pontikas-2-390

Με αφορμή το τελευταίο θεατρικό έργο του Μάριου Ποντίκα Χλιμίντρισμα (εκδ. Μωβ σκίουρος), ένα κείμενο-αναλυτική αναδρομή στο σύνολο του έργου του. 

Της Καίτης Διαμαντάκου - Αγάθου 

Με το τελευταίο θεατρικό έργο του, ο Μάριος Ποντίκας μας καλεί  –με στεντόρεια και μαζί στενάζουσα– φωνή, σε συνεχείς, απρόβλεπτες και δυναμικές ταλαντώσεις ανάμεσα σε διαφορετικούς πόλους: ανάμεσα στο  φυσικό και το μεταφυσικό,  το μυθικό και το ιστορικό, το τελολογικό και το αιτιοκρατικό, το αρχετυπικό και το διακειμενικό, το λογοτεχνικό και το φιλοσοφικό,  το δραματικό και το μεταδραματικό, για να αναφέρω ορισμένα μόνο από τα δίπολα που διασταυρώνονται στη νοηματική και ειδητική σύσταση της θεατρικής πρότασης του Ποντίκα. Μιας πρότασης, που, από τη μια μεριά, εγκατασπείρει αρκετά, ανάγλυφα ή αμυδρά, ίχνη των εγγεγραμμένων της προθέσεων και, από την άλλη, εξαπολύει πολλά και ζωτικά «χάσματα» και «κενά», απελευθερώνοντας τον αποδέκτη και την ανταπόκρισή του στην παράδοξη και διαθλασμένη θεατρική «πραγματικότητα» και, ως εκ τούτου, αναγκαιώντας την απόλυτη συνέργειά του στη διανοητική και την αισθητική εμπειρία της. Είτε αυτός ο αποδέκτης είναι ο αναγνώστης του εκδομένου «δραματικού κειμένου» (όπως εμείς σήμερα), είτε (θα) είναι ο καλλιτέχνης-δημιουργός και ο θεατής-συνδημιουργός του «σκηνικού κειμένου», το οποίο θα προκύψει μέσα από μια πολυσύνθετη διαδικασία σημειωτικής μεταφοράς και φαινομενολογικής μεταμόρφωσης, που ευχόμαστε να γνωρίσει (σύντομα και κατ’ επανάληψιν) το Χλιμίντρισμα. 

vlemma390

Το μυθιστόρημα φαντασίας της Ιωάννας Μπουραζοπούλου Η κοιλάδα της λάσπης (εκδ. Καστανιώτη) διαδραματίζεται στις Πρέσπες. 

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Το να χτίσεις έναν κόσμο περίπου εκ του μηδενός χρειάζεται δεξιότητα, φαντασία, επινοητικότητα, ακρίβεια διαβήτη και επιμονή στις εικονοπλαστικές λεπτομέρειες. Κι αυτόν τον συνολικό πίνακα μπορεί να τον έχεις προσχεδιάσει με σαφείς προσανατολισμούς, αλλά το σημαντικό είναι να τον δείξεις ψηφίδα ψηφίδα, να ξεκινήσεις από μια γωνία και να προσθέτεις κομματάκι κομματάκι, μέχρι να αρχίσει να διαφαίνεται το ευρύτερο σχέδιο. Ο κόσμος πλάθεται μέσα στη λογοτεχνία σαν να μην υπήρχε χθες, σαν μια εδεμική δημιουργία που ορθώνεται σταδιακά μπροστά στα μάτια του αναγνώστη. 

mustirio agapis390

Για τη συλλογή διηγημάτων του Βασίλη Δημητράκου, Το μυστήριο της αγάπης (εκδ. Μπιλιέτο).

Του Παναγιώτη Γούτα

Ο Βασίλης Δημητράκος (γενν. 1962) συγκέντρωσε τα έως τώρα διηγήματά του –πέντε τον αριθμό– σε κομψή έκδοση του Μπιλιέτου, με τον γενικό τίτλο Το μυστήριο της αγάπης, το 2006, έκδοση εμπλουτισμένη με σχέδια του αδελφού του, ζωγράφου, Γιάννη Δημητράκη. Τα διηγήματα δεν ακολουθούν χρονολογική σειρά. Δύο απ’ αυτά, Το μυστήριο της αγάπης και Μόνιμο σύμπτωμα της αρρώστιας μου, είχαν τυπωθεί το 1997 με τον τίτλο Χωνευτήρι, ενώ άλλα δύο, Ο μοναχός είναι σκυλί παιδί μου  (μετέπειτα Το σκυλί) και Το μυστικό της ρέγκας, είχαν πρωτοκυκλοφορήσει ως οκτασέλιδο, τον Μάρτιο του 2003. Στην έκδοση του 2006 προστέθηκε μόνο το διήγημα Το πετραχήλι και ο ασπρούλης μου, που είναι και το πιο πρόσφατο, αφού γράφτηκε το 2005, και προτάσσεται στην εν λόγω συλλογή.

alt

Για τη νουβέλα του Guy de Maupassant Η χοντρομπαλού (μτφρ. Αμαλία Τσακνιά, εκδ. Κίχλη).

