alt

Για το μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη «Ο δύτης» (εκδ. Ίκαρος).

Της Χίλντας Παπαδημητρίου

Ο άγνωστος άνδρας τού αναθέτει την παρακολούθηση μιας γυναίκας, ονόματι Εύα Ντέμπλινγκ, για 48 συνεχείς ώρες. Τα 10 χαρτονομίσματα των 100 ευρώ που του αφήνει αξίζουν τον κόπο για να βγει ο Πάπας στους παγωμένους δρόμους του Αμβούργου, μια πολική μέρα του Ιανουαρίου.

Ο ιδιωτικός ντετέκτιβ Κρις Πάπας, ο ελληνικής καταγωγής φτηνότερος ντετέκτιβ του Αμβούργου, δέχεται την επίσκεψη ενός πολύ ηλικιωμένου άνδρα στο σπίτι του, το οποίο χρησιμοποιεί και ως γραφείο. Ο άγνωστος άνδρας τού αναθέτει την παρακολούθηση μιας γυναίκας, ονόματι Εύα Ντέμπλινγκ, για 48 συνεχείς ώρες. Τα 10 χαρτονομίσματα των 100 ευρώ που του αφήνει αξίζουν τον κόπο για να βγει ο Πάπας στους παγωμένους δρόμους του Αμβούργου, μια πολική μέρα του Ιανουαρίου. Η παρακολούθηση της γυναίκας οδηγεί τον Πάπας σ' ένα τριώροφο ετοιμόρροπο ξενοδοχείο, τόπο συνάντησης παράνομων εραστών. Τα αποτελέσματα της παρακολούθησης είναι πενιχρά, καθώς ο Πάπας νοικιάζει το διπλανό δωμάτιο της Εύας, αλλά αποκοιμιέται εξαντλημένος. Ο ηλικιωμένος πελάτης τού δίνει δεύτερη ευκαιρία, την οποία ο Πάπας αρνείται, αλλά, προτού προλάβει να επιστρέψει την προκαταβολή, δύο αστυνομικοί τον αναζητούν ως πιθανό ύποπτο για τον θάνατο του άγνωστου πελάτη του, ο οποίος πριν πεθάνει, είχε αφήσει στον τηλεφωνητή του ντετέκτιβ ένα ακατανόητο μήνυμα.

Με τη βοήθεια ενός συνταξιούχου Γερμανού αστυνομικού, ο Πάπας μαθαίνει ότι η Εύα Ντέμπλινγκ έφυγε για την Ελλάδα και ότι τον τελευταίο χρόνο δηλώνει ως μόνιμη κατοικία της την Μπούκα, ένα χωριουδάκι έξω από το Αίγιο, τον τόπο καταγωγής του Κρις Πάπας. Ο ήρωάς μας φεύγει αμέσως για την Ελλάδα, όπου τον περιμένει μια σειρά από γρίφους, μυστηριώδεις θανάτους και ακατανόητες αυτοκτονίες.

Ο δύτης είναι το δεύτερο αστυνομικό μυθιστόρημα του Μίνου Ευσταθιάδη με ήρωα τον Κρις Πάπας. Κι ενώ το πρώτο (Το Δεύτερο Μέρος της Νύχτας, εκδ. Ωκεανίδα) διαδραματιζόταν αποκλειστικά στη Γερμανία, η πλοκή του καινούργιου βιβλίου ξεκινάει από το Αμβούργο και συνεχίζεται στο Αίγιο, ενώ παρακλάδια της απλώνονται και σε άλλες πόλεις των δύο χωρών. Το βιβλίο δεν ακολουθεί γραμμική αφήγηση, αλλά σχηματίζει αλλεπάλληλες αφηγηματικές σπείρες που διευρύνονται στον χώρο και στον χρόνο. 

