παθιάζεται με τον επικείμενο γάμο του αδερφού της. Κάνει σχέδια και συζητήσεις και πιστεύει ότι θα πάει μαζί με το ζευγάρι στο ταξίδι του μέλιτος. 

Έναν Αμερικανό, που τον κέρδισε η Ευρώπη, μας συστήνουν οι εκδόσεις Στερέωμα. Ο William Gardner Smith γεννήθηκε το 1927 σε μια εργατική γειτονιά μαύρων της Νότιας Φιλαδέλφειας και γεύθηκε τον ρατσισμό από πολύ νεαρή ηλικία. Κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο τοποθετήθηκε στη Γερμανία όπου και έγραψε το πρώτο του μυθιστόρημα, Last of the Conquerors. Επιστρέφοντας κατάφερε να σπουδάσει, να γίνει δημοσιογράφος, να προσληφθεί στην εφημερίδα Pittsburg Courier και να γράψει το δεύτερο βιβλίο του, Anger at Innocence. Ασφυκτιώντας σε μια Αμερική όπου κυριαρχούσε ο ρατσισμός και ο μακαρθισμός, ο Σμιθ έφυγε για το Παρίσι, όπου εργάστηκε για το Agence France Presse, γνωρίστηκε με τον Ρίτσαρντ Ράιτ και τον Τσέστερ Χάιμς και έγραψε τα μυθιστορήματα South Street και The stone face. 

Το μυθιστόρημα που μας προτείνεται έχει τίτλο Πρόσωπο από πέτρα (μτρφ. Κατερίνα Σχινά), και είναι μια ιστορία ρατσισμού και κοινωνικής αδικίας που λαμβάνει χώρα αρχικά στη γενέτειρα του συγγραφέα, στην Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ, έως ότου ο κεντρικός ήρωας, αναζητώντας μια πιο ελεύθερη κοινωνία, μετακομίζει στο Παρίσι, στα χρόνια του πολέμου της Αλγερίας. Κι εκεί, η διάψευση δεν θα αργήσει: Ούτε η Γαλλία της εποχής είναι ο παράδεισος που είχε φανταστεί. 

Επίσης, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο, τις επόμενες μέρες αναμένουμε μια νέα μετάφραση του εμβληματικού βιβλίου του Λέοντος Τολστόι Άννα Καρένινα (μτφρ. Ουρανία Τουτουντζή, εκδ. Διόπτρα). 

Λίγο μετά την εφηβεία βρίσκεται και ο ήρωας του, βραβευμένου με Μπούκερ, Μύησις ταξιδευτού (εκδ. Διόπτρα) του Γουίλιαμ Γκόλντινγκ. Κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού του στην Αυστραλία, στα πρώτα χρόνια του 19ου αιώνα, ο Έντμουντ Τάλμποτ κρατάει ένα ημερολόγιο για να το δείξει στον νονό του στην Αγγλία. Πρωταγωνιστές σε αυτό το ταξίδι ενηλικίωσης και ανακάλυψης του κόσμου είναι όλοι οι επιβάτες του πλοίου, αλλά και η ίδια η θάλασσα.

Αναμένουμε επίσης το μυθιστόρημα του Ρεμόν Κενό, Η Ζαζί στο μετρό (εκδ. Ύψιλον), σε νέα μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη, καθώς και το θεατρικό έργο του Ματέι Βίζνιεκ Το καμπαρέ των λέξεων (μτφρ. Έρση Βασιλικιώτη, εκδ. Ύψιλον). 

Τέλος, μια από τις κορυφές της αγγλικής γλώσσας είναι και τα έργα του Γουίλιαμ Σαίξπηρ και η μετάφρασή τους μια προσωπική και άτυπη αναμέτρηση του κάθε μεταφραστή με τα όριά του. Σύντομα αναμένουμε την κυκλοφορία ενός σπουδαίου έργου του Σαίξπηρ, Ο βασιλιάς Ριχάρδος Γ΄ σε μετάφραση Νίκου Χατζόπουλου, από τις εκδόσεις Gutenberg.

Κλασικά + Σύγχρονα [επανεκδόσεις]

Δύο βιβλία της Πατρίτσια Χάισμιθ, με νέα, καλόγουστα εξώφυλλα, θα επανεκδοθούν το επόμενο διάστημα. Αυτή η γλυκιά αρρώστια, στη μετάφραση της Μαρίας Λαϊνά και Κάρολ, στη μετάφραση του Θοδωρή Τσαπακίδη. Από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Η Άλις Μονρό είναι μια εξαιρετική διηγηματογράφος και παρότι βραβεύθηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας δεν είναι τόσο αναγνωρισμένη όσο της αξίζει, γι' αυτό και κάθε νέα έκδοση βιβλίων της, χαιρετίζεται με αυξημένες προσδοκίες. Οι εκδόσεις Μεταίχμιο που έχουν εκδώσει στο παρελθόν πέντε βιβλία της, αποφάσισαν να την αποκαταστήσουν και αισθητικά. Εξώφυλλα με μίνιμαλ σχεδιασμό και παλ χρώματα, τόσο για τη συλλογή Μ’ αγαπάει δεν μ’ αγαπάει, που μόλις κυκλοφόρησε, όσο και για το Πάρα πολλή ευτυχία που αναμένουμε. Οι μεταφράσεις είναι της Σοφίας Σκουλικάρη.

Επανέκδοση και για τις Εννέα ιστορίες του Τζ. Ντ. Σάλιντζερ στη λεπτοδουλεμένη μετάφραση του Αχιλλέα Κυριακίδη, για τις εκδόσεις Πατάκη.