Του Νίκου Ξένιου

Oι Εσπερίδες του Μεντάν ήταν ο τίτλος μιας συλλογής αντιπολεμικών διηγημάτων που δημοσιεύθηκε το 1880, μετά το τέλος του γαλλοπρωσσικού πολέμου, και περιλάμβανε τα έργα έξι συγγραφέων[1] που το όνομά τους συνδεόταν με τον Νατουραλισμό: του Ζολά, του Υσμάν, του Σεάρ, του Ενίκ, του Αλεξίς και του Μωπασάν. Σε εκείνη τη συλλογή πρωτοδημοσιεύθηκε το διήγημα του Γκυ Ντε Μωπασάν Η Χοντρομπαλού, το οποίο τώρα κυκλοφορεί σε εξαίρετα φροντισμένη έκδοση της «Κίχλης», με καλαίσθητη εικονογράφηση εξωφύλλου της Εύης Τσακνιά, συνοδευόμενο από εργοβιογραφία του Μωπασάν. Η ευέλικτη και αισθαντική μετάφραση της Αμαλίας Τσακνιά καθιερώνει ένα διαμάντι της παγκόσμιας λογοτεχνίας στη συνείδηση του νεοέλληνα αναγνώστη και η προσωπική επιμέλεια της Γιώτας Κριτσέλη επιστέφει το πόνημα. Κυρίως όμως η έκδοση απαρτιώνεται με τη γλαφυρή προσέγγιση που κάνει η Λίζυ Τσιριμώκου στο εξαιρετικό της επίμετρο, διανοίγοντας ορίζοντες πολλαπλής νοηματοδότησης του κειμένου του Μωπασάν.

Douglas-Gordon-24-hour-psycho-390

Για το βιβλίο Συνέχεια, αλλαγή και πρόοδος του Martin Kemp (εκδ. Γαβριηλίδης)

Της Μαρίας Γιαγιάννου

Οι ηγέτες της παγκόσμιας οικονομίας θέτουν ως την πλέον ευεπίφορη λύση στα πλείστα οικονομικοπολιτικά προβλήματα-γεννήματα της κρίσης, τον στόχο της «ανάπτυξης» και τον άρρηκτο (ρητορικό και έμπρακτο) δεσμό της με την υλική πρόοδο. Ανάπτυξη: το ανθεκτικό πολυεργαλείο της καπιταλιστικής προπαγάνδας, μια λέξη-πανάκεια, μια έννοια που έχουμε μάθει να θεωρούμε από θετική έως σωτήρια. Ένα, λοιπόν, το κρατούμενο. 

lakis papastathis 728

Για τη συλλογή κειμένων του Λάκη Παπαστάθη «Ο δάσκαλος αγαπούσε το βωβό σινεμά» (εκδ. Πόλις). Ο Λάκης Παπαστάθης έχει ενισχύσει την αγορά του πολιτισμού με σημαντικά δείγματα δημιουργικής παραγωγής υπό την έννοια της πρωτότυπης, ευρηματικής, ενίοτε αποκλίνουσας από την κοινή αντίληψη, και πάντως επιλεκτικής διαχείρισης υλικού από μια βαθειά δεξαμενή βιωμάτων και γνώσεων. 

Της Άλκηστης Σουλογιάννη

alt

Για τη νουβέλα του Μιχάλη Μακρόπουλου Το δέντρο του Ιούδα (εκδ. Κίχλη).

Της Έλενας Μαρούτσου

Στη λογοτεχνία υπάρχουν φορές που ο τόπος είναι ένας από τους πρωταγωνιστές της πλοκής. Υπάρχουν και κάποιες πιο σπάνιες φορές που ο τόπος είναι ο υποβολέας. Και ως υποβολέας υπαγορεύει σε κάθε πρόσωπο τα λόγια και τις πράξεις του. Το δέντρο του Ιούδα του Μιχάλη Μακρόπουλου (εκδ. Κίχλη), έχει φυτρώσει σ’ έναν τέτοιο τόπο. Τις ρίζες του τρέφουν τα αφράτα χώματα της παιδικής ηλικίας, ενώ στα κλαδιά του αιωρούνται πλαστικές σακούλες και κρεμασμένοι. Το έχουν άλλωστε αυτό οι γενέθλιοι τόποι.

geometris-685

Για τη συλλογή διηγημάτων της Λίλας Κονομάρα Οι ανησυχίες του γεωμέτρη (εκδ. Κέδρος).