Ο Πάπας, επιστρέφοντας στη γενέτειρά του, αναγκάζεται να κάνει μια κατάδυση στο παρελθόν – το δικό του και της χώρας του. Ως άλλος Θησέας θα ακολουθήσει ένα μίτο κατασκευασμένο από άγνωστα και ίσως αναξιόπιστα πρόσωπα, για να φτάσει στην καρδιά του μυστηρίου, στα έγκατα της απόλυτης φρίκης, τον πυρήνα του λαβυρίνθου που είναι γεμάτος από οστά θυμάτων, αδικοχαμένων ανθρώπων και παράπλευρων απωλειών. Γιατί η αλήθεια δεν είναι ποτέ απλή, και τα κρυμμένα μυστικά κακοφορμίζουν και σαπίζουν, συμπαρασύροντας ενόχους και αθώους μαζί.

Ο Ευσταθιάδης συνδυάζει με μαστοριά τη λιτότητα που απαιτεί η αστυνομική πλοκή με την ποιητική περιγραφή χώρων και συναισθημάτων, χωρίς να εξωραΐζει ή να αποδυναμώνει την κεντρική ιστορία. Σε αντίθεση με την τάση της εποχής για ογκώδη βιβλία, διηγείται την ιστορία του σε 243 σελίδες, από τις οποίες δεν θα μπορούσε ούτε ο πιο ικανός επιμελητής να αφαιρέσει μία λέξη.

Ο Ευσταθιάδης συνδυάζει με μαστοριά τη λιτότητα που απαιτεί η αστυνομική πλοκή με την ποιητική περιγραφή χώρων και συναισθημάτων, χωρίς να εξωραΐζει ή να αποδυναμώνει την κεντρική ιστορία. Σε αντίθεση με την τάση της εποχής για ογκώδη βιβλία, διηγείται την ιστορία του σε 243 σελίδες, από τις οποίες δεν θα μπορούσε ούτε ο πιο ικανός επιμελητής να αφαιρέσει μία λέξη. Και εντούτοις, σ' αυτές τις 243 σελίδες χωρούν Γερμανοί αστυνομικοί και οι Γερμανοί κατακτητές της χώρας μας στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ντόπιοι συνεργάτες των Γερμανών και Γερμανοί φιλέλληνες, οι τραγωδίες του Αισχύλου, ενώ ο αφηγητής-ντετέκτιβ –ο Κανένας που έχει γεννηθεί ανάμεσα σε δύο χώρες– σχολιάζει με μαύρο χιούμορ που θυμίζει τον Ρέημοντ Τσάντλερ στις καλύτερες στιγμές του. 

Έξοχες πινελιές ο Τούρκος ρεσεψιονίστας, ο Ορχάν, ο οποίος κερνάει τον Πάπας ρακή και δωρεάν πληροφορίες – αφού δεν αγοράζονται τα πάντα σε τούτο τον κόσμο. Η γειτόνισσα και «σύντροφος» του Πάπας, η κυρία Κενό, που βλέπει κάθε βράδυ ασπρόμαυρα νουάρ, σαν τη Διπλή Ταυτότητα. Και το βιβλίο· το σύγγραμμα που έχει τίτλο Ο δύτης, παρότι είναι φιλοσοφικό και δεν αναφέρεται πουθενά η λέξη «δύτης» ή κάποιο από τα παράγωγά της.

Πανταχού παρούσα στην αφήγηση η θάλασσα, ως σύμβολο ζωής, θανάτου και κάθαρσης. Ένα απόσπασμα: «Ένας αρχάριος δύτης της νύχτας στο πουθενά. Μήπως θέλω κι εγώ τελικά να προκαλέσω την τύχη μου; Τον ίδιο τον χαμό μου; Ο φόβος με σφίγγει σιγά σιγά, η αναπνοή μου αρχίζει να μην είναι κανονική. Τα πόδια μου έχουν χωθεί στο νερό. Ναι, πλησιάζει η στιγμή να βυθιστώ. Τελικά πρέπει να βυθιστώ… Είναι εκπληκτική η ταχύτητα με την οποία μεταβάλλονται οι εντυπώσεις και τα συναισθήματα εδώ κάτω. Ξαφνικά πιάνω τον εαυτό μου να θαυμάζει τα πάντα. Ο φακός που φοράω στο μέτωπό μου δεν ανοίγει τρύπες μόνο ανάμεσα σε απέραντες εκτάσεις μαύρου νερού. Το φως δείχνει έναν αλλιώτικο κόσμο, όπου ακόμη και το ίδιο το φως δεν είναι πλέον απαραίτητο». 