Επανέκδοση για το συγκλονιστικό μυθιστόρημα του Ντάβιντ Γκρόσμαν Το τέλος της γης (μτφρ. Λουίζα Μιζάν, εκδ. Ψυχογιός). Η ιστορία της Όρα, μιας γυναίκας που προσπαθεί να σώσει με τον δικό της τρόπο τον δευτερότοκο γιο της, διασχίζοντας με τα πόδια το Ισραήλ, από την Ιερουσαλήμ ως τη Γαλιλαία, με σύντροφό της τον φίλο και εραστή των νεανικών της χρόνων Άβραμ. Καθώς περιπλανιέται αποφεύγοντας να μάθει τα κακά νέα για την τύχη του παιδιού της στο μέτωπο, η Όρα αναθυμάται και ανασταίνει μέσα από την αφήγησή της τη ζωή του, αλλά και την πορεία της χώρας στην οποία ζει – από τον Πόλεμο των Έξι Ημερών έως τις μέρες μας. Ένα από τα σημαντικότερα μυθιστορήματα που έχουν γραφτεί από Ισραηλινό συγγραφέα. 

Επανέκδοση, τέλος, και για το βιβλίο του Γκυστάβ Φλωμπέρ, Απομνημονεύματα ενός τρελού (μτφρ. Λητώ Ιωακειμίδου, εκδ. Νεφέλη).

Graphic Novels

Η ζωή του Αριστοτέλη, ένα εκτενές graphic novel που ξεδιπλώνει με ιδιαίτερη γλαφυρότητα τη ζωή και το έργο του εμβληματικού φιλόσοφου, μέσα από τη ματιά του συγγραφέα και σεναριογράφου Τάσου Αποστολίδη και του καταξιωμένου σκιτσογράφου Αλέκου Παπαδάτου˙ Αριστοτέλης (εκδ. Ίκαρος). 

Στο βιβλίο αυτό παρουσιάζεται με μυθοπλασία η ανθρώπινη πλευρά του Σταγειρίτη με τις αδυναμίες, τις απειλές, τις αυτοεξορίες, τις περιπέτειες που είχε ως Μακεδόνας «μέτοικος» στην Αθήνα, αλλά και τις τιμές που του επιφυλάχθηκαν, όσο ζούσε, για το έργο και την προσωπικότητά του. Παράλληλα αναπτύσσονται οι θεωρίες του μεγάλου φιλοσόφου, και όλα τα θέματα με τα οποία αυτός ασχολήθηκε, με απλή γλώσσα και χιούμορ.

Οι ιδέες του για τη Δημοκρατία, τον πολίτη, την παιδεία, την κοινωνία, το δίκαιο, την λογική και την ηθική, έχουν τεράστιο ενδιαφέρον στην εποχή μας και καθιστούν τον Αριστοτέλη έναν απόλυτα σύγχρονο στοχαστή.

Το κλασικό αριστούργημα του Φ. Σκοτ Φιτζέραλντ Ο υπέροχος Γκάτσμπυ, σε μετάφραση του Αλέξη Καλοφωλιά, παίρνει τη μορφή graphic novel. Η βραβευμένη εικονογράφος του His Dream of the Skyland, του πρώτου βιβλίου της τριλογίας της Αν Οποτόφσκι, Άγια Μόρτον, και ο Φρεντ Φόρνταμ, ο οποίος έχει γράψει και εικονογραφήσει διάφορες εκδόσεις, όπως το graphic novel του Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια της Χάρπερ Λι και το graphic novel του Φίλιπ Πούλμαν με τίτλο The Adventures of John Blake: Mystery of the Ghost Ship, αποτύπωσαν σε εικόνες την απόλυτη ιστορία της εποχής της τζαζ. Λίαν προσεχώς, από τις εκδόσεις Μίνωας. 

Στην επιτυχημένη σειρά αστυνομικής και νουάρ λογοτεχνίας Ελληνικά εγκλήματα (εκδ. Καστανιώτη), –ο 6ος τόμος της σειράς μόλις κυκλοφόρησε–, συμμετέχουν πολλοί και καταξιωμένοι συγγραφείς, τα διηγήματα των οποίων και στις έξι συλλογές ξεπερνούν τα ογδόντα.

Από αυτή την πλούσια δεξαμενή, θα αντλεί και θα εικονογραφεί ιστορίες η σειρά Ελληνικά Εγκλήματα Εικονογραφημένα (εκδ. Καστανιώτη). Την αρχή κάνει ο Ιερώνυμος Λύκαρης διασκευάζοντας το διήγημά του Πάσα θανάτου, με εικονογράφηση του Παναγιώτη Τσαούση.

 NON FICTION 

Πρόσφατη στορία / Μικρασιατική Καταστροφή / Αρχαιότητα

Στο βιβλίο Μικρασιατική καταστροφή (εκδ. Πατάκη) ο διακεκριμένος ιστορικός Θάνος Βερέμης περιγράφει γνωστές και άγνωστες πτυχές της μικρασιατικής περιπέτειας, που άλλαξε την Ελλάδα σε μεγαλύτερη κλίμακα από οποιοδήποτε προηγούμενο γεγονός της νεότερης ιστορίας. Αναμένεται σύντομα η κυκλοφορία του.

Συνεχίζονται οι εκδόσεις με αφορμή τα 100 χρόνια από τη Μικρασιατική καταστροφή. Σταχυολογούμε τίτλους: Ο Διευθύνων του Κέντρου Ερεύνης της Ιστορίας του Νεωτέρου Ελληνισμού Σωτήρης Ριζάς και το βιβλίο του Το τέλος της Μεγάλης Ιδέας – Ο Βενιζέλος, ο αντιβενιζελισμός και η Μικρά Ασία (εκδ. Καστανιώτη). Με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη μικρασιατική καταστροφή, επανεκδίδεται το σημαντικό βιβλίο του Σωτήρη Ριζά, που εξετάζει τη διαμόρφωση της ελληνικής πολιτικής για τη Μικρά Ασία από το 1914, όταν το θέμα ανέκυψε εξαιτίας των διώξεων κατά του ελληνικού στοιχείου από το νεοτουρκικό καθεστώς, έως τη στρατιωτική ήττα του 1922 και την εκρίζωση του Ελληνισμού μετά τη μακραίωνη παρουσία του στις ακτές της Ιωνίας.