Του Γιώργου Βέη

«Την επόμενη στιγμή, τα κοιλώματα της σπηλιάς άρχισαν αλλού να υποχωρούν και αλλού να διογκώνονται, σχηματίζοντας νέες μορφές». (Από το βιβλίο, σελ. 152)

Δώδεκα ιστορήματα με κεντρικό άξονα την επανεξέταση ορισμένων χαρακτηριστικών δεδομένων της ατομικής και συλλογικής μας μνήμης. Οι θεματικές εναλλαγές σημειώνονται με ιδιαίτερη φροντίδα. Από τον λαβύρινθο των περιπετειών, το κείμενο συλλέγει ό,τι αρμόζει καλύτερα στη συγκεκριμένη περίσταση. Εμφύλια πάθη, απονενοημένα διαβήματα, συμπλέγματα φοβικού χαρακτήρα, απόκρυφες αμαρτίες οικογενειών της ελλαδικής υπαίθρου, βιωματικά στιγμιότυπα στο αχανές εσωτερικό της εικονικής πραγματικότητας του διαδικτύου, εκούσιες κι ακούσιες ενέργειες τυπικών ηρώων της καθημερινότητας ως και θυμοειδείς αντιδράσεις των ατόμων, των εγκλωβισμένων στα στεγανά του βίου, συναποτελούν τις κύριες εστίες της διηγητικής δράσης. Η δε έντονη μεταφυσική απόκλιση στο απρόοπτο «Άλογο» (βλ. σελ. 55 επ.) ή στην εξαιρετικά επεξεργασμένη «Γεωγονία» (βλ. σελ. 69 επ.) προσδίδει στο χτίσιμο των διηγημάτων όχι μόνον μιαν ισχυρή δόση έκπληξης, αλλά κι ένα ικανό εννοιολογικό βάθος.

antistiksi390-2

Για το μυθιστόρημα του Aldous Huxley Αντίστιξη (μτφρ. Νίκος Σταμπάκης, εκδ. Μέδουσα).

Του Γιώργου Λαμπράκου

Ο Άλντους Χάξλεϊ (1894, Αγγλία – 1963, ΗΠΑ) είναι ένας από τους πιο διαβασμένους και μεταφρασμένους συγγραφείς του 20ού αιώνα. Περισσότερο γνωστός για τον Θαυμαστό καινούργιο κόσμο (1932), τη δυστοπική ουτοπία που επηρέασε ανυπέρβλητα τη μεταγενέστερη δυτική λογοτεχνία, τέχνη και κουλτούρα, ο Χάξλεϊ έγραψε κι άλλα μυθιστορήματα που αξίζει να διαβάζει κανείς, ακόμα και σήμερα. Η πολυσχιδής μόρφωσή του, η βαρυσήμαντη οικογενειακή κληρονομιά του (ήταν εγγονός του βιολόγου Τόμας Χάξλεϊ, βασικού υπερασπιστή του Δαρβίνου, ενώ ο αδερφός του, σερ Τζούλιαν, έγινε παγκοσμίου φήμης βιολόγος, και ο άλλος αδελφός του, σερ Άντριου, βραβεύτηκε με Νόμπελ ιατρικής), το ανήσυχο πνεύμα του (διάσημοι ήταν οι πειραματισμοί του με τα ψυχεδελικά ναρκωτικά, ενώ τα συναφή βιβλία του επηρέασαν ιδιαίτερα τη μεταπολεμική εποχή – π.χ. οι Doors πήραν το όνομά τους από το βιβλίο του Doors of Perception) και η βαθιά κατανόησή του για τις ριζικές μεταβολές, ιδίως τεχνοεπιστημονικής φύσης, του νεωτερικού κόσμου αποτελούν μερικούς από τους λόγους για τους οποίους κάποια βιβλία του εξακολουθούν να κεντρίζουν το ενδιαφέρον μας.   

alt

Για το μυθιστόρημα της Τατιάνας Αβέρωφ Δέκα ζωές σε μία (εκδ. Μεταίχμιο).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Ο Ευάγγελος Αβέρωφ (1910-1990), ασχέτως παράταξης και ιδεολογίας, ήταν ένας από τους προβεβλημένους πολιτικούς της μεταπολεμικής Ελλάδας. Μεγαλοαστικής καταγωγής από το Μέτσοβο, απόγονος του Ευεργέτη Γεώργιου Αβέρωφ, διετέλεσε νομάρχης, υπουργός και αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας για το διάστημα 1981-1984. Η ζωή του είναι συνυφασμένη με την εθνική ιστορία του τόπου, αλλά η βιογραφία του, ειδικά όταν γράφεται από την κόρη του, αποσκοπεί στο να δείξει πιο πολύ τον άνθρωπο παρά τον πολιτικό, τον άνθρωπο πριν από τον πολιτικό, τον άνθρωπο πίσω από τον πολιτικό...

louis winter2

Για το αστυνομικό μυθιστόρημα του Malcolm Mackay Ο αναγκαίος θάνατος του Λιούις Γουίντερ (εκδ. Πόλις).

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Ο Κάλουμ ΜακΛιν είναι ένας μοναχικός επαγγελματίας δολοφόνος. Αρνείται να ενταχθεί στις συμμορίες που δραστηριοποιούνται στη Γλασκόβη, την πόλη όπου ζει, επειδή προτιμάει να διαλέγει ο ίδιος τις δουλειές του. Όταν ο Τζέιμσον, ένα μεγάλο όνομα του τοπικού υποκόσμου, του αναθέτει τη δολοφονία του Λιούις Γουίντερ, ο Κάλουμ εκπλήσσεται αλλά δεν μπορεί να αρνηθεί. Ο Γουίντερ είναι ένας αποτυχημένος και κακογερασμένος έμπορος ναρκωτικών, ο οποίος ζει με τη νεαρή κι όμορφη Ζάρα, άτομο του υποκόσμου κι αυτή. Το «έγκλημα» του Γουίντερ είναι ότι προσπαθώντας να πιάσει την καλή, συνασπίζεται με τους αντιπάλους του Τζέιμσον. Ο Κάλουμ εκτελεί τον Γουίντερ μελετημένα και άψογα όπως πάντοτε, αλλά ο θάνατος του ασήμαντου φουκαρά Γουίντερ πυροδοτεί τη «θεωρία του ντόμινο». Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος πια για τους συμμάχους του, και κατ’ επέκταση για την ασφάλεια και τη ζωή του.

