alt

Για το λεύκωμα «Οδυσσέας Ελύτης – Ο Ναυτίλος του Αιώνα» (επιμέλεια-σύνθεση Ιουλίτα Ηλιοπούλου, εκδ. Ίκαρος).

Της Τέσυς Μπάιλα

Ένα εξαιρετικό λεύκωμα, αφιέρωμα στον Οδυσσέα Ελύτη και στο έργο του, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος σε επιμέλεια και σύνθεση της Ιουλίτας Ηλιοπούλου. Για την ιστορία, το λεύκωμα κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 2011 με αφορμή τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη, αποτελώντας μια σημαντική επετειακή ελεγεία και ταυτόχρονα πηγή γνώσης του έργου του. Εξακολουθεί ωστόσο να ανατυπώνεται και να κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ίκαρος αποτελώντας μια μοναδική περιήγηση στον κόσμο, τον μικρό και τον μέγα, του μεγάλου νομπελίστα ποιητή. Μια περιήγηση άκρως κατατοπιστική, τόσο για τον αμύητο αναγνώστη του Οδυσσέα Ελύτη όσο και για όλους όσοι γνωρίζουν το τεράστιας σημασίας έργο του και επιθυμούν να το διατηρήσουν συγκεντρωμένο σε ένα μοναδικής αισθητικής, ποιότητας και αξίας έργο.

Ο σύγχρονος αναγνώστης αυτού του βιβλίου θα έχει την ευκαιρία να μυηθεί σε όλα τα σύμβολα της ελυτικής ποίησης, το απόλυτο φως και τη θεά φύση, τον κυρίαρχο ηλιοκεντρισμό του και τη θαλασσοκράτειρα σκέψη του, το σαπφικό κληροδότημα, τη μουσική των εικόνων του.

Το λεύκωμα είναι χωρισμένο σε έντεκα μέρη μαζί με το χρονολόγιο ολόκληρου του εικοστού αιώνα, το οποίο δεν παρουσιάζει μόνο τη ζωή και το έργο του ποιητή αλλά και τους μεγάλους ιστορικούς, πολιτικούς, διπλωματικούς και πολιτιστικούς σταθμούς της περιόδου. Οι ενότητες που ακολουθούν περιλαμβάνουν πληροφορίες και οπτικό υλικό τόσο από το ποιητικό του έργο όσο και από το ζωγραφικό και το φωτογραφικό, τα βιβλία του, το Άξιον Εστί αλλά κυρίως τη σχέση του και τις επιδράσεις που δέχτηκε από τα πολιτισμικά ρεύματα της εποχής. Κάθε ενότητα επιγράφεται από έναν κατατοπιστικό στίχο του Ελύτη και περιλαμβάνει σημαντικά αποσπάσματα από τα κορυφαία έργα του ποιητή. Με αυτά τα αποσπάσματα μπορεί ο αναγνώστης να ακολουθήσει την πορεία των κορυφαίων δημιουργών του πνεύματος. Να περιηγηθεί στην τέχνη του εικοστού αιώνα, να συνομιλήσει με τους δημιουργούς της και παράλληλα να προσδιορίσει την κεφαλαιώδη αισθητική λειτουργία της τέχνης στο σύνολο του έργου του Οδυσσέα Ελύτη, να δοκιμάσει τη μεταφυσική έννοια της διαφάνειας και του φωτός και να αναζητήσει τις προσλαμβάνουσες εκείνες που σηματοδότησαν την εξελικτική πορεία του Οδυσσέα Ελύτη μέσα στον ποιητικό χωροχρόνο.

altΠαράλληλα ο σύγχρονος αναγνώστης αυτού του βιβλίου, θα έχει την ευκαιρία να μυηθεί σε όλα τα σύμβολα της ελυτικής ποίησης, το απόλυτο φως και τη θεά φύση, τον κυρίαρχο ηλιοκεντρισμό του και τη θαλασσοκράτειρα σκέψη του, το σαπφικό κληροδότημα, τη μουσική των εικόνων του και κυρίως την «ανάγκη του να μετατραπεί σε εικόνα» κάθε του σκέψη.

