alt

Για το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Ο δύτης» (εκδ. Ίκαρος).

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Ο άγνωστος άνδρας τού αναθέτει την παρακολούθηση μιας γυναίκας, ονόματι Εύα Ντέμπλινγκ, για 48 συνεχείς ώρες. Τα 10 χαρτονομίσματα των 100 ευρώ που του αφήνει αξίζουν τον κόπο για να βγει ο Πάπας στους παγωμένους δρόμους του Αμβούργου, μια πολική μέρα του Ιανουαρίου.

Ο ιδιωτικός ντετέκτιβ Κρις Πάπας, ο ελληνικής καταγωγής φτηνότερος ντετέκτιβ του Αμβούργου, δέχεται την επίσκεψη ενός πολύ ηλικιωμένου άνδρα στο σπίτι του, το οποίο χρησιμοποιεί και ως γραφείο. Ο άγνωστος άνδρας τού αναθέτει την παρακολούθηση μιας γυναίκας, ονόματι Εύα Ντέμπλινγκ, για 48 συνεχείς ώρες. Τα 10 χαρτονομίσματα των 100 ευρώ που του αφήνει αξίζουν τον κόπο για να βγει ο Πάπας στους παγωμένους δρόμους του Αμβούργου, μια πολική μέρα του Ιανουαρίου. Η παρακολούθηση της γυναίκας οδηγεί τον Πάπας σ' ένα τριώροφο ετοιμόρροπο ξενοδοχείο, τόπο συνάντησης παράνομων εραστών. Τα αποτελέσματα της παρακολούθησης είναι πενιχρά, καθώς ο Πάπας νοικιάζει το διπλανό δωμάτιο της Εύας, αλλά αποκοιμιέται εξαντλημένος. Ο ηλικιωμένος πελάτης τού δίνει δεύτερη ευκαιρία, την οποία ο Πάπας αρνείται, αλλά, προτού προλάβει να επιστρέψει την προκαταβολή, δύο αστυνομικοί τον αναζητούν ως πιθανό ύποπτο για τον θάνατο του άγνωστου πελάτη του, ο οποίος πριν πεθάνει, είχε αφήσει στον τηλεφωνητή του ντετέκτιβ ένα ακατανόητο μήνυμα.

Με τη βοήθεια ενός συνταξιούχου Γερμανού αστυνομικού, ο Πάπας μαθαίνει ότι η Εύα Ντέμπλινγκ έφυγε για την Ελλάδα και ότι τον τελευταίο χρόνο δηλώνει ως μόνιμη κατοικία της την Μπούκα, ένα χωριουδάκι έξω από το Αίγιο, τον τόπο καταγωγής του Κρις Πάπας. Ο ήρωάς μας φεύγει αμέσως για την Ελλάδα, όπου τον περιμένει μια σειρά από γρίφους, μυστηριώδεις θανάτους και ακατανόητες αυτοκτονίες.

Ο δύτης είναι το δεύτερο αστυνομικό μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη με ήρωα τον Κρις Πάπας. Κι ενώ το πρώτο (Το Δεύτερο Μέρος της Νύχτας, εκδ. Ωκεανίδα) διαδραματιζόταν αποκλειστικά στη Γερμανία, η πλοκή του καινούργιου βιβλίου ξεκινάει από το Αμβούργο και συνεχίζεται στο Αίγιο, ενώ παρακλάδια της απλώνονται και σε άλλες πόλεις των δύο χωρών. Το βιβλίο δεν ακολουθεί γραμμική αφήγηση, αλλά σχηματίζει αλλεπάλληλες αφηγηματικές σπείρες που διευρύνονται στον χώρο και στον χρόνο. 