EVANS-poland-390

Για το τρίτο μέρος της τριλογας του John Evans για τον ναζισμό, Το Γ' Ράιχ στον πόλεμο (μτφρ. Ελένη Αστερίου, εκδ. Αλεξάνδρεια).

Του Γιώργου Σιακαντάρη

Στις 27 Ιανουαρίου συμπληρώθηκαν 70 χρόνια από την απελευθέρωση του στρατοπέδου του Άουσβιτς- Μπιρκενάου, φρικτού τόπου εξόντωσης 1,5 εκατ. Εβραίων και άλλων αιχμαλώτων. Στην τελετή που έγινε στον τόπο μαρτυρίου, στο Μουσείο Άουσβιτς παραβρέθηκαν περίπου 300 επιζώντες του στρατοπέδου και συγγενείς τους. Στον εορτασμό των 60 ετών παρευρέθηκαν σχεδόν 1500 επιζώντες. Επειδή οι επιζώντες λιγοστεύουν, τέτοια βιβλία όπως η τριλογία του Έβανς για την ιστορία του Γ' Ράιχ είναι εδώ για να μας θυμίζουν το καθήκον της ανθρωπότητας στον εαυτό της, που είναι η αιώνια και αταλάντευτη, χωρίς «αναθεωρητισμούς», καταδίκη του αντισημιτισμού και κάθε είδους ρατσισμού και εθνικισμού. 

alt

Για την ανθολογία του Ko Un Τι; 108 ζεν ποιήματα (μτφτ. Αργυρώ Κασωτακη-Γατοπούλου, Χάνα Γιο, εκδ. Περισπωμένη).

Του Γιώργου Βέη

ΖΕΝ: «Δεν θέλω» είπε ο παππούς μου, θέλοντας να δώσουν σ' εμένα τα σταφύλια που του πρόσφεραν: «Ζεν θέλω» επανέλαβα, παίρνοντας τα σταφύλια.
Γιώργος Χουλιάρας, Λεξικό αναμνήσεων

Από τις συμπτωματικές ή προγραμματισμένες συναντήσεις μου με συγγραφείς της Νοτίου Κορέας, όσο ζούσα κι εργαζόμουν εκεί, στις αρχές της περασμένης δεκαετίας, αλλά και αρκετά χρόνια πριν, κατά την παραμονή μου στη Σεούλ, σ΄ όλη τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 1988, σχημάτισα την εντύπωση ότι πρόκειται για δημιουργούς λόγου οι οποίοι, χωρίς να κρύβουν τον βαθύ προβληματισμό τους για την παρατεταμένη, τραγική διχοτόμηση της κορεατικής χερσονήσου, ό,τι δηλαδή τεκμαίρουν ως εκ των πραγμάτων πατρίδα τους, θέλουν να συνεχίσουν απερίσπαστοι τον διάλογο με την μακραίωνη παράδοση του τόπου τους, όπως ακριβώς έκαναν και οι γενιές εκείνων που προηγήθηκαν. Ανανεώνοντας συγχρόνως σ΄ ένα βαθμό τα όσα παρέλαβαν, συνεχίζουν να συμβάλλουν στη διατήρηση της ταυτότητας της Κορέας, η οποία, σημειωτέον, μπόρεσε να διατηρήσει ως τώρα την αυτονομία της, αναπτυσσόμενη ανάμεσα σε δύο γίγαντες, δηλαδή τη Ρωσία από τη μια πλευρά και την Κίνα από την άλλη. Βεβαίως οι πολλαπλές πολιτιστικές οφειλές προς την δεύτερη και αναγνωρίζονται ευθέως και δικαιολογούνται χωρίς προκαταλήψεις. Πλην όμως η γραφή παραμένει στο σύνολό της ευκρινώς ιθαγενής.

alt

Για την ποιητική συλλογή του Βάκη Λοϊζίδη, Γέτεμποργκ, (εκδ. Oppenheim, Landvetter 2014, Σουηδία).

Του Μάριου Μιχαηλίδη

Θα μπορούσα να αποκαλέσω την ποίηση του Βάκη Λοϊζίδη ως μια θαρραλέα ρωγμή στα ποιητικά πεπραγμένα που, κατά κανόνα, τα τελευταία χρόνια επαναλαμβάνονται σαν μόνιμη επωδός με ελαφρές παραλλαγές. Ασφαλώς, δε λείπουν οι θαυμαστές εξαιρέσεις που διασώζουν την τιμή της ποίησης.