Ο δύτης είναι ένα υπαρξιακό νουάρ που αποδεικνύει ότι η φρίκη δεν απαντάται μόνο στους κατά συρροή δολοφόνους της αστυνομικής μυθοπλασίας. Η απόλυτη φρίκη υπήρξε και συνεχίζει να υπάρχει γύρω μας, σε καταστάσεις που βίωσαν οι παλαιότεροι, οι γονείς μας ή οι παππούδες μας ή σε περιστατικά που συμβαίνουν δίπλα μας σχεδόν. Και η μνήμη είναι το μόνο μας όπλο για να πολεμήσουμε την αναβίωση της φρίκης.

* Η ΧΙΛΝΤΑ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είναι μεταφράστρια και συγγραφέας. 
Τελευταίο βιβλίο της, το μυθιστόρημα «Η συχνότητα του θανάτου» (εκδ. Μεταίχμιο).

altΟ δύτης
Μίνως Ευσταθιάδης
Ίκαρος 2018
Σελ. 248, τιμή εκδότη €13,50

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΜΙΝΟΥ ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΗ

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Η επίσκεψη» της Εύας Στάμου (κριτική) – Γυναίκες της διπλανής πόρτας

«Η επίσκεψη» της Εύας Στάμου (κριτική) – Γυναίκες της διπλανής πόρτας

Για τη συλλογή διηγημάτων της Εύας Στάμου «Η επίσκεψη» (εκδ. Αρμός). « Δεν μας είναι άγνωστες, δεν πρόκειται να μας διηγηθούν κάτι που ενδεχομένως δεν έχουμε φανταστεί ή δεν έχουμε ξανακούσει. Είναι αυτό που συνηθίζουμε να λέμε "γυναίκες της διπλανής πόρτας"». Στην κεντρική εικόνα, ο πίνακας του Edgar Degas «Γυναίκα...

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

«Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» της Αγλαΐας Μπλιούμη (κριτική) – Διαδρομές ανάμεσα σε δυο κόσμους

Για το μυθιστόρημα της Αγλαΐας Μπλιούμη «Αποχαιρέτα την τη Στουτγάρδη, Αστυάνακτα» (εκδ. Κέδρος). Στην κεντρική εικόνα, φωτογραφία μεταναστών στο Μόναχο το 1960.

Γράφει ο Ανδρέας Καρακίτσιος

Πρόκειται για ένα λογοτ...

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

«Χρυσός κήπος, Άλτιν μπαχτσεσί» της Λίνας Φυτιλή (κριτική) – Μια μυθιστορηματική αφήγηση για τον πρώτο κτηνοτροφικό σύλλογο

Για το μυθιστόρημα της Λίνας Φυτιλή «Χρυσός κήπος, Άλτσιν μπαχτσεσί» (εκδ. Εστία). Κεντρική εικόνα: Φωτογραφία ©  Κώστας Μπαλάφας / Αρχείο Κ. Μπουμπουρή. 