Ο Πάπας, επιστρέφοντας στη γενέτειρά του, αναγκάζεται να κάνει μια κατάδυση στο παρελθόν – το δικό του και της χώρας του. Ως άλλος Θησέας θα ακολουθήσει ένα μίτο κατασκευασμένο από άγνωστα και ίσως αναξιόπιστα πρόσωπα, για να φτάσει στην καρδιά του μυστηρίου, στα έγκατα της απόλυτης φρίκης, τον πυρήνα του λαβυρίνθου που είναι γεμάτος από οστά θυμάτων, αδικοχαμένων ανθρώπων και παράπλευρων απωλειών. Γιατί η αλήθεια δεν είναι ποτέ απλή, και τα κρυμμένα μυστικά κακοφορμίζουν και σαπίζουν, συμπαρασύροντας ενόχους και αθώους μαζί.

Ο Ευσταθιάδης συνδυάζει με μαστοριά τη λιτότητα που απαιτεί η αστυνομική πλοκή με την ποιητική περιγραφή χώρων και συναισθημάτων, χωρίς να εξωραΐζει ή να αποδυναμώνει την κεντρική ιστορία. Σε αντίθεση με την τάση της εποχής για ογκώδη βιβλία, διηγείται την ιστορία του σε 243 σελίδες, από τις οποίες δεν θα μπορούσε ούτε ο πιο ικανός επιμελητής να αφαιρέσει μία λέξη.

Ο Ευσταθιάδης συνδυάζει με μαστοριά τη λιτότητα που απαιτεί η αστυνομική πλοκή με την ποιητική περιγραφή χώρων και συναισθημάτων, χωρίς να εξωραΐζει ή να αποδυναμώνει την κεντρική ιστορία. Σε αντίθεση με την τάση της εποχής για ογκώδη βιβλία, διηγείται την ιστορία του σε 243 σελίδες, από τις οποίες δεν θα μπορούσε ούτε ο πιο ικανός επιμελητής να αφαιρέσει μία λέξη. Και εντούτοις, σ' αυτές τις 243 σελίδες χωρούν Γερμανοί αστυνομικοί και οι Γερμανοί κατακτητές της χώρας μας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ντόπιοι συνεργάτες των Γερμανών και Γερμανοί φιλέλληνες, οι τραγωδίες του Αισχύλου, ενώ ο αφηγητής-ντετέκτιβ –ο Κανένας που έχει γεννηθεί ανάμεσα σε δύο χώρες– σχολιάζει με μαύρο χιούμορ που θυμίζει τον Ρέημοντ Τσάντλερ στις καλύτερες στιγμές του. 

Έξοχες πινελιές ο Τούρκος ρεσεψιονίστας, ο Ορχάν, ο οποίος κερνάει τον Πάπας ρακή και δωρεάν πληροφορίες – αφού δεν αγοράζονται τα πάντα σε τούτο τον κόσμο. Η γειτόνισσα και «σύντροφος» του Πάπας, η κυρία Κενό, που βλέπει κάθε βράδυ ασπρόμαυρα νουάρ, σαν τη Διπλή Ταυτότητα. Και το βιβλίο· το σύγγραμμα που έχει τίτλο Ο δύτης, παρότι είναι φιλοσοφικό και δεν αναφέρεται πουθενά η λέξη «δύτης» ή κάποιο από τα παράγωγά της.

Πανταχού παρούσα στην αφήγηση η θάλασσα, ως σύμβολο ζωής, θανάτου και κάθαρσης. Ένα απόσπασμα: «Ένας αρχάριος δύτης της νύχτας στο πουθενά. Μήπως θέλω κι εγώ τελικά να προκαλέσω την τύχη μου; Τον ίδιο τον χαμό μου; Ο φόβος με σφίγγει σιγά σιγά, η αναπνοή μου αρχίζει να μην είναι κανονική. Τα πόδια μου έχουν χωθεί στο νερό. Ναι, πλησιάζει η στιγμή να βυθιστώ. Τελικά πρέπει να βυθιστώ… Είναι εκπληκτική η ταχύτητα με την οποία μεταβάλλονται οι εντυπώσεις και τα συναισθήματα εδώ κάτω. Ξαφνικά πιάνω τον εαυτό μου να θαυμάζει τα πάντα. Ο φακός που φοράω στο μέτωπό μου δεν ανοίγει τρύπες μόνο ανάμεσα σε απέραντες εκτάσεις μαύρου νερού. Το φως δείχνει έναν αλλιώτικο κόσμο, όπου ακόμη και το ίδιο το φως δεν είναι πλέον απαραίτητο». 