Ο ποιητής ανήκει στη νέα γενιά των Ελλήνων ποιητών που κατάγονται από την Κύπρο και ζουν μόνιμα στη Μεγαλόνησο. Χαρακτηριστικό γνώρισμα της ποίησής του, η ενσυνείδητη άρνηση -ή το τόλμημά- του να εγκλωβιστεί και να περιπλακεί στην αρτάνη της εντοπιότητας, που ως κανόνας ακολουθεί εδώ και χρόνια τη λογική της εθνικής και ειδολογικής κατηγοριοποίησης των ποιητών.

arkoudeas-390

Για το βιβλίο του Κώστα Αρκουδέα Και τώρα δεν είναι αργά (εκδ. Κουκουνάρι).

Της Νένας Κοκκινάκη

Η ιστορημένη επιστολική νουβέλα που είχε μάλιστα αποτελέσει την πρώτη ύλη της γραφής ενός μυθιστορήματος (Ο πειρατής, 2003) είναι το νέο βιβλίο του Κώστα Αρκουδέα σε 96 σελίδες μικρού σχήματος.  Σε μια εποχή όπως η σημερινή, όπου κάθε τι περιοριστικό της ελευθερίας καταρρέει, είτε λέγεται φιλία, είτε ακόμα και οικογένεια, μια εκτενής επιστολή που απευθύνεται στον μόνο επιζώντα ενός δράματος γίνεται αφορμή προβληματισμού, ίσως και αναθεώρησης των πραγμάτων. Η απατηλή σαγήνη και η διαβρωτική βία της εκδίκησης παραπέμπει στη διάσταση μιας ιδιαίτερης ερμηνείας της αμαρτίας, όπου ό,τι εμφανίζεται ως θανατηφόρος τιμωρία είναι η αποσύνδεση του φυσικού δεσμού και η κυριαρχία του θανάτου. Ο άνθρωπος επιλέγει την ελευθερία του και μαζί της το κακό που όμως τον καθιστά όχι μόνο δράστη αλλά και θύμα. Η σαγηνευτική γοητεία του κακού ως συντελεστής μιας παράδοξα λογικής, όσο και απόλυτης ισορροπίας γίνεται τελικά τρόπος αντιστάθμισης της αδικίας, τρόπος τιμωρίας της αλαζονείας. Έτσι, καλώντας και ανακαλώντας ο αναγνώστης της νουβέλας πορεύεται προς τα ακρότατα σύνορα της σιωπής ακούγοντας το αβυσσαλέο βάθος της.

solidarity390

Μυθιστόρημα για την αλληλεγγύη μεταξύ των γενεών στα χρόνια της κρίσης, το Και μετά η Πωλέτ... της Barbara Constantine.

Της Ουρανίας Πολυκανδριώτη

Τελικά, οι παντός είδους κρίσεις που διανύει η Ευρώπη, κρίσεις σε πολλά επίπεδα, όπως συμβαίνει με κάθε σημαντικό φαινόμενο, έχουν και μια θετική πλευρά: δίνουν την ευκαιρία σε πολλούς συγγραφείς να δημιουργήσουν –ο καθένας με τον τρόπο του– μυθιστορήματα που αγγίζουν τον αναγνώστη με την αλήθεια που κρύβουν. 

alt

Στις πλαγιές της Πίνδου κατοικούν ιδιότυπες «Αμαζόνες», στο μυθιστόρημα του Σπύρου Καρυδάκη Γυναικόκαστρο (εκδ. Πάπυρος).

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη
Φωτογραφία: Τάκης Τλούπας

Πώς αξιολογείς ένα βιβλίο που φτιάχνει έναν καινούργιο κόσμο αλλά με αδέξια λεκτικά υλικά; Πώς κρίνεις ένα έργο που βρίθει φαντασίας, μύθων, παγανιστικών αποήχων και συνθέτει ένα οργιαστικό αμάλγαμα αλλά υστερεί στη γλωσσική επιμέλεια του τελικού αποτελέσματος;

alt

Για τη μυθιστορηματική αυτοβιογραφία του Λευτέρη Αλεξίου Αξέχαστοι καιροί (εκδ. Καστανιώτη).

Της Έλενας Μαρούτσου

Ηράκλειο του Μεσοπολέμου. Μια συντροφιά νέων, η Πούλια. Τα αστέρια που τη συνθέτουν λάμπουν στο λογοτεχνικό και καλλιτεχνικό στερέωμα της εποχής: ο Νίκος Καζαντζάκης, η Γαλάτεια Καζαντζάκη, η Έλλη Αλεξίου, ο αδελφός των δύο προηγουμένων Λευτέρης Αλεξίου, ο ζωγράφος Τάκης Καλμούχος, ο συγγραφέας Βελισσάριος Φρέρης, ο συνθέτης Κώστας Σφακιανάκης, ονόματα λιγότερο ή περισσότερο αναγνωρίσιμα πια σήμερα που όμως όλοι τους άφησαν το ίχνος τους στην Ιστορία με άλφα κεφαλαίο αλλά και στην ιστορία με άλφα μικρό, αυτήν δηλαδή που μας αφηγείται σε αυτό το βιβλίο ένας εξ αυτών: ο Λευτέρης Αλεξίου.

alt

Για το μυθιστόρημα του Γιάννη Ατζακά Φως της Φονιάς (εκδ. Άγρα).