Σε αυτό το λεύκωμα εμπεριέχεται ολόκληρος, με κάθε στοιχείο της διανοητικής του σκέψης και της τέχνης του να έχει την ακριβή του θέση σε ένα ενιαίο σύνολο, όπου όλα συγκλίνουν στη διαρκή λάμψη του κορυφαίου Έλληνα ποιητή.

«Ο ποιητής δείχνει και η ορατότητα μεγαλώνει, εντείνεται, λαμπικάρει, τόσο περισσότερο όσο το κάθε στοιχείο βρίσκει την ακριβή του θέση μέσα σε ένα σύνολο, που κάνει τα επίπεδα να συγκλίνουν και να καταλήγουν στη μία και διαρκή λάμψη», είχε γράψει ο Οδυσσέας Ελύτης. Ξαναδιαβάζοντάς τον κανείς σήμερα αντιλαμβάνεται πόσο διαχρονικός και απόλυτα προφητικός είναι ο λόγος του. Κατανοεί τις αγωνίες και τις θέσεις του για το μέλλον μέσα από τη συνειδησιακή φόρτιση του ίδιου για όλα όσα βλέπει γύρω του και ενίοτε «η συνείδησή του δεν μπορεί να αποδεχτεί». Κυρίως όμως αντιλαμβάνεται ότι σε αυτό το λεύκωμα εμπεριέχεται ολόκληρος, με κάθε στοιχείο της διανοητικής του σκέψης και της τέχνης του να έχει την ακριβή του θέση σε ένα ενιαίο σύνολο, όπου όλα συγκλίνουν στη διαρκή λάμψη του κορυφαίου Έλληνα ποιητή.

Αυτό που κάνει πολύτιμο όμως αυτό το βιβλίο δεν είναι μόνο ότι μπορεί να αποτελέσει το καλύτερο εφαλτήριο για τη γνωριμία του αναγνώστη με το έργο του νομπελίστα ποιητή, ούτε ότι λειτουργεί ως μια κιβωτός διάσωσης ενός από τα σημαντικότερα πνευματικά έργα της ελληνικής διανόησης του εικοστού αιώνα. Κάτι τέτοιο, άλλωστε, θα σήμαινε ότι το έργο είναι νεκρό και γι’ αυτό γίνεται μια στείρα, ενδεχομένως, προσπάθεια να διασωθεί η μνήμη του στο λεύκωμα. Αντιθέτως, το βιβλίο αυτό είναι η διάτορη απόδειξη της ζωντάνιας του ελυτικού έργου. Η σαφέστατη καταδήλωση της ουσιαστικής αντοχής του στον χρόνο και μάλιστα σε μια εξαιρετικής αισθητικής έκδοση.

* Η ΤΕΣΥ ΜΠΑΪΛΑ είναι συγγραφέας. 
Τελευταίο της βιβλίο, το μυθιστόρημα «Τις νυχτες έπαιζε με τις σκιές» (εκδ. Ψυχογιός).

 Στην κεντρική εικόνα λεπτομέρεια από το κολάζ του Οδυσσέα Ελύτη Η προσφορά (1967).


alt

Ο ναυτίλος του αιώνα
Οδυσσέας Ελύτης
Επιμ. Ιουλίτα Ηλιοπούλου
Ίκαρος 2011
Σελ. 400, τιμή εκδότη €49,77

alt

ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ 

Ακολουθήστε την bookpress.gr στο Google News και διαβάστε πρώτοι τα θέματα που σας ενδιαφέρουν.


ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

«Σαίξπηρ – Η επινόηση του ανθρώπινου» του Χάρολντ Μπλουμ (κριτική)

«Σαίξπηρ – Η επινόηση του ανθρώπινου» του Χάρολντ Μπλουμ (κριτική)

Για τη μελέτη του του Χάρολντ Μπλουμ [Harold Bloom] «Σαίξπηρ – Η επινόηση του ανθρώπινου» (απόδοση: Άρης Μπερλής, Θέμελης Γλυνάτσης, απόδοση-εισαγωγή-σχόλια: Ήρκος Ρ. Αποστολίδης, εκδ. Gutenberg).