Ο δύτης είναι ένα υπαρξιακό νουάρ που αποδεικνύει ότι η φρίκη δεν απαντάται μόνο στους κατά συρροή δολοφόνους της αστυνομικής μυθοπλασίας. Η απόλυτη φρίκη υπήρξε και συνεχίζει να υπάρχει γύρω μας, σε καταστάσεις που βίωσαν οι παλαιότεροι, οι γονείς μας ή οι παππούδες μας ή σε περιστατικά που συμβαίνουν δίπλα μας σχεδόν. Και η μνήμη είναι το μόνο μας όπλο για να πολεμήσουμε την αναβίωση της φρίκης.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας. 
Τελευταίο βιβλίο της, το μυθιστόρημα «Η συχνότητα του θανάτου» (εκδ. Μεταίχμιο).

altΟ δύτης
Μίνως Ευσταθιάδης
Ίκαρος 2018
Σελ. 248, τιμή εκδότη €13,50

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΜΙΝΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

«Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό» της Σώτης Τριανταφύλλου (κριτική) – Έλληνες στου Μέμφις τα στενά

Για το μυθιστόρημα της Σώτης Τριανταφύλλου «Το τυφλό γουρούνι στη δεύτερη οδό - Χρονικό σε πόλεις με ποτάμι» (εκδ. Πατάκη). Η κεντρική φωτογραφία, που κοσμεί το εξώφυλλο, είναι του Στάνλεϊ Κιούμπρικ.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
«Σφερδούκλια στο κεφάλι» του Βρασίδα Καραλή & «Σταυρός στο ακροθαλάσσι» του Θωμά Κοροβίνη (κριτική) – Γιαγιά, η πιο βαθιά πατρίδα

«Σφερδούκλια στο κεφάλι» του Βρασίδα Καραλή & «Σταυρός στο ακροθαλάσσι» του Θωμά Κοροβίνη (κριτική) – Γιαγιά, η πιο βαθιά πατρίδα

Για τα αφηγήματα «Σφερδούκλια στο κεφάλι» (εκδ. Δώμα) του Βρασίδα Καραλή και «Σταυρός στο ακροθαλάσσι» (εκδ. Άγρα) του Θωμά Κοροβίνη. 

Γράφει ο Γιώργος Ν. Περαντωνάκης

Δύο συγγραφείς-αφηγητές μιλάνε με τη γιαγιά τους. ...

«Αμαλία, μία πόρνη στα αζήτητα» του Βασίλη Τζανακάρη (κριτική) – Τόσα δίνω, πόσα θες;

«Αμαλία, μία πόρνη στα αζήτητα» του Βασίλη Τζανακάρη (κριτική) – Τόσα δίνω, πόσα θες;

Για το μυθιστόρημα του Βασίλη Τζανακάρη «Αμαλία, μια πόρνη στα αζήτητα» (Ελληνοεκδοτική). Κεντρική εικόνα: Η συνοικία «Μπάρα» στη Θεσσαλονίκη την περίοδο 1916-1918. 

Γράφει η Φανή Κεχαγιά

...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

«Οι ξαδέλφες» της Αουρόρα Βεντουρίνι (κριτική) – Ιστορία μιας μοναδικής κι αλλόκοτης οικογένειας

Για το βιβλίο της Αουρόρα Βεντουρίνι (Aurora Ventoyrini) «Οι ξαδέλφες» (μτφρ. Μαρία Αθανασιάδου, Θεώνη Κάμπρα, Αλίκη Μανωλά, Ιφιγένεια Ντούμη, Κωνσταντίνος Παλαιολόγος, εκδ. Carnivora). Στην κεντρική εικόνα, στιγμιότυπο από την ταινία του Αλεχάντρο Γιοντορόφσκι «Santa Sangre» (1989).