Ο Σπύρος Αλεξίου με το βιβλίο του Μεγάλη Ιδέα (1844-1922) Από τους εθνικούς μύθους στις φλόγες της Σμύρνης (εκδ. Τόπος), παρακολουθεί, επικεντρώνοντας σε κρίσιμες ιστορικές καμπές, τη διαδρομή της Μεγάλης Ιδέας που αποτέλεσε το κυρίαρχο ιδεολογικό αφήγημα του νεοελληνικού κράτους από το 1844 ως το 1922. Τις κοινωνικές και ιδεολογικές παραμέτρους που τη διαμόρφωσαν, την εποχή και την προσωπικότητα του Ι. Κωλέττη, τον Κριμαϊκό πόλεμο που αποτέλεσε και το τέλος της πρώτης φάσης της. Στη δεύτερη φάση παρουσιάζει τον στόχο του «εκσυγχρονισμού του κράτους» που συμβαδίζει με το Κρητικό και το Μακεδονικό ζήτημα αλλά και τον πόλεμο του 1897. Την τελική εκδοχή της, στην τρίτη φάση, που σηματοδοτείται με την κυριαρχία του Ελευθέριου Βενιζέλου στην πολιτική ζωή της Ελλάδας, τη συγκλονιστική δεκαετία 1912-1922 και το οριστικό τέλος της Μεγάλης Ιδέας στις φλόγες της Σμύρνης.

Η μελέτη του Βλάση Αγτζίδη που αναδεικνύει τις πραγματικές διαστάσεις του Ποντιακού Ζητήματος θα κυκλοφορήσει τους επόμενους μήνες με τίτλο Πόντος: Μια ιστορία από τον μικρασιατικό Βορρά (εκδ. Παπαδόπουλος). Ο διδάκτωρ Σύγχρονης Ιστορίας του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης τοποθετεί την προσπάθεια ανεξαρτησίας των Ελλήνων του Πόντου μέσα στο πλαίσιο του ευρύτερου Μικρασιατικού Ζητήματος με υπόβαθρο την απολυταρχική εξουσία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Μετά το πολυσυζητημένο βιβλίο του Οι τελευταίες μέρες του Αρμοστή, με θέμα το ρόλο του Ύπατου Αρμοστή της Σμύρνης Αριστείδη Στεργιάδη στην Μικρασιατική Καταστροφή, ο Κωνσταντίνος Δ. Βλάσσης επανέρχεται μέσα από τις εκδόσεις ARCHIVE (Brainfood) με ένα νέο έργο που επιχειρεί να ρίξει φως στα κοινωνικοπολιτικά και στρατιωτικά δεδομένα της εποχής. Η αφετηρία γι’ αυτό το βιβλίο τοποθετείται τον Αύγουστο του 1922, όταν η εφημερίδα «Καθημερινή» δημοσίευσε με διαφορά λίγων ημερών τα ιστορικά άρθρα «Οίκαδε» και «Οι Πομερανοί», που ξεσήκωσαν αμφότερα θύελλα αντιδράσεων μέσα στο έντονα πολωτικό κλίμα της εποχής του Εθνικού Διχασμού και εντυπώθηκαν έκτοτε στη συλλογική μνήμη.

Ποια ήταν όμως τα πραγματικά ελατήρια και η θέση για το Μικρασιατικό του Γεωργίου Βλάχου, εκδότη της εφημερίδας, και εντός ποιου πλαισίου ωθήθηκε η «Καθημερινή» στη δημοσίευση του «Οίκαδε», ενός άρθρου που υποτίθεται καλούσε τον στρατό να εγκαταλείψει τη Μικρά Ασία εν μέσω της τουρκικής επίθεσης που θα διέλυε το ελληνικό μέτωπο;

Ενδιαφέρουσα μελέτη και αυτή του Χάμιντ Αμπντελσάμαντ με τίτλο Ο ισλαμικός φασισμός – Μια αναλυτική προσέγγιση (μτφρ. από τα Γερμανικά Γιώτα Λαγουδάκου, εκδ. Καστανιώτη). Το βιβλίο γεννήθηκε με βάση μια διάλεξη του Χάμιντ Αμπντελσάμαντ στο Κάιρο με θέμα τον ισλαμικό φασισμό και έδωσε την αφορμή σε τρεις ανώτερους Αιγύπτιους κληρικούς να ζητήσουν τη θανάτωσή του. Ο συγγραφέας, ο οποίος γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αίγυπτο, τώρα ζει στη Γερμανία.

Πρώην πρέσβης και ειδικός σε ζητήματα Ρωσικής Ιστορίας ο Rodric Braithwaite με το βιβλίο του Μια σύντομη ιστορία της Ρωσίας (μτφρ. Δημήτρης Δουλγερίδης, εκδ. Ψυχογιός) επιχειρεί να διαχωρίσει τους μύθους από τα γεγονότα. Ποια στ’ αλήθεια είναι η Ρωσία, η μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο με το μεγαλύτερο πυρηνικό οπλοστάσιο; Γνωστή ως Ρως, Μοσχοβία, Ρωσική Αυτοκρατορία και Σοβιετική Ένωση και τα τελευταία τριάντα χρόνια ως Ρωσική Ομοσπονδία, διαθέτει ένα βίαιο, τραγικό, κατά περιόδους μεγαλειώδες, και σίγουρα περίπλοκο παρελθόν. 

Πρώην πρέσβης και ο Γιώργος Γεννηματάς, ο οποίος στο βιβλίο του Ακόμη και με δανεικό στυλό γράφεται η ιστορία (εκδ. Κάκτος) παρουσιάζει άγνωστες πτυχές της σύγχρονης Ιστορίας καθώς συμπλέκονται με την πολιτική και τη διπλωματία, απομυθοποιώντας, πολλές φορές, πρόσωπα και καταστάσεις.