Γράφει ο Φώτης Καραμπεσίνης

Λένε ότι ο υ...

«Χτισμένα και Άχτιστα: Τρία μελετήματα για την αρχιτεκτονική και την σπουδή της» του Τάση Παπαϊωάννου (κριτική)

«Χτισμένα και Άχτιστα: Τρία μελετήματα για την αρχιτεκτονική και την σπουδή της» του Τάση Παπαϊωάννου (κριτική)

Για τη συλλογή τριών τόμων του Τάση Παπαϊωάννου «Χτισμένα και Άχτιστα: Τρία μελετήματα για την αρχιτεκτονική και την σπουδή της» (εκδ. Ίνδικτος). Κεντρική εικόνα: © Vidar Nordli-Mathisen (Unsplash).

Γράφει η Δάφνη Σουλογιάννη

...
«Κωμωδίας εγκώμιον – Η σοβαρότητα του γέλιου», του Σάββα Πατσαλίδη (κριτική)

«Κωμωδίας εγκώμιον – Η σοβαρότητα του γέλιου», του Σάββα Πατσαλίδη (κριτική)

Για τη μελέτη «Κωμωδίας εγκώμιον - Η σοβαρότητα του γέλιου» του Σάββα Πατσαλίδη που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις University Studio Press, για το «παρεξηγημένο ανά τους αιώνες κωμικό στοιχείο».

Γράφει ο Νίκος Ξένιος

To σύγγραμμα του Σάββα Πατσαλίδη ...

ΠΡΟΣΦΑΤΑ ΑΡΘΡΑ

Μαγδαληνή Ρεμούνδου: «Τα προγράμματα σπουδών που παρέχει το Μητροπολιτικό Κολλέγιο είναι προγράμματα δημόσιων Βρετανικών Πανεπιστημίων»

Μαγδαληνή Ρεμούνδου: «Τα προγράμματα σπουδών που παρέχει το Μητροπολιτικό Κολλέγιο είναι προγράμματα δημόσιων Βρετανικών Πανεπιστημίων»

Μιλήσαμε με την κα Μαγδαληνή Ρεμούνδου, Κοσμήτορα της Σχολής Πολιτισμού, στο Μητροπολιτικό Κολλέγιο, για τη Σχολή Πολιτισμού και Επικοινωνίας του Κολλεγίου, που έχει ήδη ξεχωρίσει με τα ποιοτικά της προγράμματα σε τομείς όπως η σκηνοθεσία, η δημιουργική γραφή ή η δημοσιογραφία. 

Συνέντευξη στον ...

Έφυγε από τη ζωή ο βραβευμένος Σύριος συγγραφέας Χάλιντ Χαλίφα

Έφυγε από τη ζωή ο βραβευμένος Σύριος συγγραφέας Χάλιντ Χαλίφα

Ο Χάλιντ Χαλίφα [Khaled Khalifa], ένας από τους γνωστότερους συγγραφείς της Συρίας, έφυγε από τη ζωή στις 30 Σεπτεμβρίου, σε ηλικία 59 ετών, από καρδιακή ανακοπή. Το βιβλίο του «Ο θάνατος είναι ζόρικη δουλειά» κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Καστανιώτη, σε μετάφραση Αγγελικής Σιγούρου.

...
Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου: Μαδρίτη, Φρανκφούρτη, Σάρζα, Γουαδαλαχάρα – Τέσσερις σταθμοί για το ελληνικό βιβλίο

Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου: Μαδρίτη, Φρανκφούρτη, Σάρζα, Γουαδαλαχάρα – Τέσσερις σταθμοί για το ελληνικό βιβλίο

Η χώρα μας θα πάρει μέρος σε τέσσερις Διεθνείς Εκθέσεις Βιβλίου έως το τέλος του 2023. Στην αποστολή μετέχουν συγγραφείς, μεταφραστές, κριτικοί λογοτεχνίας, πανεπιστημιακοί, εκδότες, πολιτιστικοί οργανισμοί και φορείς.