Της Αρχοντούλας Διαβάτη

Το Φως της Φονιάς (2013), το τέταρτο πεζογραφικό βιβλίο του Γιάννη Ατζακά, τρίτο μέρος της άτυπης αυτοβιογραφικής τριλογίας του, που άρχισε με τη νουβέλα Διπλωμένα φτερά (2007) και τον βραβευμένο Θολό βυθό (2008). Ακολούθησε βέβαια το Κάτω από τις οπλές, (2010), άλλης δομής και τεχνικής, εμβόλιμη στην τριλογία νουβέλα.

1faunos 390

Για το μυθιστόρημα του Nathaniel Hawthorne Μαρμάρινος Φαύνος (μτφρ. Σάντυ Παπαϊωάννου, εκδ. Gutenberg).

Της Αργυρώς Μαντόγλου

Youre-Next-US-cover390

Για το θρίλερ του Gregg Hurwitz Είσαι ο επόμενος (μτφρ. Μαρία Μπισμπιγιάννη, εκδ. Λογείον).

Του Γιώργου Βέη

Ο Μάικ, ο οποίος έχασε μυστηριωδώς τους γονείς του όταν ήταν τεσσάρων μόλις ετών, ώριμος πατέρας πλέον ενός οκτάχρονου κοριτσιού, βρίσκει ένα μεσημέρι, επιστρέφοντας εσπευσμένα σπίτι του, έναν άγνωστο να επιχειρεί να σκοτώσει την Άνναμπελ, τη γυναίκα του, ιδεώδη κατ΄αυτόν ερωτική σύντροφο, με την οποία όχι μόνο ζει αρμονικά, αλλά επείγεται να στήσει μαζί της μιαν ολόκληρη επιχείρηση κατασκευής οικολογικών οικισμών στην Δυτική Ακτή. Εκείνοι, όμως, οι οποίοι θέλουν να τους εξοντώσουν φαίνεται ότι ακολουθούν ένα συγκεκριμένο σχέδιο δράσης, άνωθεν επιβεβλημένο. Πρόκειται για ψυχρούς εκτελεστές, οι εγκληματικές πράξεις των οποίων καλύπτονται εν μέρει από κάποια διεφθαρμένα στελέχη της Αστυνομίας. Είναι εν ολίγοις οι χαρακτήρες και οι απαραίτητες παραλλαγές τους που μπαινοβγαίνουν στις σελίδες της κλασικής αστυνομικής φιλολογίας.

karamazov390

Για το εμβληματικό μυθιστόρημα του Fyodor Dostoyefsky Αδελφοί Καραμάζοβ (μτφρ. Άρης Αλεξάνδρου, εκδ. Γκοβόστη).

Του Νίκου Ξένιου

Δύο χρόνια χρειάστηκε ο Φιόντορ Ντοστογιέβσκη για να ολοκληρώσει τους Αδελφούς Καραμάζοβ, που δημοσιεύθηκε σε συνέχειες στο περιοδικό «Ρωσικός Μηνύτορας» («Russkiy vestnik») από το 1879 έως και το τέλος του 1880. Πρόθεσή του ήταν το βιβλίο ν’ αποτελέσει το πρώτο μέρος μιας επικής αφήγησης που θα είχε τον τίτλο: Η ζωή ενός μεγάλου αμαρτωλού. Πρόκειται για ένα παθιασμένο φιλοσοφικό μυθιστόρημα που τοποθετείται στη Ρωσία του δέκατου ένατου αιώνα: πραγματεύεται τα ηθικά ζητήματα που ανακύπτουν από τις συζητήσεις για τον Θεό, την ελεύθερη βούληση και την ηθική, την πίστη και την αμφισβήτησή της μέσω του ορθού λόγου. Οι Αδελφοί Καραμάζοβ κυκλοφορούν πάλι σε επίτομη έκδοση από τις εκδόσεις Γκοβόστη στη μετάφραση του Άρη Αλεξάνδρου.

class girls rows390

Διδάσκεται η λογοτεχνία; Μαθαίνεται η αγάπη για το διάβασμα; Μια ενδελεχής ανάγνωση της μελέτης του πανεπιστημιακού Γιάννη Σ. Παπαδάτου για το παιδικό βιβλίο στην εκπαίδευση.

Της Άντας Κατσίκη - Γκίβαλου

Ο Γιάννης Παπαδάτος, Επίκουρος Καθηγητής της Παιδικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, είναι γνωστός για την πολυετή μελέτη και έρευνα της λογοτεχνίας για παιδιά και εφήβους, καθώς και για τη διδασκαλία της στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση τόσο από τη θέση του απλού δασκάλου όσο και από αυτήν του εκπαιδευτικού συμβούλου. Ακόμη, αγωνίζεται από τη δεκαετία του 80 για την ανάδειξη και τη σημασία του παιδικού λογοτεχνικού βιβλίου και γενικότερα της φιλαναγνωσίας στην πολύπλευρη ανάπτυξη του παιδιού με την οργάνωση ημερίδων, συζητήσεων, σεμιναρίων μέσα και έξω από το σχολείο. Όλοι οι δάσκαλοι θυμούνται τις εκπληκτικές εισηγήσεις του για σχετικά θέματα και την απλόχερη προσφορά των γνώσεών του σε όλους όσοι τού τη ζητούσαν. Η ίδια λαχτάρα να μοιραστεί τις αγωνίες και τους προβληματισμούς του για την εξέλιξη του παιδικού και εφηβικού βιβλίου με τους φοιτητές του στο Πανεπιστήμιο χαρακτηρίζει και την πανεπιστημιακή του διδασκαλία, μελέτη και έρευνα.

leonardos-nisia390

Για το μυθιστόρημα του Γιώργου Λεονάρδου Νησιά ξεχασμένα στον χρόνο (εκδ. Ωκεανός).