Ο Πολυμέρης Βόγλης στο βιβλίο του Δυναμική αντίσταση – Πολιτική βία και υποκειμενικότητα στον Αντιδικτατορικό Αγώνα, 1967-1974 (εκδ. Αλεξάνδρεια) ασχολείται με το φαινόμενο της δυναμικής αντίστασης στα χρόνια της δικτατορίας και το προσεγγίζει από τη σκοπιά της δράσης των οργανώσεων και, κυρίως, από την οπτική εκείνων που συμμετείχαν σε δυναμικές ενέργειες. Μέσα από τις γραπτές και προφορικές μαρτυρίες ανασυντίθεται η διαδρομή των αντιστασιακών ως υποκειμένων: οι διαφορετικές αφετηρίες στα δύσκολα μετεμφυλιακά χρόνια, η ριζοσπαστικοποίηση στη δεκαετία του 1960, η καμπή του πραξικοπήματος, η ένταξη σε αντιδικτατορικές οργανώσεις και στη συνέχεια η δράση τους έως τη στιγμή της φυλάκισής τους.

Δυο σημαντικά βιβλία των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης, με αφορμές από την αρχαιότητα ή τα πρώτα χριστιανικά χρόνια. Η Αυλή των Θαυμάτων, Ευφάνταστες και παράδοξες ιστορίες από την ελληνική αρχαιότητα (μτφρ.-εισαγωγή, σημειώσεις: Δέσποινα Ιωσήφ, Μαρώ Τριανταφύλλου), με κείμενα των Φλέγονα και Ανώνυμου, είναι ένα πρωτότυπο και μοναδικό στο είδος του βιβλίο. Οι αρχαίοι Έλληνες έδειχναν μεγάλο ενδιαφέρον για όσα παράδοξα και παράξενα συνέβαιναν στον κόσμο. Συχνά έπλαθαν και με τη φαντασία τους ιστορίες με αλλόκοτο ή τερατώδες περιεχόμενο. Η μυθολογία τους άλλωστε ήταν βασίλειο αξιοθαύμαστων καταστάσεων και συμβάντων, που παραβίαζαν τους φυσικούς νόμους και τη λογική τάξη. Στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια κυκλοφορούσαν ειδικές συλλογές με θέμα τις νεκραναστάσεις, τις θαυματουργικές θεραπείες και τις θεοφάνειες ή με περιγραφές αλλόκοτων και υβριδικών όντων, που αποκλίνουν από τις ανθρώπινες διαστάσεις και την ανθρώπινη μορφή. Το βιβλίο αυτό περιλαμβάνει ένα από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα του είδους, μαζί με απόσπασμα δημοφιλούς συγγράμματος που βεβαιώνει ότι και οι πρώτοι χριστιανοί είχαν συχνά παρόμοια ενδιαφέροντα.

Επίσης πρωτότυπο και πολύ ενδιαφέρον βιβλίο, το Πόρνες και Πορνεία, Η μαρτυρία των πρώτων χριστιανών ασκητών (εισαγωγή: Δημήτρης Κιρτάτος, μτφρ.-σημειώσεις Βάιος Βαϊόπουλος, Γιάννα Στεργίου). Για να καταπολεμήσουν τους πειρασμούς της σάρκας, οι πρώτοι χριστιανοί ασκητές αποσύρονταν σε ερημικές τοποθεσίες και παρέμεναν έγκλειστοι σε μικρά κελιά για πολλά χρόνια. Ωστόσο, παρά τους μεγάλους κινδύνους, ορισμένοι από τους εμπειρότερους και πλέον ενάρετους έκαναν κάποτε ένα παράτολμο εγχείρημα. Διακόπτοντας την ακραία τους απομόνωση, επισκέπτονταν πόρνες στα καταλύματά τους ή σε πανδοχεία για να τις συνετίσουν. Θεωρούσαν προφανώς ότι, εάν το έργο τους ήταν επιτυχές, δεν θα εξασφάλιζαν απλώς τη σωτηρία αμαρτωλών γυναικών, αλλά θα περιόριζαν και τους πειρασμούς που απειλούσαν τους αδύναμους συμπολίτες τους. Οι σχετικές περιγραφές προσφέρουν, μεταξύ άλλων, άγνωστες πληροφορίες για την προσωπική ζωή, τα κίνητρα και τις ψυχικές διαθέσεις γυναικών που οδηγούνταν στην πορνεία.

Επίσης, από τις εκδόσεις Αρμός, με τη μελέτη Η πανώλη και το τέλος του αρχαίου κόσμου, ο Γεώργιος Ντόκος συνδέει πανδημίες της αρχαιότητας με τις ιστορικές μεταπτώσεις μιας ολόκληρης εποχής. 

Δυο σημαντικά συλλογικά έργα από τις εκδόσεις University Studio Press. Το πρώτο, Αρχαία ελληνική και ρωμαϊκή κωμωδία. 43 μελέτες (επιμέλεια M. Fontaine, A. C. Scafuro, Επιμ. ελλ. Έκδοσης: Ι. Κωνσταντάκος, Ε. Σιστάκου, Α. Ρεγκάκος). Το παρόν Handbook της Οξφόρδης σηματοδοτεί την πρώτη ολοκληρωμένη εισαγωγή και έργο αναφοράς για την ενοποιημένη μελέτη της αρχαίας κωμωδίας. Άπτεται θεμάτων που αφορούν την παράδοση του κειμένου και την πρόσληψή του στην αρχαιότητα, ενώ παράλληλα ερευνά τις κύριες τάσεις και αλλαγές στην επιστημονική μελέτη της κωμωδίας από τη δεκαετία του 1960 έως σήμερα. 

Το δεύτερο: Ελληνιστική γραμματεία. 30 μελέτες (επιμ.: James J. Clauss, Martine Cuypers, Επιμ. ελλ. Έκδοσης: Ε. Σιστάκου, Α. Ρεγκάκος). Οι 30 μελέτες του τόμου γραμμένες από μια διεθνή ομάδα ειδικών, περιγράφουν τα κοινωνικο-πολιτικά και πνευματικά συμφραζόμενα της λογοτεχνικής παραγωγής της ελληνιστικής περιόδου (323–31 π.Χ.). Συμπεριλαμβάνεται πλούσια ανθολογία ελληνιστικών κειμένων (Καλλίμαχος, Θεόκριτος, Απολλώνιος Ρόδιος κ.ά).