...
Φραγκίσκος: Ο Πάπας της «Εκκλησίας του λαού του Θεού»

Φραγκίσκος: Ο Πάπας της «Εκκλησίας του λαού του Θεού»

Για την αυτοβιογραφία του Πάπα Φραγκίσκου με τίτλο «Ελπίδα, η αυτοβιογραφία» που κυκλοφορεί σε μετάφραση Άννας Παπασταύρου από τις εκδόσεις Gutenberg. 

Γράφει ο Γιώργος Σιακαντάρης

Είμαι πάντοτε επιφυλακτικός απέναντι στις αυτοβιογραφίες, αν και έ...

«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

«Δεν έχω ανάσα» του Λουίζ Σβαρτς (κριτική) – Αντιμέτωπος με το θεριό της κατάθλιψης

Για το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Λουίζ Σβαρτς (Luiz Schwarcz) «Δεν έχω ανάσα» (μτφρ. Μαρία Παπαδήμα, εκδ. Ίκαρος).

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

Ο Λουίζ Σβαρτζ είναι ένας από τους σημαντικότερους εκδότες της Βρ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

«Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις» της Λένας Κορομηλά (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λένας Κορομηλά «Βρίσκεις πάντα αυτό που δεν ψάχνεις», η οποία θα κυκλοφορήσει τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Ιωλκός.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Στο τρένο; είπες.

...
«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

«Η σιωπή του κελιού» του Μεχμέτ Ατές (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το αυτοβιογραφικό βιβλίο του Μεχμέτ Ατές «Η σιωπή του κελιού», το οποίο θα κυκλοφορήσει το επόμενο διάστημα από τις εκδόσεις Επίμετρο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Πάντα έλεγαν: «Συνήθως έρχονται γύρω στις έξι, έξι κα...

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

«Δεν θα τελειώσει έτσι» των Νίκι Φρεντς (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα των Νίκι Φρεντς [Nicci French] «Δεν θα τελειώσει έτσι» (μτφρ. Κίκα Κραμβουσάνου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 21 Μαΐου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Η Κίρα άκουγε αν...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μικρός οδηγός στο ελληνικό διήγημα 1974-2024: 50 αντιπροσωπευτικά διηγήματα όλων των κατηγοριών

Μια ανασκόπηση της ελληνικής διηγηματογραφίας των τελευταίων πενήντα ετών σε 50 αντιπροσωπευτικά κείμενα. Σε πόσες κατηγορίες μπορούν να ταξινομηθούν τα διηγήματα (της μνήμης, πολιτικά, ερωτικά, αστυνομικά κ.ά.) και ποιοι οι σημαντικοί εκπρόσωποι της κάθε μιας; Στην κεντρική εικόνα, ο Ηλίας Χ. Παπαδημητρακόπουλος (1...

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Τι διαβάζουμε τώρα; Δέκα πρόσφατα βιβλία γόνιμου στοχασμού

Η εξέλιξη της τεχνολογίας, η δίκη του Γαλιλαίου, η αποδοχή του θανάτου, αλλά και οι προκαταλήψεις μας για τους τσιγγάνους. Δέκα βιβλία που θα μας γεννήσουν πολλά ερωτήματα και θα μας δώσουν απαντήσεις.

Γράφει ο Διονύσης Μαρίνος

...
Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Τι διαβάζουμε τώρα; 10 φεμινιστικά βιβλία ξένης πεζογραφίας

Δέκα πρόσφατα βιβλία πεζογραφίας από όλον τον κόσμο, γραμμένα από γυναίκες, με πρωταγωνίστριες θηλυκότητες, που απευθύνονται σε όλους. Ιστορίες για τις ηχηρές ή σιωπηρές επαναστάσεις των γυναικών εντός και εκτός των έμφυλων ρόλων τους, τις εκφάνσεις της αυτενέργειας και χειραφέτησής τους. Μυθιστορήματα και διηγήματα...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

12 Δεκεμβρίου 2024 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2024

Mυθιστορήματα, νουβέλες, διηγήματα: Εκατό καλά λογοτεχνικά βιβλία που κυκλοφόρησαν το 2024 από τα πολλά περισσότερα που έπεσαν στα χέρια μας, με τη μεταφρασμένη πεζογρα

ΦΑΚΕΛΟΙ