Επιμέλεια: Book Press

Μαδρίτη, Φρ...

ΠΡΟΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΙΣ

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

«Ο μάγος» του Κολμ Τόιμπιν (προδημοσίευση)

Προδημοσίευσητο από το μυθιστόρημα του Κολμ Τόιμπιν [Colm Tóibín] «Ο μάγος» (μτφρ. Αθηνά Δημητριάδου), το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 9 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Ίκαρος.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Λίμπεκ, 1892

Η ορχήστρα έπαιζε το Πρ...

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

«Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» του Σον Μπίθελ (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το βιβλίο του Σον Μπίθελ [Shaun Bythell] «Όσα σκέφτεται ο βιβλιοπώλης σου για σένα» (μτφρ. Μαριάννα Καλέμη) το οποίο θα κυκλοφορήσει στις 18 Οκτωβρίου από τις εκδόσεις Key Books.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Τύπος τρία

ΕΙΔΟΣ: PARENTE...

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

«Οδός Ευτυχίδου» της Χρύσας Φάντη (προδημοσίευση)

Προδημοσίευση αποσπάσματος από το μυθιστόρημα της Χρύσας Φάντη «Οδός Ευτυχίδου», το οποίο κυκλοφορεί τις επόμενες μέρες από τις εκδόσεις Σμίλη.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

«Πέτρο;»
«Εμένα φωνάζεις, γιαγιά;»
«Εσένα, γιε μου. Πάμε να δούμε τη θ...

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Μεσογειακό νουάρ, δικαστικό θρίλερ, whodunnit κι ένα ασήμαντο περιστατικό: 4 δυνατά ευρωπαϊκά αστυνομικά μυθιστορήματα

Τέσσερα πρόσφατα αστυνομικά μυθιστορήματα ανανεώνουν τις γνωστές υποκατηγορίες της αστυνομικής λογοτεχνίας. «Η σκοτεινή μούσα» του Άρμιν Έρι, «Ο κώδικας του θησαυρού» της Τζάνις Χάλετ, «Θάνατος ενός ταξιδιώτη» του Ντιντιέ Φασέν και «Η στρατηγική του πεκινουά» του Αλέξις Ραβέλο.

Γράφει η Χίλ...

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ.

Επιμέλεια: Κώστας Αγοραστός

Επιλέξαμε και φέτος όχι την εξαντλητική παρουσίαση των νέων εκδόσεων αλλά την στ...

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

22 σημαντικοί συγγραφείς που έγραψαν μόνο ένα μυθιστόρημα

Τι κοινό θα μπορούσε να έχει η Έμιλι Μπροντέ [Emily Brontë] με τον Χουάν Ρούλφο [Juan Rulfo] και τον εικονιζόμενο Άρη Αλεξάνδρου; Και οι τρεις τους, όπως και πολλοί ακόμα σημαντικοί συγγραφείς, έγραψαν και εξέδωσαν ένα μόνο μυθιστόρημα στη διάρκεια της ζωής τους, που ωστόσο αρκούσε για να τους καθιερώσει στο λογοτεχ...

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

ΠΡΟΘΗΚΕΣ

Newsletter

Θέλω να λαμβάνω το newsletter σας
ΕΓΓΡΑΦΗ

ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΟΥ ΜΗΝΑ

22 Σεπτεμβρίου 2023 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

Τα βιβλία του φθινοπώρου 2023: Τι θα διαβάσουμε τις μέρες που έρχονται

Επιλογές από τις προσεχείς εκδόσεις ελληνικής και μεταφρασμένης πεζογραφίας, ποίησης, βιογραφιών, θεάτρου, δοκιμίων, μελετών και γκράφικ νόβελ. Επιμέλεια: Κώστας Αγορα

ΤΑ ΠΙΟ ΔΗΜΟΦΙΛΗ ΤΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ

ΦΑΚΕΛΟΙ