Από τις εκδόσεις Επίκεντρο, μια ιδιαίτερη βιογραφία της αγωνίστριας Λέλας Καραγιάννη, από τον Στυλιανό (Στέλιο) Περράκη. Τίτλος, Απίθανη Ηρωίδα - Λέλα Καραγιάννη και οι Βρετανικές Μυστικές Υπηρεσίες στην Ελλάδα του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σαν αρχαιολόγος που συναρμολογεί τα σπασμένα κομμάτια για να αποκαταστήσει πολύτιμους αρχαίους θησαυρούς, ο Περράκης έχει ανακατασκευάσει την ιστορία μίας ιδιαίτερα γενναίας, ικανής και πονόψυχης γυναίκας που επιβλήθηκε σαν φυσικός ηγέτης ανδρών και γυναικών που αντιμετώπιζαν εξαιρετικά δύσκολες και επικίνδυνες καταστάσεις. Ο Στυλιανός Περράκης καταφέρνει να ανυψώσει μία σχετικά άγνωστη Αθηναία μεσοαστική νοικοκυρά στο επίπεδο μίας πραγματικής ηρωίδας και της πιο διακεκριμένης γυναίκας σε ηγετική θέση στην Αντίσταση στη σύγχρονη Ελλάδα.

Από τις ίδιες εκδόσεις, Ανεπιθύμητοι και Αναλώσιμοι - Οι αντάρτες του συνταγματάρχη Ψαρρού και ο κατοχικός Εμφύλιος, 1943-44 (εκδ. Επίκεντρο): Μία εντυπωσιακή μελέτη του καθηγητή Ιωάννη Στεφανίδη πάνω σε δύο αλληλένδετα θέματα της ελληνικής Αντίστασης κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αφενός, ο συγγραφέας φιλοτεχνεί ένα πορτρέτο του συνταγματάρχη Δημήτριου Ψαρρού και της οργάνωσής του, της ΕΚΚΑ και διοικητή του 5/42 Συντάγματος Ευζώνων. Αφετέρου, επιχειρεί να εξετάσει σε βάθος τις εσωτερικές πολιτικές διεργασίες και τις έριδες που κατέτρυχαν το αντιστασιακό κίνημα μεταξύ 1942 και 1944.

Τέλος, ο γνωστός συγγραφέας και σκηνοθέτης Θανάσης Σκρουμπέλος μας ξεναγεί σε μια άγνωστη στους πολλούς ιστορία της Χούντας, με ποδοσφαιρική αφορμή. Τίτλος, 1969: Το Μπαράζ (εκδ. Τόπος). Ιούνιος του 1969: Δύο χρόνια στρατιωτικής δικτατορίας και η ποδοσφαιρική ομάδα της Καλλιθέας δίνει αγώνα μπαράζ με την «αγαπημένη ομάδα» της Χούντας, το Κορωπί, για την άνοδο στη Β΄ Εθνική. Οι παράγοντες που ίδρυσαν την ομάδα της Καλλιθέας έχουν καθαιρεθεί από το καθεστώς, κάποιοι από αυτούς βρίσκονται στις φυλακές και στις εξορίες. Στη Χαλκίδα που παίχτηκε το μπαράζ, παρουσία 10.000 φιλάθλων, η Καλλιθέα κερδίζει στην παράταση. Χιλιάδες λαού, παρά την απαγόρευση κάθε είδους συγκεντρώσεων, κατακλύζουν την Καλλιθέα και πανηγυρίζουν έντονα. 

Κοινωνία / Οικονομία

Μια διαφορετική Ιστορία του 20ού αιώνα, παρουσιάζει η Ζέφη Κόλλια στο βιβλίο της Βελονιές της πρωτοπορίας (εκδ. Μεταίχμιο). Από την Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού και την ακμή της Belle Époque μέχρι το Μιλένιουμ, η συγγραφέας εξετάζει τα κυρίαρχα αισθητικά ρεύματα της μόδας αλλά και τις υποκουλτούρες, τα κινήματα, το σινεμά, τη μουσική, τα πολιτικά, κοινωνικά, φιλοσοφικά και καλλιτεχνικά ρεύματα, που διαμόρφωσαν την ενδυματολογική αισθητική του 20ού αιώνα.

Ο συλλογικός τόμος Η σοσιαλδημοκρατία στο προσκήνιο, ξανά; (εκδ. Πόλις) με τη συμμετοχή των: Έφης Γαζή, Γιάννη Φ. Ιωαννίδη, Ξενοφών Κοντιάδη, Γιάννη Μπαλαμπανίδη, Στέφανου Παραστατίδη. Η σοσιαλδημοκρατία διαθέτει ακόμη κάτι από την ιστορική αυτοπεποίθηση που της επέτρεπε να παραμένει διαρκώς απολύτως μοντέρνα; Ποιο είναι το πρόγραμμά της, η στρατηγική της για το μέλλον, οι κοινωνικές της αναφορές και η ιδεολογική της συνοχή;

Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον έργο τοπικής ιστορίας υπογράφει ο Δημήτρης Γουλής, για τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης. Τίτλος του: Από το Ρεζί Βαρδάρ στην Ξηροκρήνη, Πρόσφυγες και Εβραίοι σε μια εργατική γειτονιά της Θεσσαλονίκης (1926 – 1940) (εκδ. University Studio Press). Το Ρεζί Βαρδάρ, η Ξηροκρήνη και ο Τενεκέ Μαχαλάς υπήρξαν πληθυσμιακά μικτές περιοχές της Θεσσαλονίκης με έντονο το προσφυγικό και εβραϊκό στοιχείο. Μέσα από την έρευνα αναδεικνύονται τα σημαντικά ιστορικο-πολιτικά γεγονότα της συγκεκριμένης περιόδου.