Του Γιώργου Βέη

Πρόκειται για ένα βιβλίο, το οποίο όχι μόνον διαβάζεται απνευστί, αλλά καλεί τους αναγνώστες του να επανέλθουν σ΄ αυτό για να απολαύσουν εκ νέου τα όσα διαδραματίζονται εκεί με ιδιαίτερα γρήγορους διηγητικούς ρυθμούς. Η ασίγαστη δράση, η καλώς συγκερασμένη πλοκή και οι αληθοφανείς συνθήκες της επιμέρους εξέλιξης των ανατροπών συναποτελούν ουσιώδη τεκμήρια της μεγάλης προσοχής, την οποία επέδειξε ο μυθιστοριογράφος αυτός τόσο στο θεματικό, όσο και στο υφολογικό του πεδίο. Βαθύς άλλωστε γνώστης των ιστορικών πηγών του, κάτοχος ενός ευρύτερου γνωσιολογικού υλικού, αλλά και εξαιρετικά έμπειρος χρήστης μιας ευέλικτης γλώσσας, ο πολυβραβευμένος, μεταξύ άλλων και με το Κρατικό βραβείο Ιστορικού Μυθιστορήματος, Γιώργος Λεονάρδος γνωρίζει πολύ καλά πότε θα μας αιφνιδιάσει, αφηγούμενος κάθε φορά, όπως ακριβώς στην προκειμένη, αλυσίδες συναρπαστικών περιστατικών από τη ζωή συγχρόνων μας ή μη προσώπων. Η σύνδεση παρόντος-παρελθόντος είναι καθόλα αρραγής. Το ιστορικό τότε έρχεται κοντά μας με ασφάλεια και χαρακτηριστική άνεση.

invisible by laura1995

Για το βιβλίο της Αλίκης Πανοπούλου «Εγώ και η ανάγκη μου για τροφή» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις .

Του Δημοσθένη Κερασίδη

alt

Για τη συλλογή διηγημάτων του Δημοσθένη Βουτυρά «Ο Φαρφουλάς και άλλα διηγήματα» (εκδ. Φαρφουλάς).

Του Νίκου Ξένιου

alt

Για το βιβλίο του Max Charlesworth Φιλοσοφία και Θρησκεία (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης).

Του Γιώργου Λαμπράκου

Οι σχέσεις της φιλοσοφικής σκέψης με τη θεολογία και τη θρησκευτική πίστη είναι μακραίωνες και πολύπλοκες, όχι μόνο σε θεωρητικό επίπεδο, αλλά και στις πρακτικές τους προεκτάσεις. Σύμφωνα με τον καθηγητή Μαξ Τσάρλσγουορθ (1925-2014), συγγραφέα της εμπεριστατωμένης μελέτης Φιλοσοφία και θρησκεία: τυπολογία των σχέσεών τους από την αρχαιότητα έως σήμερα (μτφρ. Χρήστος Τριανταφυλλόπουλος), η φιλοσοφία διαχωρίζεται συνειδητά από τη θρησκεία με τους αρχαίους Έλληνες. Τότε, ορισμένοι στοχαστές αξιοποιούν για πρώτη φορά στον δυτικό κόσμο (ο ανατολικός κόσμος μένει έξω από το πλαίσιο της παρούσας θεώρησης) τον φιλοσοφικό στοχασμό με στόχο να αναλύσουν το θρησκευτικό φαινόμενο και να προτείνουν τρόπους με τους οποίους η φιλοσοφία, όχι μόνο δεν αντιτίθεται στη θρησκεία, αλλά έρχεται να εδραιώσει τη θρησκευτική πίστη και να οδηγήσει μετά λόγου γνώσεως σε έναν θρησκευτικό τρόπο ζωής.   

Patricia-Cornwell390

Για το μυθιστόρημα της Patricia Cornwell Postmortem (εκδ. Μεταίχμιο).

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Η εκ πρώτης όψεως ψυχρή ξανθιά Κέι Σκαρπέτα, επικεφαλής της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας του Ρίτσμοντ, εκτός από τους γρίφους που καλείται να λύσει καθημερινά στη δουλειά της, έρχεται διαρκώς αντιμέτωπη με την αλαζονεία και την καχυποψία της ανδροκρατούμενης αστυνομικής και δημοτικής διοίκησης της πόλης. Ωστόσο, το πιο επιτακτικό ζήτημα που την απασχολεί το καλοκαίρι του 1990, είναι η συλλογή στοιχείων για την ανακάλυψη ενός ψυχοπαθούς κατά συρροή δολοφόνου, ο οποίος βασανίζει, βιάζει και στραγγαλίζει μοναχικές γυναίκες.

classic-writers390

Σταχυολόγηση κλασικών κειμένων που επανεκδόθηκαν τη χρονιά που μας πέρασε.