Γράφει ο Μάνος Κοντολέων

Η ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη (προδημοσίευση)

«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το εμβληματικό μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», το οποίο θα κυκλοφορήσει σε νέα έκδοση στις 5 Απριλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο Μανολιός σώπασε· η φωνή του είχε ...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (προδημοσίευση)

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές», που θα κυκλοφορήσει στις 6 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΠΕΝΤΕΜΙΣΙ ΒΔΟΜΑΔΕΣ 

...
«Τα μικρά μεγάλα» της Μάρσιας Ισραηλίδη (κριτική) – Φωτεινά ποιήματα ανάμεσα σε κατά τόπους νέφη

«Τα μικρά μεγάλα» της Μάρσιας Ισραηλίδη (κριτική) – Φωτεινά ποιήματα ανάμεσα σε κατά τόπους νέφη

Για την ποιητική συλλογή της Μάρσιας Ισραηλίδη «Τα μικρά μεγάλα» (εκδ. Βακχικόν). Στην κεντρική εικόνα, το έργο «Heart Shape» του Ali Esmaeilipour.

Γράφει η Μάνια Μεζίτη

Τα μικρά μεγάλα, η πρώτη συλλογή με ποιήματα της...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη (προδημοσίευση)

«Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» του Νίκου Καζαντζάκη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το εμβληματικό μυθιστόρημα του Νίκου Καζαντζάκη «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται», το οποίο θα κυκλοφορήσει σε νέα έκδοση στις 5 Απριλίου από τις εκδόσεις Διόπτρα.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Ο Μανολιός σώπασε· η φωνή του είχε ...

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (προδημοσίευση)

«Ακούω φωνές» της Λουκίας Δέρβη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση ενός διηγήματος από τη συλλογή διηγημάτων της Λουκίας Δέρβη «Ακούω φωνές», που θα κυκλοφορήσει στις 6 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

ΠΕΝΤΕΜΙΣΙ ΒΔΟΜΑΔΕΣ 

...
«Πάθος» της Ανί Ενρό (προδημοσίευση)

«Πάθος» της Ανί Ενρό (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Ανί Ενρό [Annie Ernaux] «Πάθος» (μτφρ. Ρίτα Κολαΐτη), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 6 Απριλίου από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Από πέρυσι τον Σεπτέμβρη, δεν έκανα τίποτε άλλο απ’...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Στίβεν Κινγκ: 10 αγαπημένα του βιβλία

Σε ανάρτησή του στο Goodreads, με αφορμή τα δέκα χρόνια λειτουργίας της ιστοσελίδας, ο Στίβεν Κινγκ ξεχώρισε δέκα αγαπημένα του βιβλία. Τα έργα του συγγραφέα κυκλοφορούν στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Επιμέλεια: Book Press

...
Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Ένας χρόνος πόλεμος στην Ουκρανία: Τα βιβλία για να κατανοήσουμε την Ιστορία καθώς γράφεται

Σήμερα, 24 Φεβρουαρίου 2023, συμπληρώνεται ένας χρόνος από την έναρξη του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία. Η ελληνική βιβλιογραφία αναπόφευκτα εμπλουτίστηκε από μελέτες και συλλογικούς τόμους, βιβλία στα οποία οι συγγραφείς των κειμένων επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις και ερμηνείες σε γεγονότα και εξελίξε...

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Κάρσον ΜακΚάλερς: Τα 10 αγαπημένα της βιβλία

Η Αμερικανίδα πεζογράφος Κάρσον ΜακΚάλερς [Carson McCullers] είναι μία από τις σημαντικότερες εκπροσώπους του λογοτεχνικού «southern gothic». Τα μυθιστορήματά της εκτυλίσσονται στον αμερικανικό Νότο και παρουσιάζουν μοναχικούς, εκκεντρικούς χαρακτήρες που πασχίζουν να συνυπάρξουν με τους υπόλοιπους ανθρώπους.

...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

13 Δεκεμβρίου 2022 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα 100 καλύτερα λογοτεχνικά βιβλία του 2022

Έφτασε η στιγμή και φέτος για την καθιερωμένη εδώ και χρόνια επιλογή των εκατό από τα καλύτερα βιβλία λογοτεχνίας της χρονιάς που φτάνει σε λίγες μέρες στο τέλος της. Ε

ΦΑΚΕΛΟΙ