Από τη Ρώμη μέχρι την Αλεξάνδρεια κι από τις ερήμους της Συρίας μέχρι την Αθήνα, η Κάθριν Νίξυ, στο εντυπωσιακό ντεμπούτο της Η εποχή του λυκόφωτος – Η καταστροφή του κλασικού κόσμου από τον χριστιανισμό (μτφρ. Μιχάλης Λαλιώτης, εκδ. Αλεξάνδρεια), αφηγείται την εν μέρει άγνωστη και συνταρακτική ιστορία μιας μαχητικής θρησκείας που εξάλειψε τις διδαχές του κλασικού κόσμου, για να εγκαινιάσει μια μακραίωνη περίοδο αδιαμφισβήτητης υποταγής στη «μία και μόνη αληθινή πίστη».

Ιδέες / Φιλοσοφία / Ψυχανάλυση

Βιβλίο αναφοράς για τη νεοελληνική κοινωνία, γραμμένο από έναν ταλαντούχο, οξυδερκή και ευαίσθητο δημιουργό. Εξαντλημένο τα τελευταία χρόνια. Το βιβλίο του Μάνου Χατζιδάκι, Ο καθρέφτης και το μαχαίρι, με τα τριάντα έξι κείμενα –που δημοσιεύτηκαν σε περιοδικά και εφημερίδες ή εκφωνήθηκαν από τον ίδιο–, και με τις σχολιασμένες φωτογραφίες, κυκλοφορεί ξανά από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Ένα συναρπαστικό ταξίδι στον κόσμο των φυτών και των ζώων υπόσχονται ο Ιωάννης Μπότσαρης και ο Σταύρος Μαγγιώρης στην ενδιαφέρουσα μελέτη τους Τα φυτά και τα ζώα στην ποίηση του Ομήρου (εκδ. Στερέωμα). Μια γοητευτική περιήγηση σε έναν κόσμο όπου ο άνθρωπος συμβίωνε αρμονικά με τη φύση.

Μια πρωτότυπη μελέτη των Lisa Whiting και Rebecca Buxton με τίτλο Οι βασίλισσες της φιλοσοφίας (μτφρ. Βασιλική Μήσιου, εκδ. Ψυχογιός) αναμένουμε το επόμενο διάστημα. Ένα βιβλίο για τον ρόλο που έχουν παίξει οι γυναίκες στη φιλοσοφία από γυναίκες που ασχολούνται με τη φιλοσοφία.

Το νέο βιβλίο της Τζούντιθ Μπάτλερ Η δύναμη της μη βιας - Ένας ηθικοπολιτικός δεσμός (μτφρ. Γιώργος Καράμπελας, εκδ. Αλεξάνδρεια) δείχνει πώς μια ηθική της μη βίας πρέπει να συνδέεται με μια ευρύτερη πολιτική πάλη για την κοινωνική ισότητα. Επιπλέον, υποστηρίζει ότι η μη βία παρανοείται συχνά ως μια παθητική πρακτική που πηγάζει από μια φιλήσυχη περιοχή της ψυχής, ή ως μια ατομικιστική ηθική σχέση με υπάρχουσες μορφές εξουσίας. Στην πραγματικότητα, όμως, η μη βία είναι μια ηθική θέση που εμπλέκεται βαθιά στο πολιτικό πεδίο.

Ένα πρωτότυπο έργο της J. Benjamin με τίτλο Τα δεσμά του έρωτα - Ψυχανάλυση, φεμινισμός και το πρόβλημα της κυριαρχικότητας (επιμ. Γρηγόρης Λαυρεντιάδης), θα κυκλοφορήσει προσεχώς από τις εκδόσεις University Studio Press. H J. Benjamin μας εξηγεί γιατί αποδεχόμαστε και διαιωνίζουμε σχέσεις επιβολής και υποταγής. Μας αποκαλύπτει πως η κυριαρχικότητα αποτελεί μια σύνθετη ψυχολογική διαδικασία που παγιδεύει και τους δύο συμμετέχοντες σε δεσμά συνενοχής.

Στο πειραματικό δοκίμιο Το σχέδιο του φιλοσόφου: Η σκέψη ως τέχνη του ορατού (εκδ. Σαιξπηρικόν) ο Θωμάς Συμεωνίδης αποπειράται να διατυπώσει μια μικρή φιλοσοφία του σχεδίου σε συνομιλία με το εγχείρημα της επιμέλειας μιας έκθεσης στο Λούβρο για το σχέδιο και την όραση την οποία επιμελήθηκε ο Γάλλος φιλόσοφος Ζακ Ντεριντά το 1990.

Τέλος, αναμενουμε το δοκίμιο του Σωτήρη Γουνελά, Το τέλος του ανθρώπου και η παραμόρφωσή του (εκδ. Αρμός).

Λογοτεχνικές / Θεατρικές / Κινηματογραφικές Μελέτες

Μελέτες που χαρακτηρίζονται από ευρύτητα γνωσιακών αντικειμένων, ανατρεπτική θεματική προσέγγιση, επιστημονική ακρίβεια και απεύθυνση σε φιλομαθείς αναγνώστες και όχι στο εκάστοτε στενό πανεπιστημιακό σινάφι. Το επόμενο διάστημα αναμένουμε: Έλλη Φιλοκύπρου, Μέσα στις πέτρες κοιμούνται τα πουλιά. Το ποιητικό τοπίο του Γιάννη Ρίτσου, Ελισάβετ Κιουρτσόγλου, Ιάννης Ξενάκης - Για τον ρυθμό στην αρχιτεκτονική, Α. Νικολαΐδου και Δ. Παπανικολάου (επιμ.), Χώρα, σε βλέπω. Ο εικοστός αιώνας του ελληνικού σινεμά, Βάλτερ Πούχνερ, Το θεατρικό έργο του Δημήτρη Δημητριάδη. Ένα δοκίμιο για τον θεατρικό μεταμοντερνισμό και Δήμητρα Κονδυλάκη, Η γλώσσα του σύγχρονου θεάτρου στον ορίζοντα της λογοτεχνίας. Όλα από τις εκδόσεις Νεφέλη.