Του Γιώργου Ν. Περαντωνάκη

Η επιστροφή στο παρελθόν -είναι ιστορικά διαπιστωμένο- επιδιώκεται όταν το παρόν φαίνεται ασθενές, άνευρο, πτωτικό, στάσιμο. Και τότε οι άνθρωποι ή οι κοινωνίες αναζητούν σταθμούς, που θα αποτελέσουν πυλώνες στήριξης της προσωπικής και εθνικής τους αυτογνωσίας. Δεν είναι ανεξήγητο, λοιπόν, που μέσα στο 2014 επανεκδόθηκαν μαζικά, στην ίδια ή σε άλλη μετάφραση, μεγάλοι πεζογράφοι, ποιητές ή θεατρικοί συγγραφείς που θεωρούνται πλέον κλασικοί.

alt

Μια αναλυτική κριτική μελέτη για το ποιητικό έργο του Γιώργου Βέη με αφορμή την τελευταία ποιητική συλλογή του Βλέπω (εκδ. Ύψιλον).

Της Άννας Αφεντουλίδου

New-York-Skyline390

Για το μυθιστόρημα του Τhomas Pynchon Υπεραιχμή (εκδ. Ψυχογιός).

Του Γιώργου Βέη

«Παραείναι αντικαπιταλιστικό αυτό για τα γούστα μου, μωράκι». (από το βιβλίο, σελ. 376).

Για τους μελετητές της εγελιανής προοπτικής, έτσι όπως προκύπτει από μια επιμελή προσέγγιση της, η ισχύς της ρηξικέλευθης άποψης του Georg Wilhelm Friedrich Hegel, ότι δηλαδή «κάθε αλήθεια είναι αλήθεια εν τω γίγνεσθαι», επιβεβαιώνεται πολύ συχνά, μεταξύ άλλων, και στην αναγνωστική πράξη. Ιδίως όταν εξοικειώνεται κανείς με διάφορα, ημεδαπά ή αλλοδαπά, κρυσταλλώματα της δημιουργικής γραφής, η υπόμνηση του Χέγκελ είναι αναπόφευκτη. Η εξόφθαλμη σχετικότητα των βεβαιοτήτων της σήμερον μας οδηγεί ασφαλώς και στον Πατέρα όλων των αμφισβητήσεων, όπως τον γέννησε η αρχαιότητα του Λόγου: εννοώ τον Πύρρωνα εξ Ήλιδος.

diavati-feugo-390

Για το βιβλίο της Αρχοντούλας Διαβάτη Φεύγω αλλά θα ξανάρθω (εκδ. Νησίδες).

Του Παναγιώτη Γούτα

Δυο λέξεις της ελληνικής γλώσσας που έχουν κακοπέσει –για να μην πω κατακρεουργηθεί– στα στόματα των Νεοελλήνων, είναι οι λέξεις συλλογικότητα και αφήγηση. Την πρώτη την τάραξαν κυρίως οι πολιτικάντηδες της μεταπολιτευτικής περιόδου, κυρίως του «προοδευτικού» χώρου, και σε ελεύθερη μετάφραση τη μεταποίησαν νοηματικά ως εξής: «Να κλέψουμε και να φάμε γρήγορα όλοι μαζί, πριν έρθουν οι άλλοι και μας κόψουν τα χέρια».

A-teenage-girl-reading390

Δεκάδες βιβλία που απευθύνονται σε παιδιά ηλικίας 6 ετών και άνω κυκλοφόρησαν το 2014. Παράλληλα συνεχίζουν να διευρύνονται οι αναγνωστικές επιλογές για τους εφήβους. Αν και από την ηλικία των 15 ετών ένας επαρκής αναγνώστης μπορεί ανεμπόδιστα να διαβάσει περίπου τα πάντα, πράγματι υπάρχουν βιβλία που είναι καταλληλότερα λόγω θεματολογίας και ύφους. 

Της Ελένης Κορόβηλα 

Μεταξύ των ηλικιακών αυτών ομάδων βρίσκονται οι προέφηβοι και νεότεροι έφηβοι ηλικίας μεταξύ 12 και 15 ετών οι οποίοι ανάλογα με τα εφόδια τους, το πόσο απολαμβάνουν την ανάγνωση και τα ενδιαφέροντά τους, έχουν στη διάθεσή τους μεγάλη γκάμα βιβλίων. 

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

02 Απριλίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα μεγαλύτερα μυθιστορήματα όλων των εποχών: 20 έργα-ποταμοί από την παγκόσμια λογοτεχνία

Πολύτομα λογοτεχνικά έργα, μυθιστορήματα-ποταμοί, βιβλία που η ανάγνωσή τους μοιάζει με άθλο. Έργα-ορόσημα της παγκόσμιας πεζογραφίας, επικές αφηγήσεις από την Άπω Ανατ

ΦΑΚΕΛΟΙ