Επίσης, μια πρωτότυπη μελέτη από τον Σάββα Πατσαλίδη, με τίτλο Κωμωδίας εγκώμιον - Η σοβαρότητα του γέλιου (εκδ. Universtity Studio Press). Πρόκειται για βιβλίο-πρό(σ)κληση που αναδεικνύει την κωμωδία από μια διαφορετική γωνία, πιο «έκ-κεντρα», με σκοπό να αναγνωριστούν και να εκτιμηθούν οι ιδιαιτερότητες.

Ο Μακάβριος Χορός (μτφρ. Μιχάλης Μακρόπολος) είναι το εμβληματικό non-fiction βιβλίο του Stephen King που εκδόθηκε πριν από το Περί συγγραφής και μιλάει για τη μυθοπλασία τρόμου σε έντυπα, τηλεόραση, ραδιόφωνο, ταινίες και κόμικς και την επιρροή των σύγχρονων κοινωνικών φόβων και ανησυχιών στο είδος. Στο πιο ασυνήθιστο best seller του, ο άνθρωπος που ξέρει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον στον κόσμο τι μας τρομάζει και γιατί, μας παίρνει από το χέρι για να μας ξεναγήσει στην προσωπική του σκοτεινή αίθουσα τρόμου. Το βιβλίο κυκλοφορεί για πρώτη φορά στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος, φυσικά.

Αναμένουμε επίσης ένα βιβλίο με εξειδικευμένο περιεχόμενο μεν, αλλά με εντυπωσιακό βαθμό διείσδυσης δε σε αναγνώστες που ενδιαφέρονται για τα εκδοτικά ζητήματα. Πέτρα Χαρντ, Αγορά προστασία δικαιωμάτων πώλησης, εγχειρίδιο για εκδότες (μτφρ. Χριστίνα Ντρέκου, εκδ. Το Μέλλον). Η απόκτηση, η εξασφάλιση και η διανομή των δικαιωμάτων χρήσης που ο συγγραφέας μεταβιβάζει στον εκδότη αποτελούν κεντρικά καθήκοντα κάθε εκδότη. Το βιβλίο παρουσιάζει τις διάφορες επιλογές στους τομείς της διατήρησης συγγραφέων μέσω συμβάσεων, συντήρησης αποθηκευτικού αποθέματος και αδειών.

Βιογραφίες

Ο Charles Seife στο βιβλίο του Ο πραγματικός Χόκινγκ: Κατασκευάζοντας έναν διάσημο επιστήμονα (μτφρ. Ανδρέας Μιχαηλίδης, εκδ. Μεταίχμιο) ξεδιπλώνει τη ζωή και αποκαλύπτει την προσωπικότητα και το έργο του Stephen Hawking σε μια κριτική καταγραφή των πολλών όψεων του βίου του. Ο πραγματικός Hawking κρύβεται σε ένα κουβάρι μπερδεμένων και αντιφατικών αφηγήσεων. Υπάρχει μάλιστα κάτι παράδοξο ως προς τον Hawking: η φήμη του αυξανόταν και εξαπλωνόταν ενόσω η ποιότητα της εργασίας του έφθινε.

Μια βιογραφία αλλιώτικη από τις άλλες, το βιβλίο που καθιέρωσε τη Σάρα Μπέικγουελ από το 2010 που πρωτοεκδόθηκε στη Μεγάλη Βρετανία, Πώς να ζούμε – Η ζωή του Μοντέν, σε μια ερώτηση και είκοσι πιθανές απαντήσεις, μεταφράστηκε από τον Βαγγέλη Προβιά για τις εκδόσεις Ίκαρος.

Με αφετηρία το ημερολόγιο που κρατούσε ο πατέρας του από τα χρόνια του ’30 έως το 1944, ο Νίκος Βατόπουλος στο νέο του βιβλίο, με τίτλο Ένα παιδί μεγαλώνει στην Αθήνα: 1934-1944 (εκδ. Μεταίχμιο) ξετυλίγει μια διπλή αφήγηση μέσα στον χρόνο και με φόντο την Αθήνα της Κατοχής, αλλά και το τοπίο της παιδικής και εφηβικής ηλικίας εκείνα τα χρόνια. Μαζί με την καθημερινότητα, έρχονται στο φως διαδρομές μέσα στην Αθήνα, τα σχολικά χρόνια στη Λεόντειο Πατησίων, ο συνοικιακός αθλητισμός γύρω από το «Σπόρτιγκ», τα μπάνια στο Φάληρο, τα ταξίδια με καΐκι ως το Άστρος, η εξερεύνηση του παραμυθένιου τοπίου στις όχθες του Κηφισού. Όλα αυτά συνθέτουν μια διαφορετική εμπειρία της αστικής διαβίωσης και δίνουν τροφή για σκέψη για τις ανάγκες της απλής ζωής, για το δικαίωμα στην ευτυχία, για τη σταδιακή ενηλικίωση μέσα από τα σκοτεινά χρόνια της Κατοχής. Με την Αθήνα πρωταγωνίστρια, το ημερολόγιο αυτό είναι ένα από τα σπάνια γραπτά τεκμήρια γραμμένα από παιδί ή έφηβο στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '40. Δίνει το έναυσμα για σύγκριση, μελέτη, αναστοχασμό.

Την αλληλογραφία του Κώστα Ταχτσή με τον Αυστραλό ζωγράφο Καρλ Πλάτε, παρουσιάζει το βιβλίο της Κάσι Πλάτε Κολοσσός και Τέρας (μτφρ. Αντωνία Γουναροπούλου, εκδ. Petites-Maisons). Περισσότερες από εκατό επιστολές, φωτίζουν τα χρόνια του Έλληνα συγγραφέα στην Αυστραλία και συγκροτεί μια σύντομη πολιτισμική ιστορία του μεταπολεμικού Σίδνεϊ.

Μια βιογραφία του Πύρρου Δήμα αναμένουμε το επόμενο διάστημα. Ο Πύρρος Δήμας με αφοπλιστική ευθύτητα αφηγήθηκε στον Νίκο Ευσταθίου περιστατικά από τις εξαιρετικά αναπάντεχες τροπές που έπαιρνε η ζωή του. Από μέλος οικογένειας μιας καταπιεσμένης Ελληνικής μειονότητας, έπειτα ως μετανάστης, στη συνέχεια αθλητής, Ολυμπιονίκης και ταυτόχρονα οικογενειάρχης αλλα και βουλευτής στο ελληνικό κοινοβούλιο. Το βιβλίο Πύρρος, με το μικρό μου όνομα, θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Παπαδόπουλος.

Δύο σημαντικές εκδόσεις που συνιστούν μια άτυπη βιογραφία, είναι αφιερωμένες στο έργο και τη σκέψη του Ζοζέ Σαραμάγκου, με αφορμή τον εορτασμό των 100 χρόνων από τη γέννηση του Πορτογάλου νομπελίστα και θα κυκλοφορήσουν το επόμενο διάστημα. Οι εκδόσεις Porto Editora και το Ίδρυμα Σαραμάγκου παρουσίασαν στην Πορτογαλία το πλούσιο σε ντοκουμέντα βιογραφικό άλμπουμ Σαραμάγκου, Τα ονόματά του (μτφρ. Αθηνά Ψυλλιά). Την ίδια στιγμή θα κυκλοφορήσει και ο τόμος Το άγαλμα και η πέτρα [Και μια συνομιλία με τη μεταφράστρια Αθηνά Ψυλλιά], όπου έχουν συγκεντρωθεί κείμενα του Σαραμάγκου σχετικά με το εργαστήρι της γραφής του και η εκτενής συνομιλία του με την καθ’ όλα άξια Ελληνίδα μεταφράστριά του. Και τα δύο από τις εκδόσεις Καστανιώτη.

Μια βιογραφία του Τζόρτζ Μάικλ, με τίτλο Μια ζωή, από τον καταξιωμένο Τζέιμς Γκάβιν, σε μετάφραση Γιάννη Νένε, αναμένουμε από τις εκδόσεις Ψυχογιός.

Ο μουσικολόγος και μουσικοκριτικός Γιώργος Λεοτσάκος συνέταξε την αυτοβιογραφία του και μαζί μια ιστορία της έντεχνης μουσικής στην Ελλάδα του 20ου αιώνα, με τίτλο Ισοβίτης στο ελληνικό κάτεργο (εκδ. Καστανιώτη). Γράφει: «Όμως, όλως συμπτωματικά, όσα με πλήγωσαν καθ’ οδόν δεν αφορούσαν μόνο εμένα αλλά και, κυρίως, τα κρανία όσων Ελλήνων εμπεριέχουν ακόμη φαιάν ουσία. Έτσι, γι’ αυτούς, αλλά και ελπίζοντας να ξαλαφρώσω την ψυχή μου, το 2010, καθηλώθηκα μπροστά στον υπολογιστή μου επί οκτώ χρόνια».

Επίσης, αναμένουμε την έκδοση νεανικής αλληλογραφίας του Νίκου Σκαλκώτα, Νεανικές επιστολές, με την επιμέλεια και τα συνοδευτικά κείμενα του Κωστή Δεμερτζή, στη σειρά «Ego Documents - Μαρτυρίες» των εκδόσεων Loggia.

Από τις εκδόσεις Γράφημα, ο φιλόλογος Νίκος Δ. Βαρμάζης, στο έργο του Αδαμάντιος Κοραής - Πολιτικοί διάλογοι, ερμηνευτική προσέγγιση,  συγκέντρωσε σε έναν τόμο επτά από τους διαλόγους του Κοραή, οι οποίοι χρονικά καλύπτουν µια πε­ρίοδο είκοσι πέντε ετών (1805-1830). Η περίοδος αυτή σηµα­δεύ­τηκε από τους Ναπολεόντειους Πολέµους και από την Ελ­ληνική Επανάσταση και τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων. Ο Κοραής βίωσε µέρα µε τη µέρα τα σηµαντικά γε­γο­νότα της εποχής αυτής και η αγωνία του έχει αποτυ­πω­θεί και στα κείµενα των διαλόγων του. Οι διάλογοι του Κοραή, χωρίς δεύτερη σκέψη, παραπέµπουν στον µακρινό πρόγονο αυτού του είδους λόγου, στους φιλοσοφικούς διαλόγους του Πλάτωνα, µε τους οποίους ο Αθηναίος φιλόσοφος διέδωσε και διέ­σωσε τη φιλοσοφία του. Η βαθιά αρχαιογνωσία και αρ­χαιο­γλωσσία του Κοραή και οι στενές σχέσεις του µε τον Πλά­τω­να και το σύνολο του έργου του είναι βέβαιο ότι οδήγησαν τον Χίο λόγιο να επιλέξει τον διάλογο ως µέσο διδασκαλίας και διάδοσης των δικών του ιδεών, όπως ακριβώς είχε κάνει αιώ­νες πριν ο Πλάτων.

Κλείνουμε την παρουσίαση των βιβλίων που θα κυκλοφορήσουν τους επόμενους μήνες με το Εκατό (μτφρ. Βασίλης Βαρδάκας, εκδ. Key Books). Τα εκατό πιο σημαντικά πράγματα που μαθαίνει κάποιος στη διάρκεια μιας ζωής, συγκέντρωσε ο Heike Faller και εικονογράφησε ο Valerio Vidali. Μικρά πράγματα μέσα στην καθημερινότητά μας, μπορούν να γίνουν μαθήματα ζωής.

^＊ Ο ΚΩΣΤΑΣ ΑΓΟΡΑΣΤΟΣ είναι δημοσιογράφος.